Ocena parametryczna jednostek naukowych 2017: ewolucja czy

Ocena parametryczna jednostek naukowych 2017: ewolucja czy rewolucja?
Ewaluacje jednostek naukowych przeprowadzane są na całym świecie. Potrzebny jest bowiem
algorytm, który pozwoli kierować strumień środków finansowych do tych, którzy najlepiej je
wykorzystują. Na świecie ścierają się dwa podejścia: eksperckie, które ocenę jednostek
naukowych oddaje w ręce kompetentnych ekspertów, oraz parametryczne, oparte na
liczbowych kryteriach i wskaźnikach. Pierwszej z tych metod zarzuca się zwykle ryzyko
subiektywizmu ekspertów, drugiej natomiast niemiarodajność parametrów. Zastosowana w
planowanej na rok 2017 ocenie parametrycznej metoda stara się łączyć oba te podejścia,
uwzględniając postulaty zgłaszane przez jednostki po doświadczeniach poprzednich
ewaluacji. Rezultatem jest metoda parametryczna, zawierająca także element oceny
eksperckiej. Do oceny jednostek naukowych wytypowano cztery podstawowe kryteria:
osiągnięcia naukowe i twórcze (I), potencjał naukowy (II), efekty materialne działalności
naukowej (III) oraz pozostałe efekty działalności jednostki (IV). Jednym z otwartych i
trudnych problemów była kwestia interdyscyplinarnych albo niejednorodnych jednostek
naukowych (NJN), których profil naukowy nie odpowiadał jednoznacznie żadnej grupie
wspólnej oceny (GWO). Proponowane rozwiązania zakładają weryfikację stopnia
niejednorodności jednostki, przypisanie jej do właściwej GWO (w tym GWO zawierającej
wyłącznie NJN) i odpowiedni dobór jednostek referencyjnych, uwzględniający wieloobszarowość profilu naukowego jednostki. Ponadto, w proponowanym algorytmie
uproszczono znacząco metodę porównań parami, inspirowaną metodami analizy
wielokryterialnej. Ważnym elementem nowego algorytmu jest uwzględnienie aktywności
jednostki w pozyskiwaniu, koordynowaniu i realizacji projektów badawczych, krajowych i
międzynarodowych. Zmodyfikowano również podejście w zakresie efektów materialnych
działalności naukowej, wprowadzając obok wdrożenia pojęcie tzw. aplikacji co pozwala na
poszerzenie kręgu beneficjentów kryterium III. Sprecyzowano wreszcie najważniejsze
osiągnięcia, za które jednostka może uzyskać punkty w zakresie kryterium IV, oraz
wprowadzono cały szereg usprawnień w odniesieniu do pozostałych kryteriów oceny
jednostek. Zmodyfikowano także zasady wyłaniania jednostek naukowych zasługujących na
najwyższe laury, tzn. na kategorię A+. W świetle powyższych uwag odpowiedź na pytanie:
„ewolucja czy rewolucja?” wcale nie jest oczywista.