zadania egzaminacyjne część 1

CHEMIA propozycja zadań na egzamin gimnazjalny
1. Pod wpływem składników powietrza może powstawać na powierzchni warstwa ich tlenków,
wodorotlenków, a także węglanów. Wskazuje to, że powietrza działającymi na metale są:
A. azot, dwutlenek węgla i para wodna.
B. argon, tlen i para wodna.
C. tlen, para wodna i dwutlenek węgla.
D. argon, tlen i dwutlenek węgla.
2. Pod wpływem światła słonecznego w roślinach zachodzi proces gający na przemianie dwutlenku węgla i
wody na cukier i tlen. Organizm cew procesie utleniania biologicznego pobierają tlen z atmosfery i wydz
tlenek węgla.
Oceń poniższe stwierdzenia, wpisując obok nich „prawda” lub „fałsz.
1. Tlen jest substratem reakcji fotosyntezy.
2. Dwutlenek węgla jest produktem reakcji fotosyntezy.
3. Tlen jest substratem utleniania biologicznego.
3. Dwutlenek węgla jest produktem wielu reakcji chemicznych. Uczeń powstaje on w wyniku
następujących procesów:
A. rozkładu wapienia.
B. fotosyntezy.
C. oddychania ludzi.
D. spalania węgla.
W którym przypadku uczeń nie miał racji?
4. Tlenki zanieczyszczające powietrze mogą powstawać w wyniku:
1. spalania „zasiarczonego węgla”
2. syntezy dwóch głównych składników powietrza, towarzyszącej spalaniu w silnikach samochodowych.
3. niecałkowitego spalania koksu.
Podaj nazwy tych tlenków.
1…………………………………………………………………………..
2…………………………………………………………………………...
3…………………………………………………………………………..
5. Gospodarka prowadzona przez człowieka wpływa na ilość naturalnych składników powietrza.
Uzupełnij następujące zdania:
Zmniejszanie obszarów leśnych wpływa na zmniejszenie zawartości …………………………………
…………………….w powietrzu.
Spalanie dużych ilości paliw zwiększa ilość …………………………………………….w powietrzu.
6. W klasie toczyła się dyskusja na temat tego, czy azot łączy się z tlenem.
A. Ola mówiła: „w powietrzu nie zachodzi żadna reakcja chemiczna, ponieważ w zwykłej temperaturze azot nie
łączy się z tlenem”.
B. Jurek zaprzeczył temu: „azot łączy się z tlenem w zwyklej temperaturze w powietrzu tylko objawy tej reakcji
są niedostrzegalne”.
C. Kasia stwierdziła: „azot łączy się z tlenem tylko w bardzo wysokiej temperaturze, jaka towarzyszy
wyładowaniom atmosferycznym w powietrzu podczas burzy”
D. Karol dodał: „azot łączy się z tlenem w wysokiej temperaturze także w silniku samochodowym, podczas
spalania paliwa”.
Kto nie miał racji?
7. Zapoznaj się z opisem właściwości chloru.
Jest to gaz barwy zielonożółtej, o ostrym, nieprzyjemnym zapachu. Działa silnie drażniąco i żrąco na drogi
oddechowe człowieka. Jest pierwiastkiem reaktywnym: z wodorem tworzy chlorowodór a z metalami — chlorki.
Działa niszcząco na drobnoustroje i barwniki.
Uzupełnij poniższy tekst, wpisując odpowiednie właściwości chloru.
Chlor jest stosowany jako:
1. Gaz bojowy, ponieważ ………………………………………………………………………………………….
2. Odkażacz wody pitnej, ponieważ ………………………………………………………………………………..
3. Wybielacz, ponieważ …………………………………………………………………………………………….
8. Diament i grafit, choć są odmianami tego samego pierwiastka - węgla, mają odmienne właściwości.
Diament odznacza się nadzwyczajną twardością, przezroczystością i brakiem zdolności do przewodzenia prądu
elektrycznego. Natomiast grafit przewodzi prąd elektryczny, jest nieprzezroczysty i bardzo miękki. Posługując
się terminami „diament” i „grafit”, uzupełnij poniższe zdania:
1. ………………………………………… jest stosowany do cięcia metali.
2.………………………………………….. jest stosowany do wyrobu wkładów w ołówkach.
3.………………………………………….. jest stosowany do wyrobu elektrod w ogniwach.
9. Zapoznaj się z rysunkiem przedstawiającym modele różnych cząsteczek:
i wybierz z niego modele przedstawiające:
1. trójatomową cząsteczkę pierwiastka………………………………………………………………………..
2. trójatomową cząsteczkę związku chemicznego, składającą się z atomów dwóch różnych pierwiastków
……………………………….
3. trójatomową cząsteczkę związku chemicznego, składającą się z atomów trzech pierwiastków
……………………………….
10. Zapoznaj się z rysunkiem przedstawiającym model reakcji chemicznej:
Wybierz dla niej odpowiednie równanie chemiczne:
A.
2A1 + 3Cl2 →2A1C13
B.
N2 + 3H2 → 2NH3
C.
4Na + 202 → 2Na.,0
D.
4Al + 302 →2Al203
11 . Liczba protonów i elektronów jest taka sama dla wszystkich atomów danego pierwiastka, ale atomy te
mogą się różnić liczbą neutronów w jądrze. Posługując się słowem „jednakowe” lub „różne”, uzupełnij
następujące zapisy:
A. Atom Cu o masie atomowej 63 u i atom Cu o masie atomowej 65 u mają ……………………………..
liczby neutronów.
B. Atom Si o masie atomowej 28 u i atom Si o masie atomowej 30 u mają ……………………………….
liczby protonów.
C. Atom Fe o masie atomowej 58 u i atom Ni o masie atomowej 58 u mają ………………………………..
liczby elektronów.
12. Metale łączą się z niemetalami głównie za pomocą wiązania jonowego. Natomiast w związkach
chemicznych niemetali z niemetalami występują wiązania kowalencyjne (atomowe).
Spośród związków chemicznych o wzorach:
NaCl, HCl, K2S, SO2, CO2, CaCl2, NH3
1. Wiązanie jonowe występuje w ………………………………………………………………………………….
2. Wiązanie kowalencyjne występuje w …………………………………………………………………………….
Wpisz wzory odpowiednich związków w wykropkowane miejsca.
13. Właściwości związków chemicznych zależą od rodzaju występujących w nich wiązań chemicznych.
Związki jonowe są na ogół substancjami stałymi, związki o wiązaniach kowalencyjnych (atomowych)
występują w zwykłych temperach zazwyczaj jako gazy.
Spośród tlenków o wzorach:
Na2O, NO2, MgO, SO2, CO2, Al2O3
1. Stałymi substancjami o wiązaniach jonowych są ……………………………………………………………….
2. Gazowymi substancjami o wiązaniach atomowych są……………………………………………………………
Wpisz wzory odpowiednich tlenków w wykropkowane miejsca.
14. Woda ciężka D2O zawiera w swojej cząsteczce zamiast wodoru jego izotop - deuter. Dlatego
właściwości wody ciężkiej różnią się od właściwości zwykłej wody:
Właściwości D2O
- masa cząsteczkowa
20 u
- temperatura wrzenia
101,4°C
- temperatura topnienia 3,8°C
Posługując się słowami „mniejsza” lub „większa” oraz „wyższa” lub ‚„niższa” uzupełnij następujące
zdania:
1. Masa cząsteczkowa wody ciężkiej jest ……………………………od masy cząsteczkowej zwykłej wody.
2. Temperatura wrzenia wody ciężkiej jest……………………………od temperatury wrzenia wody zwykłej.
3. Temperatura topnienia wody ciężkiej jest……………………………od temperatury topnienia zwykłej wody.
15. Jądra atomowe pierwiastków promieniotwórczych ulegają samoistnemu rozpadowi, któremu
towarzyszy promieniowanie. To promieniowanie, w zależności dawki, może mieć różny wpływ na
organizm człowieka. Napromieniowanie pracowników elektrowni jądrowej, która uległa awarii,
spowodowało u nich bard ciężkie choroby, tymczasem napromieniowanie pacjentów chorych na
nowotwory może uratować im życie.
Odpowiedz na pytania:
1. Dlaczego promieniowanie okazało się szkodliwe dla pracowników elektro ni atomowej?
2. Dlaczego to samo promieniowanie okazuje się pożyteczne dla chorych na nowotwory?
16. Uczeń wykonał przedstawione na rysunku doświadczenie, przy czym zważył substancje przed zajściem
i po zajściu obu reakcji chemicznych. W pierwszym przypadku stwierdził przyrost masy, a w drugim
ubytek masy.
Uzupełnij zdania, w których uczeń odniósł się do tych faktów:
1. Zmiana masy substratów i produktów w obutych przypadkach ……………………………………….
jest / nie jest
zgodna z prawem zachowania masy.
2. Przyrost masy w pierwszym przypadku jest spowodowany ……………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
3. Ubytek masy w drugim przypadku jest spowodowany ………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………….
17. W tlenku żelaza FeO stosunek masy żelaza do tienu wynosi 7:2, w tlenku żelaza Fe2O3 wynosi on 7:3, a
w tlenku żelaza Fe304 stosunek ten wynosi 21:8. Jeśli więc z 1,4 g żelaza połączyło się 0,6 g tlenu, to znaczy,
że powstał:
A. FeO.
B. Fe2O3.
C. Fe304.
D. jeszcze inny tlenek żelaza.
Podaj prawidłową odpowiedź.
18. Pierwiastek E wykazuje w związkach z tlenem wartościowość III. Który wzór jest wzorem
chemicznym tlenku pierwiastka E?
A. EO.
B. EO3.
C. E2O3.
D. EO2.
19. Zapoznaj się z położeniem pierwiastka E w układzie okresowym
1
4
13
Be
2
3
2
Na
E
Al
Ca
i oceń poniższe porównania, wpisując obok nich „prawda” lub „fałsz”.
1. Pierwiastek Al ma słabsze właściwości metaliczne ……………………………….niż pierwiastek E.
2. Pierwiastek E ma silniejsze właściwości metaliczne …………………………….niż pierwiastek Ca.
3. Pierwiastek E ma słabsze właściwości metaliczne ………………………………niż pierwiastek Na.
20. Pierwiastek E tworzy następujące związki chemiczne: EO2, EO3, H2E. Wskaż, który zestaw
wartościowości wykazuje ten pierwiastek w związkach chemicznych:
A. I, II, III.
B. II, III, IV.
C. II, IV, VI.
D. l, III, VI.
21. Wskaż, która z podanych reakcji chemicznych jest zgodna z zapisem
AB + C → A + BC:
A. SO2 + MgO → MgSO3
B. Zn + 2HCl → ZnCl2 + H2
C. 2NaOH + H2SO4 → Na2SO2 + 2H2O
D. NH4HCO3 → NH3 + H2O + CO2
22. Uczeń chciał się dowiedzieć, czy badana sól jest węglanem. W tym celu przeprowadził reakcję
chemiczną która przebiegła zgodnie z następującym równaniem:
CaCO3 + 2HCl → CaCl2 + H20 + CO2,
Napisz, jakie:
1. spostrzeżenie
2. wniosek
powinien zanotować uczeń.
23. Jeden kawałek barwnej szmatki uczeń zalał wodą utlenioną (3-procentowy roztwór H202), a drugi umieścił w perhydrolu (30-procentowy roztwór H202). Odbarwianie obydwu szmatek zachodziło z różną
szybkością. To doświadczenie służy wykazaniu, czy szybkość reakcji chemicznej zależy od?
A. stanu skupienia reagentów.
B. stopnia rozdrobnienia reagentów.
C. stężenia reagentów.
D. temperatury reagentów.
24. Zapoznaj się z przedstawionym schematem reakcji chemicznych:
→
→
K
KOH 
KCl
1
2
i wybierz właściwą opinię o udziale wody w tych reakcjach:
A. woda jest substratem w reakcji „I” i produktem w reakcji „2”.
B. woda jest produktem w reakcji „ 1” i substratem w reakcji „2”.
C. woda bierze udział tylko w reakcji „I”.
D. woda nie bierze udziału ani w reakcji „1”, ani w reakcji „2”.
25. Uczniowie zaprojektowali trzy różne metody otrzymywania siarczanu potasu K2SO4. Uzupełnij je
odpowiednimi symbolami lub wzorami chemicznymi brakujących substancji:
2O
2 SO4
a. K H

→ …………. H
→ ………………
2 SO4
b. K → K2O H
→
c. K → K2SO4
26. Tlenek krzemu, zwany krzemionką SiO2, kwas krzemowy H2Si03 i krzemian sodu Na2SiO3 ulegają
reakcjom chemicznym, przedstawionym w następującym schemacie:
Oceń poniższe stwierdzenia, wpisując obok nich „prawda” lub „fałsz”.
Z podanego schematu wynika, że:
1. krzemionka może służyć do otrzymania krzemianu. …………………………………………….
2. z krzemionki otrzymuje się kwas krzemowy…………………………………………………….
3. kwas krzemowy może być otrzymany z krzemianu……………………………………………..
27. Posługując się słowami „wodorotlenki” lub „kwasy” uzupełnij tekst dotyczący porównania tych dwóch
rodzajów związków chemicznych.
1. W wyniku reakcji chemicznej tlenków metali z wodą mogą powstawać……………………………., natomiast
produktami reakcji tlenków niemetali z wodą mogą być ……………………………………
2. Uniwersalny papierek wskaźnikowy barwi się na kolor czerwony w wodnych roztworach ……………………
natomiast na kolor niebieski w wodnych roztworach …………………………………………
28. Zapoznaj się z przedstawionym schematem
Al
AlCl3
→ Al(OH)
3
Al2O3
i wskaż równanie, które przedstawia reakcję nieobecną w tym schemacie:
A.
2A1 + 6HCI → 2AlC13 + 3H2
B.
A1Cl3 + 3NaOH → 3NaCI + AI(OH)3
C.
A12O3 + 6HCI → 2A1C13 ÷ 3H2O
D.
Al(OH)3 + 3HCl → AlCl3 + 3H2O
29. Substancja gowa może powstawać w wyniku reakcji zachodzącej między cieczą, a substancja stałą.
Przy podanych równaniach chemicznych napisz „prawda” jeśli przedstawia ono reakcję zgodną z
powyższym opisem, lub napisz „fałsz” jeśli równanie nie dotyczy opisanej reakcji chemicznej:
1.
Zn+2HCl →ZnCl2+H2
2.
Na2CO3 + 2HCl → 2NaCl + H2O + CO2
3.
H2SO4 + 2NaOH → Na2SO4 + H2O
30. Uczniowie zanotowali następujące obserwacje podczas wykonywania doświadczeń chemicznych:
1. Po dodaniu wodorotlenku do niebieskiego roztworu, powstaje niebieski galaretowaty osad.
2. Pod wpływem ogrzewania niebieski osad zmienia barwę na czarną.
W kratkach wpisz odpowiednie wzory chemiczne uzupełniające schemat procesów zachodzących w czasie tego
doświadczenia:
…………..
NaOH
→ ……………… temp
→
. ………………..
31. Zgodnie z normami stosowanymi w Europie, dodatki wprowadzane do żywności w celu przedłużenia
jej trwałości, zostały oznakowane specjalnym kodem . Korzystając z przedstawionych schematów reakcji,
podaj wzory chemiczne związków kryjących się pod znakami E 290 i E 338:
H2C03 → E 290 + H2O
P4O10 + 6H2O → 2 E 338
Informacja do zadań 33-35
Wykresy rozpuszczalności
33. Uczeń zapoznał się z przedstawionymi wykresami
i doszedł do wniosków, że można z nich się dowiedzieć:
1. ile gramów każdej soli rozpuści się w danej temperaturze………………………………………………………
2. w jakiej temperaturze rozpuści się określona liczba gramów każdej soli………………………………………..
3. jaka jest temperatura wrzenia roztworów tych soli w wodzie…………………………………………………….
Oceń powyższe wnioski wpisując obok nich „prawda” lub „fałsz”
34. Zapoznaj się z przedstawionym wykresem i wskaż poprawne stwierdzenie dotyczące rozpuszczalności
CuSO4 w wodzie:
A. w temperaturze 10°C w 50 g wody można rozpuścić 12 g tej soli.
B. w temperaturze 20°C w 50 g wody można rozpuścić 15 g tej soli.
C. w temperaturze 50°C w 25 g wody można rozpuścić 8,5 g tej soli.
D. w temperaturze 60°C w 25 g wody można rozpuścić 15,5 g tej soli.
35. Zapoznaj się z wykresami z przedstawiającymi zależność rozpuszczalność substancji od temperatury i ustal,
które z poniższych zdań są prawdziwe (napisz wtedy „prawda”), a które fałszywe (wtedy napisz „fałsz”):
1. Więcej CuSO4 rozpuszcza się w wodzie o temperaturze 50°C niż o temperaturze 30°C. …………………….
2. Więcej CO2 rozpuszcza się w wodzie o temperaturze 50°C niż o temperaturze 30°C. ………………………...
3. Więcej CuSO4 rozpuszcza się w wodzie o temperaturze 70°C niż NaCl w tych samych warunkach……………
36. Uczeń prowadził następujące badania:
1. do dwóch zlewek z gorącą i zimną wodą wrzucił po kostce cukru.
2. do jednej zlewki z wodą wrzucił kostkę cukru, a do drugiej zlewki z tej samej temperaturze wsypał
krystaliczny cukier o masie kostki cukru i obserwował zachodzące zmiany.
Ustal, co było przedmiotem badań ucznia w przypadku pierwszym i w przypadku korzystaj z poniższych
określeń:
a. wpływ mieszania na szybkość rozpuszczania.
b. wpływ temperatury na szybkość rozpuszczania.
c. wpływ rozdrobnienia na szybkość rozpuszczania.
37. Normy Unii Europejskiej dopuszczają do picia wodę, w której znajduje się nie więcej niż 4 mg
azotanów w 1 dm3 tej wody.
Kierując się tą informacją, oceń poniższe stwierdzenia, wpisując obok nich „prawda” lub „fałsz”
1. Woda nie spełnia tych wymagań, jeśli w 1 cm3 próbki tej wody znajduje się więcej niż 0,044 mg azotanów. ……………
2. Woda spełnia te wymagania jeśli w 10 cm3 próbki tej wody znajduje się nie więcej niż 0,44 mg azotanów.……………..
3. Woda spełnia te wymagania, jeśli w 0,1 dm3 próbki tej wody znajduje się nie więcej niż 0,044 g azotanów.……………..
38. Zapoznaj się z rysunkiem przedstawiającym zawartość zlewki, do której wprowadzono rozpuszczalnik
(biały kolor modeli drobin), a następnie substancję rozpuszczoną szary kolor modeli drobin) i nie
zmieszano obu tych składników ze sobą Narysuj, jak będzie wyglądała zawartość tej zlewki, kiedy
składniki zostaną zmieszane.
wzrost
zasadowości
Wzrost
kwasowości
39. Po rozcieńczeniu stężonego kwasu siarkowego(VI) w wodzie roztwór ogrzewa się tak znacznie , że osiąga
nawet temperaturę wrzenia. Może to spowodować wypryskiwanie żrącej cieczy z naczynia. Dlatego należy
przestrzegać pewnych zaleceń. Określ poniższe zalecenia, wpisując obok nich „prawda” lub „fałsz”:
1. Należy wlewać zawsze kwas do wody, a nie odwrotnie…………………………………………………..
2. Nie wolno mieszać zawartości naczynia…………………………………………………………………..
3. Należy chłodzić zawartość naczynia. ……………………………………………………………..
40. Uczeń wsypał 2 łyżeczki cukru (każda łyżeczka zawiera 5 g cukru) do szklanki zawierającej herbatę
(240 g płynu) i wymieszał całość. Jakie otrzymał stężenie roztworu?
41. Nawozy sztuczne dostarczają roślinom pierwiastków niezbędnych do ich wzrostu. Uzupełnij związane
z tym następujące informacje:
1. Siarczan amonu (NH4)2SO4 dostarcza azot w postaci jonów …………………………………………………….
2. Saletra wapniowa Ca(NO3)2 dostarcza azot w postaci jonów ……………………………………………………
42. Do trzech oddzielnych naczyń zawierających wodę wprowadzono:
1. sól kuchenną NaCl
2. sodę Na2CO3
3. kwas octowy CH3COOH
Napisz, jakie aniony pojawią się w każdym z tych naczyń.
1……………………………………………………
2 ……………………………………………………
3 ……………………………………………………
43. Reakcja nosząca nazwę reakcji zobojętniania zachodzi w roztworze wodnym, między wodorotlenkiem
i kwasem. Uzupełnij poniższe zdania dotyczące tej reakcji chemicznej:
1. W wyniku tej reakcji powstaje sól i ……………………………….
2. Reakcja ta polega na łączeniu się kationów ………………………………..z anionami ……………………….
Informacja do zadań 44 i 46
Skala pH
Stężenie jonów wodorowych 1 000 000 razy większe niż w czystej wodzie
1
Stężenie jonów wodorowych 100 000 razy większe niż w czystej wodzie
2
Stężenie jonów wodorowych 10 000 razy większe niż w czystej wodzie
3
Stężenie jonów wodorowych 1 000 razy większe niż w czystej wodzie
4
Stężenie jonów wodorowych 100 razy większe niż w czystej wodzie
5
Stężenie jonów wodorowych 10 razy większe niż w czystej wodzie
6
Woda chemicznie czysta
Odczyn
7
stężenie jonów wodorowych = stężenie jonów wodorotlenkowych
obojętny
Stężenie jonów wodorowych 10 razy mniejsze niż w czystej wodzie
8
Stężenie jonów wodorowych 100 razy mniejsze niż w czystej wodzie
9
Stężenie jonów wodorowych 1 000 razy mniejsze niż w czystej wodzie
19
Stężenie jonów wodorowych 10 000 razy mniejsze niż w czystej wodzie
11
Stężenie jonów wodorowych 100 000 razy mniejsze niż w czystej wodzie
12
Stężenie jonów wodorowych 1 000 000 razy mniejsze niż w czystej wodzie
13
Stężenie jonów wodorowych 10 000 000 razy mniejsze niż w czystej wodzie
14
44. Opad deszczowy nad uprzemysłowionym miastem wykazuje pH = 3, na pH opadu nad wsią wynosi
5,0. Korzystając ze skali pH:
Napisz, który opad jest bardziej kwaśny i podaj jego przyczynę.
45. W telewizji są reklamowane są następujące produkty:
1. mydło przyjazne dla skóry o pH = 5,5.
2. lek o pH = 9,0 przynoszący ulgę w nadkwasocie żołądka.
Korzystając ze skali pH:
Ustal który z tych produktów ma zasadowy, a który kwaśny odczyn.
1. mydło ma odczyn ……………….
2. lek ma odczyn ……………………
46. Rośliny do prawidłowego rozwoju wymagają różnego pH gleby.
1. Uprawa ziemniaków wymaga pH 5,5 6,5.
2. Buraki powinny mieć glebę o pH 6,5 - 7,5.
3. Uprawa żyta wymaga pH 4 5.
Odpowiedz na pytania:
1. Która z wymienionych upraw wymaga najbardziej kwaśnej gleby?
2. Która z wymienionych upraw wymaga najbardziej zasadowej gleby?
47. Zapoznaj się z podanym opisem obserwacji i wniosków z doświadczenia chemicznego i podkreśl w nim
tylko te informacje, które stanowią wnioski wnikające z wykonanych obserwacji:
Etan jest gazem , tak samo jak metan, ale heksan jest cieczą, więc stan skupienia węglowodorów należących do
tego samego szeregu homologicznego może być różny. Charakter chemiczny węglowodorów nasyconych jest taki
sam — żaden z nich nie odbarwia wody bromowej.
48. Zapoznaj się z następującymi stwierdzeniami:
1. propan wchodzi w skład paliwa stosowanego w zapalniczkach gazowych.
2. etylen jest surowcem do otrzymywania polimeru.
3. acetylen odbarwia wodę bromową.
Zastąp każdą podkreśloną nazwę związku chemicznego jednym z podam terminów, przy czym dany termin
może być wykorzystany tylko jeden raz:
odmiana węgla,
węglowodór nasycony,
węglowodór nienasycony,
tworzywo sztuczne,
monomer,
związek nieorganiczny
49. Zapoznaj się z podaną tabelą, przedstawiającą stany skupienia węgla nasyconych:
Nazwa
Wzór sumaryczny
Stan skupienia
metan
CH4
gaz
butan
C4H10
gaz
pentan
C5H12
ciecz
heksadekan
C16H34
ciecz
heptadekan
C17H36
ciało stałe
ejkozan
C20H42
ciało stałe
Napisz jaki jest stan skupienia następujących węglowodorów nasyconych.
1. Propanu…………………..…………………..
2. Dekanu………………………………………..
3. Oktadekanu……………….……………………
50. Do najważniejszych gatunków węgli kopalnych należy węgiel kamienny i brunatny. Węgiel kamienny
jest odmianą starszą, ponieważ zaczął się tworzyć 200 milionów lat wcześniej niż węgiel brunatny.
Tworzenie to polegało na rozkładzie związków wchodzących w skład roślin, bez dostępu powietrza i
Pod działaniem takich czynników, jak zwiększone ciśnienie i temperatura.
Posługując się określeniami „kamienny” I „brunatny”, uzupełnij porównanie tych dwóch gatunków węgla
kopalnego:
1. Węgiel ………………………ma mniejszą zawartość procentową czystego węgla niż węgiel ………………
2. Węgiel………………….…… ma większą wartość opałową niż węgiel ………………………..
51. Zapoznaj się z opisem właściwości alkoholu:
Glicerol jest cieczą bezbarwną, oleistą, pozbawioną zapachu. Z wodą miesza się w każdym stosunku. Nie ma
toksycznego wpływu na organizm ludzki.
Podkreśl w tym opisie te właściwości, które są różne od właściwości innego alkoholu: etanolu.
52. Dwaj uczniowie otrzymali zadanie, żeby wyjaśnić, jak może się zachować alkohol pod wpływem tlenu.
Jurek napisał:
alkohol + tlen → dwutlenek węgla + woda
Darek przedstawił zapis:
alkohol + tlen → kwas organiczny
Nauczyciel powiedział, że uczniowie w odmienny sposób potraktowali działanie tlenu na alkohol, ponieważ w
zadaniu nie podano warunków w jakich ma przebiegać ta reakcja.
1. Jurek uważał, że jest to proces
2. Darek uważał, że jest to proces
Uzupełnij komentarz nauczyciela.
53. Zapoznaj się z wzorem związku organicznego
i wybierz poprawny wniosek dotyczący obecności grup funkcyjnych w tym związku:
A. Są trzy grupy hydroksylowe.
B. Są dwie grupy hydroksylowe i jedna grupa karboksylowa.
C. Są trzy grupy hydroksylowe i jedna grupa estrowa.
D. Są dwie grupy hydroksylowe, jedna karboksylowa i jedna estrowa.
54. Zapoznaj się z tabelką:
Nawa i wzór kwasu
Stan skupienia
Rozpuszczalność w wodzie
Kwas mrówkowy
HCOOH
ciecz
nieograniczona
Kwas walerianowy
CH3(CH2)2COOH
ciecz
3,2g w 100g wody
Kwas palmitynowy
CH3(CH2)14COOH
substancja stała
nie rozpuszcza się
i wskaż, które z poniższych zdań jest prawdziwe:
A. Kwas organiczny zawierający 16 atomów węgla w cząsteczce jest cieczą.
B. W cząsteczce każdego kwasu organicznego występuje grupa karboksylowa COOH.
C. Im masa cząsteczkowa kwasu jest mniejsza, tym mniejsza jest jego rozpuszczalność w wodzie.
D. Ze wzrostem wielkości cząsteczki kwasu rośnie jego rozpuszczalność w wodzie.
55. Jodyna pozwala wykryć skrobię w różnych produktach, ponieważ tworzy z nią związek o
charakterystycznym, niebieskim zabarwieniu. Powstaje on po dodaniu jodyny do:
A. białka.
B. oleju.
C. mąki.
D. masła.
Wskaż poprawne stwierdzenie.
56. Pod nazwą „oleje” kryją się substancje różniące się składem, budową chemiczną, pochodzeniem i
wpływem na organizm człowieka.
Wybierz właściwą opinię o olejach:
A. Do celów spożywczych używa się oleju roślinnego, w którego skład wchodzą węglowodory.
B. Do smarowania silników samochodowych używa się oleju mineralnego, którym znajdują się tłuszcze
nienasycone.
C. Do celów spożywczych używa się oleju roślinnego zawierającego tłuszcze nienasycone, a do smarowania
silników samochodowych — oleju mineralnego.\ zawierającego węglowodory.
D. Do smarowania silników samochodowych używa się oleju mineralnego zawierającego tłuszcze nasycone, a
do celów spożywczych — oleju roślinnego zawierającego tłuszcze nienasycone.
57. Uczeń sporządził raport z doświadczenia chemicznego, mającego na celu rozróżnienie mleka w
proszku od glukozy, które znajdowały się w dwóch nieoznakowanych naczyniach.
Czynności
Obserwacje
Wnioski
Na szkiełku oznaczonym „1”
Na szkiełku „1” znajduje się
nastąpiła …………………….
……………………………..
……………………………….
……………………………..
Próbki obu substancji przeniosłem na
szkiełka zegarkowe i dodałem kilka kropel
Na szkiełku oznaczonym „2”
Na szkiełku „2” znajduje się
stężonego kwasu azotowego(V)
nastąpiła …………………….
……………………………..
……………………………….
……………………………..
Uzupełnij ten raport:
58. Ilość soli kuchennej w pożywieniu zdrowego człowieka nie pówinrla przekracza 15 g dziennie.
Nadmiar soli zagraża zdrowiu, tymczasem nawet bardzo słodkie rodzynki zawierają sól. Zjadając 6 g
rodzynek, w których znajduje się 1,5 mg te soli, dostarcza się:
A. 0,1%
B. 0,01%
C. 0001%
D. 0,001%
dziennego zapotrzebowania na sól. Wskaż poprawne stwierdzenie.
59. Lekarze zalecają picie dużych ilości wody mineralnej, zawierającej sole następujących metali: sodu,
potasu, magnezu, wapnia.
Wobec spożywania chromu i miedzi zalecają umiar, ponieważ niekorzystny jest zarówno ich brak, jak i
nadmiar.
Zdecydowanie natomiast radzą unikać kontaktu z solami rtęci, kadmu i ołowiu.
Zakwa1itikuj powyżej wymienione metale do trzech następujących grup:
1. Do metali szkodliwych należą ……………………………………………………………………………….
2. Do metali korzystnych dla człowieka, tzw. makroelementów, należą ……………………………………..
3. Do metali korzystnych dla człowieka tylko w określonych ilościach, tzw. mikroelementów, należą:
…………………………………………………………………………………………………………………..
60. Zapoznaj się z podanym rysunkiem oraz ze związanymi z nim informacjami:
1. Kwas fosforowy może wpływać na zmniejszenie zawartości wapnia w kośćcu.
2. Sole mineralne są niezbędne dla rozwoju organizmu.
3. Sacharoza, stosowana jako cukier spożywczy, nie dostarcza organizmowi żadnych witamin ani soli
mineralnych.
Ułóż przedstawione napoje w kolejności od najbardziej do najmniej odpowiedniego dla przedszkolaków.