Lupa stomatologiczna- niepotrzebny gadżet czy niezbędne

Magda Mazurek, Uniwersytet Medyczny im. Piastów ląskich we Wrocławiu
Lupa stomatologiczna- niepotrzebny gadżet czy niezbędne narzędzie pracy?
Możliwości wykorzystania lup w pracy zawodowej
Już od kilkunastu lat stomatologia stanowi najszybciej rozwijającą się gałąź medycyny. Dotyczy to
przede wszystkim wprowadzania nowatorskich technik leczniczych, a co za tym idzie coraz
nowszych materiałów służących do odbudowy tkanek, leków oraz urządzeń. Nie tylko
usprawniają one pracę dentysty, ale także spełniają wysokie oczekiwania współczesnego pacjenta.
Należy zwrócić uwagę, że wraz z poprawą warunków życia, ogólnodostępną opieką medyczną,
wydłuża się rednia długo ć życia, przez co i uzębienie dłużej musi spełniać swoją funkcję. Do
tego rosnąca wiadomo ć społeczeństwa i sprecyzowane wymagania estetyczne stanowią dla
lekarza ogromne wyzwanie. Aby pomóc mu sprostać producenci sprzętu medycznego
zaproponowali szereg instrumentów poprawiających widoczno ć. W ród nich znalazły się lupy,
których temat chciałabym przybliżyć w tym artykule.
Niepotrzebny gadżet czy niezbędne
narzędzie pracy?
życia. W wynikach otrzymano znaczną
poprawę widoczno ci we wszystkich
grupach wiekowych w porównaniu z okiem
nieuzbrojonym. Co więcej, istnieją badania
potwierdzające nie tylko poprawę obserwacji
u osób młodych ale także mówiące o
zlikwidowaniu presbiopii (fizjologicznego
zmniejszenia zdolno ci akomodacji oka wraz
z wiekiem) u lekarzy z dłuższym stażem
pracy. Bezsprzeczną zaletą lup jest zatem
powiększenie, lepsza ostro ć oglądanego
obrazu i dostrzeganie małych szczegółów, co
ma niebagatelne znaczenie w jako ci
wykonywanej pracy.
Sięgając po lupy po raz pierwszy stajemy
przed dylematem: poprawa widoczno ci,
lepsza ergonomia pracy, a ograniczone pole
widzenia, dodatkowa waga (szczególnie u
stomatologów już noszących okulary
korygujące wadę wzroku) i oczywi cie
kolejny wydatek. W tym miejscu warto
jednak spojrzeć na fakty.
W badaniach przeprowadzonych przez
naukowców P. Perrina, K. W. Neuhausa i A.
Lussi’ego z Uniwersytetu w Bernie (śrtykuł
w: „International Endodontic Journal”- Lipiec
2013) porównywano widoczno ć z pomocą
różnych urządzeń powiększających (lupa,
mikroskop) i gołym okiem, umieszczając na
różnych wysoko ciach kanałów pierwszego
trzonowca ortotyp
(tablica z ciągiem znaków różnej wielko ci
służąca do badania ostro ci wzroku).
Eksperyment przeprowadzono w dwóch
grupach wiekowych- poniżej i po 40 roku
Kolejnym atutem jest ich indywidualno ć.
Oznacza to, że można dobrać sprzęt o
odpowiednich parametrach pasujących do
sposobu naszej pracy (pacjent leżący lub
siedzący, praca samodzielna lub „na 4 ręce”),
rodzaju zabiegów (endodoncja, chirurgia).
Służą do tego takie cechy lupy jak
powiększenie (np. w stomatologii
zachowawczej wystarczające może być 2,5x,
tymczasem w endodoncji użyteczniejsze
1
okaże się większe, np. 3,5x), głębia ostro ci
(pozwala na pracę w wielu pozycjach),
rozdzielczo ć, kąt nachylenia optyki czy
rozstaw soczewek. Dodatkowo lupy mogą
być wyposażone w system flip-up (możliwe
umocowanie do własnych okularów) lub
czepiec zapewniający stabilizację. Wszystko
to prowadzi do wniosku, że poprzez
odpowiedni dobór, lupy mogą posłużyć
każdemu denty cie, niezależnie od
charakteru pracy. Dzięki temu możliwa jest
praca ergonomiczna z zachowaniem
prawidłowej postawy ciała, co zapobiega
problemom z kręgosłupem, czyli najczęstszej
dolegliwo ci lekarzy dentystów.
milimetrowych wymiarów kanałów
korzeniowych, ale również zapewnia
iluminację, dzięki zastosowaniu
dodatkowego źródła wiatła. W badaniach
Burley’a i wsp. [Burley L J, Barrows M J,
Begole E A, Wenckus C S: Effect of
magnification on locating the MB2 canal in
maxillary molars. J Endod 28: 324–327 (2002)]
stwierdzono, że częstotliwo ć odnajdywania
kanału policzkowego bliższego w trzonowcu
szczęki ro nie z 18% okiem nieuzbrojonym
do 55% przy użyciu lupy. Oznacza to, że
użytkowanie lup znacznie poprawia szansę
na przeprowadzenie leczenia kanałowego
zakończonego sukcesem.
Nie należy zapominać o aspekcie
marketingowym. Rosnąca konkurencja na
rynku sprawia, że stomatolodzy sięgają po
najrozmaitsze techniki zdobycia klienta do
swojego gabinetu. Coraz modniejsze stają się
różne kursy np. psychologiczne relacji lekarzpacjent czy typowo biznesowe uczące
racjonalnego zarządzania placówką
medyczną. W tym celu- zachęcenia pacjenta
do korzystania z naszych usług służy
również ultranowoczesne wyposażenie
gabinetu. Przez to pacjent będzie czuł się
profesjonalnie obsłużony, a także bardziej
ufny w stosunku do proponowanego planu
leczenia. Dlatego stwierdzenie „niepotrzebny
gadżet” można miało okre lić jako
oksymoron.
Precyzja, dokładno ć i pewna doza artyzmu
są niezbędne w stomatologii zachowawczej i
estetycznej. Zastosowanie powiększenia
pozwala na postawienie trafnej diagnozy
(caries incipiens czy już ubytek twardych
tkanek zęba?), odpowiednią preparację
ubytku, zapewniającą optymalny stosunek
usunięcia tkanki do rozległo ci procesu
próchnicowego, a następnie wypełnienie.
Odpowiednia odbudowa zęba musi spełniać
kilka warunków: zapewniać kolorystykę,
przyleganie, odpowiednią wysoko ć w
zgryzie. Wszystkie te warunki mogą zostać
spełnione podczas pracy w powiększeniu i
optymalnym o wietleniu.
Przedstawiłam zaledwie kilka przykładów
możliwo ci zastosowania lup w stomatologii.
Jednak bez wahania można stwierdzić, że
lupy można wykorzystać zasadniczo w
każdym obszarze stomatologii. Może być to
protetyka (np. szlifowanie zębów,
cementowanie koron…), periodontologia
(przy zabiegach przeszczepu dziąseł) lub
mikrochirurgii (wydłużanie koron
klinicznych).
Możliwości wykorzystania lup w pracy
zawodowej
Spo ród wielu specjalizacji dentystycznych
endodoncja jest dziedziną, w której praca
odbywa się praktycznie w ciemno ci, a lekarz
musi opierać się przede wszystkim na
do wiadczeniu, technice, zmy le dotyku i
zdjęciach radiologicznych. Użytkowanie lup
pozwala więc nie tylko na powiększenie
2
Résumé
Zadaniem lup jest przede wszystkim
powiększenie obszaru pola operacyjnego
oraz jego odpowiednie o wietlenie, w
wyniku czego praca dentysty jest szybsza i
dokładniejsza, jego diagnozy okazują się
bardziej trafne, a leczenie czę ciej zwieńczone
sukcesem. Potwierdzają to liczne badania
oraz fakt, że lupy są coraz chętniej
nabywanym sprzętem przez lekarzy. Są
przydatne w praktycznie każdej dziedzinie
stomatologii i po okresie adaptacyjnym
przysłużą się każdemu, niezależnie od stażu
czy sposobu pracy. Przede wszystkim za
pomagają osiągnąć najważniejsze zadanieefekt terapeutyczny i zadowolenie pacjenta.
3