Między bazą a nadbudową, czyli o potrzebie coraz lepszych

Między bazą a nadbudową,
1
czyli o potrzebie coraz lepszych języków
informacyjnych
i opracowania treściowego w bibliotekach
2
klasyfikacje
hasła
przedmiotowe
słowa
kluczowe,
tagi
tezaurusy
3
„Nawyki wyszukiwawcze”
i „oczekiwania użytkownika”.
Wpływy internetu – „największego eksperymentu
anarchistycznego”.
Anomia
Anomia
Stan niepewności w systemie
aksjonormatywnym spowodowany np.
jego transformacją.
Brak spójności systemu norm i wartości,
który stanowiłby drogowskaz działań.
Anomia
Jedną z możliwych konsekwencji jest
rytualizm lub destrukcyjna innowacyjność.
Swobodne słowa kluczowe,
tagi
8
Niedostatki swobodnych słów kluczowych
Brak kontroli form ekwiwalentnych (np. synonimów)
Faworki czy chruściki? A może chrust?
9
Niedostatki swobodnych słów kluczowych
Czy to jest pociąg Szybkiej Kolei Miejskiej
czy SKM-ka?
10
Niedostatki swobodnych słów kluczowych
Brak jawnego połączenia pomiędzy wyrażeniami
obecnie i dawniej stosowanymi.
11
Niedostatki swobodnych słów kluczowych
Homonimia
czarny bez
czarny bez
12
Niedostatki swobodnych słów kluczowych
Homonimia
kopertówka
Kopertówka
13
Niedostatki swobodnych słów kluczowych
Wielodenotacyjność nazw własnych oraz ich
równokształtność z nazwami pospolitymi.
Batory
Batory
14
Niedostatki swobodnych słów kluczowych
Brak prostego przełożenia między zawartością
a użytymi ciągami znaków
– metafory i metonimia
15
Niedostatki swobodnych słów kluczowych
Wyszukujący nie zna terminu nazywającego
przedmiot jego poszukiwań.
16
Niedostatki swobodnych słów kluczowych
Trudność w wyszukiwaniu terminów
pozostających w relacji.
17
Tagi
Subiektywność, zmienność
Zalety języków słów kluczowych:
•Łatwość absorbowania nowych wyrazów
•Bardzo prosta gramatyka
•Zgodność z nawykami szukających
19
Potrzeba skonsolidowania zalet słów kluczowych
z kanoniczną zaletą innych systemów,
tj. z kontrolą znaczeń i polami znaczeniowych.
20
Największe wyzwania stanęły przed językami
haseł przedmiotowych.
Co można i należałoby zrobić?
22
Upraszczać gramatykę JHP, między innymi
eliminując wyjątki od reguł.
Ujawniać i formalizować reguły pragmatyki,
dążąc do „algorytmizacji” indeksowania.
Fasetyzować, czyli dawać użytkownikom zestaw
faset (kategorii) różnych poziomów, dzięki
którym można zobaczyć ogólny obraz
możliwości wyszukiwawczych, a następnie
zawężać je, rozszerzać, specyfikować dokonując
selektywnych wyborów
z proponowanych opcji i ich wartości.
Fasetyzacja
W porównaniu do tagów, fasety są
konstrukcjami zbudowanymi na
płaszczyznach, które można uznać za
wspólne dla wszystkich wyszukiwanych
obiektów (w przeciwieństwie do
folksonomii, dla których specyficzna jest
indywidualność, niepowtarzalność
i subiektywizm).
Fasetyzacja
Budowanie faset jest bardziej sztuką niż
nauką, wymaga intuicji i zdolności
dostrzegania wyjątkowych zjawisk
w otoczeniu.
(S.R.Ranganathan)
Fasetyzacja
Fasetowość odpowiada naturze człowieka,
ponieważ widzimy świat z wielu różnych
perspektyw.
(Steve Papa, Endeca)
Fasety
ssak z rodziny
kotowatych
źródło
problemów
Co można i należałoby zrobić?
Zwiększyć możliwości wielowymiarowego
(fasetowego) przeglądania, wyszukiwania
i nawigacji z wykorzystaniem podpowiedzi
generowanych na podstawie kontrolowanego
słownika.
29
Co można i należałoby zrobić?
Mapy tematów jako narzędzie prezentacji wiedzy
zawartej w słowniku JHP.
Co można i należałoby zrobić?
Wizualizować
31
Dziękuję za uwagę!
32