dolina środkowej noteci i kanału bydgoskiego

DOLINA ŚRODKOWEJ NOTECI
I KANAŁU BYDGOSKIEGO
PLB300001
Dolina Noteci w okolicach Szamocina
Fot. Grzegorz Rąkowski
Obszar obejmuje mającą
przebieg równoleżnikowy pradolinę
rzeczną na odcinku pomiędzy
Bydgoszczą a Ujściem, której
szerokość waha się od 2 do 8 km. Osią
hydrograficzną pradoliny jest droga
wodna łącząca dorzecza Wisły i Odry,
którą stanowi skanalizowana rzeka
Noteć, a we wschodniej części
obszaru – Kanał Bydgoski. Pradolinę
ograniczają krawędzie wysoczyzn
morenowych osiągające miejscami
– nawet ponad 100 metrów wysokości
względnej. Wyższa i bardziej stroma
jest krawędź północna, której wysokość względna pod
Osiekiem sięga 140 m. Dno doliny zajmują rozległe
torfowiska pocięte gęstą siecią rowów
melioracyjnych, w większości zamienione w łąki. Część łąk
nie jest obecnie użytkowana i zarasta ziołoroślami oraz
krzewami. Lasów jest bardzo niewiele – są to w większości
niewielkie fragmenty łęgów i olsów. W licznych miejscach
znajdują się ślady po intensywnej eksploatacji torfu
w postaci zarastających torfianek. W obrębie pradoliny
znajduje się kilka kompleksów stawów rybnych.
Omawiany obszar w znacznej mierze pokrywa się
z siedliskowym obszarem Natura 2000 Dolina Noteci
PLH300004 (50 532,0 ha). W granicach obszaru znajdują
się 2 rezerwaty przyrody: „Borek” (0,48 ha) i „Łąki
Ślesińskie” (42,43 ha) oraz fragment Obszaru Chronionego
Krajobrazu „Dolina Noteci”.
Zachowaniu i utrzymaniu siedlisk cennych gatunków
ptaków w obrębie obszaru sprzyja prowadzona przez
użytkowników terenu ekstensywna gospodarka łąkarska.
Do największych zagrożeń dla lokalnej awifauny i jej
siedlisk należą: skanalizowanie Noteci i zakłócenie jej
naturalnego reżimu hydrologicznego, przesuszenie siedlisk
mokradłowych i prowadzone melioracje, zmiana sposobu
gospodarowania na użytkach zielonych (zaniechanie
ekstensywnego użytkowania bądź intensyfikacja
użytkowania), zamiana użytków zielonych w grunty orne,
urządzanie polowań na terenie obszaru oraz wzrastająca
presja drapieżnych ssaków: lisa, norki amerykańskiej
i jenota.
Łabędzie Czarnodziobe Fot. Grzegorz i Tomasz Kłosowscy
Dolina środkowej Noteci i Kanału Bydgoskiego jest
ważną ostoją ptaków związanych z siedliskami szerokiej
doliny rzecznej pokrytej łąkami i mokradłami dość mocno
przekształconymi w wyniku działalności człowieka. Jest to
największa w kraju ostoja lęgowa podróżniczka Luscinia
svecica (250–280 par lęgowych, ponad 20% ogólnokrajowej
populacji lęgowej). Na uwagę zasługuje także stosunkowo
znaczna liczebność gniazdujących tu populacji krakwy
Anas strepera (32–39 par lęgowych, ponad 1%
ogólnokrajowej populacji lęgowej), derkacza Crex crex
(122 odzywających się samców), kulika wielkiego
Numenius arquata (10-12 par lęgowych, ok. 2%
ogólnokrajowej populacji lęgowej) i rycyka Limosa limosa
(11–16 par lęgowych) oraz dziwoni Carpodacus erythrinus
(200 par, ok. 2% krajowej populacji).
Omawiany obszar leży w obrębie ważnego w skali
kraju szlaku przelotów ptaków wodno-błotnych,
wiodącego wzdłuż korytarza ekologicznego, jaki tworzy
dolina Noteci. Liczebność zgrupowań ptaków wodnobłotnych zatrzymujących się tu w okresie migracji sięga
28 000–35 000 osobników. Spotykane na terenie obszaru
migrujące populacje łabędzia czarnodziobego Cygnus
columbianus (550–600 osobników), łabędzia krzykliwego
Cygnus cygnus (650–700 osobników), gęsi zbożowej Anser
fabalis (co najmniej 10 000 osobników) i gęsi białoczelnej
Anser albifrons (co najmniej 12 000 osobników) należą do
najliczniejszych w kraju, podobnie jak zgrupowania
żurawia Grus grus (do 6650 osobników) podczas
odbywających się tu jesiennych zlotowisk.
Powierzchnia: 32 672,06 ha
Rok zatwierdzenia: 2004
Region geograficzny: Pradolina Toruńsko-Eberswaldzka
Mezoregiony: Kotlina Toruńska, Dolina Środkowej Noteci
Położenie administracyjne: województwo kujawskopomorskie, miasto Bydgoszcz oraz powiaty bydgoski i
nakielskim; województwo wielkopolskie, powiaty pilski,
wągrowiecki i chodzieski
Sprawujący nadzór nad obszarem:
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
w Poznaniu
ul. 28 Czerwca 1956 r. 223/229
61-485 Poznań
tel: 61 831 11 77, fax: 61 831 11 99
e-mail: [email protected]
www.poznan.rdos.gov.pl
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
w Bydgoszczy
ul. Dworcowa 63
85-950 Bydgoszcz
tel: 52 518 18 01, fax: 52 518 18 02
e-mail: [email protected]
www.bydgoszcz.rdos.gov.pl
Dane Bazy Danych Ogólnogeograficznych, będące treścią niniejszego opracowania, są materiałem
państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, prowadzonego przez Głównego Geodetę
Kraju na podstawie przepisów ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Osoby korzystające z
tych materiałów nie mają prawa do ich zwielokrotniania, sprzedawania, udostępniania lub w inny
sposób wprowadzania do obrotu lub rozpowszechniania ich treści w całości bądź we fragmentach,
w szczególności do ich przesyłania lub udostępniania w systemach i sieciach komputerowych lub
jakichkolwiek innych systemach teleinformatycznych.