WSPOMNIENIE CHRZTU PAŃSKIEGO

13 stycznia 2017 r. – Piątek
WSPOMNIENIE CHRZTU PAŃSKIEGO
In Commemoratione Baptismatis Domini Nostri Jesu Christi – II classis
Tempora: Feria VI infra Hebdomadam I post Epiphaniam
13 stycznia 2017r. – kolor szat biały - Piątek – WSPOMNIENIE CHRZTU PAŃSKIEGO. (2. kl.) Msza wł., Gloria, Cr
do, prefacja o Objawieniu Pańskim, bez Communicantes wł.
Najstarszej tradycji tego święta należy szukać w liturgii Kościoła wschodniego, ponieważ (pomimo wyraźnego
udokumentowania w Ewangeliach) chrzest Jezusa nie posiadał w liturgii rzymskiej oddzielnego święta. Dekretem Świętej
Kongregacji Obrzędów z 23 marca 1955 r. ustanowiono na dzień 13 stycznia, w miejsce dawnej oktawy Epifanii, wspomnienie chrztu Jezusa Chrystusa. Posoborowa reforma kalendarza liturgicznego w 1969 r. określiła ten dzień jako święto
Chrztu Pańskiego. Pominięto wyrażenie "wspomnienie" i przesunięto jego termin na niedzielę po 6 stycznia. Teksty modlitw
związane ze świętem Chrztu Pańskiego odzwierciedlają bardzo dokładnie i szczegółowo przekazy Ewangelii. Podkreślają
przy tym związek tego święta z uroczystością Epifanii, czyli Objawienia Pańskiego. Chrystus już jako dorosły, 30-letni mężczyzna, przychodzi nad brzeg Jordanu, by z rąk Jana Chrzciciela, swojego Poprzednika, przyjąć chrzest. Chociaż sam nie
miał grzechu, nie odsunął się od grzesznych ludzi: wraz z nimi wstąpił w wody Jordanu, by dostąpić oczyszczenia. W ten
sposób uświęcił wodę. Opis chrztu Pana Jezusa zostawili nam wszyscy trzej synoptycy. Najszczegółowiej to wydarzenie
zrelacjonował nam św. Mateusz. W dniu chrztu Jezus został przedstawiony przez swojego Ojca jako Syn posłany dla dokonania dzieła zbawienia. Misję Chrystusa potwierdza swym świadectwem Bóg Ojciec. Zamknięte przez grzech Adama niebiosa otwierają się, na Jezusa zstępuje Duch Święty. Z nieba daje się słyszeć jednoznaczny głos: Tyś jest mój Syn umiłowany, w Tobie mam upodobanie. Chrzest Chrystusa w Jordanie Od uroczystego aktu chrztu Chrystus rozpoczął swoją misję
nauczycielską, którą św. Piotr, przygotowując do przyjęcia chrztu rodzinę rzymskiego urzędnika Korneliusza, opisał w
następujących słowach: "Znacie sprawę Jezusa z Nazaretu, którego Bóg namaścił Duchem Świętym i mocą. Przeszedł On
dobrze czyniąc i uzdrawiając wszystkich, którzy byli pod władzą diabła, dlatego że Bóg był z Nim" (Dz 10, 38). Jezus miał
wtedy trzydzieści lat, gdyż dopiero od tego wieku zwyczaj żydowski pozwalał występować publicznie przed ludem i nauczać. Uważano, że od trzydziestu lat rozpoczyna się pełnia dojrzałości męskiej. Mówimy o mężczyznach, gdyż kobiety nigdy
nie miały prawa zabierać głosu publicznie. W tym wydarzeniu mamy też pierwsze w historii świata pojawienie się w postaci widzialnej całej Trójcy Świętej: Bóg Ojciec przemawia, Syn Boży jest w postaci ludzkiej, a Duch Święty pojawia się nad
Nim w postaci gołębicy (epifania trynitarna). Św. Jan Apostoł podaje nam miejsce, gdzie miał być Pan Jezus ochrzczony:
"Działo się to w Betanii po drugiej stronie Jordanu, gdzie Jan udzielał chrztu" (J 1, 28). Jako dawną Betanię Zajordańską
(była bowiem także Betania Przedjordańska ok. 3 km od Jerozolimy, gdzie mieszkał Łazarz z Marią i Martą) wskazuje się
dzisiejsze Chirbet el Medesz, gdzie znajduje się potok, wpływający do Jordanu, mający wodę nawet w upalne lata. Tu według biblistów miał się ukrywać kiedyś Eliasz. Tu osiemset lat po nim miał wystąpić Jan Chrzciciel. W pobliżu Jordan jest
bardzo płytki, tak że tędy właśnie prowadził szlak ze wschodu na zachód. Wykorzystał tę dogodną sytuację Jan Chrzciciel,
aby zwiastować Mesjasza i przygotować na Jego przyjście serca ludzkie. Rytualne obmycia były znane w starożytności u
wielu ludów. Był to zewnętrzny znak wewnętrznej odmiany, żalu za popełnione grzechy i gotowości zadośćuczynienia za
nie. Był to krzyk tęsknoty duszy, aby Bóg w swoim miłosierdziu oczyścił ją z win, jak woda oczyszcza ciało z brudu zewnętrznego, materialnego. W Babilonii istniało święte miasto Eridu, dokąd spieszyły tłumy, aby się obmyć. W kulcie syryjskiego bóstwa Jannesa były sakralne oczyszczenia w wodzie i ogniu. W egipskiej Księdze Umarłych spotykamy najstarszy
opis rytualnego obmycia niemowląt nowo narodzonych. Panowało więc już wtedy przekonanie, że człowiek rodzi się w jakiejś winie, którą trzeba obmyć. W świątyni w Der-el-Bahri można do dnia dzisiejszego oglądać plastycznie przedstawioną
scenę rytualnych obmyć. Rytuał oczyszczenia jest nadto znany w kulcie Demetry, Cybeli, Attisa i Mitry. Zachowany jest on
powszechnie do dnia dzisiejszego w Indiach, gdzie do miasta świętego Benares udają się w celach rytualnych kąpieli w
Gangesie miliony wiernych bramińskich. Święto Chrztu Pańskiego z jednej strony objawia nam Jezusa jako umiłowanego
Syna Bożego, posłanego przez Ojca w mocy Ducha Świętego dla zbawienia człowieka, z drugiej zaś strony kieruje uwagę
na rzeczywistość naszego chrztu. W tym sakramencie bowiem doświadczamy mocy zbawczej Chrystusa, która wyzwala z
niewoli grzechów. Zostajemy także napełnieni Duchem Świętym i w ten sposób każdy z nas staje się umiłowanym dzieckiem
Bożym. Kościół obchodzi w ten sposób święto narodzin milionów swoich dzieci, którym dała nowe, Boże życie woda chrztu
świętego. Istnieje nakaz liturgiczny, aby w Wielką Noc przystroić chrzcielnicę i pokazać ludowi jako kołyskę jego narodzin
dla nieba. Z tej okazji kapłan dokonuje wtedy uroczystego poświęcenia na oczach ludu wody chrzcielnej. Tego dnia powinno się udzielać chrztu wszystkim katechumenom. Temu służy również publiczne odnowienie obietnic chrztu świętego
wszystkich wiernych, zebranych w kościele. Wraz ze świętem Chrztu Chrystusa kończy się liturgicznie okres Bożego Narodzenia. W Polsce jednak jest dawny zwyczaj przedłużania tego czasu do święta Ofiarowania Pańskiego obchodzonego 2
lutego. Dlatego do tego dnia można zachować szopkę w kościele i śpiewać kolędy. (brewiarz.pl)
2 klasy
Szaty białe
INTROITUS:
Ml 3,1; 1 Krn 29,12
Oto już nadszedł Władca najwyższy: a w ręku Jego Ecce, advénit dominátor Dóminus: et regnum in
królewska władza i moc i rządy świata.
manu eius et potéstas et impérium
Ps 71,1
Ps. Boże, przekaż swą władzę Królowi i sądy swoje Deus, iudícium tuum Regi da: et iustítiam tuam
temuż potomkowi Króla. V. Chwała Ojcu.
Fílio Regis. V. Glória Patri.
ORATIO:
Boże, Twój Jednorodzony Syn objawił się w naszej cie- Deus, cuius Unigénitus in substántia nostræ
lesnej naturze; spraw, abyśmy zostali wewnętrzenie carnis appáruit: præsta, quaesumus; ut per
przekształceni przez Tego, którego zewnętrzne podo- eum, quem símilem nobis foris agnóvimus, intus
bieństwo do nas poznaliśmy: Który z Tobą.
reformári mereámur: Qui tecum.
LECTIO:
Iz 60,1-6
Powstań, Jeruzalem, i rozbłyśnij jasnością, bo przy- Surge, illumináre, Ierúsalem: quia venit lumen
bywa światłość twoja i chwała Pańska wzeszła nad tuum, et glória Dómini super te orta est. Quia
tobą. Bo oto ciemności okryją ziemię i mrok narody, ecce, ténebræ opérient terram et caligo pópulos:
nad tobą zaś wzejdzie Pan i ujrzą w tobie Jego chwałę. super te autem oriétur Dóminus, et glória eius
I będą poganie chodzić w świetle twoim, a królowie
w blasku twego wschodu. Podnieś wokoło twe oczy,
a oglądaj: wszyscy ci zgromadzili się, do ciebie przybyli. Synowie twoi z daleka przybędą, a córki twoje
z boku powstaną. Wtedy ujrzysz i promieniować będziesz radością. Zadziwi się i rozszerzy twe serce, gdy
zwróci się ku tobie bogactwo morza, moc pogan do ciebie przybędzie. Niby potop przykryje cię mnóstwo
wielbłądów, dromaderów z Madianu i Efy. Wszyscy
z Saby przybędą, przynosząc złoto i kadzidło i głosząc
chwałę Panu.
GRADUALE:
Wszyscy ze Saby przyjdą, złoto i kadzidło przynosząc
i chwałę Pańską rozgłaszając. V. Powstań, Jeruzalem
i zajaśniej: bo chwała Pańska wzeszła nad tobą.
ALLELÚIA:
Alleluja, alleluja. Ujrzeliśmy gwiazdę Jego na wschodzie i przybyliśmy z darami pokłonić się Panu. Alleluja.
EVANGELIUM:
Onego czasu ujrzał Jan nadchodzącego Jezusa i rzekł:
«Oto Baranek Boży, oto, który gładzi grzech świata. To
Ten, o którym mówiłem: po mnie przyjdzie mąż, który
stał się przede mną, bo pierwej był, niźli ja. Jam Go
wprawdzie nie znał, alem dlatego przyszedł chrzcząc
wodą, aby mógł się okazać Izraelowi». I dał Jan świadectwo mówiąc: «Widziałem Ducha zstępującego
z nieba jak gołębicę i spoczął na Nim. A jam Go nie
znał, ale Ten, który mię posłał chrzcić wodą, powiedział mi: Na kogo ujrzysz, iż zstępuje Duch i zostaje
na nim, ten jest, który chrzci Duchem Świętym. I sam
to widziałem, i dałem świadectwo, że On jest Synem
Bożym».
in te vidébitur. Et ambulábunt gentes in lúmine
tuo, et reges in splendóre ortus tui. Leva in
circúitu óculos tuos, et vide: omnes isti congregáti sunt, venérunt tibi: fílii tui de longe
vénient, et fíliæ tuæ de látere surgent. Tunc
vidébis et áfflues, mirábitur et dilatábitur cor
tuum, quando convérsa fúerit ad te multitúdo
maris, fortitúdo géntium vénerit tibi. Inundátio
camelórum opériet te dromedárii Mádian et
Epha: omnes de Saba vénient, aurum et thus
deferéntes, et laudem Dómino annuntiántes.
Iz 60,6.11
Omnes de Saba vénient, aurum et thus deferéntes, et laudem Dómino annuntiántes.
V. Surge et illumináre, Ierúsalem: quia glória
Dómini super te orta est.
Allelúia, allelúia
Mt 2,2
Vídimus stellam eius in Oriénte, et vénimus cum
munéribus adoráre Dóminum. Allelúia.
J 1,29-34
In illo témpore: Vidit Ioánnes Iesum veniéntem
ad se, et ait: Ecce Agnus Dei, ecce, qui tollit
peccátum mundi. Hic est, de quo dixi: Post me
venit vir, qui ante me factus est: quia prior me
erat. Et ego nesciébam eum, sed ut manifestétur
in Israël, proptérea veni ego in aqua baptízans.
Et testimónium perhíbuit Ioánnes, dicens: Quia
vidi Spíritum descendéntem quasi colúmbam de
coelo, et mansit super eum. Et ego nesciébam
eum: sed qui misit me baptizáre in aqua, ille mihi dixit: Super quem víderis Spíritum descendéntem, et manéntem super eum, hic est,
qui baptízat in Spíritu Sancto. Et ego vidi: et
testimónium perhíbui, quia hic est Fílius Dei.
OFFERTORIUM:
Ps 71,10n
Królowie Tarszisz i wysp przyniosą dary, królowie Reges Tharsis, et ínsulæ múnera ófferent: reges
Arabii i Saby złożą daninę. I oddadzą mu pokłon Arabum et Saba dona addúcent: et adorábunt
wszyscy królowie, wszystkie narody będą mu służyły.
eum omnes reges terræ, omnes gentes sérvient
ei.
SECRETA:
Składamy Ci, Panie, ofiary ku uczczeniu objawienia Hóstias tibi, Dómine, pro nati Fílii tui apparisię Syna Twojego, który stał się człowiekiem, i pokor- tióne deférimus, supplíciter exorántes: ut, sicut
nie prosimy: aby Pan nasz Jezus Chrystus, Twórca ipse nostrórum auctor est múnerum, ita sit ipse
tych darów, raczył je w swym miłosierdziu przyjąć: miséricors et suscéptor, Iesus Christus, DómiKtóry z Tobą.
nus noster: Qui tecum.
PRAEFATIO DE EPIPHANIA DOMINI:
Zaprawdę godne to i sprawiedliwe, słuszne i zbawien- Vere dignum et iustum est, æquum et salutáre,
ne, abyśmy zawsze i wszędzie Tobie składali dzięk- nos tibi semper et ubique grátias agere: Dómine
czynienie, Panie, Ojcze święty, wszechmogący, wiecz- sancte, Pater omnípotens, ætérne Deus: Quia,
ny Boże: Albowiem kiedy Jednorodzony Syn Twój cum Unigenitus tuus in substántia nostræ morukazał się w naszej śmiertelnej naturze, udzielił nam talitátis appáruit, nova nos immortalitátis suæ
na nowo światła swej nieśmiertelności. Przeto z Anio- luce reparávit. Et ídeo cum Angelis et Archángełami i Archaniołami, z Tronami i Państwami oraz ze lis, cum Thronis et Dominatiónibus cumque
wszystkimi hufcami wojska niebieskiego śpiewamy omni milítia coeléstis exércitus hymnum glóriæ
hymn ku Twej chwale, wołając bez końca:
tuæ cánimus, sine fine dicéntes:
COMMUNIO :
Mt 2,2
Ujrzeliśmy gwiazdę Jego na wschodzie i przybyliśmy Vídimus stellam eius in Oriénte, et vénimus
z darami pokłonić się Panu.
cum munéribus adoráre Dóminum.
POSTCOMMUNIO:
Prosimy Cię, Panie, niech nas uprzedza zawsze
i wszędzie niebiańskie światło: abyśmy czystym wejrzeniem przeniknęli i z należną pobożnością przyjęli
misterium, w którym pozwoliłeś nam uczestniczyć.
Przez Pana.
Coelésti lúmine, quaesumus, Dómine, semper et
ubíque nos praeveni: ut mystérium, cuius nos
partícipes esse voluísti, et puro cernámus intúitu, et digno percipiámus affectu. Per Dominum.