Podatek odroczony w przypadku połączenia bądź nabycia

Podatek odroczony w przypadku połączenia bądź nabycia przedsiębiorstw
Wpisany przez dr Andre Helin
Problematyka ta została szczegółowo uregulowana w MSR 22 i MMSF 3, które stanowią, aby
wynikająca z przeszacowania aktywów netto rezerwa na podatek odroczony pomniejszyła (lub
zwiększyła) wartość firmy.
W przypadku połączenia jednostek gospodarczych w formie przejęcia, cena nabycia jest
przypisywana do możliwych do zidentyfikowania przejętych aktywów i pasywów odpowiednio do
ich wartości godziwych na dzień zawarcia transakcji. Różnice przejściowe wystąpią, gdy
wartości podatkowe możliwych do zidentyfikowania, przejętych aktywów i pasywów nie uległy
zmianie na skutek połączenia, lub uległy zmianie w innej wysokości. Na przykład, jeśli wartość
bilansowa składnika aktywów wzrosła wobec doprowadzenia jej do poziomu wartości godziwej,
ale wartość podatkowa tego składnika aktywów pozostała w wysokości, jaka odpowiada cenie
nabycia (ewentualnie pomniejszonej od umorzeń zaliczanych do kosztów uzyskania
przychodów) tego składnika u poprzedniego właściciela, powstaje różnica przejściowa
skutkująca utworzeniem rezerwy na podatek odroczony.
Taka sytuacja występuje zazwyczaj przy połączeniu spółek kapitałowych w ramach Kodeksu
spółek handlowych, gdyż przepisy podatkowe operują sukcesją uniwersalną.
Ustawa o rachunkowości nie omawia w sposób szczegółowy problemów związanych z
dochodowym podatkiem odroczonym, jakie pojawią się przy zastosowaniu metody nabycia.
Problemy te zostały szczegółowo uregulowane w MSR 22 i MMSF 3, które stanowią, aby
wynikająca z przeszacowania aktywów netto rezerwa na podatek odroczony pomniejszyła (lub
zwiększyła) wartość firmy.
1/3
Podatek odroczony w przypadku połączenia bądź nabycia przedsiębiorstw
Wpisany przez dr Andre Helin
MSR 22/MSSF 3 wymaga ujęcia w bilansie przejęcia wszystkich możliwych do zidentyfikowania
na dzień przejęcia aktywów i rezerw z tytułu podatku odroczonego, z wyjątkiem rezerwy na
podatek odroczony wynikający z samej wartości firmy (ale tylko, jeżeli amortyzacja wartości
firmy nie jest kosztem uzyskania przychodów) jak też zabrania ujęcia w sprawozdaniu aktywów
z tytułu podatku odroczonego wynikającego z niepodlegającej opodatkowaniu ujemnej wartości
firmy, która jest w bilansie wykazywana jako przychód przyszłych okresów.
Mimo braku szczegółowych wytycznych w ustawie odnośnie do aktywów i rezerw z tytułu
odroczonego podatku dochodowego, zasady opisane w MSR 22/MSSF 3 mają także
zastosowanie w ramach ustawy o rachunkowości.
Koszty przejęcia
Koszty poniesione w związku z połączeniem zwiększają cenę nabycia, za wyjątkiem kosztów
organizacji poniesionych przy założeniu nowej spółki lub kosztów podwyższenia kapitału spółki,
na którą przechodzi majątek łączących się spółek. Koszty związane z utworzeniem nowego
podmiotu zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych, a koszty związane z
podwyższeniem kapitału pomniejszają ewentualną nadwyżkę wartości emisyjnej nad wartością
nominalną powstałą w związku z podwyższeniem kapitału w trybie połączenia, zaś ewentualną
nadwyżkę zalicza się do kosztów finansowych.
2/3
Podatek odroczony w przypadku połączenia bądź nabycia przedsiębiorstw
Wpisany przez dr Andre Helin
Jak nadmieniono, zmodyfikowany MSSF 3 zabrania ujęcia kosztów w cenie nabycia
przyłączonej jednostki; koszty te należy rozliczyć na zasadach ogólnych MSR (rozpoznać jako
pozostałe koszty operacyjne, koszty finansowe, względnie jako redukcja nadwyżki wartości
emisyjnej nad wartością nominalną akcji).
Uwaga: niniejszy artykuł stanowi fragment rozdziału 4a książki dr. Andre Helina „Ustawa o
Rachunkowości 2009. Komentarz. Wydanie 4", 2009 r.
Więcej informacji o tej książce podajemy w dziale „Praktyczne książki".
3/3