D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Lublinie

Sygn. akt II Ca 614/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 5 listopada 2014 roku
Sąd Okręgowy w Lublinie II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie
następującym:
Przewodniczący Sędzia Sądu Okręgowego Ewa Bazelan (spr.)
Sędziowie: Sędzia Sądu Okręgowego Anna Podolska-Kojtych
Sędzia Sądu Rejonowego Anna Wołucka-Ławnikowicz (del.)
Protokolant Dorota Hordziejewska
po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2014 roku w Lublinie
na rozprawie
sprawy z powództwa I. M.
przeciwko (...) Spółce Akcyjnej
V. (...) w W.
o zapłatę
na skutek apelacji powoda I. M.
od wyroku Sądu Rejonowego Lublin- Zachód w Lublinie z dnia 10 kwietnia 2014
roku, sygn. akt I C 19/14
I. zmienia zaskarżony wyrok:
a) w punkcie I. w ten sposób, że zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) w W. na rzecz powódki I. M. kwotę
53800 zł (pięćdziesiąt
trzy tysiące osiemset złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 2 lutego
2010 roku do dnia zapłaty;
b) w punkcie II. w ten sposób, że zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) w W. na rzecz powódki I. M.
kwotę 6307 zł (sześć tysięcy trzysta siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu za pierwszą instancję;
II. w pozostałej części apelację oddala;
III. zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) w W. na rzecz powódki I. M. kwotę 3717 zł (trzy tysiące
siedemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu za drugą instancję;
IV. nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego Lublin Zachód w Lublinie kwotę 1690 zł (tysiąc sześćset dziewięćdziesiąt złotych)
od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej
V. (...) w W. tytułem części opłaty od apelacji,
od której powódka była zwolniona.
II Ca 614/14
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 07 listopada 2013 roku skierowanym przeciwko (...) Spółka Akcyjna V. (...) z siedzibą w W., powódka I.
M. wniosła o zasądzenie kwoty 53.800,00 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 19 stycznia 2010 roku do dnia
zapłaty oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych tytułem odszkodowania z umowy ubezpieczenia
z dnia 15 stycznia 2009 roku.
Wyrokiem z dnia 10 kwietnia 2014 roku Sąd Rejonowy Lublin- Zachód w Lublinie:
I. oddalił powództwo;
II. zasądził od powódki I. M. na rzecz pozwanego (...) Spółka Akcyjna V. (...) z siedzibą w W. kwotę 3.886,13 zł złotych
tytułem zwrotu kosztów procesu.
Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia Sądu Rejonowego:
Nieruchomość stanowiąca działkę o numerze ewidencyjnym (...) położona w L. przy ul. (...) stanowiąca przedmiot
użytkowania wieczystego i przedmiot prawa własności posadowionego na niej budynku magazynowo - hurtowego
P. i I. małżonków M. na zasadzie wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej, stanowiła przedmiot najmu na
rzecz (...) Spółki z o.o. w L., w których to pomieszczeniach spółka prowadziła działalność gospodarczą w zakresie
sprzedaży hurtowej akcesoriów erotycznych. Wyłącznym udziałowcem spółki i jednocześnie jej dyrektorem był P. M.
(1), a umowa najmu została zawarta w dniu 06 marca 2006 roku na czas nieokreślony.
(...) Spółka z o.o. w L. jako ubezpieczający, w dniu 15 stycznia 2009 roku zawarła z (...) Spółką Akcyjną V. (...) z siedzibą
w W. umowę ubezpieczenia budynków oraz maszyn, urządzeń, wyposażenia i środków obrotowych znajdujących się
na nieruchomości położonej w L. przy ul. (...) w zakresie rozszerzonym na okres od dnia 16 stycznia 2009 roku do
dnia 15 stycznia 2010 roku.
Ubezpieczonymi z tejże umowy była: (...) Spółka z o.o. w L. w zakresie maszyn, urządzeń, wyposażenia i środków
obrotowych, a w zakresie (...) M. – właściciel budynków. Umowa ta została potwierdzona polisą nr (...), zaś jej
integralną część stanowiły Ogólne Warunki Ubezpieczenia (...), zatwierdzone uchwałą nr (...) Zarządu (...) S.A. V.
(...) z dnia 09 września 2008 roku
Na mocy aktu notarialnego z dnia 01 czerwca 2009 roku sporządzonego za numerem rep.(...), między małżonkami I.
i P. M. (1) został wprowadzony ustrój rozdzielności majątkowej małżeńskiej
W dniu 15 września 2009 roku doszło do pożaru, wskutek którego zniszczeniu uległy między innymi budynki
posadowione na nieruchomości stanowiącej działkę geodezyjną nr (...), położonej w L. przy ulicy (...), która to
nieruchomość stanowiła przedmiot współwłasności I. i P. małżonków M..
W dniu 16 września 2009 roku P. M. (1) działając w imieniu (...) Spółki z o.o. w L. zgłosił w oddziale (...) Spółce
Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W., szkodę powstałą w związku z pożarem budynku magazynu i hurtowni przy ul. (...) w L..
W toku postępowania likwidacyjnego nr (...) ubezpieczyciel na podstawie raportu szkody datowanego na dzień 14
stycznia 2010 roku, a sporządzonego na jego zlecenie przez (...) Spółkę z o.o. z siedzibą w L. ustalił bezsporną wysokość
szkody w zakresie substancji budowlanej na kwotę 107.600,29 złotych. Raport ten ubezpieczyciel otrzymał w dniu
18 stycznia 2010 roku, i pismem z dnia 11 stycznia 2010 roku odmówił wypłaty odszkodowania w sprawach nr (...)
(dotyczących szkody w budynku magazynowo - hurtowym), (...) (dotyczącym szkody w wyposażeniu budynku), (...)
(dotyczącym szkody w środkach obrotowych), powołując się na treść § 4 ust. 2 pkt 3 OWU, §4 ust. 1 pkt 1 OWU, a
ponadto na § 11 ust 5 pkt 4 OWU. Stanowisko swoje ubezpieczyciel podtrzymał również w piśmie z dnia 31 marca
2010 roku, które stanowiło odpowiedź na złożone przez (...) Spółkę z o.o. w L. odwołanie z dnia 18 lutego 2010 roku
od decyzji odmawiającej przyznania odszkodowania.
Postanowieniem z dnia 21 kwietnia 2010 roku Prokuratura Rejonowa L.-P. w L. w sprawie o sygn. akt 2 Ds. 375/10
umorzyła śledztwo w sprawie sprowadzenia w dniu 15 września 2009 roku zdarzenia, które zagrażało mieniu w
wielkich rozmiarach, mające postać pożaru budynków przy ul. (...) w L. na szkodę (...) Spółki z o.o. w L. tj. o czyn z
art. 163 §2 k.k. w zw. z art. 163 §1 k.k. – na podstawie art. 17 §1 pkt 2 k.p.k. wobec braku znamion czynu zabronionego.
W dniu 29 czerwca 2010 roku I. M. i P. M. (1) zawarli w formie aktu notarialnego sporządzonego za numerem rep. (...)
umowę o podział majątku wspólnego w skład, którego według ich oświadczenia wchodziło m. in. roszczenie o zapłatę
przez (...) S.A. w W. Oddział w L. odszkodowanie przysługujące na podstawie umowy ubezpieczenia z dnia 15 stycznia
2009 roku, potwierdzonej polisą (...) z tytułu szkody powstałej w wyniku zdarzenia z dnia 15 września 2009 roku na
nieruchomości położonej w L. przy ul. (...), objętej (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Lublinie, dotyczącej szkody
nr (...), (...) o wartości szacunkowej 368.520,00 złotych, na mocy której I. M. otrzymała m. in. ½ w/w wierzytelności.
W związku z w/w umową P. M. (1) pismem z dnia 23 lipca 2010 roku zawiadomił (...) Spółkę Akcyjną V. (...) z
siedzibą w W., iż na skutek umowy o podział majątku wspólnego I. M. i P. M. (1) dokonali podziału przysługującej
im wierzytelności z tytułu szkody powstałej w dniu 15 września 2009 roku na nieruchomości położonej w L. przy ul.
(...). Po podziale I. M. przysługuje po ½ części wierzytelności o szacowanej wartości 368.520,00 złotych. Pismo to
ubezpieczyciel otrzymał w dniu 28 lipca 2010 roku
Pozwem złożonym w Sądzie Okręgowym w Lublinie w sprawie o sygn. akt I C 576/11 w dniu 13 lipca 2011 roku, P. M.
(1) wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. kwoty 107.600,29
złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 17 stycznia 2010 roku tytułem odszkodowania w zakresie substancji
budowlanej w związku z wystąpieniem szkody z dnia 15 września 2009 roku w postaci pożaru, twierdząc, iż zawarł z
I. M. ustną umowę, na mocy której I. M. umocowała go do dochodzenia całości roszczenia o zapłatę przez InterRisk
odszkodowania za szkodę z dnia 15 września 2009 roku. Sprawa to została zarejestrowana pod sygn. akt I C 576/11.
Wyrokiem z dnia 20 grudnia 2012 roku, w sprawie o sygn. akt I C 576/11, Sąd Okręgowy w Lublinie zasądził od (...)
Spółki Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. na rzecz P. M. (1) kwotę 53.800,00 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia
01 lutego 2010 roku do dnia zapłaty, zaś w pozostałej części powództwo oddalił. Wyrok ten uprawomocnił się z dniem
12 czerwca 2013 roku, na skutek oddalenia przez Sąd Apelacyjny w Lublinie apelacji (...) Spółki Akcyjnej V. (...) z
siedzibą w W. od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 20 grudnia 2012 roku
W dniu 31 sierpnia 2012 roku (data stempla pocztowego) I. M. złożyła w Sądzie Rejonowym dla m. st. Warszawy w
Warszawie wniosek o zawezwanie (...) Spółkę Akcyjną V. (...) z siedzibą w W. do próby ugodowej w sprawie zapłaty
kwoty 1.884,963,47 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 17 stycznia 2010 roku do dnia zapłaty tytułem
odszkodowania za szkodę z dnia 15 września 2009 roku nr: (...), (...), (...).
W uzasadnieniu wniosku wskazała, iż dnia 15 września 2009 roku na terenie (...) Spółki z o.o. w L. wybuchł pożar, który
spowodował straty na kwotę 1.884.963,47 złotych, w tym szkodę w zakresie substancji budowlanej 260.919,71 złotych,
w zakresie maszyn, urządzeń i wyposażenia w kwocie 124.043,76 złotych, zaś w zakresie środków obrotowych w
kwocie 1.500.000,00 złotych. Na mocy aktu notarialnego z dnia 29 czerwca 2010 roku wzywająca nabyła prawo do ½
wierzytelności w postaci odszkodowania należnego od InterRisk, przysługującego na podstawie umowy ubezpieczenia
z dnia 15 stycznia 2009 roku, potwierdzonej polisą nr (...) z tytułu szkody nr (...), (...), (...) na nieruchomości położonej
w L. przy ul. (...).
Postanowieniem z dnia 17 września 2012 roku Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, w sprawie o sygn.
akt I Co 1985/12 uznał swą niewłaściwość miejscową i sprawę przekazał do rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla
Warszawy-Śródmieścia w Warszawie. Sprawa to została zarejestrowana pod sygn. akt I Co 2650/12. Odpis powyższego
wniosku zawezwane (...) Spółkę Akcyjną V. (...) z siedzibą w W. otrzymało w dniu 13 grudnia 2012 roku
Na posiedzeniu jawnym w dniu 08 marca 2013 roku, wyznaczonym w sprawie o sygn. akt I Co 2650/12 z wniosku
I. M. o zawezwanie do próby ugodowej, pełnomocnik zawezwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W.
oświadczył, iż nie wyraża zgody na zawarcie ugody, gdyż wniosek ten jest przedwczesny i nieuzasadniony, a to z
uwagi na okoliczność, że sprawa o zapłatę odszkodowania z tytułu szkody pożarowej, o której mowa we wniosku jest
zawisła przed Sądem Apelacyjnym w Lublinie, a spór dotyczy zasadności wypłaty odszkodowania. Do ugody w ramach
postępowania I Co 2650/12 nie doszło.
Pismem z dnia 16 stycznia 2013 roku I. M. wezwała (...) Spółkę Akcyjną V. (...) z siedzibą w W. do zapłaty kwoty
53.800,15 złotych tytułem odszkodowania za szkodę z dnia 15 września 2009 roku nr (...), (...), (...) w terminie 7 dni,
licząc od daty otrzymania niniejszego wezwania.
W uzasadnieniu wskazała, iż w dniu 15 września 2009 roku na terenie (...) Spółki z o.o. w L. wybuchł pożar,
który spowodował znaczne straty. Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego w sprawie, bezsporna wysokość
szkody w zakresie substancji budowlanej została ustalona na kwotę 107.600,29 złotych. Natomiast na mocy umowy
z dnia 29 czerwca 2010 roku nabyła ona prawo do ½ wierzytelności w postaci odszkodowania przysługującego na
podstawie umowy ubezpieczenia z dnia 15 stycznia 2009 roku, potwierdzonej polisą nr (...), z tytułu szkody nr (...),
(...), (...) na nieruchomości położonej w L. przy ul. (...). Podniosła jednocześnie, iż w motywach nieprawomocnego
wyroku z dnia 20 grudnia 2012 roku Sąd Okręgowy w Lublinie, w sprawie o sygn. akt I C 576/11 orzekł, że InterRisk
ponosi odpowiedzialność za przedmiotową szkodę. Pismo to (...) Spółka Akcyjna V. (...) z siedzibą w W. otrzymała
w dniu 28 stycznia 2013 roku
W odpowiedzi na powyższe wezwanie w piśmie z dnia 07 lutego 2013 roku ubezpieczyciel wskazał, iż uznaje je za
nieuzasadnione i przedwczesne, bowiem powołany w wezwaniu wyrok Sądu Okręgowego w Lublinie o sygn. akt I C
576/11 nie uzyskał statusu prawomocności, zaś InterRisk złożyło od tego wyroku apelację.
Pismami z dnia 14 i 17 czerwca 2013 roku I. M. wezwała ponownie (...) Spółkę Akcyjną V. (...) z siedzibą w W. do zapłaty
kwoty 53.800,15 złotych tytułem odszkodowania za szkodę z dnia 15 września 2009 roku nr (...), (...), (...) w terminie
7 dni, licząc od otrzymania wezwania. Wezwanie do zapłaty datowane na dzień 17 czerwca 2013 roku wpłynęło do
ubezpieczyciela w dniu 26 czerwca 2013 roku, jednak i tym razem odmówił on I. M. wypłaty odszkodowania wskazując,
iż roszczenie jej uległo przedawnieniu.
Powyższy stan faktyczny, Sąd Rejonowy ustalił na podstawie powołanych w uzasadnieniu dokumentów.
Sąd Rejonowy wskazał, że spór sprowadzał się do prawnej oceny w zakresie zgłoszonego zarzutu braku legitymacji
procesowej po stronie powodowej, zarzutu przedawnienia oraz zarzutu nadużycia prawa w związku z powołaniem się
przez pozwanego na zarzut przedawnienia roszczenia.
Sąd zaznaczył, że na kanwie niniejszej sprawy mamy do czynienia z umową ubezpieczenia, o której mowa w art. 805
par. 1 k.c. przy czym stosownie do normy art. 808 par. 1 k.c. ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na
cudzy rachunek, a ubezpieczony jest uprawniony do żądania należnego świadczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela,
chyba że strony postanowiły inaczej (par. 3 art. 808 k.c.). W sprawie tej mamy do czynienia z umową ubezpieczenia, w
której ochroną objęty był zarówno sam ubezpieczający, tj. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w
L., jak i osoba trzecia, tj. P. M. (1). (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. ubezpieczonym była w
zakresie środków obrotowych, jak też wyposażenia budynku magazynowo - hurtowego, maszyn i urządzeń, zaś P. M.
(1) w zakresie samego budynku. Mamy tutaj więc do czynienia z umową ubezpieczenia na swój, jak i cudzy rachunek,
w ramach której ubezpieczającym była spółka, zaś ubezpieczonymi z umowy: spółka i osoba fizyczna - P. M. (1).
W świetle art. 808 par. 3 k.c. uprawnionym do dochodzenia roszczeń z tytułu umowy ubezpieczenia zawartej na cudzy
rachunek, jest sam ubezpieczony, którym w tym przypadku był P. M. (1) (imiennie wskazany podmiot).
Zdaniem Sądu Rejonowego podnoszone przez powódkę okoliczności, tj. to, że ubezpieczone mienie wchodzi do
wspólności majątkowej małżeńskiej, jak też umowa z dnia 29 czerwca 2010 roku o podziale majątku wspólnego,
w ramach której przypadła jej ½ części wierzytelności z tejże umowy nie tworzą dla powódki I. M. uprawnień do
dochodzenia roszczeń odszkodowawczych z umowy ubezpieczenia zawartej na rzecz P. M. (1), jako ubezpieczonego.
Z samego bowiem faktu, iż ubezpieczone mienie wchodziło w skład wspólności majątkowej małżeńskiej, nie może
drugi z małżonków wywodzić roszczeń z umowy ubezpieczenia zawartej na cudzy rachunek, to jest na rzecz
współmałżonka. Przysługują mu bowiem roszczenia nie do zakładu ubezpieczeń (skoro nie jest ani ubezpieczającym,
ani ubezpieczonym z umowy ubezpieczenia, to jest osobą na rzecz której umowa ubezpieczenia została zawarta), ale w
stosunku do współmałżonka, który jako uprawniony z umowy ubezpieczenia ma legitymację do dochodzenia roszczeń
majątkowych bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.
Już z tych tylko względów, żądanie powódki I. M. podlegało według Sądu Rejonowego oddaleniu. Powódka nie ma
bowiem legitymacji do skutecznego dochodzenia roszczenia z umowy ubezpieczenia z dnia 15 stycznia 2009 roku w
stosunku do pozwanego zakładu ubezpieczeń.
Niezależnie od tego, gdyby nawet przyjąć konstrukcję istnienia po stronie powódki I. M. roszczenia o dochodzenie
roszczeń z umowy ubezpieczenia z dnia 15 stycznia 2009 roku, Sąd Rejonowy rozważył czy roszczenie to nie jest
przedawnione.
W tym względzie Sąd pierwszej instancji odwołał się do art. 117 § 1 k.c., art. 118 k.c. oraz art. 819 k.c. wskazując, że
zasadniczo roszczenia z umowy ubezpieczenia przedawniają się z upływem trzech lat, a przerwanie biegu roszczeń
z umowy ubezpieczenia następuje nie tylko na skutek czynności dokonanej przed sądem lub innym organem
powołanym do rozpoznania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym,
przedsięwziętej bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia lub
ten na skutek uznania roszczenia przez podmiot, przeciwko któremu ono przysługuje (por. art. 123 par. 1 k.c.), ale
również przez zgłoszenie ubezpieczycielowi zdarzenia objętego ubezpieczeniem lub konkretnego roszczenia z tego
tytułu. Po przerwaniu, na podstawie art. 819 par. 4 zdanie 1 k.c., bieg przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia,
w którym zgłaszający roszczenie lub zdarzenie otrzymał na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu lub
odmowie wypłaty świadczenia.
Sąd zaznaczył, że zawiadomienie ubezpieczyciela o zajściu wypadku dokonane przez ubezpieczającego nie jest
równoznaczne ze zgłoszeniem roszczenia przez ubezpieczającego i nie przerywa biegu przedawnienia z art. 819
par. 1 k.c. Za zgłoszenie roszczenia, które przerywa bieg terminu przedawnienia, można uznać żądanie spełnienia
świadczenia przez ubezpieczyciela, czyli żądanie wypłacenia uprawnionemu należnej kwoty pieniężnej nie zaś
zawiadomienie o zajściu nieszczęśliwego wypadku, nakładającego na ubezpieczyciela obowiązek świadczenia (tak Sąd
Najwyższy w wyroku z dnia 14 lipca 1976 roku I CR 241/76, OSP 1977, z. 7, poz. 133).
Sąd podniósł, że zdarzenie objęte umową ubezpieczenia z dnia 15 stycznia 2009 roku, tj. pożar miało miejsce w
dniu 15 września 2009 roku. W tej też dacie rozpoczął bieg trzyletni termin przedawnienia roszczeń z tejże umowy
ubezpieczenia, o którym mowa w art. 819 par. 1 k.c. Zatem trzyletni termin przedawnienia liczony od daty wystąpienia
zdarzenia szkodowego w dniu 15 września 2009 roku, upływał z dniem 15 września 2012 roku.
Zgłoszenie zdarzenia ubezpieczeniowego nastąpiło w pozwanym zakładzie ubezpieczeń w dniu 16 września 2009 roku,
przy czym zgłoszenia zdarzenia - jak wynika z niespornych okoliczności - dokonał ubezpieczający i ubezpieczony
jednocześnie, tj. (...) Sp. z o.o. w L.. W odpowiedzi na zgłoszenie zdarzenia, czyli czynności faktycznej, pozwany
wydał odmowną decyzję w przedmiocie wypłaty odszkodowania z dnia 11 stycznia 2010 roku, skutkiem czego było
rozpoczęcie na nowo - po przerwaniu - biegu przedawnienia, ale wyłącznie w stosunku do (...) Sp. z o.o. w L., nie zaś
w stosunku do powódki I. M..
W świetle powyższego powstało więc zagadnienie czy w okresie między 15 września 2009 roku, a 15 września 2012
roku nastąpiła przerwa biegu przedawnienia roszczeń z umowy ubezpieczenia powódki I. M., a nie zaś pozostałych
uprawnionych z umowy ubezpieczenia, to jest (...) Sp. z o.o. w L. oraz P. M. (1).
Przerwanie biegu przedawnienia ma bowiem - w ocenie Sądu - charakter osobowy, a nie zaś przedmiotowy. Do
przerwania biegu przedawnienia nie wystarczy identyczność wierzytelności, lecz niezbędna jest identyczność osób,
na rzecz których i przeciwko którym dana czynność obiektywnie zdolna do przerwania biegu przedawnienia, została
dokonana (tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 29 października 2010 roku I CSK 705/09, publikowanym
LEX Nr 784900; tak też Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 24 września 2002 roku I ACa 276/02,
publikowanym OSA 2004/4/10). Zatem przerwa biegu przedawnienia następuje w stosunku do poszczególnych
uprawnionych, niezależnie od siebie, ze skutkiem wobec konkretnego uprawnionego.
Przenosząc powyższe na kanwę przedmiotowej sprawy Sąd wskazał, że powódka I. M. nie dokonała zgłoszenia
zdarzenia (nie dokonała czynności o charakterze faktycznym), co stanowiło okoliczność bezsporną w sprawie, zatem
istotnym było ustalenie i ocena, czy dokonała czynności materialnej, to jest zgłoszenia roszczenia wypłaty świadczenia
z umowy ubezpieczenia z dnia 15 stycznia 2009 roku. Wbrew wywodom pełnomocnika powódki, oświadczenia P. M.
(1) z dnia 23 lipca 2010 roku, nie można potraktować jako zgłoszenia przez I. M. roszczenia o wpłatę odszkodowania
z umowy ubezpieczenia w związku ze zdarzeniem pożarowym z dnia 15 września 2009 roku. O powyższym przesądza
po pierwsze fakt, iż oświadczenie to nie pochodzi od I. M., a jedynie od P. M. (1), a po drugie, iż temu oświadczeniu
trudno przypisać cechy zgłoszenia przez I. M. roszczenia o wypłatę świadczenia z umowy ubezpieczenia. Roszczenia
z tego tytułu, ze skutkiem o którym mowa w art. 819 par. 4 zdanie 1 k.c., może zgłosić jedynie wierzyciel, zaś pod
oświadczeniem z dnia 23 lipca 2010 roku nie figuruje podpis I. M..
W ocenie Sądu, przerwa biegu terminu przedawnienia roszczenia powódki I. M., o którym z kolei mowa w art. 123
par. 1 pkt. 1) k.c., nie nastąpiła również w związku z wytoczeniem przez P. M. (1) pozwem z dnia 13 lipca 2011
roku powództwa o zapłatę kwoty 107.600,29 złotych. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 25
października 2012 roku I CSK 155/12, LEX Nr 1293668 ustawodawca w treści art. 123 par. 1 pkt 1 k.c. kładzie nacisk
na bezpośredniość działań wierzyciela z określonym roszczeniem i tylko z takim działaniem wiąże skutek prawny w
postaci przerwania biegu przedawnienia, a przerwanie biegu przedawnienia następuje co do zasady tylko pomiędzy
stronami postępowania (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 września 2009 roku IV CSK 43/09, LEX Nr 578046).
Powódka I. M. nie była stroną postępowania toczącego się przed Sądem Okręgowym w Lublinie za sygnaturą I C
576/11, o zapłatę kwoty 107.600,29 złotych, zatem w stosunku do niej nie nastąpiła przerwa przedawnienia roszczenia,
o której mowa w art. 123 par. 1 pkt 1 k.c. Skutek taki powódka wiązała z omówionym już wyżej oświadczeniem z dnia
29 lipca 2010 roku, jak też ze złożeniem wniosku o zawezwanie do próby ugodowej w sprawie I Co 2650/12 Sądu
Rejonowego Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieście w Warszawie, co z kolei konsekwentnie kwestionowała
strona pozwana.
Jak wynika z akt I Co 2650/12 Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieście w Warszawie, wnioskiem złożonym
w dniu 31 sierpnia 2012 roku I. M. zawezwała pozwany zakład ubezpieczeń do zawarcia ugody w sprawie zapłaty
kwoty 1.884.963,47 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 17 stycznia 2010 roku do dnia zapłaty, tytułem
odszkodowania za szkodę z dnia 15 września 2009 roku nr (...), (...) i (...), wskazując w uzasadnieniu tegoż wniosku, iż
pożar z dnia 15 września 2009 roku spowodował straty na łączną kwotę 1.884.963,47 złotych, w tym 260.919,71 złotych
w zakresie substancji budowlanej, 124.043,76 złotych w zakresie maszyn, urządzeń i wyposażenia i 1.500.000,00
złotych w zakresie środków obrotowych. Odpis wniosku został doręczony zawezwanemu w dniu 13 grudnia 2012 roku,
a na posiedzeniu jawnym w dniu 08 marca 2013 roku do ugody nie doszło.
W ocenie Sądu Rejonowego rację ma strona pozwana, iż w ramach zawezwania do próby ugodowej, I. M. dochodziła
roszczeń w nierealnej wysokości (jeżeli chodzi o roszczenia w zakresie substancji budowlanej), bądź roszczeń do
dochodzenia których nie była w ogóle legitymowana (jak roszczenia w zakresie środków obrotowych oraz majątku
(...) Sp. z o.o. w L.). Dodatkowo, na co wskazał pełnomocnik pozwanego w sprzeciwie do nakazu zapłaty, I. M. nie
mogła liczyć na zaspokojenie roszczeń w ramach próby ugodowej mając świadomość tego, iż jej współmałżonek
wszczął sprawę o całość roszczenia w zakresie substancji budowlanej, twierdząc w toku postępowania, iż ma do tego
umocowanie od I. M..
Dokonując oceny skuteczności przerwy biegu terminu przedawnienia roszczeń powódki w związku z zawezwaniem
pozwanego do próby ugodowej wnioskiem z dnia 31 sierpnia 2012 roku Sad Rejonowy odwołał się do orzecznictwa
Sądu Najwyższego i sądów powszechnych podnosząc, że „Zawezwanie do próby ugodowej może prowadzić do
przerwania biegu przedawnienia jedynie w sytuacji, gdy w jego treści w sposób jednoznaczny oznaczono wierzytelność
pozwalającą na identyfikację roszczeń, zwięzłe oznaczenie sprawy, o którym mowa w art. 185 par 1 k.p.c. nie zwalnia
wnioskodawcy od ścisłego sprecyzowania jego żądania tak, aby było wiadomo, jakie roszczenia, w jakiej wysokości
i kiedy wymagalne są objęte wnioskiem. Zawezwanie do próby ugodowej które nie stwarza podstaw do ustalenia
wysokości roszczenia i jego wymagalności nie może być traktowane jako zdarzenie powodujące, zgodnie z art. 123 k.c.
przerwę biegu przedawnienia.
Zdaniem Sądu we wniosku I. M. o zawezwanie do próby ugodowym została jedynie wskazana wysokość dochodzonych
roszczeń z tytułu zdarzenia z dnia 15 września 2009 roku, bez szczegółowego odniesienia tychże kwot do szkody w
substancji budowlanej, do środków obrotowych, jak też do maszyn i urządzeń, co nie daje podstaw do precyzyjnego
określenia przedmiotowego zakresu próby ugodowej. Samo żądanie określonej co do wysokości kwoty - w ocenie
Sądu - nie identyfikuje dostatecznie roszczenia. Na wzywającym do ugody, spoczywa obowiązek wykazania, jakie
roszczenia składały się na kwotę określoną w zawezwaniu do próby ugodowej. Jego też obciążają skutki zaniedbania
sprecyzowania roszczenia, w szczególności brak możliwości powołania się na to, że takie zawezwanie przerwało bieg
przedawnienia.
W świetle powyższego nie było podstaw do przyjęcia, że zawezwanie do próby ugodowej powódki I. M. z dnia 31
sierpnia 2012 roku stanowiło czynność prowadzącą do przerwania biegu terminu przedawnienia w odniesieniu do
wierzytelności objętej żądaniem pozwu w przedmiotowej sprawie.
Zdaniem Sądu budziło także wątpliwości czy w sprawie z tytułu zawezwania do próby ugodowej dochodzona była
kwota 53.800,00 złotych, stanowiąca przedmiot obecnie zgłoszonego żądania zapłaty, skoro w tamtym okresie była
ona przedmiotem postępowania sądowego w sprawie I C 576/11 Sądu Okręgowego w Lublinie.
Zatem i te, wyżej wskazane okoliczności - w sytuacji przyjęcia istnienia po stronie powódki legitymacji do
dochodzenia roszczenia z umowy ubezpieczenia z dnia 15 stycznia 2009 roku - z uwagi na skutecznie podniesiony
zarzut przedawnienia, winny skutkować według Sadu pierwszej instancji oddaleniem powództwa. W okresie biegu
przedawnienia, nie doszło bowiem ze strony powódki do skutecznego przerwania biegu przedawnienia.
Powódka I. M. dokonała zgłoszenia swojego roszczenia identycznego z roszczeniem dochodzonym w przedmiotowej
sprawie, a więc czynności materialnej, dopiero pismem z dnia 16 stycznia 2013 roku doręczonym pozwanemu w dniu
28 stycznia 2013 roku, w odpowiedzi na które pozwany odmówił wypłaty odszkodowania pismem z dnia 07 lutego
2013 roku. Niemniej jednak czynność ta, została dokonana po upływie terminu przedawnienia roszczenia, a więc - w
sytuacji zgłoszenia zarzutu - nie mogła wywołać skutków prawnych o których mowa w art. 819 par. 4 k.c. Skutków
takich wreszcie nie mógł wywołać pozew złożony w przedmiotowej sprawie w dniu 07 listopada 2013 roku.
Powołana wyżej analiza prowadzi - w ocenie Sądu - również do wniosku, iż skorzystanie przez pozwanego z zarzutu
przedawnienia, nie stanowiło nadużycia prawa w rozumieniu art. 5 k.c. a reprezentujący powódkę pełnomocnik poza
odwołaniem się do orzecznictwa nie wskazał, jakie zasady współżycia społecznego zostały naruszone przez pozwanego
w związku z powołaniem się na zarzut przedawnienia, ani też nie wykazywał, jakie zachowania pozwanego pozostają
w sprzeczności ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem prawa. W ocenie Sądu Rejonowego przedawnienie
roszczenia nastąpiło na skutek bezczynności powódki, a nie zaś pozwanego, zwłaszcza gdy weźmie się pod uwagę fakt,
iż powódka z pierwszym wezwaniem do zapłaty kwoty dochodzonej w ramach niniejszego postępowania sądowego,
wystąpiła do pozwanego w styczniu 2013 roku, a więc już po upływie terminu przedawnienia, zaś jej zawezwanie do
próby ugodowej z dnia 31 sierpnia 2012 roku nie mogło wywrzeć skutków przerwy biegu przedawnienia.
Rozstrzygnięcie w zakresie kosztów procesu Sąd uzasadnił normą art. 98 par. 1 i par. 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c.
Z tych wszystkich względów oraz na mocy powołanych wyżej przepisów Sąd Rejonowy orzekł jak w części
dyspozytywnej orzeczenia.
Apelację od tego wyroku wniosła powódka I. M., która zaskarżyła wyrok w całości i zarzuciła:
I. bezzasadne ustalenie przez Sąd, że powódka nie posiada legitymacji do skutecznego dochodzenia roszczenia z
umowy ubezpieczenia z dnia 15.01.2009r w stosunku do pozwanego zakładu ubezpieczeń, podczas gdy:
1. poza sporem pozostaje okoliczność, że przedmiot ubezpieczenia, tj. budynek magazynowo - hurtowy zlokalizowany
na działce o nr ewidencyjnym (...) położonej w L. przy ul. (...) stanowił wspólność ustawową majątkową I. i P. M. (1),
2. przedmiotowy budynek stanowił przedmiot najmu I. i P. M. (1) na rzecz (...) sp. z o.o. w L., w których to
pomieszczeniach w/w spółka prowadziła działalność gospodarczą,
3. wskutek pożaru do którego doszło 15.09.2009r. zniszczeniu uległy budynki posadowione na w/w nieruchomości
stanowiącej przedmiot współwłasności I. i P. M. (1),
4. w toku postępowania likwidacyjnego nr (...) pozwany na podstawie raportu szkody datowanego na 14.01.2010r.
ustalił bezsporną wysokość szkody w zakresie substancji budowlanej na kwotę 107.600,29,-zł,
5. powódka w § 3 pkt. I ppkt. 9 aktu notarialnego - umowy o podział majątku wspólnego z dnia 29.06.2010 r. w
wyniku podziału tegoż majątku nabyła 1/2 część wierzytelności w postaci odszkodowania należnego od pozwanego
przysługującego na podstawie umowy ubezpieczenia z dnia 15.01.2009r. z tytułu szkody powstałej w wyniku zdarzenia
z dnia 15.09.2009r. na nieruchomości położonej w L. przy ul. (...), którą to umowę pozwany otrzymał w dniu
28.07.2010 r.
6. prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 20.12.2012r. w sprawie IC 576/11 zasądzono od
pozwanego na rzecz P. M. (1) kwotę 53.800,-zł z ustawowymi odsetkami od 1.02.2010r. do dnia zapłaty, tj. 1/2 część
z tytułu powstałej szkody,
7. 31.08.2012r. powódka złożyła w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy wniosek o zawezwanie pozwanego do próby
ugodowej w sprawie zapłaty kwoty 1.884,963,47,-zł, który to odpis pozwany otrzymał 13.12.2012r. a na rozprawie
w dniu 8.03.2013r. pełnomocnik pozwanego nie wyraził zgody na zawarcie ugody uzasadniając tym iż jest on
przedwczesny i nieuzasadniony z uwagi na to, że sprawa zawisła przed Sądem Apelacyjnym w Lublinie, a spór dotyczy
zasadności wypłaty odszkodowania,
II. obrazę przepisów prawa materialnego:
1. przez błędną wykładnię art. 819 § l k.c. prowadzącą do uznania, że pozwany skutecznie podniósł zarzut
przedawnienia i niezastosowanie art. 819 § 4 w sytuacji gdy: - pozwany wiedział że nieruchomość przy ul. (...) stanowi
przedmiot współwłasności I. i P. M. (1),
- zgłoszenia zdarzenia ubezpieczeniowego dokonał P. M. (1) w dniu 16.09.2009r., 28.07.2010r. (k. 46 i 108)
pozwany otrzymał odpis aktu notarialnego umowy o podział majątku wspólnego I. i P. M. (1) i wiedział że 1/2 część
wierzytelności z tytułu szkody z 15.09.2009r przypada I. M.,
- 31.08.2012r. powódka złożyła wniosek o zawezwanie pozwanego do próby ugodowej i pismo to przerwało bieg
przedawnienia w rozumieniu art. 819 § 4 kci art. 123 § l pkt. l kc,
2. art. 805 § l i art. 808 § l i 3 kc przez błędną wykładnię, że ubezpieczony tj. P. M. (1) jest osobą trzecią, podczas
gdy zawarł on umowę ubezpieczenia także na rzecz I. M. jako współwłaściciela nieruchomości i znajdujących się na
niej budynków,
3. art 6 kc przez dokonanie błędnej wykładni prowadzącej do ustalenia, że pozwany nie był w stanie zidentyfikować
roszczenia powódki w zawezwaniu do próby ugodowej, podczas gdy z treści protokołu rozprawy głównej z 8.03.2013r
w sprawie I Co 2650/12wynika, że pełnomocnik pozwanego nie wyrażał zgody na zawarcie ugody nie ze względu na
wysokość żądania czy brak jego sprecyzowania, lecz wyłącznie z uwagi na zawisłość sprawy przed Sądem Apelacyjnym
w Lublinie i spór dotyczący zasadności wypłaty odszkodowania,
4. art. 5 k.c. przez jego niezastosowanie, w sytuacji gdy nadużycie prawa zostało przez powódkę skutecznie wykazane,
albowiem ubezpieczony, który opłacał składkę ubezpieczeniową miał słuszne podstawy i uzasadnione przekonanie że
w przypadku szkody przez niego niezawinionej ubezpieczyciel wypłaci należne odszkodowanie w całości, a nie w 1/2
części, co pozostaje w ewidentnej sprzeczności z poczuciem sprawiedliwości społecznej i zasadami uczciwości, a także
społeczno - gospodarczym przeznaczeniem prawa,
III. nierozpoznanie istoty sprawy poprzez skoncentrowanie się przede wszystkim na stronie formalnej procesu, tj. na
legitymacji powódki oraz przedawnieniu, a nie na meritum roszczenia,
IV. w konsekwencji podniesionych wyżej zarzutów niewłaściwe orzeczenie o kosztach procesu.
W oparciu o powyższe zarzuty powódka wnosiła o: zmianę zaskarżonego wyroku: przez zasądzenie od pozwanego
(...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. na rzecz powódki I. M. kwoty 53.800,-zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19
stycznia 2010r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu w tym kosztów
zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych za I - szą instancję oraz o zasądzenie od pozwanego na
rzecz powódki kosztów procesu za II-gą instancję, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy
do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu Lublin - Zachód w Lublinie.
W odpowiedzi na apelację powódki pozwany (...) S.A. V. (...) z w W. wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od
powódki zwrotu kosztów postępowania odwoławczego według norm przepisanych.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Apelacja jako uzasadniona podlega uwzględnieniu.
Sąd Okręgowy podziela i uznaje za swoje ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji, ponieważ ustalenia te
znajdują oparcie w zebranym materiale dowodowym, z pewnym wyjątkiem, który wymaga doprecyzowania.
Mianowicie Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 16 września 2009 roku P. M. (1) zgłosił w oddziale (...) Spółce Akcyjnej V.
(...) z siedzibą w W., szkodę powstałą w związku z pożarem budynku magazynu i hurtowni przy ul. (...) w L. działając w
imieniu (...) Spółki z o.o. w L.. Natomiast w ocenie Sądu Okręgowego zgłoszenia tego P. M. (1) dokonał także w imieniu
własnym. Wynika to z treści dokumentu zgłoszenia szkody (k.12), w którym wymienił siebie jako ubezpieczonego obok
Spółki (...), jak też wymienił swoje dane jako zgłaszający. Tak też potraktowała to zgłoszenie strona pozwana, która
wszczęła postępowanie również co do szkody budynkowej i wysyłając pisma, w tym udzielając odpowiedzi odmownej,
kierowała je także do P. M. (1) (k. 49, 177, 217 akt szkody).
Przechodząc do oceny prawnej zaskarżonego rozstrzygnięcia należy wskazać, że trafnie zarzuca skarżąca, iż Sąd
Rejonowy błędnie uznał, że nie ma ona legitymacji do skutecznego dochodzenia roszczenia zgłoszonego w pozwie, jak
też błędnie przyjął, że doszło do przedawnienia tegoż roszczenia.
Umowa będąca podstawą żądania pozwu była umową ubezpieczenia na cudzy rachunek, przy czym ubezpieczony był
imiennie wskazany w umowie jako P. M. (1) (art. 808 § 1 k.p.c.). W tej sytuacji zgodzić się należy z Sądem Rejonowym,
że tylko P. M. (1) był uprawnionym z tej umowy i legitymowanym do dochodzenia świadczenia od ubezpieczyciela (art.
808 § 3 k.c.). Nie miały przy tym znaczenia okoliczności podnoszone przez powódkę w punktach I.1,2 i 3 apelacji w
tym, że budynki, które uległy zniszczeniu stanowiły przedmiot współwłasności I. i P. M. (1).
Niemniej jednak sytuacja powyższa uległa zmianie, gdy I. i P. M. (2) dokonali podziału majątku wspólnego umową z
dnia 29 czerwca 2010 roku, w ramach której I. M. przypadła ½ wierzytelności o zapłatę odszkodowania od (...) Spółki
Akcyjnej w W. przysługującego na podstawie umowy ubezpieczenia z dnia 15 stycznia 2009 roku (k.41). Wskazuje
to, że z dniem 29 czerwca 2010 roku P. M. (1) przeniósł na I. M. przysługującą mu wobec pozwanego wierzytelność
w połowie, co spowodowało, że od tego dnia to powódka stała się uprawnioną z tego tytułu i w tym zakresie (w ½)
przysługiwała jej legitymacja do dochodzenia tego roszczenia od ubezpieczyciela.
Jednocześnie zawarcie tej umowy spowodowało, że powódka weszła w sytuację prawną dotychczasowego
uprawnionego P. M. (1), który zgłoszeniem szkody z dnia 16 września 2009 roku (k. 12) spowodował przerwę biegu
przedawnienia tego roszczenia na podstawie art. 819 § 4 k.c. W tym miejscu należy wskazać, że Sąd Rejonowy
bezpodstawnie i wbrew aktualnemu brzmieniu art. 819 § 4 k.c. stwierdził jakoby nie wystarczające do przerwania biegu
terminu przedawnienia było zawiadomienie ubezpieczyciela o zajściu wypadku nakładającego na ubezpieczyciela
obowiązek świadczenia, a konieczne zgłoszenie roszczenia. Przywoływany w tym względzie wyrok Sądu Najwyższego
w sprawie I Cr 241/76 zapadł na tle wcześniejszego, innego stanu prawnego.
W konsekwencji bieg terminu przedawnienia rozpoczął bieg na nowo od dnia, w którym P. M. (1) otrzymał pisemne
oświadczenie ubezpieczyciela o odmowie świadczenia, co w tym wypadku nastąpiło w dniu 6 kwietnia 2010 roku (k.33)
i termin ten upłynąłby w dniu 6 kwietnia 2013 roku.
Niemniej za uzasadniony należy uznać także zarzut powódki błędnego przyjęcia przez Sąd Rejonowy jakoby pozwany
zgłosił skutecznie zarzut przedawnienia, podczas gdy bieg tego terminu uległ kolejnemu przerwaniu.
Wprawdzie słusznie uznał Sąd Rejonowy, że zawiadomienie przez P. M. (1) z 23 lipca 2010 roku o podziale
wierzytelności (k.46), jak też wniesienie przez niego w dniu 13 lipca 2011 roku pozwu do Sądu Okręgowego w Lublinie
nie miało wpływu na bieg przedawnienia roszczenia przysługującego już wówczas powódce I. M.. Natomiast, wbrew
stanowisku Sądu Rejonowego skutek w postaci przerwania tego biegu wywołała czynność powódki z dnia 31 sierpnia
2012 roku w postaci zawezwania do próby ugodowej w sprawie I Co 2650/12 Sądu Rejonowego dla Warszawy
Śródmieścia w Warszawie.
Nie ulega wątpliwości, że art. 123 § 1 pkt 1 k.c. wymaga do przerwania biegu przedawnienia aby czynność przed
sądem była podjęta bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia.
Zawezwanie do próby ugodowej jest powszechnie w doktrynie i orzecznictwie uznawane za taką czynność (por. wyroki
Sądu Najwyższego z dnia 25 listopada 2009 roku, II CSK 259/09, Lex 55110, z dnia 14 lipca 2010 roku, V CSK 30/10,
Lex 852596, z dnia 16 kwietnia 2014 roku, V CSK 274/13, Lex 1460982, z dnia 17 czerwca 2014 roku, V CSK 586/13,
Lex 1493992 i powoływane w nich orzecznictwo). Warunkiem wywołania takiego skutku jest określenie w wezwaniu
wierzytelności, tak aby możliwa była jej identyfikacja.
Sąd Okręgowy nie podziela stanowiska Sądu Rejonowego jakoby wniosek I. M. nie spełniał tego wymogu. Mianowicie
w piśmie tym powołała ona , że chodzi o odszkodowanie za szkodę z dnia 15 września 2009 roku wynikającą z pożaru
na terenie spółki (...) w L., który spowodował straty na kwotę 1.884.963, 47 zł, odwołała się do numeru polisy
(...) i konkretnych numerów postępowania likwidacyjnego prowadzonego przez pozwanego co do tego zdarzenia.
Zaznaczyła także, iż ona w wyniku umowy o podział majątku wspólnego nabyła prawo do ½ odszkodowania. Ponadto
wbrew stwierdzeniom Sądu Rejonowego powódka wyraźnie wymieniła jakie kwoty odnoszą się do poszczególnych
rodzajów szkód – odrębnie co do maszyn urządzeń, co do środków obrotowych oraz substancji budowlanej, wskazując,
że w przypadku substancji budowlanej jest to kwota 260 919 zł 71 gr (k.2 akt I Co 2650/12).
Te dane niewątpliwie pozwalały na ocenę jakich wierzytelności dotyczy wniosek i jednocześnie brak jest danych żeby
wymieniona przez powódkę kwota strat w budynkach nie obejmowała całości szkody, w tym obecnie dochodzonej
kwoty 53800 zł, która odpowiada ½ bezspornej wysokości szkody w substancji budowlanej (107600 zł).
Natomiast podniesione przez pozwanego i Sąd Rejonowy okoliczności (np. że roszczenia były wygórowane, czy nie
była do części legitymowana) nie dyskwalifikują tej czynności jako przerywającej bieg terminu przedawnienia w takim
zakresie w jakim powódce przysługiwało roszczenie.
Konieczność określenia w zawezwaniu do próby ugodowej roszczenia co do przedmiotu i wysokości nie oznacza, że
wierzyciel dla wywołania skutku z art. 123 § 1 k.c. może zgłaszać tylko uzasadnione żądania i winien wskazać tylko
kwotę jaka mu rzeczywiście przysługuje. Przecież istotą tego postępowania jest to, że strony dopiero polubownie
w ugodzie określają swoje ostateczne zobowiązania pomimo, że uważają, iż mają dalej idące prawa, czy mniejsze
obowiązki, ale czynią sobie ustępstwa. W wymogu wystarczającego oznaczenia żądania chodzi o to, żeby można
było zidentyfikować roszczenie m.in. po to aby stwierdzić, że wniosek o zawezwanie do próby ugodowej obejmował
określone konkretne należności. W niniejszym wypadku niewątpliwie obie strony wiedziały i rozumiały jakich
roszczeń dotyczy wniosek. Stąd to, że wniosek obejmował wszystkie szkody, w tym te, do których powódce nie
przysługiwały roszczenia, nie zmienia faktu, że co do części z nich, które istniały, czynność ta przerwała bieg
przedawnienia.
Jak już zaznaczono nie ma powodów, żeby uznać, iż wniosek ten nie dotyczył odszkodowania w tej części, w której jest
dochodzone w niniejszej sprawie, tj. żeby zawierał jakieś wyłączenia.
Przeciwko temu nie przemawia też fakt, że w tym czasie toczyła się sprawa I C 576/11, w której P. M. (1) dochodził
całości kwoty 107600 zł powołując się na to, że został do tego umocowany przez I. M..
Pomijając, że z materiału zebranego w niniejszej sprawie nie wynika jakoby I. M. już w sierpniu 2012 roku miała
świadomość, że jej były mąż podniósł tego rodzaju okoliczności – w sprzeciwie pozwany powołał się na to, że
potwierdziła stanowisko P. M. (1) w tym zakresie w dniu 10 grudnia 2012 roku (k. 97) – to należy wskazać, że tego
rodzaju twierdzenia I. i P. M. (1) były tendencyjne i przedstawione jedynie na potrzeby toczącej się sprawy I C 576/11
wobec stanowiska ubezpieczyciela odwołującego się do przysługiwania połowy wierzytelności I. M. w wyniku podziału
majątku.
Ponadto nawet jeśli powódka wystąpiła z zawezwaniem do próby ugodowej jedynie asekuracyjnie, z pewnej
ostrożności np. obawiając się braku zaspokojenia w wyniku sprawy I C 576/11 (co jak się okazało byłoby uzasadnione),
to nie niweczy skutku z art. 123 § 1 pkt 1 k.c. w postaci przerwy biegu przedawnienia. Tym bardziej, że, wbrew wywodom
pozwanego, mogła liczyć na ewentualne pozytywne rozwiązanie i uwzględnienie przez pozwanego jej roszczeń w
ramach próby ugodowej, skoro w sprawie z powództwa P. M. (1) pozwany ubezpieczyciel bronił się brakiem jego
legitymacji co do połowy dochodzonego odszkodowania właśnie z uwagi na uprawnienia jego byłej żony w tym
względzie (k.56).
Należy wskazać, że sam pozwany uważał, że wniosek I. M. o zawezwanie do próby ugodowej dotyczył także tego
roszczenia, skoro wprost stwierdzał, że o to odszkodowanie już toczy się sprawa w Sądzie w Lublinie i to było powodem
niezawarcia ugody (k.25 akt I Co 2650/12).
Tym samym wniosek I. M. o zawezwanie do próby ugodowej doprowadził do przerwania biegu przedawnienia, które
zaczęło biec na nowo od dnia 8 marca 2013 roku, kiedy postępowanie pojednawcze uległo zakończeniu (k.25 akt I
Co2650/12). Kolejną czynnością przerywającą bieg tego terminu było wniesienie pozwu niniejszej sprawie - 7 listopada
2013 roku.
Dlatego też Sąd Rejonowy błędnie zastosował art. 123 § 1 pkt 1 k.c. oraz art. 117 § 2 k.c., gdyż nie zachodziły podstawy
do uchylenia się przez pozwanego od zaspokojenia roszczenia powódki.
Z powyższych względów na mocy art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok zasądzając od pozwanego
na rzecz powódki tytułem odszkodowania z umowy z 15 stycznia 2009 roku kwotę dochodzoną pozwem – 53800 zł;
należność ta miała charakter bezsporny - pozwany nie kwestionował jej co do zasady ani wysokości (k.94).
O odsetkach Sąd Okręgowy orzekł na mocy art. 817 § 2 k.c. zasądzając je po upływie 14 dni od dnia 18 stycznia 2010
roku, kiedy pozwany otrzymał raport (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, uznając, że co najmniej wówczas
przy zachowaniu należytej staranności możliwe było już wyjaśnienie wszystkich okoliczności koniecznych do ustalenia
odpowiedzialności ubezpieczyciela i wysokości świadczenia. Apelacja co do dalej idącego żądania odsetek podlegała
oddaleniu (art. 385 k.p.c.).
Konsekwencją zmiany rozstrzygnięcia merytorycznego jest zmiana rozstrzygnięcia co do kosztów procesu w punkcie
II. wyroku. Na mocy art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz § 6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września
2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej
pomocy prawnej udzielonej z urzędu Sąd zasądził od pozwanego (jako strony przegrywającej) na rzecz powódki kwotę
6307 zł (2690 zł opłaty od pozwu, 3600 zł wynagrodzenia pełnomocnika, 17 zł opłaty od pełnomocnictwa) tytułem
zwrotu kosztów procesu za pierwszą instancję.
Na mocy art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 3717 zł
tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego (2700 zł wynagrodzenia pełnomocnika w oparciu o § 13 ust.
1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat
za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z
urzędu, 1000 zł opłaty od apelacji i 17 zł opłaty od pełnomocnictwa).
Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 98 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy
obciążył pozwanego częścią opłaty od apelacji, od której powódka była zwolniona.