Biuletyn Ekonomiczny nr 12/2012

Biuletyn Ekonomiczny nr 12/2012
2012-12-10 10:26:38
2
Grudzień 2012
1. Rada Monetarna zdecydowała 27 listopada 2012 roku o obniżeniu bazowej stopy oprocentowania o kolejne 25
pb, z poziomu 6,25% do 6,00% (wcześniej stopę bazową Rada redukowała już w ostatnich trzech miesiącach o
kolejne 25 pb).
2. PKB Węgier w trzecim kwartale 2012 roku skurczył się o 1,5% r/r (po wyeliminowaniu czynników sezonowych i
kalendarzowych spadek w trzecim kwartale br. wyniósł 1,6% r/r). Oznacza to trzeci kolejny kwartał spadku PKB.
W stosunku do drugiego kwartału br. spadek wyniósł, po wyeliminowaniu czynników sezonowych i
kalendarzowych, 0,2%. W pierwszych trzech kwartałach 2012 roku gospodarka Węgier skurczyła się o 1,3% r/r.
(KSH)
2011
2012
Nazwa
II kw.
III kw.
IV kw.
I kw.
II kw.
III kw.
Rolnictwo. leśnictwo,
rybołówstwo
126,1
123,2
123,1
94,2
82,8
78,6
Przemysł
106,2
100,6
101,4
99,6
99,4
99,8
Budownictwo
91,2
88,3
101,3
88,8
89,1
102,3
Usługi rynkowe
99,1
99,7
100,9
100,3
99,0
98,5
PKB łącznie
101,4
101,4
101,3
99,3
98,5
98,5
(analogiczny okres roku poprzedniego = 100,0)
3. Agencja Standard&Poor's obniżyła rating Węgier do poziomu BB z perspektywą stabilną (z BB+ i perspektywy
negatywnej). Decyzję swą S&P uzasadniła pogarszaniem się przewidywalności węgierskiej ‘nieortodoksyjnej'
polityki gospodarczej, co wywiera niekorzystny wpływ na średniookresowe perspektywy wzrostu. Według
prognozy agencji wzrost PKB w 2012 roku wynieść ma minus 1,2%, w 2013 roku 0,8%, a po 2013 roku średnio
1,7%. Deficyt budżetowy w 2013-14 roku będzie możliwy do utrzymania poniżej 3% PKB, natomiast później
będzie to bardzo trudne z uwagi na słaby poziom wzrostu gospodarczego. W wyniku decyzji S&P wzrosło, w
ocenie analityków, prawdopodobieństwo podobnego kroku przez pozostałe dwie duże agencje ratingowe (Fitch i
Moody's aktualnie kwalifikują węgierską wiarygodność kredytową także na poziomie nieinwestycyjnym,
odpowiednio: BB+ i Ba1). Rząd, w opublikowanym komunikacie, nazwał ocenę S&P niepoważną.
4. W ocenie OECD, nawet jeśli dojdzie do zawarcia porozumienia kredytowego MFW/UE, wzrost gospodarczy
3
może ruszyć na Węgrzech dopiero w połowie 2013 roku, a bezrobocie spadnie nieco poniżej obecnego poziomu
dopiero na początku 2014 roku. Wytyczony cel inflacyjny banku centralnego MNB (3%) został oceniony jako
coraz mniej wiarygodny, ponieważ inflacja jest coraz bliższa poziomu 6%, a regularne cięcia bazowej stopy
oprocentowania zagrażają stabilności cenowej.
Prognoza OECD
(%)
2012
2013
2014
PKB
-1,6
-0,1
1,2
Konsumpcja gospodarstw domowych
-0,5
-1,5
-0,1
Wydatki budżetowe
-2,4
-1,3
-0,3
Inwestycje kapitałowe
-4,9
-3,0
-0,3
Eksport netto (% PKB)
1,5
1,8
1,3
Inflacja
5,8
4,8
3,9
5. Wegierski Instytut Badań nad Gospodarką (GKI) przewiduje na lata 2012 i 2013 deficyt budżetowy na poziomie
poniżej 3% PKB. Pod dużym znakiem zapytania pozostawia jednak kwestę jego zrównoważenia w dłuższej
perspektywie. Kwestionuje też możliwość uchylenia toczącej się wobec Węgier procedury nadmiernego deficytu.
Zdaniem analityków GKI obniżanie bazowej stopy oprocentowania banku centralnego nie przyczyni się do
wzrostu gospodarczego, a - z powodu zamrożonej konsumpcji krajowej i kredytowania - przyczyni się raczej do
erozji zaufania do MNB.
Prognoza GKI
(%)
2012
2013
4
PKB
-1,5
0,0
Inwestycje kapitałowe
-4,0
-2,0
Produkcja przemysłowa
0,0
2,5
Przemysł
-7,0
-2,0
Handel detaliczny
-2,0
-1,5
Eksport
2,0
7,0
Import
1,5
6,5
Nadwyżka obrotów handlowych (mld EUR)
7,0
7,7
HUF/EUR
290
285
Deficyt budżetowy (mld HUF)
700
800
Płace brutto
4,5
4,0
Inflacja
5,9
5,5
Bezrobocie (grudzień)
11,0
10,8
6. Według analityków z Londynu wzrost gospodarczy na Węgrzech padnie ofiarą aktualnej rygorystycznej
postawy budżetowej rządu oraz braków postępu rozmów z MFW/UE. HSBC obniżył prognozę wzrostu
gospodarczego na rok bieżący do -1,3% (z -1%), a na rok 2013 do 0,5% (z 1,3%). Powodem jest również niższy
od oczekiwanego wpływ na wzrost gospodarczy nowych mocy produkcyjnych przemysłu motoryzacyjnego.
Prognoza UBS przewiduje na rok bieżący spadek gospodarczy na poziomie 0,9%, na 2013 rok 0,6%-owy wzrost, a
na rok 2014 wzrost na poziomie 1,5%. EBRD z kolei (w Transition Raport 2012) spodziewa się w tym roku spadku
PKB na poziomie 1,5% i trwalszej recesji, która może się przeciągnąć również na rok 2013.
5
7. Po ostatnim pakiecie korekcyjnym rządu oraz ze względu na dalszy brak porozumienia kredytowego z MFW
Bank of America - Merrill Lynch w swej analizie radzi inwestorom omijanie Węgier. Bank stwierdza też, że im
dłużej trzeba czekać na zawarcie porozumienia z MFW/UE, a przedsiębiorstwa zmuszone będą dalej stawiać czoła
coraz większej nieobliczalności otoczenia biznesowego, tym mniej prawdopodobny staje się taki wzrost zaufania,
który mógłby podziałać stymulująco na inwestycje. Na bazie dotychczasowych działań w polityce gospodarczej
rządu, wg analityków banku, można dojść do wniosku, że brak wzrostu gospodarczego oraz zbliżające się wybory
(2014) doprowadzą do dodatkowych agresywnych działań rządu, mających na celu zmniejszanie ciężarów
nałożonych na konsumentów.
8. Ceny artykułów konsumpcyjnych były w październiku 2012 roku wyższe o 6,0% w stosunku do cen z
października 2011 roku. W szybkim tempie drożała żywność - o 7,6% r/r (przy czym jaja o 33,5 %, tłuszcz
wieprzowy o 20,5%, czekolada i kakao o 12,9 %, wieprzowina o 15,7%, żywność sezonowa o 19,3%). O 15,4%
zdrożał alkohol i wyroby tytoniowe. W porównaniu z poziomem sprzed roku ceny paliw wzrosły w październiku br.
o 10,4%, a koszty energii dla gospodarstw domowych o 5,0%, gaz butlowy o 11,6%, zaś przewodowy o 4,2%.
Ceny odzieży wzrosły o 1,7%, a usług o 4,2%, w tym wywóz śmieci o 8,0%, opłaty za kanalizację o 5,2%, opłaty
za wodę o 5%. O 1,2% spadły natomiast ceny dóbr konsumpcyjnych trwałego użytku. W stosunku do
poprzedniego miesiąca ceny w październiku br. były wyższe o 0,1%, przy czym ceny żywności wzrosły 0,6%.
(KSH)
9. W okresie sierpień-październik 2012 roku bezrobocie na Węgrzech wyniosło 10,5%, co oznacza poziom niższy
o 0,3% w porównaniu z analogicznym okresem 2011 roku. W badanym okresie liczba bezrobotnych wyniosła 463
tysięcy osób. W grupie wiekowej 25-54 lat bezrobocie obniżyło się o 0,4% r/r i wyniosło 9,4%, w grupie wiekowej
55-64 obniżyło się o 1,4% do poziomu 7,1%, a wśród osób młodszych (15-24 lat) podwyższyło się do 30,1%
(wzrost o 3,1% w porównaniu z analogicznym okresem sprzed roku). Spośród ogółu bezrobotnych 47,5%
poszukiwało pracy przez okres dłuższy niż rok, a przeciętny okres przebywania bez zatrudnienia wyniósł 17,6
miesięcy. (KSH)
10. W okresie sierpień-październik 2012 roku zatrudnionych na Węgrzech było 3.935 tys. osób, co oznacza o 71
tys. osób więcej (wzrost o 1,8%), niż w analogicznym okresie roku 2011. (KSH)
11. W okresie styczeń-wrzesień 2012 roku w ujęciu rocznym średnia płaca brutto osób zatrudnionych na pełnym
etacie wzrosła o 4,7% i wyniosła 219.700 HUF, przy czym w sektorze prywatnym średnia płaca brutto wzrosła o
7,1% (do 230.000 HUF), a w sektorze publicznym o 3,5% (do 211.800 HUF). Średnia płaca netto w gospodarce
narodowej (liczona bez ulg rodzinnych) wzrosła w badanym okresie o 1,8% r/r i wyniosła 141.962 HUF. (KSH)
12. We wrześniu 2012 roku produkcja przemysłowa w relacji r/r odnotowała spadek 3,8%, a po wyeliminowaniu
czynników kalendarzowych wykazała wzrost o 0,6%. W stosunku do sierpnia br., po wyeliminowaniu czynników
sezonowych i kalendarzowych, wskaźnik produkcji wzrósł we wrześniu o 0,7%. W okresie styczeń-wrzesień 2012
roku produkcja przemysłowa była niższa o 0,8% r/r. Eksport produktów przemysłowych wzrósł w okresie styczeńwrzesień br. o 0,2% r/r, a w miesiącu wrzesień skurczył się o 3,6% r/r. Sprzedaż krajowa produktów
przemysłowych w okresie styczeń-wrzesień br. zmniejszyła się o 2,5% r/r, w samym wrześniu zaś o 6,0% r/r.
(KSH)
13. W październiku 2012 roku ceny produkcji sprzedanej przemysłu wzrosły o 0,2% w stosunku do października
2011 roku, w stosunku do poprzedniego miesiąca ceny były niższe o 0,4% (w okresie styczeń-październik 2012
roku wyższe o 5,6% r/r), przy czym ceny sprzedaży krajowej wzrosły w październiku o 2,7% r/r, a sprzedaży na
eksport skuczyły się o 1,5% r/r. (KSH)
14. Węgierski przemysł budowlany odnotował we wrześniu 2012 roku wzrost o 6,8% w porównaniu z wrześniem
2011 roku, przy czym produkcja budynków zwiększyła się o 4,2%, zaś wykonanie robót budowlanych innego typu
było wyższe o 9,4%. W okresie styczeń-wrzesień 2012 roku produkcja budowlana zmniejszyła się o 5,0% r/r. W
stosunku do września 2011 roku we wrześniu br. portfel nowych zamówień na roboty budowlane był wyższy o
1,8%, a skumulowana liczba zamówień była wyższa o 7,3%. (KSH)
6
15. We wrześniu 2012 roku wartość węgierskiego eksportu wyniosła 6.861,5 mln EUR (spadek o 4,2% w
stosunku do września 2011 roku), a importu 6.110,4 mln EUR (spadek o 4,7%), co oznacza, że dodatnie dla
Węgier saldo obrotów handlowych ukształtowało się na poziomie 751,1 mln EUR. W okresie styczeń-wrzesień
2012 roku wartość węgierskiego eksportu wyniosła 59.989,0 mln EUR (wzrost o 0,5% r/r), a importu 54.558,1
mln EUR (wzrost o 0,7% r/r). Saldo - dodatnie dla Węgier - wyniosło w badanym okresie 5.431,0 mln EUR. (KSH)
16. We wrześniu 2012 roku wolumen obrotów handlu detalicznego zmniejszył się o 3,1% r/r, a w okresie styczeńwrzesień br. o 1,5% r/r. W stosunku do poprzedniego miesiąca, po wyeliminowaniu czynników sezonowych i
kalendarzowych, wolumen obrotów handlu detalicznego skurczył się o 0,4%. Wartość obrotów handlu
detalicznego (w tym również internetowego i wysyłkowego) we wrześniu br. wyniosła 717 mld HUF, a w okresie
styczeń-wrzesień br. 5.983 mld HUF. (KSH)
17. W stosunku do września 2011 roku ceny produktów rolnych wzrosły we wrześniu br. o 20,7% (w okresie
styczeń-wrzesień wzrosły o 10,9% r/r), przy czym ceny upraw roślinnych wzrosły o 26,0% r/r, a zwierząt żywych o
13,7%, a produktów pochodzenia zwierzęcego o 4,4%. (KSH)
18. Rezerwy międzynarodowe węgierskiego banku centralnego MNB wyniosły na koniec października 2012 roku
34.972,7 mln EUR (w analogicznym okresie 2011 roku rezerwy wynosiły 36.874,0 mln EUR).
19. W listopadzie 2012 roku obroty na Budapeszteńskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (BÉT) wyniosły
255.763 mln HUF (wzrost o 16,3% w stosunku do października br.; spadek o 31,3% w stosunku do listopada 2011
roku), a średnia wartość dziennej transakcji wyniosła 12.788 mln HUF.
20. Według danych ministerstwa gospodarki narodowej w październiku 2012 roku budżet państwa wykazał
deficyt rzędu 112,3 mld HUF, wskutek czego łączny deficyt wzrósł do 658,1 mld HUF, co stanowi 114,2,7%
deficytu budżetowego założonego na cały rok (576,2 mld HUF).
21. Rząd węgierski zapowiedział w połowie listopada br. trzecią - w okresie sześciu tygodni - z rzędu korektę
budżetu na przyszły rok o wartości 90 mld HUF. Obecną propozycję uzasadnił zamiarem utrzymania deficytu
budżetowego w 2013 roku na zapowiedzianym uprzednio przez rząd poziomie 2,7% PKB (warto wiedzieć, że
Komisja Europejska w swej jesiennej prognozie przewidziała deficyt na poziomie 2,9% PKB w roku 2013 i powyżej
jednak 3% progu w 2014 roku, co nie rokowałoby wyjściem spod EDP). Z zapowiedzianej kwoty 60 mld HUF
służyć ma 0,2%-owej obniżce deficytu w 2013 roku, zaś pozostała część podwyższeniu rezerw. Plan rządu
zakłada następujące działania:
■
■
■
■
■
tzw. „podatek bankowy" nie zostanie zlikwidowany, pozostanie w ustawach podatkowych jako stała pozycja
budżetowa również w następnych latach (co przynieść ma w skali roku ok. 140 mld HUF),
zamiast obiecywanego wyprowadzenia kryzysowych podatków sektorowych stawka odrębnego podatku
nałożonego na sektor energetyki (zwanego też podatkiem ‘Robin Hooda', miał bowiem służyć modernizacji
węgierskiego centralnego systemu ogrzewania), podwyższona zostaje w 2013 roku do 31% /zamiast wcześniej
zapowiadanych 11%/, wskutek czego firmy energetyczne - oprócz 19%-owego podatku dochodowego i
dotychczasowego 8%-owego podatku odrębnego (razem 27%) zapłacą od przyszłego roku łączny podatek
dochodowy na poziomie 50% /19%+31%/, co przynieść ma budżetowi państwa 40 mld HUF,
tzw. ‘utility tax' zostanie sklasyfikowany jako centralny podatek budżetu państwa (30 mld HUF),
wykorzystanie w budżecie dywidend Państwowej Loterii S.A. (10 mld HUF),
uzyskanie 10 mld HUF wpływów z opodatkowania gier hazardowych typu on-line.
Min. Gy. Matolcsy wystosował w tej sprawie pismo do Komisarza O. Rehna, w którym przedstawił powyższe
plany, które - w jego ocenie - powinny przyczynić się do zakończenia EDP wobec Węgier.
22. Rząd przedłożył w połowie listopada br. poprawkę do budżetu na rok bieżący, dziewiątą już w tym roku.
Korekta obecnego budżetu służyć ma głównie zapewnieniu środków na przejęcie przez państwo jeszcze w
obecnym roku 95,7 mld HUF długu samorządów lokalnych o liczbie mieszkańców poniżej 5 tysięcy osób (państwo
7
przejmie jedynie zobowiązania samorządowe wobec instytucji finansowych, co oznacza, że nie obejmie
należności dostawczych i kredytów zaciągniętych na przedpłaty VAT), a także zwolnieniu spod obowiązku
przekazania w tym roku przez samorządy lokalne 4,6 mld HUF opłat skarbowych do budżetu centralnego, jak i
zwiększeniu o 1,6 mld HUF środków na program renowacji panelowego budownictwa mieszkalnego
(finansowanych ze sprzedaży jednostek emisyjnych gazów cieplarnianych) oraz przyspieszeniu prac przebudowy
placu przed budynkiem Parlamentu (do 2014 roku). W opinii Rady Budżetowej, działanie nie podwyższy
zadłużenia państwa i nie zagrozi realizacji poziomu deficytu budżetowego wytyczonego na ten rok.
23. Pod koniec listopada br. rząd wprowadził kolejne poprawki do budżetu na 2013 rok, zgodnie z którymi obniżył
m.in. kurs forinta do euro do poziomu 283,4 HUF/EUR (z wcześniejszego 299,4), który brany jest pod uwagę przy
przeliczaniu zadłużenia państwa. W ten sposób zadłużenie pod koniec bieżącego roku ukształtuje się na poziomie
74,6% PKB (zamiast 78%). Rząd zakłada uchwalenie ustawy budżetowej na 2013 rok jeszcze przed świętami
Bożego Narodzenia. W opinii wielu mediów rząd nie liczy już w tym roku na wznowienie rozmów ws. nowego
kredytu z MFW/UE.
24. Wiceminister gospodarki narodowej Gy. Pleschinger w wywiadzie udzielonym dla agencji Reuters powiedział,
że rząd nie planuje w tym roku emisji obligacji skarbowych nominowanych w EUR, a data przyszłorocznej emisji
uzależniona będzie od warunków na rynkach finansowych. Rząd chciałby tym krokiem odciążyć rynek obligacji
forintowych. Analitycy oceniają tę wypowiedź jako pożegnanie się z rządową strategią ‘pozornych' negocjacji z
MFW/UE i została odebrana jako otwarte przygotowywanie się do emisji obligacji denominowanych w walutach
obcych. Potwierdzeniem tego stanu rzeczy jest emisja przez państwowy EXIMBANK 5-letnich obligacji
skarbowych denominowanych w dolarach (o wartości 500 mln USD). Sprzedano wszystkie obligacje przy
rentowności na poziomie 5,75% i wysokim popycie. Dotychczas wszyscy w zasadzie liderzy państwa deklarowali,
że przed zawarciem nowej umowy kredytowej nie będzie emisji żadnych obligacji skarbu państwa.
25. KE poinformowała w listopadzie br., że cztery postępowania wobec państwa węgierskiego z tytułu naruszenia
przepisów unijnych przechodzą do drugiej fazy postępowania. Komisja wezwała rząd węgierski do:
■
■
■
zmodyfikowania w okresie najbliższych dwóch miesięcy przepisów dot. kryzysowych podatków sektorowych
nałożonych w 2010 roku na sieci handlu detalicznego i firmy telekomunikacyjne,
zmodyfikowania w okresie najbliższych czterech tygodni przepisów dotyczących tzw. ‘kafeterii' (bony
towarowe/kupony),
przekazania w okresie najbliższych dwóch miesięcy informacji dot. stanu transpozycji przepisów dyrektywy
unijnej (2009/28/WE) ws. energii odnawialnej.
Po upływie wyznaczonych terminów Komisja zamierza przekazać sprawy do Trybunału Sprawiedliwości UE.
Jeszcze tego samego dnia ukazał się komunikat węgierskiego ministerstwa gospodarki w którym rząd informuje,
iż KE „puka do otwartych drzwi", gdyż - niezależnie od interwencji KE - Węgry wyprowadzają z początkiem 2013
roku z systemu podatkowego regulacje dot. tzw. kryzysowych podatków sektorowych dla branży
telekomunikacyjnej i sieciowego handlu detalicznego.
26. Węgry spłaciły kolejną transzę raty kredytu (633,4 mln EUR) zaciągniętego w 2008 roku. Pod koniec grudnia
br. wymagalna będzie spłata kolejnych 515 mln EUR, po dokonaniu której z łącznej kwoty 12 mld EUR długu
wobec MFW do spłaty pozostanie 8,8 mld EUR. Na przyszły rok przypadnie termin spłaty blisko 4,6 mld EUR, a na
rok 2014 2,7 mld EUR.
27. Centrum Obsługi Długu Państwowego (ÁKK) rozpoczęło emisję nowych trzyletnich obligacji skarbowych
nominowanych w EUR (o nazwie PEMÁK). Stopa oprocentowania wynosi 2,5% powyżej średniego poziomu inflacji
w strefie euro. Łączna wartość emisji nie przekracza 200 mln EUR i adresowana jest do krajowych i
zagranicznych drobnych inwestorów (osób fizycznych iprawnych), stanowiąc w założeniu konkurencyjną ofertę
wobec krajowych euro lokat bankowych zoprocentowaniem na poziomie 4-5%.
28. Zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią M. Patai zrezygnował z funkcji szefa Węgierskiego Związku Banków na
8
znak protestu przeciwko decyzji parlamentu dotyczącej podniesienia od nowego roku podatku od transakcji
finansowych z 0,1% do 0,2% i utrzymaniu - wbrew wcześniejszemu porozumieniu rządu zbankowcami - podatku
bankowego. W wywiadzie udzielonym agencji Reuters nowy p.o. przewodniczącego Związku Węgierskich Banków
stwierdził, że współpraca pomiędzy rządem a Związkiem może się odbywać okazjonalnie natomiast trudno
mówić, w świetle zerwania przez rząd umowy dot. podatku bankowego, o bardziej kompleksowej współpracy.
Tymczasowy szef związku stwierdził też, że podatek bankowy na Węgrzech jest dziesięciokrotnie wyższy od
przeciętnej europejskiej, co stanowi tak olbrzymi ciężar, że sektorowi bankowemu trudno jeszcze dodatkowo
wspierać cele polityki gospodarczej i wzrost.
29. Premier Węgier podpisał kolejne porozumienia o strategicznej współpracy: z japońskim producentem aut
Suzuki (fabryka koncernu funkcjonuje od 1991 roku w Esztergom; owocem współpracy rządu i japońskiego
inwestora mają być m.in.: realizacja połączenia drogowego Esztergom z autostradą M1, zwiększenie liczby
węgierskich dostawców firmy - obecnie 30%, poszerzenie pasma mostu w Révkomárom nad Dunajem dla
ułatwienia transportu ciężarowego) oraz z koreańską firmą Hankook Tire Kft. (zatrudniającą 2.200 osób,
produkującą rocznie ponad 12 mln opon, których 98% eksportowane jest do Europy; liczba pracowników
koreańskich na Węgrzech zmniejszana jest corocznie systematycznie o 5-10%, a w ich miejsce zatrudniani są
obywatele węgierscy; premier zapowiedział przy okazji tej uroczystości powstanie anglojęzycznej wyższej szkoły
biznesowej w Budapeszcie).
30. Premier Orbán powierzył funkcję negocjatora w rozmowach nt. wykorzystania unijnych środków rozwojowych
w okresie 2014-20 ministrowi gospodarki Gy. Matolcsyemu, który następnie zlecił to zadanie podsekretarzowi w
resorcie gospodarczym odpowiedzialnym za strategię gospodarczą Zoltánowi Czéfalvayemu.
31. Tzw. ‘utility tax' wyniesie 125 HUF/metr, a nie, jak planowano wcześniej 100 HUF/metr (przewodów, kabli,
kanalizacji itp.). Planowane wpływy do budżetu w 2013 roku, to 30 mld HUF. Spod obowiązywania podatku
wyłączono państwowe linie energii elektrycznej i gazociągi.
32. Podczas konferencji prasowej, zorganizowanej przez MVM Paks II. Atomerőmű Fejlesztő Zrt., spółkę
projektową grupy MVM, jej prezes poinformował, że przetarg na rozbudowę elektrowni zostanie rozpisany
przypuszczalnie jeszcze pod koniec bieżącego roku, a oferty przetargowe będzie można składać do końca 2013
roku (lub początku 2014 roku). Do wypracowania pozostaje jeszcze koncepcja finansowania projektu, co nie
będzie łatwym zadaniem. Udział własny MVM zostanie stworzony w postaci wyodrębnionej dywidendy, kredytu,
emisji obligacji lub w formie wkładu aportowego. Moc nowego bloku elektrowni ma wynosić 1.000-1.600 MW, ma
to być reaktor trzeciej generacji, zaprojektowanym na okres 60 lat.
33. Węgierski resort gospodarki narodowej podpisał z Bankiem Światowym porozumienie o współpracy w
zakresie doradztwa. Zamiarem rządu jest wykorzystanie szerokiej bazy wiedzy eksperckiej organizacji. W ramach
współpracy Bank Światowy wesprze ekspercko realizację działań sformułowanych w Planie Szélla Kálmána, w
szczególności w obszarze strategii polityki budżetowej i polityk sektorowych, strategii wzrostowych, prac
analitycznych dotyczących systemu emerytalnego, rozwoju sektora finansowego, a także w dziedzinie integracji
Romów, usprawniania wydajności aparatu państwowego oraz monitoringu i oceny programów realizowanych z
krajowych i unijnych środków rozwojowych.
34. Gy. Matolcsy, węgierski minister gospodarki narodowej (kompetencyjnie również minister finansów), zajął
osiemnaste, przedostatnie miejsce, w rankingu Financial Times (min. J. Rostowski zajął trzecie miejsce). Brytyjski
dziennik oceniał ministrów pod kątem umiejętności tworzenia równowagi pomiędzy wzrostem gospodarczym a
finansami publicznymi, a także umiejętności zdobywania zaufania rynków finansowych.
35. Pod koniec listopada br. premier V. Orbán i J. Teyssen, prezes grupy E.ON, podpisali list intencyjny w sprawie
przeniesienia na węgierską państwową grupę energetyczną MVM zależnych węgierskich spółek gazowych grupy
E.ON. (E.On Földgáz Trade i E.On Földgáz Storage). Zakończenie negocjacji i parafowanie transakcji nastąpić ma
do 15 grudnia 2012 roku, a podpisanie umowy kupna-sprzedaży akcji do 31 stycznia 2013 roku.
9
36. Ministerstwo rozwoju narodowego zostało zobligowane do pilnego wypracowania warunków obniżki cen
(energii elektrycznej i gazu) na poziomie 10% od początku 2013 roku
37. Pod koniec listopada br. zarejestrowano w Budapeszcie filię rosyjskiego Rosatomu - Rosatom Overseas.
Węgry są szóstym krajem, gdzie rosyjska grupa energetyczna, obejmująca ponad 250 firm i organizacji
naukowych, założy swe przedstawicielstwo (Ukraina, RPA, Singapur, Słowacja, Czechy). Biuro prowadzone będzie
przez Zalána Bács (wcześniej wiceprezesa do spraw strategii w węgierskiej grupie energetycznej MVM Zrt.).
Strona rosyjska potwierdziła jednocześnie zamiar wzięcia udziału w przetargu na budowę piątego i szóstego
bloku elektrowni atomowej w Paks.
38. Z dniem 1 grudnia br. do dymisji podał się podsekretarz stanu ds. energii w resorcie rozwoju narodowego
Attlia Holoda.
39. Péter Szijjártó, sekretarz stanu do spraw zagranicznych i współpracy gospodarczej z zagranicą w kancelarii
premiera, zapowiedział otwarcie w pierwszej połowie 2013 roku węgierskich biur promocji handlu w Moskwie,
Pekinie i Rijadzie. Krokiem tym rząd zamierza wesprzeć starania sektora mśp w dostępie do najważniejszych
rynków zagranicznych. Pierwsze takie węgierskie biuro zostało otwarte 4 grudnia br. w Baku.
40. Według raportu instytutu Századvég wartość bezpośredniego i pośredniego udziału sieci Tesco w wartość
dodaną gospodarki węgierskiej wyniosła w 2010 roku ponad 200 mld HUF. Sieć zapłaciła 71 mld HUF w formie
podatków, w tym tzw. podatek kryzysowy nałożony na sektor handlu detalicznego (sieć wpłaca 53% łącznej
kwoty wpływów z tego podatku). W 2010 roku firma zatrudniała bezpośrednio 21,2 tys. osób, a pośrednio
dodatkowe 8 tysięcy, dając zatrudnienie 1%-owi wszystkich aktywnie zatrudnionych na Węgrzech.Udział
produktów żywnościowych pochodzenia węgierskiego stanowi w hipermarketach Tesco 80% asortymentu.
41. Podczas Forum Eksportu, zorganizowanym wspólnie przez Tesco i węgierski urząd ds. promocji handlu i
inwestycji HITA, zaprezentowało się ok. dwudziestu węgierskich mśp. Zadaniem imprezy miało być znalezienie
takich krajowych firm, które mogłyby stać się globalnymi dostawcami sieci Tesco. Firma spodziewa się, że jej
azjatycka baza produkcyjna w przyszłości straci na swojej atrakcyjności i dojdzie do przygrupowania mocy
produkcyjnych, co zapewni zwiększenie rynków zbytu dla węgierskich dostawców. W ten sposób mogliby dotrzeć
do 6.200 hipermarketów Tesco w 13 krajach, zaopatrujących 65 mln konsumentów.
42. Państwowy Węgierski Bank Rozwoju (MFB) oraz Deutsche Zentral-Genossenschaftsbank AG wydały
komunikat o zakończeniu procedur dot. transakcji kupna-sprzedaży, w ramach której MFB nabył od DZ Banku
38,46%-owy pakiet właścicielski w Takarékbank (centralnym banku węgierskich banków spółdzielczych, które są
właścicielem pakietu większościowego).
43. Przed ostateczną sprzedażą Bayerische Landesbank (BayernLB) ma zamiar zredukować rozmiary swojej
węgierskiej filii (MKB) oraz jej oddziałów. Podczas kryzysu bankowego w 2008 roku BayernLB podpisał
porozumienie z KE o sprzedaży do 2015 roku swoich udziałów w Magyar Külkereskedelmi Bank w zamian za
uzyskanie 10 mld EUR wsparcia finansowego.
44. Francuska sieć hipermarketów budowlano-dekoracyjnych Bricostore zamierza opuścić Węgry do końca
bieżącego roku i zamknąć dziewięć swych jednostek (zatrudniających łącznie 670 osób). W ostatnich kolejnych
trzech latach spółka wykazywała straty na Węgrzech, które osiągnęły poziom 2,1 mld HUF.
45. Państwowa spółka MPVI Mobil Zrt. złożyła odwołanie do Sądu Najwyższego ws. wyroku Sądu Stołecznego,
który nakazał ponowne przeprowadzenie całego postępowania konkursowego w sprawie przydzielenia
częstotliwości telefonii komórkowej pasma 900 MHz, wykluczającego ją z konkursu. Co ciekawe, odwołanie do
Sądu Apelacyjnego, złożył również urząd ds. mediów i telekomunikacji (NMHH), który jest odpowiedzialny za
przeprowadzenie konkursu.
46. Państwowa spółka kolejowa przewozów pasażerskich MÁV-Start ogłosiła przetarg na dostawę 42 sztuk
10
pociągów podmiejskich oraz 6 sztuk dla austriacko-węgierskiej spółki kolejowej Gysev. MÁV-Start planuje wydać
na transakcję 80 mld HUF, przy wsparciu państwowym i unijnym.
47. Volksbank podjął decyzję o redukcji liczby swoich oddziałów z 62 do 51; do podobnego działania szykuje się
Citibank.
48. W listopadzie br. delegacja klkudziesięciu przedstawicieli węgierskiego biznesu uczestniczyła w ArabiiSaudyjskiej w negocjacjach promujących bilateralne kontakty ekonomiczne. Delegacji, zorganizowanej pod
patronatem Węgierskiej Izby Przemysłowo-Handlowej, przewodniczył jej prezes L. Parragh.
49. W roku bieżącym HITA (urząd ds. promocji handlu i inwestycji) podjął 15 pozytywnych decyzji inwestycyjnych
o wartości 310 mln EUR, które wygenerować mają 1.924 miejsc pracy. Sześć projektów (z 15) nie zostało jeszcze
zamkniętych, co oznacza, że mogą one przyciągnąć kolejne inwestycje i kolejne miejsca pracy. HITA zarządza
obecnie 90 projektami o wartości 1,7 mld EUR, dającym zatrudnienie 17,2 tys. osób. Urząd udzielił wsparcia 2,2
tysiąca przedsiębiorstw krajowych przy poszerzaniu spektrum rynków eksportowych, co przynieść ma wzrost
poziomu ich eksportu o 10 mln EUR w ciągu roku, a w następnych trzech latach o 46 mln EUR.
50. Węgry przesunęły się pod względem tzw. wskaźnika korupcji na 46 miejsce (z 54) w światowym rankingu
opracowywanym przez Transparency International.
51. W zestawieniu pięciuset największych firmy Europy Środkowej w 2011 roku (CEE TOP 500) sporządzonym
przez ubezpieczyciela kredytów COFACE znalazło się 67 firm węgierskich. MOL znalazł się na drugim miejscu w
regionie (z przychodami na poziomie 17,1 mld EUR), tuż po PKN Orlen (24,1 mld EUR). Audi Hungaria (4,7 mld
EUR) uplasowała się na 11. pozycji i była jedyną firmą z Węgier, która, oprócz MOL, znalazła się w obrębie
pierwszej dwudziestki. Dochodowość węgierskich firm zlisty zmniejszyła się o 215% w stosunku do 2010 roku
(spośród nich pierwsze miejsce zajęła GE Hungary /zysk 286 mln EUR/, Audi /237 mln EUR/, MOL /185 mln EUR/.
Generalnie jednak ranking zdominowany został przez firmy z Polski.
52. Koncern Audi zapowiedział rozpoczęcie produkcji nowych czterocylindrowych silników (o pojemności 1,2 i 1,4
l) w Győr. Nowe silniki montowane będą w modelach Audi A3 i VW Golf. Spośród łącznej liczby 8,6 tys.
pracowników koncernu na Węgrzech aż 5 tysięcy zatrudnionych jest przy produkcji silników.
-------------------------------------------------------------------------------------------------Węgry - podstawowe wskaźniki makroekonomiczne
2009
2010
2011
2012
Wzrost PKB (%)
-6,3
1,2
1,7
-1,5 (VIIIX)
Produkcja
przemysłowa (%)
-17,7
10,5
5,4
-3,8 (IX)
Inflacja (%)
4,2
4,9
3,9
6,0 (X)
11
Bezrobocie (%)
10,0
11,2
Źródło: Węgierski Urząd Statystyczny (KSH)
Opr : Wydział Polityczno-Ekonomiczny Ambasady RP w Budapeszcie
10,9
10,5 (VIIIX)
12