Janusz Korczak – kandydat na Patrona Szkoły Polskiej w

Transkrypt

Janusz Korczak – kandydat na Patrona Szkoły Polskiej w
Janusz Korczak – kandydat na Patrona Szkoły Polskiej w Luksemburgu
„Wychowawca, który nie wtłacza, a wyzwala, nie ciągnie, a wznosi, nie ugniata, a kształtuje, nie dyktuje, a uczy,
nie żąda, a zapytuje, przeżyje wraz z dzieckiem wiele natchnionych chwil, łzawym wzrokiem nieraz patrzed będzie
na walkę anioła z szatanem, gdzie biały anioł tryumf odnosi.”
Uzasadnienie
Ten wybitny pedagog, lekarz i pisarz uczył, jak kochad dziecko miłością pełną szacunku, rozumiejącą
specyficzne problemy psychiki małego człowieka. Troszczył się o możliwie szczęśliwe dzieciostwo i
harmonijny rozwój każdego wychowanka, niezależnie od jego rasy, wyznania i narodowości.
Całe swoje zawodowe życie poświęcił dzieciom. Zarówno Korczak-pisarz, jak i Korczak-wychowawca
umiejscowił młodych ludzi w centrum swojego zainteresowania. Był aktywnym społecznikiem,
udzielał się między innymi w ruchu bezpłatnych czytelni, Warszawskim Towarzystwie Dobroczynności,
Stowarzyszeniu „Pomoc dla Sierot”, Towarzystwie Kolonii Letnich. W roku 1912 stanął na czele
sierocioca dla żydowskich dzieci przy ul. Krochmalnej w Warszawie. To z jego inicjatywy powstał „Mały
Przegląd” - pierwsze czasopismo prowadzone przez dzieci. W swej pracy walczył o uznanie godności
dzieci, piętnował kary cielesne, zachęcał młodzież do aktywnej działalności na rzecz środowiska, w
którym żyły.
W placówkach, które prowadził inicjował powstawanie gazetek, kółek zainteresowao, dziecięcego
samorządu oraz sądów koleżeoskich, rozstrzygających konflikty, a zarazem uczących odpowiedzialności
i empatii wobec drugiego człowieka.
Janusz Korczak domagał się, aby dziecko traktowano jako pełnowartościowego człowieka na każdym
etapie życia. Uważał, że dziecko ma prawo byd sobą i liczyd na równouprawnienie w społeczeostwie.
Tragedii, jaką przyniosła hitlerowska okupacja Korczak mógł przeciwstawid niewiele: miłośd do
człowieka, dobrod, godnośd, uczciwośd wobec samego siebie i wobec bliźnich. Nie uratowało go to od
męczeoskiej śmierci, tworząc tragiczną legendę. Musimy również wiedzied, że Janusz Korczak był po
prostu zwyczajnym, skromnym, szarym człowiekiem – jednym z nas, że to swoje szare życie uświęcał
taką dobrocią i miłością do dzieci, iż jego heroiczna decyzja o wspólnej śmierci była dla Niego czymś
oczywistym – naturalną konsekwencją życia całkowicie oddanego małym przyjaciołom. Dla nich żył,
dla nich zginął.
Jego postad znana jest w Polsce i za granicą o czym świadczą poświęcone mu liczne wiersze,
opowiadania, wspomnienia, książki. We wszystkich dziedzinach sztuki znajdujemy prace
upamiętniające w różnorodny sposób jego dokonania: pomniki, rzeźby, obrazy, utwory muzyczne,
sztuki teatralne, filmy. Wiele szkół, ulic, placówek oświatowo - wychowawczych, drużyn harcerskich w
Polsce i na świecie nosi imię Janusza Korczaka.
Zarówno w Polsce jak i za granicą powstają liczne organizacje: komitety i towarzystwa korczakowskie
mające za zadanie popularyzowanie wiedzy o Starym Doktorze poprzez: gromadzenie pamiątek,
wydawanie jego książek, okolicznościowych znaczków pocztowych, organizowanie konkursów. Jego
postad przybliżają także filmy: "Król Maciuś Pierwszy" Wandy Jakubowskiej oraz sławny "Korczak"
Andrzeja Wajdy.
Przyjęcie na Patrona tego wielkiego człowieka powinno zobowiązad nas wszystkich do szczególnej
troski i starao o to, by nasza szkoła była każdemu przyjazna, pomocna i życzliwa.
Chciałabym aby jego spuścizna pedagogiczna stała się źródłem inspiracji dla wychowawców naszej
szkoły, a tematyka korczakowska została włączona do pracy dydaktyczno-wychowawczej.
Notka Biograficzna
Janusz Korczak, właściwie Henryk Goldszmit,
ur. 22.VII 1878 lub 1879 w Warszawie, zginął w sierpniu 1942, zamordowany w obozie
koncentracyjnym w Treblince. Nowelista, powieściopisarz, publicysta, pedagog. Ukooczył medycynę na
Uniwersytecie Warszawskim. W 1903 r. rozpoczął pracę jako lekarz w szpitalu dziecięcym w Warszawie.
W 1911 r. objął stanowisko dyrektora Domu Sierot dla dzieci żydowskich, a później także Naszego
Domu – sierocioca dla dzieci polskich. Założył i redagował „Gazetę Domu Sierot” i „Gazetkę Naszego
Domu”. Pisał w „Kurierze Warszawskim”, „Kolce”.
Utwory
„Dzieci ulicy” –1901,
"Dziecko salonu” – 1906,
„Mośki, Jośki i Srule” – 1910,
„Józki, Jaśki i Franki” – 1011,
„Bobo” – 1914,
„Jak kochad dziecko” – 1919,
„Kiedy znów będę mały” – 1925,
„Prawo dziecka do szacunku” – 1929,
„Pedagogika żartobliwa” – 1939,
„Sława” – 1913,
„Król Maciuś Pierwszy” – 1923,
„Bankructwo Małego Dżeka” – 1924,
„Kajtuś Czarodziej” - 1935.
Pełna lista utworów:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Dzie%C5%82a_Janusza_Korczaka
Organizacje wspierające i zrzeszające Szkoły imienia Janusza Korczaka
Polskie Stowarzyszenie im. Janusza Korczaka
http://www.pskorczak.org.pl/strony/o_stowarzyszeniu.htm
Międzynarodowe Stowarzyszenie im. Janusza Korczaka
http://bazy.ngo.pl/search/info.asp?id=4850
http://korczak.info/refundation_doc/mannheim/statutes_ika-msk_080727_v2.pdf
http://infos.korczak.fr/
http://korczak.info/doc/
Towarzystwo Nasz Dom
http://www.towarzystwonaszdom.pl/
Słynne cytaty Korczaka
Nie ma dzieci – są ludzie; ale o innej skali pojęd, innym zasobie doświadczenia, innych popędach, innej grze uczud.
...mówiłem nie do dzieci, a z dziedmi, mówiłem nie o tym, czym chcę, aby były, ale czym one chcą i mogą byd.
Dziecko nie jest głupie, głupców wśród nich nie więcej niż wśród dorosłych.
Dziecko jest cudzoziemcem, nie rozumie języka, nie zna kierunku ulic, nie zna praw i zwyczajów. [...] Potrzebny
przewodnik, który grzecznie odpowie na pytanie.
Dziecko – już mieszkaniec, obywatel i już człowiek. Nie dopiero będzie, a już. [...]. Lata dziecięce – to życie
rzeczywiste, nie zapowiedź.
Mowa ojczysta; to nie wybrane i dobrane dla dziecka przepisy i morały, a powietrze, którym dusza jego oddycha
na równi ze zbiorową duszą całego narodu.
Pozwól dzieciom błądzid i radośnie dążyd do poprawy.
W teorii wychowania zapominamy, że winniśmy uczyd dziecko nie tylko cenid prawdę , ale i rozpoznawad
kłamstwo, nie tylko kochad, ale i nienawidzid, nie tylko szanowad , ale i pogardzad, nie tylko godzid się, ale i
oburzad, nie tylko ulegad, ale i buntowad się.
Wzywam o magna charta libertatis, o prawa dziecka. Może ich jest więcej, ja odszukałem trzy zasadnicze:
1. Prawo dziecka do śmierci.
2. Prawo dziecka do dnia dzisiejszego.
3. Prawo dziecka, by było tym, czym jest .
[...] niespornym jest prawo [dziecka] do wypowiadania swych myśli, czynnego udziału w naszych o nim
rozważaniach i wyrokach. Gdy dorośniemy do szacunku i ufności, gdy samo zaufa i powie, co jest jego prawem –
mniej będzie zagadek i błędów.
Wiersze poświęcone Korczakowi

Kartka z dziennika „akcji" – datowany na 10 sierpnia 1942 wiersz Władysława Szlengla,
pierwszy w polskiej literaturze opis drogi Janusza Korczaka oraz dzieci z jego sierocioca na
Umschlagplatz.
 Wybór wierszy o Januszu Korczaku [w:] Alicja Szlązakowa: Janusz Korczak w legendzie
poetyckiej. Warszawa: Wydawnictwo Interlibro, 1992. ISBN 83-85161-36-8.
Filmy poświęcone Korczakowi


Jest pan wolny, doktorze Korczak (niem. Sie sind frei Doktor Korczak) – niemiecki film w
reżyserii Aleksandra Forda z 1975 roku. Treścią filmu są ostatnie lata życia Janusza
Korczaka, w którego rolę wcielił się Leo Genn.
Korczak – polski film w reżyserii Andrzeja Wajdy z 1990 roku. Przedstawia losy dr.
Korczaka i fragmentarycznie – zbrodnię nazistowską na dzieciach i ich opiekunach z Domu
Sierot, w czasie realizacji „Akcji Reinhardt”. Rolę Korczaka zagrał Wojciech Pszoniak.
Źródła opracowania
Wikipedia: http://pl.wikipedia.org/wiki/Janusz_Korczak
http://www.ezakopane.pl/sp5/patron.html
http://www.gim.lebork.ids.pl/images/stories/janusz.pdf
http://zs9wloclawek.edupage.org/text/?text=text/text5&subpage=5&
http://www.gimblachownia.szkolnastrona.pl/index.php?p=m&idg=zt,33
http://www.gim2koszalin.szkolnastrona.pl/patron-szkoly,m,zt,80.html
http://2012korczak.pl/node/75