D - Sąd Okręgowy w Katowicach

Sygn. akt: X U 3355/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 2 lipca 2014 roku
Sąd Okręgowy w Katowicach
X Wydział Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
SSO Barbara Reszczyńska – Łoboda
Przewodniczący:
Sędziowie/Ławnicy:
Anna Borkowska
Protokolant:
po rozpoznaniu w dniu 2 lipca 2014 roku w Katowicach
odwołania W. R. (W. R.)
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.
z dnia 13 września 2013 roku
Nr: (...)
w sprawie W. R. (W. R.)
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.
o prawo do emerytury
zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje ubezpieczonej prawo do emerytury od dnia 1 sierpnia 2013
roku.
SSO Barbara Reszczyńska – Łoboda
Sygn. akt: XU 3355/13
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 13.IX.2013r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił ubezpieczonej
W. R. przyznania prawa do emerytury na mocy art. 184 ustawy emerytalnej w związku z art. 32 tej ustawy i §
4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.II.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.), albowiem uznał, że
ubezpieczona na dzień 1.I.1999r. udokumentowała 20 lat, 4 miesiące i 19 dni okresów składkowych oraz 1 rok i 13 dni
okresów nieskładkowych, co łącznie wynosi 21 lata, 5 miesięcy i 2 dni. Jednakże uznał, że nie udowodniła żadnego
okresu pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych.
W odwołaniu od wyżej wymienionej decyzji ubezpieczona W. R. wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji i przyznanie
jej prawa do świadczenia emerytalnego oraz o przesłuchania świadków K. D., W. G. oraz H. K.. Podała, że
nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem organu rentowego, bowiem ze świadectwa pracy z dnia 16.VIII.2007r.
wynika jednoznaczniew okresie od dnia 1.VIII.1977r. do dnia 17.VI.1982r. świadczyła pracę na stanowisku, które w
świadectwie pracy określone zostało, jako „ciągacz drutu”, jednak ze wskazaniem, że jest ono wymienione w dziale
III, poz. 45, pkt 1 zarządzenia nr 1 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30.III.1985r., co odpowiada
poz. 45 w dziale III wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.II.1983r. Ponadto
z tego samego świadectwa pracy wynika, że w okresie od dnia 1.II.1983r. do dnia, że31.I.1992r. świadczyła pracę na
stanowisku, które w świadectwie pracy zostało określone, jako „szlifierz", ze wskazaniem, że jest ono wymienione
w dziale III, poz. 78, pkt. 6 zarządzenia nr 1 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego, co odpowiada poz.
78 w dziale III wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów. Ze świadectwa pracy z dnia
31.VII.2007r. wynika natomiast, że od dnia 1.II.1992r. do dnia 31.VII.2007r. świadczyła pracę na stanowisku, które
zostało określone w tym świadectwie pracy, jako „szlifierz” i że jest to praca, o której mowa w dziale III, poz. 78,
pkt 6 zarządzenia nr 1 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego, co odpowiada poz. 78 w dziale III wykazu
A rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.II.1983r. Według ubezpieczonej fakt nieprecyzyjnego wskazania przez
pracodawcę w poszczególnych świadectwach pracy nazw stanowisk, na którychświadczyłapracę niestanowi, że praca
ta nie była wykonywana w szczególnych warunkach. Powołała się na orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Katowicach
z dnia 21.III.2013r. wydane w sprawie III AUa 1613/12, zgodnie, z którym, dla oceny czy pracownik pracował w
szczególnych warunkach nie ma znaczenia nazwa zajmowanego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy,
rzeczywiście wykonywanych zadań.
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania podając, że uznał, iż przedłożone świadectwo
pracy w szczególnych warunkach wystawione przez (...) Spółka akcyjna nie daje podstaw do zaliczenia okresu pracy
ubezpieczonej od dnia 1.VIII.1977r. do dnia 17.VI.1982r., od 1.II.1983r. do 31.I.1992r., od 1.II.1992r. do 31.XII.1998r.
( w ilości 20 lat, 4 miesięcy i 17 dni), jako pracy w warunkach szczególnych, bowiem stanowisko „ciągacz drutu” oraz
„szlifierz” wykazane w świadectwie pracy, nie odpowiada stanowiskom „ciągacz drutu i prętów” ( na i zimno i gorąco)
wymienionym w wykazie A, dziale III, poz. 54 pkt. 1 zarządzenia Nr 1 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego
z dnia 30.III.1985r., „szlifierz, krajacz metali tarczą ścierną” wymienionym w wykazie A, dział III, poz. 78, pkt. 6
zarządzenia cyt. wyżej.
Sąd ustalił i zważył, co następuje:
W dniu 29.VIII.2013r. ubezpieczona W. R. urodzona (...) zgłosiła w organie rentowym wniosek o ustalenie uprawnień
do emerytury na mocy art. 184 ustawy z dnia 17.XII.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych (Dz. U. z 2013r., poz. 1440 ze zm.)
Organ rentowy uznał, iż na dzień 1.I.1999r. ubezpieczona udokumentowała 20 lat, 4 miesiące i 19 dni okresów
składkowych oraz 1 roki 13 dni okresów nieskładkowych, a także, że nie wykazała żadnych okresów pracy wykonywanej
stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych.
W okresie od dnia 1.VIII.1977r. do dnia 31.I.1992r. ubezpieczona pracowała w (...) Fabryce (...) w C. ul. (...)( ten
zakład z czasem został przejęty przez inwestora strategicznego – nkt cables), a od dnia 1.II.1992r. do dnia 31.VII.2007r.
w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Usługowo-Handlowym (...) Sp. z o.o. w C. ul. (...) ( gdy doszło do przekształcenia
wydziału narzędziowni w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.).
Ubezpieczona przedłożyła do akt emerytalnych:
I.świadectwowykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 16.VIII.2007r. wystawione przez N. C. w C.-D.,
iż w okresie:
- od dnia 1.VIII.1977r. do dnia 17.VI.1982r. pracowała na stanowisku „ciągacz drutu” wymienionym w dziale III, poz.
45, pkt 1 wykazuA stanowiącego załącznik Nr 1 do zarządzenia Nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego
z dnia 30.III.1985r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładzie pracy resortu hutnictwa
i przemysłu maszynowego,
-od dnia 1.II.1983r. do dnia31.I.1992r.pracowała na stanowisku „szlifierz” wymienionym w dziale III, poz. 78, pkt
6 wykazuA stanowiącego załącznik Nr 1 do zarządzenia Nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z
dnia 30.III.1985r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładzie pracy resortu hutnictwa i
przemysłu maszynowego oraz
II. świadectwo wykonywania pracy w szczególnychwarunkach z dnia 31.VII.2007r. wystawione przez
Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowo-Handlowe (...) w C. stwierdzające, iż w okresie:
- od dnia 1.II.1992r. do dnia 31.VII.2007r. pracowała na stanowisku „szlifierz” wymienionym w dziale III, poz. 78,
pkt 6wykazu A stanowiącego załącznik Nr 1 do zarządzenia Nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z
dnia 30.III.1985r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładzie pracy resortu hutnictwa i
przemysłu maszynowego (Dz. Urz. M. H.i P.M. Nr 1 – 3 poz. 1).
Okresy od dnia od dnia 1.VIII.1977r. do 17.VI.1982r., od 1.II.1983r. do 31.I.1992r., od 1.II.1992r. do 31.XII.1998r. są
okresami spornymi w sprawie.
Na podstawie wyjaśnień ubezpieczonej ( k- 14-16 i 34a.s) zeznań świadków H. K. (k -30-31 a. s.), W. G. (k - 31 – 33
a. s.), K. D. ( k-33-34a.s.) Sąd ustalił, że ubezpieczona pracowała na wydziale ciągarni od sierpnia 1977r. do czerwca
1982r., od lutego1983r. przeszła do wydziału narzędziowni - szlifierni. Przerwy w wykonywaniu tej pracy były związane
z korzystaniem przez ubezpieczoną z urlopu wychowawczego. Fabryka mieściła się w C. przy ul. (...). W momencie,
gdy ubezpieczona podejmowała w niej pracę, fabryka była dużym zakładem. W wydziale ciągarni pracowało około 100
pracowników, przy czym pracę wykonywali oniw systemie trzy zmianowym. Na hali ciągarni stały maszyny J. (...),
(...) 3B – te maszyny to ciągarki. Tych maszyn na hali wydziału ciągarni było bardzo dużo. Na te maszyny nakładano
druty o różnej średnicy od 2,5 do 2,00 –miedziane, posrebrzane i przeciągało przez te maszyny w celu uzyskania
drutu o mniejszej średnicy. Ciągarki pracowały na zimno. Jeden pracownik obsługiwał jedną lub kilka ciągarek na raz.
Gdy praca była wykonywana na grubociagu, służącym do przeciągania drutu, prętu o grubości małego palca u ręki–
to praca ta była wykonywana wtedy tylko na tej jednej maszynie. Tę ciągarkę z reguły obsługiwali mężczyźni. Wydział
narzędziowni składał się ze szlifierniciągadeł i wytwórni narzędzi do przewodów elektrycznych. W szlifierni ciągadeł
posługiwano się maszynami o nazwie (...) produkcji angielskiej oraz maszynami produkcji polskiej - służącymi
do regeneracji ciągadełdiamentowych i ciągadeł z węglika spiekanego. Pracownicy pracowali na ultradźwiękach, na
ciągarkach diamentowych i węglikach spiekanych. Pracując na ciągarkach diamentowych – pracownicy korzystali z
mikroskopu, a przy węgliku spiekanym przy stożkarkach – z lupy. Na hali szlifierni znajdowały się także maszyny
druciarki służące do polerowania diamentów, wykorzystywanych przy przeciąganiu drutu miedzianegow ciągarkach.
Praca szlifierza ciągadeł była zaliczona do I kategorii zatrudnienia-co zostało ustalone przez Instytut Medycyny Pracy
w S., jeszcze w okresie funkcjonowania (...) Fabryki (...) ( zeznania świadka K. D.).
Sąd dał wiarę zeznaniom świadków, bowiem, świadkowie ci razem z ubezpieczoną pracowali w tym samym zakładzie
przez wiele lat, pracowali na tym samym oddziale, zgodnie potwierdzili sposób pracy i rozdział czynności pomiędzy
pracownikami tego oddziału i tak:
- świadek H. K.- była pracownikiem (...) Fabryki (...) w okresie od dnia 1.VII.1970r. do dnia 30.IX.1994r., posiada
uprawnienie emerytalne od X/1994r. nabyte na podstawie decyzji z dnia 5.VIII.1994r. – jako EW90.Pracowała na
wydziale ciągarni w okresie od 1970-1983, wykonywała takie same czynności jak ubezpieczona, otrzymała z zakładu
pracy (...) Fabryki (...) świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, w którym stwierdzono, że
pracowała od dnia 1.VII.1970r. do dnia 31.I.1983r. - jako – ciągacz drutu na stanowisku, o którym mowa w zarządzeniu
Nr 3 MH i PM z dnia 30.III.1985r. Wykaz A, dział III, poz. 45, pkt 1 ( dowód: akta emerytalne świadka ZUS oddział w
B. k- 11 a.e.oraz akta osobowe nadesłane przez nkt cables Sp.A.). Od 1983 świadek pracował w charakterze pracownika
magazynowego.
- świadek W. G. - była pracownikiem (...) Fabryki (...) w okresie od dnia 16.VII.1964r. do dnia 23.III.1992r.,
od dnia 24.III.1992r. podjęła pracę w PPUH (...), posiada uprawnienie emerytalne od stycznia 1997r. nabyte na
podstawie decyzji z dnia 28.XI.1996r., – jako EW90. Pracowała na wydziale ciągarni w okresie od 1970-1973,
następnie w wydziale narzędziowni - szlifierni od listopada 1973r. do marca 1992r., wykonywała takie same czynności
jak ubezpieczona. Otrzymała z zakładu pracy:
- (...) Fabryki (...) świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, w którym stwierdzono, że pracowała od
dnia 16.VII.1964r. do dnia 31.XII.1971r. - jako – emaliernik ( dział III, poz. 73, pkt 1), od dnia 1.I.1972r. do 31.X.1973r.
jakociągacz drutu na stanowisku o którym mowa w zarządzeniu Nr 3 MH i PM z dnia 30.III.1985r. Wykaz A, dział
III, poz. 45, pkt 1, od dnia 1.XI.1973r. do 23.III.1992r. jakoszlifierz na stanowisku o którym mowa w zarządzeniu Nr
3 MH i PM z dnia 30.III.1985r. Wykaz A, dział III, poz. 78, pkt 6,
- Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Usługowo-Handlowego (...) świadectwo pracy z dnia 2.I.1997r., w którym w punkcie
VIII świadectwa zostało potwierdzone wykonywanie przez świadka pracy w warunkach szczególnych w okresie od dnia
24.III.1992r. do dnia 31.XII.1996r. na stanowisku szlifierza ciągadeł ( dowód: akta emerytalne świadka ZUS oddział
w B. k- 7 i 21a.e. oraz akta osobowe nadesłane przez nkt cables Sp.A.i akta osobowe z Archiwum Państwowego w K.).
- świadek K. D. - pracował w (...) Fabryce (...) w okresie od dnia 24.VI.1977r. do dnia 31.I.1992r. Był
kierownikiem wydziału narzędziowni, w skład, której wchodziła: szlifiernia ciągadeł oraz wytwórnia narzędzi do
przewodów elektrycznych. W latach 90-tych doszło do przekształcenia wydziału narzędziowni w spółkę z ograniczoną
odpowiedzialnością pod nazwą (...). Pracownicy w spółce pracowali nadal w tym samym miejscu, na tych samych
maszynach, co pracownicy szlifierni w fabryce ( akta osobowe świadka nadesłane przez nkt cables i Archiwum
Państwowe w K.).
Z akt osobowych ubezpieczonej nadesłanych przez N. cables bezsprzecznie wynika, że wnioskodawczyni pracowała na
stanowiskach ciągacza drutu w wydziale ciągarni oraz szlifierza ciągadeł i polerowacza w wydziale narzędziowni, co
potwierdzają angaże ( 16 sztuk). Nadto na powyższych angażach znajdują się zapisy, iż stanowiska szlifierza ciągadeł
i polerowacza zaliczane są do stanowisk, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach. W aktach
osobowych z PPUH (...) nadesłanych przez Archiwum Państwowe w K. znajdują się także angaże potwierdzające pracę
ubezpieczonej na stanowisku szlifierza, szlifierza ciągadeł.
Stosownie do artykułu 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013r.,
poz. 1440) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku
przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:
1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach
dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz
2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 ( ust. 1 ), przy czym emerytura, o której mowa w
ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o
przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu,
na dochody budżetu państwa ( ust. 2).
Przepis art. 32 ustawy o FUS stanowi, że ubezpieczonym urodzonym przed 1.I.1949r. zatrudnionym w szczególnych
warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1, czyli
w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn (ust. 1). Na mocy art. 46 cytowanej ustawy przepis ten
ma zastosowanie także do osób urodzonych po dniu 31.XII.1948r., a przed 1.I.1969r. Dla celów ustalenia uprawnień
do tej emerytury za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych
przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej
sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne i otoczenia (art. 32 ust. 2). Wiek emerytalny, o
którym mowa w ustępie 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w
ustępie 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (art. 32 ust. 4).
Zachowują w tym zakresie moc prawną przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.II.1983r. w sprawie wieku
emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8
poz. 43), w szczególności § 2 ust. 1 rozporządzenia stanowiący, że okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń
na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym
charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, §
4 – 8 określające wiek emerytalny i okres wykonywania prac w szczególnych warunkach pracowników wykonujących
prace wyszczególnione w wykazach A i B stanowiących załączniki do rozporządzenia.
Wedle § 4 cytowanego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w
wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:
1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,
2) (7) (skreślony),
3) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym, co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.
Na podstawie zebranego materiału dowodowego Sąd uznał, że ubezpieczona w okresach spornych datujących się od
dnia 1.VIII.1977r. do dnia 17.VI.1982r., od dnia 1.II.1983r. do dnia 31.I.1992r. oraz od dnia 1.II.1992r. do 31.XII.1998r.
wykonywała pracę na stanowisku ciągacza drutu oraz szlifierza i polerowacza, o których mowa w załączniku nr 1 do
zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30.III.1985r. w sprawie stanowisk pracy, na
których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu
hutnictwa i przemysłu maszynowego ( Dz. U.. Nr 1-3, poz. 1 ) - wykaz A, dział III, poz. 45, pkt 1 ( ciągacz drutu
na zimno –pracujący przy obsłudze agregatów do ciągnienia wraz z urządzeniami pomocniczymi i wykańczającymi)
oraz wykaz A, dział III, poz. 78, pkt. 6 ( szlifierz ) i pkt.5 ( polerowacz) – wyrobów i narzędzi metalowych oraz
polerowanie mechaniczne. Należy wskazać, że poz. 45 dotyczy obsługi agregatów do walcowania, tłoczenia i ciągnienia
wraz z urządzeniami pomocniczymi i wykańczającymi. Pracownicy wydziału ciągarni obsługiwali tego typu urządzenia
z tym, że głównie agregaty do ciągnienia. Wymóg, aby był to ciągacz drutu i prętów wynika z zarządzenia, nie z
rozporządzenia z dnia 7.II.1983r. Zatem zdaniem Sądu wystarczającym jest, w celu zaliczenia danej pracy do pracy
w warunkach szczególnych, aby praca była wykonywana na stanowisku ciągacza drutu. Rozporządzenie również nie
wymaga, aby szlifierz był jednocześnie krajaczem metali tarczą ścierną. Zdaniem Sądu są to dwa odrębne stanowiska
ujęte w zarządzeniu Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego. Pamiętać należy, bowiem, że wykazy resortowe
mają charakter informacyjny, techniczno-porządkujący i uściślający – podstawę zaliczenia danego rodzaju pracy do
pracy w warunkach szczególnych stanowi rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7.II.1983r. cyt. wyżej.
Sąd stwierdza, że ubezpieczona posiada, co najmniej 15-letni okres pracy w warunkach szczególnych.
Zatem należy stwierdzić, iż z dniem 2.VI.2013r. ubezpieczona spełniła wszystkie warunki do nabycia prawa do
wcześniejszej emerytury – wynikające z art. 184 ustawy emerytalnej, jednakże wobec zgłoszenia wniosku o przyznanie
świadczenia emerytalnego w dniu 29.VIII.2013r. – Sąd przyznał ubezpieczonej to świadczenie od pierwszego dnia
miesiąca, w którym zgłosiła wniosek - co odpowiada treści art. 129 ustawy z dnia 17.XII.1998r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013r., poz. 1440 ze zm.)
Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd na mocy art. 477 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.
SSO. Barbara Reszczyńska.