docKurier 06 10 2007 sobota
download 
Reklamacja Transkrypt
Kurier 06 10 2007 sobota
SOBOTA — PONIEDZIA¸EK 6—8 PAèDZIERNIKA 2007 r. W YDANIE MAGAZYNOWE DZIENNIK POLSKI NA LITWIE. UKAZUJE SI¢ OD 1 LIPCA 1953 ROKU Nr 191 (15741) www.kurierwilenski.lt Cena 1,50 Lt (w tym 5% PVM) Inauguracja roku akademickiego w Filii Uniwersytetu Bia∏ostockiego w Wilnie W NUMERZE Budowanie lobby polskiego na miar´ ca∏ego Êwiata 5 W dniach 22-26 wrzeÊnia w Warszawie obradowa∏ III Zjazd Polonii i Polaków z Zagranicy. WÊród delegacji polonusów z niemal wszystkich kontynentów licznie reprezentowana by∏a spo∏ecznoÊç polska zamieszka∏a na Litwie. Kuchnia Tatarów krymskich rzuca na kolana 6 Byç na Krymie i nie zwiedziç pa∏acu chanów w Bachczysaraju? Spotkaç krymskich Tatarów i nie spróbowaç ich daƒ? Jest to rzecz nie do pomyÊlenia! „Droga ta wymaga∏a ogromnego wysi∏ku, cierpliwoÊci i nieraz pokory. Jest to ogromny sukces Uniwersytetu Bia∏ostockiego, polityków i dyplomatów, a tak˝e ca∏ej spo∏ecznoÊci polskiej na Litwie” Fot. Witalis Masenas W piàtek, 5 paêdziernika br., w Domu Kultury Polskiej w Wilnie odby∏a si´ uroczysta inauguracja roku akademickiego 2007/2008 Wydzia∏u Ekonomiczno– Informatycznego Filii Uniwer- sytetu Bia∏ostockiego w Wilnie. Filia UB w Wilnie jest pierwszà jednostkà organizacyjnà polskiej wy˝szej uczelni poza granicami Polski i pierwszà filià uczelni zagranicznej, która powsta∏a na Litwie. Z entuzjazmem zosta∏a przyj´ta informacja o tym, ˝e budynek przy ulicy Smòlio, w którym dotychczas siedzib´ swà mia∏a ambasada RP na Litwie, zostanie przekazany na potrzeby Filii Uniwersytetu Bia∏ostockiego w Wilnie. Jak powiedzia∏ dziekan filii UB w Wilnie profesor Jaros∏aw Wo∏konowski, po 4 latach ˝mudnej pracy w koƒcu uda∏o si´ uzyskaç wszystkie niezb´dne pozwolenia ze strony w∏adz polskich oraz litewskich. (Dokoƒczenie na str. 2) Polska wià˝e budow´ mostu energetycznego z udzia∏em w si∏owni — Potrzebujemy 1200, z du˝ym bólem 1000 MW — tak polski minister gospodarki Piotr Woêniak okreÊli∏ wczoraj w Wilnie oczekiwania jego kraju wobec nowej elektrowni atomowej w Ignalinie. Nie wykluczy∏ te˝, ˝e jeÊli te oczekiwania nie zostanà spe∏nione, b´dà opóênienia w realizacji wspólnych polsko-litewskich projektów energetycznych. Do takich projektów zaliczane sà przede wszystkim budowa nowej elektrowni atomowej zamiast starej w Ignalinie oraz budowa mostu energetycznego mi´dzy Polskà i Litwà. (Dokoƒczenie na str. 3) 9 Jak z∏apaç lato za ogon, czyli „oksomitny” Krym (1) ByliÊmy z rodzinà na Ukrainie. ˚eby z∏apaç uciekajàce lato za ciep∏y jeszcze ogon. Tymczasem „barchatnyj”, a poprawniej z urz´du — „oksomitny” — sezon zakoƒczy∏ si´ wrzàcà, jak smo∏a w piekle, kampanià wyborczà. Na szcz´Êcie las przydro˝nych politycznych reklam nie zdo∏a∏ przes∏oniç pi´kna krymskich Akermanów. Sentencja Najmàdrzejszy jest, który wie czego nie wie. Sokrates WYDARZENIA 2 Sobota, 6 — poniedzia∏ek, 8 paêdziernika 2007 r. Przeglàd tygodnia: O intrydze Zdj´cie dnia W piàtek rano przed gmachem rzàdu na pikiet´ zebra∏a si´ grupa przedstawicieli zwiàzków m∏odzie˝y szkolnej i akademickiej. W symbolicznej akcji wyrazi∏a ona protest przeciwko skrytoÊci w∏adz w rozstrzyganiu spraw reformy szkolnictwa i studiów. Symbolicznie zbiera si´ pieniàdze, aby uzupe∏niç bud˝et paƒstwa Fot. ELTA Cytat dnia Na piàtym sprawozdawczo-wyborczym zjeêdzie zwiàzków zawodowych pracowników oÊwiaty Litwy pedagodzy uchwalili rezolucj´, w której wyrazili wotum nieufnoÊci wobec minister oÊwiaty i nauki Romy Îakaitienò. „Ryba psuje si´ od g∏owy. Ta minister nie da∏a sobie rady równie˝ w Ministerstwie Kultury, a tu brak jej kompetencji. Robi takie b∏´dy, których nie zrobi∏by zwyk∏y nauczyciel, gdyby trafi∏ do ministerstwa. Nie jest cz∏owiekiem z tej bran˝y i nie rozumie, co robi” — stwierdzi∏ Aleksas BruÏas, przewodniczàcy ZZ pracowników oÊwiaty. Trzy pytania do... ... Bernarda Aw∏osewicza, dyrektora Mickuƒskiej Szko∏y Âredniej 1. W jakim nastroju kierowana przez Pana szko∏a obchodzi∏a dzieƒ Êwi´ta zawodowego. W bardzo dwojakim nastroju. Âwi´to jest Êwi´tem i powinien byç nastrój tylko radosny, ale, niestety, ˝ycie jest ˝yciem. Teoretycznie poparliÊmy akcj´ protestu organizowanà przez pedagogów kraju, a praktycznie nie mogliÊmy pozwoliç na stracenie ani jednej minuty. Co prawda, mieliÊmy skrócone lekcje, po których zebraliÊmy si´ w auli, gdzie nastàpi∏ bardzo mi∏y akcent — sk∏adanie ˝yczeƒ dla nas przez uczniów. Wieczorem zebraliÊmy si´ w miejscowym koÊciele pw. Wniebowzi´cia NMP na nabo˝eƒstwo. Nie zapomnieliÊmy równie˝ z∏o˝yç kwiaty na grobach nauczycieli na miejscowym cmentarzu. Te dwa akcenty to ju˝ nasza tradycja. Ma Pan wieloletnie doÊwiadczenie pracy pedagogicznej. Co wi´c sàdzi o obecnej roli nauczyciela. Nauczyciel jest bardzo pokrzywdzony przez paƒstwo, spo∏eczeƒstwo, rodziców. Nie chodzi tu jedynie o wynagrodzenie materialne, ale te˝ o stosunek moralny. Rozpoczynajàc od nauki, gdy na studia pedagogiczne nie ma konkursów (a przecie˝ kiedyÊ by∏y), gdy to wielu pedagogów po ukoƒczeniu nauki nie idzie do szkó∏, a wybiera inne, lepiej op∏acalne, spokojne, mniej odpowiedzialne miejsca pracy. Smutna to prawda, ale z ka˝dym rokiem m∏odzie˝ jest coraz bardziej praktyczna. Pami´tam przed laty, gdy m∏ody cz∏owiek przychodzi∏ do szko∏y — to pyta∏ przede wszystkim w jakiej klasie b´dzie pracowa∏, jakie dodatkowe obowiàzki pe∏ni∏. Teraz jest jedno podstawowe pytanie — o zarobkach, mniej specjaliÊci myÊlà o swych obowiàzkach, a np. dodatkowe nauczanie — pozosta∏o tylko w formie korepetycji, oczywiÊcie, p∏atnych. Czy trudno jest „zdobyç” kadr´ nauczycielskà? I zdobyç trudno, i utrzymaç. Jedni wychodzà, bo gdzieÊ wi´cej p∏acà, inni, a raczej inne (czyli m∏ode panie) z obowiàzku tak bardzo naturalnego, by rodziç w∏asne dzieci. Tak si´ z∏o˝y∏o, ˝e w ciàgu ostatnich lat w∏aÊnie na urlopy macierzyƒskie wybra∏o si´ a˝ 11 nauczycielek. A ka˝dy, kto chce si´ urzàdziç na prac´ pyta, czy to ma byç praca sta∏a. Z drugiej zaÊ strony ˝artuj´, ˝e same nauczycielki dbajà w ten sposób o przysz∏oÊç szko∏y — b´dà dzieci — to b´dà polskie szko∏y. 2. 3. Rozmawia∏a Helena G∏adkowska E-PRENUMERATA „Kuriera Wileƒskiego” w cyfrowym formacie PDF! * E-wydanie to wierna kopia tradycyjnego wydania papierowego. * E-prenumerata jest taƒsza o ponad 30% od wydania papierowego. WyÊlij swój mail z dopiskiem „e-prenumerata” na adres: [email protected] i otrzymuj e-wydanie „Kuriera Wileƒskiego” w ciàgu tygodnia gratisowo. Wszelka informacja o e-prenumeracie jest dost´pna na stronie internetowej www.kurierwilenski.lt Bardziej poprawne by∏oby: o braku intrygi. Zawiedzeni sà rosjoznawcy i putinolodzy. Ju˝ w´szyli intryg´ i sensacj´ w zwiàzku z nast´pnà kadencjà rosyjskiego prezydenta: b´dzie zmieniaç konstytucj´, ucieknie si´ do Êrodków antykonstytucyjnych czy innà jakà jeszcze brzydkà rzecz zrobi, ˝eby utrzymaç si´ u w∏adzy? Okaza∏o si´, ˝e wcale nie musi. Wystarczy, ˝e wyznaczy powolnego sobie nast´pc´ (wyborcy i ich wola to drobiazg), sam jakiÊ czas pob´dzie premierem, potem ka˝e prezydentowi odejÊç (z∏y stan zdrowia), a sam absolutnie legalnie i demokratycznie panowaç po kolejnych wyborach b´dzie przez nast´pne dwie kadencje. Nie ma intrygi na Ukrainie. Najwi´cej g∏osów zebra∏ w wyborach parlamentarnych zwolennik trzymania Ukrainy przy Rosji, czyli jej dalszego uzale˝nienia od wschodniego sàsiada. Tu˝ za nim uplasowa∏a si´ wielka obroƒczyni interesów ludzi pracy i biedoty, sama dziwnym trafem miliarderka. Gorzej wypad∏ proamerykaƒski prezydent, tym razem jakoÊ przez opiekunów zostawiony sam sobie. Nieciekawie nawet, jaka po wyborach sklei si´ koalicja, bo widaç wyraênie, ˝e Rosja i tak nie popuÊci. Jak nie wi´kszoÊç parlamentarna, to wi´ksze ceny za rop´ i gaz wybijà Ukraiƒcom z g∏owy mrzonki o Europie czy Ameryce. Intrygowaç natomiast mo˝e — to co innego. Ukraina jest podzielona polityczno-geograficznie: wschodnia cz´Êç jest za Rosjà, zachodnia przeciw. Nikt jakoÊ nie skojarzy, ˝e cz´Êç zachodnia to akurat ta, która kiedyÊ nale˝a∏a do Polski. Widaç nie byli ci polscy panowie takimi wyzyskiwaczami i ciemi´˝ycielami, skoro tyle lat po nich wcià˝ ˝yje tu jeszcze duch wolnoÊci i niezale˝noÊci. Tylko czy ktoÊ za to Polsce podzi´kuje? Wielkim wydarzeniem mia∏a byç przedwyborcza debata telewizyjna Kaczyƒskiego z KwaÊniewskim. Ale i tu widzów czeka∏o rozczarowanie. KwaÊniewski by∏ tym razem trzeêwy, Kaczyƒski wcale nie histeryzowa∏, dwaj panowie troch´ szczypali si´ nawzajem, ale nieboleÊnie, wi´cej dla ˝artu, bo tak wypada. Armat przeciwko sobie najci´˝szych nie wytoczyli, z grubej rury nie walili, czysty Wersal. Najgorzej w tym pojedynku wypadli telewizyjni dziennikarze, wi´c wcale korzystnie prezentujàcy si´ na ich tle politycy mogli sobie zapisaç na koncie jeszcze po jednym punkcie. Spotkanie zakoƒczy∏o si´ remisem, niemal˝e bezbramkowym. Na Litwie tako˝ bezintrygowa sielanka. Powracali z Moskwy i zza oceanu uciekinierzy, na których ostrzyli z´by pomrukujàc krwio˝erczo litewscy prokuratorzy. Wrócili – i prokuratorzy zmienili si´ w ∏agodne owieczki. Ma zdro˝eç ciep∏o – i nic. Jaka ró˝nica, skoro i tak wszystko wokó∏ dro˝eje? Ludzie rozbijajà sobie i innym ∏by na drodze. Czy to sensacja? Tak by∏o dotàd, tak b´dzie i dalej. Nudno. ˚adnej intrygi. Obserwator Troki dà˝à do otrzymania statusu kurortu 8 paêdziernika odb´dzie si´ nadzwyczajne posiedzenie Rady samorzàdu rejonu trockiego. Tym razem radni b´dà musieli zadecydowaç o treÊci tekstu listu motywacyjnego, który zostanie skierowany do Ministerstwa Gospodarki, Departamentu ds. Turystyki przy rzàdzie RL z kolejnà proÊbà o przyznanie Trokom statusu kurortu. Kierownictwo rejonu ju˝ kilkakrotnie zwraca∏o si´ do rzàdu o przyznanie Trokom statusu kurortu albo chocia˝by statusu miejscowoÊci wypoczynkowej. Jak poinformowa∏a wicedyrektor administracji samorzàdu rejonu trockiego Irena Narkiewicz, gdyby przychylnà decyzj´ w tej sprawie podj´to jeszcze w tym roku, przed formowaniem bud˝etu, pozwoli∏oby to ju˝ w przysz∏ym roku zaplanowaç i zrealizowaç pewne posuni´cia, które promowa∏yby miasto i rozwija∏yby infrastruktur´. Kierownictwo samorzàdu ma wiele planów i pomys∏ów, w jaki sposób uatrakcyjniç starà stolic´, aby sta∏aby si´ prawdziwym kurortem, do którego przybywaç b´dà wczasowicze o ka˝dej porze roku i sp´dzaç tu nie tylko kilka godzin lub weekend. Jednym z nich jest dobudowanie w wielopi´trowych domach, pami´tajàcych jeszcze czasy radzieckie, mansard, które nie tylko upi´kszà Troki z lotu ptaka, ale te˝ pozwolà na znalezienie Êrodków finansowych na renowacj´ tych domów. — „Chodzàcy” grunt, to problem Trok — miasta znajdujàcego si´ przecie˝ na pó∏wyspie. P´kni´cia Êcian, przesuwanie si´ budynków — to sà bardzo powa˝ne problemy, zagra˝ajàce bezpieczeƒstwu mieszkaƒców. Potrzebne sà ogromne inwestycje, które mogà przyjÊç w∏aÊnie poprzez prywatny biznes, w zamian za wykorzystanie dachów, na których zostanà zbudowane mansardy. Firmy i spó∏ki, które b´dà chcia∏y to zrobiç b´dà musia∏y renowowaç dom z zewnàtrz, uporzàdkowaç klatki schodowe, zainstalowaç domofony. Potrzebne b´dzie równie˝ dodatkowe zabezpieczenie fundamentów — t∏umaczy∏a Irena Narkiewicz. Alina Sobolewska Inauguracja roku akademickiego w Filii Uniwersytetu Bia∏ostockiego w Wilnie (Dokoƒczenie ze str. 1) „Droga ta wymaga∏a ogromnego wysi∏ku, cierpliwoÊci i nieraz pokory. Jest to ogromny sukces Uniwersytetu Bia∏ostockiego, polityków i dyplomatów, a tak˝e ca∏ej spo∏ecznoÊci polskiej na Litwie” — powiedzia∏ Jaros∏aw Wo∏konowski, który to w roku 2003 wystosowa∏ inicjatyw´ otwarcia filii polskiej uczelni w Wilnie w imieniu Stowarzyszenia Naukowców Polaków Litwy. Minister gospodarki RP Piotr Woêniak podczas inauguracji zaznaczy∏, ˝e chocia˝ Bia∏ystok i Wilno dzieli 320 kilometrów oraz granica paƒstwowa, to mentalnie i duchowo jesteÊmy sobie bardzo bliscy. „WielokulturowoÊç, przywiàzanie do tradycji, nowa rzeczywistoÊç w jednej — Europejskiej Unii — jest dzisiaj naszym wspólnym mianownikiem. Wilno ma te˝ swe bogate tradycje polskiego szkolnictwa wy˝szego, do którego powsta∏a filia b´dzie stara∏a si´ nawiàzaç” — powiedzia∏ minister gospodarki. Tak wi´c, na I rok studiów do filii w Wilnie dosta∏o si´ ponad 170 studentów. 124 studentów rozpocznie studia na kierunku ekonomii i 47 — informatyki. Rekrutacja, która mog∏a byç rozpocz´ta po otrzymaniu w Ministerstwie OÊwiaty i Nauki Litwy przyzwolenia na rozpocz´cie dzia∏alnoÊci, by∏a trudna, wymaga∏a pomys∏owoÊci i du˝ego wysi∏ku, poniewa˝ rozpocz´∏a si´ ona z du˝ym opóênieniem w stosunku do terminów rekrutacji na uczelniach litewskich. Mimo to zakoƒczy∏a si´ sukcesem. Tak wi´c, w piàtek, podczas immatrykulacji uroczyÊcie wr´czono indeksy studenckie 15 studentom. Uroczyste pozdrowienia odczytano w imieniu premiera rzàdu RP oraz prezydenta RP. Jak zaznaczy∏ minister gospodarki RP Piotr Woêniak, filia UB w Wilnie pozwoli podjàç ustawiczny dialog, kreowaç to˝samoÊç europejskà na bazie naszej to˝samoÊci, odziedziczonej po przodkach. „Wszyscy wiemy, jak wa˝ne jest danie szansy rozwojowej m∏odzie˝y i kreowanie podwojonej to˝samoÊci. Z wielu badaƒ wynika i rzeczywistoÊç na to wskazuje, ˝e osoby, które identyfikujà si´ z pierwszà kulturà rodzimà majà szans´ kultywowania tej kultury, nabywajà wysoki poziom integracji obywatelskiej i aktywnie uczestniczà w ˝yciu kraju, do które- go przynale˝à” — powiedzia∏ minister gospodarki, dodajàc, ˝e podstawowym problemem filii na dzieƒ dzisiejszy jest brak w∏asnej bazy materialnej, osiàgni´cie stabilnoÊci finansowej, pozwalajàcej na realizacj´ celu dydaktycznego, rozwój w∏asnej kadry naukowej. „Wierzymy, ˝e w niedalekiej przysz∏oÊci uda si´ pokonaç te trudnoÊci” — powiedzia∏ minister gospodarki Piotr Woêniak. Podczas ceremonii poinformowano, ˝e budynek przy ulicy Smòlio, w którym dotychczas siedzib´ swà mia∏a ambasada RP na Litwie, zostanie przekazany na potrzeby Filii Uniwersytetu Bia∏ostockiego w Wilnie. W uroczystoÊci inauguracyjnej wzi´li udzia∏ przedstawiciele polskich i litewskich w∏adz, polskiego korpusu dyplomatycznego na Litwie, polskiego oraz litewskiego Ministerstwa OÊwiaty, przedstawiciele polskich organizacji spo∏ecznych na Litwie. Specjalnie na uroczystoÊç inauguracji roku akademickiego do Wilna przyby∏ chór akademicki Uniwersytetu Bia∏ostockiego, który wykona∏ hymny obu krajów oraz hymn braci studenckiej na ca∏ym Êwiecie „Gaudeamus Igitur”. Witalis Masenas Sobota, 6 — poniedzia∏ek, 8 paêdziernika 2007 r. WYDARZENIA Polska wià˝e budow´ mostu energetycznego z udzia∏em w si∏owni (Dokoƒczenie ze str. 1) Minister Woêniak zaznaczy∏ jednak, ˝e mimo obecnych nieporozumieƒ mi´dzy uczestnikami projektów nie b´dà one wstrzymane, lecz realizowane, jak okreÊli∏ „teoretycznie”. Most energetyczny mi´dzy Polskà i Litwà, a faktycznie po∏àczenie dwóch systemów energetycznych jest negocjowane od kilku lat i wcià˝, jak wydaje si´, bez konkretnego wyniku. A wszystko za sprawà ró˝nicy interesów dwóch partnerów projektu. Polska po∏àczenie swego systemu z litewskim wià˝e przede wszystkim z budowà nowej elektrowni atomowej. Chce ona zapewniç dla siebie 1200 MW energii od projektowej 3200-3400 MW mocy nowej elektrowni. Jak zapewnia∏ wczoraj polski minister gospodarki, taka iloÊç energii jest potrzebna na wewn´trzny rynek kraju. — Popyt na energi´ elektrycznà w Polsce stale wzrasta i wed∏ug analiz w 2010-2011 roku na polskim rynku nastàpi równowaga mi´dzy produkcjà i popytem. 1000 MW jest potrzebne nam na u˝ytek wewn´trzny, a 20-procentowy zapas jest standardowym w takich przypadkach — poinformowa∏ wczoraj minister Piotr Woêniak. Zapewni∏ te˝, ˝e jeÊli Polska uczestniczy∏aby w projekcie budowy elektrowni jako inwestor pasywny zainteresowany wy∏àcznie sprzeda˝à energii na rynku zewn´trznym, to ka˝da propozycja by∏aby do zaakceptowania. Polska chce energii dla siebie, nie na sprzeda˝ — Wzi´libyÊmy ka˝dà proponowanà iloÊç energii elektrycznej, ˝eby nià handlowaç — powiedzia∏ minister Woêniak. — Te 1200 MW potrzebujemy jednak dla siebie — doda∏. Zauwa˝y∏ te˝, ˝e o swoich potrzebach Polska powiedzia∏a przed kilkoma miesiàcami, kiedy strona litewska aprobowa∏a w swoim parlamencie ustaw´ o elektrowni atomowej z wyraênym podzia∏em udzia∏ów w niej przysz∏ych partnerów — Polski, Litwy, ¸otwy i Estonii. Wtedy polskie w∏adze prosi∏y litewskich kolegów, ˝eby powstrzymali si´ z przyj´ciem tej ustawy. Równie˝ litewska opozycja odmawia∏a mniejszoÊciowy rzàd od forsowania ustawy w Sejmie. Mimo to projekt ustawy zosta∏ sprawnie zaaprobowany przez parlament litewski. Zak∏ada on, ˝e Litwie przypadnie 34 proc. udzia∏u w przysz∏ej elektrowni, pozosta∏ym zaÊ jej uczestnikom po 22 proc. W przeliczeniu na megawaty Polska przy takim podziale mog∏aby liczyç najwy˝ej na 750 MW energii elektrycznej w przysz∏ej elektrowni atomowej. Wobec takiej sytuacji Polska traci interes w budowie systemu przesy∏owego z Litwy do Polski i dalej na Zachód. Minister zauwa˝a, ˝e budowa ta bynajmniej nie jest „zawieszeniem kilku drutów na s∏upach przez granic´”. — Jest to skomplikowana praca po∏àczenia dwóch systemów energetycznych — wyjaÊnia minister Woêniak. Dodaje te˝, ˝e to pokaêny nak∏ad inwestycyjny. Po∏àczenie dwóch systemów prawdopodobnie kosztowa∏oby oko∏o 1 mld euro dla obydwu stron. Sama zaÊ budowa by∏aby zakoƒczona w 2015 roku. W tym te˝ czasie planuje si´ zakoƒczyç budow´ nowej elektrowni atomowej. Chocia˝ bioràc pod uwag´ brak porozumienia z Polskà w sprawie przysz∏ych udzia∏ów w elektrowni eksperci oceniajà, ˝e fina∏ budowy mo˝e przesunàç si´ nawet na 2020 rok. Ostatni przyczó∏ek Unii Jak zaznaczy∏ Vytas Navickas, minister gospodarki Litwy, ˝eby do∏àczyç do tego systemu, kraj nasz oprócz ch´ci powinien mieç mo˝liwoÊci techniczne oraz, co jest równie˝ wa˝ne, rekomendacje przynajmniej jednego z obecnych cz∏onków UCTE. Polska od 12 lat jest w strukturach europejskiego jednolitego systemu i ch´tnie udziela si´ poÊrednictwu mi´dzy Litwà i krajami ba∏tyckimi a UCTE. JeÊli prace w tym kierunku b´dà trwa∏y bez wi´kszych zahamowaƒ, to Litwa mo˝e liczyç na przystàpienie do UCTE w 2015 roku. Litwa i pozosta∏e kraje ba∏tyckie sà, jak powiedzia∏ Piotr Woêniak, ostatnim przyczó∏kiem Unii Europejskiej, który nie jest po∏àczony z systemem UCTE. W∏aÊnie temu zagadnieniu by∏o poÊwi´cone spotkanie przedstawicieli sektorów energetycznych Polski i krajów ba∏tyckich, które odby∏o si´ wczoraj w Wilnie. W dyskusjach uczestniczyli równie˝ ministrowie gospodarki Polski i Litwy — Piotr Woêniak i Vytas Navickas. Negocjacje nawet podczas konferencji Ich spotkanie na forum by∏o te˝ kontynuacjà rozmów w sprawie Ignaliny oraz mostu energetycznego. Nawet podczas konferencji prasowej ministrowie w pewnym sensie prowadzili negocjacje. Na sugestie polskiej strony o ewentualnych problemach w realizacji wspólnych projektów w razie nieporozumienia si´ w sprawie Ignaliny, minister Vytas Navickas sugerowa∏, ˝eby dyskutowaç nie o elektrowni, lecz energii elektrycznej. — W tym przypadku mo˝emy rozpatrywaç ró˝ne warianty, poniewa˝ potrzebnà iloÊç energii elektrycznej polska strona mo˝e otrzymaç z innych êróde∏ — wyjaÊni∏ minister Navickas. Poinformowa∏ te˝, ˝e tymi êród∏ami mo˝e byç planowana na Litwie elektrownia gazowa o mocy 400 MW oraz podobna na ¸otwie, jak te˝ inne elektrownie zarówno na Litwie, jak te˝ w innych krajach ba∏tyckich. Wobec tego Polska w perspektywie zapewni∏aby sobie potrzebnà iloÊç energii, natomiast podzia∏ akcjonariuszy w przysz∏ej elektrowni atomowej pozosta∏by zgodny z podzia∏em zapisanym w ustawie. Reakcja polskiego kolegi na sugestie ministra Navickasa by∏a równie lakoniczna, jak i wymowna: „Potrzebujemy 1200, z du˝ym bólem 1000 MW”. Stanis∏aw Tarasiewicz „W imi´ celu musisz wiele pokonaç trudnoÊci, Bo twoim celem jest — Rosnàcy Cz∏owiek” Z okazji Dnia Nauczyciela sk∏adamy serdeczne ˝yczenia, wielu sukcesów zawodowych, spe∏nienia obranego celu oraz tego, aby podejmowany trud by∏ êród∏em satysfakcji i spo∏ecznego uznania. Regina Markiewicz kierownik Wydzia∏u OÊwiaty i Sportu administracji rejonu solecznickiego Jadwiga Sinkiewicz prezes Oddzia∏u Solecznickiego Stowarzyszenia Nauczycieli Szkó∏ Polskich na Litwie „Macierz Szkolna” Kalejdoskop Komputery wraz z tajnà informacjà? S∏u˝ba Dochodzeƒ Specjalnych (SDS) zaprzecza, ˝e na swych aukcjach razem z u˝ywanymi komputerami sprzedaje twarde dyski wraz z zachowanà na nich tajnà informacjà. SDS niedawno poinformowa∏a o aukcji, na której zaoferuje nabycie u˝ywanych komputerów z twardymi dyskami o pojemnoÊç 20-30 gigabajtów. Cena wywo∏awcza tych komputerów — zaledwie 40-70 Lt. SDS w og∏oszeniu podaje, ˝e komputery sà zu˝yte w aspekcie technologicznym, a twarde dyski — bezpowrotnie zepsute. Stowarzyszenie popiera konserwatystów Narodowe Stowarzyszenie Rodzin i Rodziców popiera wniesiony przez konserwatystów projekt ustawy, który tradycyjnym rodzinom przewiduje szereg ulg socjalnych i podatkowych. „Sàdzimy, ˝e przyj´cie tego projektu ustawy i wcielenie w ˝ycie zapoczàtkowa∏oby d∏ugo obiecywanà post´powà polityk´ rodzinnà na Litwie” — powiedziane jest w komunikacie prasowym, rozpowszechnionym w piàtek przez stowarzyszenie, zrzeszajàce ró˝ne organizacje i osoby fizyczne. Tymczasem rzàdzàcy socjaldemokraci nieco sceptycznie ocenili przygotowany przez konserwatystów projekt ustawy o pomocy rodzinie i proponujà, aby go nawet nie omawiaç. Nieaktywni wyborcy Mieszkaƒcy rejonu olickiego i Olity na razie opieszale korzystajà z mo˝liwoÊci wyboru nowego pos∏a pocztà. Wed∏ug nieostatecznych danych w ten sposób g∏osowa∏o zaledwie nieco ponad 200 wyborców. Jak powiedzia∏ przewodniczàcy G∏ównej Komisji Wyborczej Zenonas Vaigauskas, na ma∏ej aktywnoÊci móg∏ zawa˝yç fakt, ˝e wybrany pose∏ region olicki w Sejmie reprezentowaç b´dzie tylko przez rok. Perspektywa uzale˝nienia od Rosji Bioràc pod uwag´, ˝e dzia∏ajàce reaktory w Ignalinie Litwa zobowiàza∏a si´ zatrzymaç w 2009 roku, most energetyczny ∏àczàcy jej system energetyczny z zachodnim, nabiera nie tylko wymiaru ekonomicznego, ale i politycznego. Brak ∏àczy skazywa∏by Litw´ na uzale˝nienie energetyczne od Rosji. Poza tym brak mostu energetycznego opóênia∏by przystàpienie Litwy oraz poÊrednio pozosta∏ych krajów ba∏tyckich do UCTE — jednolitego systemu energetycznego krajów Europy. 3 Premier jedzie do Irlandii Silny i dobry cz∏owiek jest jak drzewo dajàce cieƒ spieczonej ziemi, lub jak ska∏a udzielajàca schronienia podczas burzy Z okazji Urodzin — dzi´kujàc za trosk´, poÊwi´cony czas dla m∏odzie˝y wileƒskiej, za dobre s∏owa i pouczenia, uÊmiech i wszelkie dobro, jakiego doÊwiadczamy — ˝yczymy du˝o zdrowia, radoÊci z czynionej pos∏ugi kap∏aƒskiej, si∏y do realizacji wszystkich planów i zamierzeƒ. AbyÊ, Drogi Ksi´˝e Dariuszu Staƒczyku, w swoim otoczeniu i pracy zawsze spotyka∏ dobrych, ˝yczliwych i pomocnych ludzi. ˚yczymy, aby ka˝dego dnia towarzyszy∏a Ci pomoc i opieka Bo˝a. W imieniu harcerek i harcerzy Wileƒskiego Hufca Maryi im. Pani Ostrobramskiej wraz z ich rodzicami ˝yczenia urodzinowe ksi´dzu kapelanowi Dariuszowi Staƒczykowi sk∏adajà hufcowi phm. pr. Albert Narwojsz HO pr. i phm. pr. Dorota Siwiƒska w´dr. Premier Gediminas Kirkilas w przysz∏ym tygodniu odwiedzi Irlandi´, gdzie z jej przywódcami omówi dwustronne stosunki oraz weêmie udzia∏ w organizowanych po raz pierwszy imprezach w ramach dni Litwy. Imprezy, organizowane w stolicy Irlandii Dublinie oraz innych miastach kraju majà zach´ciç wychodêców z Litwy, których liczba wed∏ug nieoficjalnych danych mo˝e si´gaç od 60 do 100 tys., do zachowania to˝samoÊci narodowej. Artyku∏y spo˝ywcze zdro˝a∏y znacznie We wrzeÊniu br. artyku∏y spo˝ywcze na Litwie, w porównaniu z sierpniem, zdro˝a∏y o 3,5 proc., a w ciàgu roku (w porównaniu z wrzeÊniem 2006 r.) — o 11,9 proc. Departament Statystyki poinformowa∏, ˝e na rynku krajowym w ciàgu miesiàca najbardziej wzros∏y ceny produkcji màcznej — o 30,8 proc. Ceny nabia∏u w ciàgu miesiàca wzros∏y o 9,7 proc. BNS 4 SPO¸ECZE¡STWO Sobota, 6 — poniedzia∏ek, 8 paêdziernika 2007 r. Odkrywanie tajemnicy rodzinnej oraz poznawanie kuzynów z Wileƒszczyzny Czytelnicy „Kuriera Wileƒskiego” zapami´tali byç mo˝e publikowane na naszych ∏amach teksty o poszukiwaniach rodzinnych, prowadzonych przez potomka wilnian — Andrzeja Milewskiego, mieszkajàcego ju˝ od 18 lat w Kanadzie. Poczàtkowo by∏y g∏ównie rozwa˝ania i domys∏y, z uwagi na skromnà baz´ danych, póêniej jednak pojawi∏y si´ bardziej konkretne fakty i postacie. Po trzech publikacjach w latach 2005—2007, zacz´∏y nap∏ywaç informacje z archiwów i od osób prywatnych, wÊród których ciekawà i wspierajàcà korespondencj´ nadsy∏ali te˝ nasi Czytelnicy. Przypomnijmy, i˝ na czele listy poszukiwanych osób sà dziadkowie Andrzeja Milewskiego, a mianowicie, Stanis∏awa Wojto∏owiczówna oraz jej partner z romansu w roku 1911, o których Andrzej Milewski dowiedzia∏ si´ niedawno, gdy˝ przez d∏ugie lata by∏ to sekret jego mamy. Dopiero przed swoim odejÊciem w r. 2002, ju˝ jako 90-letnia osoba, przekaza∏a jedynie nazwisko swej naturalnej rodzicielki. Wiedzàc tylko tyle pan Andrzej rozpoczà∏ poszukiwania Êladów swoich dziadków. I oto po czterech latach poszukiwaƒ ma sens powiedzenie, i˝ babcia pana Andrzeja wy∏ania si´ z mg∏y. Ponadto, znalaz∏o si´ sporo autentycznych kuzynów, mieszkajàcych na Wileƒszczyênie i w Polsce. Liczymy na to, ˝e niniejsza publikacja przyczyni si´ do dalszych post´pów w odkrywaniu wielkiej tajemnicy dziadków i poznawaniu szerszej rodziny. Z niemenczyƒskiej ziemi do Wilna Stanis∏awa Wojto∏owiczówna urodzi∏a si´ w roku 1886 w Androniszkach ko∏o Niemenczyna, jako córka Aleksandra Wojto∏owicza i Eleonory, córki wdowy Karoliny Szadejkisowej. WczeÊnie straci∏a mam´ i rodzonà siostr´. Po kilku latach ojciec poÊlubi∏, pochodzàcà ze wsi Waskaƒce, Roza- Stanis∏awa Wojto∏owiczówna oko∏o r. 1925 w Wilnie Helena, córka Stanis∏awy, w r. 1950 w Cz´stochowie li´ z Pierków i mia∏ z nià dzieci: Alfonsa, Ann´, Bronis∏aw´ i Józefa. Z uzyskanych z wileƒskich archiwów dokumentów wynika, i˝ Stanis∏awa opuÊci∏a dom ojca w 1905 i przenios∏a si´ na sta∏e do Wilna. Szczególnie wa˝ny okres w jej ˝yciu to lata 1911-1912, które przynios∏y romans i macierzyƒstwo. Na prze∏omie czerwca i lipca urodzi∏a nieÊlubnà córk´ Helen´. Dziecko zosta∏o ochrzczone w wileƒskim koÊciele Wszystkich Âwi´tych, o czym Êwiadczy znaleziona w archiwach metryka. Istniejà przypuszczenia, ˝e poczàtkowo dzieckiem zajmowa∏a si´ sama Stanis∏awa, potem pomaga∏a jej znajoma — Józefa z Naujalisów, a od roku 1915 wy∏àcznà opiek´ nad dziewczynkà przej´li Korczycowie: wspomniana Józefa oraz jej mà˝ Alfons. Ta para pobra∏a si´ w koÊciele Êw. Rafa∏a w 1906 roku. W∏asnych dzieci nie mieli. Podobno w 1915 Stanis∏awa wyjecha∏a do Rosji. Nie wiadomo po co i na jak d∏ugo. Trwa∏a pierwsza wojna Êwiatowa. Sà dok∏adne dowody na jej zamieszkiwanie w Wilnie w latach 1920-1932. Nast´pnie Êlad si´ urywa. Zwraca uwag´ fakt, i˝ w∏aÊnie w roku 1932 mia∏a miejsce formalna adopcja Heleny przez Korczyców. Na adopcj´ swej doros∏ej ju˝ córki (mia∏a 20 lat) da∏a pisemnà zgod´ Stanis∏awa Wojto∏owicz. Dokument ten przechowa∏ si´ w archiwach sàdowych. Mieszka∏a wtedy przy obecnej ulicy Sierakowskiego 24/7 z rodzinà Lejbowiczów, gdzie pracowa∏a jako opiekunka ich dzieci: Izaaka i Eleonory. A potem? Zak∏adajàc, i˝ prze˝y∏a drugà wojn´ Êwiatowà, trzeba szukaç jej Êladów w Wilnie i na listach przesiedleƒców z lat 1945-1946. Absolutnie nie ma ˝adnych wiadomoÊci o tym, kiedy i gdzie zmar∏a Stanis∏awa Wojto∏owiczówna. Gdzie jest pochowana? Czy zachowa∏ si´ jej grób? To wszystko nurtuje pana Andrzeja. niu zaj´cia w∏aÊnie tam, ale mog∏o to byç inne miejsce. M∏odsi z tej familii przypominajà sobie, bez szczegó∏ów, opowiadanà przez córki Rozalii histori´ romansu pochodzàcej ze wsi dziewczyny z w∏aÊcicielem jakiegoÊ majàtku. Poczàtkowo nios∏o to skojarzenia z rejonem Niemenczyna, ale zapisy mówiàce o zamieszkiwaniu Stanis∏awy w Wilnie sugerujà, ˝e to w∏aÊnie miasto by∏o miejscem romansu i dramatu. Niestety, wiedza o partnerze Stanis∏awy jest szczàtkowa. Z pewnoÊcià by∏ zamo˝ny, ale nie wiadomo, czy nale˝a∏ do w∏aÊcicieli ziemskich, czy te˝ mia∏ kamienice. Jest te˝ wersja, ˝e partner by∏ wyznania moj˝eszowego. Helena zapami´ta∏a po˝egnalnà wizyt´ swego ojca, w mi´dzyczasie wspierajàcego finansowo jej opiekunów, Korczyców. Wyje˝d˝a∏ na Zachód, mówi∏, ˝e si´ tam urzàdzi i odezwie. Kim by∏ dziadek i co sta∏o si´ z nim póêniej? O tym najbardziej chcia∏by wiedzieç pan Andrzej. Kim by∏ dziadek? M∏odzi ma∏˝onkowie Helena i Wiktor Milewscy w 1942 w Wilnie Wracajàc do m∏odzieƒczych lat Stanis∏awy wyglàda na to, ˝e najbardziej naturalnym miejscem jej zamieszkania w Wilnie od roku 1905 by∏aby dzielnica ¸osiówka. Tu osiad∏a oko∏o roku 1890 siostra jej ojca — Rozalia Grochowska z rodzinà. Pracowali oni w tamtejszym majàtku Tuskulany, który od roku 1886 do mniej wi´cej 1920 nale˝a∏ do rodziny Julii Safranowicz. Mo˝liwe, i˝ Grochowscy pomogli Stasi w uzyska- Dlaczego i gdzie ukrywano Helen´? Nie tak dawno pan Andrzej odnalaz∏ w Polsce kuzynów przybranych rodziców Heleny, czyli Korczyców. Otó˝ otrzyma∏ od nich rewelacyjne informacje. Mama i ojciec mówili im o cz´Êciowo ˝ydowskich korzeniach Heleny Wojto∏owicz-Korczyc oraz o ukrywaniu jej podczas wojny w∏aÊnie przez ich krewnych. Dlaczego ukrywano m∏odà m´˝atk´, która w r. 1942 poÊlubi∏a w Wilnie Wiktora Milewskiego, a rok póêniej urodzi∏a pierwszego syna, S∏awomira? (Pan Andrzej by∏ jej drugim dzieckiem). JeÊli rzeczywiÊcie jej ojciec by∏ ˚ydem, a ona mia∏a do niego podobieƒstwo, odpowiedê jest oczywista. Obawiano si´ zadenuncjowania m∏odej kobiety przed Niemcami. Przodkowie wspomnianych kuzynów — nazwiska rodowe Kodê i ¸awcel — mieszkali kiedyÊ we wsi KaÊniewszczyzna (dzisiejsza nazwa: Muryny, poczta Krywaƒcy, rejon Oszmiana, obwód Grodno, Bia∏oruÊ). Kodziowie byli po∏àczeni mi´dzy innymi z Nowickimi z Wilna. Do rodziny Nowickich wesz∏a z kolei Stanis∏awa z Bujnowskich, zamieszkujàcych Po∏uknie. Te rodziny by∏y bardzo z˝yte i prawdopodobnie Helena, sama lub z maleƒkim synem, znalaz∏a schronienie w jednej ze wspomnianych wsi. Âlady urywajà si´ Pytania o losy babci po roku 1932 oraz o osob´ dziadka nie nale˝à do ∏atwych, ale nadal sà szanse na uzyskanie odpowiedzi. Dzieje nieznanych dziadków ciekawià pana Andrzeja szczególnie. O innych wie choç troch´. Przybrani rodzice Heleny — Józefa i Alfons Korczycowie mieszkali w Wilnie przy Kalwaryjskiej 84, w malutkim domku, który ju˝ nie istnieje. Oni zmarli mniej wi´cej 45 lat temu. Dotychczas nie uda∏o si´ odszukaç potomków przyrodniego rodzeƒstwa Stanis∏awy Wojto∏owiczówny. Alfons (1895) i Anna (1898) zmarli chyba w dzieciƒstwie, natomiast Bronis∏awa (1904) i Józef (1907) wskazani sà przy rodzicach w spisie niemenczyƒskim z roku 1913. Je˝eli doczekali si´ dzieci, to one mogà mieç obecnie po jakieÊ 70 lat i pewnie nie wiedzà o kuzynach ze strony swej cioci Stanis∏awy. Mo˝e ktoÊ z nich si´ odezwie? Okazuje si´, i˝ systematyczne poszukiwania, w których ma swój udzia∏ tak˝e „Kurier Wileƒski”, przynoszà efekty. Jest nadzieja, ˝e i dzisiejszy materia∏ — tekst oraz zdj´cia — przywo∏a ludzkà pami´ç, poruszy serca. Andrzej Milewski dzi´kuje za zrozumienie, wszelkie przejawy sympatii, za ka˝dy kontakt. Nale˝y do klubu przyjació∏ „Kuriera Wileƒskiego” i przekaza∏ na fundusz prenumeraty 100 dolarów kanadyjskich. Z pewnoÊcià podzi´kuje on tak˝e tym, którzy dostarczà mu informacj´ o ukrywaniu jego mamy w okresie wojny. Jadwiga Podmostko Uwaga: WiadomoÊci dla naszego Czytelnika z Toronto mo˝na przekazywaç w nast´pujàcy sposób: — elektronicznie (to najlepszy sposób): [email protected] — drogà pocztowà: Andrzej Milewski 24 Burnhamthorpe Road, Apt. 208 Toronto, Ontario M9A 1G8 Kanada/Canada — za poÊrednictwem naszej redakcji Birbynių g. 4a, 02121-30 Vilnius, Lietuvos Respublika, tel./fax 260 84 44 ISSN 1392-0405 Redaktor naczelny — Robert Mickiewicz (tel. 260 84 44, e-mail: [email protected]). Zast´pcy red. nacz.: Krystyna Adamowicz ([email protected]), Aleksander Borowik ([email protected]), Zygmunt ˚danowicz — (tel. 260 84 46), Dziennikarze: Helena G∏adkowska, Witold Janczys, Witalis Masenas ([email protected]), Stanis∏aw Tarasiewicz ([email protected]), Marian Paluszkiewicz — fotoreporter Wspó∏pracownicy: Danuta Kamilewicz, Jadwiga Podmostko, Jan Sienkiewicz, Alina Sobolewska, Julitta Tryk Sekretariat: Daniel Mackiewicz ([email protected], tel. 260 84 47) — sekretarz odpowiedzialny, Alina Baniukiewicz — ∏amanie komputerowe, Lucja Stankevičiūtė — projektant graficzny, Halina Taukin — sk∏ad komputerowy, Barbara Mintautienė — t∏umaczka, Bronis∏awa Michaj∏owska, Iwona Aleksandrowicz — styl-korekta Zbigniew Markowicz — promocja (tel. 260 84 44), Dariusz Guszcza, Weronika Wojsznis — reklama (tel. 212 30 40, e-mail: [email protected]), Andrzej Podworski — kolporta˝-prenumerata (tel. 260 84 44, e-mail: [email protected]). Nak∏ad — 3 800 egz. Materia∏ów niezamówionych redakcja nie zwraca. Zastrzega sobie prawo do skracania i adiustacji tekstów. Za treÊç og∏oszeƒ redakcja nie odpowiada. Opinie Czytelników zawarte w ich listach nie zawsze sà zbie˝ne z opinià redakcji. Reklama - og∏oszenia do 10 s∏ów bez ramki 10 Lt, w ramce (10 cm/kw) - 20 Lt - pozdrowienia, kondolencje (do 50 cm/kw) - 30 Lt Reklama modu∏owa od 2 Lt za 1 cm/kw - zni˝ki stosuje si´ od wielkoÊci lub iloÊci reklam. Prenumerata Prenumeraty na Litwie mo˝na dokonaç w ka˝dym urz´dzie pocztowym. Indeks pocztowy wydania codziennego 0044 - 21 Lt (1 mies.). Indeks wydania codziennego dla emerytów i inwalidów I, II grupy 0227 - 18 Lt (1 mies.). Indeks wydania magazynowego 0172 - 6 Lt (1 mies.). Prenumeraty te˝ mo˝na dokonaç: w ksi´garniach „Elephas“, Oland˜ 11, „Ksi´garnia na Rudnickiej”, Rudnink˜ 20, w Domu Kultury Polskiej, Naugarduko 76 oraz w szko∏ach w cenie - 14 Lt (1 mies.). Prenumerata w Polsce Wydanie codzienne - 60 PLN (1 mies.), wydanie magazynowe - 20 PLN (1 mies.). Przelewu w Polsce za reklam´ i prenumerat´ mo˝na dokonaç w z∏otówkach na konto: V‰.Ø. “Vilnijos Ïodis“, nr 51124018481 111000020760445 Bank Polska Kasa Opieki S.A. I oddzia∏ w Suwa∏kach, z dopiskiem ,,reklama” lub „prenumerata”. O prenumeracie w Polsce prosimy redakcj´ poinformowaç tel./faks +370 5 260 84 44, p.el. [email protected] DZIENNIK NALE˚Y DO EUROPEJSKIEGO STOWARZYSZENIA GAZET CODZIENNYCH MNIEJSZOÂCI NARODOWYCH Wydawca Vš Į ,,Kurier Wilenski” (tel. 260 84 44). Druk UAB “KLION” Dział promocji, reklamy, kolporta˝u i prenumeraty — Vš Į „Vilnijos žodis” Wsparcie finansowe — Senat RP i Fundacja ,,Pomoc Polakom na Wschodzie” Sobota, 6 — poniedzia∏ek, 8 paêdziernika 2007 r. 5 WYWIAD Budowanie lobby polskiego na miar´ ca∏ego Êwiata W dniach 22-26 wrzenia w Warszawie obradowa∏ III Zjazd Polonii i Polaków z Zagranicy. WÊród delegacji polonusów z niemal wszystkich kontynentów licznie reprezentowana by∏a spo∏ecznoÊç polska zamieszka∏a na Litwie. Delegatami byli zarówno dzia∏acze Zwiàzku Polaków na Litwie, Macierzy Szkolnej, jak te˝ organizacji m∏odzie˝owych oraz duchowieƒstwa. Byli te˝ zaproszeni nasi rodacy w charakterze goÊci Zjazdu. „Kurier” poprosi∏ prezesa Zwiàzku Polaków na Litwie Micha∏a Mackiewicza o skomentowanie obrad Zjazdu. Zjazd ten organizuje Rada Polonii Âwiata razem z Senatem RP. Reprezentowane by∏y bardziej znaczàce i liczne Êrodowiska polskie, jak ZPL, Zwiàzek Harcerstwa Polskiego oraz Niezale˝na Organizacja Europejskiej M∏odzie˝y Polonijnej. Jednym z najwa˝niejszych problemów podejmowanych podczas obrad plenarnych jak te˝ w pracach komisji by∏ problem nowej emigracji do krajów Europy Zachodniej po wstàpieniu Polski do Unii Europejskiej. Szczególnie wielu Polaków wyjecha∏o do Irlandii. Powsta∏y tam ciekawe organizacje, biura informacyjne, agencje doradztwa i pomocy. W∏aÊnie te struktury pomagajà przyje˝d˝ajàcym rodakom zachowaç to˝samoÊç narodowà, by poprzez integracj´ w nowym miejscu zamieszkania zachowali j´zyk, mieli warunki do rozwijania kultury polskiej. Jak wynik∏o z rozmów na Zjeêdzie, w tym zakresie jest ju˝ spore doÊwiadczenie. Oprócz posiedzeƒ plenarnych, tematycznych, by∏y prace w komisjach — bardzo rzeczowe, bo ludzie majà wiele do powiedzenia. Stara emigracja jeszcze z XIX wieku ma bogaty dorobek, dziÊ ˝yje w tych krajach ju˝ czwarte pokolenie emigracji. To Êrodowisko ma swoje szkó∏ki j´zyka i kultury polskiej. Wed∏ug dzisiejszych norm unijnych, jeÊli w konkretnej szkole zbiera si´ grupa przedstawicieli mniejszoÊci narodowych, administracja szko∏y powinna zapewniç nauczanie j´zyka ojczystego. I tak te˝ jest w wielu krajach, jak np. w Szwecji i in. W tych szkó∏kach zresztà nie tylko uczà j´zyka, ale te˝ kultury polskiej, tradycji. Jak w tym kontekÊcie wyglàdajà problemy Polaków Litwy? Je˝eli chodzi o zachowanie to˝samoÊci, dziedzictwa narodowego, to w wielu przypadkach moglibyÊmy s∏u˝yç jako przyk∏ad zorganizowanej dzia∏alnoÊci w obronie naszych praw obywatelskich. To my faktycznie szykowaliÊmy posiedzenie Komisji ds. MniejszoÊci Narodowych i prowadzi∏ je Tadeusz Andrzejewski. Wnioski, rezolucja — to równie˝ praca Andrzejewskiego. Jak wynik∏o z obrad, jako paƒstwo unijne mamy podstawy prawne do zachowania wszystkich praw mniejszoÊci narodowych, jedynie sami musimy bardziej si´ zorganizowaç. Natomiast gorzej jest na Bia∏orusi, Ukrainie, w Rosji. Tam trzeba zadbaç o podstawy prawne. Czy oprócz obrad by∏y jakieÊ imprezy towarzyszàce? Nowym akcentem Zjazdu by∏o przyznanie przez Stowarzyszenie Wspólnoty Polskiej Wawrzynów Polonijnych dla ludzi wielce zas∏u˝onych, którzy ostatnio nie piastujà jakiegoÊ stanowiska, ale w miejscu swego zamieszkania sà autorytetami. Z ogromnà radoÊcià przyj´liÊmy wiadomoÊç, ˝e wÊród nagrodzonych by∏ ks. Józef Obrembski. Mia∏em zaszczyt odebraç t´ nagrod´ z upowa˝nienia Ksi´dza i ju˝ przekazaliÊmy w tych dniach Kap∏anowi t´ zaszczytnà nagrod´. Autorem rzeêby jest m∏ody potomek zes∏aƒców polskich z Krasnojarska, Wróblewski. Ks. Pra∏at by∏ wzruszony, przyjà∏ nas w dobrej kondycji, by∏ jak zwykle dowcipny i goÊcinny. Na bie˝àco jest z ˝yciem kraju, Macierzy i naszymi polskimi sprawami zwiàzanymi z tym zjazdem, bo oglàda telewizj´. Akt wr´czenia Wawrzynów w pi´knej scenerii na Zamku Królewskim w obecnoÊci premiera RP Jaros∏awa Kaczyƒskiego traktujemy jako poszanowanie wielkich autorytetów. WÊród nagrodzonych by∏ te˝ ostatni premier RP na uchodêstwie Ryszard Kaczorowski. Takiej to rangi jest nagroda, którà zosta∏ zaszczycony równie˝ duszpasterz Ziemi Wileƒskiej. Na zakoƒczenie Zjazdu odby∏o si´ posiedzenie Rady Polonii Âwiata. PrezentowaliÊmy Litw´ oboje z pos∏em Waldemarem Tomaszewskim. Niestety, nie odby∏y si´ wybory nowych w∏adz, gdy˝ dotychczasowy prezes Rady nie móg∏ przybyç z powodów zdrowotnych. Równie˝ prezes Kongresu Polonii Amerykaƒskiej musia∏ przed zakoƒczeniem obrad wyjechaç do kraju, gdy˝ tam zapowiedziana by∏a wizyta prezydenta Polski i jako prezes 10-milionowej Polonii musia∏ tam byç. Wawrzyn Polonijny dla Duszpasterza Ziemi Wileƒskiej ks. Józefa Obrembskiego odebra∏ prezes ZPL Micha∏ Mackiewicz Fot. archiwum Zosta∏a powo∏ana komisja do opracowania statutu Rady Polonii Âwiata, w sk∏ad której wszed∏ Waldemar Tomaszewski. Jak Pan ocenia obrady zjazdu? Uwa˝am, ˝e ma on nieocenione znaczenie. Spotkanie si´ z Polakami rozrzuconymi po ca∏ym Êwiecie, z tak oddalonych krajów, jak Uru- gwaj, Paragwaj, Argentyna czy inne kraje egzotyczne, gdzie sà nasi rodacy, gdzie Êpiewane sà te same piosenki, dla których polskoÊç ma wartoÊç nieprzemijajàcà — tego nie da si´ przeceniç. W ten sposób odbywa si´ budowanie lobby polskiego na miar´ ca∏ego Êwiata. Rozmawia∏a Krystyna Adamowicz ,,Ka˝dy kraj ma swoje w∏asne problemy ,,Sytuacja m∏odzie˝y polskiej na Litwie jest komfortowa” oÊwiaty polskiej” Nasza delegacja na zjazd bra∏a udzia∏ w pracy ró˝nych komisji. Ja zaÊ w komisji ds. oÊwiaty polonijnej. By∏a to liczna komisja, w której obradowali przedstawiciele z ponad 30 paƒstw Êwiata wszystkich pi´ciu kontynentów. Najwa˝niejsze problemy? Ka˝dy kraj — to swoje problemy, ale generalnie mo˝na podzieliç na dwie cz´Êci — problemy krajów zachodnich i krajów, które graniczà z Polskà i gdzie Polacy mieszkajà od dawna. Jak to jest na Litwie, ¸otwie, Bia∏orusi, Zachodniej Ukrainy, w Czechach. W tych krajach dzia∏ajà szko∏y polskie. Natomiast, tam gdzie Polacy wyjechali, czyli tam, gdzie powsta∏a emigracja, sà ca∏kiem inne problemy i zapotrzebowania. Najwi´cej wystàpieƒ by∏o przedstawicieli krajów zachodnich, Ameryki, z krajów, gdzie zamieszkuje emigracja wielopokoleniowa. Ich podstawowy problem — jak zaciekawiç Polaków, aby nie stracili ∏àcznoÊci z Macierzà, by nie zapomnieli j´zyka polskiego, a nawet gdyby ich dzieci zechcia∏y wróciç do Polski, to mog∏y studiowaç na wy˝szych uczelniach. Natomiast dla cz´Êci emigracji z trzeciego i czwartego pokolenia, naradza si´ ch´ç poznania korzeni, powrotu do polskoÊci. Tworzeniu szkó∏ek sobotnio-niedzielnych towarzyszà takie problemy, jak zapotrzebowanie na programy z j´zyka polskiego, na podr´czniki, zaczynajàc od elementarzy jak te˝ podr´czników zaawansowanych. Jest te˝ problem kadry nauczycielskiej. Owszem, sà tam ludzie znajàcy j´zyk polski, ale przygotowania pedagogicznego wielu z nich nie ma. W swoim wystàpieniu równie˝ wy∏uszczy∏em nasze problemy oÊwiatowe. Przyznano, ˝e utrzymanie tylu polskich szkó∏ na Litwie i trwanie w polskoÊci jest pewnego rodzaju fenomenem, ale z szeroko rozbudowanà oÊwiatà problemy te˝ sà g∏´bsze i szersze. Po pierwsze, na Litwie nie baczàc na to, ˝e oÊwiata ma swoje korzenie wiekowe, w∏adze republikaƒskie nie sà tak przychylne dla niej i szukajà ró˝nych mo˝liwoÊci, aby utrudniç jej funkcjonowanie. Po dziÊ dzieƒ nie ma strategii rozwoju oÊwiaty polskiej na Litwie. Mówi∏em o tym, ˝e republikaƒskie w∏adze oÊwiatowe prowadzà prac´ nad zmniejszeniem u˝ywania j´zyka ojczystego. Jako przyk∏ad, j´zyk polski zosta∏ skreÊlony z egzaminów obowiàzkowych na maturze, a po dziesi´ciu klasach oddany na decyzj´ rady szko∏y. Przyj´to to z wielkim oburzeniem. Jak podkreÊlono, na Zachodzie starajà si´ odbudowaç nauczanie j´zyka polskiego, a u nas — zniszczyç. Mówi∏em te˝ o dokszta∏caniu nauczycieli dla szkó∏ polskich z ró˝nych przedmiotów poprzez ró˝ne kursy, zaproponowa∏em, by Polonijnemu Centrum Dokszta∏cania Nauczycieli w Lublinie by∏y stworzone warunki do zapraszania nie tylko nauczycieli polonistów, ale te˝ z ró˝nych przedmiotów. Wiele postulatów z naszego referatu w∏àczono do uchwa∏, które b´dà przekazane do struktur urz´dowych. I na tym polega znaczenie takiego zjazdu, bo sygnalizuje g∏ówne problemy zarówno dla w∏adz RP jak te˝ dla rodaków za granicà Józef Kwiatkowski Tegoroczny 3. Zjazd Polonii i Polaków z Zagranicy by∏ nawiàzaniem do tradycji przedwojennej poprzednich zjazdów. Jak wiadomo, pierwszy Êwiatowy Zjazd Polaków z Zagranicy odby∏ si´ w Warszawie w roku 1929. W tym roku na obrady Zjazdu organizatorzy zaprosili równie˝ reprezentacj´ polskich Êrodowisk m∏odzie˝owych spoza Polski. M∏odzie˝ dyskutowa∏a w dwóch komisjach zjazdowych — ds. m∏odzie˝y i sportu oraz ds. pomocy nowej emigracji w paƒstwach Unii Europejskiej. Komisje te przedstawi∏y Zjazdowi równie˝ swoje postulaty. W materia∏ach, przygotowanych delegatom na zjazd, by∏a równie˝ informacja Kancelarii Senatu Rzeczypospolitej Polskiej o wdro˝eniu uchwa∏ poprzedniego Zjazdu. Nie sà to tylko postulaty, które po ich og∏oszeniu w´drujà do szuflad urz´dów i sà skazane na zapomnienie. Przytocz´ tu chocia˝by wniosek poprzedniego Zjazdu, z roku 2001, o ustanowienie dnia 2 maja Âwiatowym Dniem Polonii i Polaków z Zagranicy czy postulat skierowany do Sejmu RP o przyÊpieszenie prac nad Kartà Polaka, albo te˝ wniosek o wsparcie prasy polonijnej przez Paƒstwo Polskie. Ka˝dy z tych wniosków zosta∏ zrealizowany. Jest te˝ ich wi´cej. Mia∏em zaszczyt przedstawiç Zjazdowi referat o sytuacji m∏odych Polaków za granicà — ich potrzebach i oczekiwaniach. Za jednà z podstaw uzyskania informacji pos∏u˝y∏y mi dotychczasowe spotkania europejskiej m∏odzie˝y polonijnej, które mia∏y miejsce ju˝ trzykrotnie. OczywiÊcie, sytuacja m∏odzie˝y polskiej na Litwie, w porównaniu z innymi krajami, jest prawie komfortowa. Niemniej jednak, zaanga˝owanie m∏odzie˝y i jej ch´ç dzia∏ania sà ewidentne te˝ w innych krajach europejskich, np. w Wielkiej Brytanii, Szwecji, na W´grzech. Niestety, na Zjeêdzie nie by∏o przedstawicieli m∏odej Polonii z innych kontynentów, przede wszystkim ze Stanów Zjednoczonych Ameryki oraz Kanady. M∏odzie˝ w tych krajach jest równie˝ zaanga˝owana w dzia∏alnoÊç polonijnà. CoÊ jednak tu nie gra... I, mam nadziej´, ˝e na kolejnych forach o tak wielkim znaczeniu dla Polonii, nie zabraknie m∏odych z tych krajów. Edward Trusewicz 6 SMACZNEGO! Ciekawostki kulinarne Sery Kuchnia Tatarów krymskich rzuca na kolana Byç na Krymie i nie zwiedziç pa∏acu chanów w Bachczysaraju? Spotkaç krymskich Tatarów i nie spróbowaç ich daƒ? Jest to rzecz nie do pomyÊlenia! Bachczysaraj („Pa∏ac w sadzie”), dawna stolica chanów krymskich znajduje si´ w wàwozie Gór Krymskich. Fantastyczny widok — pionowe Êciany i wznios∏e szczyty! Bachczysaraj opiewali Mickiewicz i Puszkin Ser wytwarzano ju˝ w staro˝ytnoÊci. Dowody na to znajdziemy w pismach sumeryjskich pochodzàcych z oko∏o roku 3000 p. n. e. Sà tu wzmianki o prawie 20 mi´kkich serach. Teoria mówi, i˝ sery zacz´to wytwarzaç du˝o wczeÊniej, bo ok. 10 000 p. n. e., kiedy po udomowieniu owiec i kóz zaobserwowano fakt rozdzielania si´ twarogu od serwatki w procesie kwaÊnienia. Po odsàczeniu, uformowaniu i osuszeniu twaróg sta∏ si´ prostym i po˝ywnym po˝ywieniem. Z powodu póêniejszego udomowienia byd∏a, sery z mleka krowiego mog∏y pojawiç si´ dopiero ok. dwóch lub trzech tysi´cy lat póêniej ni˝ sery owcze czy kozie. Miasto, z jego ogrodami, meczetami i minaretami przypominajàcymi miniatur´ Stambu∏u, opisali niegdyÊ dwaj wielcy poeci — Adam Mickiewicz („Bachczysaraj”) i Puszkin („Fontanna Bachczysaraj”). S∏awa niewielkiego pa∏acu chanów, który by∏ ich siedzibà od pierwszej po∏owy XVI wieku, znana jest szeroko na Êwiecie, a pi´kno jego dziedziƒców i fontann podziwiaç mo˝na i dzisiaj. Z kolei krymscy Tatarzy, którzy stanowià ok. 40 proc. mieszkaƒców w 35-tysi´cznym mieÊcie, s∏ynà ze swojej s∏odko-s∏onej kuchni. Soja Tradycyjna kuchnia Tatarów krymskich to prawdziwe bogactwo przepisów. I nic w tym dziwnego! Znakomite wprost warunki klimatyczne spowodowa∏y, ˝e roÊlinnoÊç jest bogata i bardzo zró˝nicowana. Bogactwo kuchni polega te˝ na tym, ˝e Tatarzy przez wieki stykali si´ z wieloma kulturami — greckà, tureckà, ukraiƒskà, uzbeckà i kaukaskà. Oceniajàc skrótowo kuchnia tatarska to potrawy wysokokaloryczne i proste w przygotowaniu. Wed∏ug wielu badaƒ, soja, znana g∏ównie wegetarianom jako substytut mi´sa, obni˝a równie˝ cholesterol. Najbardziej czynne bia∏ko sojowe jest w fasolce sojowej i w jej przetworach (ale nie w oleju i sosach). Nasiona soi — ma∏e, owalne ziarenka o ró˝nych kolorach (˝ó∏te, zielone, czerwone i czarne), by∏y jednym z „pi´ciu Êwi´tych ziaren” Staro˝ytnych Chin. Soja do dziÊ odgrywa znaczàcà rol´ w kuchni orientalnej, przede wszystkim ze wzgl´du na du˝e wartoÊci od˝ywcze (bywa nawet nazywana mi´sem roÊlinnym). 100 g suchego ziarna dostarcza 442 kcal, w tym ok. 35 proc. bia∏ka o bardzo wysokiej wartoÊci od˝ywczej, zawiera te˝ sk∏adniki mineralne: potas, fosfor, wapƒ, magnez oraz nieco witamin. Niezmierne bogactwo przepisów kulinarnych Czebureki, czyli niebo w g´bie Szemrzàce strugi wody wyp∏ywajà z ogromnych dzbanów otoczonych od∏amkami ska∏. Drewniane altanki wyÊcielone czerwonymi dywanami i ten zapach... Nie by∏o innej alternatywy. „Karawan saraj”. Tu trzeba paÊç kolanami na mi´kkie poduszki i z us∏u˝nie niskiego stolika delektowaç si´ potrawami. Zupa szurpa, p∏ow, ko∏duny, no i oczywiÊcie — tatarskie placki z mi´sem, czyli czebureki. KtoÊ powie — banalne czebureki, które mo˝na dostaç we wszystkich krajach by∏ego ZSRR, w tym na Litwie? Tak, mo˝na panie i panowie, ale nie takie. Prawdziwe niebo w g´bie! Delikatne ciasto niemal si´ roztapia w ustach, a nadzienie z przyprawionego tajemniczymi zio∏ami mi´sa baraniego zmusza zamknàç oczy... Ile ko∏dunów mo˝e si´ zmieÊciç w ∏y˝ce? Kolejne danie, kolejny „bana∏”. Piero˝ki nadziewane mi´sem — ko∏duny. No, no, ciekawe, czy smaczniejsze od tych od teÊciowej? Kelner w stroju orientalnym przynosi miseczk´ otoczonà upojnym aromatem... W Êrodku jakaÊ drobnica. To sà ko∏duny?! Dotychczas myÊla∏em, ˝e rekordzistkà w robieniu miniko∏dunków jest matka ˝ony. A tu — osiem, r´cznie robionych sztuk, w jednej ∏y˝ce! Kulinarny rekord Guinnessa. I cenowo nieboleÊnie. Dania, po przeliczeniu z ukraiƒskich hrywien na lity, by∏y w cenie 5-15 litów. Suty obiad na dwoje doros∏ych i dwójk´ dzieci kosztowa∏ raptem 40 litów. Gdzie tak Paƒstwo Êpieszycie? Po sutym obiedzie nale˝y nieco odsapnàç. A ˝eby przypadkiem nie M∏odociany Ernest ma ju˝ czteroletnie doÊwiadczenie prowadzenia kuchni w „Karawan Saraj” wpaÊç w poobiednià drzemk´, warto kawy si´ napiç. Dobrej, po turecku przyrzàdzonej. Aha i nie zapomnieç spróbowaç tatarskich s∏odyczy. Ibrahim, gospodarz piwnicznej kafejki w budynku z XV w. kusi: czak-czak, pachlewe, che∏pek? Zamawiamy popularnà pachlewe, przygotowywanà tradycyjnie z ciasta prze∏o˝onego warstwami pokrojonych orzechów w∏oskich lub migda∏ów. I obficie skropionà miodem... Gospodarz od siebie dodaje jakieÊ inne s∏odkie ciastka. Ju˝ nigdzie nie Êpieszymy. Z miniaturowych fili˝anek popijamy „szatana” ∏agodzonego anielskimi rombami polanymi lukrem. S∏uchamy filozoficznych rozwa˝aƒ Ibrahima o ˝yciu, ludziach i o najwa˝niejszym — czasie, którego zawsze wszystkim jest brak. Wszystko kiedyÊ ma swój poczàtek i koniec... Ile p∏acimy? Dwie kawy i ciastka — 40 hrywien. 20 litów?! W mig nastàpi∏o orzeêwienie. Jedziemy! Aleksander Borowik Fot. autor Przepis na czebureki Oliwki Oliwki to owoce drzewa rosnàcego nad Morzem Âródziemnym. Te niewielkie pestkowce sà zielone, zaÊ gdy dojrzejà — to purpurowo-czarne. Oliwki jada si´ wy∏àcznie marynowane. Mo˝na kupiç z pestkami, ale najlepiej drylowane. Doskona∏e sà zielone, nadziewane migda∏ami, paprykà, ∏ososiem. Mo˝na je dodawaç do mi´s, pizzy, sa∏atek, koreczków z sera. Z pulpy owoców najwy˝szej jakoÊci t∏oczy si´ na zimno oliw´ sa∏atkowà, powinna byç jasna, przejrzyÊcie ˝ó∏ta i bez zapachu. Produkuje si´ z niej najlepsze majonezy. Gorsza jest oliwa kuchenna, zielona, t∏oczona z pulpy i pestek poÊledniejszego gatunku na goràco. Opr. A. B. Sobota, 6 — poniedzia∏ek, 1 paêdziernika 2007 r. Ibrahim, gospodarz piwnicznej kafejki kusi: czak-czak, pachlewe, che∏pek? Ciasto 0,5 kg màki, 50 g dro˝d˝y, 1 jajko, sól, troch´ ciep∏ego mleka i wody Farsz: 0,5 kg baraniny, 2 cebule, 3-4 zàbki czosnku, sól, pieprz, t∏uszcz do sma˝enia ZagnieÊç niezbyt twarde ciasto dro˝d˝owe, pozostawiç w cieple do wyroÊni´cia. Mi´so oczyÊciç dok∏adnie z ˝y∏ek i t∏uszczu i posiekaç. Nast´pnie dodaç posiekanà cebul´, czosnek, przyprawy, wlaç troch´ wody, wyrobiç. WyroÊni´te ciasto rozwa∏kowaç na posypanej màkà stolnicy na gruboÊç 1/2 cm, wycisnàç spodkiem du˝e krà˝ki, nak∏adaç farsz i dok∏adnie zalepiaç. K∏aÊç do rondla na mocno rozgrzany t∏uszcz i sma˝yç jak pàczki z obu stron ok. 15 min. Smacznego! 7 OPINIE Sobota, 6 — poniedzia∏ek, 8 paêdziernika 2007 r. Bo na Litwie ,,olala!” Ju˝ od ponad tygodnia ktoÊ ko∏o domu i w bli˝szej okolicy uparcie okleja auta i przydro˝ne s∏upy barwnymi naklejkami. Sam zdar∏em z reflektorów swojego samochodu ze cztery takie. Na naklejce widoczna jest przystrojona barwnym kwieciem g∏ówka dziewoi o Êrednio litewskiej urodzie i Êrednio poprawny litewski napis: „Pozostaƒ na Litwie, bo tu olala!”. W zale˝noÊci od intonacji i sytuacji, francuski wykrzyknik „olala!” oznaczaç mo˝e podziw, ale te˝ zaabsorbowanie, frasunek i k∏opot. W reklamach telewizyjnych wykrzyknika tego wraz dziewojà, której dorodny biust rozsadza bluzk´, u˝ywa pewien litewski skandalizujàcy brukowiec (zresztà, czy wÊród dzienników litewskich jest choç jeden nieskandalizujàcy i niebrukowiec?). Na nalepce jednak nie ma ani s∏owa o dzienniku, a pierwsza cz´Êç apelu nawiàzuje do sprawy wagi paƒstwowej, czyli masowej emigracji. Wnioskowaç z tego mo˝na, ˝e ruszy∏a kosztujàca ci´˝kie miliony i od d∏u˝szego ju˝ czasu zapowiadana akcja powstrzymywania emigracji. Trzeba tu przyznaç, ˝e naklejka jako sposób walki z exodusem obywateli paƒstwa jest Êrodkiem niezwykle efektywnym, przede wszystkim dla samych organizatorów: kto b´dzie liczy∏, czy rozklejono pi´ç milionów naklejek czy tylko pi´ç tysi´cy? Teraz co do tego „olala”. Czy posz∏y na rombik z dziewcz´ciem w wieƒcu tysiàce czy miliony, sens jest mniej wi´cej taki: zostaƒ na Litwie, nigdzie nie wyje˝d˝aj, bo tu jest bardzo dobrze, cudownie, wspaniale. Z tà cudownoÊcià i wspania∏oÊcià ma si´ kojarzyç p∏owow∏osa litewska hurysa. Niby: czego masz, rodaku, szukaç w obcych stronach, kiedy szcz´Êcie masz na miejscu? Chwyt seksualnego kojarzenia zachwalanego towaru jest w reklamie powszechny, jednak w tym miejscu raczej chybia celu. Wyje˝d˝ajà bowiem nie tylko obywatele, ale i obywatelki, a w dodatku nawet obywatel, zanim dojdzie do „olala”, musi najpierw „niam niam”, a o to w obcych krajach jakoÊ ∏atwiej. Dalej, jak ju˝ zaznaczy∏em, „olala” to u Francuzów zawo∏anie nie tylko podziwu, ale i ambarasu: spoglàda Litwin na Litw´, ojczyzn´ naszà, g∏ow´ skrobie, potem wzdycha ci´˝ko: olala! – i idzie pakowaç walizki. Po∏owa rodzin w naszym kra- ju si´ rozpada. To êle. Ale za to druga po∏owa trzyma si´ mocno. TeÊciowa wodza konserwatystów liczy na p´czki nale˝àce do niej klasztory i inne budynki na wileƒskiej Starówce. Zi´ç by∏ego ministra straci∏ lik tysi´cy hektarów, których z dnia na dzieƒ sta∏ si´ w∏aÊcicielem. Zi´ç by∏ego prezydenta dostaje pi´kny prezent od koalicjanta – ekskluzywne hektary w Bezdanach. Czyli wi´zy pokrewieƒstwa sà nierozerwalne, rodziny (chcesz, to czytaj: kliki, koterie, mafie) piel´gnujà zgod´ i pomoc wzajemnà, ˝e olala! Zwiàzek Dziennikarzy og∏asza dla obywateli ogólnokrajowà prac´ kontrolnà z Konstytucji. Wydaje si´ przy tym nie pami´taç, ˝e sam pierwszy obywatel paƒstwa, czyli prezydent, Konstytucj´ potraktowa∏ bardzo dowolnie: jak nie licz, trzech lat Adamkus przed wyborem na urzàd na Litwie nie mieszka∏. Konstytucja gwarantuje nietykalnoÊç w∏asnoÊci prywatnej. Ale tylko wtedy, gdy ta w∏asnoÊç znajduje si´ w narodowo poprawnych r´kach. W∏asnoÊç a podwileƒski Polak – to nie jest poj´cie konstytucyjne. A w koƒcu, sam Polak na Litwie do litewskiej Konstytucji ma si´ w ogóle nijak, bo preambu∏a jest jednoznaczna: konstytucj´ stanowi „naród litewski, który zachowa∏ swego ducha, j´zyk ojczysty, pismo i obyczaje”. Jeden j´zyk i jedno pismo. Kropka. Olala! Bioràc pod uwag´ powy˝sze, jak te˝ szereg innych jeszcze rzeczy, stwierdziç nale˝y, ˝e has∏o z naklejki s∏abe ma szanse pos∏uchu. Na razie litewscy obywatele wydajà si´ post´powaç w myÊl innego: „Uciekaj z Litwy, bo tu olaboga!”. Jan Sienkiewicz przez kilka godzin z no˝em w r´ku terroryzowa∏ nie tylko swoich kolegów, ale te˝ wychowawczyni´ w jednej ze szkó∏ wileƒskich. Albo przypadek, kiedy dyrektor jednej z podkowieƒskich szkó∏ zosta∏ zaatakowany przez ucznia i jego matk´, którà zaprosi∏ na rozmow´ w sprawie zachowania si´ syna. Tyle o bezpieczeƒstwie. O wynagrodzeniach. DziÊ w porównaniu z zarobkami, na przyk∏ad budowlanych, wynagrodzenie pedagogów jest mizerne. Owszem cegie∏ nie targajà, ale te˝ budujà. Budujà przysz∏oÊç dzieci, tudzie˝ staroÊç ich rodziców. Czy rzàd ugnie si´ przed protestujàcymi nauczycielami? Przed zbli˝ajàcymi si´ wyborami, byç mo˝e, tak. Czy zmieni to stosunek rzàdu do nauczycielstwa? Raczej nie, bo rzàd wydaje si´ te˝ znajdzie taƒszego badyla... I tym niemniej, Drodzy Pedagodzy! Najlepsze ˝yczenia z okazji Waszego Êwi´ta. Stanis∏aw Tarasiewicz Drodzy pedagodzy W piàtek na targu ,,Pod Halà” t∏ocznie z samego rana. Oprócz kupujàcych tradycyjnie tu ˝ywnoÊç przewija si´ sporo uczniów, którzy przed szko∏à wpadli kupiç ,,kwiatek dla pani”. Do jednego ze stoisk z kwiatami pewnym krokiem podchodzi nastolatek. — Po ile sà najtaƒsze kwiaty — rzuca w biegu. — Po 3 lity te ró˝yczki — odpowiada sprzedawczyni. M∏okos oblicza w pami´ci ile mu zostanie z sumy, jakà dosta∏ od rodziców na kwiatek. — Za drogo, za ma∏o zostaje... — mówi do siebie po krótkim namyÊle i idzie dalej w poszukiwaniu taƒszego badyla. Drodzy pedagodzy... Przykro, ˝e ten zwrot w Dniu Nauczyciela nabiera równie˝ innego znaczenia obok tradycyjnego towarzyszàcego pozdrowieniom z okazji Êwi´ta. Nauczyciele powitali go akcjami protestacyjnymi. Jedni przeprowadzili pó∏toragodzinny strajk ostrzegawczy podczas lekcji w szkole, inni ju˝ po szkole zebrali si´ na wiec przed gmachem rzàdu. Domagajà si´ podwy˝ek i polepszenia warunków pracy. Szczególnie te˝ zapewnienia ochrony przed agresjà ze strony uczniów i ich rodziców. O podstawach tych ˝àdaƒ dobitnie Êwiadczà przypadki, kiedy to uczeƒ klas poczàtkowych Komentarze z www.kurierwilenski.lt Jan Pawe∏ II: „Naród, który zabija w∏asne dzieci, jest narodem bez przysz∏oÊci” JaÊko: 04 10 2007 17:37 Nie wypada, ˝eby cz∏owiek decydowa∏ kto ma ˝yç, a kto nie. Bo przecie˝ nie od cz∏owieka zale˝y — czy to ˝ycie si´ zacznie czy nie. Cz∏owiek mo˝e tylko przygotowaç p∏aszczyzn´ do pocz´cia ˝ycia, a czy ono zaistnieje — to ju˝ inna sprawa. Skoro nie mo˝e decydowaç o poczàtku ˝ycia — to nie mo˝e decydowaç o koƒcu. Jestem chory od urodzenia na chorob´, którà nie da si´ wyleczyç i jakkolwiek ci´˝ko mi czasem z tym ˝yç, to jednak ciesz´ si´, ˝e rodzice przyj´li mnie. A ilu jest takich, co zabijajà swoje dzieci. JesteÊmy oburzeni kiedy s∏yszymy w wiadomoÊciach, ˝e matka czy ojciec zabili swoje dziecko kilkuletnie (ale nawet ono mo˝e si´ broniç), a dziecko w ∏onie matki? Ono nawet broniç si´ nie mo˝e. I to jest normalne? Jagoda: 04 10 2007 17:39 Gdy plemnik zap∏odni∏ komórk´ jajowà i powsta∏a zygota to ju˝ jest ˚YCIE, a usuwanie zygoty — k∏´bka ˝ywych komórek z odziedziczonà informacjà ojca i matki — to jest zabójstwem! Shalom: 04 10 2007 19:05 Jestem katolikiem, ale niektórych rzeczy stanowczo nie rozumiem. Jestem za tym, by nareszcie o tym, co majà robiç ze sobà, decydowa∏y same kobiety, a nie m´˝czyêni — ksi´˝a i politycy. Nie m´˝czyznom rodziç dzieci. Przeciwnicy aborcji traktujà wszystkie kobiety instrumentalnie. Gdyby m´˝czyêni musieliby rodzic, prawo do aborcji by∏oby absolutne, bez ˝adnych ograniczeƒ. I jestem za eutanazjà. Nie chcia∏bym ˝yç, gdybym... nie b´d´ tu wymienia∏ tej sytuacji, bo nie chc´ o tym myÊleç. Mam krewniaczk´ lekark´, która opowiada, jak w szpitalu ,,od∏àczajàludzi” od aparatury po prostu z litoÊci, by cz∏owiek d∏u˝ej si´ nie m´czy∏. Eutanazja to jest litoÊç. Amazonka: 05 10 2007 01:43 Patrzàc na t´ spraw´ ze strony filozoficznej, prawo do ˝ycia jest absolutne, wi´c ma przewag´ nad prawem do wyboru. Patrzàc ze strony ludzkiej i ˝yciowej, jak mo˝e grupa polityków decydowaç za ka˝dà kobiet´ w kraju? No, a najwa˝niejsze jest to, ˝e na Litwie KoÊció∏ i paƒstwo to dwie oddzielne instytucje i nie dopuszczalne sà wy∏àcznie argumenty religijne w procesie przyjmowania ustaw, które sà atrybutem w∏adzy paƒstwowej. Przecie˝ paƒstwo si´ nie wtràca w przyjmowanie prawa kanonicznego. OsobiÊcie uwa˝am, ˝e takie ustawy mo˝na przyjmowaç jedynie za pomocà referendum. Rasiak: 05 10 2007 08:19 Z punktu widzenia moralnego jestem przeciwko aborcji, z punktu widzenia prawnego — za legalizacjà, ale przy uwzgl´dnieniu tego, ˝e kwestia aborcji to nie tylko sprawa kobiety (jak chcà zwolennicy ca∏kowitej legalizacji). To te˝ sprawa m´˝czyzny (ojca) i lekarza. Ojciec te˝ ma prawo do dziecka pocz´tego, nawet, jeÊli matka chce aborcji. Lekarz ma prawo odmówiç wykonaç zabieg, jeÊli takie sà jego zasady moralne (oczywiÊcie, poza przypadkami wy˝szej koniecznoÊci — np. zagro˝enia dla ˝ycia matki). Eutanazja — podobnie. Margarita : 05 10 2007 15:02 JeÊli chodzi o stanowisko KoÊcio∏a, to czyta∏am kiedyÊ artyku∏, wymownie ilustrujàcy, ˝e niektóre moralne zakazy sà wynikiem interpretacji dostojników koÊcielnych, a nie jedynym i niepodwa˝alnym prawem bo˝ym. Oto np. Êw. Augustyn g∏osi∏, ˝e jeÊli kobieta dokona aborcji, bo z powodu okolicznoÊci ˝yciowych nie ma ˝adnych mo˝liwoÊci wychowywania dziecka, nie jest to grzechem, jeÊli natomiast zrobi to, by ukryç cudzo∏óstwo, wówczas jest. Inny Êwi´ty uzna∏, ˝e usuni´cie p∏odu do 40 dnia od pocz´cia nie jest grzechem. Zakon jezuitów kwestie moralne ocenia∏ w ten sposób - jeÊli cz∏owiek robi coÊ w pe∏nej zgodzie z w∏asnym sumieniem i przekonany o s∏usznoÊci tego czynu, nie mo˝na tego uznawaç za grzech. Poglàdy co najmniej kontrowersyjne. Waga : 05 10 2007 12:23 Poruszony problem jest chyba jednym z najtrudniejszych problemów etycznych. I ka˝dy jest tu winny. I kobieta, która si´ poddaje zabiegowi aborcji, i KoÊció∏, który zabrania stosowania jakichkolwiek Êrodów antykoncecji, i prawo, które ka˝e kobiecie, mimo zagro˝enia jej ˝ycia rodziç kolejne, siódme, czy ósme dziecko, z góry skazane na g∏ód, n´dz´ i ˝ycie na marginesie spo∏ecznym, i mà˝, który w∏asnà przyjemnoÊç przedk∏ada nad zdrowie, a mo˝e nawet ˝ycie ˝ony i pijany p∏odzi niepe∏nocenne potomstwo. Czy ci m´˝czyêni, którzy tak zaciekle walczà o prawo do ˝ycia nienarodzonego, mogà zrozumieç, jak si´ czuje wierzàca kobieta mi´dzy strachem przed grzechem, jakim jest stosowanie antykoncepcji, a strachem przed niepo˝àdanà cià˝à? I kogo ma s∏uchaç: lekarza czy ksi´dza? Chyba nigdy nie potrafi´ zrozumieç, dlaczego jest grzechem stosowanie Êrodków ochronnych? Kto wie, jak to KoÊció∏ t∏umaczy? Groszy piec: 04 10 2007 20:59 Mo˝e tak najpierw uszcz´Êliwmy dzieci ju˝ narodzone, przynajmniej zadbajmy o ich zdrowie i dostatnie ˝ycie, a potem ju˝ zajmijmy si´ aborcjà? Czy jak? Opinie internautów nie zawsze sà zbie˝ne z opinià redakcji 8 REPORTA˚ Sobota, 6 — poniedzia∏ek, 8 paêdziernika 2007 r. Szlezwik-Holsztyn – przyk∏adem dobrego wspó∏˝ycia (3) Proponujemy naszemu Czytelnikowi ostatnià cz´Êç relacji z edukacyjnej wizyty w regionie duƒsko-niemieckim, zorganizowanej przez Europejskie Stowarzyszenie Dzienników MniejszoÊciowych MIDAS. Fryzyjska mniejszoÊç narodowa Fryzowie – to lud pochodzenia germaƒskiego, zamieszkujàcy obszary dawnej Fryzji i pos∏ugujàcy si´ j´zykiem fryzyjskim. Obecnie Fryzowie – to autochtoniczna mniejszoÊç narodowa, zamieszkujàca w trzech paƒstwach naraz: w Holandii, w prowincjach Groningen oraz Fryzja i na przylegajàcych do tej prowincji wyspach; w Niemczech, w krajach zwiàzkowych Dolnej Saksonii i Szlezwiku-Holsztynie oraz w Danii w prowincji Jutlandia Po∏udniowa. Jak podaje encyklopedia, etnonim Fryzowie mo˝e pochodziç z j´zyka starogermaƒskiego, oznaczajàcy „odwa˝ny”, „m´˝ny” lub od Frese, Fries — „skraj”, „brzeg” (tj. dok∏adnie „mieszkaƒcy wybrze˝a”). W Êredniowieczu Fryzowie znani byli jako wytrawni marynarze i kupcy. Wspó∏czeÊnie zajmujà si´ w du˝ej mierze produkcjà mleka, hodowlà ko- ni, Êwiƒ, owiec, mieszkaƒcy wybrze˝a i wysp trudnià si´ te˝ rybo∏ówstwem. Od XVI wieku sà ewangelikami reformowanymi. To˝samoÊç fryzyjska W latach 20. XIX wieku powsta∏ Fryzyjski Ruch Narodowy. Walczy∏ on o odrodzenie j´zyka ojczystego i kultury narodowej, ale dopiero w 1990 roku j´zyk fryzyjski we Fryzji otrzyma∏ status „oficjalnego j´zyka regionalnego”. W Niemczech Fryzowie starajà si´ o zachowanie swojej kultury i j´zyka ojczystego, w obliczu nasilajàcego si´ procesu ujednolicania z kulturà niemieckà – na terenie Danii oraz Niemiec w regionie Szlezwik-Holsztyn dzia∏a kilka szkó∏ fryzyjskich, w których nauczanie odbywa si´ w trzech j´zykach – niemieckim, duƒskim oraz fryzyjskim. Jak powiedzia∏ Thomas Steensen, liczba Fryzyjczyków, zamieszkujàcych region pograniczny niemiecko-duƒski stanowi oko∏o 50 tysi´cy osób. W tym oko∏o 12 tysi´cy osób pos∏uguje si´ j´zykiem fryzyjskim. „Pomi´dzy Niemcami i Duƒczykami na tych terenach od wieków toczà si´ dyskusje, kto pierwszy dotar∏ na te tereny. Otó˝ musz´ oÊwiadczyç, ˝e pierwsze plemiona, które tu dotar∏y – by∏y to plemiona fryzyjskie” – mówi Thomas Steensen. „˚artujemy nieraz, ˝e j´zyk angielski – to m∏ody dialekt j´zyka fryzyjskiego” – dodaje. Na pytanie, co w∏aÊciwie znaczy byç Fryzyjczykiem w Niemczech, Thomas Steensen powiedzia∏: „JesteÊcie Polakami, którzy nie mieszkajà w Polsce. Ale w niektórych sytuacjach, myÊl´, ˝e musicie w jakiÊ sposób deklarowaç swojà polskoÊç. Tak samo jest tutaj – w niektórych sytuacjach musimy deklarowaç fryzyjskoÊç”. Jak zaznaczajà przedstawiciele fryzyjskiej mniejszoÊci narodowej, zamieszkujàcy w regionie duƒskoniemieckim Fryzowie dziÊ stanowià pewnego rodzaju platform´ pomi´dzy kulturà duƒskà i niemieckà. „Musimy mieszkaç w przestrzeni pomi´dzy duƒskà i niemieckà, zachowujàc fryzyjski sposób bycia, poniewa˝ to˝samoÊç fryzyjska – to coÊ wi´cej, ni˝ tylko j´zyk. W Fryzji nasz premier nie mówi po fryzyjsku, ale uwa˝a si´ za Fryzyjczyka” – mówi Thomas Steensen. MówiliÊmy — „w ogóle nie jesteÊmy Niemcami”, a Niemcy odpowiadali nam, „ale mieszkacie w Niemczech”. „Duƒczycy powiedzieli, ˝e nie jestem Duƒczykiem, poniewa˝ „Musz´ oÊwiadczyç, ˝e pierwsze plemiona, które tu dotar∏y – by∏y to plemiona fryzyjskie” mieszkam w Fryzji. Z tego powodu by∏em czasami nielubiany wÊród okreÊlonych grup, ale czasy zmieni∏y si´ i z punktu widzenia dnia dzisiejszego jednym z czynników, który pomaga zachowaç to˝samoÊç, mog´ powiedzieç, ˝e jest to sensowna integracja”. Finansowanie mniejszoÊci narodowych W miejscowoÊci Braist (Bredstedt) znajduje si´ Instytut Pó∏nocnofryzyjski, który jest centralnà instytucjà w Pó∏nocnej Fryzji, zajmujàcà si´ promocjà oraz nauczaniem j´zyka, kultury i historii fryzyjskiej. Instytut organizuje ró˝nego rodzaju konferencje, posiada archiwum, bibliotek´ oraz fonotek´. Ka˝dy, kto interesuje si´ kulturà fryzyjskà mo˝e skorzystaç ze zbiorów Instytutu Pó∏nocnofryzyjskiego. Warto przedstawiç naszemu Czytelnikowi tablice, ukazujà finansowanie duƒskiej, niemieckiej oraz fryzyjskiej mniejszoÊci narodowej w przygranicznym regionie duƒskoniemieckim w roku 2002: Europejski Maraton MniejszoÊci Na zakoƒczenie naszej wizyty edukacyjnej wracamy jeszcze raz do Flensburga. Od kilku lat na poczàtku wrzeÊnia odbywa si´ tu Europejski Maraton MniejszoÊci – „You! MM”, który sta∏ si´ znakomità tradycjà. Przedsi´wzi´cie to co roku zyskuje coraz wi´cej uczestników z ró˝nych krajów Europy. Nieprzypadkowo „Maraton MniejszoÊci” odbywa si´ we Flensburgu – uwa˝anym za „europejskà stolic´ mniejszoÊci narodowych”. 5-kilometrowy maraton rozpoczyna si´ w centrum Flensburga, nast´pnie uczestnicy biegnà wzd∏u˝ wybrze˝a w kierunku Danii, przekraczajà granic´ niemiecko-duƒskà i wracajà znowu do Flensburga. Organizatorzy maratonu zach´cajà do udzia∏u przedstawicieli wszystkich mniejszoÊci narodowych w Europie. Wi´cej informacji na temat maratonu „You! MM” oraz warunków uczestnictwa mo˝na uzyskaç na stronie internetowej www.you-mm.de. Witalis Masenas Fot. autor Fryzyjska mniejszoÊç narodowa w Niemczech (oko∏o 50 tys. 12 tys. pos∏ugujàcych si´ j´zykiem) èród∏o finansowania Kraj zwiàzkowy, Szkolnictwo 210200 euro, Kultura 91500 euro, Inna dzia∏alnoÊç kulturalna 230000 euro Inne fundacje 5800 euro Suma 537500 euro, Nieprzypadkowo „Maraton MniejszoÊci” odbywa si´ we Flensburgu, który jest uwa˝any za „europejskà stolic´ mniejszoÊci narodowych”. Duƒska mniejszoÊç narodowa w Niemczech (ok. 50 tys.) Rzàd niemiecki – 255600 euro – – 255600 euro Razem 793100 Euro Niemiecka mniejszoÊç narodowa w Danii (ok. 15 tys.) èród∏o finansowania Kraj zwiàzkowy, Rzàd duƒski èród∏o finansowania Kraj zwiàzkowy, Rzàd niemiecki, Rzàd duƒski Szkolnictwo Budowa szkó∏ Kultura KoÊció∏ Biblioteka Dziennik mniejszoÊciowy Inna dzia∏alnoÊç kulturalna Gospodarka Organizacje m∏odzie˝owe Przedszkola Opieka socjalna i zdrowotna Inne fundacje Suma 24257700 euro, 417200 euro, 238400 euro, 32500 euro, 92000 euro, –, 103200 Euro, 46000 euro, 86100 euro, 210100 euro, 28300 euro, 25600 euro, 27437100 euro, 34706700 euro – 2697100 euro 1561 euro 2720600 euro 2699100 euro – – 3908800 euro – 2871800 euro – 51248900 euro Szkolnictwo Budowa szkó∏ Kultura KoÊció∏ Biblioteka Dziennik mniejszoÊciowy Inna dzia∏alnoÊç kulturalna Gospodarka Organizacje m∏odzie˝owe Przedszkola Opieka socjalna i zdrowotna Inne fundacje Suma 1592300 euro, –, 125900 euro, 35800 euro, 36500 euro, –, 14500 euro, 78600 euro, 54400 euro, 54400 euro, 26000 euro, –, 2069500 euro, 11557200 euro – 94600 euro – 438000 euro – 636400 euro 147000 euro 18700 euro – – – 12891900 euro Razem 78686000 euro 6176900 euro, 562000 euro, 1315300 euro, –, 751900 euro, 2015200 euro, 265000 euro, –, 101700 euro, –, –, –, 12101300 euro, Razem 27062700 Euro Sobota, 6 — poniedzia∏ek, 8 paêdziernika 2007 r. REPORTA˚ Jak z∏apaç uciekajàce lato za ogon, czyli „oksamitowy” Krym (1) ByliÊmy z rodzinà na Ukrainie. ˚eby z∏apaç uciekajàce lato za ciep∏y jeszcze ogon. Tymczasem „barchatnyj”, a poprawniej z urz´du — „oksamitowy” — sezon zakoƒczy∏ si´ wrzàcà, jak smo∏a w piekle, kampanià wyborczà. Na szcz´Êcie las przydro˝nych politycznych reklam nie zdo∏a∏ przes∏oniç pi´kna krymskich Akermanów. „Russia Goodbye!” — Êpiewa∏ na Eurowizji reprezentujàcy Ukrain´ showman Wierka Sierduczka. Czy kiedyÊ Ukrain´ b´dzie staç na niezale˝noÊç gospodarczà? Czy zdo∏a wyzwoliç si´ spod opieki pot´˝nego sàsiada — Rosji, której nie w smak prozachodnie sympatie Ukrainy? Gaz po∏àczy wszystkich? — Nu czto, chocho∏, wsio torgujesz? — ˝artobliwie zagadnà∏ Ukraiƒca Rosjanin. — A szo mnie robit? Za szo wasz haz mnie kupliat? — zaÊmia∏ si´ w odpowiedzi „spekulant” handlujàcy soczystymi, czerwonymi jak dawny sztandar ZSRR, pomidorami w wy∏adowanej po samie brzegi przyczepie „zubrionok”. „I to prauda” — mo˝na tylko dodaç przypominajàc ten obrazek z bazaru w Eupatorii, a widzàc obecnie nerwowe ruchy na politycznej scenie Ukrainy po wyborach parlamentarnych. Gaz — ekonomiczny straszak, który Moskwa wyciàgn´∏a zaraz po zagro˝eniu, ˝e „pomaraƒczowi” mogà samodzielnie stworzyç rzàd. Przypomnienie zad∏u˝enia plus zapowiedê nowych, wy˝szych cen szybko och∏odzi∏y nastroje nawet najwi´kszych hurapatriotów. Nic wi´c dziwnego, ˝e i prezydent spuÊci∏ z tonu i apeluje teraz o szerokà koalicj´, z „niebieskimi” prorosyjskiego Janukowycza oczywiÊcie, w∏àcznie. Najpopularniejszy kolor na Ukrainie to... A tak a propos — jakie kolory Ukraiƒcy lubià najbardziej? Jaki jest najpopularniejszy? Dziesi´ç do jednego, ˝e nie zgadniecie! Ani pomaraƒczowy, ani niebieski, ani te˝ druga z narodowych barw na sztandarze — ˝ó∏ta. Ukraiƒcy — i na oran˝owym Zachodzie, i na sinym Wschodzie — uwielbiajà kolor... czarny! PrzekonaliÊmy si´ o tym tu˝ po przekroczeniu granicy. Na drogach — czarno wsz´dzie! Nie, tu nawet nie chodzi o to, ˝e nie ma tam obowiàzku (ani zwyczaju) jazdy ze Êwiat∏ami mijania. Nawet w nocy! Zdecydowana wi´kszoÊç napotkanych aut (pomijajàc ci´˝arówki, tiry i traktory) mia∏a wszystkie (no, oprócz przedniego) czarne jak w´giel szyby. Stary jak Êwiat zaporo˝ec i ten zasuwa∏ „w ciemno”. A, co? Jak moda to moda! Tym bardziej, ˝e przez policj´ tolerowana. Prezydencki orszak zmiót∏ dynie z drogi Droga na Chersoƒ. Przy drodze piramidy zielonoskórych arbuzów, ˝ó∏tych dyƒ, worków pe∏nych fioletowej cebuli. Sprzedawcy rozmawiajà jednak i na inne, aktualne kolory. — A dla mnie to niech choç „zieloni” rzàdzà! Byle dali jakoÊ ˝yç... — niemal z p∏aczem mówi Natasza sprzedajàca dynie. — Wczoraj jak korte˝ Juszczenki jecha∏, to nas wszystkich do rowów, w pole pozganiali! Chyba, ˝eby w oczy nie k∏u∏y nasze budy z papieru i folii, w których nocujemy. Jeszcze przed kilkoma laty pracowa∏a agronomem, by∏a „cz∏owiekiem”. — Ko∏chozy rozwalili... Ale ziemi´ dali! — uÊmiecha si´ z sarkazmem. — Tylko jak z tych dyniek wy˝yç? Po tych s∏owach odpad∏a wszelka ch´ç do targowania si´. Z piramidy owoców wybieram kilka dyƒ po 2 hrywny (1 lita), reszt´ z „dziesiàtki” równie˝ zgadzam si´ wziàç „naturà”. — Przepraszam, ale dziÊ jeszcze nic nie utargowa∏am... — t∏umaczy∏a si´ czterdziestoletnia kobieta o bardzo zm´czonej twarzy. Tam, gdzie Mickiewicz sonety swoje pisa∏ Przyczepa pe∏na soczystych (genetycznie niezmodyfikowanych jeszcze!) ukraiƒskich pomidorów ciàgn´∏a jak magnes Jedziemy na odleg∏y o 1600 kilometrów od Wilna Krym. W stron´ prawdziwej per∏y Ukrainy — Pó∏wyspu Krymskiego. Na — jak miejscowi okreÊlajà — tryzub. Do Eupatorii, której fantastyczne krajobrazy w jednym ze swoich „Sonetów krymskich” opisa∏o nieÊmiertelne pióro nasze- Na jednym z billboardów widnieje has∏o prezydenta — „Przed prawem wszyscy sà równi”. Dobre zamiary, tylko kiedy zostanà urzeczywistnione? go Wieszcza. Wp∏ynà∏em na suchego przestwór oceanu, Wóz nurza si´ w zielonoÊç i jak ∏ódka brodzi; Âród fali ∏àk szumiàcych, Êród kwiatów powodzi, Omijam koralowe ostrowy burzanu. Wzrasta temperatura, paskudniejà do granic niemo˝liwoÊci drogi, a tymczasem zbolale oczy coraz bardziej razi feeria kolorów przydro˝nych reklam. I te g∏owy, g∏owy, g∏owy. Co jest u licha? Juszczenko, Tymoszenko, Janukowycz... TrafiliÊmy na met´ reklamy przedwyborczej do parlamentu. Na jednym z billboardów widnieje has∏o prezydenta — „Przed prawem wszyscy sà równi”. Dobre zamiary, tylko kiedy zostanà urzeczywistnione? Wiadomo, korupcja, w mniejszym lub wi´kszym stopniu jest wsz´dzie, ale z tak bezwstydnie go∏à, jak na przejÊciu w Nowi Jarilowiczi, jeszcze si´ nie spotka∏em. Kiedy z ulgà po˝egnaliÊmy bia∏oruskich celników i pograniczników (znanych z bezwzgl´dnej s∏u˝bowoÊci i absolutnego poczucia humoru) myÊleliÊmy, ˝e to ju˝ koniec rozdmuchanych formalnoÊci. Przecie˝ spotyka przyjazna Litwie Ukraina! Magarycz M∏ody oficer, w nienagannie odprasowanym mundurze, bieluchnej koszuli i uÊmiechem d˝entelmena, szybko wertowa∏ nasze paszporty. Troch´ zadr˝a∏em widzàc obracany na wszystkie strony w∏asny dowód (kiedyÊ raczkujàca córka „autograf” czerwonym flamastrem w nim zrobi∏a...). Ale — uff — jakoÊ usz∏o... Raptem oddaje dokumenty i macha r´kà w stron´ Bia∏orusi: — Na koniec kolejki. Szcz´ka mi do ziemi opad∏a — co jest?! Pogranicznik bierze paszport ˝ony i wskazuje na postrz´piony grzbiet: „Z takim nie puszcz´ i ju˝!”. Zdziwienie, Êmiech i rozpacz w jednej chwili. Co mamy robiç? A tu raptem Ukrainiec uÊmiecha si´ szeroko i mówi patrzàc prosto w oczy: — Magarycz. 9 Kto w koƒcu wygra na Ukrainie? — ˚e co??? Pogranicznik — nadal si´ uÊmiechajàc — w otwartà lewà d∏oƒ uderza prawà po chwili jà Êciskajàc. Jak obuchem uderzony wracam do wozu szukajàc co mia∏bym w∏o˝yç do paszportu. 5 euro mo˝e wystarczy? W mgnieniu oka z paszportu znikn´∏a „niepotrzebna” kartka z dokumentu: „Szczastliwoho puti!”. „O˝esz ty, ukraiƒski copperfield!” — z˝ymam si´ odchodzàc mijajàc zawieszonà na budce przeêroczystà skrzynk´ z napisem „Na uwagi i skargi”. Pustà oczywiÊcie. Uwagi ju˝ sà w kieszeniach. Jednak tak pechowy poczàtek wcale nie zepsu∏ wakacji, podczas których tylko jeszcze jeden raz da∏em ∏apówk´. Dla innego urz´dnika paƒstwowego — policjanta z drogówki. Ile? O tym, jak te˝ o przyjaznych cenach, ∏adnych dziewczynach, ,,aksamitnym” piwie i kratach na pla˝y zapraszam do przeczytania za tydzieƒ. Aleksander Borowik Fot. autor Cdn. Stary jak Êwiat zaporo˝ec i ten zasuwa∏ z czarnymi jak w´giel szybami. A, co? Jak moda to moda! Sobota, 6 — poniedzia∏ek, 8 paêdziernika 2007 r. SPORT Porozumienie o wspó∏pracy w dziedzinie sportowej zosta∏o zrealizowane od razu Starostwo osiedla Bia∏a Waka w rejonie solecznickim oraz polska gmina Szudzia∏owo (woj. podlaskie) zawar∏y porozumienie o wspó∏pracy na okres 5 lat. Wspó∏praca b´dzie realizowana w takich dziedzinach: kultura i sztuka, nauka i oÊwiata, gospodarka, ochrona Êrodowiska, wymiana dzieci i m∏odzie˝y, niesienie pomocy charytatywnej oraz sport i turystyka. Wspó∏praca w tej ostatniej dziedzinie zosta∏a wypróbowana tu˝ po podpisaniu porozumienia. Jak poinformowa∏ „Kurier” cz∏onek delegacji starostwa Bia∏ej Waki Micha∏ Sienkiewicz, przedstawiciele osiedla z rejonu solecznickiego w Szudzia∏owie goÊcili na zaproszenie wójta tej gminy Stanis∏awa Fiedorowicza. Delegacji litewskiej przewodniczy∏ starosta Bia∏ej Waki Gienadij Baranowicz. W czasie pobytu obie strony sporzàdzi∏y prowizoryczny plan wspó∏pracy, której celem jest wszechstronny rozwój spo∏ecznoÊci obu gmin. Trzeba zaznaczyç, ˝e w czasie trwajàcego trzy dni pobytu delegacji z Litwy odbywa∏y si´ Dni Szudzia∏owa. Obok wielu imprez kulturalnych, rozrywkowych odbywa∏y si´ te˝ zawody sportowe, w których wzi´li udzia∏ równie˝ sportowcy z Bia∏ej Waki. Honoru swego rejonu i kraju nie splamili. W organizowanych po raz piàty mi´dzynarodowych zawodach strzeleckich nasza dru˝yna zaj´∏a wysokie drugie miejsce, a zaznaczyç nale˝y, ˝e w zawodach wzi´∏o udzia∏ 14 ekip. Zwyci´˝yli strzelcy z dru˝yny Sokó∏ka, którzy wystrzelali 215 pkt. Nasi sportowcy mieli wynik o 8 punktów gorszy. Tyle˝ punktów, co strzelcy z Bia∏ej Waki, wystrzelali równie˝ zawodnicy z NadleÊnictwa Krynki, ale mimo to zostali sklasyfikowani na trzecim miejscu. Jednym z elementów obchodów Dni Szudzia∏owa rozegrano te˝ mi´dzynarodowy mecz pi∏karski pomi´dzy miejscowà dru˝ynà a zespo∏em z Bia∏ej Waki. Pogoda w tym dniu dopisa∏a i na trybunach zasiad∏a spora grupa kibiców, która bardzo goràco dopingowa∏a pi∏karzy obu walczàcych na murawie boiska dru˝yn. Ciekawostkà by∏o to, ˝e w gronie zawodników ekipy gospodarzy znaleêli si´ miejscowi ksi´˝a oraz popi. Chodzi o to, ˝e na terenie gminy Szudzia∏owo oprócz koÊcio∏ów sà dwie cerkwie i meczet. Wyznawcy ró˝nych religii wspó∏˝yjà nadzwyczaj zgodnie i rywalizujà najcz´Êciej wy∏àcznie na arenie sportowej. Spotkanie, które przebiega∏o w wyjàtkowo przyjaznej i sportowej atmosferze, wygrali goÊcie z wynikiem 4:2. Delegacja z Bia∏ej Waki wi´c w dobrym nastroju póêniej wzi´∏a udzia∏ w odpuÊcie w dniu Êw. Bart∏omieja, patrona parafii w Szudzia∏owie. Wyznawcy prawos∏awia wzi´li udzia∏ w nabo˝eƒstwie w cerkwi. Jak twierdzi∏ pan Sienkiewicz, delegacja z Litwy by∏a podejmowana wyjàtkowo goÊcinnie, z prawdziwie s∏owiaƒskà serdecznoÊcià i otwartoÊcià. W imieniu delegacji z∏o˝y∏ on szczere s∏owa podzi´kowania wójtowi Szudzia∏owa Stanis∏awowi Fiedorowiczowi, radnemu Sejmiku Województwa Podlaskiego Mieczys∏awowi Baszko i wszystkim tym, którzy zorganizowali ten wspania∏y pobyt. Inf. w∏. Pojedynek dru˝yn pi∏karskich nosi∏ wyjàtkowo ciekawy i emocjonujàcy charakter, ale przebiega∏ w prawdziwie sportowej atmosferze Fot. archiwum Dobry humor dopisywa∏ naszym strzelcom, którzy wywalczyli wysokie drugie miejsce Fot. archiwum Mistrzyni Êwiata w skoku wzwy˝, 24-letnia Chorwatka Blanka Vlasic zosta∏a wybrana w plebiscycie EAA najlepszà w tym roku lekkoatletkà w Europie. Drugie miejsce zaj´∏a ubieg∏oroczna triumfatorka, szwedzka wieloboistka Carolina Kluft, a trzecie rosyjska tyczkarka Jelena Isinbajewa. Groclin Dyskobolia Grodzisk mia∏ ratowaç honor polskiej pi∏ki no˝nej, ale nie sprosta∏ mistrzowi Serbii. Crvena Zvezda Belgrad po przeci´tnym spotkaniu po raz drugi pokona∏a Groclin 1:0 i awansowa∏a do rozgrywek grupowych Pucharu UEFA. Blanka Vlasic mia∏a wyjàtkowow udany sezon — wygra∏a 18 konkursów z 19 Fot. archiwum Montiel obroni∏ tytu∏ Meksykaƒski bokser Fernando Montiel obroni∏ tytu∏ mistrza Êwiata organizacji WBO w kategorii junior koguciej. W Las Vegas pokona∏ przez techniczny nokaut w 12. rundzie Kolumbijczyka Luisa Melendeza. Do momentu przerwania pojedynku na kartach wszystkich s´dziów prowadzi∏ Montiel — 107:100, 107:100, 107:101. 28-letni Montiel odniós∏ 35. zwyci´stwo w zawodowej karierze. Dotychczas dwie walki przegra∏, a jednà zremisowa∏. Jego rówieÊnik Melendez legitymuje si´ rekordem 25-3. Obroƒca tytu∏u mistrza Êwiata, Francuz Sebastien Loeb (Citroen C4) prowadzi po dwóch odcinkach specjalnych Rajdu Katalonii, dwunastej eliminacji mistrzostw Êwiata. Loeb, który wygra∏ dwie poprzednie edycje hiszpaƒskiej imprezy, wyprzedza o 3,7 s Hiszpana Dani Sordo (Citroen C4) i o 4,4 s prowadzàcego w klasyfikacji generalnej M Fina Marcusa Groenholma (Ford Focus). Jones przyzna∏a si´ do winy Groclin honoru polskiej pi∏ki no˝nej nie obroni∏ Miniony sezon by∏ wyjàtkowo Sprintem Loeb prowadzi Blanka Vlasic lekkoatletkà roku w Europie udany dla Blanki Vlasic. Startujàc w 19 konkursach odnios∏a 18 zwyci´stw (15 z rz´du), pokonujàc w 12 wysokoÊç dwóch metrów. Ma szeÊç najlepszych wyników na Êwiecie. Czterokrotnie poprawia∏a rekord kraju, doprowadzajàc go do 2,07. W Osace zdoby∏a z∏oty medal mistrzostw Êwiata rezultatem 2,05. W plebiscycie EAA g∏osowali: internauci, media, narodowe zwiàzki i eksperci. W piàtek zaprezentowani zostanà najlepsi lekkoatleci. 11 Grodziszczanie w stolicy Belgradu wstydu nie przynieÊli, ale z drugiej strony mieli ma∏o atutów, by sprawiç niespodziank´. Praktycznie tylko osamotniony Adrian Sikora próbowa∏ rozbijaç serbskà defensyw´. Mecz nie by∏ wielkim widowiskiem. Serbowie cz´Êciej byli w posiadaniu pi∏ki, stwarzali wi´cej sytuacji, ale obroƒcy Groclinu grali doÊç uwa˝nie. DoÊç pewnie broni∏ bramkarz Sebastian Przyrowski, choç czasami sprzyja∏o mu szcz´Êcie. Najwi´ksze zagro˝enie gospodarze stwarzali po sta∏ych fragmentach gry. Po jednym z doÊrodkowaƒ Ognjena Koromana, bliski szcz´Êcia by∏ Mauricio Castillo, lecz strzeli∏ tak lekko, ˝e Przyrowski bez k∏opotów z∏apa∏ pi∏k´. Decydujàca o losach spotkaniach okaza∏a si´ 43 minuta. Serbowie egzekwowali kolejny rzut wolny z okolicy pola karnego. DoÊrodkowanie Koromana g∏owà na bramk´ zamieni∏ Mauricio Castillo. Nieudany wyst´p mia∏y te˝ w∏oskie kluby, z których a˝ trzy odpad∏y w czwartek w pierwszej rundzie Pucharu UEFA. Do fazy grupowej awansowa∏a tylko Fiorentina Florencja. Znacznie gorzej spisa∏y si´ inne dru˝yny z Pó∏wyspu Apeniƒskiego — Sampdoria Genua, Palermo i Empoli. Sampdoria zosta∏a wyeliminowana przez duƒski Aalborg BK, Palermo przegra∏o po serii jedenastek (2:4) z czeskim zespo∏em Mlada Boleslav, a Empoli w dwumeczu okaza∏o si´ s∏absze od FC Zurich. Stron´ na podstawie inf. w∏., BNS i PAP przygotowa∏ Zygmunt ˚danowicz S∏ynna amerykaƒska lekkoatletka Marion Jones przyzna∏a w liÊcie skierowanym do najbli˝szej rodziny i przyjació∏, ˝e przed igrzyskami olimpijskim w Sydney w 2000 roku stosowa∏a Êrodki dopingujàce — napisa∏ „The Washington Post”. Wed∏ug gazety Jones napisa∏a, ˝e od 1999 roku przez dwa lata bra∏a Êrodek dopingowy dostarczany jej przez trenera Trevora Grahama. Dziennikarze wià˝à jej przypadek z aferà laboratorium BALCO, które wytwarza∏o Êrodki wspomagajàce niewykrywane tradycyjnymi metodami. Dwa sensacyjne zwyci´stwa Koszykarki ¸otwy sprawi∏y sensacj´ 31. mistrzostw Europy pokonujàc w pierwszym czwartkowym çwierçfinale faworyta meczu — Francj´ 66:62. Do tej pory ¸otwa tylko dwukrotnie gra∏a w fina∏ach ME koszykarek — w 1999 roku uplasowa∏a si´ na 9. pozycji, a w 2005 roku zaj´∏a 6. miejsce. Koszykarki Bia∏orusi równie˝ w drugim czwartkowym çwierçfinale nieoczekiwanie pokona∏y z∏ote medalistki z 2005 roku — Czeszki 52:46. Wielkie zawody w ˚ninie Okazale zapowiadajà si´ 30. mi´dzynarodowe zawody motorowodne, które w sobot´ i niedziel´ odb´dà si´ w ˚ninie. Po raz pierwszy przeprowadzone zostanà równolegle mistrzostwa Êwiata w klasach O-125 i O-350, Europy w O-700 oraz Polski w S-550, T-400, T-550 i JT-250. Jak poinformowa∏ komandor zawodów Jerzy Âniadecki, na Ma∏ym Jeziorze ˚niƒskim rywalizowaç b´dzie blisko stu zawodników, z czego a˝ 52 zagranicznych z 14 krajów. p 12 ROZRYWKA Czy jesteÊ skàpy? Niektórzy skàpstwo nazywajà oszcz´dnoÊcià. Czym ró˝ni si´ cz∏owiek oszcz´dny od skàpego? Zazwyczaj ludzie odk∏adajà, by póêniej pozwoliç sobie na jakiÊ luksus. Czasami jednak robià to tylko po to, aby posiadaç coraz wi´cej pieni´dzy. Wcale nie zamierzajà ich nigdy wydawaç, samo gromadzenie sprawia im ogromnà przyjemnoÊç i satysfakcj´. 1. Nieoczekiwanie dostajesz propozycj´ kilkudniowego pobytu s∏u˝bowego w którymÊ z krajów zachodnich: a) nie wypada odmawiaç, masz jednak nadziej´, ˝e nic na tym wyjeêdzie nie stracisz, a mo˝e nawet zaoszcz´dzisz na dietach b) to ciekawa propozycja i zamierzasz jà szybko przemyÊleç c) zgadzasz si´ ch´tnie, nawet gdybyÊ mia∏a/ gdybyÊ mia∏ do tego do∏o˝yç. Uwa˝asz, ˝e jest to wspania∏a okazja, by pozwiedzaç i poznaç ciekawych ludzi. 2. Kupujàc prezent swojemu przyjacielowi kierujesz si´ przede wszystkim: a) cenà b) walorami praktycznymi c) tym, co sprawi∏oby jej/ jemu najwi´kszà przyjemnoÊç 3. Takie dni jak Sylwester czy ostatni wieczór karnawa∏u najcz´Êciej sp´dzasz: a) w domu. Lepiej oglàdnàç TV ni˝ zad∏u˝yç si´ po uszy b) wszystko zale˝y od propozycji jakà otrzymasz c) w dobrym towarzystwie, bez wzgl´du na cen´ 4. Dysponujàc wi´kszà sumà pieni´dzy: a) skrupulatnie sprawdzasz oferty bankowe, tak ˝eby Twoja lokata by∏a pewna b) postanawiasz kupiç sobie coÊ, na co od d∏u˝szego czasu mia∏aÊ/ mia∏eÊ ochot´. Reszt´ lokujesz gdzieÊ w banku c) kupujesz jakieÊ drobiazgi dla najbli˝szych i naradzasz si´ z nimi co zrobiç z tà gotówkà 5. Na Twoim koncie zosta∏o niewiele pieni´dzy, a na ekrany kin wchodzi film, na który od dawna czeka∏aÊ/ czeka∏eÊ: a) wyglàda na to, ˝e b´dziesz musia∏a/ musia∏ poczekaç z tym do przysz∏ego miesiàca b) czekasz jeszcze par´ dni, mo˝e ktoÊ Ci´ zaprosi... c) lubisz byç na bie˝àco, a pieniàdze to rzecz nabyta — zawsze mo˝na je od kogoÊ po˝yczyç 6. JesteÊ osobà, która: a) nie lubi wydawaç pieni´dzy na „g∏upoty” b) kupuje prezenty tylko w wyjàtkowych sytuacjach c) cz´sto robi prezenty ludziom, których lubi 7. KtoÊ ze znajomych prosi Ci´ o po˝yczenie na imprez´ kilku p∏yt kompaktowych: a) odmawiasz t∏umaczàc si´, ˝e b´dà Ci bardzo potrzebne — nie lubisz po˝yczaç wartoÊciowych rzeczy b) nie mia∏abyÊ/ nie mia∏byÊ nic przeciwko temu, gdybyÊ zosta∏a/ zosta∏ zaproszona/ zaproszony c) dzisiaj od Ciebie po˝yczajà — jutro Ty po˝yczysz, nie warto przywiàzywaç si´ do rzeczy martwych 8. W sprawach bud˝etu domowego jesteÊ za: a) jak najwi´kszà oszcz´dnoÊcià, nigdy przecie˝ nie wiadomo co przy- Sobota, 6 — poniedzia∏ek, 8 paêdziernika 2007 r Sponsor nagród — Wileƒska Ksi´garnia przy ulicy Rudnickiej 20 niesie ˝ycie b) du˝à elastycznoÊcià, w zale˝noÊci od sytuacji c) pe∏nà swobodà, o ile tylko wielkoÊç bud˝etu na to pozwala 9. JesteÊ w∏aÊcicielem ma∏ej firmy, która zatrudnia kilku pracowników: a) ograniczasz wydatki na pracowników do minimum, tak aby firma przynosi∏a jak najwi´ksze dochody b) bardzo dok∏adnie analizujesz wk∏ad pracy i umiej´tnoÊci ka˝dego z pracowników, stosownie do tego ustalajàc wynagrodzenie c) dbasz o dobre p∏ace dla swoich pracowników nawet kosztem swoich w∏asnych dochodów 10. Twoja sympatia z zachwytem opowiada Ci o ciuchu, który ch´tnie by sobie kupi∏a, gdyby tylko mog∏a sobie na niego pozwoliç: a) có˝, nie zawsze mamy to co chcemy b) jeÊli sama/ sam sobie tego nie kupi — wykorzystasz jakaÊ najbli˝szà okazj´, ˝eby zrobiç jej niespodziank´ c) postanawiasz kupiç jej/ mu to w prezencie, nawet gdybyÊ mia∏a/ mia∏ si´ na t´ okazj´ zapo˝yczyç A) ˚yjesz delikatnie mówiàc: niezwykle oszcz´dnie. Zbierasz grosz do grosza, martwiàc si´ na zapas tym co mo˝e si´ zdarzyç w przysz∏oÊci. Nie lubisz niespodzianek. Zwykle na coÊ zbierasz — przynajmniej takie stosujesz wyt∏umaczenie. Prawdziwy powód jest chyba troch´ inny. Czy˝byÊ nie martwi∏a/nie martwi∏ si´ tym, ˝e wydasz za du˝o pieni´dzy? A gdzie Twoje zaufanie do w∏asnej osoby? Do ˝ycia podchodzisz wi´cej ni˝ praktycznie. Mo˝e warto jednak pozwoliç sobie i innym na odrobin´ szaleƒstwa? Tak szybko up∏ywa ˝ycie... B) Chcia∏abyÊ/chcia∏byÊ ˝yç oszcz´dnie. Naprawd´! Ale jak tu ˝yç oszcz´dnie, kiedy ma si´ tyle wydatków i tyle osób woko∏o, którym chcia∏oby si´ zrobiç jakiÊ mi∏y prezent? JeÊli uwa˝asz coÊ za potrzebne — kupujesz to, nie patrzàc na cen´. Lubisz ˝ycie na poziomie, dlatego nie rezygnujesz ∏atwo z czegoÊ, co bardzo Ci si´ podoba. Podobnie jest, jeÊli chodzi o Twoich przyjació∏. Cz´sto sprawiasz im niespodzianki, cieszy Ci´ ich zaskoczona mina. Od czasu do czasu starasz si´ troch´ oszcz´dniej ˝yç, ale w∏aÊciwie z czego tu rezygnowaç? Chyba nie bardzo wiesz, bo wszystko wydaje si´ równie wa˝ne. Byleby tylko mieç sta∏e i dobre dochody... a pieniàdze? No có˝ — przychodzà i odchodzà. C) JesteÊ osobà, która ma gest zarówno w ma∏ych jak i du˝ych sprawach. Oszcz´dzanie „tak na wszelki wypadek” nie jest Twojà domenà. Lubisz ˝ycie na luzie, nie zastanawiasz si´ „co by by∏o, gdyby”. Pieniàdze sà rzeczà nabytà. Nale˝y je wydawaç — po to sà. W towarzystwie uchodzisz za osob´, która ma otwarty portfel. Lubisz wydawaç pieniàdze, szczególnie gdy masz przy sobie kogoÊ na kim Ci zale˝y. JesteÊ sta∏à bywalczynià/ sta∏ym bywalcem zak∏adów kosmetycznych i fryzjerskich. Zakupy robisz w najlepszych sklepach, a produkty, których u˝ywasz sà markowe. Najprawdopodobniej nawet nie zastanawiasz si´ nad tym, czy nie szkoda Ci pieni´dzy. Litery z pól ponumerowanych od 1 do 22 utworzà rozwiàzanie — dokoƒczenie humoru U∏o˝y∏ Kazimierz Wo∏odko FOTODOWCIP Cotygodniowe losowanie nagród za rozwiàzanie krzy˝ówki. Kupon z rozwiàzaniem krzy˝ówki nale˝y nadsy∏aç do 11 paêdziernika (decyduje data stempla pocztowego). Wyniki zamieÊcimy 13 paêdziernika. Rozwiàzanie krzy˝ówki z 29 wrzeÊnia Poziomo: „T´cza”, Zan, ska∏a, juror, zo∏zy, wysyp, Franz, kret, gumiak, masa, mit, okup, dola, Ferrari, jar, team, Bruno, Anna, awans, opad, ananas. Pionowo: odium, etap, i∏, migrena, kit, rand, cyfra, dama, rektor, wat, Liban, kuzyn, moa, rwa, oczar, szpak, Juan, zaloty, sutanna, kanar, pu∏ap, Ross. Has∏o:... kartofla zarodzi wsz´dzie (dokoƒczenie przys∏owia) WÊród Czytelników, którzy nades∏ali prawid∏owe rozwiàzanie krzy˝ówki z 29 wrzeÊnia, zosta∏y rozlosowane nagrody. Tym razem ufundowa∏a je Wileƒska Ksi´garnia przy ulicy Rudnickiej 20. Zwyci´zcami zostali: Jolanta Paszkowska (wieÊ Wierzbiszki, rej. wileƒski), Regina Bujnicka (Wilno). Nagrody prosimy odebraç w ksi´garni przy ulicy Rudnickiej 20 do 12 paêdziernika. Uwaga, osoby, przysy∏ajàce rozwiàzania krzy˝ówek, prosimy o podanie imienia, nazwiska, adresu, a tak˝e w miar´ mo˝liwoÊci — numeru telefonu. W losowaniu nagród za rozwiàzanie krzy˝ówki nie mogà uczestniczyç pracownicy redakcji oraz cz∏onkowie ich rodzin. Przewodnik kinomana Mi∏oÊnicy horrorów akcji, a szczególnie popularnej i udanej serii „Resident Evil” ju˝ od dawna czekali, nieco opóênionej na Litwie, premiery trzeciej serii pt. „Extinction” (Zag∏ada). Jak i poprzednio, tak i teraz mo˝emy spodziewaç si´ wybuchowego kina akcji z nowoczesnymi efektami oraz nieoczekiwanym i zagmatwanym zakoƒczeniem. Historia trzeciej cz´Êci „Resident Evil” toczy si´ 3 lata po wykonaniu czystki (zrzucenie bomby termojàdrowej) na miasto Raccon City. Korporacja Umbrella nie zdo∏a∏a opanowaç rozprzestrzeniania si´ T-Virusa, który niekontrolowany wywo∏a∏ epidemi´ na skal´ Êwiatowà. Alice, która ju˝ nie raz mia∏a do czynienia z Umbrellà, zorganizowa∏a konwój, którym wraz z grupà cywilów próbuje si´ przedostaç na Alask´ przez pustyni´ Nevada. Zadanie nie b´dzie jednak z naj∏atwiejszych. Oprócz poprzednich zmutowanych wrogów bohaterowie zmierzà si´ te˝ z cz∏onkami Korporacji Umbrella, którzy za wszelkà cen´ pragnà ponownie przejàç Alice, by kontynuowaç swoje badania. „Absoliutus blogis: I‰nykimas” wyÊwietlany jest w „Coca-Cola Plaza” do 11 paêdziernika o: 12.30, 14.50, 17.10, 19.30 i 21.50. W kinie „Akropolis” równie˝ do 11 paêdziernika o: 11.30, 13.50, 16.15, 18.30 oraz 21.00. Drugà premierà tego tygodnia jest „Angel” (Angelas) – niezbyt reklamowany dramat romantyczny, który, niestety, mo˝e przejÊç ca∏kowicie niezauwa˝ony. Film w re˝yserii Francoisa Ozona opowiada histori´ m∏odej dziewczyny, która dzi´ki uporowi, determinacji i odrobinie bezczelnoÊci realizuje swoje najwi´ksze marzenia. Francois Ozon zrobi∏ film wed∏ug wszystkich standardów lat 20. i jest to nie tylko obraz o starym kinie, ale te˝ prezentacja technik i sposobów, które by∏y wykorzystywane przy kr´ceniu filmów na poczàtku ubieg∏ego stulecia. „Angel” wyÊwietlany jest w kinie „Coca-Cola Plaza” do 11 paêdziernika Niedzielne Msze Êw. w j´zyku polskim W koÊcio∏ach wileƒskich o: 13.15, 15.50, 18.30 i 21.00. Nadal wyÊwietlana jest komedia akcji z niepowtarzalnym Jackie Chanem oraz popularnym komikiem Chricem Tuckerem — „Rush Hour 3” (Piko Valanda). Trzeci ju˝ film nadal trzyma poziom poprzednich odcinków i ponownie potrafi rozbawiç swoimi oryginalnymi sztuczkami oraz mistrzowskimi dialogami. „Rush Hour 3” wyÊwietlany jest w kinie „Coca-Cola Plaza” do 11 paêdziernika o: 11.30, 13.45, 16.15, 18.15 oraz 20.30. W kinie „Akropolis” film obejrzeç mo˝na równie˝ do 11 paêdziernika o: 10.45, 13.00, 15.10, 17.30, 19.45 i 21.40. Popularna ostatnio animacja „Ratatouille” (La tro‰kinys) równie˝ nie zamierza jeszcze znikaç z du˝ych ekranów. Zgrabna historia z Êwietnie przekazanym mora∏em jest do obejrzenia w kinie „Coca-Cola Plaza” do 10 paêdziernika o: 11.00, 13.30, 16.00, 18.30 i 21.00. W kinie „Akropolis” do 11 paêdziernika o: 10.15, 12.45, 15.30, 18.00 oraz 20.30. Edgar Jarmo∏owski Âwi´to plonów w Kalwarii Wileƒskiej W najbli˝szà niedziel´, w Kalwarii Wileƒskiej b´dzie obchodzone Êwi´to plonów. B´dzie odprawiona Masz Êw. dzi´kczynna za tegoroczne plony. Po Mszy Êw. o godzinie 12.00 odb´dzie si´ spotkanie w Domu TEATRY Nacionalinis operos ir baleto A. Vienuolio 1 6. X. godz. 18.30 „Âpiàca królewna”. 7 o godzinie 12.00 dzieci obejrzeç mogà „Grek Zorba”. Nacionalinis dramos Gedimino 4 6. X. godz. 18.00 „Elita”. 7 o godzinie 12.00 „Kopciuszek”, wieczorem o godzinie 18.00 „Skàpiec”. W ma∏ej sali 7. X. godz. 16.00 „Pos∏uszna”. MaÏasis Gedimino 22 6. X. godz. 18.30 „Kobieta w piaskach”. Rus˜ J. Basanaviãiaus 13 6. X. godz. 18.00 „Âmieszne pieniàdze”. 7 o godzinie 12.00 „Czerwony kapturek”. Jaunimo Arkli˜ 5 7. X. godz. 18.00 „Anna w tropikach”. Lòlò Arkliu 5 6 i 7. X. godz. 12.00 „Eglò — królowa w´˝y”. W ma∏ej sali 6. X. godz. 14.00 „Brzydkie kaczàtko”. 7 o tej samej porze „Bajka o ˝ó∏wiàtku”. Raganiukòs S. Staneviãiaus 24 6. X. godz. 12.00 „Matylda”. 7 o tej samej porze „Âpiàca królewna”. MUZEA Narodowe Arsenalo 1 „Litewska kultura etniczna”, „Paƒstwowe odznaczenia ¸otwy” oraz „Herby miast i miasteczek Litwy”. Sztuki Stosowanej Arsenalo 3a 13 INFORMATOR Sobota, 6— poniedzia∏ek, 8 paêdziernika 2007 r. Parafialnym. A skoro Êwi´to plonów, zach´ca si´ uczestników, aby przynieÊli plony ze swoich ogródków i sadów. Tego dnia od godziny 8. 30 do 15.00 przy koÊciele b´dzie czynny te˝ „Caritas” i b´dzie przyjmowaç ofiary na dokarmianie biednych dzieci. Pracownicy „Caritasu” proszà jednak, ˝eby tego dnia nie przynosiç odzie˝y, a raczej coÊ do jedzenia. Mile widziane jest, jeÊli kogoÊ b´dzie staç na wsparcie pieni´˝ne „Caritasu”. Kalwaryjscy ksi´˝a, pracownicy „Caritasu” oraz biedne dzieci liczà na naszà ofiarnoÊç. J. T. Ekspozycja eksponatów nabytych, jak te˝ darowanych z myÊlà o budowanym Pa∏acu W∏adców. JednoczeÊnie do obejrzenia wystawa sztuki sakralnej. Najnowszy pokaz „Gobeliny Eskimosów” — przygotowany staraniem plastyków Kanady. Ratusz Pokaz zdj´ç historycznych ukazujàcy dni codzienne wileƒskiej dzielnicy ˝ydowskiej. JednoczeÊnie mo˝na tu obejrzeç prace fotografika litewskiego Meãisa Brazaitisa. „Wilno w latach 1939 -1940”. Pa∏ac Umiastowskich Trak˜ 2/24 „Wizje”. Agnus Elegro–Peãiukonis. Pa∏ac Radziwi∏∏ów. Vilniaus 22 Pokaz autorski „Spokojna konfrontacja” autorstwa K. Dara‰keviãiusa. Jubileuszowy pokaz V. K. Jonynasa „Na skrzy˝owaniach sztuk Êwiata”. JednoczeÊnie obejrzeç tu mo˝na najwi´kszy gobelin w Litwie autorstwa rodziny Jonutisów. „Prospekto” Gedimino 43 Najnowszy pokaz „M∏odzi fotograficy czescy”. „Akademija” Latako 2 „Audrius Puipa (1960–1997) mistrz ˝ycia i twórczoÊci”. JednoczeÊnie obejrzeç tu mo˝na witra˝e. ·v. Jono ‰v. Jono 11 Eksponowane sà tu medale z XXIII obozu twórczego ich twórców. „Meno ni‰a” Basanaviãiaus 1/12 Pierwszy pokaz autorki DÏiny Jasinienò „Dekoracje” (malarstwo na tkaninie). Kairò–de‰inò Latako 3 Instalacje plastyka z Chorwacji Matijo Debeljuho. „ARtima” Totori˜ 3 Grafika I. DarguÏytò. GALERIE Paveiksl˜ DidÏioji 4 „Alfredas Kubinas — druga strona realiów” (Austria). JednoczeÊnie ma tu miejsce jeszcze jeden pokaz poÊwi´cony 100-leciu znanego kolekcjonera i historyka sztuki Edmundasa Lauceviãiusa. „Arka” Au‰ros Vart˜ 7 Ma tu miejsce doroczna ekspozycja malarstwa plastyków stolicy. I jeszcze jeden pokaz studentów katedry rysunków uniwersytetu w Szawlach. Fotografijos DidÏioji 19 Wystawa fotograficzna pt. „Litwa — tak”. KONCERTY Filharmonia Au‰ros Vart˜ 5 6. X. godz. 19.00 — Bia∏oruska Paƒstwowa Orkiestra Symfoniczna. 7 o godzinie 12.00 — koncert dla calej rodziny — Litewska Narodowa Orkiestra Symfoniczna. Pa∏ac Kongresowy 6 i 7. X. godz. 19.00 „Bohema”. Muzeum Sztuki Stosowanej Arsenalo 3 6. X. godz. 16.00 — w ramach festiwalu muzyki dawnej wystàpi „Banchetto musicale”. 7 o godzinie 16.00 — wieczór muzyki kameralnej. KoÊció∏ Êw. Janów ‰v. Jono 12 6. X. godz. 12.00 „Godzina muzyki”. KoÊció∏ pw. Êw. Bart∏omieja, UÏupio 17a (Zarzecze), godz. 12.00; KoÊció∏ pw. Chrystusa Króla, ul. ·varioji 3 (Kolonia Wileƒska), tel. (8-5) 267 25 75, godz. 9.00; KoÊció∏ pw. Ducha Âwi´tego (podominikaƒski), ul. Dominikon˜ 8 (Starówka), tel. (8-5) 262 95 95, godz. 8.00, 9.00, 10.30, 12.00, 13.30, 18.00; KoÊció∏ pw. b∏. Jerzego Matulewicza, pl. Matuleviãiaus (Wirszuliszki), tel. (8-5) 246 17 70, godz. 8.00, 14.00; KoÊció∏ pw. Êw. Jana Bosko, ul. Erfurto 3 (Lazdynai), tel. (8-5) 244 76 66, godz. 9.30, 13.00; KoÊció∏ pw. Êw. Józefa, ul. Tolmienkiemio 4 (Zameczek), tel. (8-5) 230 82 56, godz. 10, 13, 18.00 KoÊció∏ pw. Êw. Êw. Jakuba i Filipa, Luki‰ki˜ 10 a, (Centrum) tel. 212 46 11, godz. 16.00; KoÊció∏ pw. Êw. Kazimierza, ul. Palydovo 15 (Nowa Wilejka), tel. (8-5) 267 16 50, godz. 9.00, 13.00; KoÊció∏ pw. Królowej Pokoju, ul. Parko 15 (Nowa Wilejka), godz. 8.00, 10.00, godz. 14.00; KoÊció∏ pw. Mi∏osierdzia Bo˝ego, ul. Dominikon˜ 12 (Starówka), godz. 16.00; KoÊció∏ pw. Niepokalanego Pocz´cia NMP, ul. Seli˜ 17 (Zwierzyniec), (8-5) 273 31 62, godz. 8.30, 13.00; KoÊció∏ pw. Odnalezienia Krzy˝a Êw., ul. Kalvarij˜ 225 (Jerozolimka) tel. (85) 269 74 69, godz. 9.00, 13.30; KoÊció∏ pw. Êw. Êw. Piotra i Paw∏a, ul. Antakalnio 1 (Antokol), tel. (8-5) 234 02 29, godz. 8.30, 13.00; KoÊció∏ pw. Êw. Rafa∏a, ul. Upòs 1 (Ânipiszki), tel. (8-5) 272 41 64, godz. 8.00, 9.00, 13.00, 18.00; KoÊció∏ pw. Serca Jezusowego, ul. Gerosios Vilties 17 (Dobra Rada), tel. (8-5) 233 28 98, godz. 8.30 13.00; KoÊció∏ pw. Êw. Teresy (Ostra Brama), ul. Au‰ros Vart˜ 14 (Starówka), tel. (8-5) 212 35 13, godz. 9.00, 13.00, 17.30; KoÊció∏ pw. Wniebowzi´cia NMP, ul. Trak˜ 9 (Starówka), godz. 11.30, 13.00; KoÊció∏ pw. Wszystkich Âwi´tych, ul. Rudnink˜ 20 (Starówka), tel. (8-5) 261 74 34, godz. 10.30. W koÊcio∏ach Wileƒszczyzny Bezdany — koÊció∏ pw. NajÊwi´tszej Maryi Matki Mi∏osiernej Ostrobramskiej, godz. 12.00; Balingródek — koÊció∏ pw. OpatrznoÊci Bo˝ej, godz. 10.00 Bujwidze — koÊció∏ pw. Êw. Jerzego, godz. 14.00; Butrymaƒce — koÊció∏ pw. Êw. Micha∏a, godz. 9.00 i 13.00; Dukszty — koÊció∏ pw. Êw. Anny, godz. 9.30; Dziewieniszki — koÊció∏ pw. MB. Ró˝aƒcowej tel. ( 8380) 54272 godz. 10.30; Ejszyszki — koÊció∏ pw. Wniebowstàpienia Paƒskiego, tel. (8–380) 5 67 27, godz. 8.30, 12.00, 18.00; Grzegorzewo — kaplica pw. Ducha Âwi´tego, godz. 12.00; Jaszuny — koÊció∏ pw. Êw. Anny, tel. 8 698 18 923, godz. 11.30; J´czmieniszki — koÊció∏ pw. Êw. Antoniego, godz. 9.00; Kamionka — koÊció∏ pw. Êw. Teresy, godz. 11.00; Kiena — koÊció∏ pw. Matki Bo˝ej Mi∏osierdzia; godz. 10.30; KoleÊniki — koÊció∏ pw. Niepokalanego Pocz´cia NMP, tel. (8-380) 4 83 80, godz. 12.00; Korko˝yszki — koÊció∏ pw. Êw. Êw. Piotra i Paw∏a, godz. 12.00; Korwie — koÊció∏ pw. Êw. Êw. Piotra i Paw∏a, godz. 13.00; Kowalczuki — koÊció∏ pw. Mi∏osierdzia Bo˝ego, godz. 10.00; Landwarów — koÊció∏ pw. Zwiastowania NMP, tel. (8-528) 281 41, godz. 10.00; ¸awaryszki — koÊció∏ pw. Êw. Jana Chrzciciela, godz. 7.30, 12.00; Mejszago∏a — koÊció∏ pw. Wniebowzi´cia NMP, tel. (8-5) 249 44 93, godz. 10.30; Mickuny — koÊció∏ pw. Wniebowzi´cia NMP, tel. (8-5) 238 63 97, godz. 9.00, 11.00; Miedniki — koÊció∏ pw. Trójcy Êw., tel. (8-5) 259 72 96, godz. 9.00, 12.15, 16.00; MoÊciszki — kaplica pw. Matki Bo˝ej Królowej Rodzin, godz. 9.00; Niemenczyn — koÊció∏ pw. Êw. Micha∏a Archanio∏a, tel. (8-5) 237 26 52, godz. 9.00, 10.30; Narwiliszki — koÊció∏ pw. Matki Boskiej Mi∏osiernej, godz. 15.00; Olany — koÊció∏ pw. Niepokolanego Pocz´cia NMP, godz 10.45; Podborze — koÊció∏ pw. Wniebowzi´cia NMP, godz 11.00; Podbrzezie — koÊció∏ pw. Serca Jezusowego, tel. (8-5) 258 62 18, godz. 12.15; Po∏uknie — koÊció∏ pw. Êw. Jana, godz. 9.00; Porudomino — koÊció∏ pw. Przemienienia Paƒskiego, godz 10.30; Podbrodzie — koÊció∏ pw. Êw. Józefa, tel. (8-387) 545 14, godz. 13.30; Powiewiórka — koÊció∏ pw. Êw. Kazimierza, godz. 9.00; Rudomino — koÊció∏ pw. M. B. Dobrej Rady, tel. (8-5) 234 04 41, godz. 8.00, 12.00; Rudniki — koÊció∏ pw. Trójcy Êw., tel. (8-380) 479 22, godz. 11.00; Rudziszki — koÊció∏ pw. NajÊwi´tszego Serca Jezusa, tel. (8-528) 574 74, godz. 13.00; Rukojnie — koÊció∏ pw. Êw. Micha∏a Archanio∏a, tel. (8-5) 235 20 68, godz. 9.00, 11.30; Rzesza — koÊció∏ pw. Êw. Stanis∏awa, tel. (8-5) 246 93 55, godz., 11.30; Skojdziszki — kaplica pw. Êw. Faustyny, tel. (8-5) 234 04 41, godz. 13.30; Soleczniki — koÊció∏ pw. Êw. Piotra Aposto∏a, godz. 7.30, 10.30, 12.00, 17.00; Ma∏e Soleczniki — koÊció∏ pw. Êw. Jerzego, godz. 9.00, 13.00 Su˝any — koÊció∏ pw. Êw. Feliksa, tel. (8-5) 255 02 36, godz. 9.00; 11.00; Suderwa — koÊció∏ pw. Trójcy Âwi´tej, tel. (8-5) 249 02 87, godz. 11.00; Szumsk — koÊció∏ pw. Êw. Micha∏a Archanio∏a, tel. (8-5) 253 21 91, godz. 8.00, 12.00; Szy∏any — koÊció∏ pw. Wniebowzi´cia MP. godz. 13.00; Âwi´ciany — koÊció∏ pw. Wszystkich Âwi´tych. godz. 9.00; Nowe Âwi´ciany — koÊció∏ pw. Êw. Edwarda. godz. 9.30; Turgiele — koÊció∏ pw. Wniebowzi´cia NMP, tel. (8-380) 413 30, godz. 9.00; Taboryszki — koÊció∏ pw. Êw. Micha∏a, tel. (8-380) 413 30, godz. 13.00 Troki — koÊció∏ pw. Nawiedzenia NMP, tel. (8-528) 516 56, godz. 10.00; Stare Troki — koÊció∏ pw. Zwiastowania Paƒskiego i Êw. Benedykta, tel. (8528) 665 00, godz. 14.00; Wojdaty — koÊció∏ pw. Nawrócenia Êw. Paw∏a, tel. (8-5) 352 715, godz. 11.00. W koÊcio∏ach Auksztoty Gajdy — koÊció∏ pw. Jezusa Ukrzy˝owanego, godz. 14.00; Turmonty — koÊció∏ pw. Serca Jezusowego, godz. 8.45; Wisaginas — koÊció∏ pw. Êw. Paw∏a Aposto∏a, 10.00; Kowno — koÊció∏ pw. Êw. Krzy˝a, ul. Giedymina 1, (tel. 370-372-01-340), godz. 8.30 W koÊcio∏ach Dzukii Druskienniki — koÊció∏ pw. Matki Bo˝ej Szkaplernej, godz. 10.30; W koÊcio∏ach na ˚mudzi K∏ajpeda — koÊció∏ pw. Êw. Józefa Robotnika, ul. Smiltelòs 27, tel. (8-46) 36 19 54, godz. 16.00. Uprzejmie prosimy zarówno ksi´˝y, jak i parafian o zawiadawanie redakcji o zmianach w rozk∏adzie nabo˝eƒstw. J. T. 14 REKLAMA Sobota, 6 — poniedzia∏ek, 8 paêdiernika 2007 r. Sobota, 6 — poniedzia∏ek, 8 paêdziernika 2007 r. KUPNO Skupujemy akumulatory samochodowe (o∏ów), metale kolorowe i czarne, silniki elektryczne. Demontujemy, wywozimy. Vilnius, tel. 8 685 76883 Kupujemy w dowolnych iloÊciach pierwotny i wtórny surowiec mas plastycznych. Vilnius, tel. 230 99 11, 8 698 21317 Las. Ziemia nad wodà. Kupujemy, konsultujemy, wywozimy. Pomoc w realizacji lasu lub wymiana na europejskie i amerykaƒskie auta. Vilnius, tel. 8 687 56557 (Zam. 1130) SPRZEDA˚ Drzwi (sosnowe, wewn´trzne) od 270 Lt. Fornirowane — od 390 Lt. Dostawa i monta˝. Tel. 8 652 92016. Sprzedam szczeni´ta rasy Yorkshire Terier. Cena od 1300 Lt, bez rodowodu. Tel. 269 56 93, 8 652 24538 ki. Sprzedam drobne ziemniaTel. 8 620 84327 Pomniki, nagrobki, ogrodzenia po cenie producenta. Udzielamy zni˝ek. Vilnius, Kauno 28, tel. 233 27 66 Drzwi wewn´trzne w cenie od 169 Lt. Modeli — 31. Ró˝ne rozmiary. Malowanie, lakierowanie, wstawianie. Dostarczenie. Vilnius, ul. Vytenio 20a, tel. 210 43 11, 8 69834560 Sprzedam 2-pokojowe mieszkanie w Nowej Wilejce. Tel. 8 603 83919 Przedstawiciel na Litwie sprzedaje nowe bia∏oruskie meble. www. baldai. org Tel. 8 5 235 01 80, 8 673 55222 US¸UGI Niedrogo przewozimy ∏adunki: meble, materia∏y budowlane i in. Us∏ugi ∏adowaczy. Pracujemy bez dni wolnych. Tel. 8 616 26074. Wykwalifikowany mistrz naprawia wszystkie rodzaje lodówek w domu klienta i w rejonach. Gwarancja 1,5 r. Tel. 8 (5) 240 51 78, 8 699 90213. Instalujemy wspó∏czesne anteny miejscowe i satelitarne. Vilnius, tel. 244 26 02, 8 699 61081 Firma „Nikanoros”. Remont, farbowanie i tapicerka mebli skórzanych. Odnawianie antycznych mi´kkich mebli. Tel. 232 19 55, 8 650 78022 Remont, szycie oraz tapicerka foteli samochodowych oraz siedzeƒ motocykli. Szycie pokrowców z tkanin i skóry. Farbowanie skóry. Tel. 232 19 55, 8 650 78022 Firma „Nikanoros”. Naprawianie i odnawianie mi´kkich mebli, mechanizmów. Szyjemy pokrowce. Vilnius, tel. 232 19 55, 8 650 78022 Zbudujemy ∏aêni´ wed∏ug rozmiarów podanych przez klienta. Sprzedamy ∏aêni´ (5,5x5,5). Vilnius, tel. 267 75 93, 8 680 44466 Sprzedam drwa ràbane i w k∏odach. Skupuj´ las na drwa. ¸aênie z bierwion. Vilnius, tel. 267 75 93, 8 680 44466 Produkujemy i wstawiamy drzwi p∏ycinowe, schody. Vilnius, tel. 267 75 93, 8 687 22741 Gabinet medyczny Rostowych. Porady, badania, leczenie. Ginekologia, wenerologia, dermatologia, grzybica skóry i paznokci. Vilnius, pl. Matulaiãio 11 (obok sklepu „Mada”). Tel. 230 30 08, 8 687 96 919, 271 06 88 (wieczorem) Przedsi´biorstwo oferuje sprzàtanie po pracach budowlanych i remontowych. Systematyczne sprzàtanie i dozór biur, domów oraz innych pomieszczeƒ. Tel. /faks 8 5 272 76 52, 8 685 30721 Kominki. Instalujemy wk∏ady ze stali nierdzewnej. S∏u˝ymy radà. Vilnius, tel. 8 673 87014 Efektywne nauczanie j´z. angielskiego, litewskiego, rosyjskiego. Podarujcie sobie radoÊç obcowania. Vilnius, tel. 244 04 96, 8 671 95350 OG¸OSZENIA UAB „VITJUMA” oferuje: wat´ kamiennà, szklanà, p∏yt´ styropianowà, b∏on´ budowlanà, klej, szalówk´ PVC, gipsokarton, tynk, szpachlówk´ ( KNAUF). Wszystkie materia∏y fasadowe. Przywozimy. Vilnius, Linkmen˜ 13, tel./faks. 275 09 34 (Zam. 096) Firma przewozi: — ˝wir — t∏uczeƒ — piasek — inne sypkie materia∏y budowlane. Vilnius, tel. +370 655 01200 (Zam. 1001) Brykiety trocinowe — 550 Lt za ton´ z dostarczeniem. Tel. 8 655 26121 (Zam. 1387) Szafy z rozsuwanymi drzwiami systemu „Komandor”. Monta˝ i produkcja. Kontakt: tel. 215 08 65, tel. kom. 8 686 12401. (Zam. 1324) — Rejestracja spó∏ek (firm) — Us∏ugi ksi´gowoÊci — Produkcja pieczàtek i wizytówek — Tworzenie firmowego stylu przedsi´biorstwa. UAB Europos Liaudies Universitetas Szko∏a jazdy „Automotoket” zaprasza na kursy kategorii A, B, BE, C, CE. Pracujemy równie˝ w soboty. Vilnius, ul. Konarskio 1, tel. 233 65 11, 233 29 65, 8 600 17854, ul. Ukmergės 305A, tel. 247 41 17 S. Îukausko g. 49-85, Vilnius, tel. /fax 275 72 08, 8 699 56466, 8 675 33390 (Zam. 1366) Rehabilitacja po insulcie, operacji, osteochondrozie. Masa˝. Przyje˝d˝amy do domu. Vilnius, tel. 247 33 52, 8 652 14884, 8 683 35809 „Topoplanas” Naprawiamy mi´kkie meble w domu klienta. Gwarancja. Emerytom — zni˝ki. Vilnius, tel. 8 603 92816, 262 67 93 VšĮ „Račaitės ir draugai” zaprasza na nieodp∏atny poczàtkowy kurs j´zyka litewskiego. Tel. 8 686 15657 Turystyczna firma „Sekmòs ÏvaigÏdynas” Odpoczynek, leczenie w sanatoriach na brzegu jeziora Narocz (od 75 Lt za dob´). Sanatorium w Po∏àdze (150 Lt za dob´). A tak˝e Turcja, Kreta! Vilkpedòs 10/20, Vilnius Tel. (8-5) 231 17 94, tel. kom. 8 672 64049 (Zam. 1354) Przedsi´biorstwo indywidualne * Zdj´cia topograficzne * Zdj´cia geodezyjne komunikacji podziemnych * Zdj´cia kontrolne budynków * Plany dla sporzàdzenia umowy notarialnej * Pomiary geodezyjne (katastrowe) dzia∏ek * Znakowanie Vilnius, Luki‰ki˜ 3, gab. 407 Tel. 8 685 70898, ([email protected]). (Zam. 1239) Porady prawne i przygotowanie dokumentów do sàdu w sprawach sporów rozwodowych, majàtkowych, kwestiach prawa cywilnego, przedstawicielstwa w sàdzie. Tel. 8 5 216 29 67, 238 35 30, 8 686 67068 (Zam. 1389) PRACA 15 Firma mi´dzynarodowych przewozów zatrudni kierowców kategorii CE. Kontakt: +370 5 2306053, +37069850365, info@solarisbaltic. lt Firma zatrudni kierowc´ kategorii C. Kontakty: +370 5 2306053, +37069850365, info@solarisbaltic. lt Firma zatrudni Êlusarza. Kontakt: +370 5 2306053, +37069850365, info@solarisbaltic. lt Serwis obs∏ugi i remontu samochodów zatrudni monta˝owców opon. Tel. 8 685 04086 Dobrze prosperujàce przedsi´biorstwo krawieckie „Viorika” w Nowej Wilejce zaprasza do pracy krawcowe. Tel. 260 71 11 Instytucje medyczne zatrudnià sprzàtaczki. Tel. 8 616 17230 (W∏adimir) Potrzebna jest pomoc dla ucznia 7 klasy przy odrabianiu lekcji. Vilnius, tel. 8 618 43000 Firma kablowa w Wilnie zatrudni magazyniera. Vilnius, tel. 8 5 230 45 22 Fryzjernia „Elžbietos salonas” (Konstitucijos pr. 12) zatrudni fryzjerk´, która ma szerokie kwalifikacje w swoim zawodzie i manikiurzystk´. Tel. 8 5 273 11 98, 273 23 29, 8 673 49230 Poszukuj´ opiekunki do 1,5-rocznej dziewczynki na kilka godzin tygodniowo. Tel. 8 650 60913 Do pracy sta∏ej potrzebni sà hydraulicy/ spawacze. Wynagrodzenie od 3000 Lt. Zwracaç si´: Vilnius, tel. +370 689 67384 (Zam. 1388) Sklep „Senukai” w Kirtimai zatrudni: sprzedawców (-czynie) -konsultantów (-tki) kasjerów (-ki) ∏adowaczy Oferujemy: w czas p∏acone wynagrodzenie, dodatki motywacyjne oraz wszelkie gwarancje socjalne. Zwracaç si´: Metalo 2, Vilnius, tel. 216 57 06, 8 650 62184, el. poczta: [email protected] (Zam. 1348) Firma zatrudni sekretark´-asystentk´. Wymagania: bieg∏a znajomoÊç j´z. polskiego, doÊwiadczenie w pracy na podobnym stanowisku, dobra organizacja pracy. Kontakty: +370 5 2306053, +370069850365, [email protected] (Zam. 1310) Firma zatrudni mened˝era sprzeda˝y urzàdzeƒ budowlanych Wymagania: doÊwiadczenie pracy na podobnym stanowisku, wiedza j´z. polskiego. Kontakty +370 5 2306053, +37069850365, [email protected] (Zam. 1311) 16 Kalendarium * Sobota (6. X) jest 279 dniem 2007 roku. Do koƒca 2007 roku pozosta∏o 86 dni. * Znak Zodiaku — Waga. * Imieniny: Artura, Bronis∏awa, Brunona. * Wschód S∏oƒca — 07.28, zachód — 18.46. D∏ugoÊç dnia 11 godz. 18 min. * Ksi´˝yc. Ostatnia kwadra — od 4 paêdziernika. A PROPOS... Konkurs „Dziewczyna „Kuriera Wileƒskiego” — Miss Polka Litwy 2008” Deputowany poleci w kosmos Rosja w przysz∏ym roku b´dzie mia∏a pierwszego kosmicznego turyst´. W kosmos poleci deputowany W∏adimir Gruzdiew — poinformowa∏ o tym Borys Gryz∏ow, szef rosyjskiej Dumy. Deputowany Gruzdiew doskonale nadaje si´ do lotu w kosmos. Ma 40 lat, jest wysportowany i ma ju˝ doÊwiadczenie. W sierpniu by∏ w sk∏adzie rosyjskiej za∏ogi pojazdu Mir-1, która spenetrowa∏a dno Oceanu Arktycznego w rejonie Bieguna Pó∏nocnego i zatkn´∏a tam rosyjskà flag´. Do tego deputowany jest cz∏owiekiem maj´tnym i staç go na podró˝ statkiem kosmicznym. Potwierdzona informacja o ch´ci wys∏ania przez Moskw´ pierwszego turysty w kosmos pojawi∏a si´ dok∏adnie w 50. rocznic´ wys∏ania w kosmos przez Zwiàzek Radziecki pierwszego sztucznego satelity Ziemi. Z tej okazji rosyjscy kosmonauci otrzymujà dziÊ pozdrowienia. Wicepremier Siergiej Iwanow zaproponowa∏ utworzenie w du˝ych rosyjskich miastach szkó∏, które pomaga∏yby uczyç przysz∏ych kosmonautów. • 1677 — zmar∏ Wojciech Wijuk-Koja∏owicz (ur. 1609), filozof i teolog, prokanclerz, a nast´pnie rektor Akademii Wileƒskiej. • 1822 — urodzi∏ si´ Karol Szymanowski (zm. 1937), wybitny kompozytor polski. * Niedziela (7. X) jest 280 dniem 2007 roku. Do koƒca 2007 roku pozosta∏o 85 dni. * Znak Zodiaku — Waga. * Imieniny: Justyny, Marii, Mireli, Marka. * Wschód S∏oƒca — 07.30, zachód — 18.44. D∏ugoÊç dnia 11 godz. 14 min. * Ksi´˝yc. Ostatnia kwadra — od 4 paêdziernika. Ekolodzy odkryli nieznane plemi´ NMP Ró˝aƒcowej • 1988 — na Baszcie Giedymina w Wilnie zosta∏a uroczyÊcie wciàgni´ta trójkolorowa litewska flaga narodowa. Sobota, 6 — poniedzia∏ek, 8 paêdziernika 2007 r. Barbara Sawicka (Niemie˝, rej. wileƒski) „Mam 15 lat i pobieram nauk´ w klasie 10” Fot. Zbigniew Markowicz * Poniedzia∏ek (8. X) jest 281 dniem 2007 roku. Do koƒca 2007 roku pozosta∏o 84 dni. * Znak Zodiaku — Waga. * Imieniny: Brygidy, Pelagii, Wojs∏awa. * Wschód S∏oƒca — 07.31, zachód — 18.41. D∏ugoÊç dnia 11 godz. 10 min. * Ksi´˝yc. Ostatnia kwadra — od 4 paêdziernika. • 1937 — zmar∏ Leon Kryƒski (ur. 1866), chirurg, urolog, dokona∏ pierwszego na Êwiecie udanego przeszczepienia moczowodu. Zespó∏ ekologów odkry∏ nieznane dotàd plemi´ ˝yjàce w ca∏kowitej izolacji w peruwiaƒskiej d˝ungli. Ekolodzy trafili na grup´ 21 Indian w pobli˝u granicy Peru z Brazylià. Zostali oni sfotografowani z powietrza na brzegu rzeki Las Pietras. Cz´Êç tubylczych plemion migruje od lat coraz g∏´biej w d˝ungl´ uciekajàc przed cywilizacjà oraz chorobami przenoszonymi przez ludzi spoza ich otoczenia. — ZnaleêliÊmy pi´ç miejsc, w których koczowa∏a ca∏a grupa — powiedzia∏ przedstawiciel peruwiaƒskich w∏adz Ricardo Hon. — To grupa nomadów, nieustannie zmieniajàca miejsce zamieszkania. Jak zapewni∏, w∏adze nie b´dà podejmowa∏y wysi∏ków, by ponownie trafiç na Êlad nomadów. Problemy ze stanikiem Konkurs ,,Dziewc z yna ,,Kuriera” — Miss Polka Lit w y 20 0 8” Prosimy o wype∏nienie kuponu i do∏àczenie go do zdj´cia Imi´ ......................................................................................................... Nazwisko ................................................................................................ Data urodzenia ...................................................................................... Adres, telefon ......................................................................................... O sobie .................................................................................................... .................................................................................................................... ................................................................................................................... Zg∏oszenia do udzia∏u w konkursie sà przyjmowane do 9 listopada 2007 roku na adres redakcji lub pocztà elektroniczà: [email protected] Z najnowszych badaƒ wynika, ˝e poziom sprawnoÊci fizycznej Brytyjczyków jest zastraszajàco niski. A˝ 53 proc. ankietowanych nie jest w stanie dotknàç w∏asnych palców u nóg, zaÊ 68 proc. nie potrafi∏oby zrobiç 20 przysiadów. Jedna czwarta kobiet nie jest w stanie samodzielnie rozpiàç stanika na plecach, a 60 proc. nie potrafi∏oby donieÊç zakupów z supermarketu do domu. Dwie trzecie uczestników ankiety przyzna∏o, ˝e w ciàgu ostatniego roku nie uprawia∏o ˝adnych energicznych çwiczeƒ, jak bieganie czy jazda na rowerze. Inf. agencyjne Pogoda W najbli˝szych dniach utrzyma si´ deszczowa i ch∏odna pogoda. W sobot´ przelotne deszcze, rano mg∏a, temperatura 10-15 stopni. W niedziel´ równie˝ popada. W nocy b´dzie 6-11, w dzieƒ 10-15 stopni. W poniedzia∏ek w nocy i w dzieƒ lokalne opady. W nocy 3-8, na wybrze˝u do 13 stopni ciep∏a, lokalne przymrozki do -2, w dzieƒ 10-15 stopni ciep∏a. Kurs walut Bank Litewski Oficjalny kurs na 8 paê dziernika 2007 r. Relacja lita do walut obcych Nazwa waluty Lt/za jedn. walut. Euro 3,4528 Dolar amerykaƒski 2,4440 Dolar australijski 2,1721 1000 rubli bia∏oruskich 1,1373 Dolar kanadyjski 2,4510 Frank szwajcarski 2,0791 10 koron czeskich 1,2533 10 koron duƒskich 4,6331 10 koron estoƒskich 2,2067 Funt szterling 4,9769 100 forintów w´gierskich 1,3724 100 islandzkich koron 3,9795 100 japoƒskich jenów 2,0973 10 juani chiƒskich 3,2561 ¸at ∏otewski 4,9072 10 mo∏dawskich lei 2,1364 10 koron norweskich 4,4914 10 z∏otych polskich 9,1689 100 rubli rosyjskich 9,7848 10 koron szwedzkich 3,7516 Lira turecka 2,0409 10 griwn ukraiƒskich 4,8445 100 koron s∏owackich 10,1056
