Strategie wykorzystania wyników badań naukowych

Strategie wykorzystania wyników badań naukowych - fragment publikacji „Wzorcowy
plan komercjalizacji wyników badań”
Posiadacze własności przemysłowej i intelektualnej mają możliwość komercjalizacji
posiadanych wartości niematerialnych i prawnych poprzez:
1. Sprzedaż wartości niematerialnych i prawnych np. inwestorowi branżowego
zainteresowanemu daną technologią.
Do zainteresowania projektem przez inwestora branżowego dochodzi, gdy:
• występuje pilna potrzeba poprawy lub obrony pozycji rynkowej inwestora
• projekt jest dobrze zdefiniowany
• uregulowane są stosunki własnościowe, w tym własność intelektualna
Zainteresowanie inwestora branżowego wynika z:
• krótkiego „czasu życia” produktów innowacyjnych
• konieczności zapewnienia maksymalnej opłacalności wdrożenia dzięki:
- wyprzedzeniu konkurencji
- zdobyciu optymalnego udziału w rynku
2. Sprzedaż licencji
Szczególnie ważną rolę w transferze technologii odgrywają umowy, których gospodarczym
celem jest umożliwienie podmiotom gospodarczym korzystania z cudzych innowacji.
Do rzędu tych kontraktów należą: umowy licencyjne, umowy jak gdyby licencyjne (quasilicencyjne), umowy sublicencyjne, umowy o udostępnienie projektu wynalazczego (umowy
know-how). Umowy te usuwają prawne lub faktyczne przeszkody korzystania z cudzych
projektów, tym samym zaś przyczyniają się do ich szerszego wykorzystania.
Zezwolenia stanowiące przedmiot upoważnienia licencyjnego można różnie klasyfikować. Ze
względu na zakres uprawnień licencjobiorcy do korzystania z przedmiotu licencji (ustalany w
porównaniu z zakresem uprawnień jako przysługujący licencjodawcy) licencje dzieli się na
pełne (nieograniczone) i niepełne (ograniczone), zaś z uwagi na ich charakter – na wyłączne i
niewyłączne.
3. Utworzenie firmy typu spin-off
Przedsięwzięcia typu spin-off polegają na wydzieleniu z jednostki badawczej, uczelni, czy
przedsiębiorstwa odrębnej organizacyjnie komórki, która ma zajmować się wprowadzeniem
na rynek (komercjalizację) jakiejś technologii, lub produktu powstałego przy okazji
prowadzenia szerzej zakrojonych badań. Przedsięwzięcie to jest niejako efektem ubocznym
programu badawczego, na którym można stosunkowo szybko zarobić. Wydzielanie, a
następnie usamodzielnianie firm typu spin-off powoduje większą przejrzystość organizacyjną
jednostek badawczych uwalniając je od problemów związanych ze sferą produkcji, ogranicza
czynności i koszty administracyjne oraz nie zmusza do zatrudniania personelu niezwiązanego
merytorycznie z głównym nurtem pracy – prowadzonymi badaniami. Firmyspin-off
pozwalają na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej przy zaangażowaniu małych
środków kapitałowych najczęściej w obszarach, w których jest duży popyt na rynku.
Przedsięwzięcia te zwiększają efektywność zarówno jednostki, z której wyszły, jak też same
charakteryzują się większą dynamiką. Często jest to firma oparta na wysokiej technice. W
firmie spin- off ładunek prac B+R pozostaje zatem duży. Wiele takich firm ulokowanych jest
w parkach naukowo – technologicznych.
Założenie firmy typu spin-off wskazuje na:
• rynkową wartość projektu
• biznesowe aspiracje wynalazców
• determinację w osiągnięciu celu (podjęcie osobistego ryzyka przez twórców
przedsięwzięcia)
• wolę działania zgodnie z regulacjami dotyczącymi podmiotów gospodarczych
• zachowanie praw własności przemysłowej.