Tolerancja deklarowana przez nauczycieli i jej uczniowski odbiór

Agnieszka Siuda [email protected]
nauczycielka
Gimnazjum im. Macieja Rataja
w Żmigrodzie
Tolerancja deklarowana przez nauczycieli i jej uczniowski odbiór
W dzisiejszej dobie wiele miejsca poświęca się tolerancji. z pojęciem tolerancji łączymy coś
dobrego i pozytywnego, coś, co pozwala ludziom żyć z innymi w sposób bezkonfliktowy. Polska
zawsze uchodziła za kraj tolerancji zwłaszcza w dobie wojen religijnych, dzisiaj świat postrzega nas
jako nietolerancyjnych. Ludzie mają za mało wiedzy na dany temat, co przyczynia się do powstania
nietolerancji. Tolerancja jest jednym z ważniejszych elementów współczesnego wychowania. Co to
znaczy w praktyce szkolnej? Przede wszystkim to, że sam nauczyciel nie może manipulować
uczniami, nie może być nietolerancyjny.
Mnie szczególnie interesuje tolerancja na terenie szkoły wśród nauczycieli i uczniów. Szkoła
jest miejscem uczenia się współżycia i współdziałania z innymi, bez obłudy, lęku i manipulowania,
ale w atmosferze tolerancji i poszanowania każdego.
Skąd zainteresowanie problemem? - otóż hasłem szkoły, w której pracuję, jest powiedzenie
„szkoła tym lepsza im bardziej wychowaniem stoi”. a czy można wychowywać bez tolerancji?
Uczeń świadomie czy też nieświadomie wybiera, co z osobowości nauczyciela i w jakim zakresie
musi sobie przyswoić. Dzisiaj postawa nauczyciela jest bardzo ważna. Od niego zależy, jaki będzie
jego wychowanek. Postawa tolerancyjna jest trudna, bo wymaga ciągłego rozwoju. Jednak nie jest
dobrym wychowawcą człowiek nietolerancyjny. Bardzo ważną rolę w postawie tolerancji odgrywa
także wiedza i doświadczenie jednostki. Człowiek o postawie tolerancji powinien być świadomy jej
znaczenia i umieć przewidywać skutki tolerancyjnych lub nietolerancyjnych zachowań.
Mnie interesują stosunki, jakie panują w naszej szkole między nauczycielem a uczniami
i jakiego nauczyciela można nazwać tolerancyjnym. Ponieważ tolerancji uczy się przez wychowanie
a wychowują nauczyciele, więc ważna jest ich postawa wobec uczniów. Nauczyciel kształtuje swój
stosunek do ucznia oraz do klasy jako całości. Jeżeli ma pozytywny stosunek do uczniów to sprzyja
to wytworzeniu się odpowiedniej atmosfery, co jest bardzo ważne w pracy pedagogicznej. Jeżeli
natomiast jego stosunek do uczniów jest negatywny, to działa to ujemnie na stosunek uczniów do
niego.
Obowiązkiem nauczyciela jest uczyć i wychowywać ucznia natomiast uczeń powinien
przyswajać to, co przekazuje sam nauczyciel. Nauczyciel z racji swej funkcji jest również
pośrednikiem między społeczeństwem, uczniami i rodzicami, co ma duży wpływ na stosunek
uczniów do niego. Przejawia także pewną troskę o ucznia, interesuje się jego przyszłością, pomaga w
wyborze zawodu, przejawia wobec niego pewne uczucia, a więc w pewnym sensie spełnia rolę
rodziców. Taka postawa jest bardzo ważna, zwłaszcza dla ucznia gimnazjum, ponieważ uczniowie
ci w tym wieku uważają się już za dorosłych i chcą, aby ich w taki sposób traktować. W tym
okresie dokonuje się jeszcze intensywny rozwój fizyczny a także psychiczny. Dochodzi do pełnej
dojrzałości płciowej, a co za tym idzie zainteresowanie osobami płci przeciwnej. Postawa
nauczyciela w tym okresie jest bardzo ważna, gdyż odbija się na stosunku uczniów do niego.
Uczniowie chcą mieć nauczyciela życzliwego, do którego mogą mieć zaufanie i zwierzyć się ze
swoich problemów. Bardzo ważne w tym okresie jest kształtowanie swojej osobowości, praca nad
1
charakterem i światopoglądem. Uczniowie zwłaszcza trzecich klas napotykają na wiele trudności
związanych z wyborem zawodu i tu oczekują fachowej porady od nauczycieli. Uczniowie w tym
wieku mają już pewne doświadczenia. Potrafią ocenić pozytywnie i negatywnie postępowanie
nauczyciela. Zrozumieć i usprawiedliwić niektóre ujemne strony jego działalności. Według
uczniów w tym wieku nauczyciel tolerancyjny to taki, który po przyjacielsku podchodzi do
uczniów, ale jest zarazem surowy i umie wyjaśnić materiał.
2