Zarządzenie Nr 0152.35.2011 z dnia 27 czerwca

Załącznik do Zarządzenia Nr 0152.35.2011
Z dnia 27 czerwca 2011r.
PROCEDURA POSTEPOWANIA PRACOWNIKÓW SOCJALNYCH PRZY WYKONYWANIU
CZYNNOŚCI ODEBRANIA DZIECKA Z RODZINY W RAZIE BEZPOŚREDNIEGO
ZAGROŻENIA ŻYCIA LUB ZDROWIA DZIECKA W ZWIĄZKU Z PRZEMOCA W RODZINIE
W Polsce przemoc wobec najbliższych jest przestępstwem ściganym z urzędu.
Na podstawie art. 304 § 2 Kodeksu Karnego instytucje państwowe i
samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o
popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu są zobowiązane zawiadomić
prokuratora lub policję. Dodatkowo obowiązek ten wynika z art. 12 ustawy o
przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005r. (Dz.U. Nr 180
poz.1493 z późn. zm). Reagowanie na przemoc domową jest dla ofiary i
sprawcy czytelnym komunikatem, ze sytuacja rodziny nie jest sprawą prywatną
a krzywdzenie osób bliskich nie jest akceptowane przez społeczeństwo. Aby
skutecznie pomagać ofiarom przemocy konieczna jest współpraca służb ,
instytucji i organizacji pozarządowych. Podejmując decyzję o współpracy mamy
szansę na większą efektywność działań i skuteczne rozwiązanie problemu.
Gmina Sandomierz została podzielona na kilka rejonów, każdy z nich ma
opiekuna w postaci pracownika socjalnego. Pracownik socjalny przeprowadza
wywiady środowiskowe, rozeznaje środowiska patologiczne, współpracuje z
Komendą Powiatową Policji, kuratorami sądowymi, pedagogami szkolnymi,
Prokuraturą, przedstawicielami organizacji pozarządowych, kościołem i in.
Pracownik socjalny kieruje się zasadą dobra osób i rodzin, którym służy,
przeciwdziała praktykom niehumanitarnym i dyskryminującym, wspomaga
osoby i rodziny w osiągnięciu pełnej aktywności społecznej, organizuje
różnorodne formy pomocy, zapobiega procesowi marginalizacji osób i grup, a
także przeciwdziała negatywnym zjawiskom w środowisku lokalnym.
Pracownicy socjalni są grupą zawodową, która w wielu przypadkach jako
pierwsza otrzymuje informację o występowaniu zjawiska przemocy w rodzinie.
Informacja taka może dotrzeć do pracownika socjalnego:
- podczas przeprowadzania rodzinnego wywiadu środowiskowego;
- podczas rozmowy telefonicznej z ofiarą przemocy w rodzinie;
- poprzez zawiadomienie od przedstawicieli innych grup zawodowych (Policji,
Straży Miejskiej, kuratora sądowego, pedagoga szkolnego, psychologa, lekarza,
przedstawiciela gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych itp.);
- w wyniku zgłoszenia problemu przez inne osoby (dalszą rodzinę, sąsiadów,
pracodawców, znajomych lub innych świadków).
Sposób postępowania;
W przypadku uzyskania informacji, że w rodzinie
dochodzi do aktów
przemocy ( rodzice pod wpływem alkoholu i brak możliwości sprawowania
opieki nad małoletnimi dziećmi, nieletnie dzieci pozostawione bez opieki,
przemoc wobec dzieci) pracownik socjalny natychmiast udaje się do miejsca
zdarzenia w celu rozeznania sytuacji. Gdy po przybyciu na miejsce stwierdzi, że
zagrożone jest życie lub zdrowie małoletnich dzieci natychmiast zawiadamia
policję oraz służby medyczne. Po przybyciu na miejsce wezwanych służb
pracownik socjalny przekazuje policjantowi oraz lekarzowi lub ratownikowi
medycznemu czy pielęgniarce wszelkie informacje dotyczące dzieci, wobec,
których należy podjąć czynności służbowe. Gdy zagrożone jest zdrowie i życie
małoletnich dzieci, pracownik socjalny wraz z funkcjonariuszem policji oraz
służbami medycznymi podejmuje decyzje odebraniu dziecka z rodziny.
Funkcjonariusz policji jest zobowiązany ustalić czy jest możliwość
umieszczenia dzieci u innej niezamieszkującej wspólnie osoby najbliższej. W
sytuacji braku osoby najbliższej, u której pracownik socjalny mógłby w
pierwszej kolejności umieścić zagrożone przemocą dziecko, powinno być ono
umieszczone w instytucjonalnej lub rodzinnej formie opieki zastępczej. Takimi
instytucjonalnymi formami opieki zastępczej są:
- rodzinne domy dziecka
- placówki opiekuńczo – wychowawcze typu interwencyjnego, socjalizującego i
wielofunkcyjnego.
Natomiast wśród rodzin zastępczych wyróżniamy następujące ich rodzaje:
-spokrewnione z dzieckiem,
- niespokrewnione z dzieckiem,
- rodziny zawodowe: wielodzietne, specjalistyczne oraz o charakterze
pogotowia rodzinnego.
Wykaz rodzin zastępczych oraz całodobowych
placówek opiekuńczowychowawczych z terenu powiatu sandomierskiego stanowi załącznik nr 1 do
procedury. Funkcjonariusz policji zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw
Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 marca 2011 roku ( DZU. 2011. Nr 81
poz.448) jest zobowiązany do zapewnienia bezpieczeństwa osobistego
dzieciom, pracownikowi socjalnemu oraz innym uczestnikom postępowania a w
razie potrzeby
udzielenia pierwszej pomocy i wezwania pogotowia
ratunkowego.
Na wniosek pracownika socjalnego policjant ma również obowiązek
udzielenia mu pomocy przy umieszczeniu dziecka u najbliższej rodziny, w
rodzinie zastępczej lub domu dziecka, np. zapewniając przewiezienie bitemu
dziecka do jednego z tych miejsc. Ponieważ rodzice dziecka mają prawo do
złożenia zażalenia na odebranie im dziecka, pracownik socjalny lub policjant
powinien przekazać im pisemne pouczenie o możliwości złożenia zażalenia do
sądu na decyzję o jego zabraniu. ( wzór pouczenia stanowi załącznik nr 2 do
procedury) Jeżeli pracownik socjalny tego nie uczyni obowiązek ten spada na
funkcjonariusza policji. Zażalenie może być wniesione za pośrednictwem
pracownika socjalnego lub funkcjonariusza policji, którzy dokonali odebrania
dziecka. Zażalenie musi być niezwłocznie przekazane do sądu opiekuńczego.
Pracownik socjalny ma obowiązek niezwłocznego powiadomienia sądu
opiekuńczego, nie później jednak niż w ciągu 24 godzin o odebraniu dziecka z
rodziny i umieszczeniu go u niezamieszkującej wspólnie osoby najbliższej, w
rodzinie zastępczej lub całodobowej placówce opiekuńczo- wychowawczej. Sąd
rozpatruje zażalenie niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 24 godzin. W
przypadku stwierdzenia bezzasadności, nielegalności lub nieprawidłowości
odebrania dziecka sąd zawiadamia o tym przełożonych osób, które dokonały
odebrania. Pracownik socjalny
po zakończeniu procedury odebrania
systematycznie monitoruje środowisko, współpracuje z rodziną w celu poprawy
sytuacji.
PROCEDURA ODEBRANIA DZIECKA -SCHEMAT
Uzyskanie informacji
o aktach przemocy
Monitorowanie
środowiska
W trakcie wywiadu
środowiskowego
Zgłoszenie telefoniczne
Informacja od innych
służb, instytucji
Wejście w
środowisko
Brak zagrożenia
Zgłoszenia od innych
osób
Stwierdzenie
zagrożenia
Zawiadomienie
policji oraz służb
medycznych
Przekazanie wezwanym
służbom informacji
dotyczących dzieci
Decyzja dotycząc
pozostania dzieci
w domu
tak
Podjęcie wspólnej
decyzji
Decyzja o
odebraniu dzieci
Ustalenie możliwości
opieki ze strony
najbliższej rodziny
Pisemne pouczenie
rodziców o
możliwości złożenia
zażalenia
nie
Przewiezienie
dziecka do
najbliższej rodziny
Przewiezienie dziecka do
najbliższej rodziny
zastępczej lub placówki
opiekuńczo wychowawczej
Powiadomienie sądu
opiekuńczego w ciągu
24 godzin
Systematyczne
monitorowanie rodzinypraca z rodziną