PDF

3
SPIS TREŚCI
WSTĘP
11
Część I
UWARUNKOWANIA I PODSTAWY TEORETYCZNE REFORM KOLEI
1. PRZESŁANKI I UWARUNKOWANIA REFORM KOLEI NA ŚWIECIE
I W EUROPIE
1.1. Zmiany popytu na usługi transportu kolejowego w XX wieku
1.2. Sytuacja przedsiębiorstw kolejowych jako monopoli państwowych
1.3. Efektywność ekonomiczna i efektywność regulacji a cele ekonomiczne
reform kolei
1.4. Społeczne, ekologiczne i polityczne cele reform kolei
1.5. Oczekiwane skutki reform kolei i przekroje ich oceny
1.6. Prywatyzacja i konkurencja jako instrumenty ułatwiające realizację
zakładanych celów reform kolei
2. ZASADY FUNKCJONOWANIA MONOPOLU I JEGO REGULACJI
JAKO PODSTAWY TEORETYCZNE PRZEKSZTAŁCEŃ KOLEI
2.1.
2.2.
2.3.
2.4.
2.5.
2.6.
2.7.
2.8.
Zarys rozwoju koncepcji teoretycznych monopolu naturalnego
Warunki powstawania monopolu na rynku transportowym
Decyzje produkcyjne i cenowe producenta monopolistycznego
Warunki istnienia i specyfika monopolu naturalnego
Koszty społeczne jako podstawa regulacji monopolu
Monopol naturalny w transporcie kolejowym
Koncepcje i sposoby regulacji monopolu
Metody regulacji monopolu wywodzące się z praktyki gospodarki
amerykańskiej
21
21
27
33
40
47
52
57
57
63
67
71
75
77
84
92
3. REFORMY STRUKTURALNE I ZASADY REGULACJI TRANSPORTU
KOLEJOWEGO
100
3.1. Założenia restrukturyzacji przedmiotowej i podmiotowej
przedsiębiorstwa kolejowego
3.2. Modele i warianty struktur organizacyjno-własnościowych transportu
kolejowego
100
109
4
3.3. Uwarunkowania wyboru zakresu i metod regulacji transportu
kolejowego
3.4. Regulacja kosztów dostępu do infrastruktury kolejowej
3.5. Kontrakty koncesyjne jako forma regulacji rynku kolejowego
3.6. Regulacja jakości w koncesjonowanej działalności kolejowej
3.7. Organizacja transportu kolejowego z wykorzystaniem dostępu
konkurencyjnego i koncesjonowania na przykładzie kolei
Stanów Zjednoczonych i Ameryki Łacińskiej
119
125
131
141
146
4. RAMY PRAWNE FUNKCJONOWANIA KONKURENCYJNEGO RYNKU
KOLEJOWEGO W UNII EUROPEJSKIEJ
155
4.1. Cele reform kolei w Unii Europejskiej
4.2. Kierunki i zakres przekształceń transportu kolejowego
w Unii Europejskiej
4.3. Liberalizacja rynku i zasady równej konkurencji w świetle dyrektywy
o rozwoju kolei Wspólnoty
4.4. Równość kwalifikacji jako warunek podejmowania działalności
w przewozach kolejowych
4.5. Zasady alokacji tras i system opłat za dostęp jako mechanizmy
regulacji monopolu zarządcy infrastruktury kolejowej
4.6. Regulacje prokonkurencyjne w obszarze kolejowych
usług publicznych
4.7. Usuwanie techniczno-eksploatacyjnych barier konkurencyjności
na rynku kolejowym
4.8. Regulacje jakości kolejowych przewozów pasażerskich
4.9. Bariery liberalizacji europejskiego rynku kolejowego
155
162
170
178
179
189
195
201
204
Część II
ROZWIĄZANIA INSTYTUCJONALNE ORAZ EFEKTY PRZEKSZTAŁCEŃ
KOLEI W WYBRANYCH PAŃSTWACH UNII EUROPEJSKIEJ
WPROWADZENIE
211
1. PRZEBIEG I EFEKTY REFORMY KOLEI W SZWECJI
215
1.1.
1.2.
1.3.
1.4.
1.5.
Zmiany poprzedzające reformę
Cele reformy kolei szwedzkich
Przekształcenia przedsiębiorstwa kolejowego SJ
Przekształcenia jednostki zarządzającej infrastrukturą Banverket
Liberalizacja rynku kolejowego
215
216
219
224
226
5
1.6. Instytucje regulujące rynek kolejowy
1.7. Efekty reform kolei szwedzkich
2. PRZEKSZTAŁCENIA STRUKTURALNE KOLEI
W WIELKIEJ BRYTANII
2.1. Zmiany poprzedzające reformę kolei
2.2. Cele reformy kolei brytyjskich
2.3. Zdezintegrowana struktura kolei brytyjskich
2.4. Zarządzanie infrastrukturą kolejową
2.5. Konkurencja o rynek w przewozach pasażerskich
2.6. Przedsiębiorstwa leasingujące tabor ROSCO
2.7. Liberalizacja rynku i konkurencja
2.8. Instytucje regulujące sektor kolejowy
2.9. Efekty reformy kolei brytyjskich
2.10. Rozwój kolei wysokich prędkości
3. PRZEKSZTAŁCENIA I FUNKCJONOWANIE KONCERNU KOLEI
NIEMIECKICH
3.1.
3.2.
3.3.
3.4.
3.5.
3.6.
3.7.
3.8.
Przesłanki reformy kolei niemieckich
Cele i zakres reformy kolei niemieckich
Przekształcenia zintegrowanego przedsiębiorstwa DB AG
Zarządzanie infrastrukturą kolejową i system jej
finansowania
Rozwiązania w zakresie regionalizacji przewozów pasażerskich
Liberalizacja i konkurencja na rynku kolejowym w Niemczech
Instytucje regulujące rynek kolejowy w Niemczech
Efekty reformy kolei niemieckich
4. SPECYFIKA ROZWIĄZAŃ INSTYTUCJONALNYCH SEKTORA
KOLEJOWEGO WE FRANCJI
4.1.
4.2.
4.3.
4.4.
4.5.
4.6.
4.7.
4.8.
Tło społeczno-polityczne reformy kolei francuskich
Sytuacja kolei SNCF przed reformą
Powołanie zarządcy infrastruktury kolejowej RFF
Regionalizacja przewozów pasażerskich
Zmiany organizacji wewnętrznej SNCF
Liberalizacja rynku kolejowego we Francji
Instytucje regulujące rynek kolejowy we Francji
Ocena sytuacji rynkowej i finansowej kolei francuskich
231
232
240
240
243
244
249
252
255
255
258
261
274
277
277
279
284
291
296
298
303
305
317
317
319
321
325
328
330
333
334
5. EWOLUCYJNE KSZTAŁTOWANIE STRUKTUR
INSTYTUCJONALNYCH KOLEI W POLSCE
343
5.1. Uwarunkowania i cele reformy kolei w Polsce
343
6
5.2. Przekształcenia struktury organizacyjnej PKP
5.3. Zarządzanie infrastrukturą kolejową i system jej
finansowania
5.4. Organizacja i finansowanie przewozów w ramach obowiązku służby
publicznej
5.5. Liberalizacja i konkurencja na rynku kolejowym
5.6. Instytucje regulacyjne
5.7. Efekty reformy kolei polskich
348
356
365
374
385
387
6. EFEKTY FUNKCJONOWANIA KOLEI W NOWYCH STRUKTURACH
INSTYTUCJONALNYCH
400
ZAKOŃCZENIE
BIBLIOGRAFIA
Raporty i publikacje statystyczne
Akty prawne
SPIS TABEL
SPIS RYSUNKÓW
STRESZCZENIE
411
415
426
429
433
437
439