Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn
Transkrypt
Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn
Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005 - 2006 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn ________ na lata 2005-2006 (z przedłużonym okresem programowania do 2013 roku) Krotoszyn 2005 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005 - 2006 Spis treści I. Wstęp ..............................................................................................................................3 A. Obszar i czas realizacji Lokalnego Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn.....................................................................................5 II. Sektorowy Program Operacyjny (SPO) Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich ...6 III. Cele. Priorytety. Działania w ramach SPO ROL...........................................8 IV. Powiązanie Lokalnego Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich z innymi dokumentami. ................................................................................................................12 V. Wpływ na sytuację środowiskową obszarów wiejskich.............................15 VI. Działanie 3.2 Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa..16 VII. Sytuacja społeczno-gospodarcza obszarów wiejskich Gminy Krotoszyn. ........................................................................................................................22 A. Zadania inwestycyjne Gminy Krotoszyn 2005-2013 .............................73 B. Plan finansowy na lata 2005-2006 ...............................................................80 VIII. Wdrażanie Planu Rozwoju Gminy ....................................................................81 IX. System monitorowania i ewaluacji Planu w Gminie Krotoszyn. ..........82 X. Sposoby oceny Planu..............................................................................................88 XI. Podsumowanie ........................................................................................................89 Strategia Promocji Lokalnego Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn .........................................................................................................................89 XII. Karty miejscowości Gminy Krotoszyn ..........................................................93 Mapa aktywności wsi w gminie Krotoszyn ........................................................110 Krotoszyn 2005 2 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005 - 2006 I. Wstęp Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn jest kompleksowym dokumentem określającym strategię społeczno-gospodarczą Gminy Krotoszyn na lata 2005 – 2006, a także wskazuje planowane działania w latach 2007 – 2013 w kontekście zadań realizowanych w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich”. Jak również: 1. Dotacje na infrastrukturę ochrony środowiska (ZPORR - Dz. 1.2) 2. Dotacje na regionalną infrastrukturę ochrony zdrowia (ZPORR - Dz. 1.3.2) 3. Dotacje na lokalną infrastrukturę ochrony zdrowia (ZPORR - Dz. 3.5.2) 4. Dotacje na lokalną infrastrukturę edukacyjną i sportową (ZPORR - Dz.3.5.1) 5. Dotacje na promocję aktywności zawodowej młodzieży (SPO RZL - Dz. 1.2b) 6. Dotacje na rozwój umiejętności powiązany z potrzebami regionalnego rynku pracy i możliwości kształcenia ustawicznego w regionie (ZPORR - Dz. 2.1) 7. Wsparcie otoczenia społecznego osób bezrobotnych (SPO RZL - Dz. 1.3) 8. Dotacje na reorientację zawodową osób odchodzących z rolnictwa (ZPORR - Dz. 2.3) 9. Dotacje na reorientację zawodową osób zagrożonych procesami restrukturyzacyjnymi (ZPORR - Dz. 2.4) 10. Wsparcie równości szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy (SPO RZL - Dz. 1.6a) 11. Wsparcie osób o znacznym i umiarkowanym stopniu niepełnosprawności na otwartym rynku pracy (SPO RZL - Dz. 1.4a) 12. Wspieranie osób z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym (SPO RZL - Dz. 1.5) 13. Dotacje na rewitalizację obszarów poprzemysłowych i powojskowych (ZPORR Dz. 3.3.2) Krotoszyn 2005 3 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005 - 2006 14. Dotacje dla obszarów podlegających restrukturyzacji (ZPORR - Dz. 3.2) 15. Dotacje na obszary wiejskie (ZPORR - Dz. 3.1) 16. Dotacje na rozwój turystyki i kultury (ZPORR - Dz. 1.4) 17. Dotacje na odnowę wsi oraz zachowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego wsi (SPO ROL - Dz. 2.3) 18. Dotacje na pilotażowy program LEADER + (SPO ROL - Dz. 2.7) 19. Dotacje na scalanie gruntów (SPO ROL- Dz. 2.2) 20. Dotacje na infrastrukturę społeczeństwa informacyjnego (ZPORR - Dz. 1.5) 21. Dotacje na regionalne strategie innowacyjne i transfer wiedzy (ZPORR - Dz. 2.6) 22. Dotacje na wyrównywanie szans edukacyjnych poprzez programy stypendialne (ZPORR - Dz. 2.2) Dokument został przygotowany na podstawie następujących dokumentów o charakterze programującym: Narodowy Plan Rozwoju Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Strategia Rozwoju Województwa Wielkopolskiego Strategia Rozwoju Gminy Krotoszyn Wieloletni Plan Inwestycyjny Gminy Krotoszyn Konstrukcja Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich w znaczącym stopniu opiera się również na dokumentach wypływających z Narodowego Planu Rozwoju, czyli m.in.: Sektorowym Programie Operacyjnym SPO ROL oraz Planie Rozwoju Obszarów Wiejskich. Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn przedstawia sytuację społeczno-ekonomiczną Gminy, formułuje cele i zawiera opis strategii zmierzającej do osiągnięcia rozwoju społecznego i gospodarczego. Szacuje spodziewane efekty planowanych interwencji i wpływ na przebieg procesów rozwojowych, wskazuje kierunki zaangażowania środków funduszy strukturalnych i środków własnych gminy. Krotoszyn 2005 4 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005 - 2006 Dokument oparty został na założeniach ujętych w Strategii Rozwoju Gminy Krotoszyn, Planie Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy. We wnioskach końcowych, służących opracowaniu Planu wzięto również pod uwagę wyniki debat strategicznych organizowanych metodą aktywnego planowania strategicznego, w których brali udział reprezentanci środowisk społecznych, biznesowych, gospodarczych, samorządowych itp. A. Obszar i czas realizacji Lokalnego Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn Plan obejmuje terytorialnie i administracyjnie całą Gminę Krotoszyn, która wchodzi w skład powiatu krotoszyńskiego, a ten z kolei w skład województwa wielkopolskiego. Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich został zakreślony na lata 2005 – 2006 z przedłużonym okresem planowania na lata 2007-2013. Tak zdefiniowany czas realizacji został wpisany w ramy czasowe SPO ROL 2005 – 2006. Pozwala to na precyzyjne określenie zarówno harmonogramu realizacji zadań ujętych w Planie oraz kosztów ich realizacji. Przyjęcie dłuższego okresu realizacji mogłoby negatywnie wpłynąć na dokładność szacunków kosztów finansowych. Zadania, które zostały uwzględnione w planie ze względów technicznych mają charakter zadań wieloletnich, dlatego też uznano, że optymalnym okresem planowania jest okres 2005 - 2006. Zadania proponowane w planie, są zlokalizowane w różnych częściach Gminy, co spowodowane jest potrzebami zgłaszanymi przez społeczność. Plan Rozwoju Lokalnego 2005-2006 będzie służył jako punkt odniesienia dla działań o charakterze rozwojowym, podejmowanych z zasobów środków własnych, jak również pozwoli określić wysokość interwencji z funduszy unijnych w ramach SPO ROL, w Priorytecie Nr 2, tj. Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich, w ramach działania 2.3, tj. Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa. Krotoszyn 2005 5 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 II. Sektorowy Program Operacyjny (SPO) Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich Sektorowy Program Operacyjny sektora żywnościowego elementów realizacji oraz strategii (SPO) Restrukturyzacja i modernizacja rozwój obszarów rozwoju społeczno – wiejskich stanowi gospodarczego jeden określonej z w Narodowym Planie Rozwoju. Przekształcenia strukturalne w rolnictwie i gospodarce żywnościowej oraz zrównoważony rozwój obszarów wiejskich, to jedne z najważniejszych wyzwań, jakie w dobie integracji stoją przed Polską. Wynika to z pozycji, jaką zajmuje rolnictwo w strukturze gospodarki polskiej, a także dużej skali niezbędnych dostosowań całości sektora żywnościowego do warunków konkurencji na Jednolitym Rynku. Biorąc pod uwagę zasadniczy cel polityki strukturalnej, jakim jest poprawa spójności społeczno – gospodarczej na poziomie wewnętrznym (krajowym) i zewnętrznym (w ramach UE), konieczne jest wzmocnienie działań służących niwelowaniu istniejących dysproporcji w poziomie rozwoju obszarów wiejskich w stosunku do terenów zurbanizowanych. Zdefiniowane w strategii SPO cele, realizowane będą w ramach trzech priorytetów. Cele programu: 1) Poprawa konkurencyjności oraz trwałego i zrównoważonego rozwoju sektora rolnego, 2) Wsparcie dla przemysłu przetwórczego w celu poprawy jego pozycji konkurencyjnej, 3) Wsparcie wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich. Priorytety: I. Wspieranie zmian i dostosowań w sektorze rolno-żywnościowym. II. Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich. III. Pomoc techniczna. SPO obejmuje lata 2005 – 2006 i realizowany będzie w oparciu o środki wspólnotowe, pochodzące z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej – Krotoszyn 2005 6 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Sekcja Orientacji (EFOiGR – Sekcja Orientacji), w połączeniu ze środkami krajowym (budżet państwa, środki samorządów oraz środki własne beneficjentów). Łączne nakłady środków publicznych w ramach tego programu wyniosą 1784,15 mln euro, z czego 1192,69 mln euro stanowić będą środki UE oraz 591,46 mln euro krajowe środki publiczne. Uzupełnienie Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich, określa szczegółowo zasady wdrażania działań, które będą realizowane w ramach Programu. Zarówno Sektorowy Program Operacyjny, jak i jego uzupełnienie, opracowane zostały w oparciu o odpowiednie przepisy acquis communautaire, a w szczególności o Rozporządzenie Rady (WE) 1260/1999, Rozporządzenie Rady (WE) 1257/1999, Rozporządzenie Komisji (WE) 817/2005, Rozporządzenie Komisji (WE) 1685/2000, Rozporządzenie Rady (WE) 1783/2003, Rozporządzenie Komisji (WE) 963/2003 oraz Rozporządzenie Komisji (WE) 448/2005. Krotoszyn 2005 7 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 III. Cele. Priorytety. Działania w ramach SPO ROL Przekształcenia strukturalne w rolnictwie i rybołówstwie oraz rozwój obszarów wiejskich to jedna z osi rozwoju społeczno – gospodarczego Narodowego Planu Rozwoju 2005 – 2006. Ponadto, priorytetami NPR są: wspieranie konkurencyjności przedsiębiorstw, rozwój zasobów ludzkich i zatrudnienia, tworzenie warunków dla zwiększenia poziomu inwestycji, promowanie zrównoważonego rozwoju i spójności przestrzennej oraz wzmacnianie potencjału rozwojowego regionów i przeciwdziałanie marginalizacji niektórych obszarów. Sektorowy Program Operacyjny wpisuje się w założenia strategiczne NPR; stanowi główny instrument realizacji zadań z zakresu przekształceń w obszarze rolnictwa i gospodarki żywnościowej, a także podejmuje (obok innych programów sektorowych oraz Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego) zadania związane z rozwojem obszarów wiejskich. Poziom stanu rozwoju wsi i sektora rolno – żywnościowego oraz analiza istniejących problemów i szans rozwojowych w tych dziedzinach pozwoliła na sformułowanie trzech zasadniczych celów. Zostały one zdefiniowane jako: CEL 1. Poprawa konkurencyjności oraz trwałego i zrównoważonego rozwoju sektora rolnego. Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej i włączenie sektora rolnego do Jednolitego Rynku oznacza z jednej strony rozszerzenie możliwości zbytu krajowych produktów rolnych, z drugiej zaś – zaostrzenie warunków konkurencji. W sytuacji występowania słabości strukturalnych polskiego rolnictwa, związanych z rozdrobnioną strukturą agrarną, niskim poziomem technologicznym produkcji, słabo rozwiniętymi powiązaniami rynkowymi, przerostem zatrudnienia oraz niskim poziomem wykształcenia producentów, konieczne jest wsparcie działań sprzyjających wzrostowi konkurencyjności polskiego rolnictwa na Jednolitym Rynku oraz na rynkach światowych. Wsparcie ma na celu poprawę pozycji konkurencyjnej polskiego sektora rolnego poprzez, rynkowe ukierunkowanie produkcji, dostosowanie podmiotów działających w sektorze rolnictwa do wymogów unijnych w zakresie bezpieczeństwa i higieny żywności, ochrony środowiska oraz dobrostanu zwierząt, poprawę struktury agrarnej, a także podwyższenie poziomu i umiejętności zawodowych rolników i innych osób pracujących w rolnictwie. Krotoszyn 2005 8 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Poprawa konkurencyjności sektora rolnego w wyniku modernizacji gospodarstw, lepszego wykorzystania czynników produkcji, obniżenia kosztów produkcji, jej rynkowego ukierunkowania oraz dywersyfikacji działalności przyczyni się do wzrostu dochodów w rolnictwie, a co za tym idzie – do poprawy sytuacji materialnej rodzin rolniczych. Zrównoważony rozwój rolnictwa wpisuje się w koncepcję zwiększania spójności gospodarczej, społecznej oraz przestrzennej w skali regionalnej, krajowej i unijnej. Ze względu na rolę, jaką odgrywa rolnictwo w polskiej gospodarce oraz udział zatrudnionych w rolnictwie, zwiększenie konkurencyjności tego sektora oraz jego zrównoważony rozwój mają doniosłe znaczenie dla sytuacji społeczno – gospodarczej kraju. CEL 2. Wsparcie dla przemysłu przetwórczego w celu poprawy jego pozycji konkurencyjnej W związku z przystąpieniem do UE, w obliczu wzmożonej presji konkurencyjnej staną również zakłady przetwórstwa artykułów rolnych. Polski przemysł przetwórczy charakteryzuje się słabo rozwiniętymi powiązaniami rynkowymi, niedostatecznym poziomem wyposażenia technicznego, technologicznego i know-how oraz brakami w zakresie dostosowania do niektórych wymogów wspólnotowych. Dlatego, w celu zwiększenia konkurencyjności sektora przetwórstwa oraz lepszego wykorzystania szans, jakie stwarza rozszerzenie rynku zbytu polskich produktów rolnych, niezbędne jest wsparcie modernizacji sektora w kierunku poprawy jakości produkcji, jej rynkowego ukierunkowania oraz dostosowania zakładów przetwórstwa do unijnych standardów w zakresie higieny i bezpieczeństwa żywności, ochrony środowiska oraz dobrostanu zwierząt. CEL 3. Wsparcie wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich Zrównoważony rozwój oznacza prowadzenie polityki rozwojowej w sposób zapewniający trwałość struktur społecznych, gospodarczych i kulturowych. Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich wiąże się z koncepcją wielofunkcyjności, polegającej na promowaniu rozwoju funkcji pozarolniczych obszarów wiejskich, kształtowaniem warunków dla różnorodnej działalności ekonomicznej, utrzymaniem wartości krajobrazowych i przyrodniczych, zachowaniem tradycji i dziedzictwa kulturowego rozwojem funkcji społecznych i kulturalnych oraz rozwojem infrastruktury społecznej i technicznej. Wsparcie na rzecz zrównoważonego rozwoju zwiększy atrakcyjność obszarów wiejskich jako miejsca życia i pracy, przyczyni się do redukcji bezrobocia na wsi oraz Krotoszyn 2005 9 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 pozwoli na kształtowanie produkcji rolnej zgodnie z wymogami ochrony środowiska i zachowania krajobrazu. Struktura programów operacyjnych przyjęta przez Polskę w okresie programowania 2005 – 2006 przewiduje realizację strategii rozwoju społeczno – gospodarczego w ramach monofunduszowych programów sektorowych oraz Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Ze względu na przyjętą strukturę programów operacyjnych oraz określony obszar interwencji poszczególnych funduszy strukturalnych, zadania związane ze wsparciem rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich realizowane będą nie tylko w ramach SPO, ale również w oparciu o pozostałe programy operacyjne. SPO „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich” realizować będzie opisane wyżej cele strategiczne za pośrednictwem piętnastu działań, w tym trzech działań pomocy technicznej, zgrupowanych w następujących priorytetach: Priorytet I. Wspieranie zmian i dostosowań w sektorze rolno – żywnościowym W ramach priorytetu I podejmowane będą działania restrukturyzacyjne i modernizacyjne w sektorze rolno-żywnościowym, w celu poprawy jego konkurencyjności i dochodowości, zapewnienia bezpieczeństwa i odpowiedniej jakości produkcji oraz dostosowania do standardów unijnych. Priorytet ten realizowany będzie, zarówno poprzez bezpośrednie wsparcie inwestycyjne, jak też działania szkoleniowe i doradcze. Pomoc inwestycyjna dotyczyć będzie zwłaszcza stymulowania dostosowania poprawy jakości warunków produkcji produktów rolnych rolnej oraz do standardów kształtowania UE, procesów produkcyjnych w zgodzie z wymogami ochrony środowiska. Poprzez szkolenia i doradztwo tworzone będą warunki dla racjonalnego i pełnego wykorzystania instrumentów dostępnych dla wsi i rolnictwa w warunkach integracji z UE. W ramach priorytetu I wdrażane będą następujące działania: 1) Inwestycje w gospodarstwach rolnych, 2) Ułatwianie startu młodym rolnikom, 3) Szkolenia, 4) Wsparcie doradztwa rolniczego, 5) Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych. Priorytet ten realizowany będzie w ścisłym powiązaniu z działaniami, dostępnymi w ramach Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich, realizowanymi w oparciu o środki EFOiGR – Sekcja Gwarancji. Krotoszyn 2005 10 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Priorytet II. Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich Koncepcja zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich zakłada wspieranie podejmowania na tych terenach zróżnicowanej działalności gospodarczej oraz kształtowanie jej w sposób zapewniający zachowanie walorów środowiskowych i kulturowych, poprawę warunków życia poprzez rozwój infrastruktury oraz zapewnienie mieszkańcom i przedsiębiorcom dostępu do usług, a także rozwój funkcji kulturowych i społecznych wsi. Udzielane w ramach priorytetu wsparcie będzie służyło poprawie zagospodarowania przestrzennego wsi, uatrakcyjnieniu obszarów wiejskich jako miejsca zamieszkania oraz prowadzenia działalności gospodarczej, kreowaniu nowych miejsc pracy i ograniczeniu bezrobocia na wsi, oraz tworzeniu nowych źródeł dochodu dla ludności wiejskiej. W ramach priorytetu II realizowane będą następujące działania: 1) Przywracanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego naturalną katastrofą lub pożarem oraz wprowadzenie odpowiednich instrumentów zapobiegawczych, 2) Scalanie gruntów, 3) Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego wsi, 4) Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodów, 5) Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi, 6) Rozwój i ulepszanie infrastruktury technicznej związanej z rolnictwem, 7) Pilotażowy Program Leader +. Działania związane ze stymulowaniem rozwoju obszarów wiejskich będą również realizowane w ramach pozostałych Sektorowych Programów Operacyjnych, Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego oraz Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Priorytet III. Pomoc techniczna. 1) Wsparcie systemu zarządzania i wdrażania programu, 2) Rozwój instytucjonalny, 3) Informowanie i promocja programu. Krotoszyn 2005 11 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 IV. Powiązanie Lokalnego Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich z innymi dokumentami. Ocena ex-ante przeprowadzona była zgodnie z art. 40 i art. 41 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1260/1999, a jej przedmiotem był projekt uzupełnienia Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich” (wersja z kwietnia 2003 r.). Ocena ex-ante została przeprowadzona na zlecenie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi przez niezależnego ewaluatora wybranego w drodze zamówienie publicznego. Wykonawcą oceny było Europejskie Centrum Doradztwa i Szkoleń (ECDS). W przygotowaniu opracowania uczestniczyli eksperci reprezentujący różne ośrodki naukowe z kraju. Ocena dotyczyła następujących obszarów: • - spójności pomiędzy Sektorowym Programem Operacyjnym a uzupełnieniem programu, • - zgodności z prawodawstwem UE, • - spójności celów, priorytetów i działań z politykami wspólnoty, politykami krajowymi oraz strategią NPR, • - wpływu zaproponowanych działań na sytuację gospodarczą, społeczną i środowiskową, • - oceny efektywności proponowanego systemu instytucjonalnego, • - identyfikacji zagrożeń związanych z realizacją Programu. Szczegółowe wyniki ewaluacji ex-ante zostały zawarte w dokumencie pt. „Ocena ex-ante Uzupełnienia Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich”. Poniżej przedstawiono streszczenie oceny ex-ante oraz informacje na temat zmian dokonanych w dokumentach programowych w związku z rekomendacjami przedstawionymi przez ewaluatorów. a. Ocena spójności pomiędzy Sektorowym Programem Operacyjnym a uzupełnieniem programu Krotoszyn 2005 12 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Przedmiotem oceny było uzupełnienie SPO z kwietnia 2003 r. oraz Sektorowy Program Operacyjny z listopada 2003 r. Zespół oceniający wskazał na istotne różnice między dwoma powyższymi dokumentami, tj. w zakresie: priorytetów, działań, celów szczegółowych i podziału środków finansowych. Występujące różnice w Sektorowym Programie Operacyjnym i jego uzupełnieniu, są konsekwencją odległości czasowej, w jakiej powstawały oba dokumenty. Na obecnym etapie procesu programowania oba dokumenty są zgodne po każdym względem. b. Ocena zgodności uzupełnienia programu z prawodawstwem unijnym Zespół oceniający stwierdził, iż uzupełnienie programu jest zgodne pod względem merytorycznym i prawnym z przepisami prawa wspólnotowego, tj. Rozporządzeniem Rady (WE) nr 1260/99, Rozporządzeniem Rady (WE) nr 1257/99 oraz Rozporządzeniem Komisji (WE) nr 817/2005. 10 c. Ocena spójności celów, priorytetów i działań ze strategią Narodowego Planu Rozwoju, politykami wspólnoty oraz politykami krajowymi Zgodność z Narodowym Planem Rozwoju Zdaniem zespołu oceniającego, uzupełnienie SPO jest zgodne z Narodowym Planem Rozwoju. d. Zgodność z Planem Rozwoju Obszarów Wiejskich Wskazano, iż uzupełnienie SPO jest zgodne z Planem Rozwoju Obszarów Wiejskich. Spójność ta dotyczy przede wszystkim strategicznych celów rozwoju obszarów wiejskich oraz instrumentów ich realizacji. Według zespołu oceniającego, rozbicie wsparcia dla rolnictwa i obszarów wiejskich na dwa programy oraz inne instrumenty wsparcia Wspólnoty, może utrudniać prowadzenie jednolitej polityki na poziomie kraju i regionu. Jednocześnie zauważono, że wdrażanie obydwu tych programów w ramach jednej instytucji zarządzającej pomoże w skoordynowaniu planowanych działań. e. Zgodność z politykami krajowymi Wskazano, iż uzupełnienie SPO jest zgodne z politykami krajowymi, w tym z dokumentem strategicznym pt. „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”, przyjętym przez Radę Ministrów w 1999 r. Krotoszyn 2005 13 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 f. Ocena zaproponowanych działań z punktu widzenia ich wpływu na sytuację gospodarczą, społeczną i środowiskową na obszarach wiejskich Wpływ na sytuację gospodarczą obszarów wiejskich W zakres SPO wchodzą zadania o charakterze restrukturyzacyjnym i modernizacyjnym równolegle z działaniami o charakterze wspomagającym. Zespół oceniający przeanalizował należące do obu grup działania programu z punktu widzenia ich potencjalnego wpływu na sytuację ekonomiczną obszarów wiejskich. Zwrócono szczególną uwagę na zagadnienia związane z zatrudnieniem, wskazując, iż szereg działań w sposób bezpośredni lub pośredni może wpłynąć na rozwój pozarolniczych źródeł dochodów ludności. Zespół ewaluacyjny podkreślił także wpływ programu na poprawę konkurencyjności sektora rolno – żywnościowego w warunkach integracji z UE. Generalnie stwierdzono, że realizacja Programu, w obecnie proponowanym zakresie, sprzyjać będzie poprawie perspektyw rozwoju obszarów wiejskich. g. Wpływ na sytuację społeczną obszarów wiejskich Zespół ewaluacyjny wyraził opinię, że zaproponowane w ramach SPO działania mogą pozytywnie wpłynąć na sytuację społeczną obszarów wiejskich. Osiągany w wyniku zmian strukturalnych i modernizacyjnych wzrost dochodów i warunków życia na wsi, może ponownie przywrócić prestiż zawodu rolnika, a zrównoważony rozwój obszarów wiejskich, może w korzystny sposób oddziaływać na strukturę społeczno – demograficzną obszarów wiejskich. Wdrażanie w ramach Programu działania Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodów może przynieść pozytywne efekty w sferze społecznej, takie jak: aktywizacja części ludności bezrobotnej lub nadwyżek siły roboczej w gospodarstwie oraz wzrost zainteresowania, inną niż rolnicza, działalnością gospodarczą. Ważnym aspektem Programu, w kontekście społecznym, są działania związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych i doradztwem. Wskazano także, iż szczególną rolę w aspekcie kształtowania właściwych postaw społecznych wśród mieszkańców wsi należy przypisać takim działaniom, jak: Odnowa wsi oraz ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego, Pilotażowy Program Leader+. Krotoszyn 2005 14 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 V. Wpływ na sytuację środowiskową obszarów wiejskich Jednym z priorytetów SPO, jest zrównoważony rozwój obszarów wiejskich. Zespół oceniający stwierdził, że sposób zaplanowania poszczególnych działań uwzględnia wymogi ochrony środowiska naturalnego. Niektóre z działań Programu (takie jak: Poprawa infrastruktury związanej z rozwojem rolnictwa, Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi) bezpośrednio wpłyną gospodarstwach na poprawę stanu środowiska, rolnych, Poprawa inne (np.: Inwestycje w przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych) realizowane będą z uwzględnieniem wymogów w tym zakresie. Zwrócono uwagę, iż szereg działań zawartych w programie (zwłaszcza takie jak: Szkolenia, Wsparcie doradztwa rolniczego, Odnowa wsi i zachowanie dziedzictwa kulturowego, Pilotażowy Program Leader +) stymulować będzie świadomość ekologiczną ludności oraz sprzyjać będzie dążeniu do zachowania naturalnego i kulturowego dziedzictwa wsi. Zespół oceniający stwierdził, iż realizacja Programu nie spowoduje negatywnych skutków dla środowiska, a przeciwnie – sprzyjać będzie efektom pozytywnym. Krotoszyn 2005 15 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 VI. Działanie 3.2 Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa a. Dziedzina interwencji Funduszy Strukturalnych – 1306 b. Finansowanie: wkład Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOiGR) – Sekcja Orientacji – do 80 % całkowitego kwalifikującego się kosztu; współfinansowanie z budżetu samorządu gminy – minimum 20% kosztów kwalifikowalnych. c. Nazwa priorytetu: Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich d. Cele działania: Realizacja powyższego działania ma na celu: i. podniesienie standardu życia i pracy na wsi, ii. podniesienie atrakcyjności turystycznej, iii. wzrost atrakcyjności inwestycyjnej, iv. zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych, v. rozwój tożsamości społeczności wiejskiej i zachowania dziedzictwa kulturowego. 5. Opis działania: W ramach działania wspierane będą projekty obejmujące: realizację inwestycji z zakresu modernizacji i wyposażenia obiektów pełniących funkcje kulturalne, rekreacyjne i sportowe, odnowę obiektów zabytkowych charakterystycznych dla tradycji budownictwa wiejskiego regionu i ich adaptacji na cele publiczne, modernizację przestrzeni publicznej we wsi (m.in. place, parki, tereny zielone), publiczną infrastrukturę przyczyniającą się do rozwoju funkcji turystycznych wsi oraz działania związane z promocją regionu. Istotny element tego działania stanowi pobudzenie aktywności środowisk lokalnych i stymulowanie współpracy na rzecz rozwoju i promocji wartości związanych z miejscową specyfiką społeczną, kulturową i przyrodniczą. Krotoszyn 2005 16 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 6. Wysokość pomocy: Poziom pomocy wynosi do 80% kosztów kwalifikowalnych i nie więcej niż 450 000 PLN dla jednej miejscowości bądź instytucji kultury w okresie realizacji programu. W przypadku, gdy projekt obejmuje dwie lub więcej miejscowości wysokość pomocy dla tego projektu nie może być wyższa niż 450 000 PLN. 7. Beneficjenci Samorządy gmin lub instytucje kultury, dla których organizatorem jest samorząd terytorialny. 8. Kryteria dostępu Finansowaniu podlegają projekty realizowane w miejscowościach liczących nie więcej niż 5 tys. mieszkańców, należących do gmin wiejskich lub miejsko – wiejskich. Zadania inwestycyjne, wchodzące w zakres projektu mogą być przyjęte do realizacji pod warunkiem, że są zgodne z przyjętą przez samorząd gminy strategią rozwoju lub planem zagospodarowania przestrzennego. Projekty składane przez instytucje kultury, dla których organizatorem jest jednostka samorządu terytorialnego, powinny być zaakceptowane przez samorząd terytorialny, który jest ich organem założycielskim. Ponadto, wymagane jest przedstawienie promesy Ministerstwa Kultury na współfinansowanie projektu. Współfinansowaniu podlegają projekty, które realizowane będą na terenach lub w obiektach należących do Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego. W przypadku, gdy projekt dotyczy obiektu nie należącego do beneficjenta lub jest realizowany na terenie nie będącym jego własnością, konieczne jest przedstawienie pisemnej zgody (w postaci umowy) właściciela na realizację takiego projektu i podjęcie przez beneficjenta zobowiązania do utrzymania projektu zgodnie z jednym lub więcej celami działania Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego przez okres co najmniej 5 lat od daty zawarcia umowy na dofinansowanie projektu. W ramach działania Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego wykluczone ze współfinansowania są projekty o charakterze komercyjnym. Krotoszyn 2005 17 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 9. Kryteria wyboru projektów Wyboru projektów do realizacji dokonuje się na podstawie poniższych punktowych kryteriów: 1) dochód podatkowy gminy, w której planowane jest przedsięwzięcie, w przeliczeniu na 1 mieszkańca, kształtuje się na poziomie: nie więcej niż 75% średniej krajowej 2 punkty powyżej 75% średniej krajowej i nie więcej niż 100% średniej krajowej 1 punkt powyżej średniej krajowej 0 punktów 2) bezrobocie na terenie, gdzie planowane jest przedsięwzięcie: gmina zagrożona szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym 1 punkt bezrobocie w powiecie, w którym planowane jest przedsięwzięcie, jest wyższe od średniej w województwie 1 punkt 3) atrakcyjność turystyczna gminy: gdy spełnione jest co najmniej jedno z następujących kryteriów: kryterium atrakcyjności przyrodniczej – 1 punkt Punkt jest przyznawany, jeśli na terenie gminy znajdują się tereny o szczególnym znaczeniu przyrodniczym, tj. park narodowy lub krajobrazowy (jeśli przynajmniej część obszaru parku jest położona na terenie gminy). kryterium atrakcyjności kulturowej – 1 punkt Na terenie gminy znajdują się co najmniej 3 obiekty wpisane do rejestru lub ewidencji zabytków prowadzonych przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. 4) kryterium regionalne 16 – 1 punkt Wg wykazu powiatów [gmin] zagrożonych szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym, stanowiącego załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dn. 21 grudnia 1999 r. w sprawie określenia powiatów [gmin] zagrożonych szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym (Dz. U. z dnia 30 grudnia 1999 r., Nr 110, poz. 1264 z późn. zm.) 15 w każdym z ostatnich 6 miesięcy. Kryterium to zostanie określone przez Regionalny Komitet Sterujący, z uwzględnieniem specyfiki województwa. Krotoszyn 2005 18 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Do realizacji mogą być dopuszczone projekty, które uzyskały co najmniej 3 punkty wg kolejności projektów na liście rankingowej decydują: liczba uzyskanych punktów, dla projektów z taką samą liczbą punktów – niższa wartość dochodu podatkowego gminy przypadająca na 1 mieszkańca, dla wniosków o tej samej liczbie punktów i identycznej wartości dochodu podatkowego gminy przypadającego na 1 mieszkańca o ich kolejności decyduje data zarejestrowania poprawnego wniosku. 10. Zobowiązania beneficjenta: Beneficjent nie może dokonać zmiany przeznaczenia inwestycji oraz przeniesienia na rzecz innych osób prawa własności oraz nie może zawierać umów przewidujących przeniesienie posiadania budynków, budowli, wyposażenia – odpowiednio nabytych, wybudowanych, zmodernizowanych z wykorzystaniem środków z pomocy finansowej przyznanej na podstawie umowy o dofinansowanie projektu zawartej z Zarządem Województwa przed upływem 5 lat od dnia zawarcia umowy o dofinansowanie projektu. Beneficjent ma obowiązek: - przechowywania całości dokumentacji związanej z realizacją projektu przez okres 5 lat od dnia dokonania przez ARiMR ostatniej płatności związanej z jego realizacją, - umożliwienia dokonywania przez ARiMR oraz odpowiednie służby samorządu województwa lub inne uprawnione do tego podmioty kontroli dokumentów lub wizytacji terenowej w trakcie realizacji projektu oraz przez okres 5 lat od dokonania ostatniej płatności, - złożenia ankiety monitorującej. Inne zobowiązania beneficjenta określone są umową o dofinansowanie projektu zawartą pomiędzy nim a zarządem województwa. 11. Zasięg geograficzny – miejscowości, należące do gmin wiejskich lub miejsko wiejskich, liczące do 5 tysięcy mieszkańców na terytorium całego kraju. 12. System instytucjonalny a) instytucja zarządzająca: Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, b) instytucja wdrażająca: Zarząd Województwa, c) beneficjent końcowy: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR), d) beneficjenci: samorządy gmin i instytucje kultury dla, których organem założycielskim jest samorząd terytorialny, e) beneficjenci ostateczni: mieszkańcy miejscowości należących do gmin wiejskich Krotoszyn 2005 19 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 lub miejsko – wiejskich. 13. Opis systemu wdrażania Wnioski o dofinansowanie projektu składa się zgodnie z trybem określonym w odrębnych przepisach. Wyznaczone komórki organizacyjne odpowiednich służb samorządu województwa poddają wniosek weryfikacji formalnej pod kątem terminowości, poprawności jego wypełnienia, kompletności załączników. Wniosek o dofinansowanie projektu podlega ocenie merytorycznej. W szczególności sprawdzeniu podlegają następujące elementy: - weryfikacja zgodności wniosku o dofinansowanie projektu z warunkami uzyskania pomocy, - ocena według kryteriów wyboru, - ocena ekonomiczno-techniczna. Beneficjent może zostać poproszony o uzupełnienie wniosku o dofinansowanie projektu w terminie określonym przez odpowiednie służby samorządu województwa. Projekty poprawne pod względem formalnym i spełniające warunki określone dla działania zostają poddane ocenie zgodnie z opisanymi wyżej kryteriami wyboru i uszeregowane według ilości uzyskanych punktów, a następnie przekazywane są do Regionalnego Komitetu Sterującego. Regionalny Komitet Sterujący może przyznać poszczególnym projektom dodatkowy punkt za spełnienie kryterium regionalnego uwzględniającego specyfikę województwa. Listę rankingową projektów, uszeregowanych według ilości zdobytych punktów, RKS rekomenduje Zarządowi Województwa. Przyjęcie projektu do realizacji następuje formalnie z chwilą zawarcia umowy o dofinansowanie projektu pomiędzy Zarządem Województwa a wnioskodawcą. Tekst umowy o dofinansowanie projektu przesyłany jest do wnioskodawcy, a jej podpisanie następuje w siedzibie odpowiednich służb samorządu województwa. Umowa o dofinansowanie projektu określa zobowiązanie do objęcia projektu finansowaniem w ramach SPO pod warunkiem, że beneficjent zrealizuje go w określonym zakresie i terminie, udokumentuje poniesione koszty i dotrzyma zobowiązań wynikających z umowy o dofinansowanie projektu. Po podpisaniu umowy o dofinansowanie projektu beneficjent dokonuje wyboru dostawców towarów i usług w ramach projektu zgodnie z wymogami ustawy o zamówieniach publicznych. Po rozstrzygnięciu przetargu beneficjent ma obowiązek przedstawić informację na temat kosztów projektu wynikających z postępowania przetargowego. W przypadku, gdy koszt projektu Krotoszyn 2005 jest niższy od planowanego, 20 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 dokonywana jest korekta wysokości kwoty pomocy zawartej w umowie o dofinansowanie projektu. Kopię umowy o dofinansowanie projektu otrzymuje Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, jako beneficjent końcowy tj. instytucja dokonująca płatności na rzecz beneficjenta. Umowa o dofinansowanie projektu może zostać zmodyfikowana na wniosek jednej ze stron. Każda zmiana warunków umowy o dofinansowanie projektu powinna być dokonana w formie pisemnej w drodze aneksu, pod rygorem nieważności. Beneficjent może rozpocząć realizację projektu z chwilą podpisania umowy o dofinansowanie projektu. Koszty poniesione przed datą zawarcia umowy o dofinansowanie projektu nie będą uznane jako koszty kwalifikowalne. Zasada ta nie dotyczy jedynie kosztów planowania wstępnego. Beneficjent składa wniosek o refundację do odpowiednich służb samorządu województwa po realizacji całości lub poszczególnych etapów realizacji projektu. Wraz z wnioskiem o refundację przedstawiane są wymagane załączniki, w szczególności dowody dokonanych płatności. Służby samorządu województwa dokonują oceny kompletności i prawidłowości przedłożonego wniosku o refundację oraz zgodności realizacji projektu z umową o dofinansowanie projektu. Płatności na rzecz beneficjenta dokonuje ARiMR na podstawie autoryzacji dokonanej przez służby samorządu województwa. O dokonaniu płatności Agencja informuje odpowiednie służby samorządu województwa. Po zakończeniu realizacji projektu, wraz z ostatnim wnioskiem o refundację, beneficjent zobowiązany jest do złożenia sprawozdania końcowego z realizacji projektu, zawierającego podsumowanie całości projektu, zestawienie wykonanych zadań i sprawdzającego zgodność projektu z zapisami w umowie o dofinansowanie projektu. Krotoszyn 2005 21 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 VII. Sytuacja społeczno-gospodarcza obszarów wiejskich Gminy Krotoszyn. Położenie, powierzchnia, ludność Położenie Gmina miejsko-wiejska Krotoszyn położona jest w południowej części województwa Wielkopolskiego na granicy dwóch ważnych regionów gospodarczych: Wielkopolski i Dolnego Śląska. Krzyżują się tutaj dwa równorzędne szlaki komunikacji kolejowej i drogowej. Pierwszy z nich biegnie z północy na południe (Gniezno - Wrocław), drugi ze wschodu na zachód (Łódź - Zielona Góra). Gmina ma kształt zbliżony do trójkąta z narożnikami w układzie północny zachód – północny wschód – południe. Gmina graniczy: - od zachodu z gminami Kobylin i Pogorzela, - od północy z gminami Koźmin, Rozdrażew i Dobrzyca, - od wschodu z gminami Raszków i Ostrów Wielkopolski, - od południa z gminą Zduny i m. Sulmierzyce. Sieć osadniczą gminy tworzy miasto Krotoszyn, położone w środkowej części gminy oraz 29 wsi sołeckich. Miasto Krotoszyn jest siedzibą władz powiatu. Krotoszyn 2005 22 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Powierzchnia Powierzchnia miasta i gminy wynosi 256 km2, z tego na miasto przypadają 23 km2, a na obszar wiejski gminy 233 km2. Z ogólnej powierzchni miasta i gminy 63,18 % stanowią użytki rolne, z tego: grunty orne 57,6%, sady 0,37%, łąki i pastwiska 5,1%. Powierzchnia lasów wynosi 27,83%. Obszar gminy Krotoszyn jest bardzo ubogi w wody stojące. Wody te reprezentowane są przede wszystkim przez niewielkie obszarowo stawy, które pełnią rolę retencyjną bądź hodowlaną. Szczegółowe dane na temat struktury gruntów przedstawiono na Wykresie 2.1. Krotoszyn 2005 23 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Struktura powierzchni w gminie Krotoszyn Pozostałe (zabudowane, wody); 9% Użytki leśne oraz grunty zadrzewione ; 27,8% Użytki rolne; 63,2% Źródło: Dane Urzędu Miejskiego w Krotoszynie Ludność Według stanu na dzień 31 grudnia 2003 roku, w gminie mieszkało 40.630 mieszkańców, z czego 29.421 w mieście i 11.209 na terenach wiejskich. Kobiety stanowiły 51,56% ludności. Na przestrzeni kilku ostatnich lat zaobserwować można pewne wahania liczby ludności zamieszkującej teren gminy. Tendencja wzrostowa utrzymuje się w mieście, natomiast na obszarach wiejskich zauważalne są wyraźne coroczne różnice w liczbie ludności. Liczba ludności w na terenach wiejskich gminy Krotoszyn w latach 1999-2003 tereny wiejskie 11 236 11300 11 206 11 209 11200 11100 11 190 11000 10 960 10900 10800 1999 2000 2001 2002 2003 Źródło: Dane Urzędu Miejskiego w Krotoszynie Krotoszyn 2005 24 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 W latach 1999–2003 współczynnik przyrostu naturalnego był dodatni, ale z tendencją spadkową od 2001 roku. Ciągle jednak pozostaje wyższy niż średnia krajowa, która od kilku lat oscyluje w okolicach zera. Szczegółowe informacje na ten temat przedstawiono na Wykresie 2.4. Przyrost naturalny w gminie Krotoszyn 470 462 457 liczba osób 450 423 430 410 428 405 395 390 400 391 370 367 350 1999 2000 367 2001 urodzenia 2002 2003 zgony Źródło: Dane Urzędu Miejskiego w Krotoszynie Społeczeństwo gminy jest stosunkowo młode, ponieważ prawie 21% ludności stanowi ludność w wieku 25–39 lat. Gmina ma szansę na dalszy rozwój, bowiem ludność w wieku do 24 roku życia stanowi ponad 27% mieszkańców. 14,5% lokalnej społeczności to dzieci i młodzież, uczęszczające do szkół podstawowych i gimnazjum. Z kolei udział dzieci w wieku przedszkolnym w liczbie ludności ogółem kształtuje się na poziomie około 4,5%. Gminę charakteryzuje niezbyt wysoki odsetek ludności w wieku powyżej 65 roku życia. Zmiana proporcji między różnymi grupami wiekowymi znacząco wpływa na rynek pracy, bowiem decyduje o liczbie ludności w wieku produkcyjnym. Wejście na rynek pracy kolejnych roczników „wyżu demograficznego” (osoby urodzone na początku lat 80tych XX w.), przy tendencjach wzrostowych w gospodarce - zwiększa potencjał siły roboczej, a z drugiej strony, przy spadku aktywności gospodarczej może spowodować wzrost bezrobocia. Krotoszyn 2005 25 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Struktura ludności według grup wiekowych i płci w 2003 roku Grupy wiekowe ogółem kobiety Mężczyźni 1. Mieszkańcy razem 40 630 100,0% 20 952 19 678 2. Dzieci 0 - 2 lat 1 191 2,9% 558 633 3. Dzieci 3 - 6 lat 1 816 4,5% 886 930 4. Dzieci 7 - 16 lat 5 888 14,5% 2 869 3 019 5. Ludność 17 – 19 2 192 5,4% 1 073 1 119 6. Ludność 20 - 24 3 606 8,9% 1 791 1 815 7. Ludność 25 - 39 8 431 20,8% 4 190 4 241 8. Ludność 40 - 59 11 308 27,8% 5 806 5 502 9. Ludność 60 - 64 1 497 3,7% 838 659 10. Ludność 65 + 4 701 11,6% 2 941 1 760 Źródło: Dane Urzędu Miejskiego w Krotoszynie Krotoszyn 2005 26 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Środowisko przyrodnicze Budowa geologiczna Obszar miasta i gminy Krotoszyn położony jest w Monoklinie Przedsudeckiej. Podłoże budują osady permo-mezozoiczne, przykryte utworami trzeciorzędowymi: oligoceńskimi, mioceńskimi i plioceńskimi. Miąższość utworów trzeciorzędowych wynosi około 290 metrów. Na osadach trzeciorzędowych zalegają czwartorzędowe plejstoceńskie zlodowacenia północnopolskiego i środkowopolskiego oraz holoceńskie. Miąższości osadów czwartorzędowych wahają się od 20 m do 40 m. Warunki hydrogeologiczne Wody powierzchniowe terenu gminy Krotoszyn są bardzo ubogie, a reprezentowane są przede wszystkim przez niewielkie obszarowo stawy, które pełnią rolę retencyjną bądź hodowlaną. Gmina Krotoszyn prawie w całości położona jest w dorzeczu rzeki Odry w obszarze pozostającym w zlewisku II rzędu rzeki Baryczy. Teren odwadniany jest w kierunku południowym i południowo-zachodnim przez rzeki: Orlę, Żydowski Potok, Czarną Wodę, Kuroch i Rów Orpiszewski. Tylko niewielki północno-wschodni obszar gminy Krotoszyn należy do zlewni rzeki Lutyni w dorzeczu Warty i zlewni rzeki Ołobok w dorzeczu rzeki Prosny. Rzeka Orla swój początek bierze pod Nową Wsią w rejonie Koźmina, a do Baryczy wpada w rejonie Wąsosza. Zlewnia rzeki Orli jest wydłużona i rozciąga się od północnego wschodu na południowy zachód. Górna jej część położna jest w obrębie Wysoczyzny Kaliskiej, zbudowanej głównie z glin zwałowych. Z uwagi na duże spadki poprzeczne oraz urozmaiconą rzeźbę rzeka Orla ma charakter rzeki podgórskiej. Żydowski Potok jest dopływem lewobrzeżnym rzeki Orli. Swój początek bierze na terenie gminy Krotoszyn, a jego średni przepływ z wielolecia wynosi 0,137 m3/s. Pola i łąki odwadniane są przez rowy melioracyjne, które także zalicza się do cieków wodnych. Rzeki terytorium Polski charakteryzuje śnieżno-deszczowy ustrój zasilania, z dwoma wysokimi stanami wody w ciągu roku – zasilanie śnieżne powodujące wysokie stany wód na wiosnę i zasilanie deszczowe związane z letnim maksimum opadowym przypadającym na koniec czerwca lub drugą połowę lipca. Najniższe stany wód przypadają głównie na okres jesienny. Rzeki zasilane są wówczas poprzez wody podziemne. Z wysokimi stanami wód związane jest wylewanie rzek. Krotoszyn 2005 27 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Wody podziemne – ujęcia Na podstawie prac i badań hydrogeologicznych poprzedzonych badaniami geofizycznymi na terenie miasta i gminy Krotoszyn stwierdzono występowanie dolin kopalnych stanowiących czwartorzędowe struktury wodonośne. Według danych Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp. z o.o. w Krotoszynie zbiorowe zaopatrzenie ludności w wodę prowadzone jest z ujęć wód podziemnych w następujących miejscowościach: Chwaliszew – ujęcie składające się z dwóch studni wody czerpanej z poziomu czwartorzędowego: pozwolenie wodnoprawne na pobór wody: Qroczne = 1259 tys. m3, Qh = 125m3/h, Qd= 2875 m3/d, ustanowiony został teren ochrony bezpośredniej i pośredniej (zewnętrzny), Smoszew – ujęcie składające się z 5 studni czerpiących wodę z poziomu czwartorzędowego, pozwolenie wodnoprawne na pobór wody w ilości: Qroczne = 2190 tys. m3/rok, Qh = 250 m3/h, Qd = 6000 m3/d, ujęcie posiada ustanowiony teren ochrony bezpośredniej i pośredniej (zewnętrznej), Raciborów – ujęcie dwuotworowe, eksploatujące wodę z poziomu czwartorzędowego, pozwolenie wodnoprawne: Qroczne = 448 tys. m3/rok, Qh = 75 m3/h, Qd= 1226 m3/d, ustanowiony teren ochrony bezpośredniej, Basyny – dwie studnie ujmujące wodę z poziomu czwartorzędowego, pozwolenie wodnoprawne: Qroczne = 657 tys. m3/rok, Qh75 m3/h, Qd = 1800 m3/d, ustanowiona strefa ochrony bezpośredniej, pośrednia – nie wymagana. Woda pobierana z ujęć wód podziemnych charakteryzuje się dobrą jakością i wymaga jedynie zastosowania prostych metod uzdatniania. Do największych nieprawidłowości w zakresie ochrony wód podziemnych należą: nadmierne zanieczyszczenie rzek przepływających przez teren gminy Krotoszyn, ewentualne nielegalne wysypiska odpadów lub zakopywanie odpadów z gospodarstw domowych. Gleby W gminie Krotoszyn dominują gleby średniej jakości, co świadczy o potencjalnie dość dobrych możliwościach produkcji rolnej na tym terenie. Przeważają tutaj gleby płowe i brunatne wyługowane, wytworzone z piasków gliniastych leżących na glinach. Wszystkie gleby miasta i gminy Krotoszyn można podzielić na dwie grupy. Do pierwszej Krotoszyn 2005 28 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 należą użytkowane rolniczo gleby o naturalnych cechach genetycznych, natomiast drugą grupę stanowią gleby antropogeniczne, zajmujące procentowo niewielką przestrzeń. Pozostałą część stanowią przede wszystkim gleby leśne. Warunki klimatyczne W gminie Krotoszyn, podobnie jak w całej Wielkopolsce, dominujący wpływ na klimat wywiera powietrze polarno-morskie, latem przynoszące ochłodzenie, znaczne zachmurzenie nieba i częste opady, a zimą ocieplenie i odwilż. Ze wschodu i z południa docierają do gminy, choć z mniejszą częstością, suche masy powietrza kontynentalnego. Pozostałe typy mas powietrza, ze względu na częstość występowania nie odgrywają znaczącej roli w kształtowaniu klimatu gminy. Taka cyrkulacja determinując rozkład kierunku i prędkości wiatru powoduje, że przeważają wiatry z sektora zachodniego, głównie z kierunku W i SW (35%). Udział wiatrów z sektora wschodniego nie przekracza w roku 20%. Wiatry z kierunku S, SW, SE wieją przez 26% dni w roku. Średnia roczna prędkość wiatru wynosi około 3,5 m/s, przy czym najwyższą prędkością charakteryzują się wiatry zachodnie. W gminie przeważają wiatry słabe. Wiatry o prędkości 1 m/s, wieją przez 30% dni w roku. Średnia roczna temperatura powietrza, z wielolecia 1951-2000, rzędu 8,0-8,30C jest wynikiem wystąpienia długiego okresu wegetacyjnego (wczesna wiosna) oraz stosunkowo małej liczby dni z mrozem (krótka i łagodna zima). Średnia stycznia wynosi 1,50C, lipca 18,00C. Maksymalne temperatury osiągnęły w wieloleciu wartość 36,90C, minimalne -28,10C. Roczna suma opadów w w/w wieloleciu wynosi przeciętnie 517 mm. Zanotowana maksymalna suma roczna wynosi 628 mm, minimalna 339 mm. Najwyższe opady występują w okresie letnim, co jest związane z wystąpieniem burz. Pokrywa śnieżna występuje, zwłaszcza w ostatnim 20-leciu epizodycznie i utrzymuje się przez kilka dni, najczęściej w styczniu. Turystyka Jedną z największych atrakcji Krotoszyna jest kryta pływalnia wraz z ośrodkiem rehabilitacyjnym „Wodnik”. Jest to 3 kondygnacyjny obiekt o powierzchni 5.505 m2 z dwiema nieckami basenowymi, rekreacyjną i sportową, oraz wydzieloną z basenu sportowego niecką rehabilitacyjną. Zaprojektowano także 3 whirpoole, ponad 50-cio metrową zjeżdżalnię wewnętrzną i wiele innych urządzeń, takich jak: masaże podwodne i Krotoszyn 2005 29 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 górne, płytki napowietrzające, przeciwprądy, kaskady, zjeżdżalnie dla dzieci. Halę basenową uzupełnia aneks z dwiema kabinami solarium oraz dwiema saunami fińskimi. Ośrodek Sportu i Rekreacji w Krotoszynie dysponuje stadionem sportowym, halą sportowo-widowiskową, wypożyczalnią sprzętu wodnego, kąpieliskiem. Wypożyczalnia sprzętu wodnego przy jeziorze Odrzykowskim dysponuje: łodziami, kajakami, rowerami wodnymi. Jezioro Odrzykowskie jest zarybione, istnieje możliwość wędkowania. Kąpielisko przy ul. Ogrodowskiego 8 składa się z: basenu pływackiego 50 m x 25 m, basenu dla dzieci 25 m x 12,5 m, brodzika dla maluchów, dwóch kortów tenisowych o nawierzchni ceglastej, boiska do siatkówki plażowej, koszów do piłki koszykowej, stołów betonowych do tenisa stołowego, kręgielni, rozkładanych boisk do gry w ringo. Godnymi uwagi są leśne rezerwaty przyrody: - „Dąbrowa” (16,62 ha) - „Dąbrowa Smoszew” (13,46 ha), oraz liczne pomniki przyrody, np. rezerwat florystyczny „Miejski Bór” (28,87 ha), gdzie można mile spędzić czas wolny. Atrakcją są również organizowane od wielu lat imprezy turystyczne, takie jak: „Rajd Zimowy” (styczeń), „Szukanie Wiosny” (luty), „Rajd Kolarski” - ścieżki rowerowe 30 km (czerwiec), „Rajd Rodzinny” - pieczenie ziemniaka, „Rajd Szlakiem Rezerwatów i Parków” - szukanie ciekawych okazów roślinnych. Na terenie gminy Krotoszyn istnieją znakowane szlaki turystyczne: piesze: Krotoszyn – Sulmierzyce (żółty) Krotoszyn – Zduny (zielony) Krotoszyn – Baszków (czerwony) rowerowe: wokół Krotoszyna (czarny) Krotoszyn – Trafary – Zduny – Chachalnia – Wodników Górny – Sulmierzyce – Chwaliszew – Krotoszyn ścieżki edukacyjno-przyrodnicze: ekologiczna ścieżka przyrodnicza (biało-zielony) Krotoszyn 2005 30 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Ponadto projektowany jest szlak rowerowy: Krotoszyn – Kobierno – Różopole – Rozdrażewek – Maciejew – Teresiny – Roszki – Orpiszew – Jasne Pole – Durzyn - Krotoszyn Zagospodarowanie przestrzenne Uwarunkowania ochrony środowiska naturalnego Stan czystości wód powierzchniowych Monitoring stanu powierzchniowych czystości wód płynących rzek to standardowe w stałych punktach pomiary i obserwacje pomiarowych. Obserwacje wskazują na silne zanieczyszczenie rzek przepływających przez powiat krotoszyński, w tym gminę Krotoszyn. Wody rzek są silnie zanieczyszczone trudnoutlenialnymi substancjami organicznymi i biogennymi. Wody zawierają także ponadnormatywne ilości zawiesin i są zanieczyszczone bakteriologicznie. Głównymi źródłami zanieczyszczeń są: ścieki komunalne – część gminy Krotoszyn posiada sieć kanalizacji sanitarnej, natomiast w części, gdzie nie ma tej infrastruktury problem dotyczący gospodarki ściekowej rozwiązywany jest w sposób indywidualny. Pochodzące z gospodarstw domowych ścieki gromadzone są w szambach o nieznanym stanie technicznym lub wylewane są na pola lub odprowadzane są bezpośrednio do wód powierzchniowych. spływy powierzchniowe z pól – rozmiar tych zagrożeń zależy od fizjografii zlewni oraz sposobu jej zagospodarowania. Niewłaściwy sposób nawożenia mineralnego i organicznego jest powodem migracji zanieczyszczeń do wód powierzchniowych i podziemnych. Stan zanieczyszczenia powietrza Stan zanieczyszczenia powietrza na terenie gminy jest rozpoznany tylko częściowo. Na terenie miasta i gminy znajduje się 1 stacja monitoringu jakości powietrza, będąca w gestii WSSE, pracująca w sieci nadzoru ogólnego. Wszystkie stwierdzone stężenia dwutlenku siarki i azotu oraz pyłu zawieszonego są mniejsze od wartości dopuszczalnych Krotoszyn 2005 31 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Rezerwaty przyrody Na terenie gminy Krotoszyn występują rezerwaty przyrody: Rezerwat „Buczyna Helenopol”, powierzchnia 41,99 ha, leśny. W rezerwacie ochroną objęto starodrzew bukowy na granicy zasięgu, w wieku około 125 lat i młodszą partię drzewostanów bukowych w wieku 45-50 lat. Buk dorasta tutaj do 35 m wysokości, o obwodzie 260-340 cm. Panujący tutaj zespół to kwaśna buczyna niżowa. Znacznie mniejszą powierzchnię zajmuje las grądowy. Występują także pojedyncze dęby szypułkowe, brzoza, sosna oraz nalot graba. Stwierdzono runo wczesnowiosenne dwulistny, konwalia o następującym majowa, marzanka składzie wonna, gatunkowym: przylaszczka, majownik gwiazdnica wielkokwiatowa. Rezerwat „Miejski Bór”, powierzchnia 28,87 ha, florystyczny. Panują w nim sztuczne drzewostany sosnowe w wieku powyżej 100 lat. Sośnie towarzyszą dorodne osobniki modrzewia europejskiego i brzozy brodawkowej, a w niższej warstwie oba gatunki dębów, świerka i podrost drzew liściastych. Miejscami jest silnie rozwinięta warstwa krzewów z jarzębiną, kruszyną i czeremchą amerykańską. W warstwie tej występują dwa gatunki chronione: wiciokrzew i bluszcz. W runie dominują jeżyny, rosną też krzewinki: wrzos i borówki. Miejscami liczne są mchy. Rezerwat przyrody „Dąbrowa Smoszew”, powierzchnia 13,46 ha, leśny. Dobrze wykształcony grąd środkowoeuropejski i fragmenty lasów łęgowych z rzadkimi gatunkami roślin w runie: wawrzynek wilczełyko, kruszyna pospolita, podkolan zielonawy, marzanka wonna. W rezerwacie występują gatunki górskie: wiąż górski, gwiazdnica gajowa, przetacznik górski. Stwierdzono tutaj także gatunki rosnące w pobliżu granic swoich zasięgów, a także rzadkie rośliny mezofilnych lasów. Obszary chronionego krajobrazu Obszar chronionego krajobrazu „Dąbrowy Krotoszyńskie” – jego powierzchnia wynosi 55.800 ha, z czego lasy zajmują 15.600 ha (28%). Obszar położony jest na terenie gmin: Zduny, Krotoszyn, Rozdrażew, Dobrzyca, Pleszew, Raszków, Ostrów Wielkopolski i Odolanów. Występują tutaj acidofilne lasy liściaste różnego typu z pomnikowymi okazami dębów i buków, często w wieku powyżej 200 lat. Obszar charakteryzuje się znacznym bogactwem flory (stwierdzono dotąd 900 gatunków). O walorach geobotanicznych tego obszaru świadczy występowanie Krotoszyn 2005 32 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 gatunków rzadkich i zagrożonych z tzw. Czerwonej Listy Gatunków Ginących i Prawnie Chronionych. Walorami tego obszaru jest też udział gatunków roślin reprezentujących różne elementy geograficzne w tym duża liczba gatunków górskich z licznymi osobliwościami florystycznymi. Obszar chronionego krajobrazu „Baszków – Rochy”, obejmuje kompleksy leśne uroczyska Baszków i Rochy oraz łąki w dolinie rzeki Borownicy. Powierzchnia obszaru wynosi 2.500 ha, z czego około 80% stanowią lasy. Lasy skupiają się w dwóch uroczyskach – Baszków i Rochy. Najlepiej zachowane w tym zbliżone do naturalnych fitocenozy występują w leśnictwie Baszków. Są to głównie grądy, acidofilne dąbrowy, bory Leucobryo-Pinetum i olsy Ribo nogri-Alnetum i SphagnoAlnetum. Dzięki wprowadzeniu sosny na obce jej siedliska wytworzyły się tutaj fitocenozy reprezentujące kontynentalny bór mieszany Pino-Quercentum. Obok roślinności leśnej na omawianym obszarze warte omówienia są zbiorowiska związane ze stawami rybnymi i łąkami. Brzegi stawów porastają zbiorowiska szuwarowe, głównie zespół manny mielec, zespół jeżogłówki gałęziastej oraz trzcinnicowiska. Interesujące jest tutaj również występowanie szuwaru halofilnego. Jesienią i zimą pola między Rochami i Baszkowem są miejscem żerowania gęsi zbożowych Anser fabalis, które mają swoje noclegowiska na stawach rybnych w dolinie rzeki Baryczy oraz Rochach. Znaczne powierzchnie łąk pomiędzy Zdunami, Piaskami i Rochami są miejscem żerowania licznych bocianów białych. Ich gniazda znajdują się w Piaskach, Kolonii Baszków, Baszkowie oraz Rochach. Pola uprawne dzięki mozaice upraw są dogodnym lęgowiskiem dla przepiórki. Na terenie miasta powierzchnia parków i zieleńców wynosi 18 ha. Infrastruktura techniczna Sieć drogowa Przez gminę przebiegają odcinki: drogi krajowej nr 15 relacji Jarocin - Trzebnica, która przez teren miasta przebiega następującymi ulicami: Koźmińską-Mickiewicza-Sienkiewicza-KołłątajaZdunowską; niewielka szerokość jezdni: 6-7 m nie pozwala na płynny ruch przez miasto, drogi krajowej nr 36 relacji Szlichtyngowa – Ostrów Wlkp., która przez miasto przebiega następującymi ulicami: Kobylińską-Mickiewicza-Raszkowską-Witosa- Krotoszyn 2005 33 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Ostrowską; niewielka szerokość jedni: 6-7 m nie pozwala na płynny ruch przez miasto, drogi wojewódzkiej nr 444 drogi wojewódzkiej nr 444 Krotoszyn – Sulmierzyce – Odolanów – Ostrzeszów; która przez teren miasta biegnie od ulicy Ostrowskiej ulicą Sulmierzycką 20 km dróg powiatowych, 174 km dróg gminnych; przy czym drogi przebiegające przez tereny zabudowane posiadają nawierzchnię ulepszoną (łącznie 63 km). Sieć wodociągowa Będący częścią PGKiM-u Zakład Wodociągów i Kanalizacji dostarcza miastu rocznie 2.800 tys. m3 wody oraz odprowadza i oczyszcza powstałe ścieki. Konieczność spełniania norm, wymaganych dla wody pitnej, oznacza nieustanną modernizację i unowocześnianie urządzeń wodociągowych we wszystkich stacjach uzdatniania wody, czyli w Zdunach, Raciborowie, Baszynach i Chwaliszewie. W ostatnich latach modernizowano i wymieniano sieć wodociągową miasta i gminy. Wymieniono 2300 metrów rur, 369 przyłączy wodociągowych i 198 przyłączy kanalizacyjnych. Gmina jest w całości zwodociągowana, Kanalizacja Sieci kanalizacyjne istnieją jedynie w mieście Krotoszyn oraz na wsiach: Durzyn, Lutogniew, Kobierno i Tomnice. Liczba mieszkańców korzystających z kanalizacji wynosi 29.184 (wg stanu na lipiec 2003 r.). Powstające na terenie miasta i gminy Krotoszyn ścieki doprowadzane są do mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków. o przepustowości 8.000 m3 na dobę. W 1999 wyposażoną ją w automatyczną, sterowaną komputerowo stację zlewczą, przyjmującą ścieki, dowożone pojazdami asenizacyjnymi. W ogólnej ocenie miast i gmin zlokalizowanych na terenie województwa wielkopolskiego należy stwierdzić, że miasto Krotoszyn jest jednym z niewielu miast województwa odznaczających się względnie wysokim stopniem uporządkowania gospodarki ściekowej. Krotoszyn - wieś jest natomiast w grupie jednostek wiejskich o bardzo wysokiej liczbie ludności nie obsługiwanych bezpośrednio przez żadną oczyszczalnię ścieków, a jednocześnie stosunkowo wysokim poziomem niedorozwoju sieci kanalizacyjnej. Krotoszyn 2005 34 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Część gminy Krotoszyn, która nie posiada jeszcze sieci kanalizacji sanitarnej, posiada własne rozwiązania dotyczące zagospodarowania powstających ścieków socjalnobytowych. Pozostałe ścieki z terenu gminy Krotoszyn gromadzone są w szambach o nieznanym stanie technicznym. Trudno zatem w tym przypadku również mówić o gromadzeniu ścieków socjalno-bytowych w zbiornikach bezodpływowych, które, traktowane jako rozwiązanie tymczasowe, przy braku kanalizacji sanitarnej na danym terenie mogą zapewnić ochronę środowiska gruntowo-wodnego przed zanieczyszczeniem. Ścieki socjalno-bytowe są również odprowadzane bezpośrednio do wód powierzchniowych, infiltrują przez nieszczelne dna zbiorników do wód podziemnych, a także wylewane są na pola. Analizując sytuację gminy Krotoszyn w zakresie możliwości oczyszczania ścieków socjalno-bytowych i technologicznych stwierdzić należy, że niezadowalający jest zakres możliwości odprowadzania powstających ścieków socjalno-bytowych, technologicznych i deszczowych do sieci kanalizacyjnej sanitarnej i deszczowej. Należy również dążyć do przebudowy sieci kanalizacyjnej z ogólnospławnej na rozdzielczą. Brak możliwości odprowadzania ścieków do gminnej kanalizacji sanitarnej i deszczowej powoduje ograniczenia w możliwościach rozwoju gospodarczego Miasta i Gminy Krotoszyn. Wynika to z: braku kanalizacji sanitarnej i deszczowej, wzrostu zagrożenia środowiska, zwłaszcza gruntowo-wodnego poprzez odprowadzanie nieoczyszczonych ścieków socjalno-bytowych, rozwiniętej sieci kanalizacji deszczowej, która pełni funkcję kanalizacji ogólnospławnej. Zgodnie z Wieloletnim Programem Inwestycyjnym Miasta i Gminy Krotoszyn na lata 2005-2008 w zakresie gospodarki wodno-ściekowej zostaną wyasygnowane znaczne środki na następujące inwestycje w tym zakresie: kanalizacja wsi Gorzupia, kanalizacja wsi Kobierno – część II, kanalizacja ulic: Sosnowa, Kamienna, Zmysłowska i Gorzupska w Krotoszynie, kanalizacja ulic: Stawna, Ludowa i odc. ul. Rolniczej w Krotoszynie, rozbudowa i modernizacja sieci kanalizacyjnej w Krotoszynie, regulacja i modernizacja cieku Jawnik i jego dopływów na terenie gminy Krotoszyn, kolektor lewobrzeżny (ul. Słoneczna – Magazynowa-Zamkowy Folwark) remont kanalizacji w ulicach: Spichrzowa, Garncarska, Poboczna, Krótka, Nowa, Studzienna w Krotoszynie. budowa ulic w m. Lutogniew – etap II, budowa ulicy Południowej w Orpiszewie, budowa ulic Strażackiej, Kamiennej i Kwiatowej w Gorzupi, Krotoszyn 2005 35 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 rozbudowa remizy OSP Chwaliszew, modernizacja szkoły wraz z budową sali gimnastycznej w Kobiernie, modernizacja Szkoły Podstawowej, Świetlicy Wiejskiej oraz remizy OSP w Roszkach, modernizacja Świetlicy Wiejskiej w Świnkowie, budowa Ośrodka Szkoleniowo - Rekreacyjnego w Smoszewie, modernizacja Świetlicy Wiejskiej w Bożacinie Odpady Zakład Oczyszczania Miasta wywozi nieczystości stałe i płynne, oczyszcza ulice, eksploatuje składowiska, segreguje odpady, zbiera nieczystości z koszy ulicznych oraz świadczy usługi pogrzebowe. Wywozem nieczystości stałych Zakład zajmuje się nie tylko w gminie Krotoszyn, ale także w Zdunach, Rozdrażewie, Kobylinie i Odolanowie. Zakład ma 4.450 odbiorców. W roku ubiegłym ilość wywożonych nieczystości przekroczyła 40.000 m3. Oprócz wywozu nieczystości zakład zajmuje się także zbiórką odpadów. Objęto nią już miasto oraz 18 wsi gminy Krotoszyn. Segregacja odpadów możliwa jest dzięki rozstawionym pojemnikom. W roku 2001 zebrano w ten sposób 198 ton szkła, 2 tony makulatury i 3 tony złomu stalowego. W przyszłości taka zbiórka obejmie całą gminę, a także Pogorzelę, z którą podpisano już stosowną umowę. Jeszcze w tym roku powstanie tam punkt przeładunku i segregacji odpadów. Stacja przeładunku i segregacji odpadów stałych powstała także w Kobylinie. Z roku na rok zwiększa się ilość przyjmowanych na składowisku odpadów. W roku ubiegłym przyjęto tam 52.000 m3. Wysypisko jest już wypełnione w 82%. Konieczne jest uregulowanie gospodarki odpadowej w myśl nowych przepisów. Sieć elektroenergetyczna Energetyka Kaliska S.A. dostarcza energię elektryczną do 15.354 odbiorców na terenie miasta i gminy Krotoszyn zasilanych liniami niskiego napięcia (stan na koniec 2001 r.). Spośród nich 12.559 to gospodarstwa domowe, 2.394 to odbiorcy przemysłowi, 221 gospodarstwa rolne oraz 180 ciągów oświetlenia ulicznego. Istniejąca sieć elektroenergetyczna zapewnia dostawę mocy i energii elektrycznej w pełni zaspakajającej potrzeby obszaru gminy, a zainstalowane na stacjach transformatory gwarantują znaczną rezerwę mocy elektrycznej. Gazownictwo Dostawcą gazu na teren gminy Krotoszyn oraz zarządcą sieci jest Wielkopolska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. Zakład Gazowniczy Kalisz. Na koniec 2003 roku Krotoszyn 2005 36 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 zgazyfikowane było ok. 80% miasta Krotoszyna – długość sieci gazowej wynosiła 69.532 m, a liczba przyłączy 2.958 sztuk. Na terenach wiejskich gminy nie ma sieci gazowej. Miasto Krotoszyn jest zasilane przez jedną stację redukcyjno-pomiarową wysokiego ciśnienia I stopnia na ul. Łukasiewicza, o przepustowości Qmax= 8.000 m3/h. Obecnie możliwości stacji są wykorzystywane w około 25%. Następnie już jako średnie ciśnienie gaz jest doprowadzany do czterech stacji redukcyjno-pomiarowych II stopnia, a dalej do odbiorców gaz jest dostarczany gazociągami średniego lub niskiego ciśnienia. Stan techniczny sieci i stacji gazowych jest zadowalający. Sieć jest sukcesywnie modernizowana. W latach 2004-2007 dalsza gazyfikacja miasta Krotoszyna będzie realizowana w następujących kierunkach: budowa sieci gazowej ul. Bukówko – 135 m i 5 szt. przyłączy, budowa sieci gazowej w rejonie ulic 1-go Maja, Koźmińska, Przemysłowa o długości ok. 3.000 m, modernizacja sieci gazowej przy ul. Zacisze do Osiedla przy ul. Rawickiej – 325 m i 6 szt. przyłączy, ul. Wita Stwosza – ok. 12 szt. przyłączy, osiedle w rejonie ul. Wiejskiej i ul. Ściegiennego – ok. 60 szt. przyłączy, ul. Bolewskiego – ok. 25 szt. przyłączy, osiedle między ul. Bolewskiego a ul. Łąkową – ok. 60 szt. przyłączy. W planach rozwoju sieci gazowej na najbliższe lata nie zawarto budowy sieci na terenach wiejskich gminy Krotoszyn. Ciepłownictwo Sieć ciepłownicza, tak jak i ciepłownia, jest eksploatowana przez Zakład Energetyki Cieplnej Sp. z o.o., w której gmina posiada 100% udziałów. Obiekty na terenie gminy są zaopatrywane w ciepło w przeważającej części z indywidualnych źródeł na paliwo stałe (węgiel lub drewno i jego odpady), tylko w miejscowościach Biadki i Wronów są kotłownie zasilające budynki wielorodzinne. W Benicach i Chwaliszewie obiekty oświatowe zostały wyposażone w kotłownie olejowe. Takie samo paliwo wykorzystuje plebania w Chwaliszewie. Jednostkowe obiekty – głównie sakralne i UPTogrzewane są elektrycznie, w tym plebania w Biadkach posiada układ z pompą cieplną ziemia-woda. Głównymi źródłami ciepła w mieście są kotłownie węglowe, piece i trzony kuchenne, kotłownie w domkach jednorodzinnych i kotłownie wbudowane spalające w Krotoszyn 2005 37 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 okresie zimowym węgiel kamienny a okresie przejściowym bardzo często biomasę /a także i palne składniki śmieci/. Duży udział małych kotłowni wynika w głównym stopniu z charakteru zabudowy miasta. Pomimo dużej liczby (1.648) kotłowni gazowych, nie stanowią one znaczącej pozycji w bilansie mocy miasta (ok. 9 %). Moc cieplna dostarczana przez ZEC do miejskiej sieci ciepłowniczej wynosi 23.2 MW, co stanowi 14% mocy cieplnej dla całego miasta. Wszystkie węzły co. i c.w.u. posiadają liczniki ciepła i zaopatrzone są w automatykę, w tym automatykę pogodową. Lokalne kotłownie węglowe (7 kotłowni) eksploatowane przez ZEC mają moc zainstalowaną 2.22 MW. Podstawowym nośnikiem energii cieplnej w Krotoszynie jest węgiel (łącznie ok. 83 % energii). W miejscowościach wiejskich gminy Krotoszyn dominuje budownictwo jednorodzinne z własnymi kotłowniami wbudowanymi lub piecami i trzonami kuchennymi. Głównym źródłem ciepła jest węgiel (90,9 %) i drewno (8,2 %). Na terenie Krotoszyna na skutek przeprowadzonych w ostatnich latach procesów termomodernizacyjnych, a także instalacji liczników ciepła na wszystkich węzłach i zamontowanie na nich automatyki pogodowej, przewiduje się średni 40% spadek zapotrzebowania na moc oraz 40% ograniczenie zużycia energii cieplnej. Własność nieruchomości 91% budowli na terenie gminy stanowi własność prywatną. Spośród 9% innych niż prywatne budynków: 21,5% stanowi własność wspólnot mieszkaniowych, 22,1% stanowią zakłady przemysłowe, 20% jest własnością gminną, 18,8% należy do Krotoszyńskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, 6,8% stanowi własność państwową. W strukturze gruntów komunalnych dominują drogi, które zajmują 344 ha. Gmina jest także właścicielem gruntów ornych, które w przyszłości mogą być przekwalifikowane na tereny pod działalność gospodarczą. Ponadto do gminy należą działki budowlane o powierzchni 65 ha oraz działki przeznaczone na działalność przemysłowo-handlową o powierzchni prawie 23 ha. Wymienione formy majątku komunalnego powinny przynosić gminie dochody - albo jednorazowe (w przypadku sprzedaży), albo mniejsze, ale systematyczne (w przypadku dzierżawy). Krotoszyn 2005 38 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Składniki mienia komunalnego gminy (grunty komunalne) 1999 2000 2001 2002 2003 łączna ilość Grunty komunalne ogółem w 505,36 525,28 652,38 682,51 824,19 1. Grunty orne 114,43 117,43 132,78 146,86 175,06 2. Drogi 128,41 143,97 265,74 281,57 344,65 3. Lasy 76,47 76,72 80,48 80,48 83,86 4. Place i tereny zielone 16,67 18,17 12,85 12,85 46 5. Ogrody działkowe 20,74 20,74 20,74 20,74 20,74 6. Tereny rekreacyjne 7,06 7,49 8,56 8,56 10,38 7. Działki budowlane 73,63 70,63 70,19 70,41 65,56 8. Działki przemysłowo – handlowe 20,21 16,54 16,48 16,48 22,72 9. Inne (rowy, wody stojące) 53,59 44,56 44,56 55,22 ha 47,74 Źródło: Dane Urzędu Miejskiego w Krotoszynie Obiekty dziedzictwa kulturowego Gmina Krotoszyn może poszczycić się licznymi zabytkami. Do najważniejszych należą: Kościół parafialny późnorenesansowy (1598, fundacji Anny Rozdrażewskiej) p.w. św. Mikołaja znajdujący się w miejscowości Benice Kościół parafialny późnoklasycystyczny (1823-1832, Sanktuarium Matki Bożej) p.w. św. Trójcy znajdujący się w miejscowości Lutogniew Kościół parafialny p.w. Wszystkich Świętych znajdujący się w miejscowości Wielowieś (rej. zabytków nr 55/Ka wpisany 06.06.1960 r.) Dwór znajdujący się w miejscowości Wielowieś (rej. zabytków nr 337/Ka wpisany 01.04.1970 r.) Dzwonnica znajdująca się w miejscowości Wielowieś (rej. zabytków nr 55/Ka wpisany 06.06.1960 r.) Karczma znajdująca się w miejscowości Roszki (rej. zabytków nr 337/Ka wpisany 01.04.1970 r.) Dwór znajdujący się w miejscowości Wronów (rej. zabytków nr 499/Ka wpisany 06.04.1989 r.) Oficyna znajdująca się w miejscowości Wronów (rej. zabytków nr 499/Ka wpisany 06.04.1989 r.) Krotoszyn 2005 39 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Dwór znajdujący się w miejscowości Lutogniew (rej. zabytków nr 456/Ka wpisany 06.04.1989 r.) Zespół Pałacowy - Pałac Gałeckich barokowy z lat 1692-1700, przebudowany w roku 1820 otrzymał późnoklasycystyczną fasadę, murowany z cegły, otynkowany, - park krajobrazowy z pierwszej połowy XIX wieku, ze śladami założenia regularnego z XVII wieku. Z ciekawszych okazów: klon tatarski, paklon o obwodzie 510 cm, okazałe cisy. Zespół kościelny poewangelicki - Kościół św. Andrzeja Boboli, zbudowany w latach 1788-1790, poewangelicki, klasycystyczny, rozwiązanie architektoniczne - centralne na rzucie koła. Neobarokowa fasada z dwoma wieżami dobudowanymi w latach 1884-1885, - dawna pastorówka (ul. Lipowa 3) z 1846 roku, murowana, otynkowana, parterowa z mieszkalnym poddaszem, - dawny dom kantora (ul. Lipowa 6) z pierwszego ćwierćwiecza XIX wieku. Konstrukcji szkieletowej, tynkowany, dwutraktowy. Ratusz - murowany z około 1689 roku, po przebudowie w latach 1898-1899, neorenesansowy z ośmioboczną smukła barokową wieżą. Kościół Farny św. Jana Chrzciciela z lat 1592-1597, późnorenesansowy o tradycjach gotyckich, trzynawowy, bazylikowy. Kwadratowa wieża nadbudowana około roku 1860. Kościół św. św. Fabiana i Sebastiana drewniany, zbudowany około 1572 roku jako szpitalny, gruntownie restaurowany w 1813 roku. Kościół św. Marii Magdaleny wzniesiony w 1755 roku na miejscu starszego kościoła istniejącego już zapewne w XIII wieku, w 1830 roku odnowiony, drewniany, konstrukcji zrębowej, oszalowany. Barokowy Zespół Potrynitarski: - Kościół św. Piotra i Pawła z lat 1767-1774, zbudowany przypuszczalnie wg projektu architekta Marcina Frantza, z dwuprzęsłową nawą i prezbiterium zamkniętym kolistą absydą, - budynek poklasztorny z około 1733 roku, murowany, piętrowy, na rzucie wydłużonego prostokąta, podpiwniczony. W salach na piętrze znajdują się obecnie pomieszczenia muzeum regionalnego, - park przy kościele, nieduży z okazami sosny czarnej, orzecha czarnego, dębów, klęka kanadyjskiego, grochodrzewu i lip; orzech czarny, zrośnięty z trzech pni, o obwodzie 460 cm. "Krotoszanka" najstarszy zachowany dom w Krotoszynie z 2 poł. XVIII w. Krotoszyn 2005 40 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Gospodarka Główni pracodawcy W Krotoszynie funkcjonuje kilka dużych i około 30 średnich firm reprezentujących przemysł metalowy, budowlany, spożywczy, odzieżowy, wyrobów parafinowych, farmaceutycznych, opakowań drewnianych i opakowań z tworzyw sztucznych. Niektóre zakłady dysponują własnymi hurtowniami, sklepami, a nawet domami towarowymi, współpracują ze znanymi na całym świecie sieciami super- i hipermarketów, zwiększając w ten sposób wydatnie sprzedaż swoich towarów. Krajobraz gospodarczy Krotoszyna tworzą także firmy usługowo-handlowe i duże hurtownie, zaopatrujące w swoje towary często odbiorców z odległych rejonów Polski. Gospodarka gminy to także kilka tysięcy zarejestrowanych niewielkich podmiotów, prowadzących działalność produkcyjną, usługową i handlową. Krotoszyńskie zakłady poprawiają warunki pracy zatrudnionych w nich osób, oddając im do dyspozycji nowe pomieszczenia socjalne, przeprowadzają remonty kapitalne należących do nich budynków, stawiają nowe siedziby, przeprowadzają komputeryzację i wdrażają inwestycje przyjazne dla środowiska. Mimo trudnej sytuacji gospodarczej wprowadzają nowe grupy wyrobów, dzięki akcjom promocyjnym, udziałom w krajowych i międzynarodowych targach, rozszerzają swoje rynki zbytu, są inicjatorami powstawania ogólnopolskich stowarzyszeń branżowych, organizując współpracę między podobnymi sobie firmami i zajmując się dystrybucją produktów. Coraz lepszą jakość produkcji potwierdzają uzyskiwane certyfikaty różnych systemów jakości, w tym najbardziej znanego systemu ISO 9000. W Krotoszynie znane są japońskie zasady kompleksowego zarządzania TQM, uzyskiwane są świadectwa jakości instytutów polskich i niemieckich. Wydaje się, że skala dokonywanych w krotoszyńskim przemyśle inwestycji i wielkość zaangażowanych w nie środków pozwalają patrzeć w przyszłość z umiarkowanym optymizmem, że krotoszyński przemysł nie tylko pokona piętrzące się przed nim trudności, ale przygotuje się także odpowiednio do funkcjonowania w warunkach rynku europejskiego. Obserwując międzynarodowe powiązania firm krotoszyńskich, można sądzić, że wiele z nich już dziś jest częścią tego rynku. Krotoszyn 2005 41 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Najważniejszych pracodawców przedstawiono w Tabeli poniżej: Najwięksi pracodawcy w gminie Krotoszyn Nazwa podmiotu „Mahle Polska Sp. z o.o. Krot. Przeds. Ceramiki Budowl.„CERABUD”S.A. Zakłady Szacunkowe Rodzaj działalności Mięsne Krotoszyn zatrudnienie Produkcja części do silników samochodowych 1786 Produkcja cegły ceramiki budowlanej 392 Przetwórstwo mięsne 650 WITAR S.A. Oddział w Produkcja parkietu, duoparkietu, mozaiki 359 Biadkach Fabryka Urządzeń Górniczych „FUGOR” Produkcja urządzeń górniczych 180 sp. z o.o. P.P.H. „EWA” S.A. Zakład Produkcja wyrobów farmaceutycznych i cukierniczych 220 Mleczarski Nutricia Krotoszyn sp. z Produkcja mleka w proszku 130 o.o. Przedsiębiorstwo Elektromechanika, produkcja sprzętu metalowego „Jotkel” do przemysłu 157 WWW „LUMEN 1852” Produkcja wyrobów parafinowych 160 P.P.H,U. „PRODUCTS” Produkcja obuwia 110 Przetwórstwo mięsne 65 Zakład Przetwórstwa Mięsnego „VICTUS” „Krepel Polska” sp. z o.o. Spółdzielnia Inwalidów „Jutrzenka” Produkcja opakowań drewnianych 100 Produkcja wyrobów parafinowych 96 Żródło: Dane z Urzędu Miejskiego w Krotoszynie Biorąc pod uwagę strukturę zatrudnienia mieszkańców terenów wiejskich gminy, dominującym sektorem gospodarczym i głównym „pracodawcą” jest rolnictwo. Szczegółowe informacje na temat zagospodarowania użytków rolnych zaprezentowano na Krotoszyn 2005 42 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Wykresie 2.5. W użytkach rolnych dominują grunty orne, które stanowią około 91% powierzchni użytków rolnych. Łąki i pastwiska zajmują 8% powierzchni użytków rolnych, a sady tylko 0,6%. Na opłacalność prowadzenia gospodarki rolnej oddziałuje rodzaj klasy bonitacyjnej gleby. Klasy bonitacyjne gruntów ornych zaprezentowano na Wykresie Struktura użytków rolnych w gminie Krotoszyn łąki i pastwiska 8,1% sady 0,6% grunty orne 91,3% Źródło: Dane Urzędu Miejskiego w Krotoszynie . Klasy bonitacyjne gruntów ornych w gminie Krotoszyn V 16,4% VI 3,7% II 0,7% III 42,0% IV 37,2% Źródło: Dane Urzędu Miejskiego w Krotoszynie Z danych wynika, że w gminie prawie nie ma najlepszych klas gleby (klasy I i II). W strukturze klas bonitacyjnych dominują grunty klasy III, które także zaliczane są do gleb dobrych. Grunty w tej klasie stanowią około 42% powierzchni gruntów ornych. Nieco Krotoszyn 2005 43 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 ponad 1/3 powierzchni użytków ornych stanowią gleby klasy IV. Około 20% stanowią grunty najsłabsze klasy V i VI. Ostatnia z wymienionych klas gruntów zwolniona jest z podatku rolnego. Dobre klasy bonitacyjne gleby umożliwiają produkcję przede wszystkim pszenicy, jęczmienia jarego, pszenżyta ozimego oraz buraków cukrowych. Na Wykresie 2.7. przedstawiono strukturę upraw gospodarstw rolnych. Struktura upraw gospodarstw rolnych Warzywa gruntowe 0,2% Ziemniaki 2,0% Truskawki 0,0% Pszenica ozima 14,3% Pszenica jara 2,3% Żyto 6,2% Odłogi i ugory 1,0% Pozostałe 6,1% Buraki cukrowe 6,3% Jęczmień ozimy 2,1% Kukurydza na zielonkę 11,0% Mieszanki zbożowe 26,5% Jęczmień jary 8,2% Pszenżyto jare 0,6% Pszenżyto ozime 11,2% Owies 2,2% Źródło: Dane Urzędu Miejskiego w Krotoszynie Ponadto w 2003 roku prowadzono intensywną hodowlę bydła (14.777 sztuk) oraz trzody chlewnej (68.658 sztuk). Produkcja drobiu – głównie kur – wyniosła 42.360 sztuk. Struktura podstawowych branż na terenie gminy Informacje na temat liczby podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w gminie zamieszczono w Tabeli Krotoszyn 2005 44 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w gminie według branż 2001 Wyszczególnienie Rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo 253 Transport, komunikacja 149 Handel, handel detaliczny, naprawy 998 Budownictwo 338 Inne usługi 207 Oświata, ochrona zdrowia - Przemysł i wytwórstwo 418 OGÓŁEM 2363 Źródło: Dane Urzędu Miejskiego w Krotoszynie Informacje na temat aktywności gospodarczej w gminie Krotoszyn wzbogacają dane, dotyczące podmiotów gospodarki narodowej, zarejestrowanych w systemie REGON, które zestawiono na Wykresie 2.8. Podmioty gospodarki narodowej w rejestrze REGON 3500 3483 3400 3220 3300 3200 3046 3100 3000 2881 2958 2900 2800 1998 1999 2000 2001 2002 Źródło: Bank Danych Regionalnych GUS. Społeczność Krotoszyna cechuje się dużą przedsiębiorczością. W 2002 roku na 1.000 mieszkańców przypadało w gminie Krotoszyn około 85 podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w systemie REGON. Jest to wartość wysoka dla gmin miejskowiejskich. Należy również zauważyć, iż od kilku lat wartość tego wskaźnika dynamicznie rośnie. Krotoszyn 2005 45 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Liczba osób zatrudnionych w sektorach gospodarki Informacje na temat zatrudnienia mieszkańców w poszczególnych sektorach gospodarki zamieszczono w Pracujący według sektorów gospodarki Ogółem Wyszczególnienie Gmina Krotoszyn Sektor tym rolnicz w razem 8441 Sektor Usługi przemysło kobiety y wy 3810 183 4748 rynkowe 1538 nierynko we 1972 Rynek pracy Około 43% ludności gminy Krotoszyn jest biernych zawodowo. Ludność bierną zawodowo stanowią osoby w wieku 15 lat i więcej, które w badanym tygodniu nie pracowały, nie miały pracy i jej nie poszukiwały lub poszukiwały, ale nie były gotowe do jej podjęcia w badanym tygodniu i następnym. Dominującą część tej grupy stanowi ucząca się młodzież, która za kilka lat wejdzie na rynek pracy. Władze gminy powinny skoncentrować się na pozyskiwaniu nowych inwestorów, którzy w przyszłości stworzyliby nowe miejsca pracy. Informacje na temat aktywności ekonomicznej mieszkańców przedstawiono w Tabeli poniżej aktywność ekonomiczną ludności w wieku 15 lat i więcej Pracując bezrobot y ni bezrobocia Stopa zatrudnienia zawodowej Współczynnik aktywności Współczynnik Nieustalony status razem Bierni zawodowo Aktywni zawodowo Ogółem Wykształcenie według poziomu wykształcenia (stan w dniu 20 maja 2002 roku) w% Ogółem 32.158 18.055 14.199 3.856 13.871 232 56,6 44,5 21,4 Wyższe 2.302 1.945 1.834 111 338 19 85,2 80,3 5,7 Średnie 10.190 6.942 5.549 1.393 3.160 88 68,7 54,9 20,1 10.215 7.086 5.259 1.827 3.047 82 69,9 51,9 9.425 1.557 524 7.319 25 22,1 16,6 Zasadnicze zawodowe Podstawowe 2.081 25,8 25,2 Źródło: Podstawowe informacje o gminach województwa wielkopolskiego (według spisów powszechnych 2002). Krotoszyn 2005 46 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Współczynnik aktywności zawodowej, czyli procentowy udział zawodowo w ogólnej liczbie ludności danej kategorii, wynosi w gminie aktywnych ponad 56%. Największą aktywność zawodową wykazują osoby z wykształceniem wyższym, najniższą – z wykształceniem podstawowym. Współczynnik zatrudnienia w gminie wynosi 44,5%. Oznacza on udział osób pracujących w liczbie ludności ogółem (lub w ludności danej grupy). Znaczna część mieszkańców, dzięki rozwiniętej komunikacji dojeżdża do pracy poza teren gminy. Im wyższe wykształcenie tym wyższy wskaźnik zatrudnienia. Oba wskaźniki różnią się wysokością, bo nie wszyscy aktywni zawodowo są zatrudnieni. Sfera społeczna Sytuacja demograficzna i społeczna terenu Za zaliczeniem gminy do gminy ludzi młodych przemawia wysoki odsetek ludności w wieku produkcyjnym. Informacje na ten temat przedstawiono na Wykresie Ludność gminy w podziale na wiek przed-, po- i produkcyjnym1 2003 8 895 26 196 5 539 2002 9 346 25 421 5 547 2001 9 710 25 354 5 512 2000 9 983 24 990 5 517 1999 10 299 24 591 5 475 0% 10% 20% 30% przedprodukcyjny 40% 50% 60% produkcyjny 70% 80% 90% 100% poprodukcyjny Źródło: Dane Urzędu Miejskiego w Krotoszynie Atutem gminy jest duży udział ludności w wieku produkcyjnym w strukturze wiekowej ludności. Udział ten wynosi około 64,5%, podczas gdy średnia krajowa ludności w wieku produkcyjnym nie przekracza 61%. Jednocześnie gmina jest rozwojowa, gdyż 1 Do grupy ludności w wieku produkcyjnym zaliczono mężczyzn w wieku 17–64 lat oraz kobiety w wieku 17– 59 lat. Krotoszyn 2005 47 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 22% jej ludności jest w wieku przedprodukcyjnym. Ta grupa wiekowa stanowi kapitał ludzki na przyszłe lata. Zaledwie 13,6% stanowi ludność w wieku poprodukcyjnym. Taka struktura ludności oddziałuje zarówno na dochody, jak i wydatki budżetowe. Niezbędne jest ponoszenie nakładów finansowych na stwarzanie dogodnych warunków rozwoju dla osób młodych. Trzeba też stwarzać szansę podjęcia w przyszłości zatrudnienia w gminie i pozostania w niej. W Tabeli zamieszczono informacje na temat ludności gminy z uwzględnieniem płci i wykształcenia. Tabela Ludność w wieku 13 lat i więcej według poziomu wykształcenia i płci (stan na 20 maja 2002 roku) 33.469 Ogółem bez podstawowe zawodowe zasadnicze zawodowe kształcące ogólno- razem Ogółem wyższe Wyszczególnienie policealne Średnie wykształcenia Wykształcenie: 2.30 1.07 9.114 1.820 7.294 10.215 10.097 639 2 6 Mężczyźni 15.960 997 267 3.956 546 3.410 6.392 4.064 271 Kobiety 17.509 1.30 809 5.158 1.274 3.884 3.823 6.033 368 5 Źródło: Podstawowe informacje o gminach województwa wielkopolskiego (według spisów powszechnych 2002). Z danych wynika, że tylko około 7% mieszkańców powyżej 13 roku życia ma wykształcenie wyższe. Około 3% tych mieszkańców zakończyło edukację na poziomie policealnym. Ponad 27% ludności powyżej 13 roku życia posiada wykształcenie średnie. Podobnie jak w skali całego powiatu, jak również województwa, w strukturze ludności dominują osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz podstawowym. Niski poziom wykształcenia często znajduje odzwierciedlenie w niskim poziomie kwalifikacji zawodowych i powoduje trudności ze znalezieniem pracy. Warto podkreślić, że poziom wykształcenia kobiet jest wyższy niż mężczyzn. Niestety także więcej kobiet niż mężczyzn ma wykształcenie podstawowe. Krotoszyn 2005 48 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 W Tabeli przedstawiono ludność według głównego źródła utrzymania. Tabela Ludność według głównego źródła utrzymania (stan na 20 maja 2002 roku) Utrzymujący się z: pracy lub najmu pozostałych źródeł na rachunek własny Wyszczególnienie w tym: 9 Posiadający własne 24.72 13.24 7 2 9 w raze swoim m gospodarstw emerytur rent ie rolnym 6.710 3.775 9.897 3.345 1.972 15.05 1 11.48 5 y 5.811 4.911 y 5.72 4 4.40 3 Źródło: Podstawowe informacje o gminach województwa wielkopolskiego (według spisów powszechnych 2002). W Tabeli przedstawiono ludność według głównego źródła utrzymania. Z danych wynika, że własne źródło utrzymania posiada około 61% mieszkańców gminy. Pozostali są na czyimś utrzymaniu, dotyczy to przede wszystkim dzieci i młodzieży. Podstawowym źródłem utrzymania dla połowy mieszkańców gminy jest praca najemna. Około 9% mieszkańców utrzymuje się z pracy w swoim gospodarstwie rolnym. Bezrobocie Poziom bezrobocia w gminie Krotoszyn od kilku lat utrzymuje się na poziomie podobnym lub nieco wyższym od średniego dla województwa, czy też całego kraju. Na koniec roku 2003 stopa bezrobocia na terenie gminy kształtowała się na poziomie 20,2% i tym samym była zbliżona do średniej krajowej. Na skutek przyrostu nowych miejsc pracy, liczba osób bezrobotnych od roku 2002 systematycznie spada. Krotoszyn 2005 nie ustalono tym razem najemnej razem Ogółem 40.30 25.19 18.48 7 źródło utrzymania z dochodów z najmu w Ogółem lub 49 57 - Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Wykres Liczba osób bezrobotnych w gminie Krotoszyn w latach 1999-2003 4 000 3 871 3 397 3 917 2 978 3 500 3 818 liczba osób 3 000 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0 1999 2000 2001 2002 2003 Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Krotoszynie Wykres Stopa bezrobocia w gminie Krotoszyn w latach 1999-2003 (stan na 31 XII) 25 20 20,2 20,4 20,2 2001 2002 2003 17,3 14,8 15 10 5 0 1999 2000 Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Krotoszynie. Dokładna analiza bezrobocia przeprowadzana jest według następujących kryteriów: wieku bezrobotnych, czasu pozostawania na bezrobociu, wykształcenia zarejestrowanych bezrobotnych, stażu pracy bezrobotnych. Krotoszyn 2005 50 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Wykres Struktura wiekowa osób bezrobotnych 1400 1200 liczba osób 1000 800 600 400 200 0 1999 2000 18 - 24 lat 45 - 54 lat 2001 25 - 34 lat 55 - 59 lat 2002 2003 35 - 44 lat pow. 60 lat Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Krotoszynie. W ciągu ostatnich 5 lat proporcje między grupami wiekowymi osób bezrobotnych uległy zmianom. Spadek poziomu bezrobocia od 2002 roku wynika przede wszystkim ze zmniejszenia liczby osób bezrobotnych w wieku poniżej 24 lat, choć i tak ich udział pozostaje wciąż wysoki. Wykres Struktura bezrobotnych według czasu pozostawania na bezrobociu 1 400 liczba osób 1 200 1 000 800 600 400 200 0 1999 do 1 miesiąca 6 do 12 miesięcy 2000 2001 1 do 3 miesięcy 12 do 24 miesięcy 2002 2003 3 do 6 miesięcy pow. 24 miesięcy Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Krotoszynie. Niepokojącym zjawiskiem jest dynamiczny wzrost liczby długotrwale bezrobotnych powyżej 24 miesięcy. Podczas gdy w 1999 roku było ich jeszcze 731, to w 2003 roku już Krotoszyn 2005 51 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 1.482. Są oni niestety najliczniejszą grupą wśród bezrobotnych. Jest to jednak typowa struktura jak w większości gmin w Polsce. Struktura bezrobotnych według wykształcenia 2000 1800 liczba osób 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 1999 2000 2001 wyższe średnie zawodowe podstawowe 2002 2003 średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Krotoszynie. Biorąc pod uwagę kwalifikacje zawodowe osób bezrobotnych można zauważyć, że zdecydowanie najliczniejszą grupę stanowią osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym. Najmniej jest bezrobotnych z wykształceniem wyższym oraz średnim zawodowym. Wykres Struktura bezrobotnych według stażu pracy 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 1999 2000 2001 2002 do 1 roku od 1 do 5 lat 5 do 10 lat 20 - 30 lat powyżej 30 lat bez stażu 2003 10 do 20 lat Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Krotoszynie. Krotoszyn 2005 52 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Analizując rynek bezrobotnych według kryterium stażu pracy okazuje się, że najliczniejsza jest grupa osób, które zdołały przepracować od 1do 5 lat. Liczna jest również grupa osób bez żadnego stażu oraz ze stażem do 1 roku, lecz akurat w tych dwu grupach widoczny jest od pewnego czasu niewielki spadek liczby bezrobotnych. Warunki i jakość życia mieszkańców Sytuacja mieszkaniowa W 1998 r. gmina dofinansowała adaptację pierwszego budynku pokoszarowego na mieszkania komunalne, przeprowadzaną przez Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp. z o.o. w Krotoszynie w wysokości 400 tys. zł. W wyniku adaptacji powstało 14 lokali mieszkalnych. W 2001 r. gmina Krotoszyn rozpoczęła adaptację drugiego budynku pokoszarowego na mieszkania. Zgodnie z podpisaną umową pomiędzy Zarządem Miejskim oraz Zarządem PGKiM Sp. z o.o., zadanie to postanowiono realizować w etapach, jako inwestycję wspólną, finansowaną w 50% przez każdą ze stron. W 2001 r. wykonany został I etap inwestycji, obejmujący całkowity remont więźby dachowej z przełożeniem dachówki i przebudowę przewodów kominowych. Ogółem koszty realizacji I etapu wyniosły 370,6 tys. zł. Dokończenie adaptacji zrealizowano w latach 2002–2003 i przygotowano 24 mieszkania komunalne. W poniższych tabelach syntetycznie przedstawiono sytuację mieszkaniową na terenie miasta i gminy. Tabela Mieszkania według zamieszkania, przeznaczenia i rodzaju podmiotów będących ich właścicielami Przeznaczone do Wykorzyst Niezamieszkane czasowego lub ywane (wolne) wyłącznie sezonowego WYSZCZEGÓLNIENI Ogółe Zamies zamieszkania E zkane (jako m mieszkania zamiesz kane czasowo OGÓŁEM 1163 drugie prowadzeni ) stale 11026 140 do a działalności niezami eszkane 20 Krotoszyn 2005 gospodarcz ej 4 przezna czone do stałego zamies zkania 423 przezn aczone do rozbiór ki, opuszc zone 20 53 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 3 stanowiące własność: Osób fizycznych 7988 7522 90 19 3 335 19 Spółdzielni 2225 2145 36 - 1 43 - Gminy 951 923 8 - - 20 - Skarbu Państwa 186 174 2 1 - 8 1 Zakładów pracy 216 200 4 - - 12 - Pozostałych 67 62 - - - 5 - - - - - - - - mieszkaniowych podmiotów Nieustaloną Źródło: Podstawowe informacje o gminach województwa wielkopolskiego (według spisów powszechnych 2002). Tabela Mieszkania według ich wyposażenia W tym mieszkania wyposażone w: łazienk ciepłą ę WYSZCZEGÓLNIENIE wodę gaz bieżącą razem Ogółem ogrzewa ną w poza miesz- m - mieszkania miesz- kaniu z sieci z butli l - ludność kaniem OGÓŁEM 11166 9931 9197 1513 7684 7148 3404 mieszkania 11026 9825 9098 1502 7596 7056 3383 ludność 40268 36886 34034 5105 28929 23542 14928 przed 1918 2081 1330 1103 16 1087 1226 654 1918 - 1944 1114 850 721 - 721 606 417 1945 - 1970 2590 2427 2238 79 2159 1538 940 1971 - 1978 1698 1663 1582 139 1443 1261 399 1979 - 1988 2423 2412 2333 935 1398 1849 504 w tym zamieszkane stale W budynkach wybudowanych w latach: Krotoszyn 2005 54 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 1989 - 2002 1180 1177 1153 344 809 640 450 90 88 4 84 24 46 w 54 50 49 - 49 12 33 26 22 18 - 18 16 7 Osób fizycznych 7612 6661 6099 270 5829 3979 3094 Spółdzielni 2181 2177 2159 1005 1154 2172 2 Gminy 931 694 577 166 411 686 195 Skarbu Państwa 176 163 153 1 152 133 37 Zakładów pracy 204 181 155 38 117 129 67 Pozostałych 62 55 54 33 21 49 9 w tym w latach 90 2001 - 2002 będących budowie nie ustalono Stanowiące własność: mieszkaniowych podmiotów Źródło: Podstawowe informacje o gminach województwa wielkopolskiego (według spisów powszechnych 2002). Zaopatrzenie w wodę, odprowadzanie ścieków sanitarnych, usuwanie odpadów (szczegółowe informacje na ten temat przedstawiono w punkcie poświęconym przedstawiono w punkcie poświęconym infrastrukturze technicznej). Gazownictwo, ciepłownictwo, energetyka (szczegółowe informacje na ten temat infrastrukturze technicznej). Transport publiczny Komunikacja wewnątrzgminna realizowana jest przez miejski Zakład Komunikacji w Krotoszynie. Usługami przewozowymi objęte są wszystkie miejscowości gminy, a poza tym realizowane są połączenia ze Zdunami, Rozdrażewem, Koźminem, Jarocinem i Ostrowem Wielkopolskim. Przewozy pasażerskie są realizowane na następujących liniach otwartych: Linia J - Krotoszyn - Jarocin (od 16.04.2004 r.) Linia J* - Jarocin - Krotoszyn (od 16.04.2004 r.) Linia K - Krotoszyn - Ostrów Wlkp. Linia K* - Ostrów Wlkp. - Krotoszyn Krotoszyn 2005 55 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Linia nr 1 - Krotoszyn - Zduny (Krotoszyn) Linia nr 2 - Krotoszyn - Orpiszew Linia nr 2* - Orpiszew - Krotoszyn Linia nr 3 - Krotoszyn - Dzierżanów - Krotoszyn Linia nr 4 - Krotoszyn - Wielowieś - Krotoszyn Linia nr 5 - Krotoszyn - Chwaliszew - Krotoszyn Linia nr 6 - Krotoszyn - Rozdrażew (Krotoszyn) Linia nr 7 - Krotoszyn - Świnków Linia nr 7* - Świnków - Krotoszyn Linia nr 9 - Krotoszyn - Roszki Linia nr 9* - Roszki - Krotoszyn Ponadto MZK realizuje dowozy uczniów do szkół podstawowych i gimnazjalnych, przewozi młodzież ze szkół na zajęcia wychowania fizycznego realizowane na krytej pływalni „Wodnik” oraz dowozi młodzież niepełnosprawną do Zespołu Szkół Specjalnych oraz do Zespołu Szkół z Oddziałami Integracyjnymi. Ponadto wykonywane są przewozy turystyczne oraz okazjonalne, a także nieodpłatne wynajmy autobusów w ramach pomocy jednostkom i organizacjom. Niewątpliwą bolączką jest ciągle niedostateczna wymiana taboru na nowy. Posiadane przez MZK autobusy (łącznie 18 sztuk) mają znaczne przebiegi (średnio ponad 600 tys. km), dlatego utrzymanie ich w gotowości eksploatacyjnej wymaga dużego wysiłku pracowników warsztatu i znacznych nakładów finansowych. Ochrona zdrowia System opieki zdrowotnej na obszarze gminy Krotoszyn jest dobrze rozwinięty; dotyczy to zarówno opieki podstawowej, jak i specjalistycznej. W roku 2003 w ramach podstawowej opieki zdrowotnej świadczenia udzielało w 17 Niepublicznych Zakładach Opieki Zdrowotnej oraz praktykach i poradniach lekarza rodzinnego: 27 lekarzy POZ, 27 pielęgniarek, 13 pielęgniarek środowiskowo-rodzinnych, 9 pielęgniarek szkolnych, 4 położne środowiskowe. Na terenie gminy funkcjonuje 15 gabinetów stomatologicznych. Krotoszyn 2005 56 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 W strukturach Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Krotoszynie funkcjonują w 2004 roku następujące poradnie specjalistyczne: chirurgiczna, ortopedyczna, położniczo-ginekologiczna, urologiczna, onkologiczna, diabetologiczna, nefrologiczna, alergologiczna, rehabilitacyjna. W ramach lecznictwa stacjonarnego w Szpitalu Powiatowym w Krotoszynie funkcjonują następujące oddziały: Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Chirurgiczny z pododdziałem urazów narządu ruchu i ortopedii, Wewnętrzny z pododdziałami intensywnej opieki kardiologicznej i opieki średnioterminowej, Położniczo-Ginekologiczny, Noworodkowy, Dziecięcy, Szpitalny Oddział Ratunkowy. W ramach ratownictwa medycznego, w Krotoszynie stacjonuje Zespół Reanimacyjny R1. Opiekę długoterminowa na obszarze gminy sprawuje Zakład Opiekuńczo-Leczniczy oraz Zakład Opieki Paliatywnej, natomiast do procedur wysokospecjalistycznych zalicza się hemodializy realizowane przez Stację Dializ w Krotoszynie. Ochrona przeciwpożarowa Na terenie miasta i gminy Krotoszyn działa jednostka Państwowej Straży Pożarnej oraz 21 jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych, w tym cztery jednostki typu „S” posiadające bojowe samochody pożarnicze. Ponadto na terenie miasta i gminy działają dwie Zakładowe Ochotnicze Straże Pożarne, finansowane przez zakłady, przy których działają. Krotoszyn 2005 57 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 W ostatnich latach na terenie gminy wspólnie z Komendantem Gminnym Ochrony Przeciwpożarowej opracowano i realizowano projekty i plany ochrony przeciwpożarowej. W zakresie prewencji i kontroli przeciwpożarowej Wydział Spraw Obywatelskich Urzędu Miejskiego współdziałał z Komendantem Gminnym Ochrony Przeciwpożarowej i Powiatową Komendą Państwowej Straży Pożarnej w Krotoszynie. Zgodnie z wieloletnim planem kontroli bezpieczeństwa przeciwpożarowego na lata 1994–2004 prowadzone są systematycznie kontrole przedszkoli, szkół i obiektów użyteczności publicznej przy współudziale przedstawiciela Powiatowej Komendy Straży Pożarnych PSP oraz Komendanta Gminnego Ochrony Przeciwpożarowej. Prowadzone są również każdego roku przez zespoły kontrolne, przy współudziale Straży Miejskiej, kontrole stanu zabezpieczenia przeciwpożarowego na terenie zabudowań miasta i wsi. Organizowane są także pogadanki na tematy przeciwpożarowe w szkołach oraz organizowane pokazy sprzętu przeciwpożarowego, a w maju każdego roku przedszkola i szkoły zwiedzają remizy strażackie i zapoznają się bezpośrednio ze sprzętem strażackim i zasadami jego działania. Bezpieczeństwo publiczne Podstawowe dane na temat przestępczości w gminie Krotoszyn w ciągu ostatnich 5 lat przedstawiono w tabeli. Tabela Liczba stwierdzonych przestępstw w podziale na kategorie 1999 2000 2001 2002 2003 Zabójstwo 0 0 1 2 1 Kradzież cudzej rzeczy 157 215 249 250 152 Kradzieże z włamaniem 183 182 247 283 130 Rozbój i wymuszenie rozbójnicze 13 7 20 16 14 Bójka i pobicie 16 21 25 33 15 Przestępstwa gospodarcze 113 210 246 255 301 Przestępstwa drogowe 20 20 272 238 200 Pozostałe przestępstwa 168 249 412 474 197 Ogółem 670 904 1.472 1.551 1.010 Źródło: Dane Urzędu Miejskiego w Krotoszynie Najczęściej występującym, a zarazem najbardziej dokuczliwym dla mieszkańców gminy typem przestępstwa były wymierzone w ich mienie. W większości przypadków były to kradzieże i kradzieże z włamaniem o stosunkowo niewielkiej wartości utraconego Krotoszyn 2005 58 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 mienia. Na terenie gminy w 2003 roku wydarzyły się 52 wypadki drogowe, w których 5 osób zginęło, a 58 zostało rannych. Liczba kolizji drogowych wyniosła natomiast 338. Przyjęte na początku roku 2003 założenia w Strategii Komendanta Powiatowego Policji w Krotoszynie doprowadziły do ograniczenia wzrostu przestępczości pospolitej. Odnotowano także wyraźny wzrost wskaźnika wykrywalności przestępstw z 75,6% w 2002 r. do 80,2% w 2003 roku. Stan etatowy policjantów KPP w Krotoszynie i jednostek podległych wynosi 113 policjantów. Komenda Powiatowa Policji w Krotoszynie posiada na wyposażeniu 11 radiowozów, które wykorzystywane są do służby na terenie miasta i gminy Krotoszyn. Komenda Powiatowa Policji w Krotoszynie realizuje aktualnie sześć programów prewencyjnych: „Bezpieczna Wieś”, „Bezpieczne Miasto”, „Bezpieczny Ogród”, „Uwaga Zagrożenia”, „Bezpieczna Szkoła”, „Sąsiedzki Program Przeciwdziałania Przestępczości”. W ramach tych przedsięwzięć, działania profilaktyczne ukierunkowane są na prewencję fizyczną, obejmującą przedmiotów, fizyczną upowszechnianie i techniczną technik ochronę mienia zabezpieczania mienia, poprzez korektę znakowanie rozwiązań komunikacyjnych, tworzenie bezpiecznych przejść przez jezdnię, itp. Prowadzona prewencja społeczna ma natomiast na celu edukację, poradnictwo oraz pomoc społeczną. Dla lepszej ochrony porządku i dbałości o bezpieczeństwo mieszkańców powołano Straż Miejską. Aktualnie krotoszyńska Straż liczy 9 funkcjonariuszy. Taki stan osobowy pozwolił wprowadzić w godzinach popołudniowych dyżur w Urzędzie Miejskim. Dyżurnemu, można zgłaszać interwencje telefonicznie lub osobiście. Wprowadzenie tych dyżurów doprowadziło do zmiany sposobu pracy strażników usprawniła ich działanie, umożliwiła szybsze reagowanie na problemy zgłaszane przez mieszkańców gminy, a także spowodowała lepszą współpracę z Komendą Powiatową Policji. Ustawa o strażach gminnych weszła w życie z dniem 1 stycznia 1998 r. Zgodnie z art. 10 ustawy straż wykonuje zadania w zakresie ochrony porządku publicznego wynikające z ustaw i aktów prawa miejscowego, a w szczególności do jej zadań należy: Ochrona spokoju i porządku w miejscach publicznych. Czuwanie nad porządkiem i kontrola ruchu drogowego – w zakresie określonym w przepisach o ruchu drogowym. Krotoszyn 2005 59 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Współdziałanie z właściwymi podmiotami w zakresie ratowania życia i zdrowia obywateli, pomocy w usuwaniu awarii technicznych i skutków klęsk żywiołowych oraz innych miejscowych zagrożeń. Zabezpieczanie miejsca przestępstwa, katastrofy lub innego podobnego zdarzenia albo miejsc zagrożonych takim zdarzeniem przed dostępem osób postronnych lub zniszczeniem śladów i dowodów, do momentu przybycia właściwych służb, a także ustalenie, w miarę możliwości, świadków zdarzenia. Ochrona obiektów komunalnych i urządzeń użyteczności publicznej. Współdziałanie z organizatorami i innymi służbami w ochronie porządku podczas zgromadzeń i imprez publicznych. Doprowadzanie osób nietrzeźwych do miejsca ich zamieszkania, jeżeli osoby te zachowaniem swoim dają powód do zgorszenia w miejscu publicznym, znajdują się w okolicznościach zagrażających ich życiu lub zdrowiu albo zagrażają życiu i zdrowiu innych osób. Informowanie społeczności lokalnej o stanie i rodzajach zagrożeń, a także inicjowanie i uczestnictwo popełnianiu przestępstw w działaniach i wykroczeń, mających na celu i współdziałanie w zapobieganie tym zakresie z organizacjami państwowymi, samorządowymi i społecznymi. Konwojowanie dokumentów, przedmiotów wartościowych lub wartości pieniężnych dla potrzeb gminy. Koszty związane z funkcjonowaniem straży pokrywane są z budżetu gminy. Przejawem współpracy Straży Miejskiej z Policją jest wspólne organizowanie służb. Są one pełnione podczas zabezpieczania obchodów świąt państwowych i kościelnych, zabezpieczania przebiegu imprez kulturalnych i sportowych, ale najwięcej z nich polega na patrolowaniu miasta. Ilość wystawianych wspólnych patroli jest systematycznie zwiększana i aktualnie w tygodniu jest ich sześć: dwa na targowiskach i cztery w godzinach nocnych (od środy do soboty). Jeden z nich otrzymuje zadanie kontrolowania terenów wiejskich. Przedszkola Na terenie gminy funkcjonuje 7 przedszkoli. Dane na ich temat zawarto w poniższej tabeli Krotoszyn 2005 60 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Tabela Podstawowe dane o przedszkolach (rok szkolny 2003/2004) Przedszkole nr 1 2 3 4 5 6 7 Liczba miejsc 125 100 100 45 100 150 225 120 65 94,5 40 80 110 209 50 25 37 15 19 57 90 5 3 4 2 4 5 10 9,14 5,09 6,73 3 8 9,39 17,86 9,5 7,83 7 2 9 10,25 16,74 54.892 298.700 105.768 452.033 573.234 1.016.832 Liczba dzieci uczęszczających W tym liczba dzieci w wieku lat 6 Liczba oddziałów dla dzieci Liczba etatów przeliczeniowych dydaktycznych Liczba etatów pracowników administracji i obsługi Wydatki ogółem z budżetu przedszkola 531.48 0 Szkolnictwo W mieście i gminie Krotoszyn znajduje się 17 szkół podstawowych w tym 2 filialne, do których uczęszczało w roku szkolnym 2003/2004 - 3611 uczniów. W mieście jest 6 szkół podstawowych, natomiast na wsiach jest 11 placówek, z czego 2 szkoły filialne z klasami 1-3 oraz 9 szkół z klasami 1-6. Od lat utrzymuje się bardzo korzystna ze względu na finansowanie struktura oddziałów szkół podstawowych i gimnazjów. Średnia ilość uczniów w gimnazjach jest większa niż w szkołach podstawowych z uwagi na uwarunkowania demograficzne szkół wiejskich. Liczba uczniów na 1 nauczyciela i na 1 oddział są stosunkowo korzystne z punktu widzenia warunków nauczania. W przypadku liczby uczniów na 1 izbę szkolną najgorsza sytuacja ma miejsce SP 1, 4 i 5. Poza tym w związku z malejącą liczbą dzieci w szkołach wskaźnik ten będzie ulegał poprawie. W ujęciu graficznym dane te zostały przedstawione poniżej (rok szkolny 2003/2004). Krotoszyn 2005 61 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Wykres Liczba uczniów na 1 etat przeliczeniowy, 1 oddział i 1 izbę szkolną - SP Liczba uczniów na 1 etat przelicz. Liczba uczniów na oddział Liczba uczniów na izbę 40,0 liczba uczniów 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 SP Wielowieś SP Świnków SP Roszki SP Orpiszów SP Lutogniew SP Kobierno SP Gorzupia SP Chwaliszew SP Brzoza SP Biadki SP Benice SP 8 SP 7 SP 5 SP 4 SP 3 SP 1 5,0 0,0 Wykres Liczba uczniów na 1 etat przeliczeniowy, 1 oddział i 1 izbę szkolną gimnazja 50 45 Liczba uczniów na 1 etat przelicz. 40 35 30 25 Liczba uczniów na oddział 20 15 10 Liczba uczniów na izbę G Benice G4 G3 G2 G1 0 G Chwaliszew 5 Liczba uczniów w danej szkole przesądza o kosztach jej funkcjonowania, przeliczonych na 1 ucznia, co obrazują wykresy (w roku szkolnym 2003/2004). Krotoszyn 2005 62 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Wielkość szkoły podstawowej a koszt utrzymania 1 ucznia Liczba uczniów ogółem, stan w dniu 1.09.2003 800 6000,0 Koszt utrzymania 1 ucznia 700 5000,0 600 4000,0 500 400 3000,0 300 2000,0 200 1000,0 100 SP Wielowieś SP Świnków SP Roszki SP Orpiszów SP Lutogniew SP Kobierno SP Gorzupia SP Chwaliszew SP Brzoza SP Biadki SP Benice SP 8 SP 7 SP 5 SP 4 SP 3 0,0 SP 1 0 Najwyższe koszty utrzymania ucznia występują w najmniejszych szkołach. Dążąc do zwiększenia efektywności zarządzania usługami oświatowymi oraz do zapewnienia jak najlepszych warunków nauczania, Rada Miejska w najbliższych latach będzie musiała podjąć decyzję odnośnie dalszego funkcjonowania tych placówek. Odpowiednie analizy urodzeń dzieci w poszczególnych miejscowościach, wraz z prognozą zapotrzebowania na oddziały szkolne w przyszłości powinny być podstawą podjęcia decyzji w tej kwestii, gdyż budżet gminy w całym analizowanym okresie był nadmiernie obciążony wydatkami na oświatę. Subwencja oświatowa pokrywała następujący odsetek wydatków na oświatę i wychowanie Uczniowie krotoszyńskich szkół brali udział w konkursach i olimpiadach przedmiotowych, zawodach sportowych, zajmując wysokie miejsca w finałach rejonowych i wojewódzkich. Corocznie podczas Dni Krotoszyna uczniowie krotoszyńskich szkół i przedszkoli prezentują swój dorobek artystyczny. Placówki oświatowe zaangażowały się w realizację programu pt. „Bezpieczne miasto”. Obsługa ekonomiczno- finansowa placówek oświatowych prowadzona jest przez Zakład Obsługi Placówek Oświatowych. Zadaniem gminy jest zapewnienie obsługi finansowej i administracyjnej szkół. Od 1 stycznia 1995 r. obsługę finansowo - księgową prowadzi Zakład Obsługi Placówek Oświatowych. Funkcjonowanie Zakładu Obsługi Krotoszyn 2005 63 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Placówek Oświatowych jest korzystnym rozwiązaniem zarówno w sensie ekonomicznym jak i organizacyjnym. Dzięki racjonalizacji wydatków zakładu więcej środków można przeznaczyć na działalność merytoryczną placówek oświatowych. Przejęcie szkół przez samorząd stworzyło nowe możliwości w zakresie gminnej oświaty, przyczyniło się do znacznej poprawy sytuacji materialnej szkół, polepszenia warunków nauki uczniów oraz pracy nauczycieli. Prawidłowe funkcjonowanie placówek oświatowych wynika z dużego zaangażowania samorządu lokalnego w proces rozwoju gminnej edukacji. Duże znaczenie dla poprawy bazy materialnej szkół i przedszkoli ma w dalszym ciągu współpraca z rodzicami oraz zakładami pracy. Środki pozabudżetowe pozyskiwane przez placówki są dużym wsparciem ekonomicznym dla szkoły. Muzeum Gmina odpowiada nie tylko za przekazywanie, ale także zachowanie dziedzictwa kulturowego. Temu celowi służył dokonany w latach 1991-2002 remont kapitalny zabytkowego budynku poklasztornego, który znacznie poprawił warunki, w jakich Muzeum Regionalne i galeria „Refektarz” prezentują zgromadzone w nich eksponaty i obrazy. Remont, po ponownym otwarciu muzeum, umożliwił przygotowanie nowych ekspozycji stałych i przekazanie zbiorów muzealnych przez Zarząd Oddziału PTTK Urzędowi Miasta i Gminy w grudniu 1998 roku. Ekspozycje przypominają najważniejsze wydarzenia ubiegłego stulecia: Powstanie Wielkopolskie, kampanię wrześniową, historię krotoszyńskiego harcerstwa, przybliżają tradycje i sztukę odległych kultur, ukazują Krotoszyn na starych fotografiach, prezentują dzieje krotoszyńskiej oświaty. Kilka tysięcy uczniów brało udział w lekcjach przeprowadzanych w muzeum. Utrwalanie w świadomości młodego pokolenia dorobku ich przodków służy przegląd filmów, poświęconych miastu oraz wystawy. Działalność muzeum nie ogranicza się do przywoływania przeszłości - to także konkursy dla najmłodszych, festyny, wieczory poetyckie, prelekcje, konkursy literackie, wystawy malarskie, przyrodnicze i największe współczesne wydarzenia kulturalne. Działalność muzeum to także pozycje wydawnicze - książki, broszury, ekslibrisy i foldery dotyczące historii miasta, historii muzeum i przygotowywanych wystaw. Powoli, ale wyraźnie wzrasta ilość eksponatów muzealnych. Każdego roku dokonuje się opracowań setek eksponatów - wykonuje się wpisy, zakłada karty katalogowe i ewidencji zabytków, wykonuje się dokumentacje fotograficzną. Krotoszyn 2005 64 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Biblioteka Ważnym elementem w kulturalnej panoramie miasta jest także Biblioteka Publiczna. Mimo rozwoju nowoczesnych technik przekazu pozostaje ona nadal liczącym się źródłem wiedzy dla wszystkich mieszkańców miasta, dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Ale ta instytucja to nie tylko swobodny dostęp do regałów z książkami. To także spotkania z ich autorami, lekcje biblioteczne, w których trakcie dzieci i młodzież uczą się korzystać z bibliotecznych zbiorów, ze słowników i encyklopedii, to wystawy książkowych nowości, obrazów i innych zbiorów, konkursy plastyczne, wiedzy o książkach, prelekcje, odczyty i wieczory literackie. Biblioteka ma 6 filii - jedną w mieście i pięć na wsi (Kobierno, Orpiszew, Biadki, Chwaliszew, Benice). Do dyspozycji czytelników jest księgozbiór liczący około 130 tys. woluminów. Czytelnia naukowa zasobna jest w bibliografie, encyklopedie, słowniki, informatory oraz zbiory specjalne (np. audiowizualne). W gmachu mieści się sala prelekcyjno-odczytowa. Podstawowe dane, dotyczące funkcjonowania biblioteki w gminie zawarto w Tabeli Tabela Podstawowe informacje o Bibliotece Publicznej Biblioteka Publiczna 1999 2000 2001 2002 2003 Liczba pracowników 19 20 17 19 19 Liczba woluminów ogółem 140.087 131.650 130.911 129.553 129.434 Liczba pozyskanych woluminów w danym roku 411 870 1.119 877 698 Liczba zarejestrowanych czytelników ogółem 6.117 6.251 6.257 6.371 6.420 Liczba wypożyczeń w danym roku 230.511 241.368 241.244 257.669 258.061 Budżet placówki – suma wydatków rocznie 332.600 348.000 356.000 352.507 426.397 Zakupy książek w zł 1.056 10.031 10.857 13.170 10.411 Źródło: Dane Urzędu Miejskiego w Krotoszynie Oprócz Biblioteki Publicznej, w Krotoszynie funkcjonuje filia Książnicy Pedagogicznej w Kaliszu. Biblioteka ta posiada ponad 33 tys. woluminów z zakresu pedagogiki, wiedzy popularno-naukowej oraz literatury pięknej i 1.481 oprawionych czasopism. Krotoszyński Ośrodek Kultury Animatorem gminnego życia kulturalnego jest Krotoszyński Ośrodek Kultury. Przygotowuje on imprezy o zasięgu lokalnym, wojewódzkim i ogólnopolskim: koncerty, spektakle dla dzieci, wystawy malarskie, turnieje poetyckie, recytatorskie i taneczne, Krotoszyn 2005 65 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 konkursy fotograficzne, przeglądy teatrzyków podwórkowych, zespołów tanecznych, Wielkopolską Estradę Folkloru oraz Dni Krotoszyna – kilkudniowe święto miasta, w którym udział brać mogą wszyscy jego mieszkańcy. Organizowany od kilku lat przez KOK festiwal muzyki folkowej „Folk-Fest” w roku 2002 zmienił swój kształt i swoją nazwę. Dziś jest to festiwal o nazwie Global Beat. W jego przygotowaniu i przeprowadzeniu uczestniczyła w tym roku agencja artystyczna, z którą podpisano stosowną umowę. Działalność Kok-u oznaczała wizyty takich sław polskiej sceny kulturalnej, jak Czesław Niemen, Bogusław Smoleń, Krystyna Prońko, Marcin Daniec czy Marek Grechuta. W Krotoszyńskim Ośrodku Kultury działa 18 różnych kółek i sekcji. W organizowanych zajęciach bierze udział prawie 500 osób. Co roku w kinie odbywa się około 600 seansów filmowych, a liczba widzów waha się między 17 a 23 tysiącami. Prawidłowe funkcjonowanie ośrodka wymaga remontów. Adaptacje i modernizacje pomieszczeń, roboty instalacyjne i elektryczne, unowocześnianie sprzętu to przyczyny sporych wydatków finansowych. Ważnym zadaniem dla środowisk i instytucji kultury jest przygotowanie szerokiej oferty dla mieszkańców jak również promocja miasta poprzez imprezy kulturalne. W pejzaż kulturalny miasta wpisały się na stałe następujące imprezy: Międzynarodowy festiwal muzyki folkowej, Dni Krotoszyna, Ogólnopolski Turniej Poetycki „Autoportret Jesienny”, Ogólnopolski Turniej Tańca Towarzyskiego, Ogólnopolski Festiwal Twórczości Dziecięcej o Tematyce Ekologicznej, plenery i wystawy organizowane przez Galerię „Refektarz”. Coraz szersza i bogatsza stawała się wymiana kulturalna Krotoszyna z zaprzyjaźnionymi miastami Europy. Wizytówką kulturalną miasta są dziś: Krotoszyński Chór Kameralny „Infinitum Cantamus”, Zespół Muzyki Dawnej „Artifex”, Zespół Skippers, Kluby Taneczne „Show Dance” i „Feniks” oraz Młodzieżowy Zespół Ludowy „Krotoszanie”. Znaczne sukcesy odnoszą także Zespoły Śpiewacze „Kobierzaniki” i „Biadkowianki”, które reprezentowały województwo wielkopolskie na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą. Sport i rekreacja Realizacją zadań w zakresie kultury fizycznej w Krotoszynie zajmują się głównie: Ośrodek Sportu i Rekreacji, Kryta Pływalnia z Ośrodkiem Rehabilitacyjnym „Wodnik” oraz Wydział Krotoszyn 2005 66 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Oświaty i Spraw Społecznych Urzędu Miejskiego współpracujący z klubami sportowymi „Astra”, „Ceramik”, „Krotosz”, TA „ROZUM” Krotoszyn oraz innymi stowarzyszeniami kultury fizycznej jak LOK, PTTK, WOPR i UKS-y. Turnieje halowej piłki nożnej, strzeleckie, mistrzostwa Polski w karate, Bieg Krotosa, memoriały pływackie, pokazy ratownictwa wodnego, turnieje piłki plażowej, badmintona, tenisa stołowego, szachowe, brydża sportowego, turnieje rekreacyjne, zawody i turnieje szkolne i przedszkolne to formy działalności Krotoszyńskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Krotoszynie. Ośrodek ma także pieczę nad otwartą pływalnią oraz stadionem, dokonuje ich remontów i napraw. Krotoszyńską bazę sportową uzupełnia obiekt, składający się z krytej pływalni, ośrodka rehabilitacyjnego, hotelu i restauracji. Kryta Pływalnia z Ośrodkiem Rehabilitacyjnym „Wodnik”, przygotowuje spartakiady pływackie osób niepełnosprawnych, mistrzostwa Polski amatorów, mityngi pływackie, pokazy nurkowania, kursy na ratowników, na płetwonurków, prowadzi naukę pływania. Z pływalni korzystają uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów, którzy tutaj właśnie odbywają swoje lekcje wychowania fizycznego. Ośrodek obejmuje swoją działalnością teren o promieniu 50 km z takimi miastami, jak Ostrów, Rawicz i Milicz. Dynamicznie swoją działalność rozwijają uczniowskie kluby sportowe, obecnie jest ich 23. Największym problemem dla krotoszyńskiego sportu jest brak nowoczesnej hali widowiskowo – sportowej. Mimo wstępnych uzgodnień z Polskim Związkiem Zapaśniczym oraz Urzędem Kultury Fizycznej i Sportu nie udało się rozpocząć rozbudowy hali przy ul. Sportowej na potrzeby Ośrodka Szkolenia Olimpijskiego w Zapasach i Sumo. Krotoszyn był gospodarzem wielu imprez sportowych o zasięgu międzynarodowym lub ogólnopolskim takich jak: Międzynarodowe Mistrzostwa Polski Seniorów w Zapasach, Puchar Polski Seniorów w Zapasach, Międzynarodowe Mistrzostwa Polski w Sumo „POLAND OPEN” Mistrzostwa Polski Seitedo Karate, Ogólnopolski Bieg Krotosa, Ogólnopolskie Turnieje w Korfball, Ogólnopolski Bieg Sokoła. Krotoszyn 2005 67 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Motoryzacja O rzeczywistym poziomie i zmianach zamożności mieszkańców gminy świadczy między innymi liczba samochodów na 1 tys. mieszkańców. Ogółem w latach 1999-2003 w gminie zarejestrowano 1.908 nowych pojazdów. Obecnie liczba samochodów osobowych na 1 tys. mieszkańców wynosi 292, co jest wartością wysoką dla miast podobnej wielkości. Na koniec kwietnia 2004 roku na terenie gminy Krotoszyn zarejestrowane były pojazdy w następujących ilościach: ciągniki rolnicze – 2.018, ciągniki samochodowe – 93, samochody ciężarowe – 1.931, samochody osobowe – 11.894. Grupy społeczne wymagające wsparcia Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. W gminie pomocy osobom potrzebującym udziela Ośrodek Pomocy Społecznej (OPS), zorganizowany w formie jednostki budżetowej. Kierownik OPS-u udziela świadczeń w ramach zadań zleconych, finansowanych z otrzymanej dotacji celowej z budżetu państwa oraz zadań własnych, finansowanych ze środków gminy. Osoby i rodziny, korzystające z pomocy społecznej, poza trudną sytuacją finansową, borykają się również z innymi problemami. W poniższej tabeli zebrano informacje, dotyczące przyczyn udzielania pomocy oraz liczby rodzin i osób objętych pomocą. Krotoszyn 2005 68 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Tabela Liczba środowisk objętych pomocą społeczną według powodów (2003 r.) Powód trudnej sytuacji życiowej Liczba rodzin Niepełnosprawność 340 Długotrwała choroba 312 Bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego 110 Ubóstwo 1.450 Problem alkoholowy 108 Bezrobocie 1.510 Bezdomność 6 Trudności w przystosowaniu do życia po opuszczeniu 11 zakładu karnego Narkomania 3 Potrzeba ochrony macierzyństwa 156 Przemoc w rodzinie 30 Źródło: Dane Urzędu Miejskiego w Krotoszynie Ubóstwo i brak pracy, to dwie najważniejsze przyczyny, powodujące konieczność świadczenia pomocy socjalnej. W 2003 roku Ośrodek Pomocy Społecznej realizował przede wszystkim świadczenia, wypłacane w ramach zadań zleconych, głównie zasiłki okresowe i renty socjalne. W Tabeli 2.16 zestawiono informacje, dotyczące form pomocy społecznej, udzielanej w ramach zadań zleconych oraz wysokość poniesionych wydatków. Największą pozycją pod względem kosztów świadczeń zleconych były renty socjalne oraz zasiłki stałe. Krotoszyn 2005 69 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Rodzaje oraz koszty świadczeń wypłacanych w ramach zadań zleconych w 2003 roku Rodzaj świadczenia Liczba Koszty (w zł) odbiorców Zasiłki stałe 70 332.310 Zasiłki stałe wyrównawcze 131 387.879 Zasiłek okresowy gwarantowany 29 101.651 253 149.505 Renta socjalna 201 683.438 Zasiłek z tytułu ochrony macierzyństwa 156 203.036 Specjalistyczne usługi opiekuńcze 17 97.200 Zasiłki rodzinne 48 17.404 Zasiłki pielęgnacyjne 86 94.856 Składki na ubezpieczenie społeczne 89 118.500 Składki zdrowotne 238 64.096 Zasiłki okresowe (z powodu braku możliwości zatrudnienia, długotrwałej choroby, niepełnosprawności) Źródło: Dane Urzędu Miejskiego w Krotoszynie W Tabeli zestawiono informacje, dotyczące świadczeń, wypłacanych w ramach zadań własnych. Rodzaje oraz koszty świadczeń wypłacanych w ramach zadań własnych w 2003 roku Rodzaj świadczenia Liczba odbiorców Koszty Udzielenie posiłku 591 188.181 Usługi opiekuńcze 71 150.460 Zasiłki celowe i w naturze 1.122 307.218 Sprawienie pogrzebu 2 3.986 Źródło: Dane Urzędu Miejskiego w Krotoszynie W ramach zadań własnych, na podstawie wydanej decyzji, świadczenie przyznano 1.786 osobom. W ramach zadań własnych pomoc udzielana była w postaci zasiłków celowych, pomocy w naturze, bezpłatnych posiłków. W rozpatrywanym roku usługami opiekuńczymi objęto 71 mieszkańców gminy oraz sfinansowano organizację 2 pogrzebów. Pomoc społeczna, poprzez swoje działania, polegające na wsparciu materialnym, częściowo kompensuje negatywne skutki różnych patologii społecznych. Zauważalny jest Krotoszyn 2005 70 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 jednak brak wyraźnych działań alternatywnych w stosunku do świadczeń pieniężnych, które motywowałyby osoby i środowiska do zmiany swoich postaw życiowych. Samorząd lokalny dostrzegając problemy osób niepełnosprawnych był współorganizatorem imprez integracyjnych, które odbyły się na krotoszyńskich błoniach, w Baszkowie oraz na Krytej Pływalni „Wodnik”. Ponadto dofinansowano budowę sanitariatów dostosowanych dla osób niepełnosprawnych w Zespole Szkół Specjalnych. Poprzez realizację dofinansowywanego programu w 50% samorządowego przez na Państwowy rzecz osób Fundusz niepełnosprawnych Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych możliwe było otwarcie Ośrodka Rehabilitacji przy Krytej Pływalni „Wodnik”. Dzięki wdrożeniu tego programu możliwy był: zakup nowoczesnego, najwyższej jakości sprzętu rehabilitacyjnego, niezbędnego do prowadzenia profesjonalnej rehabilitacji w Ośrodku Rehabilitacji , Zespole Szkół z Oddziałami Integracyjnymi oraz w Przedszkolach nr 6 i 7, prowadzenie ciągłej rehabilitacji dzieci i osób niepełnosprawnych – zadanie te realizowane jest przez SPZOZ w Krotoszynie, prowadzenie Zespołu Koordynacji Zaburzeń Wczesnodziecięcych, prowadzenie rehabilitacji dzieci z oddziałów integracyjnych. Realizacja w/w programu samorządowego rozpoczęta została w 2000 roku i nadal jest kontynuowana. Rozwijane jest także wychowanie integracyjne w Publicznym Przedszkolu Nr 6 i 7 w Krotoszynie oraz w Zespole Szkół z Oddziałami Integracyjnymi Nr 1 i Nr 2 (ponad 40 dzieci). U podstaw tworzenia grup integracyjnych leży przekonanie, że każde dziecko ma prawo do wychowywania się we własnej rodzinie i do wzrastania w naturalnym środowisku swoich rówieśników. Prowadząc oddziały integracyjne w przedszkolu jak i w szkole tworzone są dla dzieci niepełnosprawnych takie warunki, by mogły one pomyślnie rozwijać się, bawić oraz uczyć wspólnie z wychowankami pełnosprawnymi. Krotoszyn 2005 71 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Krotoszyn 2005 72 wsi Gorzupia Budowa kanalizacji we 2005-2006 realizacji realizacji 2.322.409,00 (w PLN) koszt termin inwestycyjne Szacunkowy Prognozowany Zadanie Krotoszyn 2005 Urząd Miasta i Gminy realizację odpowiedzialna za Jednostka techniczna, finansowe zabezpieczenie wymagane)– Środowisko (gdzie Oddziaływania na Ocena Wpływu Wykonalności, budowę, Plan pozwolenie na Dokumentacja budżetu państwa +SPO ROL prawne formalno- Wymogi Środki własne + środki z finansowanie Prognozowane Wieloletni Plan Inwestycyjny A. Zadania inwestycyjne Gminy Krotoszyn 2005-2013 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 73 Lutogniew: miejscowości Budowa ulic w etap II i IIa miejscowości Kobierno - sanitarnej w Budowa kanalizacji 2005-2006 2005-2006 1.123.466,00 1.884.212,00 Krotoszyn 2005 Urząd Miasta i Gminy Urząd Miasta i Gminy techniczna, budżetu państwa +SPO ROL techniczna, budżetu państwa +SPO ROL finansowe zabezpieczenie wymagane)– Środowisko (gdzie Oddziaływania na Ocena Wpływu Wykonalności, budowę, Plan pozwolenie na Dokumentacja Środki własne + środki z finansowe zabezpieczenie wymagane)– Środowisko (gdzie Oddziaływania na Ocena Wpływu Wykonalności, budowę, Plan pozwolenie na Dokumentacja Środki własne + środki z Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 74 (dokończenie) Chwaliszew Rozbudowa remizy OSP Krotoszyn-Durzyn pieszo-rowerowym infrastrukturą i ciągiem komunalnego wraz z Budowa cmentarza 2005-2006 2005-2006 226902,00 1.678.000,00 Krotoszyn 2005 Urząd Miasta i Gminy Urząd Miasta i Gminy techniczna, budżetu państwa +SPO ROL techniczna, budżetu państwa +SPO ROL finansowe zabezpieczenie wymagane)– Środowisko (gdzie Oddziaływania na Ocena Wpływu Wykonalności, budowę, Plan pozwolenie na Dokumentacja Środki własne + środki z finansowe zabezpieczenie wymagane)– Środowisko (gdzie Oddziaływania na Ocena Wpływu Wykonalności, budowę, Plan pozwolenie na Dokumentacja Środki własne + środki z Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 75 OSP w Roszkach Wiejskiej oraz remizy Podstawowej, Świetlicy Modernizacja Szkoły Kobiernie gimnastycznej w budową sali Modernizacja szkoły z 2005-2006 2005-2006 308.052,00 1.600.000,00 Krotoszyn 2005 Urząd Miasta i Gminy Urząd Miasta i Gminy techniczna, budżetu państwa +SPO ROL techniczna, budżetu państwa +SPO ROL finansowe zabezpieczenie wymagane)– Środowisko (gdzie Oddziaływania na Ocena Wpływu Wykonalności, budowę, Plan pozwolenie na Dokumentacja Środki własne + środki z finansowe zabezpieczenie wymagane)– Środowisko (gdzie Oddziaływania na Ocena Wpływu Wykonalności, budowę, Plan pozwolenie na Dokumentacja Środki własne + środki z Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 76 2005-2006 2005-2006 150.000,00 150.000,00 Urząd Miasta i Gminy Urząd Miasta i Gminy Krotoszyn 2005 25. Dotacje na lokalną infrastrukturę ochrony zdrowia (ZPORR - Dz. 3.5.2) 24. Dotacje na regionalną infrastrukturę ochrony zdrowia (ZPORR - Dz. 1.3.2) 23. Dotacje na infrastrukturę ochrony środowiska (ZPORR - Dz. 1.2) Dodatkowe źródła finansowania LPROW: Smoszewie rekreacyjnego w szkoleniowo- Budowa ośrodka Wiejskiej w Świnkowie Modernizacja Świetlicy techniczna, budżetu państwa +SPO ROL techniczna, budżetu państwa +SPO ROL finansowe zabezpieczenie wymagane)– Środowisko (gdzie Oddziaływania na Ocena Wpływu Wykonalności, budowę, Plan pozwolenie na Dokumentacja Środki własne + środki z finansowe zabezpieczenie wymagane)– Środowisko (gdzie Oddziaływania na Ocena Wpływu Wykonalności, budowę, Plan pozwolenie na Dokumentacja Środki własne + środki z Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 77 Krotoszyn 2005 41. Dotacje na scalanie gruntów (SPO ROL- Dz. 2.2) 40. Dotacje na pilotażowy program LEADER + (SPO ROL - Dz. 2.7) 39. Dotacje na odnowę wsi oraz zachowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego wsi (SPO ROL - Dz. 2.3) 38. Dotacje na rozwój turystyki i kultury (ZPORR - Dz. 1.4) 37. Dotacje na obszary wiejskie (ZPORR - Dz. 3.1) 36. Dotacje dla obszarów podlegających restrukturyzacji (ZPORR - Dz. 3.2) 35. Dotacje na rewitalizację obszarów poprzemysłowych i powojskowych (ZPORR - Dz. 3.3.2) 34. Wspieranie osób z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym (SPO RZL - Dz. 1.5) 78 33. Wsparcie osób o znacznym i umiarkowanym stopniu niepełnosprawności na otwartym rynku pracy (SPO RZL - Dz. 1.4a) 32. Wsparcie równości szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy (SPO RZL - Dz. 1.6a) 31. Dotacje na reorientację zawodową osób zagrożonych procesami restrukturyzacyjnymi (ZPORR - Dz. 2.4) 30. Dotacje na reorientację zawodową osób odchodzących z rolnictwa (ZPORR - Dz. 2.3) 29. Wsparcie otoczenia społecznego osób bezrobotnych (SPO RZL - Dz. 1.3) 28. Dotacje na rozwój umiejętności powiązany z potrzebami regionalnego rynku pracy i możliwości kształcenia ustawicznego w regionie (ZPORR - Dz. 2.1) 27. Dotacje na promocję aktywności zawodowej młodzieży (SPO RZL - Dz. 1.2b) 26. Dotacje na lokalną infrastrukturę edukacyjną i sportową (ZPORR - Dz.3.5.1) Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Krotoszyn 2005 44. Dotacje na wyrównywanie szans edukacyjnych poprzez programy stypendialne (ZPORR - Dz. 2.2) 43. Dotacje na regionalne strategie innowacyjne i transfer wiedzy (ZPORR - Dz. 2.6) 42. Dotacje na infrastrukturę społeczeństwa informacyjnego (ZPORR - Dz. 1.5) Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 79 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 B. Plan finansowy na lata 2005-2006 Na podstawie analizy porównawczej budżetów na lata 2004 i 2005 oraz perspektywy programowania budżetu gminy w kontekście środków SPO ROL na lata 2005 – 2006, przyjąć można, iż rocznie na poczet wkładu własnego (20%) gmina przeznaczyć może około 1.000.000 zł, jak również ok. 500.000 zł pochodzące z zaciągniętych pożyczek oraz kredytów, co stanowić może w konsekwencji kwotę 1.500.000 zł. Jeżeli przyjąć za stałą proporcję 1.500.000,00 zł, jako 20% udziału w projektach współfinansowanych ze środków strukturalnych unii europejskiej, gmina zdolna jest współfinansować w rocznej alokacji projekty do wartości 7.500.000 PLN (w tym 20% wkładu własnego). Należy jednak wziąć pod uwagę należy fakt, iż w ramach SPO ROL dofinansowanie wynosić może do 450 tys. PLN na projekt, co stanowić może do 80% kosztów kwalifikowanych projektu. Krotoszyn 2005 80 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 VIII. Wdrażanie Planu Rozwoju Gminy Finansowanie Realizacja Planu Gminy uzależniona jest od wysokości pozyskanych środków zarówno krajowych jak i z funduszy strukturalnych. Biorąc pod uwagę prognozę dopuszczalnej wysokości zobowiązań w poszczególnych latach i wysokość środków jakie mogą być wydatkowane bezpośrednio z budżetu, możliwości finansowe Gminy wskazują, że na realizację przyjętych celów zabezpieczą 20% wkładu w stosunku do uzyskanych środków wspólnotowych. Zakłada się również, że nie wykonanie wszystkich zadań w latach 2005-2006 powoduje przesunięcie ich realizacji na lata następne. Zarządzanie Funkcję Instytucji Zarządzającej i koordynującej realizację Planu Gminy będzie pełnił specjalnie powołany zespół pracowników. Zakres zadań Instytucji Zarządzającej obejmuje m.in.: zapewnienia zgodności realizacji Planu z poszczególnymi dokumentami programowymi wyższego rzędu, w tym w szczególności w zakresie zamówień publicznych, zasad konkurencji, ochrony środowiska, jak też zagwarantowanie przestrzegania zasad zawierania kontraktów publicznych, zbieranie danych statystycznych i finansowych na temat postępów wdrażania oraz przebiegu realizacji projektów w ramach Planu, zapewnienie przygotowania i wdrożenia planu działań w zakresie informacji i promocji Planu, przygotowanie rocznych planów na temat wdrażania Planu, zbieranie informacji do rocznego raportu o nieprawidłowościach, dokonanie oceny po zakończeniu realizacji Planu. Krotoszyn 2005 81 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 IX. System monitorowania i ewaluacji Planu w Gminie Krotoszyn. Instytucja Zarządzająca współpracuje z Wójtem, Zastępcą Wójta i Skarbnikiem, których główną rolą będzie monitorowanie i ewaluacja przebiegu realizacji zadań zawartych w Planie. W celu najbardziej efektywnego przeprowadzania obiektywnego procesu ewaluacji Instytucja Zarządzająca każdorazowo wybierać będzie najbardziej skuteczne narzędzie oceny. Zalecanymi narzędziami ewaluacji przeprowadzanej w systemie półrocznym i rocznym, jak również dostosowanymi do okresu programowania poszczególnych zewnętrznych źródeł finansowania zadań, w rozwoju lokalnym gmin o charakterze wiejskim są2: ewaluacja ex-ante ewaluacja ex-post Poniżej zaprezentowano wybrany dwa narzędzia służące ewaluacji przyjętych programów. Typologia narzędzi monitorowania i ewaluacji projektów współfinansowanych z bezzwrotnej pomocy zagranicznej w kontekście Gminy Krotoszyn: Czym jest ocena (ewaluacja)? Standardy oceny (ewaluacji) Kontrola-monitoring-ocena (ewaluacja) Cel prowadzenia oceny (ewaluacji) Rodzaje oceny(ewaluacji) Przeprowadzenie oceny (ewaluacji) Czym jest ocena (ewaluacja)? przez ocenę (ewaluację) polityki, programu lub projektu należy rozumieć określenie wartości polityki, programu lub projektu w odniesieniu do wcześniej zdefiniowanych 2 Proponowane narzędzia ewaluacji nie wykluczają zastosowanie innych technik przytoczonych w tekście. Krotoszyn 2005 82 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 kryteriów i w oparciu o odpowiednie informacje. Po pierwsze, instytucja oceniająca ma odpowiedzieć na pytanie czy program (projekt) okazał się sukcesem czy też porażką. Po drugie, niezbędne jest przedstawienie przez instytucję zamawiającą odpowiednich kryteriów, precyzujących zakres przedmiotowy, przestrzenny i czasowy oceny (ewaluacji). Po trzecie, niezbędne są informacje zebrane przez zespół oceniający, które po analizie będą stanowić podstawę do określenia wartości programu (projektu). Standardy oceny (ewaluacji) użyteczność (ang. utility) - celem oceny (ewaluacji) ma być dostarczenie zamawiającemu praktycznych informacji na temat ocenianego programu; informacje te winny okazać się użyteczne z punktu widzenia instytucji zamawiających ocenę (ewaluację), np. przy wdrażaniu kolejnej generacji programów; wykonalność (ang. feasibility) - każda ocena (ewaluacja) musi być oparta na praktycznych procedurach realizacyjnych, uwzględniających ograniczenia czasowe, finansowe lub polityczne procesu ewaluacyjnego; musi być ona elastyczna w stosunku do potrzeb poszczególnych aktorów procesu oraz dostarczać wartościowych informacji za rozsądną cenę; poprawność (ang. propriety) - każda ocena (ewaluacja) musi być przeprowadzona w sposób zgodny z prawem, gwarantujący przestrzeganie standardów etycznych, uwzględniający dobro osób zaangażowanych w ocenę (ewaluację) oraz tych, których dotyczą jej wyniki. Kryterium poprawności dotyczy także profesjonalizmu podmiotów wykonujących ocenę (ewaluację) oraz wyników oceny (ewaluacji); stosowność (ang. accuracy) - przy przeprowadzaniu oceny (ewaluacji) winny być brane pod uwagę wyłącznie te informacje i czynniki, które mają znaczenie Krotoszyn 2005 83 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 przy szacowaniu efektów programu, a zatem pozwalają na sformułowanie wiarygodnych wniosków. Kontrola-monitoring-ocena(ewaluacja) Kontrola to działania mające na celu porównanie istniejącego stanu z postulowanym z punktu widzenia prawa, ustalenie nieprawidłowości oraz przekazanie wyników w formie wniosków i zaleceń do uprawnionego organu. kontrolerzy badają najczęściej pewien wycinek danego programu. Monitorowanie można zdefiniować jako proces systematycznego zbierania i analizowania ilościowych i jakościowych informacji na temat wdrażanych projektów i całego programu w aspekcie finansowym i rzeczowym, mający na celu zapewnienie zgodności realizacji projektów i programu z wcześniej zatwierdzonymi założeniami i celami. Monitoring obejmuje cały program (monitoring finansowy, monitoring rzeczowy), Monitoring jest procesem ciągłym, odbywającym się przez cały okres wdrażania programu (projektu). Celem monitorowania jest bieżące wykrywanie potencjalnych nieprawidłowości i ich korygowanie. (np. dlaczego nie stworzono 300 nowych miejsc pracy, tak jak zostało to założone w dokumentach programowych?). Ocena (ewaluacja) może dotyczyć zarówno całego programu lub wyłącznie wybranego zagadnienia związanego z ocenianym programem. Cel prowadzenia oceny (ewaluacji) • zapis regulacji prawnych (w funduszach strukturalnych - rozporządzenie 1260/99, w kontraktach wojewódzkich - rozporządzenie w sprawie programu wsparcia), które zobowiązują instytucję odpowiedzialną za dany program do przeprowadzenia procedury ewaluacyjnej. • Zasadniczym celem oceny (ewaluacji) jest stałe ulepszanie skuteczności i efektywności interwencji publicznej, rozumiane nie tylko w kategoriach pozytywnych efektów społecznych lub gospodarczych związanych bezpośrednio z danym programem, lecz także zwiększania przejrzystości i promowania działań podejmowanych przez władze publiczne. Krotoszyn 2005 84 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 cele prowadzenia oceny (ewaluacji) A. Kontrola nad działaniem władz publicznych oraz zwiększanie przejrzystości tych działań. B. Zwiększanie skuteczności i efektywności projektów i programów podejmowanych przez sektor publiczny; C. Kształtowanie kierunków i priorytetów działalności sektora publicznego; D. Poznawanie mechanizmów programów i projektów. • Rodzaje oceny (ewaluacji) (1) klasyfikacja oceny (ewaluacji) ze względu na termin jej przeprowadzenia, (2) klasyfikacja oparta na przedmiocie oceny (ewaluacji) (3) klasyfikacja według celu jej przeprowadzenia. (1) W zależności od terminu przeprowadzania oceny wyróżnia się: • ocenę (ewaluację) ex-ante (ewaluację wstępną), • ocenę (ewaluację) okresową, dokonywaną w trakcie realizowania programu (w przypadku programów strukturalnych jest to ocena (ewaluacja) w połowie okresu programowania) • ocenę (ewaluację) ex-post (ewaluację końcową). Krotoszyn 2005 85 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Ocena (ewaluacja) ex-ante, w połowie okresu programowania oraz ex-post programów a cykl zarządzania programami MT1 EP EA 1 1 EA MT EP 2 2 2 EA MT3 3 PROGRAM 1 PROGRAM 2 EP 3 PROGRAM 3 Wdrażanie programu Ocena (ewaluacja) ex-ante (EA), w połowie okresu programowania (MT) oraz ex-post (EP) W taki bowiem sposób wygląda przygotowanie, wdrażanie i ocena (ewaluacja) programów finansowanych ze środków funduszy strukturalnych. (2) Jeśli weźmie się pod uwagę przedmiot przeprowadzanej oceny (ewaluacji), można wydzielić: ocenę (ewaluację) globalną (całościową), ocenę (ewaluację) tematyczną ocenę (ewaluację) szczegółową. Przykładem oceny (ewaluacji) tematycznej może być wykonana na zamówienie Komisji Europejskiej ocena (ewaluacja) wpływu programów finansowanych z funduszy strukturalnych na sektor małych i średnich przedsiębiorstw. (3) ocena (ewaluacja) według celów jej prowadzenia. Krotoszyn 2005 86 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 - Cel poznawczy - głównym celem oceny (ewaluacji) w takim podejściu jest zwiększenie wiedzy zamawiającego oraz zainteresowanych partnerów na temat zasad działania programu lub projektu, poznanie wewnętrznych i zewnętrznych mechanizmów działających w programach, uzyskanie informacji dotyczącej efektów programu, jego sukcesów i niepowodzeń itp. Wiedza uzyskana w trakcie oceny (ewaluacji) poznawczej ma pomóc w wypracowywaniu polityki i programów w danej dziedzinie. Ocena (ewaluacja), której głównym celem jest cel poznawczy jest także wykorzystywana w badaniach naukowych prowadzonych w dziedzinie, której dotyczy program będący przedmiotem oceny (ewaluacji); - Cel instrumentalny - głównym celem oceny (ewaluacji) w podejściu instrumentalnym jest wykorzystanie jej wyników i rezultatów do podejmowania decyzji związanych z realizowanymi programami. Cel instrumentalny wyraża się w dwojakiego rodzaju podejściu do oceny (ewaluacji). Przeprowadzenie oceny (ewaluacji) Pracę zespołu ewaluacyjnego można podzielić na cztery etapy: A. Strukturyzacja - etap ten nie zawsze występuje przy realizacji zadania ewaluacyjnego. Jeśli cele oceny (ewaluacji) są zdefiniowane w precyzyjny i jednoznaczny sposób, członkowie zespołu ewaluacyjnego mogą od razu przystąpić do drugiego etapu realizacji oceny - obserwacji. Jeśli jednak zakres zadań jest niejasny lub pewne kwestie związane z ocenianym programem wymagają sprecyzowania, w początkowej fazie realizacji zadania ewaluacyjnego, konieczne jest między innymi określenie (ewaluacja ex-ante) lub przywrócenie logicznej struktury ocenianego programu. B. Obserwacja przedmiotowego i na etapie podmiotowego tym dokonuje badań (np. się z określenia jakimi osobami zakresu należy przeprowadzić wywiad i na jaki temat) i na tej podstawie przystępuje do zbierania danych i faktów związanych z ocenianym programem. W każdej z przedstawionej powyżej kolejnych faz oceny (ewaluacji) możliwe jest zastosowanie różnych metod ewaluacyjnych. Krotoszyn 2005 87 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 X. Sposoby oceny Planu Skuteczność planu poddawana będzie bieżącej ocenie. Sprawowana będzie przez Instytucję Zarządzającą za pomocą wskaźników postępu realizacji i oceny skuteczności wdrażanych projektów określonych w poszczególnych programach operacyjnych i w wytycznych opracowanych przez Ministerstwo Gospodarki, Pracy i polityki Społecznej pt. „Wytyczne do tworzenia wskaźników monitoringu programów, priorytetów, działań i projektów oraz lista podstawowych wskaźników monitorowania w poszczególnych obszarach interwencji funduszy strukturalnych. Informacja i promocja Instytucja Zarządzająca zapewnia środki informacyjne i promocyjne w zakresie udzielonej pomocy z funduszy strukturalnych. Wykorzystywane środki informacyjne i promocyjne będą miały na celu przede wszystkim informowanie potencjalnych i faktycznych odbiorców informowanie poszczególnych opinii pomocy o możliwościach publicznej projektów i o zakresie rezultatach tych i wsparcia ze strony wymiarze działań. pomocy Instytucja UE oraz unijnej dla Zarządzająca obowiązana jest przestrzegać zasady wynikające z Rozporządzenia Komisji 1145/2003 i z zawartych umów. Informowanie i promocja odbywać się będzie poprzez organizowanie szkoleń i konferencji na temat możliwości pozyskania środków unijnych. W prasie lokalnej i regionalnej, w telewizji i radiu regionalnym oraz w Internecie podawane będą systematycznie informacje na temat zaangażowania finansowego UE w realizację projektów oraz stanie zaawansowania realizacji zadań i ich efektów w ramach Planu. Krotoszyn 2005 88 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 XI. Podsumowanie Strategia Promocji Lokalnego Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Krotoszyn jest jednym z podstawowych narzędzi programujących szeroko pojęty rozwój gminy; wytycza on i szczegółowo wskazuje kierunki rozwoju, jak również poszczególne działania podejmowane na rzecz Gminy. PROW dla Gminy Krotoszyn spełnia również funkcję informacyjną, poprzez realizację strategii informacyjnej. Zadaniem strategii informacyjnej jest: zapewnienie powszechnego dostępu do informacji o możliwościach uzyskania wsparcia w ramach funduszy strukturalnych dla wszystkich grup docelowych na terenie Gminy, zapewnienie czytelnej informacji o kryteriach oceny i wyboru projektów oraz obowiązujących w tym zakresie procedurach, zapewnienie bieżącego informowania opinii publicznej o zakresie i wymiarze pomocy wspólnotowej dla poszczególnych projektów i rezultatach działań na poziomie Gminy, zapewnienie współpracy z instytucjami zaangażowanymi w monitorowanie i realizowanie Planu w zakresie działań informacyjnych i promocyjnych poprzez wymianę informacji i wspólne przedsięwzięcia, inicjowanie dodatkowych działań promocyjnych o zasięgu lokalnym, wykorzystanie nowoczesnych technologii, takich jak Internet, poczta elektroniczna, elektroniczna archiwizacja dokumentów, w celu usprawnienia komunikacji pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w realizacji PROW. Grupy docelowe odbiorców Działania podejmowane w ramach Planu będą uwzględniały specyficzne potrzeby wymienionych grup docelowych, jeśli chodzi o zakres informacji oraz użyte instrumenty w celu osiągnięcia maksymalnej skuteczności. Opinia publiczna – powszechna wiedza na temat działań związanych z wdrażaniem oraz wykorzystaniem środków Unii Europejskiej służyć będzie prezentacji korzyści Krotoszyn 2005 89 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 płynących z członkostwa we Wspólnocie, budowaniu pozytywnego wizerunku podmiotów zaangażowanych w proces wdrażania pomocy, jak również przyczyni się do poparcia dla inwestycji, których bezpośrednim beneficjentem będzie społeczność lokalna Gminy. Beneficjenci - to osoby, instytucje lub grupy społeczne bezpośrednio korzystające z wdrażanej pomocy. Będą to: - jednostki samorządu terytorialnego szczebla gminnego, - podmioty będące jednostkami podległymi samorządowi gminnemu bądź realizujące zadania jednostki samorządu gminnego, - podmioty gospodarcze, - organizacje zrzeszające przedsiębiorców, - jednostki edukacyjne, - organizacje pozarządowe, - inne organizacje społeczne. Kształtowanie wizerunku PROW Wykorzystanie pomocy w ramach funduszy strukturalnych płynących z Unii Europejskiej uzależnione jest od poziomu świadomości w zakresie istnienia oraz możliwości pozyskania środków dla jednostek samorządu terytorialnego. W tym celu istnieje realna potrzeba konsekwentnego kształtowania pozytywnego wizerunku Planu Rozwoju Lokalnego. Instrumenty strategii informacyjnej Realizacji polityki informacyjnej służyć mają następujące instrumenty: konferencje, seminaria, wykłady, warsztaty, prezentacje – propagujące informacje o możliwościach wykorzystania środków unijnych i rezultatach wsparcia UE oraz usystematyzowania wiedzy; wizytacje projektów, ekspozycje projektów – mogą stanowić skuteczne metody prezentacji osiągnięć w zakresie realizacji inicjatyw z wykorzystaniem środków Unii Europejskiej; informowanie o projektach oraz ich promocja przez beneficjentów – należy zadbać o przekazanie odpowiedniej wiedzy beneficjentom z terenu Gminy, którzy będą odpowiedzialni za spełnienie wymogów w tym zakresie; serwisy internetowe – będą szybkim i ogólnodostępnym źródłem informacji dla potencjalnych beneficjentów i instytucji o aktualnych możliwościach skorzystania z Krotoszyn 2005 90 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 pakietu pomocowego, zaś dla opinii publicznej stanowią kompleksowe źródło informacji o osiągnięciach PROW i wsparciu ze strony Unii Europejskiej dla Gminy; publikacje, broszury informacyjne, ulotki, reklamy, plakaty, materiały audiowizualne – ułatwiają w atrakcyjnej, przystępnej formie przybliżyć wiedzę na temat dostępnej pomocy Unii Europejskiej, możliwości jej uzyskania, roli instytucji w zarządzaniu pomocą oraz roli Unii Europejskiej w tym procesie; współpraca z mediami – działania wykorzystujące współpracę z prasą, radiem, telewizją o zasięgu lokalnym i regionalnym będą kluczowym elementem przy realizacji PROW w szczególności w odniesieniu do opinii publicznej. Działania podejmowane za pośrednictwem mediów będą miały formę artykułów i relacji prasowych, audycji radiowych i telewizyjnych, reklam i ogłoszeń. Wszelka informacja o zasadach i procedurach związanych z wykorzystaniem funduszy strukturalnych powinna być przekazana w zwięzły i przystępny sposób. Krotoszyn 2005 91 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Źródła: 1. Strategia Rozwoju Gminy Krotoszyn 2. Plan Uwarunkowań Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Krotoszyn 3. Narodowy Plan Rozwoju (tekst końcowy) 4. Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego 5. Uzupełnienia do Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 6. SPO ROL 7. Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Krotoszyn 2005 92 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 XII. Karty miejscowości Gminy Krotoszyn Sołectwo Baszyny W skład sołectwa wchodzą dwie miejscowości: Baszyny i Ugrzele, położone 14 km na wschód od Krotoszyna. a) ilość mieszkańców - 169, (w tym: M – 87, K – 82) b) ilość gospodarstw domowych - 40 c) ilość gospodarstw rolnych – 22 d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych – 368 ha Przed kilku laty została zlikwidowana Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna. d) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, - sieć telefoniczna, - komunikacja MZK. e) Zgłoszony wniosek: budowa drogi w miejscowości Ugrzele. f) możliwości dofinansowania zewnętrznego: ZPORR, Priorytet 3, Dz. 3.1 i 3.2 Sołectwo Benice Wieś położona 7 km na płn. zach. od Krotoszyna na skrzyżowaniu dróg powiatowych. a) ilość mieszkańców – 381 osób (w tym: M – 184, K – 197) b) ilość gospodarstw domowych – 109. c) ilość gospodarstw rolnych – 64 d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych - 707 ha e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, - sieć telefoniczna, - wiejski dom kultury, - remiza OSP, - szkoła podstawowa i gimnazjum, - parafia, - komunikacja MZK i PKS. f) zgłoszone wnioski: budowa kanalizacji sanitarnej i deszczowej, budowa ulic f) możliwości dofinansowania zewnętrznego: ZPORR, Priorytet 3, Dz. 3.1 i 3.2 Krotoszyn 2005 93 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Projekty miękkie: Dożynki, Festyny Rodzinne Dotacje na odnowę wsi oraz zachowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego wsi (SPO ROL - Dz. 2.3) Dotacje na pilotażowy program LEADER + (SPO ROL - Dz. 2.7) Sołectwo Biadki Wieś położona 8 km na wschód od Krotoszyna przy drodze krajowej Nr 36 Ostrów Wlkp. – Krotoszyn – Rawicz i linii kolejowej Ostrów Wlkp. – Leszno. Jest to największa wieś w gminie Krotoszyn. We wsi znajduje się duży tartak specjalizujący się w produkcji różnego rodzaju materiałów podłogowych. a) ilość mieszkańców – 1446 osób (w tym: M – 718, K – 728) b) ilość gospodarstw domowych – 372 c) ilość gospodarstw rolnych – 80 d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych – 881 ha e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, - sieć telefoniczna, - częściowa kanalizacja deszczowa, - dom Staraka i remiza OSP, - szkoła podstawowa, - parafia, - komunikacja PKS, MZK, PKP f) zgłoszone wnioski: budowa oczyszczalni ścieków i kanalizacji sanitarnej, budowa ulic, rozbudowa remizy OSP modernizacja szkoły podstawowej oraz budowa sali gimnastycznej. g) możliwości dofinansowania zewnętrznego: ZPORR, Priorytet 3, Dz. 3.1, 3.2, 3.5.1 Projekty miękkie: Dożynki, Festyny, Uroczystości okolicznościowe, Wyścigi Kolarskie, Festiwal Piosenki Dziecięcej Dotacje na odnowę wsi oraz zachowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego wsi (SPO ROL - Dz. 2.3) Dotacje na pilotażowy program LEADER + (SPO ROL - Dz. 2.7) Sołectwo Bożacin Wieś Bożacin położona jest przy drodze krajowej Nr 15 Jarocin- Krotoszyn. Oddalona jest 5 km od Krotoszyna. Krotoszyn 2005 94 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 a) ilość mieszkańców - 464 osoby (w tym: M- 228, K- 236) b) ilość gospodarstw domowych - 94 c) ilość gospodarstw rolnych – 55 d) rolnicy gospodarują na powierzchni 763 ha, e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, - wieś stelefonizowana, - drogi o nawierzchni bitumicznej (tylko do pojedynczych gospodarstw prowadza drogi żużlowe), - kanalizacja deszczowa, - dom rolnika, - przedszkole, - sklep, - punkt gastronomiczny, - komunikacja PKS , MZK i PKP. f) zgłoszone wnioski: modernizacja Domu Rolnika. g) finansowanie: SPO ROL Projekty miękkie: Dożynki, Imprezy okolicznościowe Dotacje na odnowę wsi oraz zachowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego wsi (SPO ROL - Dz. 2.3) Sołectwo Brzoza Wieś położona 5 km od Krotoszyna przy drodze powiatowej do Pleszewa. a) ilość mieszkańców – 269 osób (w tym: M – 136, K – 133) b) ilość gospodarstw domowych – 63 c) ilość gospodarstw rolnych – 31 d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych – 373 ha e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, - sieć telefoniczna, - wiejski dom kultury, - remiza OSP, - szkoła podstawowa, - komunikacja MZK i PKS. Krotoszyn 2005 95 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 f) zgłoszone wnioski: rozbudowa i modernizacja WDK i remizy OSP. g) finansowanie: SPO ROL Projekty miękkie: Dożynki, Imprezy okolicznościowe Dotacje na odnowę wsi oraz zachowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego wsi (SPO ROL - Dz. 2.3) Sołectwo Chwaliszew Duża wieś położona nad rzeka Czarna Woda, 9 km od Krotoszyna w pobliżu drogi wojewódzkiej Krotoszyn – Odolanów – Ostrzeszów. Przez wieś przebiega droga powiatowa Zduny – Ostrów Wlkp. W pobliżu wsi – duże kompleksy leśne. a) ilość mieszkańców – 966 osób (w tym: M – 483, K – 483) b) ilość gospodarstw domowych – 236 c) ilość gospodarstw rolnych – 110 d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych – 1364 ha e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa z ujęciem wodnym, - sieć telefoniczna, - częściowa kanalizacja deszczowa, - wiejski dom kultury, - remiza OSP, - szkoła podstawowa i gimnazjum, - parafia, - komunikacja MZK i PKS f) zgłoszone wnioski: budowa kanalizacji sanitarnej wraz z oczyszczalnia ścieków, budowa ulic. g) możliwości dofinansowania zewnętrznego: ZPORR, Priorytet 3, Dz. 3.1 i 3.2 projekty miękkie: Dożynki, Imprezy okolicznościowe, Festyny Dotacje na odnowę wsi oraz zachowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego wsi (SPO ROL - Dz. 2.3) Sołectwo Durzyn Mała wieś położona w pobliżu Krotoszyna a) ilość mieszkańców – 89 osób (w tym: M – 40, K – 49) b) ilość gospodarstw domowych –16 c) ilość gospodarstw rolnych – 11 Krotoszyn 2005 96 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych – 157 ha e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, - sieć telefoniczna, - komunikacja MZK, f) zgłoszone wnioski: budowa cmentarza komunalnego, budowa ciągu pieszo – rowerowego do Krotoszyna. h) możliwości dofinansowania zewnętrznego: ZPORR, Priorytet 3, Dz. 3.1 i 3.2 Sołectwo Duszna Górka Wieś położona 9 km na wschód od Krotoszyna. a) ilość mieszkańców – 118 osób (w tym: M – 56, K – 62) b) ilość gospodarstw domowych – 30 b) ilość gospodarstw rolnych – 18 d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych – 253 ha e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, - sieć telefoniczna - komunikacja PKS i MZK. f) zgłoszone wnioski: budowa kanalizacji sanitarnej, modernizacja świetlicy wiejskiej. g) możliwości dofinansowania zewnętrznego: ZPORR, Priorytet 3, Dz. 3.1 i 3.2, SPO ROL Sołectwo Dzierżanów Wieś położona 7 km na zachód od Krotoszyna przy linii kolejowej do Leszna. a) ilość mieszkańców – 257 osób (w tym: M – 137, K – 120) b) ilość gospodarstw domowych – 60 c) ilość gospodarstw rolnych – 24 d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych – 325 ha Na terenie wsi położony jest folwark rolny Skarbu Państwa, na terenie którego znajduje się gorzelnia i mała oczyszczalnia ścieków. e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, - sieć telefoniczna, Krotoszyn 2005 97 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 - częściowa kanalizacja deszczowa, - komunikacja MZK i PKP, - świetlica wiejska w dawnym budynku szkolnym. f) zgłoszone wnioski: budowa drogi Dzierżanów – Trzaski, budowa remizy OSP i kanalizacji sanitarnej. g) możliwości dofinansowania zewnętrznego: ZPORR, Priorytet 3, Dz. 3.1 i 3.2, SPO ROL Sołectwo Gorzupia Wieś położona 5 km na wschód od Krotoszyna, przy linii kolejowej Leszno – Ostrów Wlkp. a) ilość mieszkańców - 693 osób (w tym: M - 346, K - 347) b) ilość gospodarstw domowych – 178 c) ilość gospodarstw rolnych – 65 d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych – 896 ha d) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, - sieć telefoniczna, - w budowie kanalizacja sanitarna i deszczowa, - wiejski dom kultury, - remiza OSP, - szkoła podstawowa, - komunikacja MZK i PKP. e) zgłoszone wnioski: budowa ulic, modernizacja WDK. f) możliwości dofinansowania zewnętrznego: ZPORR, Priorytet 3, Dz. 3.1 i 3.2 oraz SPO ROL projekty miękkie: Dożynki, Festyny, Imprezy okolicznościowe Dotacje na odnowę wsi oraz zachowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego wsi (SPO ROL - Dz. 2.3) Sołectwo Janów Mała wieś położona 12 km na wschód od Krotoszyna. a) ilość mieszkańców - 75 osób (w tym: M - 37, K - 38) b) ilość gospodarstw domowych – 16 c) ilość gospodarstw rolnych – 12 d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych – 151 ha Krotoszyn 2005 98 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, - sieć telefoniczna, - komunikacja MZK. f) zgłoszone wnioski: budowa kanalizacji. g) możliwości dofinansowania zewnętrznego: ZPORR, Priorytet 3, Dz. 3.1 i 3.2 Projekty miękkie: Imprezy okolicznościowe Dotacje na odnowę wsi oraz zachowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego wsi (SPO ROL - Dz. 2.3) Dotacje na pilotażowy program LEADER + (SPO ROL - Dz. 2.7) Sołectwo Jasne Pole Wieś położona 7 km na wschód od Krotoszyna przy drodze powiatowej. a) ilość mieszkańców - 249 osób (w tym: M - 124, K - 125) b) ilość gospodarstw domowych – 76 c) ilość gospodarstw rolnych – 31 d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych – 325 ha e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, - sieć telefoniczna, - świetlica wiejska, remiza OSP, - komunikacja MZK. f) zgłoszone wnioski: budowa kanalizacji. g) możliwości dofinansowania zewnętrznego: ZPORR, Priorytet 3, Dz. 3.1 i 3.2 Sołectwo Kobierno Wieś położona 4 km od Krotoszyna, nad rzeka Czarna Woda przy drodze powiatowej do Raszkowa. a) ilość mieszkańców – 830 osób (w tym: M - 417, K - 413) b) ilość gospodarstw domowych – 192 c) ilość gospodarstw rolnych – 56 d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych – 647 ha e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, Krotoszyn 2005 99 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 - sieć telefoniczna, - połowa wsi posiada kanalizacje sanitarna i deszczowa, - wiejski dom kultury i remiza OSP, - szkoła podstawowa, - parafia, - komunikacja PKS i MZK f) zgłoszone wnioski: rozbudowa szkoły, budowa sali gimnastycznej, II etap budowy kanalizacji sanitarnej, budowa ulic. g) możliwości dofinansowania zewnętrznego: ZPORR, Priorytet 3, Dz. 3.1, 3.2, 3.5.1 oraz SPO ROL Projekty miękkie: Dożynki, Festyny, Imprezy okolicznościowe, Bieg Sokoła Dotacje na odnowę wsi oraz zachowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego wsi (SPO ROL - Dz. 2.3) Dotacje na pilotażowy program LEADER + (SPO ROL - Dz. 2.7) Sołectwo Lutogniew Wieś Lutogniew położona jest na zachód od Krotoszyna w odległości 5 km , przy drodze krajowej Nr 36 Ostrów Wlkp. – Krotoszyn – Rawicz. a) ilość mieszkańców – 728 osób (w tym: M – 386, K – 342) b) ilość gospodarstw domowych - 189 c) ilość gospodarstw rolnych – 67 d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych – 975 ha e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, - sieć kanalizacji sanitarnej i deszczowej, - wiejski dom kultury, - remiza OSP, - szkoła podstawowa i przedszkole, - parafia, - komunikacja: PKS i MZK. f) zgłoszone wnioski: „Wiejskie centrum aktywnego wypoczynku” g) możliwości dofinansowania zewnętrznego: ZPORR, Priorytet 3, Dz. 3.1 i 3.2 projekty miękkie: Dożynki, Festyny, Imprezy okolicznościowe Dotacje na odnowę wsi oraz zachowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego wsi (SPO ROL - Dz. 2.3) Dotacje na pilotażowy program LEADER + (SPO ROL - Dz. 2.7) Krotoszyn 2005 100 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Sołectwo Nowy Folwark Wieś przylegająca bezpośrednio do Krotoszyna położona jest przy drodze powiatowej Rozdrażew – Pleszew. a) ilość mieszkańców - 143 osób (w tym: M - 71, K - 72) b) ilość gospodarstw domowych – 28 c) ilość gospodarstw rolnych – 11 d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych – 225 ha e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, - sieć telefoniczna, - świetlica wiejska, - komunikacja PKS i MZK. f) zgłoszone wnioski: budowa kanalizacji. g) możliwości dofinansowania zewnętrznego: ZPORR, Priorytet 3, Dz. 3.1 i 3.2 Sołectwo Orpiszew Duża wieś, znajduje się 12 km na wschód od Krotoszyna na skrzyżowaniu dwóch dróg powiatowych. a) ilość mieszkańców - 640 osób (w tym: M - 328, K - 312) b) ilość gospodarstw domowych – 136 c) ilość gospodarstw rolnych – 87 d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych – 975 ha e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, - sieć telefoniczna, - wiejski dom kultury, remiza OSP, - szkoła podstawowa i gimnazjum, - komunikacja MZK. f) zgłoszone wnioski: budowa kanalizacji, modernizacja szkoły, zagospodarowanie otoczenia przy WDK, budowa ulic i kanalizacji. Krotoszyn 2005 101 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 g) możliwości dofinansowania zewnętrznego: ZPORR, Priorytet 3, Dz. 3.1, 3.2, 3.5.1 oraz SPO ROL projekty miękkie: Dożynki, Imprezy okolicznościowe Dotacje na odnowę wsi oraz zachowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego wsi (SPO ROL - Dz. 2.3) Dotacje na pilotażowy program LEADER + (SPO ROL - Dz. 2.7) Sołectwo Osusz Sołectwo składa się z dwóch wsi przyległych do Krotoszyna: Osuszy i Salni. a) ilość mieszkańców - 262 osób (w tym: M - 131, K - 131) b) ilość gospodarstw domowych – 74 c) ilość gospodarstw rolnych – 34 d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych – 360 ha e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, - sieć telefoniczna, - kanalizacja sanitarna i deszczowa. f) zgłoszone wnioski: budowa dróg, gazyfikacja wsi. g) możliwości dofinansowania zewnętrznego: ZPORR, Priorytet 3, Dz. 3.1 i 3.2 Sołectwo Raciborów Wieś położona 5 km na pół. Zach. od Krotoszyna. a) ilość mieszkańców – 117 osób (w tym: M - 60, K - 57) b) ilość gospodarstw domowych – 23 c) ilość gospodarstw rolnych – 17 d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych – 257 ha e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa i telefoniczna, - komunikacja MZK. f) zgłoszone wnioski: budowa dróg i kanalizacji deszczowej i sanitarnej. g) możliwości dofinansowania zewnętrznego: ZPORR, Priorytet 3, Dz. 3.1 i 3.2 Krotoszyn 2005 102 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Sołectwo Romanów Wieś położona przy drodze krajowej Nr 36, 6 km na zach. od Krotoszyna a) ilość mieszkańców - 107 osób (w tym: M - 55, K - 52) b) ilość gospodarstw domowych – 25 c) ilość gospodarstw rolnych – 23 d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych – 269 ha e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, - sieć telefoniczna, - komunikacja PKS i MZK, - świetlica środowiskowa. f) zgłoszone wnioski: budowa kanalizacji sanitarnej. g) możliwości dofinansowania zewnętrznego: ZPORR, Priorytet 3, Dz. 3.1 i 3.2 projekty miękkie: Imprezy okolicznościowe Dotacje na odnowę wsi oraz zachowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego wsi (SPO ROL - Dz. 2.3) Dotacje na pilotażowy program LEADER + (SPO ROL - Dz. 2.7) Sołectwo Roszki Wieś Roszki położona jest przy drodze powiatowej Krotoszyn – Raszków – Ostrów Wlkp. Oddalona jest o 12 km od Krotoszyna, Grunty wsi Roszki przylegają do największego kompleksu leśnego w gminie Krotoszyn. a) ilość mieszkańców – 609 osób (w tym: M – 289, K – 320) b) ilość gospodarstw domowych - 138 c) ilość gospodarstw rolnych – 94 d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych - 977 ha, e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, - sieć telefoniczna, - wiejski dom kultury, - remiza OSP, - szkoła i przedszkole, - parafia , Krotoszyn 2005 103 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 - komunikacja PKS i MZK. g) zgłoszone wnioski: modernizacja szkoły podstawowej, Świetlicy Wiejskiej oraz Remizy OSP. Nie ujęte do realizacji w 2005 roku. h) f) możliwości dofinansowania zewnętrznego: ZPORR, Priorytet 3, Dz. 3.5.1 oraz SPO ROL projekty miękkie: Dożynki, Festyny, Imprezy okolicznościowe Dotacje na odnowę wsi oraz zachowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego wsi (SPO ROL - Dz. 2.3) Dotacje na pilotażowy program LEADER + (SPO ROL - Dz. 2.7) Sołectwo Różopole Miejscowość położona przy drodze powiatowej do Raszkowa w odległości 7 km na wschód od Krotoszyna. a) ilość mieszkańców - 315 osób (w tym: M - 170, K - 145) b) ilość gospodarstw domowych – 76 c) ilość gospodarstw rolnych – 49 d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych – 444 ha e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, - sieć telefoniczna, - wiejski dom kultury, remiza OSP, - komunikacja PKS i MZK. f) zgłoszone wnioski: budowa kanalizacji deszczowej i sanitarnej. g) możliwości dofinansowania zewnętrznego: ZPORR, Priorytet 3, Dz. 3.1 i 3.2 projekty miękkie: Dożynki, Imprezy okolicznościowe Dotacje na odnowę wsi oraz zachowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego wsi (SPO ROL - Dz. 2.3) Dotacje na pilotażowy program LEADER + (SPO ROL - Dz. 2.7) Sołectwo Smoszew Wieś Smoszew położona jest przy drodze krajowej Nr 36 Ostrów Wlkp. – Krotoszyn – Rawicz. Oddalona o 5 km od Krotoszyna. W obrębie wsi położony jest duży kompleks leśny z rezerwatem leśnym Krotoszyn 2005 104 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 „Dąbrowa Smoszew”, który obejmuje las Dębowo – Grabowy. a) ilość mieszkańców 394 osoby (w tym: M – 195, K – 199) b) ilość gospodarstw domowych - 95 c) ilość gospodarstw rolnych - 44 d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych - 585 ha, e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, - sieć telefoniczna, - wiejski dom kultury, - komunikacja PKS i MZK. f) zgłoszone wnioski: „Wiejskie Ognisko Kultury Regionalnej”. g) możliwości dofinansowania zewnętrznego: SPO ROL projekty miękkie: Festyny Imprezy okolicznościowe Dotacje na odnowę wsi oraz zachowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego wsi (SPO ROL - Dz. 2.3) Dotacje na pilotażowy program LEADER + (SPO ROL - Dz. 2.7) Sołectwo Świnków Wieś Świnków położona jest na wschód od Krotoszyna, w odległości 11 km, na skrzyżowaniu dróg powiatowych Krotoszyn – Janków Zalesny – Ostrów Wlkp. Oraz Biadki – Orpiszew – Dobrzyca. Do wsi należą dwa przysiółki: Świnków Rudy i Świnków Jędrzejewskie. a) ilość mieszkańców – 553 osób (w tym: M – 274, K – 279) b) ilość gospodarstw domowych - 155 c) ilość gospodarstw rolnych – 58 d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych - 662 ha. e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, - sieć telefoniczna, - częściowo kanalizacja deszczowa - wiejski dom kultury - remiza OSP - szkoła podstawowa i przedszkole. f) zgłoszone wnioski: modernizacja świetlicy wiejskiej. g) możliwości dofinansowania zewnętrznego: SPO ROL projekty miękkie: Dożynki, Imprezy okolicznościowe Krotoszyn 2005 105 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Dotacje na odnowę wsi oraz zachowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego wsi (SPO ROL - Dz. 2.3) Dotacje na pilotażowy program LEADER + (SPO ROL - Dz. 2.7) Sołectwo Tomnice Miejscowość oddalona 4 km od Krotoszyna, położona przy drodze powiatowej do Orpiszewa. a) ilość mieszkańców – 275 osób (w tym: M - 135, K - 140) b) ilość gospodarstw domowych – 70 c) ilość gospodarstw rolnych – 29 d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych – 205 ha e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, - sieć telefoniczna, - kanalizacja sanitarna i deszczowa, - świetlica wiejska, - komunikacja MZK. f) zgłoszone wnioski: modernizacja świetlicy wiejskiej. g) możliwości dofinansowania zewnętrznego: SPO ROL projekty miękkie: Dożynki, Imprezy okolicznościowe Dotacje na odnowę wsi oraz zachowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego wsi (SPO ROL - Dz. 2.3) Dotacje na pilotażowy program LEADER + (SPO ROL - Dz. 2.7) Sołectwo Unisław Mała wieś położona 9 km na pół. Zach. od Krotoszyna. a) ilość mieszkańców – 82 osób (w tym: M - 41, K - 41) b) ilość gospodarstw domowych – 18 c) ilość gospodarstw rolnych – 15 d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych – 192 ha e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, - sieć telefoniczna, - komunikacja PKS i MZK. Krotoszyn 2005 106 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 f) zgłoszone wnioski: budowa kanalizacji. g) możliwości dofinansowania zewnętrznego: ZPORR, Priorytet 3, Dz. 3.1 i 3.2 Sołectwo Ustków Wieś znajduje się 10 km na pół. Zach. od Krotoszyna. a) ilość mieszkańców - 211osób (w tym: M - 106, K - 105) b) ilość gospodarstw domowych – 44 c) ilość gospodarstw rolnych – 26 + gospodarstwo rolniczej spółdzielni produkcyjnej. d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych – 496 ha e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, - sieć telefoniczna, - w części wsi kanalizacja sanitarna i wiejska oczyszczalnia ścieków - wiejski dom kultury, remiza OSP, - komunikacja PKS i MZK. f) zgłoszone wnioski: dalsza rozbudowa kanalizacji, budowa dróg. g) możliwości dofinansowania zewnętrznego: ZPORR, Priorytet 3, Dz. 3.1 i 3.2 projekty miękkie: Dożynki, Festyny Imprezy okolicznościowe Dotacje na odnowę wsi oraz zachowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego wsi (SPO ROL - Dz. 2.3) Dotacje na pilotażowy program LEADER + (SPO ROL - Dz. 2.7) Sołectwo Wielowieś Wieś położona nad rzeka Orla 9 km na pół. – zach. od Krotoszyna przy drodze powiatowej Mokronos – Koźmin. a) ilość mieszkańców – 243 osób (w tym: M - 206, K - 237) b) ilość gospodarstw domowych – 90 c) ilość gospodarstw rolnych – 66 d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych – 749 ha e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, - Wiejski Dom Kultury, - sieć telefoniczna, - wiejski dom kultury, remiza OSP, Krotoszyn 2005 107 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 - szkoła i przedszkole, - parafia, - komunikacja PKS i MZK. f) zgłoszone wnioski: budowa kanalizacji sanitarnej i deszczowej, budowa dróg. h) możliwości dofinansowania zewnętrznego: ZPORR, Priorytet 3, Dz. 3.1 i 3.2 Sołectwo Wronów Wieś położona 10 km na pół. – zach. od Krotoszyna. a) ilość mieszkańców - 225 osób (w tym: M - 107, K - 118) b) ilość gospodarstw domowych – 57 c) ilość gospodarstw rolnych – 1 + gospodarstwo rolne Skarbu Państwa. d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych – 24 ha e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, sieć telefoniczna, - komunikacja PKS i MZK. f) zgłoszone wnioski: budowa boiska sportowo – rekreacyjnego. g) możliwości dofinansowania zewnętrznego: ZPORR, Priorytet 3, Dz. i 3.5 Sołectwo Wróżewy Wieś oddalona 3 km od Krotoszyna a) ilość mieszkańców - 156 osób (w tym: M - 74, K - 82) b) ilość gospodarstw domowych – 34 c) ilość gospodarstw rolnych – 21 d) ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych – 278 ha e) infrastruktura wsi: - sieć wodociągowa, - sieć telefoniczna, - świetlica wiejska, - komunikacja PKS i MZK. f) zgłoszone wnioski: budowa dróg g) możliwości dofinansowania zewnętrznego: ZPORR, Priorytet 3, Dz. 3.1 i 3.2 Projekty miękkie: Imprezy okolicznościowe Krotoszyn 2005 108 Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Dotacje na odnowę wsi oraz zachowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego wsi (SPO ROL - Dz. 2.3) Dotacje na pilotażowy program LEADER + (SPO ROL - Dz. 2.7) Krotoszyn 2005 109 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Lp. Gorzupia Dzierżanów Duszna Górka Durzyn Chwaliszew Brzoza Bożacin Biadki Benice Baszyny Nazwa wsi: x x x x x x x x OSP x x x x x x x x PSL x UKS x x x x x x x LZS Organizacje działające na wsi: Mapa aktywności wsi w gminie Krotoszyn x x x x x x x x x x Kółko Rolnicze Krotoszyn 2005 x x x x x x x x x x KGW Stowarzyszenie Sołtysów Powiatu Krotoszyńskiego Związek Emerytów Rencistów i Inwalidów -Związek Kombatantów -Zespół Folklorystyczny „Biadkowianki” Inne LZS, KGW OSP, KGW, PSL LZS, Kółko Rolnicze OSP, LZS, Kółko Rolnicze, UKS, KGW, Zespół Folklorystyczny „Biadkowianki” OSP, LZS, Kółko Rolnicze Organizacje działające aktywnie: Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Dożynki, Festyny, Imprezy okolicznościowe Dożynki, Imprezy okolicznościowe, Festyny Dożynki, Imprezy okolicznościowe Dożynki, Festyny, Uroczystości okolicznościowe, Wyścigi Kolarskie, Festiwal Piosenki Dziecięcej Dożynki, Imprezy okolicznościowe Dożynki, Festyny Rodzinne Cyklicznie organizowane imprezy i uroczystości: 110 21 20 19 18 17 16 15 14 13 12 11 Różopole Roszki Romanów Raciborów Osusz Orpiszew Nowy Folwark Lutogniew Kobierno Jasne Pole Janów x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x Krotoszyn 2005 x x x x x x x x Bractwo Strzeleckie Powiatowe Forum Młodych Ludowców -Związek Emerytów Rencistów i Inwalidów -Zespół Folklorystyczny „Kobierzanki” -Parafialna Świetlica Socjoterapeutyczn a Zespół Folklorystyczny „Lutogniewiacy” OSP, KGW, Bractwo Strzeleckie, PSL OSP, LZS OSP, KGW, PSL, Kółko Rolnicze, Zespół Folklorystyczny „Lutogniewiacy” KGW, Forum Młodych Ludowców UKS, LZS, KGW, Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów Zespół Folklorystyczny „Kobierzanki” Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Dożynki, Festyny, Imprezy okolicznościowe Dożynki, Imprezy okolicznościowe Imprezy okolicznościowe Dożynki, Imprezy okolicznościowe Dożynki, Festyny, Imprezy okolicznościowe 111 Dożynki, Festyny, Imprezy okolicznościowe, Bieg Sokoła Imprezy okolicznościowe 29 28 27 26 25 24 23 22 x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x Krotoszyn 2005 49. Dotacje na promocję aktywności zawodowej młodzieży (SPO RZL - Dz. 1.2b) 48. Dotacje na lokalną infrastrukturę edukacyjną i sportową (ZPORR - Dz.3.5.1) 47. Dotacje na lokalną infrastrukturę ochrony zdrowia (ZPORR - Dz. 3.5.2) 46. Dotacje na regionalną infrastrukturę ochrony zdrowia (ZPORR - Dz. 1.3.2) 45. Dotacje na infrastrukturę ochrony środowiska (ZPORR - Dz. 1.2) Wróżewy Wielowieś Ustków Unisław Wronów Tomnice Świnków Smoszew Zespół Folklorystyczny „Wróżewianki” KGW, Zespół Folklorystyczny „Wróżewianki” LZS, PSL PSL Kółko Rolnicze KGW, Kółko Rolnicze KGW Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 Dożynki, Festyny Imprezy okolicznościowe Festyny, Imprezy okolicznościowe, Dyskoteki Imprezy okolicznościowe Dożynki, Festyny, Imprezy okolicznościowe Dożynki, Imprezy okolicznościowe Festyny Imprezy okolicznościowe 112 Krotoszyn 2005 66. Dotacje na wyrównywanie szans edukacyjnych poprzez programy stypendialne (ZPORR - Dz. 2.2) 65. Dotacje na regionalne strategie innowacyjne i transfer wiedzy (ZPORR - Dz. 2.6) 64. Dotacje na infrastrukturę społeczeństwa informacyjnego (ZPORR - Dz. 1.5) 63. Dotacje na scalanie gruntów (SPO ROL- Dz. 2.2) 62. Dotacje na pilotażowy program LEADER + (SPO ROL - Dz. 2.7) 61. Dotacje na odnowę wsi oraz zachowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego wsi (SPO ROL - Dz. 2.3) 60. Dotacje na rozwój turystyki i kultury (ZPORR - Dz. 1.4) 59. Dotacje na obszary wiejskie (ZPORR - Dz. 3.1) 58. Dotacje dla obszarów podlegających restrukturyzacji (ZPORR - Dz. 3.2) 57. Dotacje na rewitalizację obszarów poprzemysłowych i powojskowych (ZPORR - Dz. 3.3.2) 56. Wspieranie osób z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym (SPO RZL - Dz. 1.5) 55. Wsparcie osób o znacznym i umiarkowanym stopniu niepełnosprawności na otwartym rynku pracy (SPO RZL - Dz. 1.4a) 54. Wsparcie równości szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy (SPO RZL - Dz. 1.6a) 53. Dotacje na reorientację zawodową osób zagrożonych procesami restrukturyzacyjnymi (ZPORR - Dz. 2.4) 52. Dotacje na reorientację zawodową osób odchodzących z rolnictwa (ZPORR - Dz. 2.3) 51. Wsparcie otoczenia społecznego osób bezrobotnych (SPO RZL - Dz. 1.3) 50. Dotacje na rozwój umiejętności powiązany z potrzebami regionalnego rynku pracy i możliwości kształcenia ustawicznego w regionie (ZPORR - Dz. 2.1) Lokalny Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Gminy Krotoszyn 2005-2006 113