Rozliczenie zaliczki – skutki podatkowe

Rozliczenie zaliczki – skutki podatkowe
Wpisany przez Joanna Patyk
W trakcie audytów podatnicy sygnalizują problemy z prawidłowym rozliczeniem
wpłaconych/otrzymanych zaliczek na poczet przyszłych dostaw towarów lub usług.
W trakcie przeprowadzanych audytów podatnicy sygnalizują problemy z prawidłowym
rozliczeniem wpłaconych/otrzymanych zaliczek na poczet przyszłych dostaw towarów lub usług.
Rozpatrując problem rozliczania zaliczki na gruncie ustaw podatkowych należy na wstępie
rozstrzygnąć, czego dotyczy zaliczka. W zależności od tego, z jakiego tytułu prawnego
przysługuje zaliczka (czego dotyczy)
mogą wystąpić
różne konsekwencje podatkowe
.
Poniżej opisuję skutki podatkowe zaliczek wpłacanych/otrzymanych na poczet zakupu
towarów handlowych
. Podobne skutki podatkowe wywołują zaliczki wpłacane z tytułu zakupów, które są
kwalifikowane na gruncie ustaw podatkowych do kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio
związanych z uzyskanym przychodem.
1. Uregulowania na gruncie ustawy z dnia 16 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od
osób prawnych (dalej: PDOP).
A. Opodatkowanie zaliczki po stronie podmiotu, który zaliczkę wpłaca - moment zaliczenia w
koszty uzyskania przychodów.
1/5
Rozliczenie zaliczki – skutki podatkowe
Wpisany przez Joanna Patyk
Podstawowym zagadnieniem występującym u wpłacającego zaliczkę jest określenie momentu,
w którym może on wpłaconą zaliczkę zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Nie jest
bowiem tak, iż w każdym przypadku wpłata zaliczki powoduje automatyczne powstanie u
wpłacającego kosztów uzyskania przychodów z datą jej wpłaty.
Zakup towarów handlowych stanowi koszt uzyskania przychodów bezpośrednio związany z
przychodami i jako taki należy go zaliczyć w koszty uzyskania przychodów w roku podatkowym,
w którym powstały odpowiadające im przychody (art. 15 ust. 4 PDOP).
Zapłata zaliczki na poczet powyższych towarów nie powoduje powstania przychodu. Przychód
podatkowy powstanie w momencie sprzedaży zakupionych wcześniej towarów handlowych. W
momencie zapłaty zaliczki na poczet dostawy towarów handlowych z pewnością nie powstaje
koszt uzyskania przychodów; jest on przesunięty w czasie do momentu sprzedaży towarów
handlowych
(uzyskania przychodu związanego z zakupionymi
towarami handlowymi).
B. Opodatkowanie zaliczki po stronie podmiotu otrzymującego zaliczkę na poczet przyszłych
dostaw lub usług.
Ustawodawca konsekwentnie, również na gruncie ustalania przychodu podatkowego, wprost
uregulował, iż do przychodów nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych
należności na poczet dostaw towarów i usług
, które zostaną wykonane w
następnych okresach sprawozdawczych (art. 12 ust. 4 pkt 1 PDOP).
Wpłata zaliczki zostanie zakwalifikowana do przychodów podatkowych u otrzymującego
zaliczkę w momencie wydania towarów handlowych kupującemu.
2/5
Rozliczenie zaliczki – skutki podatkowe
Wpisany przez Joanna Patyk
Uregulowania na gruncie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych (dalej: PDOF).
W odniesieniu do zaliczek wpłacanych na poczet dostaw towarów handlowych na gruncie
PDOF zastosowanie znajdują uregulowania analogiczne do przedstawionych powyżej.
I tak:
a. u wpłacającego zaliczkę koszt uzyskania przychodów powstanie za okres, w którym
powstaną przychody związane z poniesionym kosztem (art. 22 ust. 5 PDOF);
b. u otrzymującego zaliczkę przychód podatkowy powstaje z dniem wydania towaru, nie zaś z
dniem jej otrzymania (art. 14 ust. 3 pkt 1 w związku z art. 14 ust. 1c PDOF).
3. Uregulowania na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług
(dalej: VAT).
A. Opodatkowanie zaliczki po stronie podmiotu otrzymującego zaliczkę na poczet przyszłych
dostaw lub usług.
3/5
Rozliczenie zaliczki – skutki podatkowe
Wpisany przez Joanna Patyk
Zgodnie z VAT, w momencie otrzymania zaliczki na poczet przyszłego zakupu towarów
handlowych u podatnika otrzymującego zaliczkę powstaje obowiązek podatkowy od kwoty
zaliczki. Podatnik taki jest zobowiązany do wystawienia faktury zaliczkowej na zasadach
określonych w rozporządzeniu z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym
podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania
oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku VAT (dalej:
Rozporządzenie).
Faktura zaliczkowa zostaje natomiast ujęta w ewidencji sprzedaży w miesiącu, w którym
otrzymano zaliczkę i w tym miesiącu następuje odprowadzenie podatku VAT od kwoty zaliczki.
Jednocześnie, zgodnie z regułami określonymi w § 14 Rozporządzenia, po wydaniu towaru
podatnik, który wcześniej otrzymał zaliczkę z tytułu dostawy tego towaru i wystawił fakturę
zaliczkową z tego powodu, jest zobowiązany do wystawienia faktury końcowej, w której
uwzględnia wcześniej wpłaconą zaliczkę. Faktura końcowa jest wystawiana na pozostałą do
zapłaty kwotę i w stosunku do tej kwoty powstaje obowiązek podatkowy w podatku VAT.
B. Rozliczenie zaliczki po stronie podmiotu otrzymującego zaliczkę na poczet przyszłych
dostaw lub usług.
Otrzymanie przez wpłacającego zaliczkę faktury zaliczkowej wystawionej z tytułu zapłaty
zaliczki na poczet dostawy towarów handlowych uprawnia podatnika do odliczenia podatku
4/5
Rozliczenie zaliczki – skutki podatkowe
Wpisany przez Joanna Patyk
naliczonego z takiej faktury
.
Takie uprawnienie wynika wprost z art. 86 ust. 12 pkt 1b VAT, zgodnie z którym kwotę podatku
naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika,
potwierdzających dokonanie zaliczki, jeśli wiązało się to z powstaniem obowiązku podatkowego
(co w omawianym przypadku miało miejsce).
5/5