strategiarozwojugminy chrz ą stowice
Transkrypt
strategiarozwojugminy chrz ą stowice
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y C H R Z Ą S T O W I C E N A L A T A 2000 Chrząstowice, 2000 rok - 2015 „Przeszłość można medytować, Przyszłość trzeba tworzyć.” Edward Schillebeeckx I. WSTĘP Samorządy – a więc całe społeczności lokalne - biorą dziś na siebie wyjątkową odpowiedzialność. Śmiałe pomysły sformułowane teraz – zaowocują być może wkrótce sukcesem lokalnym. Błędy i przede wszystkim zaniechania liderów samorządowych – przekreślają na długie lata szansę cywilizacyjną ich społeczności. W zapaść pogrąża się łatwo i bez szczególnych starań, natomiast wychodzi się z niej rzadko i z największą mobilizacja sił. Dlatego gminom potrzebne są strategie rozwoju lokalnego, stanowiące instrument sterowania procesami rozwoju gospodarczego i społecznego. Pomocna we właściwym umiejscowieniu strategii jest ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (z jej późniejszymi zmianami). Podstawowym zadaniem strategii jest rozpoznanie aktualnej sytuacji gminy, istniejących uwarunkowań oraz problemów związanych z jej rozwojem, a także sformułowanie kierunków zagospodarowania gminy i zasad polityki jej rozwoju. Uszczegóławiając problematykę strategii, można ją sprowadzić do następujących zadań: - ujęcia stanu i funkcjonowania środowiska przyrodniczego i kulturalnego, - jakości życia mieszkańców, - lokalnych wartości zasobów środowiska przyrodniczego i zagrożeń środowiskowych, - obszaru rolniczej przestrzeni produkcyjnej, - obszarów, które mogą być przeznaczone pod zabudowę, w tym także obszarów, które mogą być przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową, - kierunków rozwoju komunikacji i infrastruktury technicznej, ze wskazaniem obszarów na których będą stosowane indywidualne i grupowe systemy oczyszczania ścieków, - zadania służące realizacji ponadlokalnych celów publicznych. 1 II. HISTORIA GMINY Uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu nr XVIII/100/72 z dnia 06 grudnia 1972 r. podjętej na podstawie art.101 ust.1 ustawy z dnia 25 stycznia 1958 r. o radach narodowych z dniem 01 stycznia 1973 roku w powiecie opolskim utworzono gminę Chrząstowice. W skład Gminy weszły następujące sołectwa: 1. sołectwo Chrząstowice 2. sołectwo Daniec 3. sołectwo Dębska Kuźnia 4. sołectwo Dębie 5. sołectwo Lędziny 6. sołectwo Dąbrowice 7. sołectwo Niwki 8. sołectwo Suchy Bór 9. sołectwo Falmirowice Chrząstowice - wieś położona 9 km na wschód od Opola na szosie Opole - Ozimek. W 1295 r. powierza się wikaremu chrząszczyckiemu duszpasterstwo nad miejscowościami należącymi dawniej do opolskiego kościoła św. Wojciecha, m.in. nad miejscowością "Chrunstowitz". W latach 1531 i 1686 przysługiwały archidiakonowi dziesięciny z wsi "Chronstow" lub "Chronstowitz". W latach 1534, 1644 i 1723-1725 jest "Kronsto" wsią książęcą. Szkoła jednoklasowa liczyła w 1867 r. 114 uczniów. Oprócz wymienionych nazw funkcjonowały jeszcze "Chronstau" i "Kranst". Daniec - wieś położona w odległości 17,4 km w kierunku południowo-wschodnim od Opola. Pierwsza wzmianka historyczna z roku 1297 wymienia "Mokrodanecz". W 1297 r. biskup wrocławski przydziela kościołowi parafialnemu w Raszowej m. in. Mokrydaniec, nadając dziesięciny. W roku 1312 obejmuje Daniec 30 łanów flamandzkich. Ks. Bolesław Opolski nadaje Daniec rycerzowi Albertowi Barchowi w nagrodę za jego wierną służbę. W roku 1476 wójt dziedziczny ze Skorogoszczy jest równocześnie panem dziedzicznym Dańca. W 1534 liczy Mokrydaniec 21 łanów i stanowi własność książęcą. W latach 1618 i 1723/25 mieszka tu 24 ludzi. Szkoła z 1785 r. liczyła w 1865 r. 124 uczniów. W roku 1927 założono w Dańcu Ochotniczą Straż Pożarną. W 1939 r. wieś liczyła 1273 osoby. Dąbrowice - wieś położona 12 km w kierunku południowo-wschodnim od Opola. Pierwsza wzmianka historyczna w dokumencie pochodzi z 1297 r. W urbarzu z 1618 r. jest mowa o tym, że Dąbrowice miały 6 kmieci i 1 zagrodnika. W roku 1783 prócz 6 kmieci było jeszcze 8 zagrodników; w 1865 r. -5 kmieci, 5 chałupników z rolą i 5 wygonowych; w 1855 r. - 147 mieszkańców, w 1861 - 174. Dębie - wieś położona 13 km w kierunku południowo-wschodnim od Opola. W zamierzchłych czasach należało "Dobre Dambe" do kościoła św. Wojciecha w Opolu. W 1295 r. wikary chrząszczycki czerpie stamtąd dochody. W dwa lata później biskup wrocławski daruje nowo powstałemu kościołowi w Raszowej dziesięciny "in Dobre Dambe". Dębie przydzielono do parafii Raszowa. 2 W 1477 r. rejestr Świętopietrza wymienia kościół parafialny. W 1534 r. Dębie liczyło 8 ludzi. W 1618 r. było 10 kmieci i 5 zagrodników. W 1679 r. kościół filialny posiadał w Dębiu 2 łany pola. W 1783 r. wieś liczyła łącznie 249 mieszkańców; w 1855 r. 457, a w 1861 r. 472 mieszkańców. W 1925 r. było 625 mieszkańców. Dębska Kuźnia - wieś położona 13 km na wschód od Opola. Pierwotnie składały się na nią majątek rycerski, wieś i kolonia, wszystkie położone niedaleko szosy i kolei, prowadzącej z Opola do Ozimka. Po raz pierwszy została wspomniana Dębska Kuźnia w dokumentach z 1531 roku. W latach 1687/88 spotykamy w tekście łacińskim określenie "fericundina Dembensi". W 1684 r. 12 grudnia cesarski nadrządca sprzedał Michałowi Krystonczykowi i jego spadkobiercom na gruncie Dąbskiej Kuźni młyn w pobliżu tamtejszych folwarków za 200 talarów śląskich. Nabył go w 1783 r. Wyższy Urząd Górniczy, przekształcając w roku następnym na kuźnię. W roku 1855 było 554, a w 1861 r. - 604 mieszkańców. W roku 1923 założono w Dębskiej Kuźni Ochotniczą Straż Pożarną. W 1965 r. powierzchnia wsi wynosiła 683,1 ha; stan ludności -1185 osób. Falmirowice - wieś położona w odległości 11 km od Opola przy międzynarodowej trasie A 4. W roku 1297 Falmirowice są wymieniane po raz pierwszy. W 1534 r. oraz w latach 1723/25 wieś liczyła 6 ludzi. W 1783 r. już 97 mieszkańców, a w 1855 r. 240. W roku 1925 w Falmirowicach mieszkało 398 mieszkańców, natomiast w 1965 r. - 464. Lędziny - wieś położona przy wschodnich granicach miasta Opola. W roku 1651 Lędziny były folwarkiem cesarskim, najmniejszym ze wszystkich folwarków. W latach 1723/25 nie istniała żadna miejscowość pod taką nazwą, natomiast w 1783 r. wymienia się znów Lędziny jako nowo wzniesiony królewski folwark "z urzędu". W 1819 roku wieś liczyła 122 mieszkańców, w 1855 r. - 168 a w 1925 r. - 333. Niwki - wieś położona w odległości 12 km na wschód od Opola, którą założono w roku 1770. Liczyła ona w 1784 r. 108 mieszkańców. Niwki powstały jako kolonia królewska w krasiejowskim Urzędzie Leśniczym niedaleko Szczedrzyka. Niemiecka nazwa Tempelhof pochodzi pewnie od leśniczego Templera, który zajmował się rozwojem tej i jeszcze innych kolonii, sprowadził dla osadników, przybyłych przeważnie z Dębskiej Kuźni i Szczedrzyka, woły pociągowe. Niwki liczyły w 1855 r. 176 mieszkańców; w 1861 r. - 184 a w 1925 r.- 167. W 1965 r. powierzchnia wsi wynosiła 243,7 ha; stan ludności 217 osób. Suchy Bór - wieś położona na wschód od Opola. Była to kolonia leśna, założona na podstawie edyktu królewskiego, datowanego z dnia 30 IV 1773 r. Osadnicy wsi pochodzili częściowo z okolicy, częściowo także z Polski, Wirtembergii, Austrii i Niemiec Środkowych. Także wyznaniowo skład ludności był mieszany: 18 gospodarzy ewangelików, 6 katolików i 1 husyta. W dwa lata po powstaniu osady liczył Suchy Bór tylko 57 osób, w 1783 r. - 99, w 1787 r. - 109, w 1819 r. -126, w 1855 r. - 181 mieszkańców. Do roku 1861 liczba mieszkańców wzrosła do 202, w 1925 r. było ich już 460. Szkoła znajdowała się na miejscu już w 1861 r. Niemiecka nazwa miejscowości Derschau wywodzi się od ministra o tym nazwisku, który żył w okresie powstania osady. W okresie międzywojennym w Suchym Borze wydawane były 2 pisma - "Katolik Trzyrazowy" oraz "Głos Polski z Berlina". W 1965 r. powierzchnia wsi wynosiła 204,8 ha, stan ludności 753 osoby. 3 III. DIAGNOZA AKTUALNEGO STANU GMINY 1. Charakterystyka geograficzna regionu. Gmina Chrząstowice położona jest w bezpośrednim sąsiedztwie miasta Opola, pomiędzy dwoma ważnymi szlakami komunikacji drogowej: w kierunku Częstochowy (Warszawy) – droga nr 46 oraz w kierunku Katowic – droga A-4. Przez obszar gminy przebiega linia kolejowa Opole – Częstochowa. Administracyjnie gmina należy do Województwa Opolskiego, powiatu opolskiego. Poza Opolem graniczy z gminami: Turawa, Ozimek, Izbicko, Tarnów Opolski. W skład gminy wchodzi 9 sołectw – Chrząstowice, Daniec, Dąbrowice, Dębie, Dębska Kuźnia, Falmirowice, Lędziny, Niwki i Suchy Bór. Gminę Chrząstowice zamieszkuje ok. 6600 mieszkańców. Gęstość zaludnienia szacuje się: 81 M/km2. Powierzchnia gminy wynosi 8213 ha, w tym: tereny rolne 3940 ha, tereny leśne 3470 ha. Tab. 1. Powierzchnia sołectw (w km2) Sołectwo Chrząstowice Powierzchnia w km 2 8,68 Liczba ludności 1228 Daniec 22,04 1344 Dąbrowice 2,82 232 Dębie 7,89 520 Dębska Kuźnia 9,73 1237 Falmirowice 9,48 443 Lędziny 10,72 453 Niwki 7,43 139 Suchy Bór 3,25 809 2. Sytuacja gospodarcza. Dominującą dziedziną gospodarki gminy jest rolnictwo. Ze względu na niską jakość rolniczej przestrzeni produkcyjnej i położenie, gmina predysponowana jest do rozwoju pozarolniczych dziedzin gospodarki, głównie usług i turystyki. Gmina jest w nieznacznym stopniu uprzemysłowiona. Podstawowe branże przemysłowe to: produkcja świec, przemysł drzewny (tartaczny), przemysł metalowy (odlewnia żeliwa i metali nieżelaznych), przemysł rolno-spożywczy, przemysł materiałów budowlanych. W gminie zarejestrowanych jest ok. 300 podmiotów gospodarczych, są to przede wszystkich małe i średnie przedsiębiorstwa rodzinne. Znaczącym atutem dla rozwoju przemysłu jest położenie gminy - sąsiedztwo miasta Opola a także dogodne położenie w układzie sieci komunikacyjnych zwiększa rynek zbytu towarów i usług. 4 3. Infrastruktura techniczna. a. komunikacja drogowa • Komunikacja drogowa oparta jest na dwóch drogach krajowych przebiegających przez gminę Chrząstowice: nr 4 Zgorzelec – Medyka oraz nr 46 Opole – Warszawa. Drogi te nie posiadają ograniczonego tonażu w przeciwieństwie do dróg gminnych w ilości 9, z których droga nr 27714 Dębska Kuźnia – Falmirowice posiada ograniczenie do 5 ton. Długość dróg krajowych na terenie gminy wynosi 8,8 km. • Przez południowe tereny gminy przebiega droga krajowa nr 4 (III klasy technicznej) o znaczeniu międzyregionalnym Zgorzelec-Przemyśl. Długość odcinka na terenie gminy wynosi 1,7 km. • Sieć 9 dróg powiatowych o łącznej długości 47 km. • Sieć 105 dróg gminnych o łącznej długości 72 km. W przyszłości planuje się budowę obwodnicy Lędzin i Dębskiej Kuźni. W najbliższej perspektywie jest przebudowa skrzyżowań drogi krajowej nr 46 z drogami powiatowymi nr 27752 w Lędzinach oraz 27745 i 27714 w Dębskiej Kuźni. b. komunikacja kolejowa Linia kolejowa PKP nr 144 Opole - Fosowskie (odcinek długości 14 km), przy niej 1 stacja – Chrząstowice i 2 przystanki osobowe: Dębska Kuźnia i Suchy Bór. Łączy Opole z Częstochową. c. sieć dróg, ich stan ilościowo-jakościowy Sieć dróg krajowych (ich przebieg w pkt.1) w stanie dobrym; nawierzchnia drogi nr 4 aktualnie modernizowana. Droga nr 46 na odcinku Dębska Kuźnia – Chrząstowice posiada znaczne koleiny. Sieć dróg powiatowych posiada nawierzchnię bitumiczną z wyjątkiem odcinka drogi nr 27748 o nawierzchni tłuczniowej utwardzonej. Sieć 105 dróg gminnych o łącznej długości 72 km, w tym: - 17 km o nawierzchni bitumicznej; - 33 km o nawierzchni gruntowej; - 22 km o nawierzchni twardej nieulepszonej. d. telekomunikacja Gmina jest całkowicie stelefonizowana. W roku 1997 TPSA posiadała na terenie gminy 844 abonentów, w roku 1999 – 1226 abonentów. Centrala znajduje się w placówce TPSA w dobudowanym budynku gminnym. Przewiduje się do roku 2010 zwiększenie central do 1340 abonentów. Planowana inwestycja pozwoli na uzyskanie wskaźnika gęstości 20 telefonów na 100 mieszkańców gminy. e. elektroenergetyka Sieć elektryczna o długości około 44 km zasila wszystkie posesje w energię elektryczną. Na istniejących słupach znajduje się ponad 700 opraw oświetlenia ulic. 5 Przez teren gminy przebiegają dwie linie wysokich napięć 110 KV relacji Dobrzeń – Ozimek. Odbiorców gminy zasila linia średniego napięcia wprowadzonego z GPZ Zakrzów. - Suma mocy wszystkich urządzeń oświetlenia ulic 117 kW (100%); - Oświetlenie dróg gminnych 49,2 kW (42%); - Oświetlenie pozostałych dróg (krajowe i powiatowe) 67,8 kW (58%); - Odbiorcy indywidualni ok. 2000. f. gazownictwo Przy wschodnio-południowej granicy gminy przebiega gazociąg Ø 250 mm relacji Zdzieszowice – Ozimek o ciśnieniu nominalnym 6.3 Mpa. Na granicy sołectwa Suchy Bór przechodzi tranzyt gazociągu Kluczbork - Przywory. Sieci gazowych i ciepłowniczych brak. g. wodociągi Gmina zaopatrywana jest w wodę z użytkowego poziomu wodonośnego zbiornika wód podziemnych Grotowice – Krupski Młyn. Woda rozprowadzana jest wodociągami zbiorczymi w całej gminie. Wodociągi występują w każdej wsi. Wszystkie sołectwa zwodociągowano w latach 1976-1992. 6 sołectw zasilanych jest ze stacji w Dębskiej Kuźni, 1 sołectwo (Niwki) ze stacji lokalnej i 2 sołectwa (Daniec i Dąbrowice) z przepompowni zasilanej przez gminę Tarnów Opolski. - długość sieci wodociągowej wynosi 73 km, wykonana z rur PCV; - długość przyłączy wynosi 43 km - odbiorców wody jest ok. 2000 h. kanalizacja Sieć kanalizacyjna zakończona kolektorem na terenie miejscowości Lędziny. W perspektywie budowa kanalizacji zgodnie z koncepcją w pozostałych rejonach gminy. Ścieki komunalne wywożone są na oczyszczalnię w Ozimku - Antoniów i w Opolu. i. oczyszczalnie ścieków Brak jest centralnej oczyszczalni, która zaspokajała by potrzeby mieszkańców. Zlokalizowane są tylko oczyszczalnie przyzakładowe: - dla potrzeb Zakładu Aparatury Chemicznej „Metalchem” w Suchym Borze; - dla potrzeb Sanatorium Rehabilitacyjnego dla Dzieci i Młodzieży w Suchym Borze; - dla potrzeb Ośrodka Resocjalizacji Monar w Zbicku. Oczyszczalnie nie zaspokajają potrzeb gminy nawet w 10%. j. odpady stałe Każde gospodarstwo zaopatrzone jest w pojemnik na śmieci a odpady są wywożone i składowane na wysypiskach w Opolu. Gminę obsługują firmy zajmujące się wywozem odpadów: 1. “LOBBE” sp. z o.o., Opole; 2. “Eco-Recycling” Sp. z o.o. Zębowice, biuro: Dębska Kuźnia, 6 k. urządzenia techniczne w zakresie gospodarki komunalnej Urządzeń technicznych w zakresie gospodarki komunalnej na terenie gminy brak, oprócz punktu zlewczego w Chrząstowicach. Wysypisko śmieci na terenie miejscowości Dębie-nieczynne od 1996 roku – w chwili obecnej jest w trakcie I etapu rekultywacji. 4. Rynek nieruchomości. 1. Posiadane zasoby nieruchomości gminnych zabudowanych i niezabudowanych. a. przysługujące Gminie prawa własności nieruchomości: • GRUNTY: Ogółem – 165,65, w tym: a) rolne – 25,60 ha b) budowlane – 0,67 ha - 6 w Suchym Borze - 1 w Chrząstowicach - 1 w Niwkach c) rowy – 16,20 ha d) drogi - 107,54 ha e) tereny zabudowane – 5,50 ha f) tereny zieleni – 5,48 ha, w tym: - 4 boiska sportowe położone w Chrząstowicach, Dańcu, Suchym Borze i Dębskiej Kuźni - 3 cmentarze komunalne położone w Chrząstowicach, Suchym Borze i Lędzinach - place zabaw przy przedszkolach g) użytki kopalne – 1,25 ha - stare wyrobisko po glinie w Dańcu - składowisko piachu ZDP Opole w Dębiu h) działki leśne – 1,12 ha (w Niwkach i Dębskiej Kuźni) i) tereny zadrzewione i zakrzewione – 1,47 ha j) nieużytki 0,82 ha • - BUDYNKI MIESZKALNE: 1 w Chrząstowicach, 2 w Dębskiej Kuźni, 1 w Dębiu, 1 w Dańcu, 2 w Falmirowicach, 1 w Dąbrowicach. • OBIEKTY OŚWIATOWE: a) szkoły - w Chrząstowicach, w tym 1 lokal mieszkalny, - w Dębiu, w tym 2 lokale mieszkalne, - w Dębskiej Kuźni, - w Dańcu. 7 b) przedszkola - w Chrząstowicach, - w Suchym Borze, - w Dańcu, w tym 1 lokal mieszkalny, - w Dębskiej Kuźni, w tym 2 lokale mieszkalne, - w Falmirowicach, w tym 1 lokal mieszkalny. • OBIEKTY KULTURALNE (świetlice, kluby, biblioteki): - 2 w Chrząstowicach (Biblioteka, świetlica), - 1 w Dańcu (świetlica, Izba Muzealna), - 1 w Dąbrowicach (świetlica), - 1 w Dębiu (świetlica), - 1 w Lędzinach (świetlica), - 1 w Suchym Borze (świetlica), - 1 w Dębskiej Kuźni (świetlica OSP). • OBIEKTY GOSPODARCZE 18 – szopy, garaże, pomieszczenia gospodarcze na opał, itp. • OBIEKTY OSP - w Chrząstowicach, - w Suchym Borze, - w Falmirowicach, - w Dańcu, - w Dębskiej Kuźni, - w Dębiu, - w Niwkach. • OBIEKTY WODOCIĄGOWE I KANALIZACYJNE: - sieć wodociągowa czynna o długości 72,8 km, - sieć wodociągowa rozdzielcza o długości 44,2 km, - obiekty przepompowni wody w Dańcu, - ujęcia wody w Dańcu i Chrząstowicach, - obiekty bazy remontowej wodociągu – Dębska Kuźnia, - zlewnia ścieków w Chrząstowicach i sieć kanalizacyjna w Lędzinach ok. 4,6 km. • BUDYNKI: - budynek wielofunkcyjny w Falmirowicach, - budynek „Caritas” w Dąbrowicach, - budynek byłej rzeźni w Dębiu, - budynek spółki KONSBET w Dębskiej Kuźni, - budynek Urzędu Gminy wraz z pocztą w Chrząstowicach, - budynek szatni LZS w Chrząstowicach. • MOSTY: - 1 most betonowy w Dębskiej Kuźni b. posiadanie. 1. Baza Spółdzielni Usług Rolniczych w Dębiu. 8 c. dane o zmianach w stanie mienia gminnego. 1. Przybyło: a) drogi: - w Suchym Borze o pow. 0,0120 ha, - w Dębskiej Kuźni o pow. 0,0168 ha (razem 0.0288 ha – nabycie z mocy prawa) 2. Ubyło: a) drogi: - w Niwkach o pow. 0,0128 ha (tryb bezprzetargowy) - w Niwkach o pow. 0,0130 ha (tryb bezprzetargowy) b) działki budowlane: - w Chrząstowicach o pow. 0,1848 ha - w Suchym Borze o pow. 0,0698 ha c) budynki mieszkalne: - w Suchym Borze wraz z gruntem o pow. 0,0746 ha - w Chrząstowicach wraz z gruntem o pow. 0,1265 ha d) tereny na poszerzenie działki siedliskowej - w Dąbrowicach o pow. 0,0251 ha 9 IV. ŚRODOWISKO I ZASOBY NATURALNE 1. Warunki fizyczno-geograficzne obszaru. Gmina Chrząstowice położona jest we wschodniej części województwa opolskiego, po prawej stronie Odry. Jest to część równiny opolskiej, która wchodzi w skład Niziny Śląskiej. Teren ten należy do dwóch mikroregionów: Równiny Jemielnickiej i Wzgórz Dębskich. Od północy graniczy z Gminą Turawa, od strony wschodniej z miasto-gminą Ozimek, od południowego wschodu z Gminą Izbicko, od południa z Gminą Tarnów Opolski, a od strony zachodniej z miastem wojewódzkim Opole. 2. Posiadane zasoby i walory naturalne. Gmina Chrząstowice nie posiada zasobów mineralnych. Ze względu na niski wskaźnik bonitacji gleb występują tu duże pokłady piasku oraz żwiru. Na zasoby i walory środowiska przyrodniczego składają się: klimat, rzeki, lasy, zróżnicowana powierzchnia, lokalne atrakcje przyrodnicze a przede wszystkim bliskość jezior turawskich. Istotne jest przy tym nie tylko istnienie tych walorów w przestrzeni, ale również odpowiedni ich stan, a także określone między nimi proporcje. a. przyrodnicze: • istniejące formy ochrony prawnej obejmujące obszar Chronionego Krajobrazu „Lasy Stobrawsko-Turawskie”, użytek ekologiczny „Torfowisko Dębska Kuźnia”, pomniki przyrody ożywionej, lasy ochronne; • walory przyrodnicze gminy, w szczególności kompleksy leśne, stwarzające możliwości wykorzystania ich do celów turystycznych; • tereny ważne pod względem przyrodniczym i krajobrazowym, zasilające obszary przekształcone antropogenicznie, są to w szczególności: - obszar węzłowy ekologicznie o znaczeniu krajowym „Bory Stobrawskie”, - korytarze ekologiczne o znaczeniu lokalnym: dolina Swornicy i Jemielnicy. b. glebowe: Gmina cechuje się średnimi warunkami do produkcji rolnej, gleby chronione III klasy (dobre) zajmują jedynie 0,4% gruntów ornych. Teren gminy, ze względu na średnie możliwości produkcyjne gleb i bliskość miasta Opola, jest predestynowany do rozwoju warzywnictwa i hodowli zwierząt oraz usług okołorolniczych i turystycznych (agroturystyka). c. wodne: Na terenie gminy położona jest strefa ochronna ujęć wody czwartorzędowej w Zawadzie oraz strefa ochrony bezpośredniej rzeki Jemielnica. Rozpoznane zasoby wód podziemnych znacząco przekraczają perspektywiczne zapotrzebowanie dla celów użytkowych, konieczna jest jednak ich ochrona ze względu na wysoką przepuszczalność podłoża (zwłaszcza zachodnia część gminy), stwarzającą zagrożenie degradacji jakościowej. Tak więc, proponowane obszary do objęcia ochroną prawną to: zbiornik wód podziemnych doliny kopalnej Jemielnicy oraz strefa zasolania ujęć 10 wody w Zawadzie. Na terenie gminy (południowa część) występuje także wyznaczony do najwyższej ochrony zbiornik wód podziemnych GZWP 333. Wody powierzchniowe gminy występują w wystarczającej ilości, ograniczeniem ich użytkowania jest ich jakość (2 i 3 klasa czystości). e. rolnictwo i gospodarka żywnościowa. Uwarunkowania rozwoju rolnictwa są niezbyt korzystne w związku z czym gmina nie będzie miała znaczącej roli w perspektywicznym rozwoju funkcji rolniczej w województwie. Główne czynniki ograniczające rozwój to: - niska wartość produkcyjna gleb (wskaźnik waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej – 63,8 punkta), - duże rozdrobnienie indywidualnych gospodarstw rolnych (w grupie obszarowej do 5 ha jest 70,8% gospodarstw), średnia wielkość gospodarstwa wynosi 6,4 ha. Tab.2. Gospodarka gruntami na terenie gminy Chrząstowice. Użytkowanie gruntów (w ha) Powierzchnia gminy ogółem 8212 Użytki rolne 4149 Grunty orne 2130 Sady 11 Łąki 1882 Pastwiska 126 Lasy 3483 Pozostałe grunty i nieużytki 580 Tab. 3. Wielkość gospodarstw rolnych w Gminie Chrząstowice. Średnia wielkość 6,40 ha Do 2 ha 302 gospodarstwa Od 2 do 5 ha 310 gospodarstw Od 5 do 7 ha 41 gospodarstw Od 7 do 10 ha 53 gospodarstwa Od 10 do 15ha 51 gospodarstw Powyżej 15 ha 55 gospodarstw 11 Tab. 4. Powierzchnia zasiewów w Gminie Chrząstowice. 1388 ha Zboża ogółem Pszenica ozima 80 ha Pszenica jara 80 ha Żyto 370 ha Jęczmień ozimy 28 ha Jęczmień jary 148 ha Owies 44 ha Pszenżyto 227 ha Mieszanki zbożowe 411 ha Ziemniaki 196 ha Okopowe pastewne 40 ha Pozostałe 80 ha Odłogi i ugory 426 ha Na terenie gminy Chrząstowice przeważają grunty klasy V i VI. Część tych gruntów zajmują lasy i grunty leśne będące własnością osób fizycznych – zajmują one powierzchnię 251 ha. Zgodnie z Planem Granicy Polno-Leśnej opracowanej przez Wydział Geodezji Kartografii i Gospodarki Gruntami Urzędu Wojewódzkiego w Opolu na terenie gminy do zalesienia przewiduje się 144 ha gruntów rolnych będących własnością osób fizycznych. Tab. 5. Zalesienie na terenie Gminy Chrząstowice. Powierzchnia lasów i gruntów leśnych 251 ha Przewidzianych do zalesienia 144 ha w poszczególnych sołectwach: Chrząstowice 16,8 ha Daniec 68,9 ha Dąbrowice 3,2 ha Dębska Kuźnia 3,4 ha Dębie 21,1 ha Falmirowice 15,4 ha Lędziny - Niwki 14,5 ha Suchy Bór 0,6 ha 12 Gmina Chrząstowice ze względu na niski wskaźnik bonitacji gleb należy do gmin o najniższych wydajnościach. Tab. 6. Produkcja roślinna w Gminie Chrząstowice. Wydajność z 1 ha gruntów ornych wynosi: Pszenica ozima 30,0 q Pszenica jara 29,0 q Żyto 28,0 q Jęczmień ozimy 28,0 q Jęczmień jary 26,0 q Owies 26,0 q Pszenżyto 29,0 q Mieszanki zbożowe 28,0 q Średni plon zbóż ogółem 28,0 q Ziemniaki 200,0 q Tab. 7. Produkcja zwierzęca w Gminie Chrząstowice. Bydło ogółem 1530 szt. w tym krowy 470 szt. Trzoda chlewna ogółem 3280 szt. W tym lochy 200 szt. Wiodącą gałęzią produkcji powinno być jednak bydło mleczne i opasowe ze względu na duży areał użytków zielonych, ale kierunek ten jest niskoopłacalny i wymaga dużego nakładu pracy. Pod względem ukształtowania terenu gmina Chrząstowice należy do terenów płaskich. Przez teren gminy przepływają rzeki: Jemielnica, Cienka (Ptaszkówka), Sucha, Swornica, Młynówka. Ze względu na ukształtowanie terenu oraz przepływ rzek o niskim stanie wód gmina Chrząstowice jest zagrożona wodami powodziowymi. Gmina posiada 196 km rowów melioracyjnych. Taka duża ilość rowów oraz ich zły stan techniczny powoduje w okresie opadów atmosferycznych częste podtopienia gruntów rolnych. 13 V. LUDNOŚĆ GMINY 1. Demografia i prognoza rozwoju ludności. Uwarunkowania demograficzne są nie zbyt korzystne dla perspektywicznego rozwoju gminy. Proces reprodukcji ludności został zakłócony przez wyjazdy ludności za granicę, głównie w formie migracji stałych. Spowodowało to znaczne deformacje struktur demograficznych, charakteryzujące się bardzo niskim, a w niektórych latach wręcz ujemnym przyrostem naturalnym oraz postępującym procesem starzenia się ludności. Niekorzystnym zjawiskiem jest również wysoka defeminizacja wsi wyrażająca się wysoką przewagą mężczyzn w wieku 25-29 lat w stosunku do liczby kobiet i równocześnie wysoka feminizacja w grupie wiekowej 60 lat i więcej (230 kobiet na 100 mężczyzn). Zjawiska te zakłócają proces reprodukcji ludności i racjonalizacje pracy w rolnictwie. Gminę Chrząstowice wg stanu na dzień 31.12.1998 r. zamieszkiwało 6484 osób, a wg stanu na 31.12.1999 r. liczba ta powiększyła się do 6565 osób. Tab.8. Statystyka stałych lub czasowych mieszkańców wg wieku i płci na dzień 31.12.1999 r. Wiek 0-6 7-15 16-19 20-65 20-60 Pow. Pow. 65 60 Razem Płeć M K M K M K M K M K M K M+K Liczba 240 204 426 436 203 210 2115 1828 250 653 3234 3331 6565 Gminę charakteryzuje minimalny wzrost liczby ludności. W ostatnich dwóch latach nastąpił wzrost przyrostu naturalnego w proporcji: • 1998 r. – 5 osób • 1999 r. – 14 osób Tab. 9. Struktura ludności Gminy Chrząstowice na przestrzeni lat 1996-1998 (w tysiącach) 1996 1997 1998 Wiek Wiek Wiek Wiek Wiek Wiek Wiek Wiek Wiek przedpro- produkcyjny poproduk- przedpro- produkcyjny poproduk- przedpro- produkcyjny poproduk- cyjny dukcyjny cyjny dukcyjny 859 1576 908 1578 dukcyjny 1611 Wyjaśnienie: 4112 4088 - wiek przedprodukcyjny: 0-17 lat - wiek produkcyjny: 18-64 lata (mężczyźni) 18-59 lat (kobiety) - wiek poprodukcyjny: 65 lat i więcej (mężczyźni) 60 lat i więcej (kobiety) 14 cyjny 4127 961 Czynnikiem poprawiającym sytuację demograficzną jest zaznaczający się w ostatnich latach napływ ludności na teren gminy, będącej bezpośrednim zapleczem miasta Opola. Niwelować to będzie w efekcie negatywne skutki ruchu naturalnego i migracyjnego gminy. Zakłada się, że do roku 2010 gmina będzie charakteryzować się ustabilizowaną ogólną liczbą mieszkańców. Migracja zewnętrzna charakteryzuje się niewielkim wzrostem: • w roku 1998 przybyło 89 mieszkańców, a w 1999 roku – 101 osób; • w roku 1998 ubyło 36 mieszkańców, a w 1999 roku ubyło 28 osób; • w roku 1998 wyemigrowało za granicę 17 osób, a w 1999 roku 31 osób. Tab. 10. Ludność Gminy Chrząstowice na przestrzeni lat 1996-1998 Gęstość zaludnienia na Przyrost naturalny 1 km2 w liczbach Napływ Odpływ Napływ Odpływ Napływ Odpływ bezwzględnych 1996 1997 1998 80 80 81 Migracje w liczbach bezwzględnych 1996 1997 1998 1996 1996 1997 1997 1998 1998 -8 -12 4 105 42 85 72 85 33 2. Poziom i struktura bezrobocia. Tab.11. Struktura bezrobocia w Gminie Chrząstowice. STRUKTURA BEZROBOCIA WEDŁUG: Wieku Płci Wykształcenia Stażu pracy 15 – 17 lat 18 - 24 25 - 34 35 - 44 45 - 54 55 - 59 60 i więcej Kobiety Mężczyźni Wyższe Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące Zasadnicze Podstawowe i niżej Do 1 roku 1 – 5 lat 5 – 10 lat 10 – 20 lat 20 – 30 lat pow. 30 lat Bez stażu pracy 15 OGÓŁEM: KOBIETY: 0 63 67 43 35 0 3 132 79 5 34 0 42 49 26 15 0 0 3 25 7 98 67 7 36 26 52 16 4 70 6 63 35 4 26 19 36 5 0 42 • Liczba zarejestrowanych bezrobotnych: - ogółem 211, w tym kobiet 132; - z prawem do zasiłku 34, w tym kobiet 20 (stan na dzień 31.03.2000 r.) • Zmiany w poziomie bezrobocia w stosunku rocznym: Wzrost w stosunku do m-ca czerwca 1999 roku: - ogółem +62 (41%), w tym kobiety +25 (23%) 3. Stosowane formy wspierania przedsiębiorczości. • Rada Gminy Chrząstowice na posiedzeniu w dniu 29 grudnia 1999 r. podjęła uchwałę w sprawie zwolnień w podatku od nieruchomości związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej dla inwestorów – podmiotów gospodarczych, prowadzących działalność produkcyjną, usługową, handlową, które tworzą nową powierzchnię produkcyjną w wyniku inwestycji oraz nowe stałe miejsca pracy na terenie Gminy Chrząstowice. Zwolnienie dotyczy nowo powstałej powierzchni produkcyjnej (gruntu i budynku). • Urząd Gminy Chrząstowice przekazuje swym mieszkańcom informacje o metodach i formach przekwalifikowania się oraz ofert pracy na łamach wydawanego „Informatora”, który ukazuje się raz w miesiącu jak również poprzez zamieszczanie informacji na tablicach ogłoszeń w Urzędzie i w poszczególnych miejscowościach. 16 VI. INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA 1. Edukacja Na terenie gminy funkcjonują placówki edukacyjne: - Szkoły Podstawowe: w Chrząstowicach, Dębskiej Kuźni, Dębiu, Dańcu; - Szkoła Podstawowa przy Wojewódzkim Sanatorium Rehabilitacyjnym dla Dzieci i Młodzieży w Suchym Borze; - Gimnazjum w Dębskiej Kuźni; - Przedszkola Publiczne: w Chrząstowicach, Dębskiej Kuźni, Dębiu, Dańcu, Suchym Borze, Falmirowicach. Tab.12. Infrastruktura edukacji. Liczba dzieci w roku szkolnym Liczba oddziałów Przedszkola 1998/1999 1999/2000 Wrzesień 2000 r. Chrząstowice 50 43 2 Dębie 25 13 - Falmirowice 20 16 1 Suchy Bór 24 24 1 Dębska Kuźnia 15 20 1 Daniec 25 25 1 Liczba uczniów w roku szkolnym Liczba oddziałów Szkoły Podstawowe 1998/1999 1999/2000 Wrzesień 2000 r. Chrząstowice 155 139 6 Dębie 137 127 7 Suchy Bór 43 47 - Dębska Kuźnia 114 96 6 Daniec 142 121 6 Publiczne Gimnazjum Dębska Kuźnia Liczba uczniów w roku szkolnym 1999/2000 Liczba oddziałów Wrzesień 2000 r. 55 6 2. Ochrona zdrowia Podstawowa opieka zdrowotna na terenie gminy oparta jest na: - Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej PANACEUM w Chrząstowicach, gdzie mieści się: Poradnia Ogólna, Poradnia K, Poradnia D, Gabinet Zabiegowy, Gabinet EKG, Punkt pobierania materiałów do badań laboratoryjnych; - Poradni Stomatologicznej MEDICA w Dębskiej Kuźni, przy której działa Punkt Ortodontyczny; - Stacji Opieki CARITAS w Dąbrowicach. 17 3. Kultura Na terenie gminy funkcjonują placówki kulturalne: - Klub Samorządowy w Chrząstowicach, - Klub Wiejski w Dębiu, - Klub Wiejski w Dańcu, - Klub Wiejski w Dabrowicach, - Klub Wiejski w Falmirowicach, - Świetlica Wiejska w Suchym Borze. 3. Sport Na terenie gminy funkcjonują kluby sportowe: - Ludowy Zespół Sportowy w Chrząstowicach; - Ludowy Zespół Sportowy w Dębskiej Kuźni; - Ludowy Zespół Sportowy w Dańcu. 18 VII. ANALIZA SWOT MOCNE STRONY 1. Warunki wodno - glebowe: - na terenie gminy położona jest strefa ochronna ujęć wody czwartorzędowej w Zawadzie oraz strefa ochrony bezpośredniej rzeki Jemielnica. Rozpoznane zasoby wód podziemnych znacząco przekraczają perspektywiczne zapotrzebowanie dla celów użytkowych, konieczna jest jednak ich ochrona ze względu na wysoką przepuszczalność podłoża (zwłaszcza zachodnia część gminy), stwarzającą zagrożenie degradacji jakościowej; 2. Warunki osadnicze: - - gmina wiejska położona w aglomeracji opolskiej, o silnie zaawansowanych procesach urbanizacji i funkcjonalnych powiązaniach z Opolem; walory przyrodnicze, w szczególności kompleksy leśne możliwe do wykorzystania w celach turystycznych i agroturystycznych; 3. Warunki demograficzno - społeczne: - zróżnicowana wiekowo ludność z przewagą młodzieży i osób w wieku produkcyjnym; - wysoki procent młodzieży podejmującej naukę w szkołach średnich i wyższych; - brak zjawisk agresji i zagrożeń społecznych; - poczucie tożsamości regionalnej i zdolność do mobilizacji społecznej; - społeczeństwo otwarte na wszelkie innowacje; - tradycje gospodarności, pracowitości i dyscypliny pracy; - partnerskie kontakty zagraniczne stwarzające możliwość korzystania z doświadczeń europejskich; - usytuowanie na terenie Gminy Sanatorium Rehabilitacyjnego w Suchym Borze; - usytuowanie na terenie Gminy Wojewódzkiego Ośrodka Metodycznego w Niwkach; - usytuowanie na terenie Gminy Ośrodka Resocjalizacji MONAR w Zbicku; 4. Rolnictwo i gospodarka żywnościowa: - duży udział użytków zielonych (37,6% powierzchni użytków rolnych); sąsiedztwo aglomeracji opolskiej, dla której gmina jest strefą żywicielską; lokalizacje przetwórstwa rolno-spożywczego; dobra baza hotelowo-gastronomiczna, zaplecza handlowe, mała gastronomia; - predyspozycje do wielofunkcyjnego rozwoju; 19 5. Infrastruktura techniczno-komunikacyjna: - pełne zwodociągowanie zbiorcze na terenie gminy; brak przemysłu ciężkiego; przebieg drogi krajowej nr 46; przebieg linii kolejowej nr 144 Tarnowskie Góry-Opole; umiejscowienie na terenie gminy linii energetycznych w relacjach: linia dwutorowa Dobrzeń-Ozimek 110 kV linia dwutorowa Groszowice-Ozimek 110 kV; - przebieg gazociągu φ 250 mm relacji Zdzieszowice-Ozimek, o ciśnieniu nominalnym 6.3 MPa przy wschodnio-południowej granicy gminy, za pomocą którego można zgazyfikować wieś Daniec; na granicy sołectwa Suchy Bór przechodzi tranzyt gazociągu Kluczbork – Przywory; - telefonizacja prawie całej gminy; 20 SŁABE STRONY 1. Warunki wodno - glebowe: - wody powierzchniowe gminy występują w wystarczającej ilości, ograniczeniem ich użytkowania jest ich jakość (2 i 3 klasa czystości); gmina cechuje się średnimi warunkami do produkcji rolnej, gleby chronione III klasy (dobre) zajmują jedynie 0,4% gruntów ornych; 2. Warunki demograficzno - społeczne: - słaby rynek pracy (szczególnie dla młodzieży wykształconej); niski rozwój przedsiębiorczości na wsi; słaba promocja wsi, brak przejrzystych koncepcji rozwoju; brak zajęć pozalekcyjnych (artystycznych, sportowych, rekreacyjnych oraz działań edukacyjno-kulturowych dla dzieci i dorosłych); 3. Rolnictwo i gospodarka żywnościowa: - niska wartość produkcyjna gleb (wskaźnik waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej – 63,8 punkta); duże rozdrobnienie indywidualnych gospodarstw rolnych (w grupie obszarowej do 5 ha jest 70,8% gospodarstw); znaczny areał łąk i pól pozostawionych jako nieużytki i ugory; niewykorzystywanie naturalnej energii (wody w rzekach); brak gospodarstw specjalistycznych; niska bonitacja gruntów; 4. Infrastruktura techniczno-komunikacyjna: - brak obwodnicy miejscowości Lędziny i Dębska Kuźnia; brak kanalizacji i oczyszczalni ścieków; brak obwodnicy (droga nr 46 Opole-Warszawa), co powiązane jest z zagrożeniem życia i zdrowia (hałas, spaliny, wypadki śmiertelne); duża ilość niewyasfaltowanych dróg gminnych, zła ich jakość; brak chodników; brak ścieżek rowerowych i spacerowych; 21 SZANSE 1. Warunki wodno - glebowe: - - ochrona wód powierzchniowych i podziemnych na obszarze struktur wodonośnych, w szczególności zbiornika wód podziemnych OpoleZawadzkie (GZWP 333), doliny kopalnej Jemielnicy i ujęć wodnych w Zawadzie oraz zlewni powierzchniowej doliny Jemielnicy i Suchej; ochrona jakościowa wód powierzchniowych z doprowadzeniem ich do wymaganej klasy czystości (I); 2. Warunki osadnicze: - - ochrona walorów przyrodniczo-krajobrazowych, w tym szczególnie kompleksów leśnych obszaru chronionego krajobrazu oraz dolin Jemielnicy i Swornicy; minimalizacja oddziaływań projektowanych układów komunikacyjnych; utrzymanie wielofunkcyjnej struktury gospodarczej gminy z uwzględnieniem funkcji rolniczej; rozwój budownictwa letniskowego i bazy rekreacyjnej na atrakcyjnych, krajoznawczych i mikroklimatycznych obszarach, bezpośrednio przyległych do aglomeracji opolskiej; 3. Warunki demograficzno - społeczne: - - zaznaczający się w ostatnich latach napływ ludności na teren gminy, będącej bezpośrednim zapleczem miasta Opola. Niwelować to będzie w efekcie negatywne skutki ruchu naturalnego i migracyjnego gminy; rozwój przedsiębiorczości na wsi i tworzenie nowych miejsc pracy; promocja i reklama; wzrost uczącej się młodzieży w szkołach średnich i wyższych; pasje mieszkańców i tradycje: malowanie porcelany, kroszonkarstwo, wodzenie niedźwiedzia; ludzie ustawicznie się kształcący i podnoszący poziom wiedzy do standardów europejskich; wejście Polski do Unii Europejskiej; współpraca międzynarodowa i międzyregionalna; wykorzystywanie kontaktów zagranicznych dla rozwoju sieci turystycznej; 4. Rolnictwo i gospodarka żywnościowa: - - teren gminy ze względu na bliskość miasta Opola, jest predestynowany do rozwoju warzywnictwa i hodowli zwierząt oraz usług okołorolniczych i turystycznych (agroturystyka); rozwój gospodarstw specjalistycznych; dostosowanie kierunków produkcji zarówno roślinnej jak i zwierzęcej do wymogów rynku lokalnego i UE; konieczność dostosowania poziomu usług do standardów europejskich; 22 5. Infrastruktura techniczno-komunikacyjna: - konieczność realizacji kompleksowych systemów kanalizacyjnych; modernizacja drogi krajowej nr 46 wraz z budową obejścia miejscowości Lędziny i Dębska Kuźnia; podniesienie parametrów drogi krajowej nr 4 z III klasy do II klasy technicznej; modernizacja dróg powiatowych w celu uzyskania pełnych parametrów I klasy technicznej; modernizacja linii kolejowej, z uwzględnieniem bocznicy w Chrząstowicach; nowa infrastruktura w pobliżu stacji kolejowej w Chrząstowicach; uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej, zgodnie z koncepcją i przygotowanymi projektami odprowadzania ścieków; gazyfikacja wsi dzięki dostępności do stacji redukcyjnych w Opolu, znajdujących się w bliskiej odległości zachodniej granicy gminy oraz dzięki przebiegowi gazociągu relacji Zdzieszowice-Ozimek; 23 ZAGROŻENIA 1. Warunki wodno - glebowe: - brak programu melioracji rzek i rowów; 2. Warunki demograficzno - społeczne: - niski poziom wykształcenia społeczeństwa; wprowadzanie opłat za naukę powodujące niechęć do edukacji; dalszy wzrost bezrobocia; duża migracja zarobkowa spowodowana niskim poziomem płac w stosunku do ofert zagranicznych; konkurencja ościennych gmin; brak środków na utrzymanie dziedzictwa kultury; brak koordynacji działań kulturalnych; słaby postęp w zakresie rozbudowy przetwórstwa rolno-spożywczego; niewielki napływ kapitału, w tym zagranicznego; niestabilna polityka rządu ograniczająca planowanie i rozwój przez zmienność decyzji finansowo-podatkowych, co zagraża planowaniu wydatków finansowych a w konsekwencji prowadzi do stagnacji; 3. Rolnictwo i gospodarka żywnościowa: - słaby postęp w zakresie rozbudowy przetwórstwa rolno-spożywczego; brak polityki rozwoju gospodarstw rolnych; 4. Infrastruktura techniczno-komunikacyjna: - brak obwodnicy; brak możliwości szybkiej realizacji dalszych etapów budowy kanalizacji sanitarnej; - braki w zakresie infrastruktury technicznej służącej do odprowadzania ścieków, istnieją tylko zakładowe oczyszczalnie ścieków; 24 VIII. PLANY KRÓTKOOKRESOWE 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Kanalizacja sanitarna; Przystąpienie do programu ODNOWA WSI Budowa chodników; Budowa ścieżek rowerowych i spacerowych; Modernizacja dróg gminnych (uzupełnienie, utwardzenia, oznakowanie); Budowa i modernizacja parkingów; Budowa placów zabaw; Opracowanie programu melioracji rzek i rowów; Remonty obiektów użytku publicznego (remiz strażackich i garaży OSP, rozbudowa świetlic wiejskich itp.); 10. Budowa zieleńców i klombów kwiatowych; 11. Uregulowania prawne drogą administracyjną mienia komunalnego; 12. Modernizacja boisk sportowych LZS; 13. Stworzenie warunków dla rozwoju MSP. Wymiana doświadczeń z lokalnymi przedsiębiorcami w formie spotkań mających na celu wzbudzenie zainteresowania prowadzeniem działalności gospodarczej; 14. Stworzenie warunków do rozwoju budownictwa mieszkaniowego; 15. Tworzenie rolniczych grup producenckich; 16. Przekształcanie istniejących zabudowań przez adaptację na realizację nowych obiektów, punktów usługowych, rzemieślniczych, handlowych; 17. Integracja społeczności lokalnej, organizacja przedsięwzięć kulturalnych, sportowych, konkursów, imprez gminnych; 18. Wyposażenie szkół i przedszkoli w sale komputerowe z podłączeniem do Internetu, w sprzęt dydaktyczny oraz w pomoce szkolno-naukowe; 19. Modernizacja i rozbudowa instytucji zdrowia z wyposażeniem ich w sprzęt rehabilitacyjno-medyczny; 20. Poszerzanie partnerstwa i współpracy międzynarodowej; C E L E: • Poprawa warunków życia na wsi; • Poprawa ochrony środowiska; • Obniżanie stopy bezrobocia; • Poprawa bezpieczeństwa mieszkańców gminy; • Pozyskanie inwestorów krajowych i zagranicznych; • Podwyższenie jakości produktów rolnych; • Poprawa warunków zdrowotnych; • Podnoszenie świadomości i umiejętności pośród społeczności lokalnej; 25 IX. PLANY ŚREDNIOOKRESOWE 1. Skanalizowanie wsi; 2. Rozwój infrastruktury komunikacji gminnej (modernizacja ulic, budowa chodników, ścieżek rowerowych i spacerowych); 3. Regulacja rzek oraz rekonstrukcja systemu wodno-melioracyjnego (pogłębienie koryta rzeki, obwałowanie rzek, drożność rowów itp.); 4. Rozwój budownictwa mieszkaniowego (przekształcanie gruntów rolnych na działki budowlane); 5. Uzbrojenie terenów pod zabudowę; 6. Rozbudowa bazy kulturalno-rekreacyjno-sportowej z uwzględnieniem rozbudowy bazy sportowej boisk LZS, budowy sali gimnastycznych przy szkołach podstawowych, utworzeniem miejsc biwakowych i kortów tenisowych; 7. Zalesienia nieużytków rolnych; 8. Program edukacji dla dorosłych; 9. Budowa kotłowni ekologicznych zasilających obiekty użyteczności publicznej; 10. Inwestycje w gospodarstwach rolnych. 11. Rozwój agroturystyki; 12. Stworzenie warunków dla rozwoju MSP. Wymiana doświadczeń z lokalnymi przedsiębiorcami w formie spotkań mających na celu wzbudzenie zainteresowania prowadzeniem działalności gospodarczej, lokalizacja małej gastronomii; C E L E: • Poprawa warunków życia na wsi; • Poprawa ochrony środowiska; • Przeciwdziałanie skutkom powodzi; • Zwiększanie miejsc pracy; • Zmniejszenie stopy bezrobocia; • Poprawa bezpieczeństwa mieszkańców gminy; • Pozyskanie inwestorów krajowych i zagranicznych; • Podwyższenie jakości produktów rolnych; • Poprawa dochodowości gospodarstw rolnych; • Poprawa warunków zdrowotnych i kondycyjnych; • Podnoszenie świadomości i umiejętności pośród społeczności lokalnej; 26 X. PLANY DŁUGOOKRESOWE 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Kanalizacja wsi; Gazyfikacja wsi; Wybudowanie obwodnic drogowych; Asfaltowanie i utwardzanie dróg; Stworzenie warunków dla rozwoju MSP. Wymiana doświadczeń z lokalnymi przedsiębiorcami w formie spotkań mających na celu wzbudzenie zainteresowania prowadzeniem działalności gospodarczej; Rozwój agroturystyki; Rozbudowa bazy kulturalno-rekreacyjno-sportowej z uwzględnieniem budowy domów spotkań, domów kultury; Stworzenie warunków do wykorzystania naturalnego źródła energii; Stworzenie warunków umożliwiających mieszkańcom korzystanie z ogrzewania ekologicznego; C E L E: • Poprawa warunków życia na wsi; • Poprawa ochrony środowiska; • Przeciwdziałanie skutkom powodzi; • Zwiększanie ilości miejsc pracy; • Obniżanie stopy bezrobocia; • Poprawa bezpieczeństwa mieszkańców gminy; • Pozyskanie inwestorów krajowych i zagranicznych; • Podwyższenie jakości produktów rolnych; • Poprawa dochodowości gospodarstw rolnych; • Poprawa warunków zdrowotnych i kondycyjnych; • Podnoszenie świadomości i umiejętności pośród społeczności lokalnej; 27 SPIS TREŚCI Strona I. WSTĘP 1 II. HISTORIA GMINY 2 III. DIAGNOZA AKTUALNEGO STANU GMINY 4 1. Charakterystyka geograficzna regionu 4 2. Sytuacja gospodarcza 4 3. Infrastruktura techniczna 5 4. Rynek nieruchomości 7 IV. ŚRODOWISKO I ZASOBY NATURALNE 10 1. Warunki fizyczno-geograficzne obszaru 10 2. Posiadane zasoby i walory naturalne 10 V. LUDNOŚĆ GMINY 14 1. Demografia i prognoza rozwoju ludności 14 2. Poziom i struktura bezrobocia 15 3. Stosowane formy wspierania przedsiębiorczości 16 VI. INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA 17 1. Edukacja 17 2. Ochrona zdrowia 17 3. Kultura 18 4. Sport 18 VII. ANALIZA SWOT 19 1. Mocne strony 19 2. Słabe strony 21 3. Szanse 22 4. Zagrożenia 24 VIII. PLANY KRÓTKOOKRESOWE 25 IX. PLANY ŚREDNIOOKRESOWE 26 X. PLANY DŁUGOOKRESOWE 27 28 MISJA GMINY CHRZĄSTOWICE DYNAMICZNY ROZWÓJ GOSPODARCZY PRZY ZACHOWANIU WYRÓŻNAJĄCYCH SIĘ W REGIONIE WALORÓW ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO I JEDNOCZESNYM TWORZENIU LEPSZYCH WARUNKÓW ŻYCIA MIESZKAŃCÓW 29