FULL TEXT - Medycyna Sportowa

101 Retlikowska1:Layout 1 2012-08-23 13:17 Strona 1
ARTYKUŁ ORYGINALNY / ORIGINAL ARTICLE
Zaangażowanie Autorów
A – Przygotowanie projektu
badawczego
B – Zbieranie danych
C – Analiza statystyczna
D – Interpretacja danych
E – Przygotowanie manuskryptu
F – Opracowanie piśmiennictwa
G – Pozyskanie funduszy
Author’s Contribution
A – Study Design
B – Data Collection
C – Statistical Analysis
D – Data Interpretation
E – Manuscript Preparation
F – Literature Search
G – Funds Collection
Medycyna Sportowa
© MEDSPORTPRESS, 2012; 2(4); Vol. 28, 93-100
Marta Retlikowska-Lipińska1(A,B,G,F),
Joanna Kostka2(A,C,D,E,F,), Monika Smolarek1(A,B),
Joanna Czarnecka1(A,B), Tomasz Kostka1(A,B,C,D,E,F,G)
1
2
1
2
Klinika Geriatrii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Zakład Medycyny Fizykalnej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Department of Geriatrics, Medical University of Lodz
Department of Physical Medicine, Medical University of Lodz
STOPIEŃ SPRAWNOŚCI FUNKCJONALNEJ
A AKTYWNOŚĆ RUCHOWA U OSÓB
STARSZYCH
FUNCTIONAL ABILITIES AND PHYSICAL ACTIVITY AMONG
THE ELDERLY
Słowa kluczowe: pedometr, aktywność ruchowa, ADL, IADL, TUG
Key words: pedometer, physical acivity, ADL, IADL, TUG
Streszczenie
Wstęp. Jednym z głównych wyznaczników niezależności funkcjonalnej wśród osób starszych jest
aktywność ruchowa. Zgodnie z aktualnymi zaleceniami, dla utrzymania dobrego zdrowia niezbędne
jest wykonanie co najmniej 10 000 kroków dziennie. Celem pracy była ocena liczby kroków wykonywanych przeciętnie przez seniorów oraz związku sprawności funkcjonalnej seniorów z poziomem aktywności ruchowej ocenianym za pomocą pedometru.
Materiał i metody. Osoby powyżej 65 roku życia zamieszkałe w środowisku miejskim (n=34;
K=24, M=10). Średnia wieku badanych osób wynosiła 72±4,8 lata. Sprawność funkcjonalną zmierzono za pomocą skali funkcjonowania codziennego (ADL), skali funkcjonowania instrumentalnego
(IADL) oraz testu „Wstań i Idź” (Timed Up & Go, TUG), natomiast aktywność fizyczną za pomocą pedometru firmy OMRON, który noszony był przez okres 7 dni.
Wyniki. W badanej grupie osób starszych liczba punktów w skali ADL wynosiła 5.93±0.5 (K=5.89
±0.21; M=5.95±0.16), w skali IADL 7.94±1.0 (K=7.92±0.28; M=8.0±0), a w teście TUG 7.24±1.49
(K=7.33±1.58; M=7.0±1.25)(wszystkie różnice NS). Średnia liczba kroków dziennie wyniosła 4933±2054 (K=4419±2052; M=6166±1521)(p=0.021). Wykazano zależność pomiędzy liczbą kroków/dzień a wynikiem testu TUG (r=-0.52; p<0.01). Wyniki testu TUG ulegały również pogorszeniu
wraz z wiekiem badanych (r=0.48; p<0.01). Po włączeniu do modelu regresji wieloczynnikowej wieku oraz liczby kroków/dzień, silniejszym determinantem wyników TUG okazała się liczba kroków/
dzień wyjaśniając 25.28% zmienności wyników TUG, podczas gdy wiek tylko 12.03%.
Wnioski. 1. Starsi mężczyźni charakteryzują się większą aktywnością ruchową niż kobiety. 2. Zarówno w grupie kobiet, jak i mężczyzn, pomimo wysokiej podstawowej sprawności funkcjonalnej nie
wykazano odpowiednio dużej aktywności ruchowej. 3. Liczba kroków/dzień jest silniejszym niż wiek
determinantem sprawności funkcjonalnej mierzonej za pomocą testu „Wstań i Idź”, odzwierciedlającego wczesne zaburzenia sprawności funkcjonalnej starzejącego się organizmu.
Summary
Word count:
Tables:
Figures:
References:
5459
2
2
35
Background. One of the key determinants of functional abilities among the elderly is physical
activity. According to the current recommendations at least 10 000 steps per day in needed for
maintaining good health. The aim of the study was to assess the average number of steps taken by
the elderly and to compare with their level of physical function evaluated using pedometer.
Material and methods. Individuals aged above 65 and residing in urban areas (n=34, F=24,
M=10). The average age of the respondents was 72±4.8 years. Functional capacity was measured
using Activities of Daily Living (ADL) scale, Instrumental Activities of Daily Living (IADL) scale as well
as Timed Up & Go (TUG) test, while physical activity was determined using OMRON pedometers,
which were worn for 7 days.
Results. The number of points in the ADL scale was 5.93±0.5 (F=5.89±0.21, M=5.95±0.16),
7.94±1.0 (F=7.92±0.28, M=8.0±0) in the IADL scale and in the TUG test was 7.24±1.49 (F=7.33±1.58;
M=7.0±1.25) (all the differences were not statistically significant). During the test period the average
number of steps per day was 4933±2054 (F=4419±2052, M=6166±1521) (p=0.021). The relationship
between the number of steps per day and TUG result was demonstrated (r=-0.52; p<0.01). TUG
results also deteriorated (the test time extended) with the age of participants (r=0.48; p<0.01). In the
model, after factoring in age multiple stepwise regression as well as number of steps per day, the
number of steps per day proved to be the most powerful determinant of TUG results, contributing to
25.28% of change in TUG results, while age contributed to only 12.03% in change of TUG results.
Conclusions. 1. Older men have a greater physical activity than women. 2. Women as well as
men, despite the high basic functional capacity, did not show a satisfactory high physical activity level.
3. Number of steps per day was a stronger determinant of TUG results than age in the “rise and go”
test that reflect early deterioration of physical functioning of an aging human body.
Adres do korespondencji / Address for correspondence
Prof. Tomasz Kostka
Klinika Geriatrii
Pl. Hallera 1, 90-647 Łódź, Tel. (48) 639-32-15, e-mail: [email protected]
Otrzymano / Received
Zaakceptowano / Accepted
22.04.2012 r.
13.06.2012 r.
93
101 Retlikowska1:Layout 1 2012-08-23 13:17 Strona 2
Retlikowska-Lipińska M. i wsp., Sprawność funkcjonalna a aktywność fizyczna u osób starszych
Wstęp
Background
Niski poziom aktywności fizycznej jest ważnym
czynnikiem prognostycznym spadku sprawności
funkcjonalnej [1,2]. Ze względu na zmiany związane
ze starzeniem i wzrost częstości występowania chorób przewlekłych, osoby starsze mogą odnieść
szczególnie wiele korzyści z aktywnego trybu życia.
Regularny wysiłek fizyczny zmniejsza ryzyko i opóźnia zachorowalność i umieralność z powodu chorób
związanych z wiekiem (m. in.: chorób układu krążenia, chorób metabolicznych, niektórych nowotworów)
[3-6], zmniejsza ryzyko upadków [7], poprawia funkcjonowanie poznawcze [8], wpływa na najbardziej istotne komponenty tzw. zespołu słabości [1].
Z kolei osoby starsze z niską wydolnością fizyczną,
czyli najbardziej zagrożone niepełnosprawnością, mniej
chętnie podejmują aktywność fizyczną, co przyczynia
się do dalszego spadku wydolności [3]. Według raportu
GUS dominujcym sposobem spędzania wolnego czasu
przez osoby starsze i niepełnosprawne (najwięcej czasu w porównaniu z innymi grupami) są czynności niezwiązane z wysiłkiem fizycznym [9]. Prawdopodobnie
jest to spowodowane zmianą stylu życia i brakiem obowiązków zawodowych po przejściu na emeryturę, powszechnie występującymi chorobami przewlekłymi i dolegliwościami bólowymi oraz obawą przed upadkiem, co
łącznie nie sprzyja podejmowaniu aktywności fizycznej.
Dlatego właśnie w tej grupie wiekowej promowanie aktywnego stylu życia ma szczególne znaczenie.
Ze względu na klarowne korzyści wynikające z regularnej aktywności fizycznej, towarzystwa naukowe
zalecają dla większości osób dorosłych umiarkowany
do intensywnego wysiłek fizyczny (np. szybki marsz)
co najmniej 30min/dzień przez ≥5dni w tygodniu (łącznie ≥150 min/tydz.), uzupełniany ćwiczeniami oporowymi, gibkościowymi, równoważnymi i koordynacyjnymi [10]. Jednym z kryteriów objętości wysiłku fizycznego jest liczba kroków wykonywanych dziennie, liczonych za pomocą pedometrów [11]. Pedometry są łatwymi w obsłudze czujnikami ruchu. Pozwalają nie
tylko na prosty i miarodajny pomiar objętości aktywności fizycznej w ciągu dnia (przede wszystkim chodzenia), ale ich używanie jest związane ze znaczącym wzrostem poziomu aktywności fizycznej. Metaanaliza 26 prac (2767 uczestników) wykazała zwiększenie poziomu aktywności fizycznej o 26,9%, a także zmniejszenie masy ciała i ciśnienia tętniczego
pod wpływem używania pedometru [12].
Najczęściej pojawiającym się zaleceniem jest
wartość 10 000 kroków dziennie, ale również mniejsza liczba kroków może przynieść korzyści zdrowotne [10]. Celem pracy była ocena liczby kroków wykonywanych przeciętnie przez seniorów oraz związku
sprawności funkcjonalnej seniorów z poziomem aktywności ruchowej ocenianym za pomocą pedometru.
Low levels of physical activity is an important predictor of decline in functional efficiency [1,2]. Due to
changes associated with aging and to increased incidence of chronic diseases, elderly people could especially gain many benefits from active lifestyle. Regular physical activity reduces risk and delays the
morbidity and mortality from age-related diseases
(such as: cardiovascular diseases, metabolic diseases and some cancers) [3-6], reduces the risk of
falls [7], improves cognitive performance [8 ], affects
the most important components of the so-called
frailty syndrome [1].
On the other hand, the elderly with low physical
performance, hence most threatened by disability,
are less willing to undertake physical activity, leading
to further drop in performance [3]. According to the
Central Statistical Center (GUS) report the dominant
pastime of the elderly and disabled people ( greater
if the time compared with other groups) are activities
unrelated to physical activity [9]. This is probably due
to changes in lifestyle and lack of professional activities after retirement, to commonly incidence of chronic diseases and pain and to fear of falling, which
together are not conducive to physical activity. That
why promoting active lifestyle is particularly important
for this age group.
Because of the crystalline benefits of regular physical activity, for most adults scientific societies recommend moderate to intense physical activity (e.g. brisk
walking), at least 30min/dzień for ≥ 5 days per week
(a total of ≥ 150 min / week), supplemented by resistant, flexibility, equivalent and coordination exercises
[10]. One of the criteria of capacity of exercise is the
number of steps performed per day, calculated using
pedometers [11]. Pedometers are easy-to-use motion sensors. They not only allow for simple and reliable measurement of volume of physical activity during the day (mostly walking), but their use is also
associated with significant increases in physical
activity. Meta-analysis of 26 works (2767 participants)
showed an increased level of physical activity by
26.9% as well as reduced body weight and blood
pressure due to the use pedometer [12].
The most commonly met recommendation is 10
000 steps a day, but a smaller number of steps could
also result in health benefits [10]. The aim of this
study was to evaluate the average number of steps
performed by seniors and the relationship between
seniors’ functional efficiency with their level of physical activity, assessed using pedometer.
Materiał i metody
Material and methods
Badaniem objęto 34 osoby w wieku powyżej 65
lat (65-84 lata) ze środowiska miejskiego Łodzi (n=34;
24 kobiety, 10 mężczyzn) uczestniczących w programie POLKARD Senior. Od wszystkich badanych zebrano dane osobowe, podstawowe dane antropometryczne (wzrost, masa ciała), obliczono wskaźnik BMI,
przeprowadzono ocenę funkcjonalną i ocenę aktywności fizycznej.
The study covered 34 people aged above 65 (6584 years) from the urban areas of Lodz (n = 34, and
24 women, 10 men) participating in the POLKARD
Senior program. Personal information and basic anthropometric data (height, weight) were collected from all
patients, in addition BMI was calculated and assessment of functional evaluation and physical activity
was conducted.
94
101 Retlikowska1:Layout 1 2012-08-23 13:17 Strona 3
Retlikowska-Lipińska M. et al., Functional abilities and physical activity among the elderly
Sprawność funkcjonalną zmierzono za pomocą
skali funkcjonowania codziennego (ADL) [13], skali funkcjonowania instrumentalnego (IADL) [14] oraz testu
„Wstań i Idź” (Timed Up & Go, TUG) [15].
Ocenę aktywności fizycznej przeprowadzono za
pomocą pedometru firmy OMRON. Pedometry te charakteryzują się dużą trafnością i dokładnością w stosunku do innych [16-18]. Każdy badany przez okres 7
dni nosił pedometr bez względu na miejsce oraz rodzaj aktywności ruchowej. Na tej podstawie obliczono: średnią liczbę kroków/dzień, średni czas trwania
trybu aerobowego/dzień w minutach (liczony w trakcie marszu trwającego dłużej niż 10 minut z prędkością większą niż 60 kroków/minutę) oraz średnią liczbę kroków w trybie aerobowym/dzień.
Functional ability was measured using everyday
functioning scale (ADL) [13], instrumental operation
scale (IADL) [14] and „Get up and Go” test (Timed Up
& Go, TUG) [15].
Assessment of physical activity was performed
using OMRON pedometer. These pedometers are
characterized by high accuracy and precision compared to other [16-18]. Each of the patient wore the
pedometer for 7 days regardless of location or type of
physical activity. On this basis the following was calculated: average number of steps/day, mean duration
of aerobic exercise /day in minutes (counted during a
stroll lasting more than 10 minutes at a speed not
less than 60 steps/ minute) and average number of
steps during aerobic exercise/day.
Analiza statystyczna
Zmienne analizowano za pomocą współczynnika
korelacji Pearsona. Do oceny różnic pomiędzy grupami wykorzystano jednoczynnikową analizę wariancji (ANOVA) i test Kruskal-Wallis. Wykorzystano również model krokowej regresji wieloczynnikowej w celu określenia determinantów sprawności funkcjonalnej. Za poziom istotności statystycznej przyjęto wartość p≤0.05. Wyniki przedstawiono jako średnią ± odchylenie standardowe.
Statistical Analysis
Variables were analyzed using Pearson’s correlation coefficient. Univariate analysis of variance (ANOVA)
and Kruskal-Wallis test were used to assess the differences between groups. In addition, stepwise multiple regression model was used to identify determinants of functional capacity. The level of statistical significance assumed at p ≤ 0.05. Results are presented
as mean ± standard deviation.
Wyniki
Results
Średnia wieku całej badanej grupy wynosiła 72.0±
4.9 lat i nie różniła się istotnie w grupie kobiet (71.96±
4.97) i mężczyzn (72.0±4.81). Średnia liczba kroków
liczonych za pomocą pedometrów została przedstawiona w Tabeli 1. Mężczyźni wykonywali dziennie więcej kroków niż kobiety (p=0.021). Średni czas trwania
trybu aerobowego/dzień oraz liczba kroków w trybie
aerobowym/dzień nie różniły się w grupie mężczyzn
i kobiet. Kiedy oceniono jedynie osoby, u których wystąpił tryb aerobowy i tylko w dni, w których tryb ten
był realizowany, również nie stwierdzono różnicy istotnej statystycznie: kobiety (n=17) w trybie aerobiku (aktywność trwająca powyżej 10 min. bez przerwy) wyko-
The average age of the entire cohort was 72.0 ±
4.9 years comparable for both women (71.96 ± 4.97)
and men (72.0 ± 4.81). The average number of steps
counted by pedometers are shown in table 1. Men
performed more steps per day than women (p = 0.021).
The average duration of aerobic mode per day and
the number of steps per aerobic mode per did not
differ in men and women. Also no statistically significant differences were observed when only people
who have experienced aerobic mode and only on
those days on which mode was implemented were
analyzed: women (n = 17) under aerobic mode (activity lasting over 10 min without break) an average of
Tab. 1. Średnia liczba kroków/dzień oraz czas i liczba kroków w trybie aerobowym w grupie starszych kobiet i mężczyzn
Tab. 1. Average number of steps per day as well as aerobic walking time and number of aerobic steps per day taken
by the elderly: women and men
Tab. 2. Średnia liczba punktów uzyskana w skalach ADL, IADL oraz TUG w grupie starszych kobiet i mężczyzn
Tab. 2. Average number of points in ADL, IADL and TUG tests in elderly women and men
95
101 Retlikowska1:Layout 1 2012-08-23 13:17 Strona 4
Retlikowska-Lipińska M. i wsp., Sprawność funkcjonalna a aktywność fizyczna u osób starszych
Ryc. 1. Zależność pomiędzy wynikiem testu TUG a liczbą kroków/dzień
Fig. 1. Relationship between TUG test and number of steps per day
Ryc. 2. Zależność pomiędzy wynikiem testu TUG a wiekiem
Fig. 2. Relationship between TUG test and age
nały dziennie średnio 1499±1451 kroków poświęcając
na to średnio 14.6±3.65 minut, natomiast mężczyźni
(n=8) 1603±2678 kroków w czasie 20.1±34 minut.
Zarówno grupa mężczyzn, jak i kobiet osiągnęły bardzo wysokie wyniki w skalach ADL i IADL, co świadczy
o pełnej sprawności w wykonywaniu podstawowych
i instrumentalnych czynności życia codziennego.
W teście „Wstań i Idź” również stwierdzono wysokie
wartości (czyli krótki czas wykonania testu), jednakże
przy większym zróżnicowaniu wyników. Wyniki
wszystkich trzech testów funkcjonalnych nie różniły
się w zależności od płci (Tabela 2).
Poziom aktywności fizycznej mierzony liczbą kroków nie miał wpływu na wyniki w skalach ADL i IADL
96
1499 ± 1451 steps taking average 14.6 ± 3.65 minutes performed daily, whereas men (n = 8) 1603 ± 2678
steps in 20.1 ± 34 minutes.
Both groups of men and women have achieved
very high scores in the ADL and IADL scales, reflecting the full ability to perform basic and instrumental daily living activities. High values (i.e., short
time of the test) were also registered in the „Get up
and Go” test, but with a greater diversity of results.
The results of all three functional tests did not differ
according to gender (Table 2).
The level of physical activity evaluated by the
number of steps had no effect on the results of the
ADL and IADL scales and BMI. However, relationship
101 Retlikowska1:Layout 1 2012-08-23 13:17 Strona 5
Retlikowska-Lipińska M. et al., Functional abilities and physical activity among the elderly
oraz na wskaźnik BMI. Wykazano natomiast zależność pomiędzy liczbą kroków/dzień a wynikiem testu TUG (r=-0.52; p<0.01) (Rycina 1). Wyniki testu
TUG ulegały również pogorszeniu wraz z wiekiem
badanych (r=0.48; p<0.01) (Rycina 2). Nie stwierdzono zależności pomiędzy wynikiem TUG a czasem
trwania trybu aerobowego/dzień lub liczby kroków
w trybie aerobowym/dzień.
Po włączeniu do modelu regresji wieloczynnikowej wieku oraz liczby kroków/dzień, silniejszym determinantem wyników TUG okazała się liczba kroków/dzień wyjaśniając 25.28% zmienności wyników
TUG, podczas gdy wiek tylko 12.03%. Łącznie liczba
kroków/dzień i wiek wyjaśniały 37.31% zmienności wyniku testu „Wstań i Idź” (adjusted r-squared = 37.31%).
between the number of steps/day and TUG test
results (r = -0.52; P <0.01) (Figure 1) was demonstrated. TUG test results also deteriorated with the
age of the respondents (r = 0.48, P <0.01) (Figure 2).
There was no correlation between TUG results and
duration of aerobic mode/day or the number of steps
during aerobic mode/ day.
After switching to age multiple regression model
and number of steps/day, the number of steps / day
proved a stronger determinant of TUG results, contributing to 25.28% of the variation of TUG results,
while the age contributed to only 12.03%. The total
number of steps/day and age explained for 37.31%
of the variation of the „Get up and Go” test (adjusted
r-squared = 37.31%).
Dyskusja
Discussion
Poziom aktywności fizycznej badany jest często
za pomocą kwestionariuszy czy deklaracji pacjentów
dotyczących objętości wysiłku w ciągu dnia [19, 20].
Nie zawsze jednak rzeczywisty poziom aktywności
zgodny jest z poczuciem badanych [21]. Pedometry
i akcelerometry są urządzeniami, które pozwalają na
dokładny i obiektywny pomiar aktywności fizycznej
reprezentowanej przez pacjenta [21, 22]. 10 000 kroków dziennie jest najbardziej popularnym zaleceniem
poziomu aktywności fizycznej mierzonej za pomocą
pedometru [23]. Wywodzi się z Japonii. Pedometry,
które sprzedawane były w japońskich marketach nosiły nazwę „manpo-kei”, co oznacza „licznik 10 000
kroków” [11].
Pojawiają się jednak zdania, że ten poziom może
być zbyt wysoki dla osób starszych i z chorobami
przewlekłymi. Może nie być możliwy do osiągnięcia,
nawet jeśli osoby te zgodnie z zaleceniami towarzystw naukowych dodatkowo wykonują 150 min. aktywności fizycznej w ciągu tygodnia [10,11]. Wynika
to z faktu, że wyjściowy poziom aktywności fizycznej,
poświęcany na czynności związane z codziennym
funkcjonowaniem jest niższy niż w młodszych grupach wiekowych. Tudor-Locke [24] proponuje indeks
opisujący poziom aktywności fizycznej oparty na ilości kroków/dzień mierzonych pedometrem dla osób
dorosłych. Osoby, które pokonują dziennie <5000 kroków określa jako prowadzące siedzący tryb życia,
5000-7499 – mało aktywne, 7500-9999 – względnie
aktywne; ≥10000-12499 aktywne i ≥12500 bardzo
aktywne. W późniejszej pracy [8] proponuje dodatkowy podział najniższego poziomu na podstawową aktywność (<2500kroków/dzień) oraz poziom ograniczonej aktywności (2500-4999 kroków/dzień). Na podstawie tego podziału badana grupa kobiet znalazła
się w przedziale osób o ograniczonej aktywności
(4419±2052 kroków/dzień), a mężczyźni w grupie
mało aktywnej (6166±1521 kroków/dzień). Jest to
jednak podział dotyczący ogólnej populacji osób dorosłych. Tymczasem liczba kroków wykonywanych
dziennie spada wraz z wiekiem [21, 22, 25]. Zdrowe
osoby starsze osiągają dziennie od 2 do 9 tys. kroków [8], a zwiększenie poziomu codziennej aktywności o 2000 kroków powyżej progu siedzącego trybu
życia może przynieść pozytywne efekty zdrowotne
[26]. Wydaje się, że jest to zgodne z wytycznymi towarzystw naukowych dotyczących objętości aktywności fizycznej dla osób starszych (30 min. dziennie
przez co najmniej 5 dni w tygodniu z umiarkowaną in-
Level of physical activity is often studied by means
of questionnaires or patient’s declaration on the volume of patient physical exercises during the day [19,
20]. However, its is rare that the real level of physical
activity corresponds with personal assessment [21].
Pedometers and accelerometers are devices that
allow for accurate and objective measurement of
physical activity taken by the patient [21,22]. 10 000
steps a day is the most popular recommended level
of physical activity as measured by pedometer [23].
The idea originates from Japan. Pedometers, which
were sold in Japanese stores were called „manpokei,” which means „counter of 10 000 steps” [11].
However, opinions are emerging that this level
may be too high for the elderly and chronically ill. It
may not be attainable, even if these people, in accordance with the recommendations of scientific societies, additionally perform 150 minutes of physical
activity per week [10,11]. This follows from the fact
that the initial level of physical activity, devoted to
activities associated with daily functioning is lower
than in younger age groups. For the adults, TudorLocke [24] has proposed an index for assessing the
level of physical activity based on the number of steps
per day measured by pedometer. Individuals that
take <5000 steps per day are described as leading
a sedentary lifestyle, 5000-7499 – less Active, 75009999 – a relatively active, ≥10000-12499 active and
≥ 12 500 very active lifestyle. In a later work [8] he
has proposed an further division of the lowest level
into base activity (<2500 steps per day) and a limited
level of activity (2500-4999 steps per day). Based on
this division, the experimental group of women was in
the range of persons with limited activity (4419 ±
2052 steps per day), and men in the group of little
active (6166 ± 1521 steps per day). However, this is
the division covering general adult population. Meanwhile, the number of steps taken per day decreases
with age [21,22,25]. In a given day, healthy older
people take from two to nine thousand steps [8], and
increasing the level of daily activity by 2,000 steps
more than the threshold of a sedentary lifestyle could
bring many positive health effects [26]. It seems
consistent with the guidelines of scientific societies
on the volume of physical activity for older people (30
min per day for at least 5 days a week with moderate
intensity). Marching at a speed of 100 steps per minute corresponds to moderate intensity walking (about
3MET). Therefore, 3000 steps correspond to about 30
97
101 Retlikowska1:Layout 1 2012-08-23 13:17 Strona 6
Retlikowska-Lipińska M. i wsp., Sprawność funkcjonalna a aktywność fizyczna u osób starszych
tensywnością). Marsz z prędkością 100 kroków na
minutę odpowiada poziomowi umiarkowanej intensywności marszu (ok. 3MET). 3000 kroków odpowiada więc 30 min. marszu. Jeśli za bazę przyjmie się
wartość 5000 kroków, to w ciągu tygodnia uzyska
się 7 x 5000 + 5 x 3000 „dodatkowych” = 50 000 kroków), co średnio daje w przybliżeniu 7100 kroków dziennie [8]. Zalecenie zwiększenia poziomu aktywności
fizycznej o co najmniej 2000 kroków/dzień do poziomu
7000 kroków/dzień znalazło się również w rekomendacjach Amerykańskiego Towarzystwa Medycyny Sportowej [10].
W jednym z badań obejmujących młodsze osoby
dorosłe (30-45 lat), kobiety uzyskały większą liczbę
kroków/dzień w stosunku do mężczyzn [27]. Jednak
w większości opracowań oraz w badaniach własnych
kobiety pokonują dziennie mniejszą liczbę kroków
[25,28-30]. Aoyagi i wsp. [26] tłumaczy to zjawisko
faktem, że kobiety poświęcają więcej czasu na mało
intensywne prace domowe. Poza całkowitą liczbą
kroków badacze zwracają uwagę na liczbę kroków
z umiarkowaną intensywnością (zgodną z wytycznymi towarzystw naukowych) najczęściej rozumianych
jako marsz w tempie 100 kroków/min.(ok. 3MET) [26,
31]. U mężczyzn stan zdrowia w większym stopniu
zależy od czasu poświęconego na aktywność >3MET,
u kobiet bardziej od ilości kroków [26]. Pedometr firmy OMRON umożliwia rejestrację w tzw. trybie aerobic (marsz trwający dłużej niż 10 minut z prędkością
większą niż 60 kroków/minutę), jednak tempo kroków
w tym trybie jest mniejsze niż uznawane za aktywność umiarkowaną.
Seniorzy biorący udział w naszym badaniu byli
niezależni funkcjonalnie w podstawowych i złożonych
czynnościach dnia codziennego. Pomimo to, badana
grupa charakteryzowała się mniejszym niż zalecany
poziomem aktywności fizycznej. Ponadto w pracy
wykazano, że silniejszym niż wiek determinantem
sprawności funkcjonalnej mierzonej za pomocą testu
„Wstań i Idź” jest liczba kroków/dzień (ale nie czas
i liczba kroków w trybie aerobowym). Test „Wstań
i Idź” jest prostym, szybkim i szeroko stosowanym
w geriatrii testem funkcjonalnym. M. in. przez Amerykańskie i Brytyjskie Towarzystwa Geriatryczne został
rekomendowany jako test przesiewowy dla oceny ryzyka upadków wśród osób starszych [32]. Zawiera
kilka komponentów będących podstawą codziennego funkcjonowania: podniesienie się z pozycji siedzącej, marsz na krótkim odcinku, zwrot, przyspieszenie
i wyhamowanie ruchu, przejście do pozycji siedzącej.
Aspekty sprawności fizycznej zawarte w teście
„Wstań i Idź” takie jak sprawność i prędkość chodu
czy dynamiczna równowaga, mają związek ze stanem czynnościowym seniorów i pozwalają na przewidywanie rozwoju niepełnosprawności oraz uzależnienia od innych w starszym wieku [33,34].
W dostępnym piśmiennictwie nie znaleziono prac
badających zależność pomiędzy liczbą kroków/dzień
a czasem TUG. Aoyagi i wsp. [35] uzyskali zależność
pomiędzy ogólną liczbą kroków/dzień oraz czasem
aktywności na poziomie >3MET a prędkością marszu
na dystansie 5m wśród japońskich seniorów (65-84
lata). Brak zależności pomiędzy czasem trybu aerobowego a wynikiem TUG w badaniach własnych może wynikać ze zbyt niskiego poziomu aktywności
wśród badanych seniorów (we wspomnianych badaniach Aoyagi i wsp. badani byli bardziej aktywni; męż-
98
minutes walk. If 5000 steps are taken as the base,
then within a week one would take 50 000 steps (7 x
5000 steps „base” + 5 x 3000 „extra” = 50 000 steps),
which gives an average of approximately 7100 steps
per day [8] . Recommendation to increase the level of
physical activity by at least 2,000 steps per day to the
level of 7000 steps per day has also been given by
the American Society of Sports Medicine [10].
In one study involving younger adults (30-45 years)
women received a greater number of steps per day
compared to men [27]. However, in most studies including our own studies, women take fewer number
of steps per day [25,28-30]. Aoyagi et al [26] has
attributed this phenomenon to the fact that women
spend more time on less intensive housework. In
addition to the total number of steps the researchers
point out the number of steps with moderate intensity
(consistent with the guidelines of scientific societies)
usually understood as a march at 100 steps per minute. (About 3MET) [26,31]. In men, the state of health,
to a greater extent, depends on the time devoted to
physical activity > 3MET, but for women depends
rather on the number of steps [26]. OMRON pedometer allows registration during so-called aerobic
mode (walk lasting longer than 10 minutes at a speed
of more than 60 steps per minute), however, the pace
of the steps under this mode is less than approved as
moderate activity.
Seniors participating in our study were functionally independent in basic and complex activities of
daily life. Nevertheless, the study group was characterized by physical activity at a level less than the
recommended. In addition, the study showed that the
number of steps per day (but not the time and
number of steps in aerobic mode) was a determinant
of functional capacity stronger than age, as measured by „Get up and Go” test. „Get up and Go” test
is a simple, rapid functional test widely used in geriatrics. Among other things, it has been recommended,
by the American and British Geriatric Society, as
a screening test for assessing the risk of falls among
the elderly [32]. It includes several components underpinning everyday life: rising from a sitting position,
walking a short distance, turning, acceleration and
deceleration, moving to a sitting position. The aspects
of physical fitness contained in the test „Get up and
Go”, such as efficiency and gait speed or dynamic
balance are related to the functional status of the seniors and allow for prediction of development of disability and dependence on others in old age [33,34].
No articles on the study of relation between the
number of steps per day and TUG time were found in
available literature. Aoyagi et al [35] have come up
with a correlation between the total number of steps
per day and time of activity at the level of > 3MET and
walking speed over a distance of 5 m among Japanese elderly (65-84 years). The lack of correlation
between the aerobic mode time and TUG results in
our study may be due to the relatively lower level of
physical activity among the seniors surveyed (in cited
studies by Aoyagi et al the subjects were more active,
the men registered 7037 ± 2668, and the women
6201 ± 2708 steps per day). Besides aerobic mode
recorded by OMRON pedometer has less walking
pace (60 steps per minutes) than the physical effort
at the level ≥ 3 MET (100 steps per minute) analyzed
in the work of Aoyagi et al.
101 Retlikowska1:Layout 1 2012-08-23 13:17 Strona 7
Retlikowska-Lipińska M. et al., Functional abilities and physical activity among the elderly
czyźni uzyskali wynik 7037±2668, a kobiety 6201±
2708 kroków/dzień). Poza tym tryb aerobowy rejestrowany pedometrem OMRON charakteryzuje się
mniejszym tempem marszu (60 kroków/min) niż wysiłek na poziomie ≥3 MET (100 kroków/min) analizowanym w pracy Aoyagi i wsp.
Wnioski
Conclusions
1. Starsi mężczyźni charakteryzują się większą aktywnością ruchową niż kobiety.
2. Zarówno w grupie kobiet, jak i mężczyzn, pomimo
wysokiej podstawowej sprawności funkcjonalnej
nie wykazano odpowiednio dużej aktywności fizycznej.
3. Liczba kroków/dzień jest silniejszym niż wiek determinantem sprawności funkcjonalnej mierzonej
za pomocą testu „Wstań i Idź”, odzwierciedlającym wczesne zaburzenia sprawności funkcjonalnej starzejącego się organizmu.
4. Wyniki badania sugerują, że osoby starsze powinny unikać bezczynności, a każda aktywność,
nawet na poziomie niższym niż powszechnie zalecana, wiąże się z korzyściami w postaci wyższego poziomu sprawności.
1. The elderly men are characterized by more
physical activity than women.
2. Both women and men, despite high fundamental
functional capacity did not exhibit correspondingly
high physical activity.
3. Number of steps/day is a stronger determinant of
functional capacity than age, as measured by
„Get up and Go” test, a test for early functional
disorders of an aging organism.
4. Research results suggest that older people
should avoid idleness, while every of their activity,
even at a level lower than commonly recommended, comes with benefits in the form of higher level
of efficiency.
Piśmiennictwo / References
1. Landi F, Abbatecola AM, Provinciali M i wsp. Moving against frailty: does physical activity matter? Biogerontology
2010;11(5):537-545.
2. Wu SC, Leu SY, Li CY. Incidence of and predictors for chronic disability in activities of daily living among older
people in Taiwan. J Am Geriatr Soc 1999;47(9):1082-1086.
3. Vogel T, Brechat PH, Leprêtre PM, Kaltenbach G, Berthel M, Lonsdorfer J. Health benefits of physical activity in
older patients: a review. Int J Clin Pract 2009;63(2):303-320.
4. Drygas W, Kostka T, Jegier A, Kuński H. Long-term effects of different physical activity levels on coronary heart
disease risk factors in middle-aged men. Int J Sports Med 2000;21:235-241.
5. Thomas DE, Elliott EJ, Naughton GA. Exercise for type 2 diabetes mellitus. Cochrane Database Syst Rev 2006;
19(3):CD002968.
6. Friedenreich CM, Orenstein MR. Physical activity and cancer prevention: etiologic evidence and biological mechanisms. J Nutr Health Aging 2002;132(11 Suppl):3456S-3464S.
7. Delbaere K, Close JC, Heim J i wsp. A multifactorial approach to understanding fall risk in older people. J Am
Geriatr Soc 2010;58(9):1679-1685.
8. Tudor-Locke C, Craig CL, Aoyagi Y i wsp. How many steps/day are enough? For older adults and special populations. Int J Behav Nutr Phys Act 2011;8:80.
9. GUS. Stan zdrowia ludności Polski w 2004r. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych; 2006.
10. Garber CE, Blissmer B, Deschenes MR i wsp. American College of Sports Medicine position stand. Quantity and
quality of exercise for developing and maintaining cardiorespiratory, musculoskeletal, and neuromotor fitness in
apparently healthy adults: guidance for prescribing exercise. Med Sci Sports Exerc 2011;43(7):1334-1359.
11. Tudor-Locke C, Bassett DR, Jr. How many steps/day are enough? Preliminary pedometer indices for public health.
Sports Med 2004;34(1):1-8.
12. Bravata DM, Smith-Spangler C, Sundaram V i wsp. Using pedometers to increase physical activity and improve
health: a systematic review. JAMA 2007;21(19):2296-2304.
13. Katz S, Ford AB, Moskowitz RW, Jackson BA, Jaffe MW. Studies of illness in the aged: The index of ADL, a standardized measure of biogical and psychosocial function. JAMA 1963;185:914-919.
14. Lawton MP, Brody EM. Assessment of older people: self-maintaining and instrumental activities of daily living.
Gerontologist 1969;9:179-186.
15. Podsiadlo D, Richardson S. The timed “up & go”: A test of basic functional mobility for frail elderly persons. J Am
Geriatr Soc 1991;39:142-148.
16. Hasson RE, Haller J, Pober DM, Staudenmayer J, Freedson PS. Validity of the Omron HJ-112 pedometer during
treadmill walking. Med Sci Sports Exerc 2009;41(4):805-809.
17. Steeves JA, Tyo BM, Connolly CP, Gregory DA, Stark NA, Bassett DR. Validity and reliability of the Omron HJ-303
tri-axial accelerometer-based pedometer. J Phys Act Health 2011;8(7):1014-1020.
18. Connolly CP, Coe DP, Kendrick JM, Bassett DRJ, Thompson DL. Accuracy of physical activity monitors in pregnant
women. Med Sci Sports Exerc 2011;43(6):1100-1105.
19. Blair SN, Haskell WL, Ho P. Assessment of habitual physical activity by a seven-day recall in a community survey
and controlled experiments. Am J Epidemiol 1985;122:794-804.
20. Sallis J, Haskell W, Wood P. Physical activity assessment methodology in the Five- City Project. Am J Epidemiol
1985;121:91-106.
99
101 Retlikowska1:Layout 1 2012-08-23 13:17 Strona 8
Retlikowska-Lipińska M. i wsp., Sprawność funkcjonalna a aktywność fizyczna u osób starszych
21. Payn T, Pfeiffer KA, Hutto B i wsp. Daily steps in midlife and older adults: relationship with demographic, self-rated
health, and self-reported physical activity. Res Q Exerc Sport 2008;79(2):128-132.
22. Strycker LA, Duncan SC, Chaumeton NR, Duncan TE, Toobert DJ. Reliability of pedometer data in samples of
youth and older women. Int J Behav Nutr Phys Act 2007;17;4:4.
23. Choi BC, Pak AW, Choi JC, Choi EC. Daily step goal of 10,000 steps: a literature review. Clin Invest Med 2007;
30(3):E146-51.
24. Tudor-Locke C, Hatano Y, Pangrazi RP, Kang M. Revisiting „how many steps are enough?” Med Sci Sports Exerc
2008;40(7 Suppl):S537-43.
25. Bassett DRJ, Wyatt HR, Thompson H, Peters JC, Hill JO. Pedometer-measured physical activity and health
behaviors in U.S. adults. Med Sci Sports Exerc 2010;Oct;42(10):1819-1825.
26. Aoyagi Y, Shephard RJ. Steps per day: the road to senior health? Sports Med 2009;39(6):423-438.
27. Hirvensalo M, Telama R, Schmidt MD i wsp. Daily steps among Finnish adults: variation by age, sex, and socioeconomic position. Scand J Public Health 2011;39(7):669-677.
28. Newton RL, Jr., Han MH, Dubbert PM i wsp. Pedometer determined physical activity tracks in African American
adults: The Jackson Heart Study. Int J Behav Nutr Phys Act 2012;9(1):44.
29. Inoue S, Ohya Y, Odagiri Y i wsp. Sociodemographic determinants of pedometer-determined physical activity
among Japanese adults. Am J Prev Med 2011;40(5):566-571.
30. Lipert A, Jegier A. Krokomierz miernikiem aktywności ruchowej oraz wydatku energetycznego. Medycyna
Sportowa 2011;27(4/4):331-336.
31. Abel M, Hannon J, Mullineaux D, Beighle A. Determination of step rate thresholds corresponding to physical
activity intensity classifications in adults. J Phys Act Health 2011;8(1):45-51.
32. Herman T, Giladi N, Hausdorff JM. Properties of the ‘timed up and go’ test: more than meets the eye. Gerontology
2011;57(3):203-210.
33. Guralnik JM, Ferrucci L, Simonsick EM, Salive ME, Wallace RB. Lower-extremity function in persons over the age
of 70 years as a predictor of subsequent disability. N Engl J Med 1995; 2;332(9):556-561.
34. Shinkai S, Watanabe S, Kumagai S i wsp. Walking speed as a good predictor for the onset of functional dependence in a Japanese rural community population. Age Ageing 2000;29:441–446.
35. Aoyagi Y, Park H, Watanabe E, Park S, R.J. S. Habitual physical activity and physical fitness in older Japanese
adults: the Nakanojo Study. Gerontology 2009;55(5):523-531.
100