nt.: „TECHNIKA WIERTNICZA I STRZAŁOWA A ZAGROŻENIA

Główny Instytut Górnictwa
Wyższy Urząd Górniczy
Komitet Górnictwa PAN Oddział w Krakowie
Komisja Górnicza PAN Oddział w Katowicach
Kocierz, 6 listopada 2009 r.
Wnioski
z XVI Międzynarodowej Konferencji Naukowo – Technicznej
GÓRNICZE ZAGROŻENIA NATURALNE 2009
nt.: „TECHNIKA
WIERTNICZA I STRZAŁOWA
A ZAGROŻENIA GÓRNICZE”
Komisja wnioskowa w składzie:
Adam Barański,
Jan Drzewiecki,
Stanisław Trenczek,
Antoni Jakubów,
Janusz Makówka,
zaproponowała wnioski w następującym brzmieniu.
W dniach 3 – 6 listopada 2009 r. odbyła się w Targanicach XVI
Międzynarodowa Konferencja Naukowo – Techniczna - Górnicze Zagrożenia
Naturalne 2009 na temat: „Technika wiertnicza i strzałowa a zagrożenia górnicze”.
Poruszano zagadnienia trendów w rozwoju sprzętu wiertniczego, nowych materiałów
wybuchowych oraz zmian w zakresie klimatyzacji i wentylacji podziemnych wyrobisk
górniczych.
Wzięło w niej udział 147 uczestników będących przedstawicielami Władz
Górniczych, Zarządów Holdingu, Kompanii i Spółek węglowych, KGHM Polska Miedź
S.A., Kopalń, Wyższych Uczelni i Jednostek Naukowo – Badawczych z Polski i
Czech. Przedstawiono 37 referatów i prezentacji promocyjnych.
W oparciu o treści wygłoszonych referatów, przebieg dyskusji oraz
wynikających z nich uogólnień, sformułowano następujące stwierdzenia i wnioski:
1. W przekroju prezentowanych w ostatnich latach referatów poświęconych aktywnej
profilaktyce tąpaniowej zauważa się wyraźnych postęp w rozwoju środków
strzałowych, materiałów wybuchowych i techniki wiertniczej. Na szczególną uwagę
zasługują materiały emulsyjne, wiercenia kierunkowe i mechaniczne ładowanie
otworów, w których to technologiach postęp jest największy.
2. Następujący rozwój oraz wieloletnie doświadczenia z rutynowego i
bezwypadkowego stosowania mechanicznego ładowania otworów w górnictwie
czeskim nasuwają potrzebę powtórnej analizy polskich uregulowań dotyczących
ładowania i detonowania długich otworów strzałowych.
3. W świetle stale wzrastającej głębokości eksploatacji jednym z dominujących
zagrożeń staje się zagrożenie klimatyczne. W związku z powyższym należy dążyć
do dalszego rozwoju systemów klimatyzacji oraz wprowadzenia do stosowania
znowelizowanych
przepisów
dotyczących
zagrożenia
klimatycznego.
Jednocześnie z uwagi na rosnącą moc maszyn instalowanych w wyrobiskach
istnieje potrzeba zachowywania równowagi pomiędzy długością frontu ściany a
zakładanym wydobyciem. Należy dążyć do instalowania urządzeń chłodniczych
bezpośrednio w ścianie.
4. Przy projektowaniu rozcinki nowych pokładów lub ich partii należy prowadzić
wszechstronne symulacje wariantowe zagrożenia metanowego na podstawie
prognoz metanowości projektowanych ścian, co umożliwi wybór najlepszego
projektu rozcinki pola eksploatacyjnego w obszarze rejonu wentylacyjnego.
5. W celu ograniczenia emisji metanu do atmosfery powinny być prowadzone prace
badawcze nad możliwością ujmowania i wykorzystania metanu odprowadzanego
szybami wentylacyjnymi w mieszankach niskometanowych.
6. Tragiczne zdarzenia zaistniałe w polskim górnictwie, szczególnie w ostatnich
latach, nasuwają potrzebę lepszego i bardziej ścisłego monitorowania liczebności
załogi przebywającej w strefach zagrożenia, łącznie ze stosowaniem
automatycznych systemów zliczających.
7. Współwystępowanie zagrożenia metanowego i zjawisk sejsmicznych może być
przyczyną nagłego wypychania do wyrobisk dużych ilości metanu z otwartych
przestrzeni poeksploatacyjnych, które nie uległy samopodsadzeniu w toku
postępującego zawału skał stropowych. W celu ograniczania zagrożenia
metanowego celowe jest podsadzanie takich przestrzeni dostępnymi środkami i
materiałami podsadzkowymi.
8. W ostatnich latach zapoczątkowano postulowane od dłuższego czasu zmiany w
sejsmologii górniczej. Tym niemniej istnieje konieczność dalszego dążenia do
uzyskania nowej jakości obserwacji i interpretacji sejsmologicznych poprzez:

uzupełnienie klasycznych systemów obserwacji sejsmologicznych o
przemieszczające się za eksploatacją systemy „oddziałowe” zapewniające
pełną obserwację w zakresie wstrząsów niskoenergetycznych i
umożliwiających wykorzystanie metody tomografii pasywnej;

tworzenie przestrzennych systemów obserwacji sejsmologicznych przez
łączenie sieci dołowych z powierzchniowymi systemami sejsmometrycznymi,
umożliwiającymi wyznaczanie z dużo większą dokładnością składowej
pionowej ognisk wstrząsów;

powszechne wprowadzenie nowego programowania interpretacyjnego dla
umożliwienia
standardowego
wykonywania
analiz
czasowych
i
przestrzennych zmian parametrów źródła sejsmicznego
9. Opracowana w ostatnich latach nowa górnicza skala intensywności drgań
powierzchni GSI-GZWKW przyczyniła się do bardziej realnego oceniania wpływu
wstrząsów górniczych na obiekty powierzchniowe. Konieczne jest prowadzenie
dalszych prac weryfikacyjnych nad opracowaną skalą intensywności drgań oraz
podjęcie działań dla zweryfikowania sposobów oceny dynamicznej odporności
budynków na wstrząsy.
***
Niniejsze wnioski zaleca się przekazać do:
 Wyższego Urzędu Górniczego,
 Okręgowych Urzędów Górniczych,
 KGHM Polska Miedź S.A.
 Kompanii Węglowej S.A.,
 Katowickiego Holdingu Węglowego,
 Jastrzębskiej Spółki Węglowej,
 zainteresowanych zakładów górniczych,
 Trybuny Górniczej.
Przewodniczący Komisji Wnioskowej
XVI Międzynarodowej Konferencji GZN 2009
Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego
XVI Międzynarodowej Konferencji GZN 2009
dr inż. Antoni Jakubów
doc. dr hab. inż. Józef Kabiesz