procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych
Transkrypt
procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych
PROCEDURY POSTĘPOWANIA W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH NIEPUBLICZNE GIMNAZJUM w Bielsku Podlaskim Zakładu Doskonalenia Zawodowego w Białymstoku Podstawa prawna: 1. Ustawa z dnia 26 października 1982r. o postępowaniu w sprawach nieletnich ( Dz. U. 1982 r. Nr 35, poz. 228 z późn. zm.). 2. Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi ( Dz. U. 1982 r. Nr 35, poz. 230 z późn. zm.). 3. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii ( Dz. U. 2005 r. Nr 179, poz. 1485 z późn. zm.). 4. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji ( Dz. U. 1990 r. Nr 30 poz. 179 z późn. zm.). 5. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256 poz. 2572 z późn. zm.). 6. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodek karny (Dz.U. 1997r. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.). 7. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 r. Nr 16, poz. 93). 8. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. Cele: 1. 2. 3. 4. 5. Wyznaczenie jasnych i czytelnych reguł postępowania w sytuacjach kryzysowych. Promowanie zachowań i postaw godnych naśladowania. Socjalizacja uczniów. Zwiększenie wychowawczej roli szkoły. Wypracowanie jednolitych metod współpracy miedzy rodzicami i szkołą. Uzasadnienie wdrożenia procedur w szkole: 1. Promowanie postaw pomagających zachować bezpieczeństwo, ład i porządek na terenie szkoły. 2. Wypracowanie i wprowadzenie w życie jednolitych procedur działania, eliminujących czynnik przypadkowości i dowolności w interpretowaniu przepisów prawnych. 2 WYKAZ PROCEDUR: I. Procedura postępowania nauczycieli w przypadku nieobecności, spóźnień, zwolnień, nierealizowania obowiązku szkolnego przez ucznia. ................................................................ 4 II. Procedura postępowania nauczyciela, gdy podejrzewa, że na terenie szkoły jest uczeń znajdujący się pod wpływem alkoholu lub narkotyków. ............................................................ 5 III. Procedura postępowania nauczyciela, gdy znajduje na terenie szkoły substancję przypominającą wyglądem narkotyk. ........................................................................................ 6 IV. Procedura postępowania nauczyciela, gdy podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie substancję przypominającą narkotyk. ....................................................................................... 6 V. Procedura postępowania nauczycieli w przypadku palenia lub posiadania papierosów przez ucznia. ...................................................................................................................................... 6 VI. Procedura postępowania w przypadku stwierdzenia naruszenia przez ucznia godności nauczyciela lub innego pracownika szkoły. .............................................................................. 7 VII. Procedura postępowania nauczycieli w przypadku agresywnego zachowania ucznia. ............ 7 VIII. Procedura zachowania się z przypadku czynu o stosunkowo niskiej szkodliwości (np. celowe popchnięcie, kopnięcie, wyzwanie). .......................................................................................... 8 IX. Procedura zachowania się w przypadku czynu o dużej szkodliwości (np. stworzenie zagrożenia dla życia i zdrowia siebie lub innych, uszkodzenie ciała itp.). ................................. 8 X. Procedura postępowania nauczycieli w przypadku dewastacji mienia szkolnego oraz działania na szkodę drugiej osoby. .......................................................................................................... 9 XI. Procedura postępowania nauczycieli w przypadku fałszowania dokumentacji szkolnej. .......... 9 XII. Procedura postępowania w przypadku zakłócenia toku lekcji. ................................................. 9 XIII. Procedura postępowania w sytuacji zastraszania, wymuszania, wywierania presji na terenie szkoły oraz innych rodzajów przemocy psychicznej ............................................................... 10 XIV. Procedura postępowania w sytuacji powzięcia podejrzenia o stosowaniu przemocy w rodzinie ucznia ..................................................................................................................................... 10 XV. Procedura postępowania w przypadku stwierdzenia występowania u ucznia czynników wskazujących na ryzyko zachowań samobójczych................................................................. 12 XVI. Procedura postępowania w przypadku używania przez ucznia telefonu komórkowego podczas lekcji........................................................................................................................................ 14 XVII. Procedura postępowania w sytuacji wypadku na terenie szkoły. ............................................ 14 XVIII. Procedura postępowania w przypadku stwierdzenia wszawicy w szkole. .............................. 14 XIX. Procedura postępowania na wypadek pożaru. ....................................................................... 15 XX. Procedura postępowania w przypadku żałoby po śmierci ucznia (za wyjątkiem śmierci samobójczej). ......................................................................................................................... 17 XXI. Procedura udzielania uczniom pierwszej pomocy przedlekarskiej: ......................................... 17 3 I. Procedura postępowania nauczycieli w przypadku nieobecności, spóźnień, zwolnień, nierealizowania obowiązku szkolnego przez ucznia. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. Obowiązkiem każdego nauczyciela na wszystkich zajęciach edukacyjnych jest rozpoczęcie lekcji od sprawdzenia obecności. Każda nieobecność ucznia, jak i jego spóźnienie na lekcję powinny być odnotowane w dzienniku lekcyjnym. Spóźnienie może usprawiedliwić tylko nauczyciel prowadzący daną lekcję. Wychowawca oceniając zachowanie ucznia sumuje liczbę spóźnień nieusprawiedliwionych, przeliczając 3 spóźnienia = 1godz. nieobecności nieusprawiedliwionej. Nieobecność ucznia, który był w danym dniu na wcześniejszych lekcjach (co wynika z zapisu w dzienniku lekcyjnym), a na danej lekcji nie pojawił się, nauczyciel zgłasza wychowawcy. Wychowawca powinien co najmniej jeden raz na 2 tygodnie poinformować rodziców o nieobecności dziecka na danej lekcji. Uczeń może być zwolniony z lekcji na prośbę rodzica/(opiekuna prawnego). Informację o zwolnieniu uczeń przekazuje wychowawcy lub w razie jego nieobecności nauczycielowi przedmiotu. W przypadku złego samopoczucia i konieczności zwolnienia ucznia ze szkoły, nauczyciel, któremu uczeń zgłosił ten fakt kontaktuje się z rodzicem/opiekunem ucznia i, za jego pozwoleniem, zwalnia ucznia z kolejnych zajęć. Samowolne opuszczenie szkoły przez ucznia w trakcie trwania zajęć lekcyjnych jest równoznaczne z ucieczką z lekcji (bez możliwości usprawiedliwienia). Uczeń zwolniony z danej lekcji, w związku z konkursami, zawodami sportowymi, występami artystycznymi i in., jest zobowiązany do nadrobienia zaległości. Uczeń jest zobowiązany dostarczyć pisemne usprawiedliwienie nieobecności od rodziców (opiekunów prawnych) w ciągu 7 dni od daty powrotu do szkoły. Usprawiedliwienie musi zawierać dokładną datę, przyczynę absencji i czytelny podpis rodzica (opiekuna prawnego). Rodzic ma prawo usprawiedliwić do 5 dni ciągłej nieobecności. W przypadku powtarzających się nieobecności związanych z chorobą, wymagane jest zwolnienie lekarskie. Wychowawca powinien na bieżąco kontrolować frekwencję uczniów na zajęciach lekcyjnych i informować rodziców o nieobecnościach nieusprawiedliwionych. W pierwszym tygodniu każdego kolejnego miesiąca wychowawca podlicza frekwencję uczniów za poprzedni miesiąc i przekazuje do pedagoga szkolnego pisemną informacje na temat uczniów wagarujących i podjętych wobec nich działań. W sytuacji stwierdzenia godzin nieusprawiedliwionych wychowawca przeprowadza rozmowę z uczniem i ustala warunki poprawy frekwencji. Jeżeli frekwencja nie ulegnie poprawie wychowawca spisuje kontrakt z rodzicem i uczniem, obejmuje wychowanka szczególnym nadzorem oraz przekazuje do pedagoga informację o realizacji kontraktu. W przypadku braku współpracy rodzica (prawnego opiekuna) ze szkołą, po stwierdzeniu niespełnienia przez ucznia obowiązku szkolnego (co najmniej 50 procent zajęć opuszczonych nieusprawiedliwionych w miesiącu), dyrektor szkoły wszczyna procedurę dotyczącą nierealizowania obowiązku szkolnego przez ucznia. 4 II. Procedura postępowania nauczyciela, gdy podejrzewa, że na terenie szkoły jest uczeń znajdujący się pod wpływem alkoholu lub narkotyków. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Powiadamia o swoich przypuszczeniach wychowawcę klasy. Odizolowuje ucznia od reszty klasy, ale ze względów bezpieczeństwa nie pozostawia go samego; stwarza warunki, w których nie będzie zagrożone jego życie ani zdrowie. Wzywa lekarza w celu stwierdzenia stanu trzeźwości lub odurzenia, ewentualnie udzielenia pomocy medycznej. Zawiadamia o tym fakcie dyrektora szkoły oraz rodziców/opiekunów, których zobowiązuje do niezwłocznego odebrania ucznia ze szkoły. Gdy rodzice/opiekunowie odmówią odebrania dziecka, o pozostaniu ucznia w szkole czy przewiezieniu do placówki służby zdrowia, albo przekazaniu go do dyspozycji funkcjonariuszom policji - decyduje lekarz, po ustaleniu aktualnego stanu zdrowia ucznia i w porozumieniu z dyrektorem szkoły/placówki. Dyrektor szkoły zawiadamia najbliższą jednostkę policji, gdy rodzice ucznia będącego pod wpływem alkoholu - odmawiają przyjścia do szkoły, a jest on agresywny, bądź swoim zachowaniem daje powód do zgorszenia albo zagraża życiu lub zdrowiu innych osób. W przypadku stwierdzenia stanu nietrzeźwości, tj. stężenie alkoholu we krwi sięga powyżej 0,5 ‰ lub w wydychanym powietrzu wynosi powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm3, policja ma możliwość przewiezienia ucznia do izby wytrzeźwień albo do policyjnych pomieszczeń dla osób zatrzymanych - na czas niezbędny do wytrzeźwienia (maksymalnie do 24 godzin). O fakcie umieszczenia zawiadamia się rodziców/opiekunów oraz sąd rodzinny, jeśli uczeń nie ukończył 18 lat. Jeżeli powtarzają się przypadki, w których uczeń (przed ukończeniem 18 lat) znajduje się pod wpływem alkoholu lub narkotyków na terenie szkoły, to dyrektor szkoły ma obowiązek powiadomienia o tym policji (specjalisty ds. nieletnich) lub sądu rodzinnego. Spożywanie alkoholu na terenie szkoły przez ucznia, który ukończył 17 lat stanowi wykroczenie z art. 431 ust. 1 Ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Należy o tym fakcie powiadomić policję. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tej instytucji. Załącznik nr 1 do Procedury postępowania nauczyciela, gdy podejrzewa, że na terenie szkoły jest uczeń znajdujący się pod wpływem alkoholu lub narkotyków. ZGODA RODZICÓW / OPIEKUNÓW* UCZNIA Wyrażam zgodę / nie wyrażam zgody* na badanie syna / córki: …………………………………………………………………………………………………. (imię i nazwisko) W przypadku podejrzenia o spożycie alkoholu lub innego środka odurzającego. Data i podpis rodzica / opiekuna: …………………………………………………………………………………………………. *Niepotrzebne skreślić 5 III. Procedura postępowania nauczyciela, gdy znajduje na terenie szkoły substancję przypominającą wyglądem narkotyk. 1. 2. 3. IV. Nauczyciel zachowując środki ostrożności zabezpiecza substancję przed dostępem do niej osób niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem do czasu przyjazdu policji, próbuje (o ile to jest możliwe w zakresie działań pedagogicznych) ustalić, do kogo znaleziona substancja należy. Powiadamia o zaistniałym zdarzeniu dyrektora szkoły, wzywa policję. Po przyjeździe policji niezwłocznie przekazuje zabezpieczoną substancję i przekazuje informacje dotyczące szczegółów zdarzenia. Procedura postępowania nauczyciela, gdy podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie substancję przypominającą narkotyk. 1. 2. 3. 4. 5. Nauczyciel w obecności innej osoby (wychowawca, pedagog, dyrektor itp.) ma prawo żądać, aby uczeń przekazał mu tę substancję, pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni (we własnej odzieży), ewentualnie innych przedmiotów budzących podejrzenie co do ich związku z poszukiwaną substancją. Nauczyciel nie ma prawa samodzielnie wykonać czynności przeszukania odzieży ani teczki ucznia - jest to czynność zastrzeżona wyłącznie dla policji. O swoich spostrzeżeniach powiadamia dyrektora szkoły oraz rodziców/opiekunów ucznia i wzywa ich do natychmiastowego stawiennictwa. W przypadku, gdy uczeń, mimo wezwania, odmawia przekazania nauczycielowi substancji i pokazania zawartości teczki, dyrektor szkoły wzywa policję, która przeszukuje odzież i przedmioty należące do ucznia oraz zabezpiecza znalezioną substancję i zabiera ją do ekspertyzy. Jeżeli uczeń wyda substancję dobrowolnie, nauczyciel, po odpowiednim zabezpieczeniu, zobowiązany jest bezzwłocznie przekazać ją do jednostki policji. Wcześniej próbuje ustalić, w jaki sposób i od kogo uczeń nabył substancję. Całe zdarzenie nauczyciel dokumentuje, sporządzając możliwie dokładną notatkę z ustaleń wraz ze swoimi spostrzeżeniami. W każdym przypadku popełnienia czynu karalnego przez ucznia, który nie ukończył 17 lat należy zawiadomić policję lub sąd rodzinny, a w przypadku popełnienia przestępstwa przez ucznia, który ukończył 17 rok życia prokuratora lub policję (art. 4 Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich i art. 304 Kodeksu postępowania karnego). W przypadku gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły uczeń handluje narkotykami lub dopalaczami, powinien podjąć następujące kroki: 1. 2. V. Powiadamia o swoich podejrzeniach dyrektora szkoły i wychowawcę klasy. Dyrektor szkoły powiadamia policję. Procedura postępowania nauczycieli w przypadku palenia lub posiadania papierosów przez ucznia. 1. 2. 3. Odebranie uczniowi papierosów, zabezpieczenie papierosów w depozycie. Powiadomienie o zaistniałej sytuacji wychowawcę, pedagoga i dyrektora szkoły. Przeprowadzenie rozmowy wstępnej z uczniem, odpowiedzialni: nauczyciel interweniujący, wychowawca lub pedagog. 6 4. 5. 6. 7. VI. W przypadku, gdy uczeń mimo wezwania odmawia oddania nauczycielowi lub pracownikowi szkoły papierosów lub zachowuje się agresywnie, rodzic zostaje wezwany do szkoły w trybie natychmiastowym. Dokonanie wpisu do dziennika o zaistniałym incydencie, podpisanie notatki przez rodziców / opiekunów dziecka. Ustalenie przez wychowawcę i dyrektora sankcji wobec ucznia w oparciu o Statut Szkoły. Przekazanie rodzicom / opiekunom pisemnej lub ustnej informacji na temat wyciągniętych w stosunku do ucznia konsekwencji wynikających ze Statutu Szkoły. Procedura postępowania w przypadku stwierdzenia naruszenia przez ucznia godności nauczyciela lub innego pracownika szkoły. Za naruszenie godności osobistej nauczyciela lub pracownika szkoły uznajemy: Lekceważące i obraźliwe zachowanie wobec nich wyrażone w słowach lub gestach. Prowokacje pod adresem w/w osób wyrażone w słowach lub gestach. Nagrywanie lub fotografowanie w/w osób bez ich wiedzy i zgody. Naruszenie ich prywatności i własności prywatnej. Użycie wobec nich przemocy fizycznej i psychicznej. Naruszenie ich nietykalności osobistej. 1. 2. 3. 4. 5. W przypadku, gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że uczeń naruszył godność nauczyciela lub innego pracownika szkoły, nauczyciel lub inny pracownik ma obowiązek niezwłocznego zgłoszenia powyższego faktu do dyrektora szkoły. Powiadomienie i wezwanie do szkoły rodziców / opiekunów ucznia. Poinformowanie policji przez dyrektora szkoły. Wychowawca przeprowadza rozmowę z uczniem i rodzicem w obecności pedagoga szkolnego. Uczeń zostaje ukarany naganą dyrektora za naruszenie godności nauczyciela w trakcie wykonywania przez niego czynności służbowych. W związku z nowelizacją przepisów prawa oświatowego nauczyciel znalazł się pod specjalną ochroną – uzyskał status funkcjonariusza publicznego. Wykonywanie funkcji funkcjonariusza publicznego jest chronione przez Kodeks karny. Przestępstwa przeciwko funkcjonariuszowi publicznemu są ścigane z urzędu, a nie z oskarżenia prywatnego. Chodzi tu o przestępstwa takie jak : - Naruszenie nietykalności cielesnej (art..222 Kk) - Czynna napaść na funkcjonariusza (art. 223 Kk) - Znieważenie funkcjonariusza ( art. 226 Kk) - Stosowanie groźby bezprawnej lub przemocy ( art. 224 Kk) VII. Procedura postępowania nauczycieli w przypadku agresywnego zachowania ucznia. W każdym przypadku, gdy uczeń jest świadkiem wypadku, pobicia, agresywnego zachowania bądź innego zdarzenia sprzecznego z normami i zasadami obowiązującymi w szkole, natychmiast zgłasza zaistnienie faktu najbliżej znajdującej się osobie dorosłej, np.: a) pracownikowi szkoły, b) nauczycielowi, c) pedagogowi, 7 d) dyrektorowi szkoły. W sytuacjach objętych procedurami uczeń ma obowiązek podporządkować się poleceniom wszystkich pracowników szkoły. VIII. Procedura zachowania się z przypadku czynu o stosunkowo niskiej szkodliwości (np. celowe popchnięcie, kopnięcie, wyzwanie). Pracownik szkoły: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Zdecydowanie i stanowczo, nie wdając się w dyskusję, przerwanie negatywnych zachowań sprawcy wobec ofiary. Rozdzielenie stron. Ustalenie granic: nie dopuszczenie do przejawów agresji wobec siebie jako osoby interweniującej. Ocena zagrożenia i podjęcie decyzji o rodzaju interwencji. Rozmowa z uczniem – zwrócenie uwagi na jego niewłaściwe zachowanie. Zgłoszenie zaistniałego zdarzenia wychowawcy klasy. Wychowawca: 1. 2. 3. 4. 5. IX. Rozmowa z uczniem. Poinformowanie o zdarzeniu pedagoga szkolnego. Gdy dane zdarzenie powtórzy się więcej niż 3 razy – upomnienie wychowawcy i odpowiedni wpis w dzienniku szkolnym. Gdy uczeń nadal nie reaguje na upomnienie – poinformowanie rodziców o zaistniałym fakcie. Konsekwencje: zgodne ze Statutem szkoły. Procedura zachowania się w przypadku czynu o dużej szkodliwości (np. stworzenie zagrożenia dla życia i zdrowia siebie lub innych, uszkodzenie ciała itp.). Pracownik szkoły: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Zdecydowanie, stanowczo słownie, nie wdając się w dyskusję, całkowite przerwanie negatywnych zachowań wobec ofiary. Rozdzielenie stron. Ustalenie granic: nie dopuszczenie do przejawów agresji wobec siebie jako osoby interweniującej. Ocena zagrożenia i podjęcie decyzji o rodzaju dalszej interwencji. Udzielenie pierwszej pomocy ofierze zdarzenia i zabezpieczenie miejsca zdarzenia. Wezwanie pomocy medycznej – w razie konieczności. Wezwanie wychowawcy (w przypadku jego nieobecności, wezwanie dyrektora szkoły), rozpoczęcie procedury wobec sprawcy zdarzenia. Wychowawca: 1. 2. 3. 4. 5. Powiadomienie pedagoga szkolnego oraz dyrekcji i zaistniałym zdarzeniu. Powiadomienie rodziców sprawcy i ofiary zaistniałego zdarzenia. Rozmowa indywidualna ze sprawcą zdarzenia – poinformowanie go o poważnym naruszeniu obowiązujących zasad, poinformowanie o dalszym toku postępowania. W przypadku poważnego wykroczenia – wezwanie policji i przeprowadzenie rozmowy z uczniem w obecności rodziców i dyrektora szkoły. Konsekwencje wewnątrzszkolne: zgodne ze Statutem szkoły. 8 Osoba interweniująca sporządza notatkę z przeprowadzonych działań. X. Procedura postępowania nauczycieli w przypadku dewastacji mienia szkolnego oraz działania na szkodę drugiej osoby. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. Interwencja – ustalenie i powstrzymanie sprawcy przez nauczyciela lub innego pracownika szkoły. W przypadku braku możliwości ustalenia sprawcy, rozmowa ze wszystkimi osobami mogącymi znajdować się w miejscu zdarzenia, podjęcie czynności mających na celu ustalenie sprawcy. Poinformowanie wychowawcy, w szczególnych przypadkach pedagoga szkolnego i dyrektora szkoły. Wychowawca powiadamia o zaistniałym fakcie rodziców (opiekunów prawnych) ucznia. W przypadku dużej szkody obligatoryjne wezwanie policji. W przypadkach umyślnego zniszczenia mienia szkolnego lub mienia innej osoby, rodzice ucznia zobowiązani są do pokrycia kosztów tej szkody. O sposobie naprawienia zniszczonego mienia szkolnego decyduje dyrektor szkoły. W szczególnych przypadkach wychowawca przeprowadza rozmowę z rodzicem (opiekunem prawnym) i uczniem w obecności pedagoga szkolnego. Zobowiązuje rodzica do szczególnego nadzoru nad dzieckiem, poprzez spisanie kontraktu. W zależności od sytuacji uczeń zostaje ukarany zgodnie ze Statutem Szkoły: naganą wychowawcy, upomnieniem dyrektora, naganą dyrektora. W sytuacji, kiedy zastosowane wobec ucznia środki okazują się nieskuteczne, dyrektor szkoły występuje do Sądu Rodzinnego o wszczęcie postępowania przeciwko demoralizacji. XI. Procedura postępowania nauczycieli w przypadku fałszowania dokumentacji szkolnej. Dokonywanie wpisów w dziennikach lekcyjnych (wpisywanie, poprawianie, usuwanie ocen, usprawiedliwianie nieobecności), Fałszowanie usprawiedliwień, zwolnień, deklaracji zgody rodziców (opiekunów prawnych) itp. 1. 2. 3. 4. 5. XII. Poinformowanie wychowawcy klasy. Ustalenie sprawcy fałszerstwa przez wychowawcę lub pedagoga szkolnego. Wezwanie do szkoły rodziców ucznia i powiadomienie ich o zaistniałej sytuacji. Wychowawca klasy spisuje kontrakt z rodzicem (opiekunem prawnym) i obejmuje ucznia szczególnym nadzorem. Uczeń, który dopuścił się fałszerstwa dokumentacji szkolnej, zostaje ukarany zgodnie ze Statutem Szkoły. W sytuacji co najmniej trzykrotnego powtórzenia incydentu dyrektor szkoły występuje do Sądu Rodzinnego o wszczęcie postępowania przeciwko demoralizacji. Procedura postępowania w przypadku zakłócenia toku lekcji. Poprzez zakłócenie toku lekcji należy rozumieć wszelkie działania uczniów uniemożliwiające normalną realizację zajęć dydaktycznych i wychowawczych (wulgarne zachowanie w stosunku do rówieśników, nauczyciela, głośne rozmowy, spacery po sali, brak reakcji na polecenia nauczyciela). 9 Nauczyciel: 1. 2. 3. 4. 5. Słowne zwrócenie uwagi na niewłaściwe zachowanie ucznia. Próba uspokojenia sytuacji w klasie. W przypadku konfliktu między uczniami – rozdzielenie stron. W przypadku braku reakcji ze strony ucznia – poinformowanie o dalszych konsekwencjach zgodnych ze Statutem szkoły. Powiadomienie wychowawcy klasy po zakończeniu lekcji. Wychowawca: 1. 2. 3. 4. 5. XIII. Rozmowa z uczniem, zwrócenie uwagi na niewłaściwe zachowanie i dalsze konsekwencje. W przypadku powtórzenia się zachowania lub czynu o dużej szkodliwości – upomnienie, sporządzenie odpowiedniej adnotacji w dzienniku szkolnym. W przypadku braku reakcji na interwencję nauczyciela i wychowawcy, powiadomienie rodziców i pedagoga szkolnego. Rozmowa pedagoga z rodzicami, zobowiązanie rodziców do szczególnego nadzoru nad uczniem (np. poprzez spisanie kontraktu). Konsekwencje: obniżenie oceny z zachowania oraz ewentualne inne zgodne ze Statutem szkoły. Procedura postępowania w sytuacji zastraszania, wymuszania, wywierania presji na terenie szkoły oraz innych rodzajów przemocy psychicznej 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. XIV. Zapewnienie bezpieczeństwa uczestnikom zdarzenia, przerwanie aktu agresji lub przemocy. Zgłoszenie zajścia wychowawcy. Wychowawca niezwłocznie informuje pedagoga szkolnego, dyrektora szkoły i rodziców uczniów obu stron zajścia. Wychowawca wyjaśnia okoliczności zajścia, w obecności pedagoga, a następnie dyrektora szkoły i rodziców. W razie potrzeby objęcie działaniami terapeutycznymi ofiarę i grupę przemocy, w której ona funkcjonuje. Wobec winnego ucznia stosuje się konsekwencje zgodne ze Statucie szkoły. Wychowawca zobowiązany jest do sporządzenia notatki z zajścia. Procedura postępowania w sytuacji powzięcia podejrzenia o stosowaniu przemocy w rodzinie ucznia 1. 2. Każdy pracownik szkoły jest zobowiązany do zgłoszenia wychowawcy klasy lub pedagogowi szkolnemu, podejrzenia dotyczącego stosowania przemocy w rodzinie ucznia. Przy zgłoszeniu należy sporządzić notatkę służbową zgodna z załącznikiem nr 1 do niniejszej procedury. Do podstawowych zadań szkoły w ramach procedury należy: a. b. c. diagnoza sytuacji i potrzeby osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, w tym w szczególności dzieci; zapewnienie i zorganizowanie niezwłocznie dostępu do pomocy medycznej, jeżeli wymaga tego stan zdrowia w/w osoby; udzielenie kompleksowych informacji rodzicowi, opiekunowi prawnemu, faktycznemu lub osobie najbliższej o możliwościach pomocy psychologicznej, prawnej, socjalnej 10 i pedagogicznej oraz wsparcia w rodzinie, w tym o formach pomocy dzieciom świadczonych przez instytucje i podmioty w zakresie specjalistycznej pomocy na rzecz osób dotkniętych przemocą w rodzinie; 3. 4. 5. 6. 7. 8. Pedagog/psycholog przeprowadza z dzieckiem rozmowę wyjaśniającą i sporządza notatkę z rozmowy. Rozmowę z osobą, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, przeprowadza się w warunkach gwarantujących swobodę wypowiedzi i poszanowanie godności tej osoby oraz zapewniających bezpieczeństwo. Następnie, wzywa się na rozmowę wyjaśniającą rodzica (opiekuna prawnego lub najbliższą dziecku osobę, nie podejrzewaną o przemoc, w celu wyjaśnienia sytuacji. W przypadku potwierdzenia podejrzeń o stosowaniu przemocy w rodzinie ucznia, pedagog wypełnia Niebieską kartę. Wszczynając procedurę, należy podjąć współpracę z MOPS, policją w celu zapewnieniu bezpieczeństwa osobie, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie. Objęcie ofiary wsparciem i pomocą psychologiczną. Załącznik nr 1 do Procedury postępowania w sytuacji powzięcia podejrzenia o stosowaniu przemocy w rodzinie ucznia ARKUSZ INFORMACYJNY DOTYCZĄCY UCZNIA – W ZWIĄZKU Z PODEJRZENIEM LUB ZGŁOSZENIEM PRZEMOCY W RODZINIE Imię i nazwisko ucznia.......................................................... klasa................................... Szkoła.................................................................................................................................. Data wypełnienia formularza............................................................................................. (należy podkreślić i doprecyzować wybrane informacje) 1. Opis wyglądu ucznia: a) zaniedbania w zakresie higieny osobistej ........................................................................ b) zadrapania ........................................................................................................................ c) zasinienia .......................................................................................................................... d) oparzenia ........................................................................................................................... e) złamania ............................................................................................................................. f) zranienia .............................................................................................................................. g) zwichnięcia .......................................................................................................................... h) inne urazy lub uwagi dotyczące wyglądu (jakie?) ............................................................... ................................................................................................................................................. 2. Zachowanie ucznia: a) niepokój, pobudzenie b) wycofanie, zamknięcie w sobie, „dziwny spokój” c) agresywność d) płacz e) inne (jakie?) ......................................................................................................................... .................................................................................................................................................. 3. Posiadane informacje dotyczące form krzywdzenia ucznia: a) przemoc fizyczna b) przemoc psychiczna 11 c) zaniedbanie d) inne (jakie?) ........................................................................................................................ e) brak informacji na ten temat 4. Źródło informacji:................................................................................................................ ................................................................................................................................................... 5. Inne informacje istotne w rozpoznawaniu sytuacji ucznia:............................................. ................................................................................................................................................... ....................................................................... Czytelny podpis osoby wypełniającej arkusz XV. Procedura postępowania w przypadku stwierdzenia występowania u ucznia czynników wskazujących na ryzyko zachowań samobójczych. O wysokim ryzyku zachowań samobójczych świadczyć może wystąpienie przynajmniej jednego z poniższych czynników: a. b. c. d. e. f. mówienie o poczuciu beznadziejności, bezradności, braku nadziei, mówienie wprost lub pośrednio o samobójstwie, pisanie listów pożegnalnych, pozbywanie się osobistych i cennych dla ucznia przedmiotów, unikanie kontaktów z bliskimi kolegami, izolacja, zamykanie się w sobie, zaniechanie zajęć, które dotychczas sprawiały uczniowi przyjemność, przejawianie dużych zmian charakteru, nastroju, występowanie nietypowych zachowań, g. przejawianie innych zachowań ryzykownych: okaleczanie się, zażywanie narkotyków, spożywanie alkoholu, h. przejawianie zainteresowania tematyką śmierci, umierania itp., i. podejmowanie w przeszłości prób samobójczych, j. fascynacja znanymi osobami (np. gwiazdami popkultury), które popełniły samobójstwo. Po zdiagnozowaniu sytuacji zagrożenia, wychowawca, pedagog szkolny podejmują odpowiednie działania interwencyjne: a. jednoznacznie ustalają, które z w/w przesłanek występują u danego ucznia, b. przeprowadzają analizę sytuacji szkolnej i rodzinnej ucznia w celu wstępnego ustalenia przyczyn, kontaktują się z rodzicami w celu ustalenia przyczyn zmian w zachowaniu ucznia, c. przekazują informację o zagrożeniu rodzicom i dyrektorowi szkoły, d. ustalają z rodzicami zasady wzajemnych kontaktów, proponują pomoc psychoterapeutyczną na terenie szkoły lub poza nią. Postępowanie w przypadku powzięcia informacji, że uczeń zamierza popełnić samobójstwo (informacja od samego ucznia, kolegów, rodziny, osób postronnych). Po zdiagnozowaniu sytuacji zagrożenia wychowawca, pedagog szkolny oraz dyrektor szkoły podejmują następujące działania: a. nie pozostawiają ucznia samego, próbują przeprowadzić go w ustronne, bezpieczne miejsce, b. informują o zaistniałej sytuacji i zagrożeniu rodziców, 12 c. przekazują dziecko pod opiekę rodziców (prawnych opiekunów) lub, jeżeli przyczyną zagrożenia jest sytuacja domowa ucznia, odpowiednim instytucjom (np. policji). Postępowanie w przypadku powzięcia informacji, że uczeń podjął próbę samobójczą. Po powzięciu informacji, że uczeń podjął próbę samobójczą dyrektor szkoły, wychowawca, pedagog szkolny podejmują następujące działania: a. jeśli próba samobójcza ma miejsce w szkole, wychowawca (nauczyciel, pracownik) powiadamia o tym fakcie dyrektora szkoły, a ten rodzica (opiekuna prawnego), b. wzywają pogotowie ratunkowe, c. dyrektor szkoły, pedagog szkolny oraz wychowawca dokonują oceny sytuacji i przeprowadzają rozmowę wspierająca z uczniem i rodzicami oraz przekazują informacje dotyczące pomocy psychologiczno-pedagogicznej, d. jeśli próba samobójcza ma miejsce w domu, a rodzic poinformował o zajściu szkołę, dyrektor szkoły, pedagog szkolny przekazuje rodzicom informacje dotyczące pomocy psychologiczno-pedagogicznej, e. próbie samobójczej dyrektor informuje Radę Pedagogiczną pod rygorem tajemnicy w celu podjęcia wspólnych działań oraz obserwacji zachowania ucznia po jego powrocie do szkoły przez wszystkich nauczycieli, f. pedagog planuje dalsze działania mające na celu zapewnienie uczniowi bezpieczeństwa w szkole, atmosfery życzliwości i wsparcia oraz przekazuje rodzicom informacje o możliwościach uzyskania pomocy psychologiczno-pedagogicznej poza szkołą, g. w przypadku śmierci ucznia w wyniku samobójstwa dyrektor szkoły informuje organ prowadzący i nadzorujący szkołę o zaistniałej sytuacji, h. pedagog szkolny oraz wychowawcy udzielają pomocy psychologiczno-pedagogicznej innym uczniom szkoły. Jeśli zaistnieje realne zagrożenie próby samobójczej ucznia, należy podjąć następujące czynności: a. b. c. d. e. f. jednoznacznie określić rodzaj zdarzenia, nie pozostawiać ucznia znajdującego się w kryzysie samego i próbować przeprowadzić go w bezpieczne, ustronne miejsce, zebrać wstępne informacje o okolicznościach zdarzenia, w razie konieczności wezwać pomoc – pogotowie ratunkowe, policję i w czasie tej interwencji zadbać, by przebiegała ona spokojnie i dyskretnie, ocenić ryzyko dalszego zagrożenia (możliwe, że konieczna będzie hospitalizacja dziecka), zawiadomić o zdarzeniu dyrektora szkoły, wychowawcę oraz rodziców dziecka, chronić ucznia oraz inne osoby przed dodatkową traumą, związaną np. z kontaktem z mediami. Uczeń, który podjął próbę samobójczą bezwzględnie powinien otrzymać konsultację psychiatryczną. Jeśli uczeń wróci do szkoły, należy w trakcie pierwszych z nim kontaktów pamiętać o daniu mu wsparcia, akceptacji, okazaniu zrozumienia. Należy uznać próbę samobójczą za fakt historyczny, aby utrzymać dystans do tego, co się stało, skoncentrować na głównych problemach ucznia i jeśli to możliwe pozytywnie je przeformułować, wskazać różne systemy oparcia. 13 XVI. Procedura postępowania w przypadku używania przez ucznia telefonu komórkowego podczas lekcji. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. XVII. Podczas lekcji uczeń nie ma prawa używać telefonu komórkowego. Telefon powinien być wyłączony lub wyciszony i schowany. W każdym przypadku używania przez ucznia telefonu komórkowego podczas lekcji nauczyciel ma prawo odebrać uczniowi telefon. Nauczyciel nakazuje uczniowi wyłączenie telefonu, a następnie przekazuje go do sekretariatu szkoły do depozytu. Nauczyciel nie ma prawa wykonywać jakichkolwiek operacji na telefonie ucznia. Nauczyciel powiadamia o zaistniałym fakcie wychowawcę, a ten rodziców ucznia. Oddanie telefonu rodzicowi (opiekunowi prawnemu), najlepiej w obecności ucznia, z pouczeniem dotyczącym zasad korzystania z telefonu na terenie szkoły. Uczeń, któremu odebrano telefon, otrzymuje odpowiedni wpis w dzienniku szkolnym. W przypadku gdy uczeń, używający telefonu komórkowego w czasie lekcji, nie odda go nauczycielowi mimo że zostanie o to poproszony, ponosi konsekwencje zgodne ze Statutem szkoły, o zdarzeniu informowani są również jego rodzice. Procedura postępowania w sytuacji wypadku na terenie szkoły. 1. 2. Pracownik szkoły, który powziął wiadomość o wypadku, niezwłocznie zapewnia poszkodowanemu opiekę, w szczególności sprowadzając fachowa pomoc medyczną (pielęgniarkę szkolną bądź pogotowie ratunkowe, tel. 999 lub 112), a w miarę możliwości udzielając poszkodowanemu pierwszej pomocy. O każdym wypadku zawiadamia się niezwłocznie: a. b. c. 3. 4. 5. XVIII. rodziców (opiekunów prawnych) poszkodowanego, wychowawcę, a w przypadku jego nieobecności pedagoga, dyrektora szkoły. Nauczyciel będący świadkiem wypadku przebywa z dzieckiem aż do przybycia służb medycznych, którym udziela szczegółowych informacji o stanie zdrowia dziecka. Nauczyciel będący świadkiem wypadku sporządza notatkę ze szczegółowym opisem przebiegu wypadku i udzielenia pomocy. Notatkę przekazuje dyrektorowi szkoły. Dalsze postępowanie prowadzi dyrektor szkoły zgodnie z wytycznymi Rozporządzenia MENiS w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. Procedura postępowania w przypadku stwierdzenia wszawicy w szkole. 1. 2. 3. Dyrektor placówki zarządza przeprowadzenie przez pielęgniarkę kontroli czystości skóry głowy u wszystkich uczniów w klasie oraz wszystkich pracowników szkoły, z zachowaniem zasady intymności (kontrola indywidualna w wydzielonym pomieszczeniu). Kontrola może również zostać przeprowadzona z inicjatywy pielęgniarki. Pielęgniarka zawiadamia rodziców dzieci, u których stwierdzono wszawicę o konieczności podjęcia niezwłocznie zabiegów higienicznych skóry głowy. W razie potrzeby informuje o sposobach zwalczania wszawicy. Może przekazać przygotowane wcześniej materiały informacyjne. Podczas rozmowy zachowuje zasady intymności. Pielęgniarka szkolna informuje dyrektora placówki o wynikach kontroli i skali zjawiska w klasie / szkole. 14 4. Dyrektor lub upoważniona osoba (np. wychowawca) informuje wszystkich rodziców o stwierdzeniu wszawicy w szkole. Zaleca: a. b. c. 5. 6. 7. 8. XIX. podjęcie kuracji specjalnymi preparatami nie tylko dziecka, ale także rodziny, codzienną kontrolę czystości głowy dziecka oraz czystości głów domowników, rozdaje ulotki informacyjne, jak pozbyć się wszy i postępować w domu, aby zapobiec dalszemu zarażaniu. W przypadku gdy rodzice zgłoszą trudności w przeprowadzeniu kuracji (np. brak środków na zakup preparatu), dyrektor szkoły we współpracy z ośrodkiem pomocy społecznej, udzielają rodzicom (opiekunom prawnym) niezbędnej pomocy. Pielęgniarka szkolna po upływie od 7 do 10 dni kontroluje stan czystości skóry głowy dzieci po przeprowadzonych zabiegach higienicznych przez rodziców. W sytuacji stwierdzenia nieskuteczności zalecanych działań pielęgniarka zawiadamia o tym dyrektora placówki w celu podjęcia bardziej radykalnych kroków. Jeśli rodzice uchylają się od podjęcia kuracji dyrektor szkoły zawiadamia ośrodek pomocy społecznej o konieczności wzmożenia nadzoru nad realizacją funkcji opiekuńczych przez rodziców dziecka oraz udzielenia im potrzebnego wsparcia. Procedura postępowania na wypadek pożaru. OSTRZEGANIE I ALARMOWANIE 1. Każdy pracownik, który zauważył oznaki pożaru powinien bezzwłocznie: a. b. c. d. 2. powiadomić o pożarze dyrektora szkoły lub administratora obiektu i podporządkować się jego poleceniom. Przystąpić do gaszenia pożaru przy użyciu gaśnicy lub innych dostępnych środków gaśniczych. Usunąć z rejonu zagrożenia wszelkie przedmioty mogące powodować jego rozprzestrzenienie. Niezwłocznie zawiadomić: osoby znajdujące się w strefie zagrożenia, Państwową Straż Pożarną – tel. 998 lub 112 Dyrektora - tel. ......................... Alarmując Straż Pożarną należy podać: a. b. c. d. dokładny adres, nazwę obiektu, miejsce pożaru (np. budynek, pomieszczenia biurowe, itp.); co się pali (np. pali się pracownia chemiczna, paliwo w kotłowni itp.); czy istnieje zagrożenie dla ludzi; numer telefonu, z którego się dzwoni oraz swoje nazwisko. UWAGA: słuchawkę należy odłożyć dopiero po otrzymaniu potwierdzenia, że Straż Pożarna przyjęła zgłoszenie. 3. Oczekując przybycia Straży Pożarnej należy dążyć do ograniczenia rozmiarów pożaru przez: a. b. gaszenie wszelkimi dostępnymi i dozwolonymi środkami; przygotowanie najdogodniejszych warunków działania dla Straży Pożarnej, czyli: 15 wyznaczenie pilota dla nadjeżdżających jednostek Straży Pożarnej, przygotowanie dróg dojazdowych oraz dostępu do stanowisk, w obrębie przewidzianych działań gaśniczych - w miarę możliwości i zależnie od potrzeb - wyłączenie dopływu energii elektrycznej, uruchomienie urządzeń gaśniczych. Wykaz telefonów alarmowych: Państwowa Straż Pożarna Policja Pogotowie Zintegrowany system ratownictwa - 998 - 997 - 999 - 112 (z telefonu komórkowego) AKCJA RATOWNICZO-GAŚNICZA 1. 2. 3. Równocześnie z alarmowaniem Straży Pożarnej można przystąpić do akcji ratowniczo– gaśniczej przy pomocy podręcznego sprzętu gaśniczego, znajdującego się w pobliżu, jeżeli pożar nie przybrał dużych rozmiarów. Gaszenie powstałego pożaru można podejmować tylko w początkowej fazie przy małym zadymieniu w sytuacji, gdy pożar obejmuje niewielkie urządzenie, fragmenty wystroju wnętrza, pojedyncze meble itp. Działania prowadzone po zadymieniu przestrzeni objętej pożarem stają się niebezpieczne dla osób nie posiadających odpowiedniego zabezpieczenia dróg oddechowych, ubrań ochronnych i zawodowego przygotowania. Do czasu przybycia jednostek Straży Pożarnej kierownictwo akcji obejmuje Dyrektor, ewentualnie osoba najbardziej energiczna i opanowana, która samorzutnie objęła kierowanie akcją. Dowódcy Jednostki Straży Pożarnej przybyłej na miejsce zdarzenia należy udzielić informacji dotyczącej: a. b. c. d. 4. źródła pożaru, lokalizacji głównego wyłącznika prądu i wyłączników instalacji gazowej, punktów czerpania wody, miejsc szczególnie niebezpiecznych pożarowo. Każda osoba przystępująca do akcji ratowniczo – gaśniczej powinna pamiętać, że: a. b. c. d. e. w pierwszej kolejności należy ewakuować wszystkie osoby znajdujące się w zagrożonej pożarem strefie, należy wyłączyć dopływ prądu elektrycznego do pomieszczeń i urządzeń objętych lub zagrożonych pożarem, należy usunąć z miejsc zagrożonych ogniem wszystkie materiały palne, butle z gazami, naczynia z płynami łatwopalnymi, cenne urządzenia i ważne dokumenty, nie wolno stosować wody, gaśnic pianowych i płynowych z oznaczeniami AB do gaszenia instalacji gazowych i urządzeń elektrycznych będących pod napięciem, zabrania się otwierania bez potrzeby drzwi i okien do pomieszczeń, w których powstał pożar, ponieważ dopływ powietrza sprzyja rozprzestrzenianiu się ognia. ZASADY POSTĘPOWANIA CZASIE EWAKUACJI OSÓB 1. Po usłyszeniu ostrzeżenia o pożarze przekazać ostrzeżenie osobom znajdującym się pobliżu, zamknąć okna i wyjść z pomieszczenia na drogę ewakuacyjną. 16 2. Wyznaczone wcześniej osoby powinny powiadomić inne osoby znajdujące się w strefach z ograniczonym dostępem, o pożarze i konieczności opuszczenia obiektu. Po wyjściu z pomieszczeń i przemieszczaniu się w obszarach zadymionych, należy poruszać się w taki sposób, aby głowa była jak najniżej, a usta i nos były zasłonięte (w miarę możliwości wilgotną tkaniną). Nie korzystać z wind w czasie ewakuacji osób. Po opuszczeniu zagrożonej strefy należy udać się w miejsce wskazane przez kierującego akcją ratowniczo – gaśniczą, pozostać tam i nie oddalać się bez zgody przełożonych. 3. 4. 5. UWAGI 1. Straż Pożarna prowadząca działania w rejonie zagrożenia przejmuje odpowiedzialność za podejmowane decyzje, a polecenia dowódcy przybyłej jednostki muszą być bezwzględnie realizowane przez osoby, które zostały do tego zobowiązane. Dyrektor (lub osoba go zastępująca) jest odpowiedzialny za zabezpieczenie miejsca pożaru i wystawienie posterunku pogorzeliskowego w celu zapobieżeniu powstania pożaru wtórnego. Gaśnice użyte do gaszenia pożaru należy zebrać i oddać administratorowi budynku do poddania ich zabiegom konserwacyjnym w celu przywrócenia do stanu używalności. 2. 3. XX. Procedura postępowania w przypadku żałoby po śmierci ucznia (za wyjątkiem śmierci samobójczej). 1. Działania uprzedzające: a. b. 2. Działania interwencyjne: a. b. c. d. 3. dyrektor i pedagog informują nauczycieli, wychowawców, pedagog przypomina zasady dyskusji z uczniami, uwzględniając elementy odreagowania na godzinach wychowawczych, innych lekcjach, wychowawca informuje uczniów na forum klasy, dyrektor stwarza możliwość uczestniczenia w ceremoniach pogrzebowych. Działania naprawcze: a. b. c. XXI. omówienie procedury postępowania na forum Rady Pedagogicznej, omówienie tematyki stresu, traumy, żałoby, reakcji typowych dla stresu pourazowego na forum Rady Pedagogicznej. wychowawca ocenia potrzeby, monitoruje stan psychiczny uczniów ze szczególnym uwzględnieniem reakcji stresu pourazowego, zwraca uwagę na uczniów, u których stwierdza się szczególnie ostry lub chroniczny przebieg reakcji, wychowawca konsultuje sytuację z pedagogiem, pedagog zasięga opinii specjalistów z Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej, pedagog ułatwia kontakt ze specjalistami z placówek wsparcia zewnętrznego. Procedura udzielania uczniom pierwszej pomocy przedlekarskiej. 1. Pierwszej pomocy przedlekarskiej udziela uczniom głównie wykwalifikowana pielęgniarka szkolna; 17 2. Pierwsza pomoc przedlekarska w przypadku osób nie posiadających kwalifikacji medycznych ogranicza się do wykonania opatrunku, ułożenia ucznia w odpowiedniej pozycji, wykonania sztucznego oddychania oraz masażu serca, niedopuszczenie do sytuacji zagrożenia życia; 3. Podanie jakiegokolwiek doustnego środka farmakologicznego jest dopuszczalne tylko i wyłącznie po konsultacji z rodzicem (opiekunem prawnym) ucznia lub lekarzem (w przypadku gdy nauczyciel wie, że uczeń przyjmuje leki lub taka adnotacja znajduje się w dzienniku lekcyjnym np. inhalator przy astmie). 4. W sytuacji udzielania pomocy przez nauczyciela prowadzącego w tym czasie zajęcia dydaktyczno - wychowawczo - opiekuńcze z większą grupą uczniów jest on zobowiązany do ustalenia opiekuna dla pozostałych uczniów. Pozostawienie reszty uczniów bez opieki jest niedopuszczalne!; 5. W przypadku małej skuteczności udzielanej należy bezzwłocznie poinformować dyrektora lub zastępców dyrektora szkoły. Dyrektor lub osoba upoważniona przez niego natychmiast powiadamia rodziców (opiekunów prawnych) ucznia, oraz w razie konieczności pogotowie ratunkowe; 6. Po przybyciu do szkoły rodzice/opiekun prawny lub lekarz pogotowia ratunkowego przejmują odpowiedzialność za ucznia. Szkoła udziela tym osobom wszelkiej koniecznej pomocy. Pomoc w przypadku ataku padaczki: Układamy ucznia na boku; Chronimy głowę; Zabezpieczamy miejsce, usuwamy niebezpieczne przedmioty; Nie wkładamy nic do ust; Zapewniamy spokój uczniowi; Wzywamy pogotowie ratunkowe, gdy stan ucznia wyraźnie pogarsza się (atak trwa zbyt długo). Pomoc w przypadku astmy: Podajemy lek; Uspakajamy chorego; Rozpinamy zbyt ciasną odzież; Otwieramy okna; Pomagamy w przyjęciu pozycji na jak nadogodniejszej dla ucznia (półsiedzącej); Zwracamy na oddech (ma być wolny i głęboki – oddychamy razem z uczniem); Wzywamy specjalistyczną pomoc, gdy objawy nie ustępują. Opracował: 24.08.2016 r.…………………………. data i podpis 18