Sześciolatki jako tutorzy

marzec, 2014 r.
Aleksandra Dmowska, Joanna Kalka
Instytut Psychologii
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Sześciolatki jako tutorzy
„Krytycyzm jest początkiem dyskusji, a dyskusja jest możliwa wyłącznie pomiędzy równymi sobie:
tylko kooperacja zdobędzie to, czego nie zdołało osiągnąć intelektualne zahamowanie spowodowane przez niekwestionowaną pewność wszechwiedzącego dorosłego. Świadczy to o tym, że relacje z rówieśnikami sprzyjają powstawaniu konfliktów poznawczych i próbom ich rozwiązania”
(Piaget, 1967).
Tutoring
Tutoring rówieśniczy – metoda nauczania opierająca się na pomocy rówieśnika w zrozumieniu
i nauczeniu się jakiegoś materiału. Jedna osoba (tutor) ma większe kompetencje w jakimś obszarze niż
druga (uczeń) lub uczniowie posiadają odmienne informacje na dany temat. Relacja między uczniami
ma charakter relacji dopełniania się i jest korzystna dla obu stron przy odpowiednim monitorowaniu jej
przebiegu przez nauczyciela.
Korzyści dla ucznia
• otrzymywanie wiedzy od bardziej
doświadczonej osoby
• możliwość obrony własnego zdania,
co nie zawsze jest możliwe w konfrontacji z nauczycielem
• swobodniejsze zachowanie, mniejsze
napięcie podczas nauki
• szybsze przyswajanie wiedzy, niż
z uczniem na podobnym poziomie
• szybsze przyswajanie wiedzy, niż
podczas samodzielnej pracy
• brak obawy przed oceną, skarceniem
Interakcja w parze
ekspert – nowicjusz
Uczeń
Tutor
Uczeń
Uczeń
Relacja pionowa:
dopełnianie się
Różny poziom
kompetencji
• okazja do trenowania umiejętności
nawiązywania kontaktu, podtrzymywania
rozmowy, zadawania pytań i odpowiadania
na nie, a także uważnego słuchania
• nauka współpracy z różnymi osobami,
nie tylko tymi, które darzy się sympatią
• zaktywizowanie dzieci trochę wycofanych
z życia klasy czy grupy
(Nashville, 2006r.)
Tutoring rówieśniczy, a tworzenie się przyjaźni.
KIEDY TUTORING MOŻE BYĆ SKUTECZNY?
SZKOŁA
Chętni
uczniowie
NAUCZYCIEL
• Działa w modelu podmiotowym, co oznacza, że jej głównym celem jest rozwój uczniów i nauczycieli, a nie natychmiastowe efekty, jak w modelu technologicznym
• Jest otwarta i elastyczna
• Opiera metodykę pracy na aktywności ucznia
Otwarta
szkoła
Elastyczny
nauczyciel
Korzyści dla tutora
• analiza i scalanie swojej wiedzy,
uzupełnianie braków
• konfrontacja swojego punktu widzenia
z punktem widzenia nauczanego
• wzmacnianie poczucia własnej
wartości i poczucia kompetencji
• zdobywanie umiejętności w przekazywaniu wiedzy innym
• zdobywanie umiejętności w korzystaniu z wiedzy nabytej, poprzez przekazywanie jej komuś innemu
Dlaczego warto stosować
tutoring rówieśniczy wśród 6-latków?
Tutoring rówieśniczy pomaga uświadomić sobie własną
gotowość szkolną, gdyż umożliwia dziecku zauważenie
i zrozumienie tego, że w niektórych czynnościach radzi sobie lepiej niż inne dzieci, a w innych nieco gorzej, a także,
że w niektórych sytuacjach może pomóc innym, a w innych
samo jeszcze potrzebuje pomocy. Mając takie poczucie,
dziecko będzie czuło się pewniej w nowej dla niego roli
ucznia, co ma szczególne znaczenie dla sześciolatków rozpoczynających naukę w szkole. Tutoring buduje również
umiejętności nawiązywania kontaktów społecznych, podtrzymywania ich oraz odnalezienia się w grupie rówieśniczej, a są to kompetencje kluczowe dla społecznego aspektu gotowości szkolnej.
KORZYŚCI DLA
OBU STRON
BADANIA
Badanie relacji w klasie metodą socjometryczną –>11 tygodni trzydziestominutowych sesji tutoringu rówieśniczego
trzy razy w tygodniu –> ponowne badanie socjometryczne
WYNIKI
Efektem tutoringu było zaprzyjaźnienie się przynajmniej
z jedną osobą, jeśli przed jego zastosowaniem dziecko nie
posiadało żadnego przyjaciela. Brak takiego efektu w grupie
kontrolnej
Wspólne
uczenie się
i praca
w grupach
• Otwiera się na pracę metodą projektową
Próba zastąpienia
relacji uczeń-nauc
zyciel, relacją ucze
ń-tutor
Przejmowanie przez tutora różnych funkcji nauczyciela
anym
poczucie bycia wykorzystyw
Negatywne odczucia tutora,
ci dla siebie
przez nauczyciela, braku korzyś
• Postrzega uczniów jako indywidualne jednostki
• Monitoruje aktywność dzieci, aby zapobiec rozmowom
nie na temat, przekazywaniu błędnych informacji, nadużywaniu przez tutora swej pozycji
• Jest elastyczny i gotowy przekształcać swoje dotąd stosowane metody
• Jest zorientowany na osobę, a nie na treści, co oznacza, że
jego głównym celem nie jest „przerobienie” jak największej części zagadnień, lecz rozwój uczniów i swój własny
ZAGROŻENIA
ZWIĄZANE
Z TUTORINGIEM
RÓWIEŚNICZYM
k możliwości
acją tutoringu i bra
tu
sy
za
po
a”
ni
cz
„u
i uczącej sie
Przyjmowanie roli
l osoby nauczającej
ró
y
ian
zm
k
ra
(b
bycia tutorem
• Daje szansę uczniom na konstruowanie swojej wiedzy,
a nie przyjmowanie gotowych informacji bez głębszego
ich przetworzenia i zaangażowania w zrozumienie
d uczniem
tutora dominacji na
Odczuwanie przez
ji z nauczycielem,
prawidłowej relac
ia
en
rz
wo
yt
w
ak
Br
ania
i wzajemnego zauf
osłabienie kontaktu
Posiadanie przez tutora ograniczonej wiedzy w danym nauczanym aspekcie
Zbyt duża ingerencja nauczyciela w relacje uczeń
-tutor, usztywnienie relacji
Plakat przygotowny na konferencję pt. : „Dziecko 6-letnie w szkole: wyzwanie dla dziecka, rodziny i szkoły” współfinansowaną ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.