D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

Sygn. akt VIII Gz 66/15
POSTANOWIENIE
Dnia 28 września 2015 r.
Sąd Okręgowy w Szczecinie, Wydział VIII Gospodarczy
w składzie:
Przewodniczący: SSO Agnieszka Woźniak
Sędziowie: SO Anna Budzyńska
SO Piotr Sałamaj (spr.)
po rozpoznaniu w dniu 28 września 2015 r. w Szczecinie
na posiedzeniu niejawnym
sprawy w postępowaniu upadłościowym J. J. w upadłości likwidacyjnej
na skutek zażalenia wierzycieli A. G. i W. G. na postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie z
dnia 9 lutego 2015 r., sygn. akt XII GUp 17/14, w przedmiocie umorzenia postępowania upadłościowego J. J.
postanawia:
oddalić zażalenie.
SSO A. Budzyńska SSO A. Woźniak SSO P. Sałamaj
UZASADNIENIE
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy Szczecin - Centrum w Szczecinie umorzył postępowanie upadłościowe
J. J..
W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, że postanowieniem z dnia 8 lipca 2014 r. ogłoszona została upadłość dłużnika
J. J., obejmująca likwidację majątku. Z uwagi na brak w masie środków na prowadzenie postępowania upadłościowego
- postanowieniem z dnia 18 grudnia 2014 r. sędzia komisarz zobowiązał wymienionych w treści postanowienia
wierzycieli do uiszczenia w terminie 7 dni zaliczek na koszty postępowania upadłościowego: (...) Bank (...) SA w W.
- w kwocie 30.000 zł, Bank (...) SA w W. - w kwocie 15.000 zł, G. Z. i M. Z. - w kwocie 15.000 zł, J. B., S. B. (1) i
S. B. (2) - w kwocie 15.000 zł i M. W. - w kwocie 15.000 zł; łącznie kwotę 90.000 zł. Z uwagi na nieuiszczenie przez
wskazanych wierzycieli zaliczek na koszty postępowania, w zakreślonym w orzeczeniu terminie oraz brak w masie
środków na prowadzenie postępowania – sędzia komisarz zarządzeniem z dnia 6 lutego 2015 r. nakazał przedłożenie
akt sędziemu sprawozdawcy celem rozważenia możliwości umorzenia postępowania na podstawie art. 361 ust. 1 pkt
2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (dalej p.u.n.).
Sąd Rejonowy, powołując się na przepis art. 361 p.u.n., wskazał, że w niniejszym postępowaniu zaistniały przesłanki
przewidziane w pkt 2 zacytowanego przepisu, zgodnie z którym sąd umorzy postępowanie upadłościowe, jeżeli
wierzyciele zobowiązani uchwałą zgromadzenia wierzycieli albo postanowieniem sędziego komisarza nie złożyli w
wyznaczonym terminie zaliczki na koszty postępowania, a brak jest płynnych funduszów na te koszty.
Sąd zaznaczył, że postanowieniem z dnia 18 grudnia 2014 r. sędzia komisarz zobowiązał wierzycieli upadłego do
uiszczenia w terminie 7 dni zaliczki na koszty niniejszego postępowania, przy czym żaden z zobowiązanych wierzycieli
zaliczki nie uiścił. Z informacji podanych przez syndyka we wniosku o zobowiązanie wierzycieli do złożenia zaliczki
wynikało zaś, że w masie upadłości brak jest obecnie jakichkolwiek środków finansowych, pomimo podjęcia przez
syndyka szeregu działań (jak np. próba sprzedaży ruchomości oraz udziału w nieruchomości), mających na celu ich
pozyskanie. Poza drobnym kwotami (pochodzącymi z najmu garażu - w wysokości 100 zł miesięcznie, wpłaty od
komornika - 1.200 zł, czy ze sprzedaży w ramach sprzedaży przedlikwidacyjnej udziału w prawie własności rzeczy
ruchomych dłużnika - na kwotę 130 zł) nie udało się zasilić funduszów masy. Sąd Rejonowy podkreślił, że brak środków
w masie potwierdzały także sprawozdanie rachunkowe złożone przez syndyka w dniu 15 stycznia 2015 r.
Z powyższych okoliczności wynika, że brak jest w masie upadłości J. J. środków na bieżące koszty postępowania
upadłościowego (m.in. na koszty sporządzenia sprawozdania finansowego, wyceny składników masy upadłości,
prowadzenia księgowości, wynagrodzenia syndyka, koszty ogłoszeń, obsługi prawnej, ochrony mienia i koszty
podatków). Niezbędne do pokrycia w chwili obecnej koszty postępowania zostały bowiem oszacowane na kwotę
90.000 zł. Nadto skoro brak środków finansowych nie pozwoli na pokrycie kosztów ogłoszeń o umorzeniu
postępowania, to tym bardziej nie pozwoli na zaspokojenie wierzycieli w jakimkolwiek stopniu.
W świetle poczynionych ustaleń Sąd uznał, że w masie brak jest środków, wystarczających na pokrycie dalszych
niezbędnych kosztów postępowania upadłościowego, w tym związanych z prowadzeniem postępowań sądowych o
zapłatę, czy też w zakresie wynagrodzenia syndyka. Z uwagi na to, że wierzyciele zobowiązani postanowieniem
sędziego komisarza nie złożyli w wyznaczonym terminie zaliczki na koszty postępowania, a brak jest w masie płynnych
funduszów na te koszty, powyższe obligowało Sąd - w myśl art. 361 ust 2 p.u.n - do umorzenia postępowania
upadłościowego.
Powyższe postanowienie zaskarżyli wierzyciele A. G. i W. G., zarzucając mu:
1) naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 232 p.u.n., mające istotny wpływ na treść wydanego postanowienia,
polegające na niezwołaniu zgromadzenia wierzycieli w przedmiocie podjęcia uchwały co do wpłacenia przez wierzycieli
zaliczek na koszty postępowania, a wydaniu w tym zakresie postanowienia, co spowodowało ustalenie zaliczek na
bardzo wysokim poziomie i zobowiązanie do ich zapłaty tych wierzycieli, którzy w całości lub częściowo nie byli w
stanie sprostać temu obowiązkowi;
2) naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 361 ust. 1 pkt 2 p.u.n., mające istotny wpływ na treść wydanego
postanowienia, polegające na przyjęciu, że w niniejszej sprawie istnieją przesłanki umorzenia postępowania, podczas
gdy brak funduszów w masie upadłości był spowodowany pozornymi czynnościami syndyka, które nie zostały
skorygowane przez sędziego komisarza na etapie postępowania;
3) naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 152 ust. 1 p.u.n., mające istotny wpływ na treść wydanego
postanowienia, polegające na niesprawowaniu nadzoru przez sędziego komisarza nad czynnościami likwidacyjnymi
syndyka, co w konsekwencji doprowadziło do braku płynnych funduszów w masie.
Jednocześnie skarżący wskazali, że przeprowadzenie kontroli instancyjnej prawidłowości orzeczenia o umorzeniu
postępowania upadłościowego, wymaga uprzedniej oceny zasadności wniosku wierzycieli i zwołanie zgromadzenia
wierzycieli w przedmiocie podjęcia uchwały co do wpłacenia przez wierzycieli zaliczki na koszty postępowania, który
został oddalony przez Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 13 listopada 2014 r. W związku z powyższym na podstawie
art. 397 § 2 zd. 1 w zw. z art. 380 k.p.c. oraz w zw. z art. 229 p.u.n., wnieśli o dokonanie przez Sąd II instancji kontroli
postanowienia o oddaleniu wniosku wierzycieli o zwołanie zgromadzenia wierzycieli z dnia 27 października 2014 r.,
które nie podlega zaskarżeniu w drodze zażalenia, a miało wpływ na rozstrzygnięcie sprawy. Orzeczeniu z dnia 13
listopada 2015 r. wierzyciele zarzucili naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 232 p.u.n., mające istotny wpływ na
treść wydanego postanowienia, polegające na niezwołaniu zgromadzenia wierzycieli w przedmiocie podjęcia uchwały
co do wpłacenia zaliczek na koszty postępowania, a wydaniu w tym zakresie postanowienia, co spowodowało ustalenie
zaliczek na bardzo wysokim poziomie i zobowiązanie do ich zapłaty tych wierzycieli, którzy w całości lub częściowo
nie byli w stanie sprostać temu obowiązkowi.
Mając na uwadze powyższy zarzut skarżący wnieśli o:
1. uchylenie zaskarżonego postanowienia,
2. zasądzenie od upadłego J. J. na rzecz wierzycieli kosztów postępowania zażaleniowego wg norm przepisanych, w
tym kosztów zastępstwa adwokackiego.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Zażalenie okazało się niezasadne.
W ocenie Sądu Okręgowego - Sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych co do stanu
majątkowego upadłego, jak i zastosował właściwe normy prawne, trafnie przyjmując, że w okolicznościach sprawy
zaistniały przewiedziane w art. 361 ust. 2 p.u.n przesłanki uzasadniające umorzenie postępowania upadłościowego
prowadzonego wobec dłużnika J. J..
Na wstępie należało zauważyć, że skarżący wnieśli o dokonanie kontroli instancyjnej postanowienia sędziegokomisarza z dnia 14 listopada 2014 r. (skarżący błędnie wskazali datę 13 listopada) o oddaleniu ich wniosku z dnia
27.10.2014 r. o zwołanie zgromadzenia wierzycieli jako niezaskarżalnego w drodze środka odwoławczego. Możliwość
taką daje przepis art. 380 w zw. z art. 397 § 2 zdanie pierwsze k.p.c. w zw. z art. 229 p.u.n. Wniosek ten podlegał
uwzględnieniu przez Sąd drugiej instancji, ale ponieważ zarzut postawiony postanowieniu sędziego-komisarza z 14
listopada 2014 r. jest dokładnie taki sam jak zarzut naruszenie art. 232 p.u.n. przez postanowienie Sądu Rejonowego
o umorzeniu postępowania upadłościowego, to ich rozpoznanie nastąpiło łącznie.
Zgodnie z art. 361 ust. 1 pkt 2 p.u.n. sąd umorzy postępowanie upadłościowe, jeżeli wierzyciele zobowiązani uchwałą
zgromadzenia wierzycieli albo postanowieniem sędziego-komisarza nie złożyli w wyznaczonym terminie zaliczki na
koszty postępowania, a brak jest płynnych funduszów na te koszty. Umorzenie postępowania upadłościowego ma
przy tym charakter orzeczenia kończącego postępowanie z przyczyn formalnych, jeżeli wystąpiła jedna z przyczyn
wskazanych w art. 361 p.u.n. Redakcja tego przepisu wskazuje, że w sytuacji wystąpienia przesłanek w nim wskazanych
sąd upadłościowy jest zobligowany umorzyć postępowanie upadłościowe. W szczególności nie jest on związany
stanowiskami uczestników postępowania w tym zakresie ani nie dokonuje oceny celowości umorzenia postępowania.
W toku niniejszego postępowania sędzia-komisarz, działając na mocy art. 232 p.u.n postanowieniem z dnia 18
grudnia 2014 r., w celu pozyskania funduszy na prowadzenie postępowania upadłościowego, zobowiązał największych
wierzycieli do złożenia zaliczek na koszty postępowania, jednakże jak wynika z ustalonego stanu faktycznego wierzyciele takich zaliczek nie uiścili. Wskazać należy, że przepis art. 232 p.u.n. wyraźnie nakazuje sędziemukomisarzowi, w przypadku zaistnienia potrzeby, w sytuacji braku „płynnych funduszy” masy upadłości, zwołanie
zgromadzenia wierzycieli w przedmiocie podjęcia uchwały co do wpłacenia przez wierzycieli zaliczki na koszty
postępowania albo zobowiązanie do złożenia zaliczki na koszty postępowania wierzycieli mających największe
wierzytelności, których łączna wysokość wynosi co najmniej 30 % ogólnej sumy wierzytelności przypadających
wierzycielom uprawnionym do uczestniczenia w zgromadzeniu.
Wybór podjęcia jednej ze wskazanych czynności pozostaje w granicach dyskrecjonalnej władzy sędziego, przy czym
powinien on brać pod uwagę m.in. cele postępowania upadłościowego – optymalne zaspokojenie wierzycieli, jak
też stosowanie odpowiednio, na podstawie art. 229 p.u.n., art. 6 § 1 k.p.c. nakazującego sądowi przeciwdziałanie
przewlekaniu postępowania. Decyzje na podstawie art. 232 p.u.n. sędzia-komisarz podejmuje z urzędu, bądź na
przedstawienie syndyka, nadzorcy sądowego albo zarządcy w formie postanowienia.
Przenosząc powyższe wywody na grunt niniejszej sprawy Sąd Okręgowy stwierdza, że analiza akt postępowania
upadłościowego o sygnaturze XII GUp 17/14 wskazuje na to, że w masie upadłości dłużnika J. J. brak jest płynnych
środków na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego. Już z uzasadnienia postanowienia Sądu Rejonowego
z dnia 8 lipca 2014 r., którym ogłoszono upadłość dłużnika obejmującą likwidację majątku (sygn. akt XII GU
133/13) wynika, że wprawdzie majątek dłużnika jest dość duży (udziały w kilkunastu nieruchomościach, w większości
zabezpieczonych rzeczowo) jednak nie posiada on żadnych płynnych środków. Na dzień ogłoszenia upadłości dłużnik
nie posiadał bowiem jakichkolwiek środków finansowych zarówno na rachunkach bankowych, jak i w kasie, majątek
ruchomy obejmował natomiast jedynie wyposażenie biura (regały, szafy, krzesła itp.) o łącznej wartości - według
wyceny rzeczoznawcy majątkowego P. O. - ok. 1.500 zł, w którym to majątku ruchomym dłużnik posiadał udział w ½.
Z kolei ze sprawozdania rachunkowego syndyka za okres od 8 lipca do 7 października 2014 r. wynika, że przychód do
masy w tym okresie wyniósł 1.200 zł (wpłata od Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Szczecin - P. i Zachód
R. W.). Bieżące zaś wydatki syndyka w tym okresie wyniosły 2.924,32 zł (w tym koszty ogłoszeń postanowienia o
ogłoszeniu upadłości w (...) i w Gazecie (...), koszty doręczeń pocztowych) i zostały pokryte zaliczkowo przez syndyka
z własnych środków.
Wynikający z powyższych okoliczności bezsporny brak płynnych funduszów masy upadłości na koszty prowadzenia
postępowania upadłościowego, w tym na wyceny majątku dłużnika oraz bieżące koszty utrzymania tego majątku
– uzasadniał w pełni w ocenie Sądu Okręgowego - zobowiązanie przez sędziego komisarza w trybie art. 232 p.u.n
wierzycieli do złożenia zaliczki na pokrycie kosztów postępowania.
Odnosząc się do sformułowanego w tym względzie przez skarżących naruszenia art. 232 p.u.n, które skarżący
upatrywali w tym, że sędzia-komisarz nie zwołał zgromadzenia wierzycieli w przedmiocie złożenia zaliczek na pokrycie
kosztów postępowania, mimo że taki wniosek został przez nich złożony - należy uznać ten zarzut za nieuzasadniony.
Sędzia-komisarz powyższy wniosek oddalił postanowieniem z dnia 13 listopada 2014 r. (karta 291). Podkreślić należy,
że skarżący (reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika na etapie składania niniejszego zażalenia) nie
zarzucali przy tym naruszenia przepisu art. 191 pkt 2 p.u.n. Zgodnie natomiast z art. 191 pkt 2 p.u.n sędzia-komisarz
zwołuje zgromadzenie wierzycieli na wniosek przynajmniej dwóch wierzycieli mających łącznie nie mniej niż trzecią
część ogólnej sumy uznanych wierzytelności. Z treści tego przepisu wynika, że sędzia komisarz obowiązany jest zwołać
zgromadzenie wierzycieli, gdy zgłoszony wniosek odpowiada wymaganiom w nim wskazanym. Podkreślić należy,
że prawo żądania zwołania zgromadzenia nie przysługuje przy tym wierzycielom, których wierzytelności nie zostały
uznane. Z tego względu wniosek tej treści może być uwzględniany przez sędziego komisarza dopiero na tym etapie
postępowania, gdy jest już ustalona lista wierzytelności, co nie miało miejsca w okolicznościach sprawy.
Zgodnie natomiast z art. 191 pkt 1 p.u.n. sędzia-komisarz zwołuje zgromadzenie wierzycieli jeżeli według przepisów
ustawy wymagane jest podjęcie uchwały zgromadzenia. Przepisem ustawy wymagającym podjęcia uchwały wierzycieli
jest art. 232 p.u.n. w przypadku podjęcia uchwały przez zgromadzenie wierzycieli co do wpłacenia przez wierzycieli
zaliczki na pokrycie kosztów postępowania. Przepis ten jednak nie nakazuje sędziemu-komisarzowi wybranie
właśnie tego rozwiązania, gdyż może on również, tak jak w tej sprawie, zobowiązać do wpłacenia zaliczki
wierzycieli posiadających największe wierzytelności stanowiące co najmniej 30% ogólnej sumy wierzytelności
przypadającej wierzycielom uprawnionym do uczestniczenia w zgromadzeniu. Biorąc pod uwagę, iż w chwili
wydawania postanowienia z dnia 18 grudnia 2014 r. postępowanie toczyło się od ponad pół roku, a w masie upadłości
brak było środków płynnych na pokrycie kosztów postępowania, w tym na wycenę wchodzących w skład masy
upadłości nieruchomości, zaś zwołanie zgromadzenia wierzycieli wpłynęłoby na dalsze wydłużenie generującego
koszty postępowania, rozstrzygnięcie podjęte przez sędziego-komisarza na podstawie art. 232 p.u.n. ocenić należy
jako prawidłowe, w szczególności biorąc pod uwagę, że z doświadczenia życiowego wynika, iż to wierzyciele
posiadający największe wierzytelności powinni być najbardziej zainteresowani w dalszym prowadzeniu postępowania.
Twierdzenia skarżących, że w przypadku zwołania zgromadzenia wierzycieli, odmiennie niż przy zobowiązaniu
największych wierzycieli, doszłoby do uiszczenia przez „małych” wierzycieli, którzy ponieśli koszty na zakup lokali
od upadłego zaliczki na koszty - nie zostały w żaden sposób nawet uprawdopodobnione. Dodać należy przy tym, że
sędzia-komisarz zobowiązał do uiszczenia zaliczki wierzycieli, w tym dwa banki oraz wierzycieli będących osobami
fizycznymi, które dokonały wpłat na rzecz upadłych w związku z umowami kupna lokali. Żaden z tych podmiotów
nie złożył wymaganej zaliczki, a więc przewidywania skarżących, że pozostali „mali” wierzyciele dokonaliby wpłat są
wielce hipotetyczne.
W powyższych okolicznościach należy zatem uznać, że zaskarżone postanowienie, jak i wcześniej wydane przez
sędziego-komisarza z dnia 14 listopada 2014 r., nie narusza art. 232 p.u.n. Dodać również należy, że sama wysokość
określonej przez sędziego komisarza zaliczki na kwotę 90.000 zł na poczet kosztów postępowania nie była przez
skarżących kwestionowana. Syndyk zarówno we wniosku o wezwanie wierzycieli do uiszczenia zaliczek, jak i w
piśmie z 24 listopada 2014 r. szczegółowo uzasadnił wysokość żądanej kwoty zaliczki jako niezbędnej do pokrycia
kosztów postępowania upadłościowego. Zasadność żądania zaliczki we wskazanej wysokości dodatkowo została
zweryfikowana przez sędziego-komisarza w wyniku zastrzeżeń zgłoszonych przez żalących się wierzycieli w piśmie z
dnia 27 października 2014 r. do przedstawionego przez syndyka preliminarza wydatków (vide pismo syndyka z dnia
24 listopada 2014 r., k. 443).
Z analizy akt postępowania upadłościowego o sygn. XII GUp 17/14 wynika, wbrew zarzutom skarżących, że syndyk
podjął działania w celu uzyskania przez masę upadłości środków finansowych z tytułu sprzedaży udziałów dłużnika
w nieruchomościach.
Spośród znajdujących się w masie upadłości udziałów upadłego w ½ części w nieruchomościach nieobciążonych
rzeczowo syndyk wytypował nieruchomość położoną w S. przy ul. (...) (działka nr (...)), o wartości udziału 72.000 zł,
oraz nieruchomość rolną w C. (gmina G., obręb (...), działka nr (...)), o wartości udziału 19.500 zł, do sprzedaży w
celu pozyskania środków na pokrycie kosztów postępowania, w tym m.in. na pokrycie kosztów wyceny nieruchomości
wchodzących w skład masy upadłości. Obie nieruchomości miały zostać sprzedane w całości (razem z udziałami
małżonki upadłego U. J., której postępowanie upadłościowe prowadzone jest przed Sądem Rejonowym Szczecin Centrum w Szczecinie pod sygn. akt XII GUp 16/14), za cenę odpowiednio 144.000 zł oraz 39.000 zł. Wnioski w tym
zakresie zostały złożone przez syndyka już w dniu 8.08.2014 po uprzednim zleceniu wyceny tych nieruchomości przez
rzeczoznawców majątkowych (zapłata za ich wycenę, wobec braku środków pieniężnych w masie upadłości miała
nastąpić, jak wskazał syndyk, po uzyskaniu środków pieniężnych do masy).
Skarżący zarzucając brak rzeczywistej woli syndyka zbycia powyższych nieruchomości podnieśli, że do akt sprawy
wpłynęło pismo zainteresowanego nabyciem nieruchomości przy ul. (...) w S., jednakże wskazał on, że jest gotowy
nabyć ją po niższej cenie. W takiej sytuacji - zdaniem skarżących - syndyk powinien był wystąpić do sędziegokomisarza z wnioskiem o wyrażenie zgody na zbycie wskazanej nieruchomości po niższej cenie. Wskazali również, że
z uwagi na brak dostępu wskazanej nieruchomości do drogi publicznej, na co wskazywał oferent, syndyk powinien
był wystąpić do sądu o ustanowienie służebności drogi koniecznej, bądź sprzedać również działkę nr (...) stanowiącą
drogę wewnętrzną.
W ocenie Sądu Okręgowego z argumentacją skarżących w tym względzie nie można się zgodzić. Podkreślić należy,
że przy sprzedaży po niższej cenie - środki uzyskane z niej mogłyby okazać się niewystarczające na pokrycie kosztów
postępowania. Zainteresowany, jak wynika z treści pisma z dnia 28 października 2014 r. (k. 458), nie wyraził
stanowczej woli zakupu, nie wskazał też za jaką cenę gotów jest zakupić wskazaną nieruchomość, przyznając, że
„wskazana cena wywoławcza jest ceną rynkową, w związku z czym nieatrakcyjną dla reprezentowanej przez niego
spółki”. Nadto wskazywana przez skarżącą działka nr (...) stanowiąca drogę wewnętrzną i aby mogła zostać sprzedana
musiałaby zostać uprzednio wyceniona, a w masie upadłości brak było środków na koszty wyceny. Odnosząc się
do kwestii zbycia nieruchomości przy ul. (...) w S. przez syndyka po obniżonej cenie – należy także wskazać, że
dłużnik J. J. zakwestionował w piśmie z dnia 12.09.2014 roku wycenę nieruchomości dokonaną przez rzeczoznawcę
(i przyjęte przez sędziego-komisarza w oparciu o tę wycenę ceny nieruchomości) jako rażąco niską. Podejmowanie w
tej sytuacji przez syndyka prób sprzedaży wskazanych nieruchomości za ceny wynikające z wyceny rzeczoznawcy nie
może prowadzić do wniosku, że syndyk – jak twierdzą skarżący „od początku zmierzał do umorzenia postępowania”.
W sytuacji niesprzedania wskazanej nieruchomości nie sposób czynić zarzutu umorzenia postępowania przed
sprzedażą nieruchomości rolnej w C., gdyż środki z niej uzyskane, bez dokonania wpłaty zaliczki przez wierzycieli,
również okazałyby się niewystarczające do pokrycia kosztów postępowania.
Skarżący wskazali także na to, że w skład masy upadłości wchodzą 22 lokale zajmowane bez podstawy prawnej, w
związku z czym syndyk masy upadłości powinien był uzyskać od tych osób odszkodowanie za bezumowne korzystanie
z nieruchomości i w ten sposób do masy upadłości wpłynęłyby środki finansowe.
Odnosząc się do tego zarzutu Sąd odwoławczy zauważa, że zajmującymi wskazane lokale są osoby, które zawarły z
upadłym umowy, na których mocy zapłaciły upadłemu za wybudowanie budynków mieszkalnych oraz wyodrębnienie
lokali i przeniesienie na nich ich odrębnej własności, którego to przeniesienia prawa odrębnej własności lokalu upadły
nie dokonał. Z doświadczenia życiowego wynika, że w takich okolicznościach uzyskanie od tych osób odszkodowania za
bezumowne korzystanie z nieruchomości jest utrudnione oraz długotrwałe. Skarżący pomijają przy tym, że wiele z tych
osób poniosło nakłady na wykończenie zajmowanych lokali, a zatem dla wyegzekwowania należności konieczne może
być wdanie się w spór w postępowaniu przed sądem cywilnym, co również sprawia, że ewentualne odszkodowania
z tego tytułu wpłynęłyby do masy upadłości dopiero po dłuższym czasie. Zwrócić należy także uwagę, że lokale te
zostały przekazane inwestorom mimo braku formalnego zakończenia procesu inwestycyjnego przez upadłych (brak
pozwoleń na użytkowanie, brak – np. w przypadku inwestycji przy ul. (...) - dokumentacji powykonawczej) i tylko
co do nielicznych sporządzono protokoły przekazania lokali. Powyższe skutkuje trudnościami w ustaleniu od kiedy
trwa stan bezumownego korzystania z lokali. Ze sprawozdania ogólnego syndyka o stanie masy sporządzonego na
podstawie art. 307 ust 2 p.u.n. wynika także, że upadły z częścią inwestorów przy ul. (...) zawarł ugody zgodnie, z
którymi w zamian za zapłatę przez inwestorów wszelkich kosztów związanych z uzyskaniem zgody na użytkowanie,
upadły miał dopełnić wszelkich formalności jakie są do tego niezbędne, z zobowiązaniem że nie będzie w stosunku
do inwestorów zgłaszać żadnych roszczeń. Z informacji uzyskanych przez syndyka wynika, że upadły nie dopełnił
następnie postanowień tych ugód.
Syndyk podjął także czynności w trybie art. 310 ust 1 p.u.n. co do sprzedaży przed rozpoczęciem likwidacji masy ruchomości upadłego. Wartość tych ruchomości, sprowadzających się do wyposażenia biura upadłego (ok. 1.500 zł)
oraz ich stan techniczny skutkował jednak tym, że środki uzyskane z ich sprzedaży okazały się niewielkie i wyniosły
ok. 130 zł (część przypadająca na upadłego J. J.).
W świetle powyższych okoliczności należy stwierdzić, że w masie upadłości brak było środków płynnych
wystarczających na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego. Mimo zatem, że wartość majątku dłużnika,
obejmująca nieruchomości (w większości zabezpieczone rzeczowo) jest wysoka, to jednak aby mogło dojść jego
sprzedaży niezbędne jest poniesienie kosztów z tym związanych (wyceny majątku, koszty ogłoszeń prasowych),
koniecznym jest także pokrywanie bieżących kosztów prowadzenia postępowania upadłościowego. Zasadne zatem
było, przy braku w masie upadłości dłużnika jakichkolwiek płynnych środków (środków pieniężnych oraz ruchomości)
na pokrycie kosztów prowadzonego postępowania upadłościowego, zobowiązanie wierzycieli przez sędziegokomisarza do wpłacenia zaliczki na pokrycie kosztów.
Skoro zobowiązani wierzyciele nie złożyli zaliczki na koszty postępowania, zaś w masie upadłości brak jest płynnych
funduszy na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego - trafnie Sąd Rejonowy zaskarżonym postanowieniem z
dnia 9 lutego 2015 r. umorzył postępowanie upadłościowe dłużnika J. J. - w oparciu o dyspozycję art. 361 pkt 2 p.u.n.
Odnosząc się na koniec do zarzutu naruszenia art. 152 ust. 1 p.u.n. wskazać trzeba, że nie zasługuje on na uwzględnienie
już choćby z tych względów, że przedmiotem niniejszego postępowania zażaleniowego jest kwestia zasadności
umorzenia postępowania upadłościowego przez Sąd Rejonowy jako sąd upadłościowy, a nie kwestia sprawowania
nadzoru przez sędziego-komisarza nad czynnościami likwidacyjnymi syndyka. To nie zaniechania czy niewłaściwe
czynności syndyka doprowadziły do decyzji o umorzeniu postępowania, tylko brak środków na prowadzenie tegoż
postępowania, przy jednoczesnych działaniach syndyka zmierzających do pozyskania tych środków, które nie
mogły się powieść z przyczyn wyżej już omówionych i od syndyka niezależnych. Ponadto analiza akt niniejszego
postępowania upadłościowego nie pozwala zgodzić się z twierdzeniami skarżących o niesprawowaniu nadzoru przez
sędziego-komisarza nad czynnościami likwidacyjnymi syndyka. Sędzia-komisarz reagował na każdy wniosek syndyka
i w razie konieczności zobowiązywał go do złożenia wyjaśnień lub podjęcia konkretnych czynności.
Mając na uwadze całokształt powyższych wywodów, uznając zarzuty zażalenia skarżących A. G. i W. G. za
nieuzasadnione, Sąd Okręgowy - na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. w zw. z art. 229 p.u.n. – oddalił
zażalenie jako bezzasadne.
SSO A. Budzyńska SSO A. Woźniak SSO P. Sałamaj