Metoda oceny wielokryterialnej konstrukcji siedzisk pojazdów

PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ
z. 98
Transport
2013
Andrzej Ggorowski
Politechnika Warszawska, Wydzia Transportu
METODA OCENY WIELOKRYTERIALNEJ
KONSTRUKCJI SIEDZISK POJAZDÓW
Rkopis dostarczono, maj 2013
Streszczenie: Zastosowanie odpowiedniej konstrukcji siedziska pojazdu jest wane zarówno
z punktu widzenia komfortu jazdy, bezpieczestwa jak i ochrony zdrowia operatora pojazdu.
W artykule zaprezentowano metod oceny wielokryterialnej konstrukcji siedzisk pojazdów. Pozwala
ona na optymalny wybór siedziska i cise dostosowanie do konstrukcji pojazdu oraz wymaga
i oczekiwa uytkownika. Proponowane narzdzie umoliwia zarówno kompleksow ocen jak
i analiz z uwzgldnieniem tylko wybranych kryteriów czy te okrelonych warunków
eksploatacyjnych. Przedstawiono zarówno algorytm metody jak i przykad zastosowania
praktycznego z uwzgldnieniem gównego priorytetowego kryterium, a mianowicie redukcji drga
niekorzystnie oddziaywujcych na operatora pojazdu.
Sowa kluczowe: metoda oceny, siedzisko pojazdu, ukad wibroizolacji
1. WSTP
Z punktu widzenia komfortu jazdy, bezpieczestwa i ochrony zdrowia operatora
pojazdu oraz spenienia wymaga prawnych i normatywnych[6, 7, 12, 24] zastosowanie
odpowiedniej konstrukcji siedziska w rónych pojazdach staje si koniecznoci. Jednake
wielo rozwiza w tym zakresie znacznie utrudnia prawidowy i optymalny wybór
odpowiedniego ukadu. Wybór ten moe by dokonywany z punktu widzenia rónych
kryteriów, tak aby jak najlepiej dostosowa siedzisko do okrelonego pojazdu i oczekiwa
przyszego uytkownika oraz okrelonych warunków eksploatacyjnych.
Rónorodno typów pojazdów i maszyn roboczych, gdzie wskazane jest zastosowanie
odpowiednich konstrukcji siedziska uzasadnione jest w peni jak juz wspomniano zarówno
ze wzgldu na komfort pracy, ochron zdrowia, ale równie w wielu przypadkach na
precyzje czynnoci wykonywanych podczas pracy (jak to ma miejsce szczególnie w
maszynach roboczych) czy dokadne operowanie urzdzeniami sterowniczymi. Tak wic
przy doborze waciwego ukadu naley uwzgldni równie okrelone warunki
eksploatacyjne.
166
Andrzej Ggorowski
Transport jest obecnie jednym z gównych róde drga mechanicznych
oddziaywujcych niekorzystnie zarówno na konstrukcje pojazdu jak i na czowieka. [6, 8,
12, 20]. Dlatego redukcja drga konieczna jest zarówno z punktu widzenia zapewnienia
trwaoci i okrelonej ywotnoci poszczególnych elementów konstrukcyjnych pojazdu jak
i ograniczenia niekorzystnego wpywu wibracji na organizm czowieka. Aby skutecznie
dokonywa redukcji drga konieczne jest zastosowanie odpowiednich rozwiza
konstrukcyjnych. Najlepszym rozwizaniem, jak pokazuj badania [5, 8, 15-17], jest
zastosowanie konstrukcji wyposaonych w ukady zawiesze.
W artykule zaprezentowano metod oceny wielokryterialnej konstrukcji siedzisk
pojazdów ldowych. Przedstawiono zarówno algorytm metody, jak i przykad
zastosowania praktycznego z uwzgldnieniem priorytetowego kryterium, jakim jest
redukcja drga niekorzystnie oddziaujcych na operatora pojazdu. Gówne zaoenia
metody opracowano na zlecenie przemysu w ramach prac badawczych prowadzonych
przez autora [9, 10].
2. KRYTERIA OCENY
Dokonujc kompleksowej oceny konstrukcji siedziska mona wyróni szereg
kryteriów i wymaga, których spenienie zapewni odpowiednie zachowanie si ukadu
siedziska w okrelonych warunkach eksploatacyjnych, a tym samym spenione zostan
okrelone funkcji celu ukadu. Analiza przepisów, norm[7, 11, 13, 19-23] oraz bada
dotyczce ukadów siedzisk i ich zawiesze[5, 8, 16, 26], jak równie rónorodnych
konstrukcji pojazdów z uwzgldnieniem kabin operatorów[3] pozwolia okreli podane
parametry i funkcje tego typu ukadów. Dokonujc ogólnego podziau mona
wyszczególni sze gównych kryteriów (oraz szereg wymaga z nimi zwizanych)
charakteryzujcych konstrukcje siedziska z ukadem zawiesze. Wród nich moemy
wyróni:
ƒ skuteczno wibroizolacji(w tym m.in. zakres redukcji drga, sterowanie, dynamika),
ƒ niezawodno
techniczna(niezawodno
dziaania,
wytrzymao
i
trwao,
bezpieczestwo),
ƒ produkcyjne (stopie zoenia konstrukcji, technologia, wykonanie, monta),
ƒ obsuga i serwis (wymiana, samodzielny monta, atwo sterowania),
ƒ ergonomia(regulacja, spenienie norm, dostosowanie konstrukcji, wymiary),
ƒ uniwersalno i elastyczno(monta w rónych i pojazdach, róne konfiguracje,
wielowariantowo, zapotrzebowanie odbiorcy, wymagania rynkowe),
ƒ ekonomiczne(nakady, koszty produkcji, cena sprzeday, koszty eksploatacyjne).
Wymagania zwizane z kryteriami wibroizolacji, niezawodnoci technicznej
i ergonomii powinny zosta uznane za obligatoryjne(O), pozostae za za podane(P).
Dokadna i caociowa analiza tych parametrów moe znacznie pomóc na etapie
koncepcyjnym budowy nowego ukadu siedziska z zawieszeniem, jak równie w procesie
zakupu czy modernizacji.
Metoda oceny wielokryterialnej konstrukcji siedzisk pojazdów
167
3. METODA OCENY WIELOKRYTERIALNEJ
W literaturze szeroko stosowane s metody oceny obiektów technicznych z punktu
widzenia okrelonego kryterium np. niezawodnoci konstrukcji [14, 18,], jej
technologicznoci [25] czy te wytrzymaoci [1, 28]. W tych przypadkach poprzez
zdefiniowanie wskaników ilociowych okrela si uyteczno i przydatno ukadu czy
obiektu technicznego w okrelonym obszarze zastosowa i w konkretnych warunkach
eksploatacyjnych. Przykadowo obliczenia niezawodnoci konstrukcji (i jej oceny)
wymagaj m.in. dokonania analizy mechanicznych charakterystyk. To z kolei pociga za
sob konieczno dysponowania danymi z pomiarów w okrelonych warunkach
eksploatacyjnych przy znanym rozkadzie obcie. Czste trudnoci w uzyskaniu
okrelonych dokadnych zbiorów pomiarowych powoduje, e ocena moe by tylko
przybliona(zwaszcza w przypadku obiektów nieliniowych).
Metoda oceny wielokryterialnej
Etap koncepcyjny
projektowania
Analiza moliwych
wariantów rozwiza
Etap inwestycji
Ocena w procesie
zakupu
Wybór podanej
konstrukcji sporód
rozwiza
oferowanych na
rynku
Weryfikacja
wariantów rozwiza
Etap modernizacji
Rys. 1. Zastosowanie proponowanej metody
Kompleksowa ocena konstrukcji pozwala szeroko spojrze na dany ukad i okreli
przydatno w caej dziedzinie parametrów i zastosowa. Wymaga ona jednak
168
Andrzej Ggorowski
uwzgldnienia szeregu wymaga i kryteriów których jednoczesne spenienie jest czsto
trudne do zrealizowania. Dla potrzeb projektowania efektywnych ukadów siedzisk(z
ukadami zawiesze) czy te optymalnego wyboru z rozwiza ju istniejcych
zaproponowano metod oceny wielokryterialnej. Metoda nie wyklucza szczegóowej
analizy z punktu widzenia wybranego kryterium np. obliczenia niezawodnoci konstrukcji,
któr mona dokona w dalszym etapach oceny. Zastosowanie metody przedstawiono na
rys. 1.
Podstawow ide metody jest podzia wszystkich kryteriów na obligatoryjne (KO)
i podane (KP) i przyporzdkowanie im odpowiedniej grupy wymaga. Kryteria
zawierajce grup wymaga obligatoryjnych (O) naley uwzgldni w pierwszej
kolejnoci projektujc nowy siedzisko z ukadem wibroizolacji.
Kryteria zawierajce grup wymaga podanych (P) s podrzdne w stosunku do
wymaga obligatoryjnych, a ich spenienie moe by uzalenione od aktualnych potrzeb
rynkowych i moliwoci produkcyjnych i ekonomicznych oraz potrzeb i oczekiwa
uytkownika. Taki podzia wymusza przyporzdkowanie kryteriom i wymaganiom
podanym mniejszy wag (wi) w stosunku do wymaga obligatoryjnych(priorytetowych).
Przyjto nastpujce zalenoci:
-
-
dla wymaga obligatoryjnych (KO)
0, 6 wi d 1
(1)
0 d wi d 0,6
(2)
dla wymaga pozadanych (KP)
Kryteria ustalaj zadania priorytetowe (obowizkowe) przyszej konstrukcji i funkcje
które mog by zrealizowane w zalenoci od moliwoci produkcyjnych technicznych i
ekonomicznych. Wymaganiom o wikszym znaczeniu powinny zosta nadane wagi o
wikszej wartoci. W ten sposób po analizie wszystkich wymaga mona uzyska ocen
jednostkow(Oj) w zakresie danego kryterium. Kolejnym krokiem jest ustalenie sposobu
oceny kompleksowej poszczególnych moliwych rozwiza konstrukcji - np. poprzez
przyjcie skali punktowej opisanej zalenoci (3):
x d Pi d y ,
x, yC
(3)
Kocowa ocena poszczególnych rozwiza powinna by obliczana zgonie z
nastpujcym wzorem:
n
¦ (w u P )
i
OR
i
i 1
n
¦ wi
i 1
(4)
Metoda oceny wielokryterialnej konstrukcji siedzisk pojazdów
169
Algorytm metody przedstawiono na rys. 2.
Rys. 2. Algorytm proponowanej metody
4. ZASTOSOWANIE METODY DO ANALIZY UKADÓW
AMORTYZOWANYCH SIEDZISK
Obecnie, jak ju wspomniano wczeniej ukady wibroizolacji siedzisk obok zawiesze
pojazdów stanowi podstawowe rozwizanie w zakresie redukcji drga oddziaywujcych
na operatora. Analiza literatury pokazuje, e skuteczno rozwiza siedzisk i ich ukadów
zawiesze moe by róna i nie zawsze sprawdza si w okrelonych warunkach pracy
operatora pojazdu czy te maszyny [ 5, 8, 16, 26]. Oprócz dobrania waciwej konstrukcji
konieczna jest jej optymalizacja w zakresie budowy, parametrów oraz sterowania. Tak
wic osignicie podanej w danych warunkach eksploatacyjnych redukcji drga wynika
nie tylko z ogranicze danej konstrukcji, ale równie z moliwoci sterowania jej
parametrami. Dokonano przegldu zarówno klasycznych ukadów pasywnych jak
adaptacyjnych (semiaktywnych i aktywnych) wyposaonych w systemy sterowania i
pozwalajce dostosowywa parametry ukadu do aktualnych warunków eksploatacyjnych
170
Andrzej Ggorowski
[2, 5, 8, 15-17, 26, 27]. Naley zaznaczy, e ze wzgldu na znaczne trudnoci w
sterowaniu takich ukadów w warunkach rzeczywistych dua cz z nich jest w fazie
bada laboratoryjnych. Podstawowe ukady zestawiono w tab. 1.
Biorc pod uwag powysz analiz, skuteczno wibroizolacji bya priorytetow
(obligatoryjn) i podstawow cech ocenian w analizowanych ukadach. Kryterium w
zakresie efektywnoci wibroizolacji poszczególnych ukadów zawiesze objo
nastpujce wymagania obligatoryjne:
ƒ pasmo czstotliwoci drga tumionych – skuteczno tumienia sygnaów o niskich,
rednich i wysokich czstotliwociach,
ƒ stopie trudnoci w identyfikacji parametrów urzdzenia dla poszczególnych stanów pracy,
ƒ dynamika ukadu w odpowiedzi na wymuszenia harmoniczne i losowe oraz szybkozmienne,
ƒ moliwoci w zakresie obniania duych amplitud sygnau,
ƒ spenienie norm w zakresie redukcji drga do poziomu dopuszczalnego,
ƒ sterowanie – moliwo adaptacji do zmiennych warunków wymusze i drga.
Uwzgldniajc szeroki wachlarz rozwiza siedzisk wyposaonych w system
zawieszenia dokonano kompleksowej ich oceny. Oprócz cech w zakresie skutecznoci
wibroizolacji ocenie poddano szereg innych parametrów analizowanych ukadów, które
decyduj o dostosowaniu siedziska do wymaga normatywnych, technicznych,
ekonomicznych i rynkowych. Dlatego kolejnymi elementami poddanymi analizie i ocenie
byy kryteria niezawodnoci technicznej, produkcyjne(wytwórcze), obsugi, ergonomiczne,
uniwersalnoci i ekonomiczne.
Proces budowy ukadu wibroizolacji naley traktowa bowiem jako caociowy proces
konstruowania caego siedziska. W procesie projektowania nowego siedziska naley wic
uwzgldni inne wymogi zawarte w normach m.in. w zakresie ergonomii i
bezpieczestwa, wymiarów gabarytowych i rozmieszczenia konstrukcji siedziska w
kabinach pojazdów, jego wytrzymaoci oraz palnoci poszczególnych jego elementów.
Realizujc powysz metod wagow w stosunku do konstrukcji zawiesze okrelono
gówne kryteria oceny (uwzgldniajc m.in. wyniki analiz przeprowadzonych w
rozdziaach
poprzednich),
a nastpnie kademu kryterium przyporzdkowano grup wymaga, jakie powinien
spenia przyszy ukad wibroizolacji operatora pojazdów.
Tabela 1
Zestawienie konstrukcji siedzisk z ukadami wibroizolacji
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Rodzaj ukadu
elektropneumatyczny
elektrohydrauliczny
elektromagnetyczny
elektromagnetyczny
hydromechaniczny
magnetoreologiczny
Pneumatyczno magnetoreologiczny
elektroreologiczny
hydromechaniczny
hydropneumatyczny
Wibroizolacja
aktywna
aktywna
aktywna
semiaktywna
semiaktywna
semiaktywna
Oznaczenie
A1
A2
A3
S1
S2
S3
semiaktywna
S4
semiaktywna
pasywna
pasywna
S5
P1
P2
Metoda oceny wielokryterialnej konstrukcji siedzisk pojazdów
171
Oj
Przykadowe wyniki ocen jednostkowych (Oj) dla wybranych kryteriów przedstawiono
na rysunkach 3a, 3b. Wykres 3a przedstawia wyniki oceny jednostkowej dla kryterium
skutecznoci wibroizolacji, 3b natomiast przedstawia wyniki dla grupy wymaga z
kryterium niezawodnoci. Na rys. 4 przedstawiono kompleksow ocen (OR) uzyskan dla
analizowanych rozwiza - uwzgldniajc wszystkie kryteria obligatoryjne i podane( i
wymagania z nimi zwizane). Uzasadniajc wynik kocowy mona wskaza szereg zalet
ukadu S4 (pneumatyczno – magnetoreologicznego), w tym duy zakres sterowania,
odpowiedni dynamik, du stabilno w poszczególnych stanach pracy, odporno na
wysokie i niskie temperatury oraz zanieczyszczenia, mae zapotrzebowanie na energi i
niskie koszty eksploatacyjne, stosunkowo mae wymiary i moliwo zastosowania w
rónych konfiguracjach. Natomiast do gównych wad naley zaliczy przede wszystkim
zoony proces wytwarzania cieczy magnetoreologicznej o dobrych parametrach i znaczne
trudnoci w zastosowaniu efektywnego algorytmu sterowania.
10
8
6
4
2
0
Skuteczno
wibroizolacji (KO)
A1 A2 A3 S1 S2 S3 S4 S5 P1 P2
Oj
a)
10
8
6
4
2
0
Niezawodno
techniczna (KO)
A1 A2 A3 S1 S2 S3 S4 S5 P1 P2
b)
Rys. 3. Przykadowe oceny jednostkowe konstrukcji siedzisk pojazdów z uwzgldnieniem
wybranych kryteriów o: a) kryterium skutecznoci wibroizolacji, b) kryterium niezawodnoci
technicznej
172
Andrzej Ggorowski
Ocena kocowa
OR
10
8
6
4
2
0
A1 A2 A3 S1 S2 S3 S4 S5 P1 P2
Rys. 4. Ocena kocowa analizowanych rozwiza amortyzowanych siedzisk pojazdów
5. PODSUMOWANIE
W artykule zaprezentowano metod oceny wielokryterialnej dla celów wyboru
optymalnej struktury siedziska pojazdu przy uwzgldnieniu rónych kryteriów i wymaga
konstrukcyjnych. Znaczna ilo wymaga normatywnych, jak i oczekiwa co do
przyszych funkcji siedziska (zapewnienie komfortu pracy, bezpieczestwa, ochrony
zdrowia) wymusza okrelenie wanoci poszczególnych kryteriów, dlatego metod oparto
na ocenie wagowej. Pozwolio to stworzy narzdzie kompleksowej oceny z moliwoci
wyboru tylko okrelonych kryteriów oraz elastyczn modyfikacj ich wag. Praktyczne
zastosowanie metody pokazano na przykadzie oceny i wyboru siedziska pojazdu przy
uwzgldnieniu wibroizolacji, jako kryterium priorytetowego.
Obecnie konstrukcje pojazdów musz uwzgldnia ochron ludzi(operatorów maszyn
roboczych i pojazdów) przed drganiami[6, 24]. Aby móc zastosowa skuteczne
rozwizanie w tym zakresie naley uwzgldni przy wyborze szereg kryteriów
dotyczcych warunków eksploatacyjnych pojazdu oraz warunków pracy operatora. Z
kolei, aby zapewni odpowiedni dokadno oceny naley w modelu uwzgldni jak
najwicej parametrów wpywajcych na kocow jej warto. Dalsze badania autora bd
dotyczy metod ocen szczegóowych z uwzgldnieniem wybranych kryteriów.
Bibliografia
1. Bezowski A., Metoda oceny wytrzymaoci dugotrwaej kompozytów polimerowych, Kompozyty
(Composites) 1(2001)1 s 38-41.
2. Beater P.: Pneumatic Drives, System Design, Modelling and Control, Springer-Verlag, Berlin
Heidelberg, 2007.
3. Borkowski W., Konopka St., Prochowski L. Dynamika maszyn roboczych, WNT, 1996
Metoda oceny wielokryterialnej konstrukcji siedzisk pojazdów
173
4. Choi SB, Choi YT, Chang EG, Han SJ. Control characteristics of a continuously variable ER damper.
Mechatronics 1998;8:143-161.
5. Choi SB , H.K. Lee, E.G. Chang. Field test results of a semi-active ER suspension system associated
with skyhook controller. Mechatronics 11/ (2001), pp. 345-353.
6. Dyrektywa 2002/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie
minimalnych wymaga w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczestwa dotyczcych naraenia
pracowników na ryzyko spowodowane czynnikami fizycznymi (wibracji) (szesnasta dyrektywa
szczegóowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG).
7. Dyrektywa 2005/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 wrzenia 2005 r. zmieniajca
dyrektyw Rady 74/408/EWG w sprawie pojazdów silnikowych w odniesieniu do siedze, ich punktów
mocowania i zagówków.
8. Fuller, C.R., S.J. Elliott, and P.A. Nelson. Active control of vibration. 1996, London: Academic Press.
9. Ggorowski A.: Ustalenie metod badawczych dajcych podstaw dla przeprowadzenia weryfikacji
odpowiednich rozwiza moliwych do zastosowania w budowie siedzenia operatora maszyn
roboczych. Projekt badawczy nr 01 05/10/2010 Przedsibiorstwa Innowacyjno -Wdroeniowego,
Grzegorz Janiewicz Wichrowe Wzgórze 10/62, 61-674 Pozna, 2010.
10. Ggorowski A.: Budowa teoretycznego modelu optymalnego rozwizania technicznego ukadu
wibroizolacji gwarantujcego spenienie norm , w tym ; konstrukcyjnych , technicznych ,
technologicznych i uytkowych (dla ukadu amortyzujcego do foteli operatorów maszyn roboczych i
pojazdów). Projekt badawczy nr 01 05/10/2010 Przedsibiorstwa Innowacyjno -Wdroeniowego,
Grzegorz Janiewicz Wichrowe Wzgórze 10/62, 61-674 Pozna, 2010/2011.
11. ISO 10326-1 1992 Mechanical vibration -- Laboratory method for evaluating vehicle seat vibration -Part 1: Basic requirements.
12. ISO 2631-1:1997: Mechanical Vibration and Shock - Evaluation of human exposure to whole-body
vibration, Part 1, General Requirements, International Standards Office, Switzerland, Geneva, 1997
13. ISO 7096 Earth-moving machinery – Laboratory evaluation of operator seat vibration, 2000.
14. Jinhua MI, Yanfeng LI, Huang H-Z, LIU. Y, Zhang X-L.: Reliability analysis of multi-state system with
common cause failure based on bayesian networks. Eksploatacja i niezawodnosc – Maintenance and
Reliability 2013; 15 (2): 169–175.
15. Lai C. Y, Liao W H.: Vibration Control of a Suspension System via a Magnetorheological Fluid
Damper. Journal of Vibration and Control, Sage Publications 2002/ 8: 527-547,.
16. Lang F.G., Kirk T.G., McCormac A., Wilson, R.J., Wilson, J.N., “An electrohydraulic seat suspension
system for off-highway vehicles”, College of Engineering, University of Saskatchewan, 1988.
17. Mead, D.J., Passive vibration control. 1999. London: John Wiley & Sons Ltd.
18. Niewczas A.: A method of speed-up reliability evaluation of the internal combustion engine,
Eksploatacja i Niezawodnosc - Maintenance and Reliability 1(4)/2000, 16-23.
19. PN-ISO 11112:1998 Maszyny do robót ziemnych. Siedzisko operatora. Wymiary i wymagania
20. PN-EN 14253:2008 Drgania mechaniczne -- Pomiar i obliczanie zawodowej ekspozycji na drgania o
ogólnym dziaaniu na organizm czowieka dla potrzeb ochrony zdrowia -- Wytyczne praktyczne.
21. PN-ISO 4253:1996 Cigniki rolnicze -- Usytuowanie siedziska operatora – Wymiary.
22. PN-ISO 5353:1998 Maszyny do robót ziemnych, cigniki i maszyny rolnicze i lene -- Punkt bazowy
siedziska.
23. PN-EN 30326-1 2000 Drgania mechaniczne. Laboratoryjna metoda oceny drga siedziska w pojedzie.
Wymagania podstawowe.
24. Rozporzdzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 5 sierpnia 2005 r. w sprawie bezpieczestwa i
higieny pracy przy pracach zwizanych z naraeniem na haas lub drgania mechaniczne. DzU nr 157,
poz. 318.
25. Skarbiski M., Skarbiski J., Technologiczno konstrukcji maszyn. WNT, Warszawa. 1987.
26. Song, X. , Ahmadian, M.: Study of Semiactive Adaptive Control Algorithms with Magneto-Rheological
Seat Suspension. In: 2004 SAE World Congress, Detroit, Michigan, March 8–11, 2004 SAE
International 2004-01-1648, 2004.
27. Soong, T.T., Active structural control: theory and practice. 1990. New York: John Wiley & Sons.
174
Andrzej Ggorowski
28. Tomaszek H, Jasztal M, Zieja M. A simplified method to assess fatigue life of selected structural
components of an aircraft for a variable load spectrum. Eksploatacja i Niezawodnosc - Maintenance and
Reliability 2011; 4: 29-34.
A METHOD FOR MULTI-CRITERIA EVALUATION OF VEHICLE SEAT STRUCTURE
Summary: Using an appropriate vehicle seat structure is important both in terms of comfort, safety and
health protection to the vehicle operator. This paper presents a method for multi-criteria evaluation of vehicle
seat structure. It allows for the optimal choice of seat and closely align to the vehicle structure and the
requirements and expectations of the user. The proposed tool provides both a comprehensive assessment of
how and analysis, taking into account only the selected criteria or specific operating conditions. Presents
both the algorithm and the method of practical application examples including the main priority criterion,
namely the vibration reduction which adversely affect the vehicle operator.
Keywords: method of assessment, the vehicle seat, vibration isolation system