Interpelacja w sprawie zorganizowanego wypoczynku dzieci i

P OS EŁ NA S E J M R Z E C Z Y P O S P O L I T E J P OLS
J AROSŁAW Z IE LI ŃS KI
K
I E J
Warszawa, 4 czerwca 2009 roku
Szanowna Pani
Katarzyna Hall
Minister Edukacji Narodowej
Interpelacja poselska
w sprawie realizacji ustawowego prawa dzieci i młodzieży do zorganizowanego
wypoczynku, wysokości publicznych środków finansowych przeznaczonych na ten cel
w okresie wakacyjnym 2009 roku oraz utworzenia funduszu wakacyjnego
Efektywny i prawidłowo funkcjonujący system edukacji w celu zapewnienia
wszechstronnego rozwoju dzieci i młodzieży powinien gwarantować realizację na
odpowiednim poziomie zadań z zakresu nauczania, wychowania i opieki, a także – w czasie
wolnym od zajęć szkolnych – umożliwiać korzystanie ze zorganizowanego wypoczynku
w formie kolonii, obozów i innych jego form (art. 92 a, ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991
roku o systemie oświaty).
W ostatnich latach instytucje systemu oświaty w praktyce zrezygnowały z realizacji
ważnego zadania, jakim jest stwarzanie uczniom możliwości korzystania ze
zorganizowanych form wypoczynku w okresie wakacji letnich i zimowych, zwłaszcza poza
miejscem stałego zamieszkania. Odpowiedzialność za wypoczynek dzieci i młodzieży
została przeniesiona na rodziców, samorząd lokalny i organizacje pozarządowe. Powoduje
to, przy niewielkim wsparciu tego zadania oświatowego ze środków publicznych, że ze
zorganizowanego wypoczynku poza miejscem zamieszkania korzysta niewielki procent
populacji uczniów polskich szkół.
W związku ze zbliżającymi się wakacjami letnimi pragnę zwrócić uwagę Pani
Minister na istniejący problem niewywiązywania się instytucji publicznych z ustawowego
zadania zapewnienia dzieciom i młodzieży możliwości korzystania z wypoczynku w okresie
wolnym od zajęć szkolnych. Jest to zadanie o charakterze oświatowym i jako takie nie
może pozostawać poza sferą zainteresowania i aktywności Ministra Edukacji Narodowej
jako organu odpowiedzialnego za system oświaty w Polsce.
Dotacje do wypoczynku, niskie w ostatnich latach, w roku 2009 uległy dalszemu
drastycznemu zmniejszeniu. Zaznaczyć także należy, że zarządzanie szczupłymi środkami
publicznymi przeznaczonymi na dofinansowanie wypoczynku dzieci i młodzieży odbywa się
w sposób nieskoordynowany, co powoduje, że niektóre podmioty wyspecjalizowane
w organizacji wypoczynku otrzymują wsparcie ze szczebla centralnego, regionalnego
i lokalnego, inne – mimo wysokiej oceny świadczonych usług – mają problemy
z otrzymaniem jakichkolwiek dotacji. Dzieje się to ze szkodą dla młodzieży z wielu regionów
i środowisk w kraju.
Wobec powyższego, działając na podstawie art. 14, ust. 1, pkt 7 ustawy z dnia
9 maja 1996 roku o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz. U. Nr 73, poz. 350 z późn.
zm.), zwracam się do Pani Minister o informację dotyczącą realizacji prawa uczniów do
zorganizowanego wypoczynku w czasie wakacji letnich i zimowych oraz o udzielenie
odpowiedzi na następujące pytania:
1. Jaka część populacji dzieci i młodzieży w wieku szkolnym skorzystała w 2008 roku
w okresie wakacji letnich i zimowych ze zorganizowanego wypoczynku
dotowanego ze środków publicznych – budżetu państwa i funduszy
pozostających w dyspozycji organów samorządu terytorialnego ? Proszę
o uwzględnienie w tej informacji sytuacji w poszczególnych województwach oraz
odniesienie jej do dzieci zamieszkujących w miastach oraz pochodzących ze wsi
i małych miasteczek.
2. Ilu uczniów będzie mogło skorzystać z nieodpłatnego bądź częściowo
dotowanego wypoczynku w 2009 roku, w szczególności w okresie zbliżających się
wakacji letnich ?
3. Jakie środki zostały przeznaczone z budżetu państwa w 2009 roku na
wypoczynek dzieci i młodzieży ? Jak kształtuje się relacja pomiędzy wysokością
tych nakładów i odpowiednią kwotą przeznaczoną na ten cel w 2008 roku ?
4. Jaką kwotę zaplanowały na dofinansowanie wypoczynku dzieci i młodzieży
w 2009 roku samorządy terytorialne poszczególnych szczebli ? Mam nadzieję, że
resort edukacji zadał sobie elementarny trud, aby takie dane, istotne dla oceny
stopnia realizacji zadania w skali ogólnokrajowej, zgromadzić i poddać
odpowiedniej analizie.
5. Czy Ministerstwo Edukacji Narodowej zagospodarowało w pełni i w sposób
skoordynowany wszystkie fundusze, które mogą być przeznaczone na
organizację wypoczynku uczniów, w tym dostępne fundusze unijne ?
Ze względu na rolę i znaczenie dobrze zorganizowanego wypoczynku w procesie
rozwoju edukacyjnego, wychowawczego i osobowościowego młodego człowieka państwo
odpowiedzialne za edukację narodową powinno stworzyć warunki, aby każde dziecko
w okresie wakacji letnich, które trwają w polskiej szkole ponad 2 miesiące, mogło
skorzystać przynajmniej z 2-tygoniowego wypoczynku poza miejscem stałego
zamieszkania. Wymaga to wielu aktywnych działań na płaszczyźnie finansowej,
organizacyjnej i prawnej, a także skoordynowanej współpracy Ministra Edukacji Narodowej
i innych centralnych organów administracji rządowej realizujących zadania z zakresu
oświaty i wychowania, kuratorów oświaty, organów prowadzących szkoły i placówki
oświatowe, organizacji pozarządowych, szkół i rodziców. Współpraca ta mogłaby przynieść
wymierne efekty, ale aby to się stało, musi zostać jej nadany wymiar systemowy. W okresie
wakacji powinien zostać dobrze zagospodarowany, chociażby w drodze zorganizowanej
wymiany międzyszkolnej czy międzygminnej, potencjał w postaci infrastruktury oświatowej
(internaty, bursy szkolne, hale i boiska sportowe, baseny, stołówki szkolne), która w wielu
przypadkach w tym okresie albo nie służy w ogóle realizacji celów oświatowych, albo jest
wykorzystywana w ramach działań komercyjnych.
Rozważyć także należy inicjatywę powołania specjalnego funduszu wakacyjnego,
który mógłby zostać utworzony w jednostkach samorządu terytorialnego i służyć
gromadzeniu środków z przeznaczeniem na organizację wypoczynku dzieci i młodzieży
w czasie wolnym od zajęć szkolnych, w tym zwłaszcza w okresie wakacji letnich i zimowych.
Środki funduszu wakacyjnego pochodziłyby ze źródeł budżetowych i samorządowych,
wpłat instytucji społecznych i osób indywidualnych oraz spadków i darowizn. Szczegółowe
uregulowania odnoszące się do gromadzenia i dysponowania środkami funduszu
wakacyjnego oraz nadzoru i kontroli nad ich właściwym wykorzystaniem wymagałaby
odpowiedniej inicjatywy legislacyjnej – rządowej lub poselskiej.
Uprzejmie proszę Panią Minister o ustosunkowanie się do tej koncepcji.
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość
ul. Wiejska 4/6/8 00-902 Warszawa
Biura Poselskie Posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Jarosława Zielińskiego
ul. Kościuszki 32, 16-400 Suwałki, tel. (87) 566 55 48
ul. Sienkiewicza 3, 15-432 Białystok, tel. (85) 653 77 69
ul. 3 Maja 36, 16-300 Augustów, tel. (87) 644 57 73
ul. Piłsudskiego 28, 16-500 Sejny, tel. (87) 516 21 54