Konspekt wykładu 5 Ekonomiczna teoria kontraktu PROCESY

INSTYTUCJE GOSPODARKI RYNKOWEJ
Jerzy Wilkin i
Jan Fałkowski
Konspekt wykładu 5
Ekonomiczna teoria
kontraktu
PROCESY ADAPTACYJNE
A FORMY KONTRAKTÓW
Adaptacja jest głównym mechanizmem
ekonomicznym, a jej analiza powinna być
centralnym zadaniem ekonomii
(CH. Bernard The Functions of Executive 1937,
F.Hayek The Use of Knowledge in Society 1945,
O.Williamson Markets and Hierarchies 1975).
2
PROCESY ADAPTACYJNE
A FORMY KONTRAKTÓW
• Adaptacje rynkowe (adaptacja
autonomiczna) dokonują się przez
niezaleŜnych partnerów poprzez
mechanizm rynkowy (cenowy)
• Adaptacja kooperacyjna
(administracyjna) – poprzez struktury
hierarchiczne.
3
1
PROCESY ADAPTACYJNE
A FORMY KONTRAKTÓW
Procesy adaptacyjne partnerów transakcji a
formy kontraktów:
1. Transakcje organizowane przez rynek,
2. Transakcje organizowane przez formy
hierarchiczne,
3. Formy pośrednie (hybrydowe).
Wybór form zaleŜy od wysokości kosztów
transakcji z nią związanych
4
PROCESY ADAPTACYJNE
A FORMY KONTRAKTÓW
• Adaptacja rynkowa a wyspecjalizowanie
zasobów
– Wyspecjalizowanie zasobów wynika albo z cech
zasobu albo z jego lokalizacji.
• Przykłady
– Przy zasobach wyspecjalizowanych adaptacja
rynkowa jest utrudniona
– Koszty transakcji są rosnącą funkcją stopnia
wyspecjalizowania zasobów uŜywanych w transakcji.
5
EKONOMICZNA TEORIA KONTRAKTU
• Kontrakt – umowa, oświadczenie woli,
obietnica, zobowiązanie
• Przykłady kontraktu:
1. PodróŜ dookoła świata;
2. SprzedaŜ samochodu sąsiadowi;
3. Środek owadobójczy.
•
Czy te kontrakty są egzekwowalne?
•
Czyje zobowiązania powinny być egzekwowane?
•
Jakie środki mają być uŜyte do realizacji kontraktu?
6
2
TRANSAKCYJNA TEORIA KONTRAKTU
(Bargain theory of contract)
• Rozwinęła się w USA na przełomie XIX i
XX wieku i uwaŜana jest za klasyczną
teorię kontraktu.
• NajwaŜniejsze elementy
7
DOSKONAŁY KONTRAKT I
DOSKONAŁA KONKURENCJA
• Jeśli kontrakt (obietnice, zobowiązania)
jest w pełni egzekwowalny i w pełni
odpowiada celom obu stron to moŜemy
go uznać za kontrakt doskonały.
• Kontrakty podejmowane w warunkach
rynku doskonałego cechuje produkcyjna
i alokacyjna efektywność.
8
DOSKONAŁY KONTRAKT I
DOSKONAŁA KONKURENCJA
• Warunki kontraktu doskonałego
• ZałoŜenia dotyczące środowiska w
jakim kontrakt jest zwierany
9
3
KONTRAKT NIEPEŁNY
• Jeśli w/w załoŜenia nie są spełnione kontrakt niepełny lub kontrakt
względny (incomplete or relational
contract).
• Kontrakt niepełny
– posiada luki, brakujące klauzle i
dwuznaczności
– i dlatego musi być „dopełniony” poprzez
renegocjacje lub przy pomocy sądów.
10
4