Temat. O przyjaźni Ignacego Domeyki z Adamem Mickiewiczem.

Gimnazjum nr 4 im. Jana Pawła II w Lubinie
Scenariusz lekcji języka polskiego dla klas I – III zaproponowanej do realizacji w ramach
międzynarodowego projektu pt. IGNACY DOMEYKO – SERCEM POLAK, CZYNEM
CHILE OBYWATEL
Opracowała: Wanda Szumańska, nauczycielka języka polskiego
Termin realizacji: 16-27 września 2013 r.
Temat. O przyjaźni Ignacego Domeyki z Adamem Mickiewiczem.
Cele lekcji:
a) przybliżenie uczniom postaci Ignacego Domeyki poprzez wskazanie wspólnych wątków
w życiu Polaków w okresie romantyzmu;
b) ustalenie etapów przyjaźni Domeyki z Mickiewiczem;
c) poszukiwanie śladów więzi dwóch wielkich Polaków na kartach literatury polskiej;
d) budzenie szacunku dla patriotycznych postaw polskiej młodzieży w czasach niewoli
narodowej;
e) doskonalenie umiejętności pracy w grupie i zachęcanie do samokształcenia;
f) rozpropagowanie projektu wśród uczniów.
Wcześniej uczniowie otrzymali polecenie przygotowania się do lekcji, zgromadzenia
(portfolio) materiałów pozyskiwanych z różnych źródeł na temat Ignacego Domeyki i jego
związku z Adamem Mickiewiczem. Przynoszą je na lekcję.
Zagadnienia zaproponowane do omówienia na lekcji
1. Od narodzin w Niedźwiadce do Coquimbo i Santiago (krótka rozmowa na temat Ignacego
Domeyki).
2. Wspólne drogi Ignacego Domeyki – naukowca, inżyniera, badacza i pedagoga oraz Adama
Mickiewicza – jednego z największych poetów polskiego romantyzmu (przedstawienie lub
przypomnienie sylwetki pisarza przez nauczyciela bądź wyznaczonego wcześniej ucznia):
a) Uniwersytet w Wilnie;
b) spotkania w Tuchanowiczach (Domeyko był kuzynem Maryli Wereszczakówny, często
pośredniczył między Marylą i Adamem jako jego wierny przyjaciel);
c) Towarzystwo Filomatów (działalność i jej skutki);
d) zacieśnienie przyjaźni w czasie pobytu w Dreźnie;
e) w Paryżu: wspólne prace nad historią Polski, tworzenie „Pana Tadeusza” (dzieje rękopisu),
Domeyko świadkiem na ślubie A. Mickiewicza z C. Szymanowską w 1834, ostatnie spotkanie
z Adamem Mickiewiczem w 1838 r., przesłanie A. Mickiewiczowi w 1839 „Dziennika
czteromiesięcznej podróży z Paryża do Chile w roku 1838”;
1
f) korespondencja;
g) po śmierci poety: bliskie relacje z dziećmi A. Mickiewicza (zwłaszcza synem
Władysławem i jego rodziną), pomoc finansowa, odbudowa zniszczonego domu poety
w Nowogródku z inicjatywy I. Domeyki w czasie jego podróży do kraju u schyłku życia,
wykonanie przez Domeykę w 1886 r. rysunku tego domu .
3. Echa przyjaźni I. Domeyki i A. Mickiewicza w utworach polskiego wieszcza:
a) etymologia imienia Żegota – uważane jest ono za polską wersję imienia Ignacy ze względu
na podobieństwo znaczeniowe; imię Ignacy wywodzi się od łac. ignis – ogień; Żegota od
słowiańskiego żec – palić;
b) „Żegota” to tytuł „Pana Tadeusza” w drugiej wersji: „Szlachcic”, „Żegota”, „Tadeusz”,
„Pan Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie. Historia szlachecka z r. 1811 i 1812, we
dwunastu księgach, wierszem” (ostateczna wersja);
c) „Wojskiego powieść o pojedynku Doweyki z Domeyką”, IV ks. „Pana Tadeusza”
pt. „Dyplomatyka i łowy”;
d) pierwowzór Żegoty (jednego z młodzieńców uwięzionych przez carską policję – w ich
osobach Mickiewicz uwiecznił swoich towarzyszy więzionych w klasztorze Bazylianów
w Wilnie) w „Dziadach, części III”.
4. Ustalenie wspólnych wątków w życiorysach polskich romantyków: obrona poczucia
tożsamości narodowej, samokształcenie, więzienie za działalność przeciwko Rosji, emigracja
i dokonania na obczyźnie.
Zadanie domowe (dla różnych poziomów klas), np.:
Klasa 1.
- Napisz list do bliskiej osoby, w którym poinformujesz ją o realizowanym w szkole projekcie
pt.: „IGNACY DOMEYKO – SERCEM POLAK, CZYNEM CHILE OBYWATEL”.
Klasa 2.
- Przeczytaj z IV księgi „Pana Tadeusza” fragment zatytułowany „Wojskiego powieść
o pojedynku Doweyki z Domeyką”, w. 874-923 i 973-1002, a potem przedstaw poznaną
historię w formie opowiadania lub napisz jej plan szczegółowy.
Klasa 3.
- Napisz pracę literacką o przyjaźni Ignacego Domeyki z Adamem Mickiewiczem,
wykorzystując zdobyte informacje. Pamiętaj, by nadać jej ciekawy tytuł. Forma dowolna.
Proszę potraktować powyższy scenariusz jedynie jako propozycję. Wybór metod pozostawiam
nauczycielom. Może to być praca w grupach i prezentacja. W czasie lekcji warto omówić odmianę
nazwiska „Domeyko”. Do scenariusza dołączam materiały.
Warto skorzystać z prezentacji uczniów szkoły noszącej imię I. Domeyki zamieszczonej w internecie:
http://www.domeyko.edu.pl/materialy/patron.pdf
2