ŠKODA FABIA cz. 1

ŠKODA FABIA cz. 1
Czwarte miejsce Fabii w presti¿owym
konkursie Car of the Year stanowi dowód
uznania ekspertów dla tego niewielkiego
samochodu, dorównuj¹cego poziomem
bezpieczeñstwa, jakoœci¹ wykonania,
standardem wyposa¿enia i osi¹gami
niejednemu przedstawicielowi wy¿szej klasy.
Nadwozie
Fabia powsta³a na ca³kowicie nowej p³ycie pod³ogowej o symbolu
wewnêtrznym PQ 24, opracowanej przez in¿ynierów Volkswagena na
potrzeby ma³ych pojazdów koncernu (m.in. nastêpnych generacji Seata Ibizy
i VW Polo). Jej charakterystycznymi cechami s¹ stosunkowo du¿e wartoœci
rozstawu osi i kó³, przyjête w celu uzyskania zarówno przestronnego
wnêtrza, jak i dobrych w³aœciwoœci jezdnych, przede wszystkim statecznoœci
ruchu. Struktura noœna nadwozia jest wykonana ze stali o podwy¿szonej
wytrzyma³oœci. Zastosowanie elementów z blach o zró¿nicowanej gruboœci
umo¿liwi³o zaprojektowanie stref kontrolowanego zgniotu o ¿¹danej
charakterystyce, przy jednoczesnym zachowaniu niewielkiej masy kad³uba.
Otrzymana t¹ drog¹ wytrzyma³a i sztywna konstrukcja karoserii, uzupe³niona
solidnymi s³upkami (zw³aszcza C), belkami wzmacniaj¹cymi w drzwiach oraz
mocowaniem silnika do pomocniczej ramy w sposób zapobiegaj¹cy jego
wtargniêciu do przedzia³u pasa¿erskiego w razie zderzenia czo³owego,
umo¿liwi³a Fabii spe³nienie surowych norm bezpieczeñstwa biernego wed³ug
uregulowañ Unii Europejskiej, które bêd¹ obowi¹zywa³y od 2005 r. Zbiornik
paliwa o pojemnoœci 45 dm3 usytuowano w bezpiecznym miejscu, pod
siedzeniem przed osi¹ tyln¹, przewiduj¹c w nim zawór uniemo¿liwiaj¹cy
niekontrolowany wyciek benzyny lub oleju napêdowego w przypadku
przewrócenia samochodu. Blachy nadwozia Fabii s¹ obustronnie
ocynkowane, dziêki czemu producent oferuje
dziesiêcioletni¹ gwarancjê na ich korozjê
perforacyjn¹, a profile zamkniête podwozia
zabezpiecza siê fabrycznie warstw¹ gor¹cego
wosku.
Kszta³t zewnêtrzny, jak równie¿ aran¿acja
kabiny, stanowi¹ dzie³o stylistów Skody. Bry³a
karoserii ma raczej ãrzeŸbiarsk¹Ó
architekturê, przywodz¹c¹ na myœl przywo³ywane ju¿ przez twórców Octavii
wp³ywy czeskiego kubizmu. W zale¿noœci od wersji, wspó³czynnik czo³owego
oporu powietrza Cx waha siê od 0,31 do 0,34. W¹skie tolerancje szerokoœci
szczelin ³¹czenia poszczególnych elementów poszycia poprawiaj¹ warunki
op³ywu aerodynamicznego i zmniejszaj¹ ha³as, powstaj¹cy podczas jazdy. W
sylwetkê samochodu wkomponowano masywne zderzaki z lakierowanego
tworzywa sztucznego, wyposa¿one w gumowe listwy ochronne i absorbuj¹ce
ca³kowicie energiê uderzenia przy prêdkoœci poni¿ej 5 km/h, w celu obni¿enia
kosztów napraw w wyniku drobnych "st³uczek". Zdecydowano siê na
reflektory o g³adkich szybach, z odb³yœnikami o powierzchniach
zaprojektowanych przy u¿yciu metod komputerowych, z ¿arówkami H3/H7
(na zamówienie mog¹ byæ zamiast nich montowane gazowe lampy
wy³adowcze). W widocznym miejscu w dolnej czêœci przedniej szyby
umieszczono numer identyfikacyjny pojazdu VIN.
Kabina Fabii powsta³a z uwzglêdnieniem wymogów ergonomii,
bezpieczeñstwa i wygody podró¿uj¹cych. Projektuj¹c tablicê przyrz¹dów
korzystano z dobrych wzorów Volkswagena.
Po³o¿enie ko³a kierownicy jest zmienne zarówno w p³aszczyŸnie pionowej, jak
i poziomej (poosiowo). Fabia jest dostêpna w trzech poziomach wyposa¿enia,
ale ju¿ w odmianie podstawowej (Classic) seryjnie montowane s¹
bezw³adnoœciowe pasy bezpieczeñstwa z napinaczami pirotechnicznymi i
regulacj¹ górnych punktów kotwiczenia na siedzeniach przednich, jedna
pe³nowymiarowa poduszka gazowa oraz immobilizer o zmiennym kodzie. Na
œrodkowym miejscu tylnej kanapy instaluje siê statyczny pas biodrowy i brak
tam zag³ówka (opcja). W wersji Comfort pojawia siê tak¿e pe³nowymiarowy
airbag pasa¿era, jak równie¿ zamek centralny, fotel kierowcy z regulacj¹
wysokoœci siedziska, szyby z filtrem UV, komputer pok³adowy oraz
elektrycznie otwierane i zamykane okna przednie. Wariant Elegance oferuje
ponadto poduszki boczne, uk³ad automatycznej klimatyzacji z filtrem
przeciwpy³kowym i ch³odzeniem schowków, elektrycznie sterowane
podgrzewane lusterka zewnêtrzne i szyby we wszystkich drzwiach,
podgrzewane dysze spryskiwaczy oraz podgrzewane siedzenia przednie. Na
liœcie wyposa¿enia dodatkowego, dostêpnego za odrêbn¹ dop³at¹, figuruj¹
ponadto: skórzana tapicerka, system nawigacyjny, czujnik zachowania
bezpiecznej odleg³oœci przy manewrowaniu, sprzêt audio z 4-8 g³oœnikami,
umieszczony w znormalizowanej wed³ug DIN podwójnej skrytce w konsoli
centralnej, instalacja telefonu komórkowego, spryskiwacze reflektorów,
automatyczne urz¹dzenie do utrzymywania sta³ej prêdkoœci jazdy
("tempomat") oraz dach przesuwny.
Kierowca jest informowany o pozostawionym w³¹czonym oœwietleniu
zewnêtrznym poprzez akustyczn¹ sygnalizacjê. W³¹czenie biegu wstecznego
przy dzia³aj¹cych wycieraczkach przednich powoduje samoczynne
uruchomienie na chwilê wycieraczki tylnej. Œwiat³a awaryjne zapalaj¹ siê
automatycznie w razie kolizji; nastêpuje wówczas równie¿ odciêcie dop³ywu
paliwa do uk³adu wtryskowego.
£adownoœæ Fabii, zale¿nie od wersji i wyposa¿enia, wynosi od 435 do 505 kg,
przy masie w³asnej 1064-1232 kg. Dach samochodu mo¿na obci¹¿yæ mas¹
75 kg, a ci¹gniêta przyczepa niehamowana mo¿e wa¿yæ 400-500 kg, zaœ
hamowana: 750-1000 kg.
Silnik i uk³ad przeniesienia
napêdu
Jednostki napêdowe Fabii
wspó³pracuj¹ z jednym z dwóch
rodzajów mechanicznych, piêcioprze³o¿eniowych skrzyñ biegów,
zblokowanych z przek³adni¹ g³ówn¹ i mechanizmem ró¿nicowym. S¹ one
sterowane za pomoc¹ uk³adu ciêgien, co zapobiega przenoszeniu na dŸwigniê
drgañ i ha³asu. Nowa skrzynia przeznaczona do s³abszych wersji silnikowych
(1.0, 1.4/44 kW i 1.4/50 kW) zosta³a zaprojektowana przez czeskich
in¿ynierów, z myœl¹ o stosowaniu w przysz³oœci tak¿e w innych produktach
grupy VW. Nie wymaga ona ¿adnych czynnoœci obs³ugowych przez ca³y okres
u¿ytkowania. W przekazywaniu momentu obrotowego poœredniczy suche
sprzêg³o jednotarczowe o œrednicy 190 mm, ze sprê¿yn¹ talerzow¹ i
ok³adzinami ciernymi nie zawieraj¹cymi azbestu, w³¹czane i wy³¹czane
hydraulicznie, o samoczynnej regulacji luzu. W odmianie 1.4/55 kW istnieje
mo¿liwoœæ zamówienia czterozakresowej przek³adni automatycznej,
samoczynnie dopasowuj¹cej moment zmiany prze³o¿enia do warunków
drogowych i stylu jazdy kierowcy (funkcja Fuzzy Logic). Jest ona ponadto
wyposa¿ona w sprzêg³o mostkuj¹ce, likwiduj¹ce podczas pracy na III i IV
biegu poœlizg w sprzêgle hydrokinetycznym w celu wzrostu sprawnoœci
funkcjonowania.
Zawieszenie kó³, uk³ad
kierowniczy i hamulcowy
Przednie zawieszenie Fabii
tworzy klasyczny uk³ad kolumn
McPhersona ze sprê¿ynami
œrubowymi i poprzecznymi
wahaczami trójk¹tnymi,
uzupe³niony o stabilizator
przechy³ów. Z ty³u konstruktorzy
zdecydowali siê na typowe dla
pojazdów koncernu VW pod³u¿ne
wahacze wleczone, po³¹czone
lekk¹ i sztywn¹ zarazem belk¹
skrêtn¹ o otwartym przekroju w
kszta³cie litery V. Niskie sprê¿yny œrubowe s¹ umieszczone oddzielnie obok
amortyzatorów. Takie rozwi¹zanie umo¿liwia wygospodarowanie g³êbokiego i
szerokiego baga¿nika o regularnym kszta³cie, co jest istotne zw³aszcza w
odmianie z nadwoziem uniwersalnym. Wartoœæ przeœwitu wynosi 139 mm.
Tarcze kó³ maj¹ œrednicê 13, 14 lub 15 cali, mo¿liwe jest zastosowanie
obrêczy ze stopów lekkich i ogumienia niskoprofilowego.
We wszystkich modelach oprócz Fabii 1.0 jest seryjnie instalowane
elektrohydrauliczne urz¹dzenie wspomagaj¹ce dzia³anie uk³adu
kierowniczego z przek³adni¹ zêbatkow¹. Pompê si³ownika napêdza silnik
elektryczny, uruchamiany tylko w razie potrzeby, tzn. wtedy, gdy kierownica
zostanie obrócona o k¹t wiêkszy od zadanego. W ten sposób uzyskano
progresywn¹, zale¿n¹ od prêdkoœci jazdy charakterystykê wspomagania oraz
zmniejszono zu¿ycie paliwa w stosunku do rozwi¹zañ tradycyjnych,
wspó³pracuj¹cych z silnikiem spalinowym. System komunikuje siê z
elektronicznym sterownikiem jednostki napêdowej za poœrednictwem szyny
wymiany danych CAN, otrzymuj¹c t¹ drog¹ niezbêdne informacje o
chwilowej szybkoœci samochodu. Ta forma transmisji jest zreszt¹
wykorzystywana równie¿ w pracy innych podzespo³ów auta, sterowanych
elektronicznie. Promieñ zawracania wynosi 5,24 m, przy œrednicy ko³a
kierownicy 370 mm i liczbie jego obrotów pomiêdzy skrajnymi po³o¿eniami
równej 2,75.
Diagonalny, wspomagany podciœnieniowo uk³ad hamulcowy Fabii sk³ada siê z
dwóch obwodów. Przy ko³ach przednich s¹ montowane wentylowane hamulce
tarczowe z zaciskami p³ywaj¹cymi o œrednicy tarcz 239 (1.0), 256 lub 288
(2.0) mm. Z ty³u znajduj¹ siê hamulce bêbnowe z samoregulacj¹ o œrednicy
bêbnów 200 mm, a wersjach 1.4/74 kW i 2.0 - tarczowe z zaciskami
p³ywaj¹cymi o œrednicy tarcz 232 mm. Mechaniczny hamulec pomocniczy
dzia³a na ko³a tylne. W modelach bez systemu ABS przy osi tylnej jest
instalowany mechaniczny korektor rozdzia³u si³ hamowania w zale¿noœci od
wielkoœci i rozk³adu obci¹¿enia pojazdu. W przypadku obecnoœci ABS
(oferowanego seryjnie w odmianie 1.4/74 kW, 2.0 i 1.9/74 kW) funkcjê tê
pe³ni elektroniczne urz¹dzenie o nazwie EBD (EBV), uzupe³nione o uk³ad
MSR, reguluj¹cy moment obrotowy podczas hamowania silnikiem na
nawierzchni o s³abej przyczepnoœci. W modelu 2.0 opcjê stanowi system
kontroli dynamiki ruchu ESP (FDR), zaœ standardowo jest on wyposa¿ony,
podobnie jak i wariant 1.9/74 kW, w uk³ad zapobiegaj¹cy zerwaniu
przyczepnoœci kó³ napêdzanych przy ruszaniu i przyspieszaniu ASR oraz w
elektroniczn¹ blokadê mechanizmu ró¿nicowego EDL (EDS).
Technologia produkcji
Na jakoϾ konstrukcji
samochodu ma wp³yw nie tylko
innowacyjnoϾ projektu,
powsta³ego przy wykorzystaniu
doœwiadczeñ grupy VW, ale
tak¿e nowoczesnoœæ
zastosowanych technik
wytwarzania. Fabia jest
produkowana w nowo
wybudowanych halach,
wyposa¿onych kosztem 622 mln
DM w zautomatyzowane linie
technologiczne. T³ocznia blach
pracuje w precyzyjnie zsynchronizowanym cyklu, czas wymiany narzêdzi nie
przekracza 15 min. Ponad 60% zgrzein jest wykonywanych przez 240
robotów spawalniczych. Do ³¹czenia elementów pokrywy baga¿nika
wykorzystano metodê ci¹g³ego spawania laserowego. Wodorozcieñczalny
lakier o trzyletniej gwarancji nak³adany na zabezpieczone antykorozyjnie i
przygotowane nadwozie jest przyjazny œrodowisku. Wiêksze czêœci znakuje
siê, by u³atwiæ ich póŸniejszy recykling. Stuprocentowej kontroli jakoœci
wed³ug standardów Volkswagena poddaje siê wszystkie zespo³y elektryczne.
Gotowe pojazdy przechodz¹ m.in. test szczelnoœci karoserii i próby drogowe.
Egzemplarze prototypowe pokona³y w ci¹gu piêciu miesiêcy badañ po 150
tys. km w ró¿nych warunkach klimatycznych i po ró¿nych nawierzchniach.
Docelowa wydajnoœæ czeskich zak³adów to 1800 szt. samochodów dziennie, a
dziêki uruchomieniu produkcji Fabii Skoda ma nadziejê przekroczyæ poziom
500 tys. aut opuszczaj¹cych rocznie fabrykê.