Kierunek: TRANSPORT Studia stacjonarne

Kierunek: TRANSPORT
Studia stacjonarne pierwszego stopnia
Specjalność: wszystkie specjalności
Przedmiot: METROLOGIA
Semestr(y): 2
Rodzaj zajęć:
W
Liczba godzin w semestrze:
15
Ć
L
P
30
Przedmioty
poprzedzające:
Efekty kształcenia umiejętności i
kompetencje
Celem kształcenia jest opanowanie podstawowych zasad prowadzenia pomiarów
liniowych, kątowych, kątowo-liniowych i wysokościowych z zachowaniem reguł
rachunku wyrównawczego. Student powinien zdobyć umiejętność oceny
dokładności metod stosowanych w metrologii, wpływu czynników zewnętrznych i
cech osobowych na błędy pomiaru, a także wykonać podstawowe pomiary
liniowe, kątowe i wysokościowe z przeprowadzeniem analizy wyników pomiarów.
TREŚCI KSZTAŁCENIA
Wykłady: Wiadomości podstawowe, zadania metrologii długości i kąta i jej związki z innymi dziedzinami
nauki. Wiadomości ogólne o odwzorowaniach, powierzchniach i układach odniesienia. Wprowadzenie do
rachunku wyrównawczego, rozkład normalny, średni błąd funkcji, błędy średnie w pomiarach
bezpośrednich. Bezpośredni i pośredni pomiar długości, błędy pomiaru. Pomiary kątów poziomych i
pionowych, budowa teodolitu, błędy instrumentalne. Pomiary kątowo-liniowe. Ogólne wiadomości o
sieciach kątowo-liniowych, miary dokładności pomiarów. Pomiary wysokościowe – niwelacja
geometryczna, niwelator optyczny jego budowa i warunki mechaniczno-optyczne, niwelacja:
powierzchniowa, trygonometryczna i laserowa. Ciąg niwelacyjny – niwelacja reperów, wyrównanie ciągu
niwelacyjnego. Niwelacja przekrojów. Pomiary biegunowe - współczesna tachimetria. Pomiary
realizacyjne w budownictwie ogólnym i komunikacyjnym. Pomiary przemieszczeń i odkształceń budowli
inżynierskich. Kierunki rozwoju metod i przyrządów pomiarowych – fotogrametria, GPS, tachimetry Total
Station, niwelatory i teodolity laserowe. Zagadnienia podstawowe z metrologii warsztatowej, płytki
wzorcowe, suwmiarki, mikrometry, czujniki zegarowe, liniały. Identyfikacja i sprawdzanie gwintów, kół
zębatych. Czujniki i przetworniki pomiarowe.
Laboratorium: Tyczenie odcinków prostej, wyznaczanie punktów pośrednich na prostej, wyznaczanie
kąta prostego i spodka prostopadłej węgielnicą. Pomiar odległości taśmą i obliczenie średnich błędów
pomiaru długości odcinka. Budowa i sprawdzanie warunków mechaniczno-optycznych teodolitów.
Centrowanie i poziomowanie teodolitu nad punktem. Pomiar kąta poziomego, pomiar kąta pionowego.
Obliczanie sieci kątowo-liniowych z pomiarów wykonanych w terenie. Budowa i sprawdzanie warunków
mechaniczno-optycznych niwelatorów libelowych. Pomiar różnic wysokości, pomiar wysokości punktów
w ciągu niwelacyjnym. Pomiar przekrojów. Niwelacja trygonometryczna, pomiar i analiza dokładności
metody. Niwelacja powierzchniowa. Praca na mapie, obliczanie odległości, kątów poziomych ze
współrzędnych pomierzonych na mapie. Pomiary biegunowe współczesnym tachimetrem Total Station.
Sprawdzanie małych wymiarów przy pomocy płytek wzorcowych, suwmiarki, mikrometru, czujnika
zegarowego.
Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej:
1. Jamka M., Zielina L.: Geodezja inżynieryjna. Podręcznik dla studentów wyższych szkół
technicznych, Politechnika Krakowska, Kraków 2004
2. Gogoliński W., Jamka M, Zielina L.: Miernictwo kolejowe T1,2. WKiŁ, Warszawa 1989, 1992
3. Bryś H., Wolski B.: Pomiary wysokościowe w pracach inżynieryjno-budowlanych. Skrypt Politechniki
Krakowskiej, Kraków 1994
4. Sadowisk. A., Sobol. J., Tarnowska I.: Ćwiczenia laboratoryjne z metrologii warsztatowej. Skrypt
Politechniki Krakowskiej, Kraków 1978
5. Sałaciński T.: Elementy metrologii wielkości geometrycznych, 2006
6. Latyńska J.: Laboratorium przetworników pomiarowych, 2005
Warunki zaliczenia: Test zaliczeniowy z wykładu. Ocena sprawozdań z ćwiczeń laboratoryjnych.
Opracował: mgr inż. Maciej Jamka