Załączniki 1 - Arctowski.pl

Załącznik Nr 1. Sprawozdanie z XXXII Wyprawy Antarktycznej PAN
mgr Agnieszka Tatarek, Uniwersytet Gdański, Instytut Oceanologii
Dystrybucja makroglonów na przedpolach lodowcowych na przykładzie Zatoki
Admiralicji (Antarktyka). ClicOPENeco część morska.
Zakład Biologii Antarktyki -Warszawa, Instytut Oceanologii PAN - Sopot
Jako jeden ze składników uczestniczących w obiegu węgla, makroglony stanowią istotny
element wszelkich ekosystemów litoralnych. Makrofity są nie tylko bazą pokarmową dla
licznych gatunków zwierząt bentosowych, ale równieŜ schronieniem, obszarem polowań dla
nich a nawet elementem stabilizującym osady denne.
Obecność licznie występujących w Zatoce Admiralicji lodowców, powoduje iŜ na skutek
topnienia uwalniają one znaczne ilości zawiesiny co moŜe mieć istotny wpływ na zmiany w
biomasie, jej rozmieszeniu i składu jakościowego zbiorowiskach makroglonowych a tym
samym oddziaływać niekorzystnie na stowarzyszoną z nimi florę. Przede wszystkim jednak
szybko topniejące lodowce pozostawiają odkryte obszary dna morskiego, które potencjalnie
mogą stanowią miejsca dla nowych habitatów makroglonowych.
Celem projektu realizowanego w Zatoce Admiralicji jest:
1. określenie rozmieszczenia i wielkości pokrycia makroglonami terenów powstałych na
skutek cofania się lodowców.
2. Określenie tempa sukcesji makrofitów na obszarach odsłoniętych przez lodowce.
Prace terenowe
Rys. 1 Miejsca wykonanych zdjęć podwodnych
W dniach 01.10.2007- 15.02.2008 została wykonana seria zdjęć z 5 miejsc - Urbanek Crag,
Point Thomas, Latarnia, Napier Rock oraz zatoka Herve (ryc. 1) oraz na potrzeby oznaczeń
taksonomicznych zebrano z dna próby makroglonowe.
Pobór prób (z obszaru określonego ramką o powierzchni 0.25 m 2 ) oraz dokumentacja
zdjęciowa przeprowadzone były przy pomocy techniki nurkowania swobodnego.
Planowana na ten rok dokumentacja filmowa oraz zdjęciowa obszarów przylodowcowych z
przyczyn technicznych i pogodowych została przeprowadzona fragmentarycznie.
Wstępna analiza zdjęć
Na podstawie zdjęć wykonanych na 5 miejscach w obrębie Zatoki Admiralicji oznaczono 16
gatunków makrofitów (Tab. 1):
1 z rodzaju Chlorophyta- Acrosiphonia sp.
6 z rodzaju Phaeophyta- Cystosphaera jacquinotii, Ascoseira mirabilis, Desmarestia anceps,
Himantothallus grandifolius, Adenocistis utricularis, Desmarestia menzesii
9 z rodzaju Rhodophyta- Ballia callitricha, Iridaea lawsonii, Litothamnion sp., Georgiella
confluens, Hydrolithon sp., Iridaea cordata, Pantoneura plocamioides, Plocamium
cartilagineum oraz Palmaria decipiens.
Takson
Urbanek Point Thomas Latarnia Napier Rock Herve
Cystosphaera jacquinotii
+
Ballia callitricha
+
Iridaea mawsonii
+
Litothamnion sp.
+
Acrosiphonia sp.
+
+
Ascoseira mirabilis
+
+
Desmarestia anceps
+
+
+
Himantothallus grandifolius +
+
Georgiella confluens
+
+
Hydrolithon sp.
+
+
Iridaea cordata
+
+
Pantoneura plocamioides
+
+
Adenocistis utricularis
+
+
+
Desmarestia menzesii
+
+
+
+
Plocamium cartilagineum
+
+
+
+
Palmaria decipiens
+
+
+
+
Tab. 1 Występowanie makroglonów na poszczególnych obszarach w obrębie Zatoki
Admiralicji
Gatunkami które pojawiły się na prawie wszystkich punktach były:
Plocamium cartilagineum, Adenocistis utricularis, Desmarestia menzesii oraz Palmaria
decipiens.
PrzynaleŜność taksonomiczną oznaczono na podstawie monografii „Antarctic seaweeds”, C.
Wiencke and M.N. Clayton, A.R.G. Gantner Verlag KG, Ruggell/Lichtenstein, 2002.
Z pośród miejsc gdzie wykonano dokumentacje zdjęciową jedynie dwa miejsca znajdowały
się w obrębie lodowców (Rys 2, 3):
Rys 2. (foto A. Kalbarczyk) Urbanek 5m, na zdjęciu widoczne: Himantothallus grandifolius
oraz Plocamium cartilagineum
Rys 3. (foto A. Kalbarczyk) Zatoka Herve 7m, na zdjęciu widoczne: Adenocistis utricularis
oraz Palmaria decipiens
Na podstawie obserwacji strefy pływowej przy lodowcu Ekologia odnotowano obecność
dwóch gatunków makroglonów Adenocistis utricularis oraz Urosphora cf penicilliformis.
Dane uzyskane z tegorocznych badań zostały wykonane w ramach projektu CLICOPEN.
Zadania do wykonania
- Analiza składu gatunkowego i występowania makrofitów na przedpolach lodowcowych na
podstawie dokumentacji wideo oraz porównania wyników z materiałem z lat ubiegłych.
- Oszacowanie tempa sukcesji makrofitów na podstawie danych glacjologicznych oraz
wyników uzyskanych z analiz dokumentacji zdjęciowej dna.