Aby pobrać raport naciśnij na poniższy link
Transkrypt
Aby pobrać raport naciśnij na poniższy link
Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI CAŁOŚCIOWEJ Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie Czerwona Woda Dolnośląski Kurator Oświaty Kuratorium Oświaty we Wrocławiu Przebieg ewaluacji: Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole (lub placówce) przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego z przedstawionych poniżej obszarów. Ewaluacja polega na zbieraniu i analizowaniu informacji: o efektach działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki (na podstawie danych informujących o wynikach pracy szkoły (lub placówki) odzwierciedlonych w umiejętnościach, zachowaniach, postawach, działaniach uczniów i w osiąganych przez nich rezultatach na różnego rodzaju testach, egzaminach), o procesach zachodzących w szkole lub placówce (na podstawie danych, które informują o procesach i działaniach zachodzących i podejmowanych w szkole (lub placówce), a decydujących o sposobie funkcjonowania, charakterze szkoły (lub placówki) i przede wszystkim prowadzących do pożądanych efektów), o funkcjonowaniu szkoły lub placówki w środowisku lokalnym, w szczególności w zakresie współpracy z rodzicami uczniów (na podstawie danych informujących o sposobie współpracy ze środowiskiem i funkcjonowaniu w środowisku oraz wykorzystaniu tych zasobów w procesie nauczania i uczenia się), o zarządzaniu szkołą lub placówką (na podstawie danych informujących o sposobach zarządzania decydujących o jakości działań podejmowanych w szkole lub placówce). Ewaluacja ma na celu zebranie informacji i ustalenie poziomu spełniania przez szkołę lub placówkę wymagań zawartych w załączniku do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego. Szkoła lub placówka może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 2 / 36 Opis metodologii: Badanie zostało zrealizowane w dniach 03-01-2012 - 13-01-2012 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli Elżbieta Tyc, Bożena Browarczyk. W trakcie ewaluacji w placówce zbierano informacje pochodzące z wielu źródeł - dyrektora, uczących w szkole nauczycieli, innych pracowników, uczniów, rodziców, partnerów szkoły i przedstawicieli samorządu lokalnego. Do gromadzenia danych wykorzystano metody ilościowe (ankiety w wersji elektronicznej i papierowej), jakościowe (wywiady indywidualne, grupowe, obserwację i analizę źródeł zastanych). Zestawienie metod, technik doboru próby i liczby osób, które wzięły udział w badaniach znajduje się w tabeli poniżej. Wywiady grupowe zostały przeprowadzone po realizacji i analizie ankiet, pełniąc wobec nich funkcję wyjaśniającą. Kategoria Metoda/technika badanych/źródła danych Dyrektor szkoły Indywidualny wywiad pogłębiony Nauczyciele Ankieta elektroniczna (CAWI) "Szkoła, w której pracuję" Wywiad grupowy zogniskowany (FGI) Pracownicy niepedagogiczni Uczniowie Rodzice Partnerzy szkoły, przedstawiciele samorządu lokalnego Obserwacja lekcji Obserwacja szkoły Analiza dokumentów Sposób doboru próby Wielkość próby nd nd Badanie na próbie pełnej Nauczyciele zróżnicowani pod względem stażu, nauczanego przedmiotu i pracy w zespołach zadaniowych oraz pedagog szkolny Wywiad grupowy Pracownicy inni niż zogniskowany (FGI) nauczyciele Ankieta elektroniczna Badanie na próbie pełnej (CAWI) "Moja szkoła" uczniów klas rok niższych od najstarszych Ankieta elektroniczna Badanie na próbie pełnej (CAWI) "Mój dzień" uczniów najstarszych klas Wywiad grupowy Przedstawiciele trzech zogniskowany (FGI) ostatnich roczników, dobrani losowo Wywiad grupowy Przedstawiciele rady zogniskowany (FGI) rodziców i rad klasowych, reprezentujący różne roczniki Ankieta audytoryjna (PAPI) Badanie na próbie pełnej rodziców uczniów klas rok niższych od najstarszych Wywiad grupowy Przedstawiciele samorządu zogniskowany (FGI) lokalnego i instytucji wskazanych przez dyrektora jako partnerzy Klasy trzecie i czwarte (szkoły podstawowe) Na zewnątrz, przed i po lekcjach, podczas przerw, podczas zajęć pozalekcyjnych Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 7 6 4 15 21 7 6 25 8 nd nd 3 / 36 Informacja o placówce Nazwa placówki Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie Patron Jan Paweł II Typ placówki Szkoła podstawowa Miejscowość Węgliniec Ulica Kolejowa Numer 22 Kod pocztowy 59-940 Urząd pocztowy Węgliniec Telefon 757780285 Fax Www www.spczerwonawoda.edupage.org Regon 00117994600000 Publiczność publiczna Kategoria uczniów Dzieci lub młodzież Charakter brak specyfiki Uczniowie, wychow., słuchacze 117 Oddziały 7 Nauczyciele pełnozatrudnieni 9 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 4 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 1 Średnia liczba uczących się w oddziale 16.71 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela 13 Województwo DOLNOŚLĄSKIE Powiat zgorzelecki Gmina Węgliniec Typ gminy gmina miejsko-wiejska Liczba mieszkańców Wysokość wydatków na oświatę Stopa bezrobocia Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 4 / 36 Wprowadzenie: obraz placówki Zapraszamy Państwa do zapoznania się z raportem z ewaluacji zewnętrznej, która została przeprowadzona w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Czerwonej Wodzie. Poniżej znajdą Państwo najważniejsze, zebrane w toku badań, informacje o szkole. Wszystkie zawarte w opisie tezy oraz dane mają umocowanie w wynikach przeprowadzonych badań. Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie jest prowadzona przez Urząd Gminy i Miasta w Węglińcu. W szkole uczniowie są kształceni w jednym ciągu klas I-VI. Nauczanie odbywa się w budynku przedwojennej szkoły, która sukcesywnie poddawana jest niezbędnym pracom remontowym w trosce o bezpieczeństwo użytkowników i estetykę pomieszczeń. Brak pełnowymiarowej sali gimnastycznej częściowo rekompensuje kompleks nowoczesnych boisk szkolnych. Jednym z głównych celów pracy szkoły jest wszechstronny rozwój duchowy i intelektualny uczniów oraz wspieranie rodziny w procesie wychowania i nauczania. Priorytetami szkoły są: wychowanie zgodne z zasadami promowanymi przez patrona szkoły Jana Pawła II, rozwój zainteresowań uczniów, wyrównywanie szans edukacyjnych oraz promowanie kultury fizycznej i edukacji prozdrowotnej. Szkoła kształtuje postawy, które ułatwią uczniom podejmowanie różnych życiowych wyzwań. Uczy poszanowania innych ludzi, kultywowania tradycji regionu i pielęgnowania wartości narodowych oraz rozwija wrażliwość dzieci. Wychowuje ucznia świadomego i odpowiedzialnego za swój los. Nauczyciele współpracują ze sobą: planują procesy edukacyjne, monitorują, analizują swoje działania i prowadzą ich wewnętrzną ewaluację. Dbają o podniesienie jakości pracy szkoły, jej dobrą opinię i promocję. Wspólnie rozwiązują problemy i korzystają z własnych doświadczeń. Oferta edukacyjna jest bogata i różnorodna, dostosowana do potrzeb i zainteresowań uczniów. Szkoła systematycznie podnosi wyniki uzyskiwane ze sprawdzianu, a w ostatnim roku osiągnęła stanin 5. Największe przyrosty wiedzy i umiejętności odnotowała w zakresie umiejętności czytania i pisania. Uczniowie szkoły osiągają sukcesy w konkursach matematycznych i zawodach sportowych. Wszyscy uczniowie korzystają z Internetu, wyszukują i gromadzą informacje z różnych źródeł oraz chętnie pracują w grupach. Nauczyciele coraz częściej stosują metody aktywizujące. Szkoła poszerza ofertę zajęć pozalekcyjnych. Prężnie działają koła przedmiotowe i koła zainteresowań, w tym również inicjowane przez uczniów. Respondenci uczestniczący w badaniach odczuwają brak możliwości uczenia się w szkole drugiego obowiązkowego języka obcego (niemieckiego). Uczniowie uczestniczą w różnorodnych imprezach, przeglądach i konkursach. Wskazuje to na podejmowanie przez szkołę działań umożliwiających wszystkim uczniom osiąganie sukcesów. Rosnąca liczba dzieci posiadających orzeczenia i opinie poradni psychologiczno- pedagogicznej korzysta z różnych form pomocy. Prowadzone są dla nich zajęcia wyrównawcze i korekcyjno- kompensacyjne oraz logopedyczne. Pozytywne rezultaty edukacyjne przynoszą działania realizowane w ramach projektu „Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania uczniów w klasach I –III szkoły podstawowej”. W szkole realizowane są popularne programy profilaktyczne związane z bezpieczeństwem i zdrowym stylem życia. Podejmowane przez uczniów i nauczycieli inicjatywy w zakresie bezpieczeństwa zaowocowały uzyskaniem certyfikatu „Szkoły dbającej o bezpieczeństwo”. Nauczyciele dokładnie znają środowisko lokalne, stąd brak w szkole zjawiska anonimowości. Wielkość szkoły sprzyja spójności działań wychowawczych i skutecznemu rozwiązywaniu problemów. Szkoła posiada bogaty kalendarz imprez szkolnych i środowiskowych. Współpracuje z licznymi organizacjami i instytucjami, pełniąc zadania alternatywnego ośrodka kultury-jest motorem życia kulturalnego. Rozszerzenie informacji znajdą Państwo w „Raporcie z ewaluacji Szkoły Podstawowej w Czerwonej Wodzie”. Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 5 / 36 Wyniki ewaluacji: Obszar: Efekty Wymaganie: Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe Komentarz: Wykorzystane w badaniu źródła wskazują na starania szkoły o poprawę jakości jej pracy poprzez analizowanie wyników sprawdzianu z wykorzystaniem różnorodnych metod. O tym, że w szkole przeprowadzana jest analiza wyników egzaminów zewnętrznych, poinformowali dyrektor oraz nauczyciele. Według dyrektora w szkole dokonywana jest analiza wyników egzaminów zewnętrznych na poziomie wyników pojedynczych uczniów, o czym rozstrzygnęła wielkość szkoły. Taką informację przekazali także uczestnicy wywiadu grupowego z nauczycielami, zaś wszyscy ankietowani nauczyciele przyznali, że otrzymali pełną informację o wnioskach z tej analizy. Przedstawiciele nauczycieli wytypowani do wywiadu grupowego oświadczyli, że analizują wyniki przede wszystkim indywidualnie, w kontekście średniego wyniku szkoły i wyników poszczególnych uczniów podanych przez OKE. Na posiedzeniu rady pedagogicznej przeprowadzają wnikliwą analizę wyników każdego ucznia, a następnie ustalają wynik średni, minimalny, maksymalny, modalną, łatwość zestawów, procentowe zestawienie oraz liczbę uczniów w przedziałach rozwiązywalności (co 10 %). W czasie tego posiedzenia określa się pozycję szkoły oraz stopień opanowania umiejętności opisanych w standardach (ilościowo i jakościowo). Omawia się wówczas również charakter zadań badających poszczególne umiejętności i ocenia ilościowo łatwość zadań. Jakościowo analizuje się związek zadań z podstawą programową i źródła trudności, poszukując odpowiedzi na pytanie o ich przyczyny wewnętrzne i zewnętrzne. Analizuje się także czynniki środowiskowe. Według uczestników wywiadu z nauczycielami analiza kontekstowa uwzględnia wiele czynników, np. liczbę dzieci chorujących w okresie sprawdzianu. Jak podkreślili rozmówcy, w trakcie analizy sporządzane jest zestawienie wyników podobnych szkół w skali staninowej w stosunku do lat ubiegłych oraz średniego wyniku gminy i województwa. Według rozmówców w kolejnym etapie analizy zespół nauczycieli odnosi wynik sprawdzianu do wyników testu próbnego oraz osiąganych przez ucznia wyników klasyfikacji. W ostatniej fazie zespół opracowuje wnioski i wyznacza działania. Według dyrektora i uczestników wywiadu grupowego z nauczycielami analiza jest prowadzona w celu poprawy jakości pracy szkoły. Dyrektor zaznaczył, że na poprawę jakości pracy szkoły wpływa zarówno poprawa wyników sprawdzianu, jak i sposób przedstawienia ich rodzicom. Przyczynia się do niej także nacisk na lepsze opanowanie treści programowych i doskonalenie umiejętności oraz indywidualizacja procesu nauczania na różnych typach zajęć. Według dyrektora wnioski z analiz są wdrażane natychmiast, a uczniowie, którzy opanowali dane umiejętności najsłabiej, mają obowiązek uczęszczania na zajęcia wyrównawcze. Zdaniem nauczycieli zaproszonych do wywiadu grupowego analiza pozwala ustalić, jak poprawić wyniki nauczania oraz odsłania błędy popełnione i przez nauczycieli, i przez uczniów. Pozwala także przewidywać sposoby uzyskiwania innych efektów przy wykorzystaniu rzeczywistych możliwości uczniów. W trakcie prezentacji jej wyników rodzicom umożliwia ujawnienie braków i opracowanie planu ich wyrównania. Wyciągnięte wnioski służą, zdaniem przedstawicieli nauczycieli zaproszonych do wywiadu grupowego, głównie podejmowaniu odpowiednich działań doskonalących. Wnioski z analizy są wdrażane, co wynika z ankiety dla nauczycieli i wywiadu z dyrektorem. Według nich wnioski z analizy wyników sprawdzianu wykorzystuje się w celu dokonywania zmian w procesie edukacyjnym i poprawy wyników osiąganych przez uczniów. Dyrektor i ankietowani nauczyciele wymienili zgodnie następujące sposoby ich wykorzystywania: - podjęcie działań doskonalących umiejętność pisania i czytania poprzez stosowanie dodatkowych zeszytów do ćwiczenia najważniejszych form wypowiedzi na lekcjach różnych przedmiotów (np. sprawozdań z koncertów czy opisów zabytków), przeprowadzanie comiesięcznych testów z zakresu czytania ze zrozumieniem, systematyczne sprawdzanie kart głośnego czytania oraz zachęcanie uczniów do czytania książek dzięki głośnemu czytaniu im różnych utworów, - organizacja zajęć wyrównawczych w kl. IV i V (uzupełnianie w formach zabawowych wiadomości, z którymi uczniowie mieli problemy). Nauczyciele wymieniali także w ankietach: Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 6 / 36 - podejmowanie decyzji o ewentualnej zmianie podręczników czy modyfikacji rozkładów materiału nauczania, - tworzenie kart pracy (w tym dla uczniów zdolnych i mających trudności w nauce), - prowadzenie lekcji z wykorzystaniem doświadczeń i metod aktywizujących, - wprowadzenie oceniania kształtującego, - prowadzenie zajęć dodatkowych rozwijających zainteresowania (np. matematycznych z wykorzystaniem gier dydaktycznych, wagi czy termometru), - wprowadzenie w kl. VI "zajęć fakultatywnych" przygotowujących do sprawdzianu poprzez rozwiązywanie przykładowych testów i wspólną analizę odpowiedzi. Zdaniem dyrektora przykładami działań wynikających z wdrożenia wniosków z tych analiz są także: - wprowadzenie dodatkowych lekcji języka polskiego i matematyki w klasie VI, - zakupienie dodatkowych słowników ortograficznych, - wprowadzenie dodatkowych testów zewnętrznych w celu badania umiejętności uczniów. W szkole stosuje się jakościowe i ilościowe metody analizy, co wynika z ankiety dla dyrektora i udostępnionej dokumentacji. Dyrektor poinformował w ankiecie, że ilościowo analizowane są dane na temat liczby uczniów, którzy uzyskali wynik najwyższy oraz przekraczający 30 i 20 punktów, a także najczęstszy oraz najniższy. Analiza wyników sprawdzianu, jak dodał, ma odniesienie do ostatnich 5 lat. W trakcie analizy ilościowej tworzony jest rozkład wyników uczniów w przedziałach skali staninowej podanej w maju danego roku w porównaniu z wynikiem testu próbnego przeprowadzonego w styczniu. Wyniki analizy ilościowej prezentowane są w formie diagramów, zestawień i porównań. Zdaniem dyrektora jakościowo analizowany jest wynik każdego ucznia z określeniem jego mocnych i słabych stron. W jej trakcie nauczyciele zastanawiają się, co wymaga poprawy, na których lekcjach różnych przedmiotów lub w jakich formach można skutecznie pracować nad poprawą danej umiejętności. Dyrektor podał również w ankiecie, że w trakcie analizy jakościowej treściom sprawdzianu przyporządkowane są treści edukacyjne oraz dokonywana jest kontekstowa interpretacja wyników. W szkole dokonuje się szczegółowej analizy części humanistycznej oraz matematyczno- przyrodniczej. Wyniki odnoszone są do współczynnika łatwości zadań oraz porównywane z wynikami lat ubiegłych. Dokumentacja udostępniona przez dyrektora w trakcie badania zawierała treści wskazujące na przeprowadzanie w szkole analizy danych ilościowych w skali staninowej, ustalanie różnych średnich, minimalnych i maksymalnych, liczby uczniów w przedziałach, wskaźników łatwości zadań, które sprawiały problemy, w tym w odniesieniu do innych szkół w gminie, powiecie i województwie. Zawierała także dane na temat opinii i orzeczeń wydawanych przez poradnie psychologiczno- pedagogiczne, np. o potrzebie kształcenia specjalnego. W dokumentach dostrzeżono zapisy dotyczące jakościowej analizy charakteru popełnionych błędów, jakości opisów i zróżnicowania stylistycznego wypowiedzi, stopnia motywacji uczniów do nauki przez dom rodzinny i jego współpracy ze szkołą oraz czasu dziecka przeznaczanego na naukę. Z wywiadów z dyrektorem, nauczycielami i partnerami szkoły oraz z analizy dokumentów wynika, że wdrażane wnioski przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia. Wśród wniosków najbardziej konstruktywnych dyrektor i nauczyciele podali zgodnie podczas wywiadów doskonalenie czytania i pisania. Nauczyciele wskazali przy tym następujące działania służące ich wdrażaniu: - wprowadzenie w ramach godzin z art. 42 KN programu „Głośne czytanie dzieciom” oraz dzienniczków lektur w klasach młodszych (opisy i ilustracje świata przedstawionego), - stosowanie kart głośnego czytania w klasach starszych i nagradzanie uczniów za potwierdzaną przez nie systematyczność, - comiesięczne lekcje języka polskiego do ćwiczenia czytania ze zrozumieniem we wszystkich klasach, - wprowadzenie w klasach I-III dodatkowych zeszytów do kaligrafii a w klasach starszych do redagowania różnych form wypowiedzi (np. opisy na lekcjach przyrody i układanie matematycznych zadań z treścią), - wprowadzenie w IV-VI elementów oceniania kształtującego (np. recenzje prac pisemnych zamiast tradycyjnej oceny). Uczestnicy wywiadu grupowego z nauczycielami wśród działań wpływających na wzrost efektów kształcenia wymienili ponadto działania rozwijające rozumowanie. Zaliczyli do nich utworzenie kół matematycznego i przyrodniczego, organizację zajęć dydaktyczno- wyrównawczych a także większej liczby działań praktycznych i stosowanie aktywizujących gier dydaktycznych (jak kamuflaż, logiko, piramida). Według uczestniczących w wywiadzie grupowym partnerów szkoły efekty jej pracy są coraz lepsze, o czym świadczą rosnące wyniki sprawdzianu i osiągnięcia w konkursach matematycznych oraz sportowych (więcej nagród i wyróżnień). Według tej grupy respondentów dobre wyniki szkoły potwierdza także dalsza kariera edukacyjna absolwentów w gimnazjum i osiąganie przez nich sukcesów na tym etapie kształcenia. Z analizy udostępnionych dokumentów wynika, że z wniosków do pracy wdrożonych po sprawdzianie w 2010 r. wynikały np. następujące działania: - zdiagnozowanie umiejętności uczniów, - zaplanowanie zajęć wyrównujących braki, Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 7 / 36 - stosowanie aktywizujących metod nauczania, - motywowanie uczniów do pracy pochwałami i nagrodami, - uczenie ich korzystania z materiałów źródłowych, - stosowanie metod problemowych w celu uczenia dzieci logicznego myślenia, -edukacja językowa, np. uczenie odpowiadania całym zdaniem, - przeprowadzanie większej liczby sprawdzianów i testów, - analiza błędów i poszukiwanie ich źródeł, - nacisk na estetykę wykonanych prac, - rozwijanie czytelnictwa. W efekcie szkoła awansowała ze stanina 3 w latach 2009 i 2010 do 5 w r. 2011, co może stanowić ilustrację przytaczanych wyżej opinii na temat celowości działań i efektywności kształcenia w tej szkole. Powyżej przedstawione argumenty uzasadniają wysoki poziom spełnienia wymagania. Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności Komentarz: Z przeprowadzonego badania wynika, że w szkole diagnozuje się i analizuje osiągnięcia uczniów, uwzględniając ich możliwości rozwojowe. Wykorzystane w badaniu źródła wskazują także na formułowanie i wdrażanie wniosków z analizy osiągnięć uczniów oraz dostrzeganie możliwości uzyskiwania przez nich lepszych wyników w nauce. Na spełnienie wymagania wskazuje także poprawa wyników uczniów w nauce dzięki wdrażaniu tych wniosków, czyli wzrost efektywności procesu nauczania. Tezę, że uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności zgodne z podstawą programową, potwierdzają opinie ankietowanych nauczycieli (których wskazania są umieszczone w prawym krańcu skali dyferencjału semantycznego) i partnerów oraz przedstawicieli samorządu lokalnego. Partnerzy szkoły stwierdzili w czasie wywiadu grupowego, że ważnymi umiejętnościami nabywanymi przez uczniów są: nauka języków obcych (angielskiego i do niedawna niemieckiego jako dodatkowego) oraz informatyki. Wyróżnili ponadto edukację historyczną i regionalną, która buduje poczucie własnej wartości i tożsamości uczniów oraz akcentuje dobre wychowanie (kulturę osobistą). Ilustrację ich opinii stanowiła dokumentacja udostępniona przez dyrektora. Z dokumentów wynikało ponadto, że odsetek promowanych rośnie (w ostatnim roku promowano 100% uczniów, przed rokiem nie promowano 1 osoby ze 123 uczniów). Liczba świadectw z wyróżnieniem maleje (w roku szkolnym 2009/2010 otrzymało je 53/123 uczniów, a w 2010/2011 - 41/127). Rośnie przy tym liczba uczniów korzystających z terapii pedagogicznej i logopedycznej (np. przed rokiem dotyczyło to odpowiednio 29 i 60 ze 123 osób). W szkole analizuje się osiągnięcia uczniów, co także świadczy o spełnieniu wymagania. Tak twierdzą dyrektor oraz wszyscy ankietowani nauczyciele. Dyrektor wymienił w tym zakresie analizę wyników sprawdzianów, prac klasowych, zadań domowych, wyników konkursów matematycznych oraz omawianie występów uczniów. Na podstawie udostępnionych dokumentów można stwierdzić, że szkoła dokumentuje różne formy analizy osiągnięć uczniów, także wymienione przez dyrektora, o czym świadczą np.: - analiza wyników dokonywana przez wszystkich nauczycieli klas IV-VI (prowadzenie arkuszy wyników klasy uwzględniających diagnozę na wejściu i kolejnych testów w odniesieniu do poszczególnych umiejętności, liczbę różnych form prac pisemnych, odpowiedzi ustnych i zadań domowych oraz wskazanie przyrostów lub spadków wyników, określanie przyczyn i planowanie działań doskonalących), - analiza wyników sprawdzianów i testów próbnych proponowanych przez wydawnictwa do zajęć obowiązkowych czy dodatkowych ze wskazaniami do dalszej pracy (np. w kl. 1-3 WSiP, w kl. IV-VI Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe i Operon) oraz zadań wykorzystywanych na sprawdzianach w latach poprzednich, a ponadto testów Wałbrzyskiego Instytutu Badania Kompetencji, - analiza osiągnięć uczniów klas I-III na podstawie ich kart pracy oraz obserwacji pomocnych w ocenie opisowej, kart postępów ucznia zawierających szczegółowe informacje o jego pracy w czasie lekcji oraz nabywania poszczególnych umiejętności, - protokoły badania osiągnięć z poszczególnych przedmiotów (np. z matematyki) w dłuższych cyklach (głównie 3 letnich) z wnioskami i propozycjami odpowiednich działań, - protokoły zespołów zadaniowych- np. z analizy wyników frekwencji i testów próbnych ze wskazaniem najlepiej Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 8 / 36 i najsłabiej opanowanych umiejętności, określeniem osiągnięć i obszarów wymagających poprawy a także propozycji zadań do wykonania na lekcjach poszczególnych przedmiotów, przydatnych metod i form pracy, wykorzystania pomocy dydaktycznych, - zestawienia sukcesów odnoszonych przez uczniów w różnych typach konkursów (np. matematycznych: zdobyte nagrody, poziom trudności, zakres, porównania, zmiany, jak w powiatowym "Asie czwartych klas"- awans z miejsca IV na II czy w „Gminnych meczach matematycznych”- awans z miejsca II w r. 2009 i 2010 na I w r. 2011). Ponadto dokumentacja zawierała indywidualne sprawozdania semestralne poszczególnych nauczycieli z opisem wykorzystania w pracy semestralnej technologii informacyjno- komunikacyjnej (na lekcjach w poszczególnych oddziałach) oraz przedstawiania rodzicom analizy wyników w czasie zebrań i indywidualnie w celu ich przekonania do wykorzystania dodatkowych ćwiczeń do wykonywania z dziećmi w domu (np. na podstawie wskazań logopedy). Z wywiadów z dyrektorem i przedstawicielami nauczycieli wynika, że analiza osiągnięć szkolnych uwzględnia możliwości rozwojowe uczniów. Jest to kolejny argument przemawiający za spełnieniem wymagania. Według dyrektora oraz nauczycieli wytypowanych do wywiadu grupowego każdy uczeń, który posiada opinię poradni psychologiczno- pedagogicznej, ma dostosowane wymagania. Możliwości rozwojowe uczniów bierze się pod uwagę przy ich ocenianiu. Również plany dydaktyczne nauczycieli uwzględniają stopniowanie trudności. Nie wprowadza się dodatkowych zadań, które przekraczałyby możliwości uczniów. Uczniowie są motywowani do aktywności na miarę swoich możliwości. Dyrektor poinformował, że uczniowie uzdolnieni pracują dodatkowo w oparciu o programy własne wykraczające poza podstawę programową. Praca z uczniami niepełnosprawnymi zaś opiera się na programach indywidualnych dostosowanych do ich możliwości. Wymienił przy tym między innymi indywidualne programy edukacyjnoterapeutyczne. Według dyrektora, określając możliwości ucznia, bierze się pod uwagę także predyspozycje rozwojowe ucznia, ewentualne opinie lekarzy czy wnioski rodziców. W sytuacjach trudnych szkoła kontaktuje się z poradniami psychologiczno- pedagogicznymi oraz zaprasza różnych specjalistów na posiedzenia rady pedagogicznej. Zdaniem nauczycieli zaproszonych do wywiadu grupowego o dostrzeżonych trudnościach dziecka informuje się rodziców, wskazując im różne możliwości pomocy w szkole i poza nią. Nauczyciele zaznaczyli, że biorą pod uwagę możliwości rozwojowe uczniów, kierując ich na dodatkowe indywidualne zajęcia (np. dla uczniów z trudnościami, konsultacje, wspomaganie przez pedagoga). Pracuje się z nimi także w ramach zajęć świetlicowych. Przy określaniu możliwości rozwojowych wykorzystuje się, ich zdaniem, także informacje o osiągnięciach dzieci na niższych etapach edukacyjnych oraz wyniki badań zamawianych w IBK z Wałbrzycha i testów dołączonych do realizowanych programów nauczania. W szkole formułuje się wnioski z analizy osiągnięć uczących się, co wskazuje na wysoki poziom spełnienia wymagania. Uczestnicy wywiadu grupowego z nauczycielami stwierdzili, że w czasie formułowania wniosków z ostatnio prowadzonej wspólnie analizy nauczyciele dostrzegli, iż uczniowie nie potrafią wykonywać obliczeń pieniężnych oraz słabo wykorzystują informacje zawarte w wykresach i tabelach. W ich opinii wnioskiem optymistycznym może być to, że uczniowie coraz lepiej czytają i piszą. O tym, że nauczyciele dostrzegają możliwości uzyskania lepszych wyników przez uczniów świadczą wyniki ankiety dla nauczycieli i rodziców oraz opinie uczestników wywiadów grupowych z uczniami i rodzicami. Na 25 ankietowanych rodziców 24 (w tym 11 zdecydowanie) wskazało, że nauczyciele wierzą w możliwości uczniów. Zdaniem ankietowanych nauczycieli uczniowie są zdyscyplinowani (7/7 wskazań stopnia 7 w skali ośmiostopniowej), chętnie się uczą oraz poprawiają wyniki (wszyscy wskazali 6 oraz 7 stopień skali). Według wszystkich nauczycieli uczniowie przejawiają własną inicjatywę (2 wskazania stopnia 8 oraz 5 stopnia 7) i aktywność (według 4 osób w 7 stopniu skali oraz zdaniem 3 osób w stopniu najwyższym). W opinii przedstawicieli rodziców i uczniów z wywiadu grupowego nauczyciele mobilizują uczących się, mówiąc, że stać ich na więcej. Zarówno uczniowie jak i uczestnicy wywiadu grupowego z rodzicami zgodnie odrzucili tezę, jakoby w szkole występowały ze strony nauczycieli jakiekolwiek przejawy niewiary w rozwój uczniów (mierzony poprawą ich wyników w nauce). Zdaniem rodziców nauczyciele motywują uczniów poprzez pochwały, wskazywanie sukcesów, nagradzanie oraz przypominanie, że każdą ocenę można poprawić. O wysokim poziomie spełnienia wymagania świadczy także wdrażanie wniosków z analizy osiągnięć uczniów. Dyrektor zaznaczył, że niezadowalające osiągnięcia są okazją do rozmów z rodzicami ucznia i proponowaniu im dodatkowej pomocy. Uczniowie zdolni są angażowani do większego wysiłku, np. przygotowywania się do konkursów. Również zdaniem nauczycieli wdrożone wnioski, np. z zakresu czytania i pisania zaowocowały działaniami (głośne czytanie dzieciom, nagradzane postępów, ćwiczenie różnych form wypowiedzi pisemnych, zajęcia dodatkowe), które przyniosły poprawę tych umiejętności, podobnie jak wnioski sformułowane na podstawie analizy osiągnięć uczniów w obszarze rozumowania. W tym przypadku zaakcentowano działania praktyczne, na konkretach, metody aktywizujące, stosowanie pomocy dydaktycznych i dodatkowe lekcje matematyki w klasach starszych. Udział w projekcie „Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania w klasach I-III szkoły podstawowej” to zdaniem uczestników wywiadu z nauczycielami również wynik wdrożenia wniosku z analizy osiągnięć uczących się. Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 9 / 36 Dyrektor szkoły jest przekonany, że wdrażanie wniosków przyczynia się do wzrostu efektów kształcenia. Świadczą o tym również dokumenty, które posłużyły za ilustrację prezentowanych przez niego opinii. Wskazuje to na spełnienie wymagania na poziomie wysokim. Wynika z nich, że szkoła osiągała w ostatnich latach dużą poprawę efektów sprawdzianu w skali staninowej (wzrost o 2 staniny). Wyniki punktowe w zakresie poszczególnych umiejętności w porównaniu do analogicznych w okolicznych szkołach wskazują na to, że w zakresie czytania (8,2) wypadł on lepiej niż w innych tego typu placówkach w gminie (o 0,1), tak samo jak w innych szkołach w powiecie, ale gorzej niż w województwie. W zakresie pisania wynik (5,8) okazał się najlepszyo 0,6 wyższy niż w gminie, o 0,9 niż w powiecie i 0,5 niż w województwie. Z kolei w zakresie rozumowania (4,9) wypadł lepiej niż w powiecie, gorzej niż w gminie i województwie (o 0,3). W obrębie korzystania z informacji (2,2) szkoła osiągnęła wynik taki jak powiat, lepszy niż gmina a o 0,1 gorszy niż województwo. Najsłabiej wypadło wykorzystywanie wiedzy w praktyce (3,3), ponieważ wynik okazał się o 0,6 niższy niż średnio uzyskany przez szkoły w gminie, o 0,3 niż w powiecie i o 0,5 niż w województwie. Powyżej przedstawione argumenty uzasadniają wysoki poziom spełnienia wymagania. Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Uczniowie są aktywni Komentarz: Wszystkie źródła wykorzystane w badaniu potwierdzają, że uczniowie chętnie uczestniczą w zajęciach oraz są samodzielni w podejmowaniu różnorodnych aktywności na rzecz własnego rozwoju i rozwoju szkoły. O tym, że uczniowie są zaangażowani w zajęcia organizowane przez szkołę, świadczą wyniki ankiet dla uczniów, rodziców i nauczycieli oraz wypowiedzi nauczycieli zaproszonych do wywiadu grupowego i obserwacja zajęć. Ankieta dla nauczycieli wskazuje na ich optymizm w ocenie stopnia zaangażowania uczniów w czasie prowadzonych zajęć (5 osób wskazało stopień 7 a 2 stopień 8 w skali ośmiostopniowej dyferencjału semantycznego). Wśród przykładowych sposobów angażowania się uczniów z zajęcia nauczyciele wymieniali najczęściej pomoc nauczycielowi (np. przygotowanie lub wykonywanie pomocy dydaktycznych, zbieranie ciekawostek, zagadek, tworzenie prezentacji multimedialnych, plakatów, gazetek tematycznych, wyszukiwanie eksponatów). Zaliczyli do nich także propozycje gier i zabaw, akcji charytatywnych (np. „Książeczka dla szpitala"), materiałów dydaktycznych oraz samodzielne wykonywanie eksperymentów, wyciąganie wniosków z prowadzonych obserwacji i akces do konkursów. Większość ankietowanych rodziców (23/25, w tym 12 „zdecydowanie”) wskazała, że ich dziecko chętnie angażuje się w zajęcia. Optymizmu nauczycieli i rodziców nie podzielili uczniowie klasy VI (10/21 uznało zajęcia za interesujące i angażujące, 10 oceniło tak tylko niektóre lekcje- i to rzadko, a 1 osobie nigdy się one nie podobały). Piątoklasiści byli innego zdania, niż ich koledzy, ponieważ 14/15 oceniło je jako angażujące (zdaniem 6 z nich wciągające są wszystkie zajęcia). W czasie wywiadu grupowego nauczyciele zadeklarowali podejmowanie różnych zajęć aktywizujących uczniów, np. samoocenę w klasie IV („drzewko sukcesu”), grę motywacyjną „Bank sukcesu” w klasach I-III, z której warunkami zapoznawani są rodzice, a także „zachętki i motywce”, stosowanie pochwał słownych, wykorzystywanie mimiki, braw i pieczątek oraz metod aktywizujących (burza mózgów, drama, słoneczko, piramida wartości), a także eksperymentów i zajęć praktycznych. Zaangażowanie uczniów w zajęcia potwierdziła także obserwacja. Z wszystkich przeprowadzonych ankiet (dla uczniów, rodziców i nauczycieli) wynika, że uczniowie są zaangażowani w zajęcia pozalekcyjne organizowane przez szkołę. Zdaniem 24/25 ankietowanych rodziców (w tym wg 11 zdecydowanie) ich dziecko chętnie w nich uczestniczy, z czym zgadza się 28/36 uczniów. Nauczyciele wskazali 2 ostatnie, najwyższe stopnie zaangażowania uczniów w ten rodzaj zajęć swoich uczniów w ośmiostopniowej skali, a wśród przykładów wymieniali np. ich zapał w prezentowaniu swoich osiągnięć w szkole i w środowisku (np. występy muzyczne, wyniki eksperymentów, wystawy prac, przedstawienia), w propagowanie higieny, zdrowego stylu życia, aktywnego wypoczynku, przeprowadzanie akcji profilaktycznych, charytatywnych (np. pisanie listów do chorych dzieci), konkursów (np. czystości), prowadzenie apeli, wykonywanie gazetek oraz zapraszanie do szkoły ludzi nieprzeciętnych (np. wolontariuszki z Peru). Z wywiadów grupowych z uczniami, rodzicami, partnerami szkoły, nauczycielami i dyrektorem oraz z ankiety dla nauczycieli wynika, że uczący się podejmują inicjatywy dotyczące ich własnego rozwoju i rozwoju szkoły. Wskazuje to na wysoki poziom spełnienia wymagania. Według uczniów, którzy rozwój pojmują jako zdobywanie i poszerzanie wiedzy, troskę o dobre oceny, dojrzewanie emocjonalne oraz umiejętność uczenia się na błędach, przykładami Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 10 / 36 wpływania na sposób swojego rozwoju są sugestie na temat prowadzenia lekcji przez nauczycieli. Wymienili także przykłady akcji organizowanych w szkole (np. kiermaszu własnych wypieków w celu zbiórki środków na misje w Peru, spotkania z trenerem „nordic walking”, wycieczki na basen w Zielonej Górze) oraz udział w zajęciach dodatkowych. Rodzice, potwierdzając opinie uczniów, wymienili w tym zakresie utworzenie szkolnych kół: PCK i misyjnego, zbieranie "Góry Złota", a partnerzy dodali wycieczki rowerowe i piesze do gospodarstwa agroturystycznego "Jagoda" oraz troskę o zwierzęta. Według nauczycieli, którzy podczas wywiadu grupowego także potwierdzili powyższe opinie, wśród uczniowskich inicjatyw prorozwojowych można wymienić również Dzień Chłopca, dyskoteki, Walentynki, Bal Szóstoklasisty, przygotowywanie i wypijanie herbaty na drugiej przerwie oraz promocję szkoły poprzez organizowanie koncertów w domach pomocy społecznej. Dodali ponadto, że szkoła pomaga uczniom w planowaniu rozwoju poprzez organizację kół zainteresowań, wyjazdów na koncerty i do kina, spotkań z ciekawymi ludźmi (np. pszczelarzem, piekarzem, leśnikiem, pielęgniarką, strażakiem czy policjantem), umożliwiając im planowanie tematyki lekcji wychowawczych oraz udziału w zawodach sportowych i konkursach (np. matematyczno- ekologicznych). Ankietowani nauczyciele wymieniali ponadto przykłady reprezentowania szkoły w zawodach sportowych (Mistrzostwa Gminy w Piłkarskich Piątkach, Lekkoatletyczne Mistrzostwa Powiatu - Mistrzostwa Gminy w Biegach Terenowych "Bieg nad stawem"). Dodali również udział w uroczystościach i imprezach środowiskowych (jak wieczornica patriotyczna z okazji 11 listopada, jasełka, zabawa choinkowa, Wielkanoc, Dnie Patrona czy Flagi oraz uchwalenie Konstytucji 3 Maja czy też Dzień Babci i Dziadka, „święta” grzybów lub pieczonego ziemniaka). Docenili także udział uczniów w konkursach (np. przedmiotowych: przyrodniczych i meczach matematycznych). Dyrektor potwierdził wymieniane najczęściej działania, uzupełniając je o uczniowskie propozycje zajęć pozalekcyjnych (np. z gospodarstwa domowego, sportowych, muzycznych), wykorzystania gier edukacyjnych oraz przygotowywanie zagadnień ponadprogramowych. Według dyrektora uczniowie proponują także zajęcia z edukacji regionalnej i z dużym wyprzedzeniem przygotowują się do sprawdzianu. Według wszystkich respondentów zapytanych o opinię w tej sprawie szkoła realizuje działania zainicjowane przez uczących się, co dowodzi spełnienia wymagania na poziomie wysokim. Dyrektor wymienił także zaplanowanie zajęć koła matematycznego (możliwość rozwiązywania zagadek matematycznych) i charakter doposażenia sali gimnastycznej po jej odnowieniu. Nauczyciele podali zaś jako przykład zrealizowanego pomysłu uczniów przystąpienie szkoły regionalnego konkursu „Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia” (wyróżnienie za udział). Podczas obserwacji placówki dostrzeżono prezentację prac plastycznych uczniów: "Szkoła widziana oczami uczniów", konkursowych szopek bożonarodzeniowych, fotografie z przedstawień koła teatralnego, prezentację twórczości literackiej w kąciku Młodego Poety oraz wyróżnienie przyznane przez UNICEF społeczności uczniowskiej za zaangażowanie w akcję „Na ratunek dzieciom w Kongo”. Powyżej przedstawione argumenty uzasadniają wysoki poziom spełnienia wymagania. Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Respektowane są normy społeczne Komentarz: Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 11 / 36 Z przeprowadzonego badania wynika, że uczniowie czują się w szkole bezpiecznie i wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje. Wykorzystane źródła wskazują także na przeprowadzanie w celu eliminowania zagrożeń oraz wzmacniania właściwych zachowań analizy podejmowanych działań wychowawczych, oceny ich skuteczności oraz modyfikacji w razie potrzeb. Badanie nie potwierdziło uwzględniania inicjatyw uczniów z tego zakresu. Z opinii wyrażonych przez uczestników ankiet dla uczniów, wywiadów grupowych z rodzicami, partnerami szkoły i pracownikami niepedagogicznymi oraz z obserwacji zajęć wynika, że uczniowie czują się w szkole bezpiecznie. Potwierdzili to wszyscy ankietowani uczniowie (w tym 28/36 zdecydowanie), a biorący udział w wywiadach przedstawiciele rodziców, partnerów szkoły i pracowników niepedagogicznych zgodnie powiązali poczucie bezpieczeństwa uczniów z dyżurami prowadzonymi przez wszystkich pracowników szkoły podczas przerw i w czasie lekcji. Według zaproszonych do wywiadu rodziców sprzyja temu zwłaszcza natychmiastowa reakcja nauczycieli na potencjalne zagrożenia (np. błyskawiczny telefon do rodziców), ich solidna praca oraz przystosowanie szkoły do potrzeb niepełnosprawnych. Przedstawiciel samorządu oraz partnerzy szkoły zauważyli związek poczucia bezpieczeństwa w szkole z jej rodzinną atmosferą oraz podkreślili, podobnie jak pracownicy niepedagogiczni, znaczenie pogadanek na temat bezpieczeństwa (np. prowadzonych przez kompetentne służby- policjantów i strażaków w związku z próbnymi ewakuacjami czy pokazami udzielania pierwszej pomocy). Partnerzy wymienili także organizację lekcji z pokazem sprzętu ratunkowego i pogadanki na temat właściwych form kontaktu z obcymi. Ich zdaniem dzieci mają duże zaufanie do pracowników szkoły dzięki dużej otwartości jej dyrektora. Pracownicy niepedagogiczni stwierdzili w czasie wywiadu grupowego, że szkoła dba o bezpieczeństwo, wykorzystując ponadto monitoring wizyjny boisk sportowych (1 kamera), ograniczając wyjścia uczniów na zewnątrz (jest to możliwe tylko pod opieką nauczyciela). Zwrócili również uwagę na konieczne remonty i wymianę urządzeń na nowe- z atestami (np. wykładziny antypoślizgowe) oraz przeprowadzanie obowiązkowych przeglądów. Ich zdaniem zasady bezpieczeństwa przypomina się na cotygodniowych apelach, dzięki czemu w szkole nie ma miejsc, w których zdarzają się niewłaściwe zachowania uczniów . Za spełnieniem wymagania przemawia także powszechna znajomość obowiązujących w szkole norm, co potwierdzili wszyscy ankietowani uczniowie (w tym zdecydowanie 16/36 uczniów). Takie przekonanie wyrazili również uczestnicy wywiadu grupowego z uczniami oraz partnerzy szkoły. Zdaniem uczniów do ich obowiązków należy przygotowywanie się do lekcji, systematyczna nauka, stosowanie form grzecznościowych, regularne uczęszczanie na lekcje, stosowanie się do poleceń nauczyciela i innych pracowników szkoły. Wśród swoich praw przedstawiciele uczniów udzielający wywiadu grupowego wymienili możliwość nieprzygotowania na zajęcia lekcyjne, zgłaszania własnych propozycji zajęć dodatkowych. Do najważniejszych zakazów należą ich zdaniem: korzystanie w czasie lekcji z telefonów komórkowych, jazda rowerem po boisku szkolnym, niszczenie mienia szkoły i agresja. W opinii partnerów szkoły dzieci są grzeczne, ufne i posłuszne oraz okazują szacunek starszym osobom. Zdaniem tej grupy respondentów brak anonimowości wzmacnia pozytywne zachowania uczniów. Obserwacja placówki pozwala stwierdzić, że zachowania uczniów podczas badania nie odbiegały od ogólnie akceptowanych norm. O tym, że w szkole prowadzona jest diagnoza zachowań uczniów i zagrożeń, świadczy opinia większości ankietowanych rodziców oraz dyrektora. Jego zdaniem diagnoza zachowań uczniów i zagrożeń prowadzona jest dzięki obserwacjom (np. miejsc uważanych za niebezpieczne), ankietom dotyczącym bezpieczeństwa i rozmowom z pracownikami szkoły. Dyrektor dodał, że rodzice otrzymują informacje na temat zagrożeń występujących w szkole w czasie organizowanych spotkań. Z analizy udostępnionych dokumentów wynika także, że szkoła organizuje przedstawienia terapeutyczne (np. "Poskromienie nieznośnego smoka", "W krainie bajtów"- nt. uzależnień do komputera i Internetu), realizuje programy (np. "Zachowaj Trzeźwy Umysł", "Bezpieczna szkoła" zakończony uzyskaniem certyfikatu) i szkolenia dla nauczycieli ("Więcej pomocy mniej przemocy", „Klub Bezpiecznego Puchatka”). Z dokumentów wynika także, że szkoła organizuje zajęcia profilaktyczne z zakresu bezpieczeństwa w klasach, spotkania (pogadanki) z przedstawicielami Policji, Straży Ochrony Kolei oraz strażakami OSP. W dokumentacji szkoły znajduje się także procedura postępowania w przypadku działań agresywnych i demoralizujących (szybkie reakcje na akty przemocy, częste rozmowy z rodzicami, pedagogizacja rodziców). Ankiety dla dyrektora i rodziców, wywiady z dyrektorem, rodzicami i pracownikami niepedagogicznymi oraz obserwacja placówki świadczą o podejmowaniu działań wychowawczych sprzyjających zmniejszaniu zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań. Większość ankietowanych rodziców (23/25, w tym 12 zdecydowanie) potwierdziła, że nauczyciele szybko reagują na niewłaściwe zachowania uczniów, a dyrektor podał w ankiecie, że dzieje się tak dzięki wzmocnieniu dyżurujących nauczycieli przez pracowników obsługi, informowaniu rodziców o niewłaściwych zachowaniach dziecka oraz przeprowadzaniu pedagogizacji rodziców i zapraszaniu specjalistów na rozmowy wychowawcy i pedagoga z uczniami. Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 12 / 36 Zdaniem uczestników wywiadu z pracownikami niepedagogicznymi eliminowaniu niewłaściwych zachowań sprzyjają obserwacje, upominanie uczniów oraz wskazywanie wzorców zachowania, które są nagradzanie punktami. Dyrektor był zdania, że temu celowi służą różnorodne działania wynikające z procedury postępowania w stosunku do uczniów przejawiających zachowania niepożądane i zagrażające innym. Niesforni uczniowie są natychmiast obejmowani opieką nauczyciela, pedagoga i dyrektora. Podejmuje się wobec nich jednolity sposób oddziaływania ustalony przez zespół wychowawczy. Dyrektor wymienił ponadto lekcje wychowawcze o tematyce profilaktycznej i prozdrowotnej, prelekcje przygotowane przez policję, ratownika wodnego i straż miejską (np.„Bezpieczne zabawy”, „Bezpieczna droga do szkoły”, „Bezpieczne ferie”, „Bądź bezpieczny nad wodą”, „Nikotyna- legalny narkotyk”). Zmniejszeniu zagrożeń i wzmacnianiu pozytywnych zachowań według dyrektora służą także przedstawienia uczniowskie, imprezy i apele dotyczące upowszechniania praw dziecka oraz udział w programach i akcjach (np. „Szkoła bez przemocy”). Z obserwacji szkoły w okresie przeprowadzonego badania wynika, że nauczyciele w każdej zaobserwowanej sytuacji reagowali upomnieniami na sporadyczne werbalne i niewerbalne przejawy agresji ze strony uczniów. Wywiady z dyrektorem i nauczycielami wykazały, że w szkole prowadzi się analizę podejmowanych działań mających na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań. Jest to dowód na spełnienie wymagania na poziomie ponadstandardowym. Nauczyciele i dyrektor zgodnie poinformowali, że dokonuje się jej na podstawie obserwacji, rozmowy z rodzicami, nauczycielami oraz uczniami najczęściej w czasie posiedzeń rady pedagogicznej. Wzmacnianiu pozytywnych zachowań zaś, według uczestników wywiadu z nauczycielami, służy punktowe ocenianie zachowania i promocja zachowań pożądanych (np. właściwego stosunku do nauki, wzorowego zachowania i uspołecznienia) poprzez wyróżnianie uczniów i pochwały na apelach oraz nagrody za zachowanie. Dyrektor dodał, że uczniowie są nagradzani także przez wychowawców za każdą aktywność (udział w akcjach, konkursach, zawodach sportowych i zaangażowanie na rzecz szkoły) również dzięki upowszechnianiu tych informacji w gablotach oraz podkreślił, że przed wspólną analizą dokonywaną przez radę pedagogiczną prowadzona jest ona indywidualnie przez każdego nauczyciela, który dzieli się z ogółem swoimi wnioskami. Zdaniem nauczycieli dzięki wnioskom z analizy wypracowano procedury dotyczące zachowań agresywnych o małej i dużej szkodliwości (np. przynoszenia do szkoły niebezpiecznych przedmiotów, wagarów). Standardowe postępowanie polega, ich zdaniem, na wzywaniu do szkoły rodziców i poinformowaniu ich o skutkach określonych działań dziecka. Przewidziany został także kontakt z policją, kuratorami sądowymi ( w trudniejszych sprawach). O tym, że działania mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań są w razie potrzeby modyfikowane, poinformowali dyrektor i nauczyciele podczas wywiadu grupowego, wskazując zgodnie na zmianę w punktowym systemie oceniania zachowania. Według dyrektora zmodyfikowano kryteria oceny zachowania, wprowadzając ujemne punkty za zachowania niepożądane i powodowanie nimi zagrożenia dla innych osób. Zdaniem nauczycieli (wywiad) modyfikacja punktowego systemu oceniania umożliwia odpracowanie punktów z zastrzeżeniem, ze uczeń nie może już w danym semestrze osiągnąć oceny wzorowej. Uczestnicy wywiadu z nauczycielami dodali także, że w przypadku złamania obowiązujących zasad uczniom zadawane są odpowiednie prace pisemne (wszystkie działania podejmuje się w porozumieniu z rodzicami). Przedstawiciele partnerów szkoły zaproszeni do wywiadu grupowego nie posiadali wiedzy na temat modyfikacji działań wychowawczych, ale podkreślili rolę cotygodniowych apeli we wzmacnianiu pozytywnych zachowań uczniów i informowaniu o ich sukcesach. Ponieważ zdaniem uczniów udzielających wywiadu grupowego podczas modyfikacji działań wychowawczych nie wnoszono inicjatyw uczących się, wymaganianie można uznać za spełnione na poziomie wysokim pomimo tego, że większość ankietowanych nauczycieli (6/7) oraz uczestnicy wywiadów z nauczycielami i dyrektor byli innego zdania na temat. Nauczyciele wymienili jako przykład kreatywności uczniów w tym zakresie propozycję ich nagradzania za udział w akcjach społecznych, a dyrektor podał w ankiecie, że uczniowie proponowali tematy lekcji wychowawczych, zmianę punktacji z zachowania, występowali z inicjatywą zapraszania instruktora sportowego do szkoły oraz organizacji tzw. "Śpiworków" w połączeniu z instruktażem udzielania pierwszej pomocy. Dodał także inicjatywę zespołu muzycznego związaną z występami dla osób starszych, chorych, niepełnosprawnych oraz chęć uczestnictwa w akcji zbierania plastikowych nakrętek dla dzieci z wrocławskiego hospicjum. O ponadstandardowym poziomie spełnienia wymagania świadczy opinia wszystkich pracowników szkoły potwierdzająca, że uczniowie prezentują zachowania zgodne z wymaganiami. Nauczyciele i pracownicy niepedagogiczni uznali za osiągnięcie szkoły w kształtowaniu wymaganych w szkole zachowań szacunek do osób niepełnosprawnych, upośledzonych i starszych, a także do symboli narodowych oraz kulturę osobistą uczniów. Docenili także stosowanie się przez uczniów do zasad obowiązujących w zakresie stroju (codziennego i odświętnego, uzupełnianego wstążkami biało – czerwonymi lub biało-żółtymi) oraz ich wzorowe zachowanie na wycieczkach. Pracownicy zwrócili również uwagę na stosowanie przez uczniów form grzecznościowych i utrzymywanie porządku. Ich zdaniem na uznanie zasługują także sukcesy osiągane przez dzieci w konkursach, Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 13 / 36 reprezentowanie szkoły w uroczystościach, udział w akcjach charytatywnych i społecznych. Dyrektor przyznał w ankiecie, że udzielił ustnego upomnienia oraz nagany z powiadomieniem rodziców i po rozmowie dyscyplinującej w obecności pedagoga zobowiązał rodziców do naprawienie szkody (drzwi i parapetu). Również nauczyciele zwrócili uwagę na zdarzające się przypadki agresji słownej oraz sporadyczne przepychanki i wagarowanie. W czasie badania nie zaobserwowano zachowania uczniów odbiegającego od ogólnie przyjętych norm społecznych, a podczas obserwowanych zajęć wszyscy uczniowie lub (w jednym przypadku) ich większość zachowywali się poprawnie. Badanie nie potwierdziło uwzględniania inicjatyw uczniów z tego zakresu, co wskazuje na średni poziom spełnienia wymagania. Poziom spełniania wymagania: C Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 14 / 36 Obszar: Procesy Wymaganie: Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy Komentarz: Szkoła działa zgodnie z koncepcją pracy, która znana jest i akceptowana przez rodziców i uczniów. Podejmuje działania ją realizujące oraz dokonuje analizy ich skuteczności bez wprowadzania modyfikacji. Istniejąca w szkole koncepcja pracy szkoły jest znana pracownikom szkoły. Z informacji uzyskanej od dyrektora (wywiad) wynika, że koncepcja pracy szkoły obejmuje obszary dotyczące: kształcenia, opieki i wychowania, doskonalenia zespołu pracowniczego bazy oraz promocji szkoły. Zdaniem nauczycieli i pracowników niepedagogicznych uczestniczących w wywiadzie najważniejsze założenia koncepcji pracy według której działa szkoła to: wszechstronny rozwój intelektualny i emocjonalny uczniów, bezpieczeństwo oraz wychowywanie w duchu patriotycznym. Wszyscy ankietowani nauczyciele stwierdzili, że czują się współautorami wypracowanej i przyjętej przez radę pedagogiczną koncepcji pracy szkoły. Warto podkreślić, że w szkole podejmuje się działania realizujące koncepcję pracy. Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie stwierdzili, że najważniejsze działania realizujące koncepcję pracy szkoły związane są m.in.: - z patronem szkoły Janem Pawłem II (organizowanie uroczystości szkolnych i wycieczek), - z bezpieczeństwem (dyżury nauczycieli i pracowników niepedagogicznych, udział w programach i konkursach dotyczących bezpieczeństwa, organizowanie spotkań z policjantem), - budowaniem poczucia własnej wartości i tożsamości (uczenie asertywności, pozytywne wzmacnianie każdego ucznia i zauważanie ich drobnych sukcesów, stosowanie pochwał słownych i pisemnych, współpraca z lokalnym środowiskiem), - wszechstronnym rozwojem uczniów (organizowanie zajęć dodatkowych dla uczniów zdolnych i z trudnościami, sportowych, konkursów przedmiotowych, stosowanie metod aktywizujących), - uwrażliwianiem na drugiego człowieka (udział w akcjach charytatywnych i społecznych). Dyrektor w ankiecie stwierdził, że działania realizujące koncepcję pracy szkoły dotyczą określonych w niej obszarów (tj. kształcenia, wychowania i opieki, bazy szkoły, rozwoju zespołu pracowniczego, promocji szkoły) i wyznaczonych celów, a także zamierzonych do osiągnięcia efektów. Zdaniem dyrektora koncepcja pracy szkoły jest aktualizowana na początku każdego roku szkolnego w zakresie zauważonych potrzeb i problemów koniecznych do rozwiązania. Wszyscy ankietowani nauczyciele wskazali, że uczestniczyli w pracach nad analizą koncepcji pracy szkoły. Dyrektor stwierdził, że uczestniczyli wybrani przez niego nauczyciele oraz chętni, którzy zgłosili się sami. W ocenie nauczycieli (wywiad) z analizy koncepcji pracy szkoły wynika, że nie ma potrzeby dokonywania jej zmian. Dyrektor podczas wywiadu do zmian w koncepcji pracy szkoły zaliczył nadanie imienia szkole. W uzasadnieniu stwierdził, że wybór patrona szkoły Jana Pawła II wpłynął na zmianę Programu Wychowawczego szkoły w zakresie wartości moralnych, społecznych i wychowawczych promowanych przez patrona. Ponadto wzbogacono kalendarz pracy szkoły o uroczystości i wycieczki związane z patronem. Nauczyciele podczas wywiadu stwierdzili, że nie wprowadzono istotnych zmian w koncepcji pracy szkoły, tylko zaplanowano nowe działania. Istniejąca w szkole koncepcja pracy szkoły jest znana uczniom i rodzicom oraz jest przez nich akceptowana. Zdaniem dyrektora uczniowie są zapoznawani z koncepcją pracy szkoły za pośrednictwem strony internetowej oraz informacji zamieszczonych na tablicach w korytarzu szkolnym. Uczniowie podczas wywiadu stwierdzili, że w szkole większą uwagę przywiązuje się do nauki niż wychowania. W ich ocenie nauczyciele stosują ciekawe formy nauczania uatrakcyjniające w dużym stopniu lekcje, np. zwiedzanie lokalnych zabytków oraz wykorzystanie zasobów środowiska – zajęcia w lesie. Dodali również, że ze względu na patrona Jana Pawła II kładzie się szczególny nacisk na religię. W szkole podoba im się bogata oferta zajęć dodatkowych (np. zajęcia matematyczne, muzyczne, sportowe, z języka angielskiego, koło przyrodnicze, teatralne, informatyczne, PCK). Zwrócili uwagę na brak możliwości nauki języka niemieckiego i zbyt rzadko organizowane wycieczki szkolne. Zdaniem rodziców (wywiad) w szkole zwraca się szczególną uwagę na wartości moralne, religijność, szacunek do drugiego człowieka, tolerancję, aktywność, kulturę osobistą, punktualność i rzetelną naukę. Rodzice stwierdzili, że wszystkie kierunki pracy szkoły są prawidłowe i przez nich akceptowane. W ich ocenie należałoby jednak poszerzyć ofertę edukacyjną o naukę języka niemieckiego i zajęcia dodatkowe umożliwiające ich dzieciom rozwijanie uzdolnień plastycznych. Zdaniem dyrektora rodzice są zapoznawani z koncepcją pracy szkoły za pośrednictwem strony internetowej, informacji zamieszczonych na tablicach w korytarzu szkolnym oraz podczas spotkań z rodzicami. Powyżej przedstawione argumenty uzasadniają średni poziom spełnienia wymagania ze względu na brak Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 15 / 36 modyfikacji koncepcji pracy szkoły uwzględniającej realne potrzeby uczniów i ich rodziców. Poziom spełniania wymagania: C Wymaganie: Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej Komentarz: W szkole oferta zajęć jest dostosowana do potrzeb i możliwości uczniów, przygotowania go do dalszej edukacji i funkcjonowania w dorosłym życiu. Nauczyciele nie wdrażają nowatorskich działań i rozwiązań programowych. Oferta edukacyjna jest spójna z podstawą programową. Nauczyciele podczas wywiadu i dyrektor w ankiecie stwierdzili, że wszystkie elementy podstawy programowej są wykorzystywane w programach nauczania, tzn. treści nauczania, wymagania szczegółowe, cele edukacyjne, metody sprawdzania osiągnięć, zalecane warunki i sposoby realizacji, a w starej podstawie dodatkowo ścieżki edukacyjne. Obserwacje wszystkich lekcji wskazują na to, że nauczyciele na bieżąco realizują elementy podstawy programowej. Oferta edukacyjna jest zgodna z potrzebami uczniów. Uczniowie w ankietach wskazali, że w szkole najbardziej chcieliby nauczyć się m.in. matematyki, języków obcych, informatyki, języka polskiego i historii. Większość uczniów (14/15) stwierdziło, że szkoła umożliwia im nauczenie się tych przedmiotów. Rodzice w ankietach do najważniejszych potrzeb edukacyjnych dzieci zaliczyli przede wszystkim naukę drugiego języka obcego (języka niemieckiego) oraz organizację zajęć pozalekcyjnych umożliwiających rozwijanie zainteresowań ich dziecka. W ocenie 21/25 rodziców szkoła zaspokaja te potrzeby. Nauczyciele (wywiad) do najważniejszych działań szkoły wynikających z potrzeb edukacyjnych uczniów zaliczyli organizację: zajęć wyrównawczych, logopedycznych, korekcyjno – kompensacyjnych, rozwijających zainteresowania (koła zainteresowań i udział w projekcie „Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania uczniów w klasach I-III szkoły podstawowej") oraz konkursów szkolnych i pozaszkolnych. Warto podkreślić, że oferta edukacyjna uwzględnia kształtowanie kompetencji potrzebnych na rynku pracy. Zdaniem dyrektora (ankieta) oraz nauczycieli i partnerów uczestniczących w wywiadzie do najważniejszych umiejętności przydatnych w przyszłości uczniom pozyskiwanych w szkole należą: znajomość języków obcych i techniki komputerowej oraz umiejętność autoprezentacji, kreatywność i poczucie własnej wartości. W ocenie partnerów szkoły sprzyjają temu organizowane uroczystości szkolne i lokalne oraz udział w różnych konkursach wewnętrznych i zewnętrznych. Dyrektor i nauczyciele uczestniczących w wywiadzie stwierdzili, że realizacja podstawy programowej jest monitorowana. Zdaniem respondentów w ramach prowadzonego monitoringu dokonuje się analizy dokumentacji przebiegu nauczania, planów pracy nauczycieli, osiągnięć uczniów i wyników sprawdzianów. W ocenie dyrektora odbywa się podczas obserwacji lekcji, kontroli dokumentacji szkolnej i analizy sprawozdań nauczycieli w tym zakresie. Na podstawie prowadzonego monitoringu dyrektor i nauczyciele stwierdzili, że podstawa programowa jest systematycznie realizowana. Oferta edukacyjna szkoły jest modyfikowana w celu umożliwienia pełniejszego rozwoju uczniów. Zdaniem dyrektora (wywiad) i nauczycieli (ankieta) do wprowadzonych zmian w ofercie szkoły umożliwiających uczniom pełniejszy rozwój można zaliczyć: wprowadzenie języka angielskiego w klasach I-III, dodatkowej godziny języka angielskiego w klasie IV i w ramach zajęć wyrównawczych w klasie VI. Nauczyciele i partnerzy (wywiad) uznali, że jest to przystąpienie szkoły do realizacji projektu „Indywidualizacja nauczania i wychowania uczniów w klasach I-III szkoły podstawowej" oraz organizacja koła misyjnego i muzycznego. Zdaniem wszystkich ankietowanych uczniów i większości rodziców (19/25) szkoła pomaga rozwijać zainteresowania i aspiracje uczniów. Szkoła nie realizuje nowatorskich rozwiązań programowych. Nauczyciele podczas wywiadu stwierdzili, że nie potrafią podać przykładów rozwiązań programowych lub działań edukacyjnych wprowadzonych w szkole, które uznaliby za nowatorskie. Zdaniem dyrektora (ankieta) do takich przykładów można zaliczyć: - wprowadzenie kart głośnego czytania (rodzic ma czytać z dzieckiem lub przypilnować, aby dziecko czytało i potwierdza to własnym podpisem), - gromadzenie eksponatów w szkolnym mini- muzeum regionalnym, - prowadzenie warsztatów w ramach edukacji regionalnej (np. wyrabianie masła w maselnicy, pranie na tarze, lepienie pierogów, topienie słoniny, pieczenie chleba), - wykorzystanie mat muzycznych oraz dywanów dydaktycznych w czasie przerw międzylekcyjnych. Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 16 / 36 Powyżej przedstawione argumenty uzasadniają średni poziom spełnienia wymagania ponieważ szkoła nie realizuje nowatorskich rozwiązań programowych. Poziom spełniania wymagania: C Wymaganie: Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany Komentarz: Procesy edukacyjne są w szkole realizowane z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy programowej. Stosowane przez nauczycieli różnorodne metody wspierania i motywowania uczniów przyczyniają się do zwiększenia efektywności procesu uczenia się. Planowanie procesów edukacyjnych nie zawsze wynika z ich monitorowania. W szkole wykorzystuje się zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej. Dyrektor w ankiecie nie podał zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy programowej, ale potwierdził, że są one uwzględniane w szkolnym zestawie programów nauczania i podkreślił ich zgodność z podstawą programową. Ankietowani nauczyciele twierdzą, że biorą pod uwagę wszystkie jej elementy tj. cele, zadania, treści, osiągnięcia, metody i formy pracy. Uwzględniają również w codziennej pracy zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej charakterystyczne dla prowadzonych przez nich zajęć. Wśród najczęściej powtarzających się w edukacji wczesnoszkolnej można wskazać m.in. odpowiednie wyposażenie w środki dydaktyczne pozyskane z projektów unijnych oraz ze środków własnych szkoły, zorganizowanie kącika edukacyjnego i rekreacyjnego wyposażonego w sprzęt audiowizualny, gry i pomoce dydaktyczne oraz prowadzenie zajęć w środowisku naturalnym. Natomiast, zdaniem nauczycieli, wśród najczęściej powtarzających się elementów podstawy programowej branych pod uwagę w drugim etapie jest: rozwijanie u uczniów ciekawości poznawczej, motywowanie do aktywnego poznawania rzeczywistości, uczenia się i komunikowania, analizowania zjawisk poprzez doświadczanie, odkrywanie związków i zależności w świecie zjawisk matematyczno-przyrodniczych, stawianie pytań, dokumentowanie i prezentowanie, stosowanie aktywizujących metod nauczania. Według nauczycieli nie ma ograniczeń w stosowaniu zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy programowej. Wszyscy nauczyciele w ankietach wskazali, że w szkole planuje się procesy edukacyjne. Dyrektor podczas wywiadu stwierdził, że planowanie odbywa się poprzez badanie potrzeb edukacyjnych uczniów. Dodał również, że w planowaniu uwzględnia się możliwości edukacyjne uczniów warunkujące ich rozwój oraz sprzyjające temu aktywne metody nauczania. Istotnym jest to, że organizacja procesów edukacyjnych sprzyja uczeniu się. Wszyscy ankietowani nauczyciele stwierdzili, że szkoła zapewnia im możliwość korzystania z potrzebnych podczas zajęć, pomocy dydaktycznych, a pomieszczenia sprzyjają osiąganiu zamierzonych celów. Analiza dokumentacji i obserwacja wszystkich zajęć potwierdza, że liczebność klas (do 20 osób), wielkość sal lekcyjnych odpowiednia do liczebności klas pozwala na organizację procesów edukacyjnych w sposób sprzyjający uczeniu się. Z analizy planu lekcji wynika, że liczba godzin zajęć dla poszczególnych klas jest rozłożona równomiernie na poszczególne dni tygodnia. Ułożenie przedmiotów w planie dnia sprzyja uczeniu się poprzez zachowanie higieny pracy, co potwierdza zdecydowana większość (23/25) ankietowanych rodziców. Ankietowani uczniowie klasy szóstej (13/21) twierdzą, że nie czują się zmęczeni z powodu liczby zajęć w szkole natomiast zmęczenie z powodu liczby zajęć w szkole jednego dnia odczuwa większość (9/15) ankietowanych uczniów klasy piątej. Na podkreślenie zasługuje fakt, że stosowane w szkole metody nauczania sprzyjają uczeniu się. Nauczyciele (ankieta, wywiad) do stosowanych metod pracy z uczniami sprzyjającymi uczeniu się zaliczyli metody aktywizujące (np. metoda śnieżnej kuli, słoneczko, metody dramy, scenki sytuacyjne, turnieje i quizy klasowe, gry dydaktyczne), eksponujące (inscenizację), oparte na słowie (np. dyskusja, praca z książką, opowiadanie), praktyczne (np. obserwacje, ćwiczenia praktyczne, doświadczenia i eksperymenty). Dyrektor w ankiecie podał przykłady działań nauczycieli, które nakierowane są na zwiększenie efektywności procesu uczenia się w szkole. Zaliczył do nich: zadawanie dodatkowych prac pisemnych ze wszystkich przedmiotów w klasach IV-VI oraz dłuższych wypowiedzi pisemnych w dodatkowych zeszytach w klasie II i III, wprowadzenie kart głośnego czytania dla wszystkich uczniów zobowiązujące rodziców do pomocy dziecku w nauce oraz przeprowadzenie dodatkowych testów zewnętrznych diagnozujących umiejętności uczniów. Wymienił również organizację zajęć pozalekcyjnych rozwijających uzdolnienia i wyrównujących zaległości, wprowadzenie elementów oceniania kształtującego oraz realizację ewaluacji wewnętrznej w obszarze efekty. Nauczyciele w ankietach wskazują, że na lekcjach uczniowie z różną częstotliwością pracują metodą projektu: rzadziej niż raz na rok (2/7), kilka razy w roku (2/7), raz na rok (2/7). Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 17 / 36 Nauczyciele dodają, że wybierając metody pracy z uczniami kierują się najczęściej: celami, treściami i możliwościami ucznia (7), potrzebami uczniów, miejscem realizacji zajęć, inicjatywami uczniów (6), dostępem do pomocy (5), liczbą uczniów (4). Większość ankietowanych uczniów (24/36) twierdzi, że na niektórych zajęciach pracują w grupach. Uczniowie klasy piątej w ankietach wskazali, że rozwiązują zadania sformułowane przez nauczycieli lub uczniów: na większości zajęć (7/15), na niektórych zajęciach (6/15). Ankietowani uczniowie podają, że na lekcjach często wykorzystują urządzenia i pomoce: komputer (13/15), Internet (11), projektor (10). Zdecydowana większość ankietowanych uczniów (17/21) była tego dnia zaciekawiona zajęciami w szkole i aktywnie w nich uczestniczyła. Zdaniem 16 z 21 ankietowanych uczniów w dniu przeprowadzania badania ktoś pomógł im się zastanowić, czego się nauczyli. Poza tym z obserwacji lekcji wynika, że podczas wszystkich (3) zajęć nauczyciele przez większość lekcji stwarzali uczniom możliwość samodzielnego wykonania zadań, stosowali zróżnicowane metody pracy i pomoce dydaktyczne w celu ich zaktywizowania. Tworzyli sytuacje, w których uczniowie mogli rozwiązywać problemy sprzyjające uczeniu się (2 lekcje), sporadycznie odwołali się do ich doświadczeń. W przypadku 2 lekcji nauczyciele nie dobierali zadań odpowiednio do kompetencji poszczególnych uczniów. Z obserwacji szkoły wynika, że istnieje możliwości korzystania z technologii informacyjno-komunikacyjnych w pracy uczniów i nauczycieli. W szkole dostęp do Internetu jest w całym budynku (sieć bezprzewodowa). W pracowni komputerowej znajduje się 10 stanowisk, a w centrum multimedialnym w bibliotece szkolnej -6. Ocenianie uczniów daje im informację o ich postępach w nauce. Potwierdzają to uczniowie i wszyscy ankietowani nauczyciele, którzy zapewniają, że przekazują uczniom informację zwrotną, uzasadniającą wystawioną ocenę. Według ankietowanych zawiera ona najczęściej omówienie dobrych stron pracy i wskazanie błędów oraz wzmocnienie pozytywne i motywację do poprawy, np. „Powodzenia!, Czekam na poprawę! Wierzę że sobie poradzisz!". Większość ankietowanych uczniów (11/15) twierdzi, że wie, dlaczego otrzymali taką, a nie inną ocenę, „rzadko" takie odczucia ma 4 uczniów. Także 11/15 dodaje, że nauczyciele wystawiając ocenę, odnoszą się do tego, co umieli lub wiedzieli wcześniej, a także do ich wcześniejszych osiągnięć lub trudności w nauce. Podczas obserwowanych zajęć edukacyjnych nauczyciele podawali przyczyny, dla których odpowiedź ucznia jest prawidłowa lub nieprawidłowa i udzielali też opisowej informacji zwrotnej po odpowiedziach uczniów. Z analizy dokumentów (statut szkoły) wynika, że znajdują się zapisy obligujące nauczycieli do przekazywania uczniom informacji zwrotnej o ich postępach w nauce. Zdaniem większości ankietowanych nauczycieli (6/7) ocenianie uczniów motywuje ich do dalszej pracy. Potwierdza to również większość uczniów, którzy uważają, że nauczyciele rozmawiają z nimi o tym, co wpłynęło na ich sukcesy jak i trudności w nauce (14/15). Uczniowie w ankiecie wypowiadają się również na temat odczuć towarzyszących ocenianiu. Twierdzą, że kiedy są oceniani zazwyczaj wiedzą, co mają poprawić i postanawiają to uczynić (10), mają także ochotę dalej się uczyć (11), są zadowoleni z efektów swojej pracy (10), jest im to obojętne (3). Większość ankietowanych rodziców (23/25) wskazała, że ocenianie, na większości lub wszystkich lekcjach, zachęca ich dziecko do dalszego uczenia się. W szkole monitoruje się osiągnięcia uczniów. Większość ankietowanych nauczycieli (6/7) monitorując postępy uczniów prowadzi analizę systematycznie w sposób zorganizowany. Podczas wywiadu nauczyciele podali następujące sposoby monitorowania osiągnięć uczniów: - w klasach I-III z wykorzystaniem kart pracy oraz comiesięcznych kart badania umiejętności (WSiP), - w klasach IV-VI za pomocą testów diagnozujących (m.in. z matematyki, języka polskiego, przyrody, historii oraz indeks sprawności fizycznej z wychowania fizycznego) oraz zeszytów ćwiczeń doskonalących umiejętność pisania, - we wszystkich klasach stosując obserwację i ocenianie bieżące (zadania domowe, sprawdziany, kartkówki, odpowiedź ustna). Zdaniem dyrektora (wywiad) monitoring osiągnięć uczniów dotyczy wyników nauczania z każdego przedmiotu oraz osiągnięć na konkursach i zawodach sportowych. Ważne, że spójne wnioski z monitorowania osiągnięć uczniów są wdrażane. Nauczyciele podczas wywiadu i dyrektor w ankiecie podali następujące wnioski z monitorowania osiągnięć dotyczące: - współpracy z rodzicami i specjalistami (poradnia psychologiczno - pedagogiczna, logopeda), - organizowania zajęć pozalekcyjnych dla ucznia zdolnego i mającego trudności w nauce, - stosowania efektywnych metod pracy (np. zachęcanie do wykorzystywania rysunków przy rozwiązywaniu zadań tekstowych, do samodzielnego dochodzenia do wyników oraz do tworzenia własnych strategii obliczeniowych, rozwijanie umiejętność interpretacji czytanego tekstu). Ponadto nauczyciele uznali, że przystąpienie szkoły do projektu „Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania uczniów w klasach I-III szkoły podstawowej", które wiąże się z organizacją dodatkowych zajęć pozalekcyjnych i doposażeniem szkoły, wpłynie na osiągnięcia edukacyjne uczniów. Na podkreślenie zasługuje fakt, że procesy edukacyjne przebiegające w szkole są monitorowane. Tak twierdzi dyrektor i wszyscy ankietowani nauczyciele i podają różne sposoby prowadzonego monitorowania. Dyrektor uważa, że monitoring ten prowadzony jest poprzez obserwacje: lekcji, zajęć dodatkowych i pozalekcyjnych, przygotowań do konkursów i ich przebiegu, organizacji wycieczek szkolnych. Natomiast nauczyciele twierdzą, Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 18 / 36 że proces kształcenia i wychowania monitorowany jest poprzez analizę wyników nauczania i ocenę dokonywanych przez uczniów postępów w nauce i zachowaniu. Wskazali również analizę udziału uczniów w zajęciach pozalekcyjnych, ich zaangażowania w życie szkoły oraz sytuacji rodzinnej. Do monitorowania procesów edukacyjnych, zdaniem nauczycieli, wykorzystuje się m.in. karty obserwacji, wyniki analiz sprawdzianów, cząstkowe oceny nauczania, rozmowy z rodzicami, pedagogiem i innymi nauczycielami. Dyrektor (ankieta) i nauczyciele (wywiad) nie wskazali wniosków płynących z monitoringu wykorzystywanych do planowania procesów edukacyjnych, wymienili niespójne działania wynikające z monitoringu. Dyrektor w ankiecie twierdzi, że wnioski z monitoringu są wykorzystywane w planowaniu procesów edukacyjnych oraz podaje przykłady decyzji z nich wynikających: - rezygnacja z zajęć dodatkowych z języka niemieckiego (słabe efekty nauczania, brak motywacji części uczniów do nauki oraz nacisk ze strony organu prowadzącego na szukanie oszczędności) oraz zaplanowanie dodatkowych zajęć wyrównawczych i koła z języka angielskiego, - zatrudnienie nauczyciela z pełnymi kwalifikacjami do informatyki i języka angielskiego, - zakup pomocy dydaktycznych (pozyskanie telewizorów). Do przykładów wniosków z monitoringu wykorzystywanych do planowania procesów edukacyjnych nauczyciele uczestniczący w wywiadzie zaliczyli: zmianę podręcznika do nauczania muzyki, dostosowanie warunków pracy do możliwości i potrzeb uczniów poprzez wykorzystanie kart pracy dla dzieci zdolniejszych, a dla słabszych wydłużenie czasu pracy. Nauczyciele i uczniowie współpracują nad doskonaleniem procesów edukacyjnych. Dyrektor uczestniczący w wywiadzie twierdzi, że podejmowane przez szkołę działania uwzględniają propozycje zgłoszone przez uczniów dotyczące, np. organizacji większej liczby testów przygotowujących do sprawdzianu. Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie podają inny przykład opinii uczniów, która została przez nich uwzględniona. Dotyczyła stosowanych na lekcjach form pracy polegających na wykorzystaniu filmu, prezentacji doświadczeń, pasji i zainteresowań uczniów. Według ankietowanych nauczycieli (4/7) opinie uczniów o tym, w jaki sposób chcieliby się uczyć uwzględniane są na większości zajęć. Na niektórych zajęciach uwzględnienie opinii uczniów deklaruje 2 nauczycieli, 1 na wszystkich zajęciach. Z analizy ankiet wynika, że pomysły uczniów, które uwzględniło 5/7 nauczycieli dotyczyły metod pracy na lekcji i zajęciach pozalekcyjnych oraz ich tematyki. Natomiast 4 nauczycieli uwzględniło propozycje dzieci dotyczące terminów testów, sprawdzianów oraz sposobu oceniania. Ankietowani uczniowie potwierdzają, że nauczyciele pytają ich o opinie, w jaki sposób chcieliby się uczyć się na lekcjach. Według 7/15 ankietowanych, nauczyciele pytają o to na niektórych zajęciach, a według 6 na wszystkich lub większości zajęć. Natomiast 2 twierdzi, że nauczyciele nigdy o to nie pytają. W wywiadzie podają przykład zmiany dotyczącej wyboru patrona szkoły, która została przygotowana wspólnie z nauczycielami. Ankietowani rodzice potwierdzają, że nauczyciele uwzględniają opinie uczniów, dotyczące tematyki zajęć czy sposobu ich prowadzenia, przy czym 16/25 rodziców uważa, że nauczyciele robią to często, 9 wskazało „rzadko”. Rodzice dodają, że opinie uczniów uwzględniane są przy organizacji zajęć lekcyjnych oraz dotyczą metod i form pracy stosowanych przez nauczyciela (np. doświadczenia ułatwiające zrozumienie wiedzy teoretycznej, prowadzenie rozgrzewki na lekcji wychowania fizycznego, wykorzystanie filmów, prowadzenie zajęć w terenie, połączenie nauki z zabawą). W ich ocenie nauczyciele uwzględniają również prośby dotyczące organizowania lekcji powtórzeniowych i ponownego wytłumaczenia niektórych zagadnień oraz zapisywania informacji przekazywanych przez nauczyciela na tablicy. Istotnym jest wspieranie i motywowanie uczniów do pracy w oparciu o zróżnicowane metody. W opinii uczniów i rodziców biorących udział w wywiadzie nauczyciele podejmują wiele działań, by uczniowie chcieli się uczyć, tj. zauważają i doceniają najdrobniejsze sukcesy dzieci, stosują pochwały słowne i pisemne, pozytywne wzorce (np. starszych kolegów) oraz wyróżnienia na apelach. Respondenci wymienili jeszcze wykorzystanie przez nauczycieli na lekcjach ciekawych metod i form pracy (np. praca w grupach, wykorzystanie prezentacji multimedialnych, filmów i doświadczeń), organizowanie przez nich wystaw prac uczniowskich i umożliwienie zaprezentowania uzdolnień podczas uroczystości i imprez szkolnych i pozaszkolnych. Ankietowani nauczyciele twierdzą, że wspierają uczniów w uczeniu się poprzez m.in. dostrzeganie ich mocnych stron, okazywanie wiary w ich możliwości, udzielanie rad i wskazówek, wspieranie w rozwiązywaniu problemów, pozytywnego ich motywowania, wyjaśnia spraw trudnych i niezrozumiałych po zajęciach, stosowania elementów oceniania kształtującego. Informacja o postępach w nauce pomaga uczniom uczyć się. Uczniowie uczestniczący w wywiadzie twierdzą, że w szkole rozmawia się z nimi o tym, jak się uczyć. W ich ocenie takie rozmowy prowadzi się szczególnie z nauczycielami przedmiotów, i są skuteczne oraz pomagają w nauce. Większość ankietowanych uczniów klasy piątej (11/15) podaje, że nauczyciele rozmawiają z nimi o postępach w nauce i dzięki temu wiedzą, jak się uczyć. W ocenie 15 ankietowanych uczniów w dniu badania otrzymali od nauczycieli wskazówki, które pomogły im się uczyć, 6 uczniów ma w tej kwestii odmienne zdanie. Zdaniem większości ankietowanych rodziców (22/25) informacja o wynikach dziecka, uzyskana od nauczycieli pomaga mu się uczyć. Natomiast 2 z nich twierdzi, że ta informacja raczej nie jest pomocna. W ocenie większości ankietowanych rodziców (22/25) ich dziecko potrafi się uczyć. Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 19 / 36 Powyżej przedstawione argumenty uzasadniają średni poziom spełnienia ponieważ respondenci nie wskazali wniosków z monitoringu wykorzystywanych do planowania procesów edukacyjnych, wymienili niespójne działania wynikające z monitoringu. Poziom spełniania wymagania: C Wymaganie: Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli Komentarz: Nauczyciele współdziałają przy tworzeniu i analizie procesów edukacyjnych, wspomagają się wzajemnie w ich organizacji i realizacji, a wdrażane zmiany są efektem ich wspólnych decyzji. Współdziałanie przy tworzeniu i analizie procesów edukacyjnych potwierdzają wszyscy ankietowani nauczyciele, zdaniem których konsultują oni swoje plany zajęć edukacyjnych z innymi nauczycielami. Wskazali również, że analizy procesów edukacyjnych zachodzących w szkole podejmują wspólnie z innymi nauczycielami w zespołach zadaniowych (7/7) oraz samodzielnie (4/7). Zdaniem dyrektora (ankieta) oraz nauczycieli uczestniczących w wywiadzie analiza procesów edukacyjnych odbywa się w zespołach zadaniowych (I i II etapu edukacyjnego) i na posiedzeniach rady pedagogicznej w zakresie przedmiotowej oceny sprawdzianu (każdy nauczyciel ma obowiązek po przeprowadzeniu sprawdzianu dokonać podsumowania, sformułowania wniosków oraz podjęcia działań naprawczych) oraz wyników prowadzonych diagnoz. Ponadto podczas codziennych spotkań w gronie nauczycieli, gdzie omawiane są na bieżąco działania przez nich prowadzone. Nauczyciele dodali jeszcze analizę osiągnięć w konkursach oraz opracowanie dokumentacji niezbędnej do realizacji projektów unijnych. W dokumentacji szkolnej znajdują się zapisy świadczące o wspólnym planowaniu przez nauczycieli procesów edukacyjnych dotyczące m.in. opracowania systemu oceniania, wdrożenia i realizacji działań na rzecz indywidualizacji nauczania i wychowania, analizy wyników klasyfikacji i promocji, wyników sprawdzianu i prowadzonych diagnoz, stosowania elementów oceniania kształtującego. Dotyczyły również organizacji imprez i uroczystości szkolnych, wycieczek dydaktyczno – turystycznych i opracowania regulaminów konkursów. Zdaniem dyrektora (wywiad) i nauczycieli (ankieta, wywiad) do przykładów wzajemnego wspierania się w organizacji i realizacji procesów edukacyjnych można zaliczyć: - dzielenie się wiedzą i umiejętnościami podczas spotkań koleżeńskich i zespołów samokształceniowych, - pomoc przy organizacji imprez i uroczystości szkolnych, - opracowywanie wyników diagnoz i omawianie ich w zespołach oraz na radzie pedagogicznej, - redagowanie planów pracy dydaktycznej i ocenę stopnia realizacji podstawy programowej. Nauczyciele w ankietach dodali jeszcze przekazywanie informacji o uczniach z niższego etapu edukacyjnego, wypracowanie sposobu oceniania w klasach I-III oraz współpracę z pedagogiem i logopedą. Wszyscy ankietowani nauczyciele stwierdzili, że wsparcie jakie uzyskują od innych nauczycieli jest wystarczające. Proces zmiany jest efektem wspólnych decyzji. Zdaniem wszystkich ankietowanych nauczycieli ich głos jest brany pod uwagę w trakcie podejmowania decyzji o wprowadzaniu koniecznych zmian w realizacji procesów edukacyjnych. Nauczyciele argumentowali swoje zdanie tym, że każdy może wyrazić swoją opinię i podać propozycje w trakcie posiedzeń rad pedagogicznych oraz zespołów nauczycielskich. Dyrektor (wywiad) i nauczyciele (ankieta) stwierdzili, że wszystkie decyzje i zmiany podejmowane są wspólnie. Do przykładów takich działań dyrektor zaliczył zmiany w wewnątrzszkolnym systemie oceniania (wspólne ustalenia dotyczące punktowej oceny zachowania, ocenianie dodatkowych prac oraz kart kontroli czytania w domu). Uwzględniając powyższe argumenty wymaganie zostało spełnione na poziomie wysokim. Poziom spełniania wymagania: B Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 20 / 36 Wymaganie: Kształtuje się postawy uczniów Komentarz: Uczniowie uczestniczą w działaniach wychowawczych spójnych i adekwatnych do ich potrzeb, które sprzyjają kształtowaniu i uzyskiwaniu pożądanych postaw. Podejmowane działania są analizowane, a wnioski wynikające z tych analiz są podstawą do ich modyfikacji. Zdaniem dyrektora i nauczycieli (wywiad) do przykładów spójnych działań można zaliczyć dbałość o jednolite oddziaływania wychowawcze nauczycieli i rodziców oraz nie podważanie stanowiska przyjętego w danej sprawie przez nauczyciela. W ocenie respondentów spójności działań sprzyja udział uczniów w tworzeniu wychowawczych dokumentów szkolnych. Dyrektor dodał: realizację Programu Wychowawczego Szkoły, Programu Profilaktyki, koncepcji pracy szkoły oraz diagnozowanie potrzeb uczniów i modyfikowanie przyjętych ustaleń zgodnie z tymi potrzebami. W ocenie nauczyciele utrzymaniu spójności działań wychowawczych sprzyjają cotygodniowe apele porządkowe oraz ich codzienne rozmowy podczas porannych spotkań. Na skuteczność podejmowanych działań wychowawczych, zdaniem nauczycieli, ma również wpływ wypracowany przez nich autorytet i pozyskanie zaufania wśród uczniów. Zauważane przez nich trudności w pracy wynikają z niespójnej pracy wychowawczej z rodzicami oraz brakiem konsekwencji działań. Pracownicy niepedagogiczni podczas wywiadu stwierdzili, że na temat pożądanych postaw uczniowie dyskutują z nauczycielami i dyrektorem. Większość rodziców (16/25) i uczniów (12/15) stwierdziło, że nauczyciele traktują uczniów w równy sposób. Również większość uczniów (10/15) uważa, że nauczyciele traktują ich sprawiedliwie. Zdaniem ankietowanych rodziców (22/25) szkoła wychowuje ich dzieci zgodnie z potrzebami. Warto zwrócić uwagę na fakt, że działania wychowawcze prowadzone w szkole są adekwatne do potrzeb uczniów. Nauczyciele podczas wywiadu stwierdzili, że diagnozę wychowawczych potrzeb uczniów przeprowadzają za pomocą obserwacji zachowania uczniów, rozmów prowadzonych z rodzicami i uczniami oraz ankietowania. W wyniku prowadzonych diagnoz stwierdzono, że uczniowie oczekują wsparcia przy odrabianiu lekcji oraz niezbędna jest pomoc materialna dotycząca odzieży, książek i pomocy szkolnych. W celu zaspokajania tych potrzeb nauczyciele poświęcają więcej czasu swoim uczniom (np. na dodatkowych zajęciach), umożliwiają rodzicom kontakt ze specjalistami, współpracują z poradnią psychologiczno - pedagogiczną i świetlicą środowiskową, organizują zbiórki odzieży i pomocy szkolnych. Kolejnym argumentem świadczącym o poziomie spełnienia wymagania są podejmowane w szkole działania sprzyjające kształtowaniu pożądanych społecznie postaw. Zdaniem nauczycieli (wywiad) uczniowie biorą udział w działaniach kształtujących społecznie pożądane postawy. Wśród przykładów wymienili: wzajemną pomoc w nauce, udział w akcjach charytatywnych (pomoc misjom, zbiórkę pieniędzy, nakrętek, akcje „Ocal od zapomnienia", „Książka dla szpitala") oraz w uroczystościach szkolnych i pozaszkolnych. W ocenie większości ankietowanych uczniów (13/15) i nauczycieli (5/7) w przeciągu ostatnich kilku miesięcy w szkole odbyły się rozmowy na temat odpowiedniego zachowania. Obserwacje zajęć potwierdzają uczestnictwo uczniów w działaniach sprzyjających kształtowaniu pożądanych społecznie postawy. Uczniowie biorą udział w planowaniu i modyfikowaniu działań wychowawczych w szkole. Uczniowie podczas wywiadu stwierdzili, że w szkole uczy się ich uprzejmości, grzeczności, tolerancji oraz udzielania pomocy innym. Uczniowie uważają, że są to ważne sprawy i jak sami podkreślili podczas spotkania „dobrze, że w szkole o tym się mówi". W ich ocenie również mają wpływ na to, w jaki sposób w szkole kształtuje się właściwe zachowania i pożądane postawy. Do przykładów własnych pomysłów zgłaszanych wychowawcom bądź dyrektorowi w tym zakresie zaliczyli m.in. zbiórkę pieniędzy i organizowanie kiermaszu własnych wypieków. Dyrektor i nauczyciele w ankietach wskazali, że uczniowie uczestniczą w tworzeniu i zmianie szkolnego systemu oddziaływań wychowawczych. W ocenie nauczycieli (wywiad) w szkole promowane są postawy dotyczące m.in. edukacji prozdrowotnej („Nie pal przy mnie”, „Radosny uśmiech”, „Radosna przyszłość”), tolerancji wobec niepełnosprawności oraz pomocy społecznej i uwrażliwiania na potrzeby innych. Uczniowie podczas obserwowanych lekcji nie zgłaszali własnych inicjatyw. Na zakończenie warto dodać, że wnioski z analizy działań wychowawczych są wdrażane. Nauczyciele podczas wywiadu do przykładów wniosków z analiz działań wychowawczych zaliczyli: zwracanie uwagi na codzienną kulturę osobistą uczniów, wspomaganie rodziny oraz pedagogizację rodziców. Dyrektor podczas wywiadu podał przykłady działań w tym zakresie, do których zaliczył: tworzenie przez uczniów zasad zachowania w zespole klasowym, opracowanie projektu regulaminu szkolnego, wprowadzenie zmian w wewnątrzszkolnym systemie Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 21 / 36 oceniania, Programie Profilaktyki, organizacji wycieczek i imprez szkolnych, modyfikacje oferty zajęć pozalekcyjnych. W ocenie dyrektora uczniowie współdecydują o treści zamieszczanych gazetek szkolnych i wpływają na estetykę szkoły. Uwzględniając powyższe argumenty wymaganie zostało spełnione na wysokim poziomie. Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych Komentarz: W ocenie wszystkich uczestników badania szkoła prowadzi działania zwiększające szanse edukacyjne uczniów na skutek właściwie rozpoznanych ich potrzeb i możliwości. Nauczyciele znają możliwości swoich uczniów. Wszyscy ankietowani nauczyciele w ankietach wskazali, że diagnozują możliwości edukacyjne wszystkich swoich uczniów. Z przeprowadzonych diagnoz otrzymują informacje dotyczące m.in. poziomu dojrzałości dziecka (diagnoza pomaga podjąć odpowiednie działania sprzyjające rozwojowi), określenia potrzeb edukacyjnych, przyczyn trudności w nauce oraz funkcjonowania w środowisku (kierowanie do instytucji badających kompetencje uczniów, zachęcanie do uczestnictwa w zajęciach pozalekcyjnych). Partnerzy podczas wywiadu stwierdzili, że bezrobocie i bezradność życiowa mieszkańców wsi, to najważniejsze problemy społeczne. W ich ocenie szkoła, w tym zakresie, wspiera mieszkańców i prowadzi działania profilaktyczne we współpracy z poradnią i ośrodkiem pomocy społecznej. Warto zwrócić uwagę, że uczniowie osiągają sukcesy edukacyjne na miarę swoich możliwości. Myśląc o swoich wynikach w nauce uczniowie w ankietach wskazali, że ich zdaniem wszystko jest w porządku (8/15), odczuwają radość (5/15), a 2 uczniów wskazało, że ich to nie obchodzi. W ankiecie dyrektor napisał, że w jego ocenie na osiąganie przez uczniów sukcesu edukacyjnego mają wpływ czynniki społeczne takie jak środowisko domowe, brak zainteresowania ze strony rodziców i alkoholizm w rodzinie. Do działań podejmowanych przez szkołę sprzyjających odnoszeniu przez uczniów sukcesów na miarę swoich możliwości rodzice i partnerzy (wywiad) zaliczyli organizowanie konkursów (np. przyrodniczych, matematycznych, ortograficznych, muzycznych) oraz kół przedmiotowych, zajęć korekcyjno - kompensacyjnych i wyrównawczych (m.in. z matematyki, języka polskiego i angielskiego). Partnerzy dodali jeszcze chwalenie uczniów za każde osiągnięcie oraz docenianie ich cech osobowościowych poprzez nadawanie tytułów, np. „Najsympatyczniejszego Ucznia”. W ocenie respondentów efektami podejmowanych działań są sukcesy matematyczne i sportowe osiągane przez uczniów oraz prawidłowy rozwój emocjonalny wyzwalający u dzieci pewność siebie i śmiałość oraz poczucie zauważenia i doceniania ich zaangażowania. Większość ankietowanych rodziców (22/25) wskazała, że w szkole podejmuje się starania, by dziecko miało poczucie sukcesu w nauce. Dyrektor (ankieta) do działań szkoły zwiększających szanse edukacyjne uczniów zaliczył m.in. motywowanie uczniów do nauki i zachęcanie do rozwijania swoich zainteresowań, dostosowanie wymagań edukacyjnych do możliwości psychofizycznych ucznia, indywidualizację procesu nauczania, stosowanie motywującego systemu oceniania i nagradzania. Z informacji uzyskanej od dyrektora wynika, że w bieżącym roku szkolnym ok.30% uczniów skorzystało z kół zainteresowań, zajęć wyrównawczych i korekcyjno - kompensacyjnych. W ocenie dyrektora wysoka frekwencja na tych zajęciach (w granicach 90%) świadczy o celowości i skuteczności proponowanych form. Dyrektor dodał, że w szkole 29 uczniów (23%) objętych jest terapią pedagogiczną, 60 (47%) uczęszcza na zajęcia logopedyczne, 3 (2,4%) uczniów posiada orzeczenie, a 15 (12%) opinię. W ocenie dyrektora prowadzenie rozmów z uczniami, współpraca nauczycieli z rodzicami i specjalistami są czynnikami decydującymi o osiąganiu przez uczniów sukcesu edukacyjnego. W szkole prowadzone są działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacji. Zdaniem dyrektora i nauczycieli (wywiad) uczniowie są motywowani do pełnego wykorzystania swoich możliwości poprzez dostosowanie wymagań edukacyjnych do możliwości psychofizycznych ucznia (np. opracowanie zróżnicowanych kart pracy oraz zadań domowych dostosowanych do potrzeb dzieci, ocenianie uwzględniające możliwości dziecka). Dyrektor dodał zachęcanie uczniów do rozwijania zainteresowań oraz wspierający system oceniania i nagradzania. W ocenie nauczycieli indywidualizacji procesu edukacji sprzyja również przystąpienie szkoły do projektu Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 22 / 36 „Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania uczniów w klasach I-III szkoły podstawowej". Większość ankietowanych uczniów (31/36) wskazała, że nauczyciele mówią im, że mogą się nauczyć nawet trudnych rzeczy i wierzą w ich możliwości. Zdaniem 13 z 25 ankietowanych rodziców ich dziecko w szkole nie jest traktowane indywidualni, pozostali są odmiennego zdania. Podczas wszystkich obserwowanych zajęć dostrzeżono działania nauczycieli motywujące uczniów do zaangażowania się. Uwzględniając powyższe argumenty wymaganie zostało spełnione na poziomie wysokim. Poziom spełniania wymagania: B Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 23 / 36 Obszar: Środowisko Wymaganie: Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz wzajemnego rozwoju Komentarz: Przeprowadzone badanie pozwala stwierdzić, że szkoła podejmuje inicjatywy na rzecz środowiska oraz współpracuje z działającymi w jej kręgu instytucjami i organizacjami. Wykorzystane w nim źródła wskazują także na uwzględnianie w działaniach szkoły możliwości i potrzeb środowiska. Z wywiadów z partnerami szkoły i samorządem oraz z dyrektorem wynika, że szkoła podejmuje inicjatywy na rzecz środowiska. Według uczestników wywiadu z partnerami udział w życiu lokalnego środowiska wiąże się z użyczaniem przez szkołę pomieszczeń (na świetlicę środowiskową, wydawanie posiłków podopiecznym Ośrodka Pomocy Społecznej, na siedzibę Biblioteki Publicznej oraz zespołowi Podolanie i na potrzeby straży pożarnej). Ich zdaniem szkoła pełni w Czerwonej Wodzie także rolę alternatywnego ośrodka kultury (jest motorem życia kulturalnego). O współdziałaniu szkoły z Ochotniczą Strażą Pożarną opowiedział również dyrektor, wskazując na szerzenie dzięki temu wiedzy na temat bezpieczeństwa przeciwpożarowego (np. zasad przeprowadzania alarmów dzięki organizacji alarmu próbnego), prowadzenie lekcji w straży, udostępnianie szkoły i boiska na przeprowadzenie międzynarodowych ćwiczeń pożarniczych. Podobnie jak partnerzy, wymienił także pomoc Gminnemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej w świadczeniu opieki materialnej mieszkańcom (szkolenia, obiady i odzież dla potrzebujących) oraz świetlicy środowiskowej (np. w usługach kserograficznych). Dyrektor podał znacznie więcej przykładów, z których wynika ważna rola szkoły w inicjowaniu różnych działań na rzecz środowiska, np. dekorowanie we współpracy z radnymi miejsc związanych z celebrowaniem świąt podczas lokalnych uroczystości czy organizowanie ludziom wykluczonym ze wspólnoty i napiętnowanym przez swe rodziny oraz sąsiadów spotkania opłatkowego. Jest też miejscem umożliwiającym służbie zdrowia szerzenie edukacji prozdrowotnej w środowisku (np. w czasie lekcji wychowawczych i spotkań z rodzicami- w tym na temat fluoryzacji, infekcji, leczenia specjalistycznego, pomocy logopedycznej czy zasad prawidłowego odżywiania). Zdaniem dyrektora we współpracy z kościołem (ksiądz, katecheta) uczniowie świadczą pomoc charytatywną, udostępniają książki, organizują pomoc potrzebującym i koncerty muzyczne. Szkoła ponadto uczy koegzystencji człowieka z naturą, organizacji wolnego czasu, wykorzystując współpracę z gospodarstwem agroturystycznym ("Jagoda") oraz Nadleśnictwem Węgliniec. W opinii dyrektora szkoła umożliwia policji prowadzenie edukacji prawnej, upowszechnianie karty rowerowej, szerzenie wiedzy o bezpieczeństwie. W udostępnionej dokumentacji odnaleziono informacje na temat roli szkoły w przygotowaniu uroczystości oraz związane ze współorganizowaniem imprez artystycznych (np. wraz z zespołem Podolanie). Z danych źródłowych wynika, że szkoła współpracuje z różnymi podmiotami działającymi w środowisku, co także potwierdza spełnienie wymagania. Zdaniem partnerów szkoły i samorządu współpraca ta jest satysfakcjonująca i wystarczająca w stosunku do istniejących potrzeb. Wszyscy nauczyciele (7/7) i dyrektor wskazali zgodnie wśród podmiotów, z którymi szkoła współpracowała w ostatnim czasie: poradnię psychologiczno- pedagogiczną, policję, inne placówki edukacyjne, biblioteki i rodziców uczniów. Wraz z większością ankietowanych nauczycieli dyrektor wskazał także świetlicę środowiskową, placówki ochrony zdrowia, lokalny samorząd, ośrodki kultury, ośrodek pomocy społecznej i Kościół. Niemal połowa nauczycieli z tej grupy doceniła też inne instytucje samorządowe, przedsiębiorców i fundacje. Opisując ramy współpracy ze wskazanymi przez siebie podmiotami, nauczyciele uczestniczący w wywiadzie grupowym i dyrektor wyróżnili zgodnie edukację prozdrowotną prowadzoną przez pielęgniarkę środowiskową i stomatologa (spotkania z rodzicami i pogadanki o zdrowiu, wspólne kierowanie uczniów do odpowiednich specjalistów). Rozmówcy wymienili także pokazy i próbne alarmy Ochotniczej Straży Pożarnej, lekcje w szkółce leśnej, zakup drewna, dofinansowanie nagród książkowych i przyborów szkolnych przez Nadleśnictwo Węgliniec. Ważną rolę odgrywają także, ich zdaniem: możliwość wypoczynku i nauki w gospodarstwie agroturystycznym "Jagoda", zajęcia profilaktyczne policji, np. pogadanki (o bezpieczeństwie w ruchu drogowym, podczas wakacji i ferii, zachowaniu wobec obcych, agresji i przemocy, zagrożeniach ze strony psów, uzależnieniach), pomoc w przygotowaniu do zdobycia karty rowerowej wraz ze szkoleniem i egzaminem. Wspomniani respondenci wymienili także współpracę ze świetlicą środowiskową, której szkoła użyczyła pomieszczenia (np. pomoc w odrabianiu lekcji i korzystaniu z kserokopiarki). Nauczyciele docenili ponadto edukację dla rynku pracy (np. dzięki spotkaniom z ludźmi różnych profesji) oraz wspólne koncerty z zespołem Podolanie. Według dyrektora na podkreślenie zasługuje współpraca z poradnią w udzielaniu uczniom i rodzicom pomocy psychologiczno- pedagogicznej oraz z sądem i samorządem, który umożliwił dofinansowanie remontu szkoły Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 24 / 36 (wymianę okien i drzwi, pieca CO, wykładzin, instalacji elektrycznej). W opinii dyrektora współpraca z rodzicami okazała się owocna i w tym zakresie (zaprzyjaźniony elektryk doradził i pomógł szkole przy wymianie liczników, taniej taryfie, awaryjnym zasilaniu, przeglądach instalacji- odgromowej i zasilającej sale komputerowe). Według dyrektora cenna okazała się także współpraca z parafią związana z działaniami charytatywnymi (pomoc potrzebującym) oraz użyczaniem pomieszczeń należących do kościoła na koncerty muzyczne, a także z sołectwem (np. w podtrzymywaniu kontaktów z Niemcami, dawnymi mieszkańcami wsi). W udostępnionej dokumentacji znajdowały się m.in. informacje o organizacji 8 koncertów z udziałem profesjonalnych muzyków różnych specjalności, współpracy z OSP w Czerwonej Wodzie, spotkaniu z poetą Marcinem Brykczyńskim, wspólnych działaniach z policjantami oraz z przewodniczącym Rady Gminy i Miasta w Węglińcu. O tym, że szkoła identyfikuje potrzeby i możliwości środowiska, informowali podczas wywiadów rodzice, jej partnerzy oraz nauczyciele i dyrektor, który udzielił informacji na ten temat także w ankiecie. Ich zgodna opinia potwierdza spełnienie wymagania na poziomie wysokim. Zdaniem rodziców szkoła zna i zaspokaja potrzeby środowiska, kreuje kulturę na wsi, integruje środowisko, organizuje coroczne spotkania. Na potwierdzenie podali przykład swojej inicjatywy związanej z wyborem nowego patrona (Jana Pawła II w miejsce Hanki Sawickiej), podkreślając duże zaangażowanie rodziców we współpracę ze szkołą. Według nich szkoła mogłaby ponadto wprowadzić obowiązkową naukę języka niemieckiego. Według partnerów szkoły o znajomości zidentyfikowanych potrzeb środowiska może świadczyć organizacja kursów doskonalących dla dorosłych, a zdaniem nauczycieli np. troska o wykluczonych społecznie. Najwięcej przykładów na ten temat podał dyrektor, który omówił organizację uroczystości patriotycznych (np. otwartej wieczornicy z okazji 11 listopada, apelu i występu uczniów w kościele z okazji 3 Maja), uroczystości lokalnych (np. spotkania przy pomniku kresowym w lipcowym „Dniu Ludzkości”). Dodał także organizację lokalu wyborczego w szkole, koncerty, drogę krzyżową, uroczystości związane z patronem, jasełka na opłatku wiejskim, pomoc potrzebującym (np. zbiórki odzieży i obiady dla ubogich, opłatek dla samotnych). A ponadto udostępnianie pomieszczeń szkoły na spotkania organizowane w miejscowości (np. diabetykom, organizatorom zawodów sportowo- pożarniczych) oraz wystawy prac plastycznych uczniów. Dyrektor wyjaśnił w ankiecie, że szkoła w ostatnich 2 latach zbierała informacje na temat potrzeb i możliwości środowiska, w którym funkcjonuje, poprzez obserwacje, rozmowy z radnymi, sołtysem, burmistrzem, z mieszkańcami i rodzicami, a także czerpała je ze strony internetowej urzędu gminy i miasta. Z wywiadów grupowych z rodzicami, partnerami i samorządem, a także z nauczycielami i dyrektorem oraz z udostępnionej dokumentacji wynika, że szkoła osiągnęła wysoki poziom spełnienia wymagania dzięki prowadzeniu działań, które mają na celu zaspokojenie potrzeb lokalnego środowiska. Zdaniem rodziców, nauczycieli i dyrektora należą do nich uroczystości państwowe. Według dyrektora i nauczycieli ich przykładem mogą być także liczne akcje charytatywne oraz udostępnianie społeczności lokalnej pomieszczeń i boisk sportowych. Rodzice wymienili ponadto spotkania rodzinne (Dzień Rodzinny, ogniska), a nauczyciele spotkania organizowane dla osób starszych (np. spotkanie opłatkowe oraz z okazji Dnia Babci i Dziadka dla wszystkich mieszańców wsi). Partnerzy szkoły zaliczyli do nich realizację kursu komputerowego, współpracę z OSP, która zaowocowała utworzeniem Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej (lekcje instruktażowe, pokazy, prelekcje, pogadanki) oraz organizację kolonii. Dyrektor wymienił uroczystości kościelne, imprezy, koncerty i wybory. Z udostępnionej dokumentacji wynika, że w kalendarzu pracy szkoły uwzględnione jest przygotowanie imprez o charakterze środowiskowym, a działania szkoły dla lokalnego środowiska wynikają głównie z tradycji i z bieżących potrzeb zgłaszanych przez partnerów szkoły (11 listopada, Jasełka, dzień Rodziny, Dzień Dobroci). Dokumenty mogą ilustrować przytoczone wyżej wypowiedzi wszystkich respondentów, a ponadto wskazują na: - reprezentowanie szkoły podczas Dnia Papieskiego w Legnicy, - jej udział w przeglądzie kolęd w Starym Węglińcu, - koncertowanie szkolnego zespołu muzycznego i montaże poetyckie poświęcone patronowi (np. w Przedszkolu i Szkole Podstawowej w Węglińcu, w Szkole Podstawowej w Wykrotach, w Domu Pomocy Społecznej "Ostoja" w Zgorzelcu, w Ośrodku Edukacyjno- Opiekuńczym "Samarytanin" Caritas Diecezji Legnickiej w Legnicy czy w bursie dla uczennic szkół ponadgimnazjalnych w Bolesławcu), - udział w Zjeździe Szkół im. Jana Pawła II w dniu uroczystości beatyfikacji Papieża- Polaka w Krzeszowie, - uczestnictwo w spotkaniu Szkolnych Kół Caritas w Lwówku Śląskim, - organizację wizyty niemieckich pedagogów, - realizację projektu „Życie w dawnej polskiej kresowej rodzinie”, - występ artystyczny uczniów w OSP w Czerwonej Wodzie z okazji Dnia Strażaka, - uczestnictwo w pokazach strażackich. Na wysoki poziom spełnienia wymagania wskazują ponadto wyniki ankiety dla nauczycieli i dyrektora oraz opinie uczestników wywiadów z rodzicami, partnerami szkoły i dyrektorem potwierdzające, że szkoła korzysta z zasobów Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 25 / 36 środowiska w procesie nauczania. Ankietowani wskazali bowiem zgodnie imprezy środowiskowe (dyrektor i wszyscy nauczyciele) oraz organizację wyjazdów i wycieczek szkolnych, zajęć profilaktycznych i prowadzenie lub współprowadzenie lekcji (dyrektor i po 6/7 nauczycieli), projekty edukacyjne i organizację zajęć pozalekcyjnych (dyrektor i po 5/7 nauczycieli). Tylko jeden nauczyciel i dyrektor wskazali ponadto na zakup sprzętu dla szkoły i stypendia dla najlepszych uczniów. Według dyrektora, rodziców i partnerów zaproszonych do wywiadu grupowego dobrym przykładem wykorzystywania przez szkołę zasobów środowiska jest współpraca z gospodarstwem agroturystycznym "Jagoda". Rodzice wymienili ponadto współfinansowanie zakupu sztandaru i pomoc w remontach (np. malowaniu), a partnerzy uruchomienie Stowarzyszenia Miłośników Czerwonej Wody oraz wsparcie szkoły przez Klub Sportowy "Piast". Wśród przykładów podanych przez dyrektora znalazły się także: - zajęcia dydaktyczne w lesie i pozyskiwanie drewna na opał dzięki Nadleśnictwu, - wykorzystywanie na lekcjach glinki kaolinowej z miejscowej kopalni, - wykorzystanie budynku kościoła do organizacji koncertów religijnych, - szkolenia i warsztaty z uczniami w zakresie bezpieczeństwa przeciwpożarowego prowadzone przez OSP, - wspólne uroczystości z zespołem "Podolanie" i udział w warsztatach regionalnych, - korzystanie z sali Wiejskiego Domu Kultury, - fluoryzacja zębów i akcja "Piękny uśmiech" dzięki miejscowej służbie zdrowia. Według uczestników wywiadów z uczniami, nauczycielami i dyrektorem współpraca szkoły z podmiotami działającymi w środowisku wpływa na rozwój uczniów. Również ten argument potwierdza spełnienie wymagania na poziomie wysokim. Zaproszeni do wywiadu uczniowie stwierdzili, że szkoła organizuje zajęcia, które dają im szanse spotkania z organizacjami i ludźmi spoza szkoły, co uznali za bardzo interesujące (np. z policjantem, pielęgniarką, pszczelarzem, poetą i pisarką). Docenili również spotkania muzyczne i spektakle profilaktyczne (np. na temat uzależnień od komputera). Według nauczycieli, którzy oparli swoją opinię na obserwacji i rozmowach, najważniejszą korzyścią, jaką odnoszą uczniowie dzięki współpracy szkoły z organizacjami i instytucjami działającym w lokalnym środowisku, jest poczucie przynależności do wspólnoty lokalnej. Budowany dzięki temu patriotyzm lokalny wzmacnia, ich zdaniem, poczucie ich własnej wartości oraz pomaga w sztuce autoprezentacji. Dodali, że spotkania ze specjalistami spoza szkoły stanowią skuteczne ostrzeżenia przed niebezpieczeństwem i uczą wzajemnej pomocy. Zdaniem dyrektora uczniowie odnoszą korzyści dzięki zajęciom edukacyjnym w lesie oraz podczas udziału we współtworzonych przez siebie uroczystościach dla społeczności lokalnej w święta państwowe i związane z polskim obyczajem. Swoje umiejętności mogą prezentować także w ramach współpracy z niemieckimi absolwentami szkoły i dawnymi mieszkańcami wsi, doskonaląc język, ale prezentując przy tym poczucie własnej tożsamości narodowej. Powyżej przedstawione argumenty uzasadniają wysoki poziom spełnienia wymagania. Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów Komentarz: Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 26 / 36 Przeprowadzone badanie potwierdziło, że szkoła wykorzystuje informacje o losach absolwentów w procesie nauczania i wychowania. Wysoki poziom jego spełnienia wiąże się z przygotowaniem uczniów do dalszej edukacji, co znajduje potwierdzenie w wykorzystanych źródłach. Nauczyciele potwierdzili w ankiecie, że szkoła wykorzystuje informacje o losach absolwentów w procesie nauczania i wychowania (zdaniem 5/7 z nich często, a wg 2 "od czasu do czasu"). Podczas wywiadu grupowego oznajmili, że informacje o losach absolwentów są wykorzystywane do budowania wzorcowych postaw w oparciu o sukcesy absolwentów w nauce i sporcie. W tym celu absolwenci szkoły są zapraszani na uroczystości szkolne i lokalne, a także kościelne. Według dyrektora i 1/7 ankietowanych nauczycieli szkoła podejmuje współpracę z absolwentami często (regularnie), zaś według 6 z nich "od czasu do czasu", co świadczy o spełnieniu wymagania. Zdaniem 12/25 ankietowanych rodziców oraz wszystkich ankietowanych nauczycieli szkoła przygotowuje uczniów do dalszej edukacji. Przeciwnego zdania było 13 rodziców, (w tym 12 „raczej tak”), którzy wskazali, że aby zapewnić sobie możliwość dalszej nauki w szkole, do której chce się dostać ich dziecko, będzie ono potrzebować korepetycji lub innych zajęć poza szkołą. Wszyscy respondenci- uczestnicy wywiadu grupowego z partnerami i samorządem oraz 22/25 ankietowanych rodziców (w tym 2 zdecydowanie) uznali, że szkoła przygotowuje do funkcjonowania na rynku pracy (w dalszym życiu). Świadczy to o spełnieniu wymagania na poziomie wysokim. Zdaniem nauczycieli zaproszonych do wywiadu grupowego oraz dyrektora służą temu: - lekcje zawodoznawcze (np. spotkania w piekarni, z pszczelarzem), - nabywanie umiejętności autoprezentacji i wyrażania swoich opinii, - nauka języków obcych i poznawanie kultury innych narodów, - przygotowanie informatyczne- kształcenie umiejętności posługiwania się technologią informacyjnokomunikacyjną. Dyrektor dodał także tworzenie prezentacji o gminie, spotkania z absolwentami- uczniami technikum agrobiznesu, ekonomicznego, samochodowego, a także budowanie poczucia własnej wartości, uczenie się staranności, rzetelności, uczciwości w pracy oraz otwartości na drugiego człowieka. Powyżej przedstawione argumenty uzasadniają wysoki poziom spełnienia wymagania. Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Promowana jest wartość edukacji Komentarz: Przeprowadzane badanie wykazało, że szkoła prezentuje i upowszechnia informacje o ofercie edukacyjnej, podejmowanych działaniach oraz osiągnięciach a także promuje w środowisku potrzebę uczenia się. O spełnieniu wymagania przekonuje prowadzenie przez szkołę działań informacyjnych dotyczących oferty edukacyjnej, działań szkoły i jej osiągnięć. Dyrektor poinformował w ankiecie, że szkoła prowadzi takie działania poprzez: - własną stronę internetową, - cykliczne prezentowanie się w lokalnych mediach, - umieszczanie informacji o szkole na tablicach ogłoszeń w całej miejscowości. Według dyrektora po raz ostatni szkoła podjęła działania promocyjno-informacyjne dotyczące swojej działalności lub osiągnięć uczniów w okresie ostatniego miesiąca, informując o nich w lokalnej prasie, na stronie internetowej Urzędu Gminy i Miasta oraz na stronie internetowej szkoły. W trakcie badania dokumentacji szkoły stwierdzono, że strona internetowa zawiera wykaz aktualnych sukcesów (np. w konkursach i zawodach sportowych), sprawozdanie z realizacji planu nadzoru pedagogicznego dyrektora szkoły oraz wykaz działań i sukcesów w akcjach społecznych i projektach edukacyjnych. Argumentem potwierdzającym spełnienie wymagania jest także wiedza o osiągnięciach szkoły i jej uczniów potwierdzona przez rodziców i przedstawicieli lokalnego środowiska. Uczestnicy wywiadu grupowego z partnerami uznali informacje szkoły na temat jej osiągnięć za "raczej wystarczające", zwłaszcza w odniesieniu do sukcesów uczniów w konkursach przedmiotowych i zawodach sportowych oraz nagród i wyróżnień przyznawanych nauczycielom czy pracownikom szkoły. Również ankietowani rodzice wykazali się wiedzą o sukcesach w konkursach (24/25) i imprezach sportowych (23/25), w mniejszym stopniu o udziale przedstawicieli szkoły w ważnych wydarzeniach i uroczystościach (16), otrzymaniu dotacji (13), nagrodach i wyróżnieniach dla pracowników szkoły oraz udziale w projektach i akcjach (po 12) czy przyznaniu uczniom stypendiów. Ponadto 2 z nich wymieniło mecze matematyczne, apele okolicznościowe i występy artystyczne. Spośród 14 rodziców, którzy w ankiecie podjęli się oceny jakości informacji na temat osiągnięć szkoły, po 3 osoby Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 27 / 36 określiły ją pozytywnie lub dobrze, 2 wystarczająco, 1 bardzo dobrze, 1 w stopniu niedostatecznym oraz 4 dostrzegło postęp w tym zakresie. Z badania wynika także, że szkoła informuje o celowości i skuteczności swoich działań. Taką opinię wyrazili ankietowani nauczyciele i rodzice oraz uczestnicy wywiadu grupowego z partnerami i samorządem. Wszyscy ankietowani nauczyciele (7/7) wskazali, że informują rodziców o: - celach edukacyjnych swojej pracy, - celach wychowawczych realizowanych przez siebie działań, - planowanych celach działania szkoły. Potwierdziło to odpowiednio 19/25, 17 i 21 rodziców. Większość ankietowanych rodziców pozytywnie wypowiedziało się na temat informowania przez szkołę o realizacji działań, które sprawdzają się ze względu na ich wartość edukacyjną (12/25) oraz wychowawczą (15/25). Wymienione działania potwierdzili nauczyciele w ankietach (6/7). Na wysoki poziom spełnienia wymagania wskazuje prowadzenie przez szkołę działań promujących wartość uczenia się przez całe życie. O tym, że szkoła prowadzi takie działania, poinformowali dyrektor, ankietowani rodzice i zaproszeni do wywiadu grupowego partnerzy szkoły oraz przedstawiciel samorządu. Wskazuje na to także udostępniona dokumentacja. Wszyscy respondenci wskazali zgodnie na: - akcje społeczne (w tym 14/25 rodziców), - spotkania z ciekawymi ludźmi (12/25 rodziców), - działania informacyjne (11 rodziców). Według 12/25 rodziców i partnerów należą do nich także konkursy oraz konsultacje i debaty angażujące członków lokalnej społeczności (wskazanie 5 rodziców), a zdaniem dyrektora i 7 rodziców również szkolenia, kursy i warsztaty. Rodzice wskazali także projekty edukacyjne (6/25) oraz dodali szkolenia w ramach Programu Operacyjnego "Kapitał Ludzki". Dyrektor sprecyzował ponadto, że znaczące w zakresie promowania wartości uczenia się przez całe życie okazały się akcje: „K jak Kibic” oraz kursy komputerowe dla bezrobotnych. Udostępniona przez dyrektora dokumentacja na ten temat miała związek z organizacją konkursów szkolnych i pozaszkolnych, uroczystości szkolnych, apeli, współpracy z rodzicami (np. pogadanek na temat oceniania kształtującego), organizacji zajęć pozalekcyjnych, kół zainteresowań, wycieczek i wyjazdów do teatru oraz realizacji projektów edukacyjnych. Badanie pozwoliło także ustalić, że rodzice i przedstawiciele lokalnego środowiska postrzegają szkołę jako dbającą o jakość uczenia się. Według wszystkich ankietowanych rodziców (zdaniem 13/25 "zdecydowanie tak") oraz partnerów i samorządu (jednoznaczna opinia przedstawiona podczas wywiadu grupowego) szkoła dba o jakość uczenia się. Uczestnicy wywiadu z rodzicami uzasadnili pozytywną opinię na ten temat np. wprowadzeniem w klasach IV- VI zeszytów do ćwiczenia różnych form wypowiedzi w ramach większości przedmiotów w celu poprawy umiejętności pisania. Posłużyli się także przykładem wprowadzenia obowiązku codziennego czytania w domu w celu ciągłego doskonalenia tej umiejętności. Ich zdaniem służą temu także: troska o kwalifikacje kadry, wyposażenie szkoły w pomoce naukowe oraz kontakt ze światem zewnętrznym (wyjazdy do kina i teatru, przyjazdy artystów do szkoły). Na zakończenie warto dodać, że w ocenie wszystkich rodziców (ankieta) i partnerów (wywiad) szkoła dba o relacje z lokalnym środowiskiem. Powyżej przedstawione argumenty uzasadniają wysoki poziom spełnienia wymagania. Poziom spełniania wymagania: B Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 28 / 36 Wymaganie: Rodzice są partnerami szkoły Komentarz: Z przeprowadzonego badania wynika, że szkoła spełnia wymaganie, ponieważ pozyskuje i wykorzystuje opinie rodziców na temat swojej pracy. O spełnieniu wymagania świadczy również współdecydowanie rodziców w sprawach szkoły i ich uczestnictwo w podejmowanych działaniach. Jak wynika z ankiet dla rodziców i nauczycieli, opinii dyrektora oraz obserwacji placówki rodzice dzielą się opiniami na temat pracy szkoły oraz procesu nauczania. Dyrektor oraz ankietowani rodzice i nauczyciele wskazali zgodnie, że zdarza się to podczas uroczystości i imprez szkolnych lub klasowych (16/25 rodziców i 6/7 nauczycieli) oraz indywidualnych rozmów w ramach wyznaczonych godzin spotkań dla rodziców (8 rodziców i 4 nauczycieli), a także poza wyznaczonymi godzinami spotkań, np. podczas przerw i „okienek” (wg 14 rodziców i 5 nauczycieli). Ankietowani rodzice i nauczyciele uznali, że najczęściej ma to miejsce podczas zebrań rodziców (24/25 rodziców i 7/7 nauczycieli). Nauczyciele dodali ponadto ankiety, rodzice spotkania rady rodziców z dyrektorem i wycieczki szkolne, a dyrektor spotkania nieformalne, np. w sklepie. Zdaniem większości ankietowanych rodziców (23/25, w tym 14 „zdecydowanie tak”) nauczyciele poświęcają na kontakty z rodzicami odpowiednią ilość czasu. Obserwacja placówki potwierdziła, że szkoła upowszechnia na tablicach ogłoszeń informacje o terminach zebrań rodziców, indywidualnych spotkań dyrekcji i nauczycieli z rodzicami, a ponadto: skład Rady Rodziców i adresy kontaktowe ze szkołą (np. strona www, e-mail). Upowszechnione zostały w ten sposób także informacje o wynikach ewaluacji wewnętrznej w zakresie współpracy z rodzicami i porady skierowane do rodziców (np. "Co robić, gdy nasze dziecko sprawia trudności wychowawcze", "5 melodii, za pomocą których możemy skutecznie wpływać na zachowanie swojego dziecka"). Według 22/25 ankietowanych rodziców (zdaniem 7 z nich „zdecydowanie”) oraz wszystkich ankietowanych nauczycieli opinie pozyskane od rodziców mają wpływ na działania szkoły. Podobnego zdania byli uczestnicy wywiadów grupowych z rodzicami i nauczycielami oraz dyrektor. Ich zdaniem dobrym przykładem uzasadniającym tę zgodną opinię może być np. udział szkoły w programach "Warzywa i owoce w szkole" oraz "Mleko w szkole" Jako przykłady działań szkoły zainspirowanych przez siebie rodzice wymienili także sprzedaż ciasta (co środę w każdej klasie- dochód na cele klas), a dyrektor przypomniał o zainicjowaniu przez nich przerwy śniadaniowej przy kubku ciepłej herbaty . Na spełnienie wymagania wskazuje także wspieranie rodziców przez szkołę w wychowaniu dzieci. Wszyscy ankietowani nauczyciele oraz 22/25 rodziców wskazali w ankietach, że dzieje się to poprzez ich stały kontakt. Nauczyciele zadeklarowali przy tym jednogłośnie, że starają się poznać sytuację życiową wychowanków i ich rodzin, służą im radą w sytuacjach problemowych oraz wskazują, gdzie rodzice mogą szukać dodatkowego wsparcia. Ponadto 6 z nich poinformowało, że w zależności od potrzeb prowadzą indywidualne lub grupowe spotkania z rodzicami. Największa liczba ankietowanych rodziców wskazała wśród oferowanych przez szkołę form wsparcia współpracę z wychowawcą (24) nauczycielami i dyrektorem (po 22 osoby), pomoc logopedy (21), pedagoga (20) i pośrednictwo w uzyskaniu pomocy z zewnętrznych instytucji (np. poradni psychologiczno-pedagogicznej- 18). Nieco mniejsze grupy wskazywały opiekę socjalną (11), poradnictwo wychowawcze (8) i wsparcie psychologa (7) oraz prowadzenie warsztatów psychologicznych doskonalących umiejętności wychowawcze (4). Podobnie na temat korzystania przez rodziców z oferowanych im przez szkołę form wsparcia wypowiedział się jej dyrektor, dodając także warsztaty logopedyczne, spotkania z pielęgniarką oraz warsztaty na temat pracy z dzieckiem upośledzonym. Za rzeczywiście pomocne ankietowani rodzice uznali udzielanie rad i wsparcia przez nauczycieli lub wychowawców w sytuacjach problemowych (18), pomoc pedagoga (17), doradztwo w ramach indywidualnych lub grupowych spotkań z nauczycielem lub wychowawcą (14) i pomoc poradni (10). Jednocześnie 2 osoby wniosły zastrzeżenia do poziomu profesjonalizmu w sposobach rozwiązywania spraw wychowawczych oraz jakości pracy wychowawczej szkoły. W udostępnionej podczas badania dokumentacji znalazły się zapisy związane ze świadczeniem przez szkołę pomocy pedagogicznej i poradnictwa wychowawczego (w tym rozmowy indywidualne) oraz współpracą z poradnią psychologiczno- pedagogiczną. Odnotowane zostały w niej także np. tematy pedagogizacji rodziców (m.in. "Deficyty rozwojowe w zakresie sprawności manualnej, percepcji wzrokowej i słuchowej a czytanie i pisanie", "Budowanie w dziecku poczucia wartości"). Z ankiety dla rodziców i wszystkich nauczycieli wynika, że rodzice są informowani o rozwoju i sukcesach ich dzieci (23/25 głosów za, w tym 11 zdecydowanie) oraz o ich trudnościach w szkole (23/25 głosów za, w tym 10 zdecydowanie). Zdaniem uczestników wywiadu grupowego z rodzicami informacje przekazywane są im w trakcie Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 29 / 36 indywidualnych rozmów z nauczycielem i wychowawcą oraz z dyrektorem (dzięki jego dużej otwartości na potrzeby innych). Podkreślili skuteczność pomocy wychowawczej udzielanej przez wszystkich nauczycieli, w tym pedagogizacji rodziców podczas zebrań. Rodzice potwierdzili swoje uczestnictwo w działaniach organizowanych przez szkołę zarówno podczas wywiadu grupowego, jak i w ankietach. Świadczy to o wysokim poziomie spełnienia wymagania. Rozmówcy wymienili np. pomoc organizacyjną w wycieczkach (jako opiekunowie) i udział w spotkaniach z logopedą oraz w uroczystościach szkolnych (w wizytach Niemców- absolwentów szkoły, w spotkaniu z policjantem i akcjach, takich jak np. „K jak Kibic”). Ankietowani rodzice wymieniali najczęściej, podobnie jak dyrektor, swój udział w celebrowaniu Dnia Rodziny (zamiast odrębnych Dnia Matki i Dnia Dziecka), a także Dnia Dobroci (6 grudnia), a ponadto jasełek. Podobnie jak uczestnicy wywiadu grupowego z nauczycielami za istotne uznali ważne uroczystości (np. nadanie szkole imienia, Dzień Niepodległości). Podkreślili także swój udział w pracach Rady Rodziców, w zajęciach otwartych dla rodziców, opłatkowych i wigilijnych spotkaniach mieszkańców, zabawach szkolnych. Dodali ponadto swoją rolę w organizacji imprez i wycieczek. Przeprowadzone badanie potwierdziło ponadto, że rodzice biorą udział w podejmowaniu decyzji dotyczących życia szkoły, co również wskazuje na wysoki poziom spełnienia wymagania. Z wywiadu grupowego z rodzicami oraz ankiety dla rodziców (15/25 osób „za”) wynika, że czują się oni podmiotowo w podejmowaniu decyzji dotyczących życia szkoły. Przekonani są o tym także dyrektor i wszyscy ankietowani nauczyciele (w tym 6/7 zdecydowanie). Zdaniem dyrektora i ankietowanych rodziców jedną z najważniejszych wspólnych decyzji był wybór w 2010 r. nowego patrona szkoły- Jana Pawła II. Według rodziców ankietowanych i uczestniczących w wywiadzie grupowym oraz dyrektora dobrym przykładem może być również opiniowanie organizacji pracy szkoły (planu pracy szkoły i kalendarza uroczystości szkolnych, imprez oraz zajęć dla dzieci i wycieczek). Dyrektor i nauczyciele podali przy tym jednomyślnie przykład wyjazdu do fabryki bombek w Złotoryi. Rodzice (uczestnicy wywiadu i ankietowani) wskazali także zgodnie na opiniowanie programu wychowawczego oraz likwidację automatu z napojami. Ankietowani rodzice przypisywali sobie również wpływ na podjęcie decyzji w sprawie: remontów szkoły, zakupu sztandaru, żywienia uczniów i zapewnienia im bezpieczeństwa, zaś uczestnicy wywiadu z rodzicami dodali likwidację mundurków szkolnych oraz opiniowanie ewaluacji programu profilaktyki. Nauczyciele wśród decyzji o zmianach zgłoszonych przez rodziców wymienili w ankiecie: - codzienne śniadania na pierwszej długiej przerwie (z herbatą i pączkami), - obowiązek zmiany obuwia na terenie szkoły w okresie jesienno- zimowym, - Dzień Dobroci (6 grudnia- rodzice zadecydowali o charakterze imprezy i podjęli się jej organizacji), - przeprowadzenie spotkania przedświątecznego w klasach, - wybory Rady Rodziców. Dyrektor, podobnie jak 2/25 ankietowanych rodziców poinformował, że wszystkie ważniejsze decyzje dotyczące planowania, zbierania funduszy są konsultowane z rodzicami, a ich realizacja to domena Rady Rodziców. Dyrektor dodał, że w razie potrzeb organizowane są spotkania z trójkami klasowymi (7 rocznie). Rodzice współuczestniczą w realizacji różnych działań, ale również proponują swoje pomysły. Podkreślenia warte jest przy tym duże zaangażowanie rodziców w codzienne życie szkoły, np. kiermasz świąteczny, przekazanie środków finansowych pochodzących z zakupu podręczników (prowizja) na nagrody. Udostępnione dokumenty, np. protokoły z posiedzeń Rady Rodziców mogą stanowić ilustrację wszystkich powyżej wymienionych inicjatyw. A ponadto wskazują na udział rodziców w formułowaniu wniosków z analizy wyników osiąganych przez uczniów na sprawdzianie oraz współudział w działaniach podjętych przez nauczycieli w celu poprawy efektów kształcenia (jak np. głośne czytanie dzieci w domach czy zakup pomocy dydaktycznych i ufundowanie uczniom nagród książkowych). Powyżej przedstawione argumenty uzasadniają wysoki poziom spełnienia wymagania. Poziom spełniania wymagania: B Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 30 / 36 Obszar: Zarządzanie Wymaganie: Funkcjonuje współpraca w zespołach Komentarz: Z przeprowadzonego badania wynika, że nauczyciele angażują się w pracę zespołów, wspólnie analizują efekty swojej pracy, planują działania podejmowane w szkole, rozwiązują problemy oraz wewnętrznie doskonalą metody i formy pracy. Dyrektor i nauczyciele (ankieta) twierdzą, że większość nauczycieli w wysokim stopniu angażuje się w pracę zespołów funkcjonujących w szkole. Nauczyciele w ankiecie wymienili zespoły w prace których są najczęściej zaangażowani tj. zespół do spraw organizacji imprez dla uczniów, rodziców lub nauczycieli, zarządzania szkołą, ewaluacji wewnętrznej oraz wychowawczy i profilaktyczny. Dyrektor (ankieta) podaje, że zespoły nauczycieli, w pracach których uczestniczą, analizują efekty swojej pracy, dokonując refleksji nad nimi po zakończeniu pracy lub jakiegoś jej etapu. Wszyscy ankietowani nauczyciele twierdzą, że analizują efekty swojej pracy stosując regularnie procedury ewaluacyjne. W wywiadzie nauczyciele wymieniają sposoby analizy efektów pracy zespołowej, które dotyczą przede wszystkim wyników nauczania oraz osiągnięć w konkursach i zawodach. Podkreślili, że służą temu sprawozdania z działalności dydaktyczno – wychowawczej nauczycieli oraz codzienne organizacyjno - porządkowe spotkania rady pedagogicznej. Argumentem świadczącym o spełnieniu wymagania jest wspólne planowanie działań oparte na analizie efektów pracy zespołów. Według dyrektora i nauczycieli (ankieta) zdecydowana większość działań planowana jest wspólnie z innymi nauczycielami. Zdaniem 4/7 ankietowanych nauczycieli planowanie opiera się w całości na analizie efektów pracy zespołów, 3 nauczycieli jest zdania, że dotyczy tylko większości planowania. Wśród licznych przykładów planowania opartego na analizie efektów pracy zespołu nauczyciele podają: - działania dydaktyczno – wychowawcze (np. przekazywanie informacji o uczniach przechodzących do następnego etapu edukacyjnego, wspólne rozwiązywanie problemów wychowawczych, opiekuńczych, dydaktycznych, planowanie działań profilaktycznych oraz udział w ogólnopolskich programach promujących zdrowie i bezpieczeństwo m.in. „Zdrowy uśmiech”, „Nie pal przy mnie proszę”, konkurs „Bezpieczna Szkoła” oraz uzyskanie certyfikatu „Szkoły dbającej o bezpieczeństwo”), - działania związane z organizacją roku szkolnego (np. organizowanie imprez, uroczystości, konkursów i wystaw, planowanie kalendarza szkolnego i wystroju szkoły), - wymianę doświadczeń (np. przekazywanie informacji ze szkoleń, udostępnianie scenariuszy i pomocy dydaktycznych, dokonywanie wyboru podręczników i programów nauczania). Nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy. Dyrektor w ankiecie stwierdza, że w szkole problemy rozwiązują wyznaczone do tego specjalnie osoby (np. dyrektor, pedagog). Wszyscy ankietowani nauczyciele uważają, że zespoły pomagają im w rozwiązywaniu pojawiających się problemów w pracy i często korzystają ze wsparcia innych nauczycieli. Wśród konkretnych przykładów odwołania się do pomocy zespołów nauczyciele wskazują m.in. kwalifikowanie dzieci do poradni psychologiczno - pedagogicznej, rozwiązywanie doraźnych problemów wychowawczych oraz współpracę z rodzicami. Nauczyciele uczestniczą w formach doskonalenia zawodowego. Dyrektor (ankieta) i analiza dokumentacji (protokoły RP) wskazują, że w ostatnim czasie nauczyciele uczestniczyli w różnych formach doskonalenia zawodowego w zakresie metod i form współpracy organizowanych w szkole przez firmy zewnętrzne (np. „Wzorzec pomocy pedagogiczno-psychologicznej dla uczniów", „Więcej pomocy - mniej przemocy", „Prawa i obowiązki nauczyciela w świetle przepisów prawa oświatowego", „Kształtowanie relacji rodzic- dziecko", „Dziecko z orzeczeniem o upośledzeniu w szkole masowej", „Nauczyciele i rodzice partnerami w wychowaniu”). Wszyscy nauczyciele w ankietach stwierdzili, że prowadzone szkolenia wewnętrzne dotyczyły m.in. sposobów tworzenia zespołów i grup roboczych, promocji wartości wśród uczniów i rodziców oraz zastosowania metod asertywnych w pracy z rodzicami. Pracownicy niepedagogiczni w wywiadzie podali, że uczestniczą wspólnie z nauczycielami w szkoleniach dotyczących doskonalenia pracy zespołowej. W ocenie dyrektora i nauczycieli uczestnictwo w szkoleniach dotyczących metod i form współpracy jest przydatne w praktyce. Powyżej przedstawione argumenty uzasadniają wysoki poziom spełnienia wymagania. Poziom spełniania wymagania: B Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 31 / 36 Wymaganie: Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny Komentarz: Z przeprowadzonego badania wynika, że nauczyciele angażują się w przygotowanie i realizację ewaluacji wewnętrznej. Wnioski z niej wynikające, jak i wyniki wewnętrznego nadzoru pedagogicznego są niewystarczająco wykorzystywane do planowania i zmian w funkcjonowaniu szkoły. Dyrektor szkoły angażuje nauczycieli do udziału w realizacji ewaluacji wewnętrznej. Z informacji pozyskanej podczas wywiadu z dyrektorem wynika, że w celu zaangażowania nauczycieli do prowadzenia ewaluacji wewnętrznej w szkole podejmowane są różne działania: wspólnie ustala się badane obszary, wymagania, przedmiot ewaluacji wewnętrznej i jej harmonogram. Poza tym dyrektor powołuje zespół ds. ewaluacji wewnętrznej, którego zadaniem jest koordynacja działań i podsumowanie wyników (raport), opracowanie narzędzi (ankiety dla uczniów, rodziców, pytania do wywiadów z rodzicami i uczniami), przeprowadzanie testów diagnozujących wewnętrznych (m.in. karty obserwacji, testy czytelnicze, test Konopnickiego do badania techniki czytania głośnego, sprawdziany próbne w klasie VI, dzienniczki lektur w klasach I-III) i zewnętrznych (np. Ogólnopolskie Badania Umiejętności Trzecioklasistów, Wałbrzyskie Testy Kompetencji). Wszyscy ankietowani nauczyciele wysoko oceniają swoje zaangażowanie w pracę nad ewaluacją wewnętrzną szkoły i wskazują przykłady takiego zaangażowania: współtworzenie planu ewaluacji wewnętrznej, realizację zadań wynikających z ewaluacji (tworzenie ankiet, przeprowadzanie wywiadów), formułowanie wniosków, wdrożenie planowanych działań oraz ich ocenę. Zdaniem 5 z 7 nauczycieli ewaluacja jest niezbędna i zaangażowanie w pracach zespołu wpływa na poprawę jakości własnej pracy. W ocenie 2 nauczycieli ich udział spowodowany był zwyczajem panującym w szkole. Dyrektor podczas wywiadu stwierdził, że wnioski z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego wprowadzane są do planu pracy szkoły. Odbywa się to na posiedzeniach rady pedagogicznej, podczas których nauczyciele zapoznają się z nimi, a w wyniku wspólnej decyzji zostają wdrożone do planu pracy. Dyrektor stwierdził również, że przygotowuje projekt planu pracy szkoły, a nauczyciele go uzupełniają. Nauczyciele podczas wywiadu nie podali przykładów uwzględnienia wniosków płynących z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego podczas tworzenia planu pracy szkoły. Ewaluacja wewnętrzna prowadzona jest z udziałem zespołów nauczycieli. Wszyscy nauczyciele wskazali w ankietach, że ewaluację wewnętrzną planuje powoływany do tego zespół, a udział w jej pracach potwierdziło 6 z 7 ankietowanych nauczycieli. W ocenie dyrektora (ankieta) plan ewaluacji wewnętrznej przygotowuje wyznaczona przez niego osoba. Z analizy dokumentacji wynika, że corocznie powołuje się nowy skład zespołu do spraw ewaluacji wewnętrznej. Dyrektor w wywiadzie za najważniejsze zmiany w funkcjonowaniu szkoły wprowadzone na podstawie wniosków z nadzoru pedagogicznego uznaje: wprowadzenie działań wspomagających czytanie i pisanie (tzw. kart czytelniczych), elementów oceniania kształtującego oraz obowiązku zadawania prac pisemnych na wszystkich przedmiotach. Dyrektor dodał jednocześnie, że podjęte działania przynoszą efekty, gdyż nastąpiła poprawa wyników na sprawdzianie, szczególnie w umiejętności pisanie. Wszyscy ankietowani nauczyciele twierdzą, że wnioski płynące z nadzoru pedagogicznego (ewaluacji wewnętrznej) są podstawą dla wprowadzanych zmian w funkcjonowaniu szkoły. Do przykładów takich zmian w funkcjonowaniu szkoły w tym lub poprzednim roku szkolnym nauczyciele (wywiad) zaliczyli: - wprowadzenie dyżurów pracowników niepedagogicznych, - zmiany w organizacji dyżurów (dyżurowanie dwóch nauczycieli na piętrze), - wprowadzenie elementów aktywnego wypoczynku podczas przerw z zastosowaniem maty tanecznej i dywanów dydaktycznych. W ocenie nauczycieli wprowadzone zmiany wpływają na bezpieczeństwo szkoły. Z analizy dokumentacji wynika, że istnieją rozbieżności w zapisach na temat wykorzystania wyników ewaluacji wewnętrznej i wewnętrznego nadzoru pedagogicznego w planowaniu pracy szkoły. Powyżej przedstawione argumenty uzasadniają średni poziom spełnienia ponieważ respondenci nie wskazali wniosków wynikających z nadzoru pedagogicznego wykorzystywanych do planowania procesów edukacyjnych. Poziom spełniania wymagania: C Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 32 / 36 Wymaganie: Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki lokalowe i wyposażenie Komentarz: Warunki lokalowe i wyposażenie oraz podjęte działania organizacyjne procesu edukacyjnego umożliwiają realizowanie przyjętych programów nauczania. Szkoła dba o wyposażenie i poprawę warunków lokalowych. Według dyrektora i wszystkich nauczycieli (ankieta) warunki lokalowe szkoły są w pełni wystarczające do realizowania podstawy programowej i przyjętych w szkole programów nauczania. Do niedostatków lokalowych dyrektor i nauczyciele (wywiad) zaliczyli brak gabinetu terapii pedagogicznej i małą salę gimnastyczną uniemożliwiającą doskonalenie umiejętności gier zespołowych. Dyrektor stwierdził również, że wymienione braki lokalowe są skutkiem m.in. wydzielenia części pomieszczeń szkolnych na potrzeby filii biblioteki publicznej oraz świetlicy środowiskowej. Nauczyciele zaliczyli do mocnych stron bazy szkoły kompleks boisk sportowych i duże sale lekcyjne. Zdaniem 14 z 25 ankietowanych rodziców warunki lokalowe w szkole są odpowiednie, w ocenie 8 występują nieliczne braki, a 2 twierdzi, że są niewystarczające. W ocenie rodziców i partnerów (wywiad) zaplanowane i realizowane remonty wpływają na poprawę warunków lokalowych w szkole (m.in. dokonano wymiany okien, przeprowadzono remont sali gimnastycznej, toalet i klas lekcyjnych). Do mocnych stron partnerzy zaliczyli: wyposażenie sali komputerowej, kompleks boisk sportowych, lokalizację szkoły, przestronne sale lekcyjne. Rodzice zwrócili uwagę na brak gabinetu logopedy, a partnerzy na niewykorzystanie pomieszczeń kuchennych do przygotowywania posiłków dla uczniów (szkoła korzysta z cateringu). Dyrektor w ankiecie stwierdził, że w wyposażeniu szkoły w pomoce dydaktyczne występują nieliczne braki, które utrudniają realizację podstawy programowej i przyjętych w szkole programów. Zdecydowana większość ankietowanych nauczycieli (6/7) uważa, że wyposażenie szkoły w pomoce dydaktyczne w tym zakresie jest wystarczające. Z kolei rodzice uczestniczący w wywiadzie podają, że szkoła jest dobrze wyposażona w komputery, natomiast braki zauważają w księgozbiorze biblioteki szkolnej oraz zaopatrzeniu w sprzęt sportowy. Obserwacje większości zajęć potwierdzają, że wyposażenie klas umożliwia realizację założonych celów, klasy są dobrze oświetlone, czyste, zadbane, przestronne i przyjazne dla ucznia. Dyrektor stwierdził w ankiecie, że w szkole istnieje plan wzbogacania warunków lokalowych i wyposażenia szkoły. W wywiadzie podaje, że szkoła jest wspomagana w tym zakresie przez samorząd i rodziców. Samorząd lokalny zlecił m.in. wymianę okien, pieca centralnego ogrzewania (piec na drewno), wykładzin, podłogi w szatni i drzwi w kotłowni oraz zakup farb i pomalowanie 3 klas lekcyjnych. Ponadto samorząd partycypuje w kosztach projektu unijnego: „Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania uczniów w klasach I –III szkoły podstawowej”, z którego środków nastąpi doposażenie szkoły w pomoce dydaktyczne. Zdaniem dyrektora rodzice pomagają przede wszystkim w pracach remontowych, np. przy malowaniu klas i sali gimnastycznej, cyklinowaniu podłóg. Na zakończenie warto dodać, że szkoła podejmuje działania mające na celu wzbogacenie warunków lokalowych i wyposażenia dydaktycznego. Dyrektor w ankiecie wskazuje, że w szkole w ciągu ostatnich dwóch lat podejmowano działania mające na celu wzbogacenie zasobów lokalowych zgodnie istniejącym planem. Rodzice uczestniczący w wywiadzie stwierdzili, że pomagają szkole w poprawianiu warunków lokalowych szkoły i podają przykłady: odnawianie klas lekcyjnych (malowanie), zakup pomocy dydaktycznych, nagród książkowych i wykładziny. Rodzice i partnerzy szkoły podczas wywiadu zwrócili uwagę na atmosferę panująca w szkole, sprzyjającą, ich zdaniem nauczaniu i brak anonimowości wpływający na bezpieczeństwo uczniów. Partnerzy podkreślili przystosowanie szkoły dla niepełnosprawnych i społeczną rolę szkoły. Powyżej przedstawione argumenty uzasadniają wysoki poziom spełnienia wymagania. Poziom spełniania wymagania: B Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 33 / 36 Wnioski z ewaluacji: 1. Stosowane w szkole jakościowe i ilościowe metody analizy wyników kształcenia przyczyniają się do wzrostu efektów nauczania. 2. Wdrażanie wniosków z analiz sprzyja poprawie wyników klasyfikacji i wyników sprawdzianuw szczególności w zakresie umiejętności pisania. 3. Szkoła podejmuje wiele starań, by stworzyć uczniom możliwość nabywania wiadomości i umiejętności określonych w podstawie programowej (np. samodzielnie pozyskuje środki na wzbogacanie wyposażenia). 4. Uczniowie angażują się w zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne, w tym zainicjowane przez siebie (np. koło muzyczne). 5. Uczniowie czują się na terenie szkoły bezpiecznie, ponieważ wszyscy pracownicy szkoły prowadzą działania mające na celu eliminowanie niepożądanych a wzmacnianie oczekiwanych zachowań. 6. Koncepcja pracy szkoły jest znana i akceptowana przez uczniów oraz ich rodziców. Modyfikacje koncepcji pracy szkoły nie są wynikiem analiz prowadzonych przez dyrektora i nauczycieli. 7. Oferta edukacyjna szkoły jest spójna z podstawą programową. Zaspakaja potrzeby edukacyjne uczniów i uwzględnia kształcenie kompetencji potrzebnych na rynku pracy. Szkoła nie realizuje nowatorskich rozwiązań programowych. 8. Wszyscy respondenci dostrzegają potrzebę wzbogacenia oferty edukacyjnej o naukę języka niemieckiego, aby dobrze przygotować uczniów do dalszej edukacji i funkcjonowania na rynku pracy. 9. Ocenianie uczniów daje im informację zwrotną o postępach w nauce, a rozmowy uczniów z nauczycielami na temat przyczyn ich sukcesów i niepowodzeń w nauce oraz sposobów pracy na lekcji są zgodne z oczekiwaniami uczniów. 10. Zachodzące w szkole procesy edukacyjne są planowane, monitorowane i doskonalone wspólnie przez nauczycieli, z uwzględnieniem warunków określonych w podstawie programowej, co sprzyja uczeniu się. Dyrektor i nauczyciele nie wskazali płynących z monitoringu wniosków wykorzystywanych do planowania procesów edukacyjnych. 11. Uczniowie osiągają sukcesy dzięki spójnym oddziaływaniom sprzyjającym kształtowaniu pożądanych społecznie postaw. 12. Absolwenci szkoły potrafią sprostać wymaganiom stawianym na dalszych etapach kształcenia, a ich losy wykorzystywane są w procesach wychowawczych oraz w promocji szkoły w środowisku lokalnym. 13. Szkoła dba o jakość uczenia się i angażuje się w propagowanie w lokalnym środowisku wymiernych efektów uczenia się przez całe życie. 14. Rodzice czują się partnerami szkoły w podejmowaniu decyzji, uczestniczą w organizowanych przez nią działaniach i posiadają informacje na ich temat. 15. Rada Rodziców współuczestniczy w podejmowaniu decyzji dotyczących życia szkoły, zwłaszcza imprez i działań na rzecz bezpieczeństwa uczniów. 16. Współdziałanie nauczycieli wpływa korzystnie na doskonalenie procesów edukacyjnych zachodzących w szkole. 17. Wnioski wynikające z realizacji ewaluacji wewnętrznej i nadzoru pedagogicznego dyrektora szkoły nie są w pełni wykorzystywane do planowania i wprowadzania zmian w funkcjonowaniu szkoły. 18. Warunki lokalowe i wyposażenie są odpowiednie do realizowania podstawy programowej i przyjętych w szkole programów nauczania pomimo występowania nielicznych braków. Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 34 / 36 Wymaganie Poziom spełniania wymagania Obszar: Efekty Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu B gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności B Uczniowie są aktywni B Respektowane są normy społeczne C Obszar: Procesy Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy C Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy C programowej Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany C Procesy edukacyjne są efektem współdziałania B nauczycieli Kształtuje się postawy uczniów B Prowadzone są działania służące wyrównywaniu B szans edukacyjnych Obszar: Środowisko Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz B wzajemnego rozwoju Wykorzystywane są informacje o losach B absolwentów Promowana jest wartość edukacji B Rodzice są partnerami szkoły B Obszar: Zarządzanie Funkcjonuje współpraca w zespołach B Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny C Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki B lokalowe i wyposażenie Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie 35 / 36 Raport sporządzili: Elżbieta Tyc Bożena Browarczyk Kurator Oświaty: ................................................ Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Czerwonej Wodzie Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) 36 / 36