prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

MPU-ORZ2/5044-1/Rf/13
6395/14
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
DOTYCZĄCA PROJEKTU
MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
„OSIEDLE ORŁA BIAŁEGO” W POZNANIU
OPRACOWANIE:
ZESPÓŁ OPRACOWAŃ ŚRODOWISKOWYCH
MGR JOANNA ZOMERSKA
MGR INŻ. SYLWIA JASZCZURA
WSPÓŁPRACA W ZAKRESIE AKUSTYKI
MGR KRYSTYNA BEREZOWSKA-APOLINARSKA
BIEGŁY Z LISTY WOJEWODY WLKP. NR 0006
POZNAŃ, LUTY 2015 R.
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP
„OSIELDE ORŁA BIAŁEGO” W POZNANIU
SPIS TREŚCI
1.
WPROWADZENIE .......................................................................................................................... 3
1.1. Informacje wstępne .................................................................................................................. 3
1.2. Podstawy formalno-prawne opracowania .................................................................................... 3
1.3. Cel i zakres merytoryczny opracowania ...................................................................................... 3
1.4. Wykorzystane materiały i metody pracy ..................................................................................... 3
CHARAKTERYSTYKA ORAZ STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO ......................................... 6
2.1. Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu .....................................................................6
2.2. Rzeźba terenu .......................................................................................................................... 7
2.3. Warunki gruntowe .................................................................................................................... 8
2.4. Zasoby naturalne .....................................................................................................................8
2.5. Gleby ......................................................................................................................................8
2.6. Warunki wodne ........................................................................................................................9
2.7. Szata roślinna .......................................................................................................................... 9
2.8. Świat zwierzęcy ...................................................................................................................... 12
2.9. Klimat lokalny ........................................................................................................................ 12
2.10. Jakość powietrza atmosferycznego........................................................................................... 14
2.11. Klimat akustyczny................................................................................................................... 16
2.12. Jakość wód ............................................................................................................................ 18
2.13. Dziedzictwo kulturowe ............................................................................................................ 19
ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI
PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW CHRONIONYCH NA
PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY ........................................................................ 19
INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU ................................. 21
4.1. Cel opracowania projektu planu ............................................................................................... 21
4.2. Ustalenia projektu planu ......................................................................................................... 21
4.3. Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami.......................................................... 25
4.4. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu............ 26
CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM,
KRAJOWYM, LOKALNYM ............................................................................................................. 27
PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO .............. 30
6.1. Oddziaływanie na powierzchnię ziemi i warunki podłoża............................................................. 31
6.2. Oddziaływanie na zasoby naturalne ......................................................................................... 33
6.3. Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne ................................................................ 33
6.4. Oddziaływanie na różnorodność biologiczną, szatę roślinną, zwierzęta ......................................... 34
6.5. Oddziaływanie na krajobraz ..................................................................................................... 36
6.6. Oddziaływanie na ludzi ........................................................................................................... 37
6.7. Oddziaływanie na powietrze atmosferyczne .............................................................................. 39
6.8. Oddziaływanie na klimat lokalny .............................................................................................. 40
6.9. Oddziaływanie na klimat akustyczny......................................................................................... 41
6.10. Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe .................................................................................. 44
6.11. Oddziaływanie na dobra materialne ......................................................................................... 44
6.12. Oddziaływanie na obszary chronione, w tym obszary Natura 2000 .............................................. 45
6.13. Oddziaływanie transgraniczne ................................................................................................. 45
PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI
POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ
CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA .............................................................................. 45
ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE PLANU .......... 46
WNIOSKI I STRESZCZENIE ......................................................................................................... 47
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Granica obszaru objętego opracowaniem mpzp na tle ortofotomapy miasta Poznania
Ukształtowanie terenu
Geologia – Szczegółowa mapa geologiczna Polski – fragment ark. 471 Poznań
Zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego w porze dzienno-wieczorno-nocnej (LDWN) i w porze nocnej (LN)
– w stanie istniejącym
Zasięgi oddziaływania hałasu tramwajowego w porze dzienno-wieczorno-nocnej (LDWN) i w porze nocnej (LN)
– w stanie istniejącym
Dokumentacja fotograficzna obszaru opracowania
Projekt mpzp „Osiedle Orła Białego” w Poznaniu, MPU 2015 r.
2
1.
WPROWADZENIE
1.1. Informacje wstępne
Przedmiotem opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca projektu
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Osiedle Orła Białego” w Poznaniu. Projekt
sporządzany jest na podstawie uchwały nr XLIV/677/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 8 stycznia
2013 r.
Powyższa uchwała dotyczy całego osiedla Orła Białego, położonego na Żegrzu. Analizowany
obszar ograniczony jest ulicami: Żegrze, Bolesława Krzywoustego i Kurlandzką. Powierzchnia projektu
planu wynosi 67,6 ha.
1.2. Podstawy formalno-prawne opracowania
Obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko wynika z ustawy
z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko1. W myśl
powyższej ustawy, prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument niezbędny
do przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko
skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Zgodnie z art. 46 przeprowadzenia
strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wymagają m.in. projekty planów zagospodarowania
przestrzennego.
Na obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko dotyczącej projektu planu
miejscowego wskazuje również art. 17, pkt. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym2, zgodnie z którym wójt, burmistrz albo prezydent miasta
„sporządza projekt planu miejscowego (...), wraz z prognozą oddziaływania na środowisko”.
Stosownie do tej ustawy, projekt planu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko przedkładane
są instytucjom i organom właściwym do zaopiniowania i uzgodnienia projektu planu, a także
są przedmiotem społecznej oceny – podlegają wyłożeniu do publicznego wglądu.
1.3. Cel i zakres merytoryczny opracowania
Prognoza oddziaływania na środowisko stanowi element procedury sporządzania miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego. Jej głównym celem jest wskazanie przewidywanego wpływu
na środowisko przyrodnicze, jaki może mieć miejsce na skutek realizacji dopuszczonych w projekcie
planu różnych form zagospodarowania przestrzennego. W tym celu, w prognozie ocenia się relacje
pomiędzy przyjętymi w projekcie planu rozwiązaniami planistycznymi, a uwarunkowaniami środowiska
przyrodniczego.
W prognozie oddziaływania na środowisko analizie i ocenie podlega projekt uchwały
w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (tekst) wraz z rysunkiem,
stanowiącym załącznik graficzny uchwały. Szczegółowy zakres informacji wymaganych w prognozie
określa art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko. Zgodnie z art. 52 ust. 1 ww. ustawy, informacje zawarte w prognozie oddziaływania
na środowisko muszą być opracowane stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny,
a także dostosowane do zawartości i stopnia szczegółowości informacji zawartych w projekcie planu
miejscowego.
Stosownie do wymogu art. 53 ww. ustawy, zakres i stopień szczegółowości informacji
zawartych w niniejszej prognozie został uzgodniony z właściwymi organami, wskazanymi w art. 57
i art. 58 ustawy: Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Poznaniu pismem
WOO-III.411.66.2013.JM z dnia 26.03.2013 r. i Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym
w Poznaniu pismem NS-52/3-79/13 z dnia 15.03.2013 r.
1.4. Wykorzystane materiały i metody pracy
Przy opracowaniu niniejszej prognozy wykorzystano następujące materiały źródłowe:
Literatura:
• Farat R., Zmienność przestrzenna wysokości opadów atmosferycznych na obszarze miasta
Poznania, w: Wody powierzchniowe Poznania t. I, pod red. A. Kanieckiego i J. Rotnickiej, Poznań
Sorus 1995 r.,
1
2
tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 1235, ze zmianami
Dz. U. z 2012 r., poz. 647, ze zmianami
3
•
•
•
•
•
•
Koczorowska R., Rozkład podstawowych parametrów meteorologicznych w wybranych punktach
miasta Poznania, w: Wody powierzchniowe Poznania t. I, pod red. A. Kanieckiego i J. Rotnickiej,
Sorus, Poznań 1995,
Kondracki J., Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 1994,
Kowalik A., Zmiany sieci wodnej w Poznaniu w latach 1945-1994, w: Wody powierzchniowe
Poznania Problemy wodne obszarów miejskich, pod red. A. Kanieckiego i J. Rotnickiej, Uniwersytet
im. Adama Mickiewicza Zakład Hydrologii i Gospodarki Wodnej, Poznań Sorus 1995 r.,
Krygowski B. Geografia fizyczna Niziny Wielkopolskiej, Cz. 1 Geomorfologia, PTPN, Wydz. Mat.Przyr., Poznań 1961,
Środowisko naturalne miasta Poznania, część I, pod red. L. Kurka, Urząd Miejski w Poznaniu,
Wydział Ochrony Środowiska, Poznań, 1996 r.,
Wśród zwierząt i roślin, pod red. J. Wiesiołkowskiego, Kronika Miasta Poznania, Wydawnictwo
Miejskie, Poznań 2002.
Materiały kartograficzne
• mapa zasadnicza dla obszaru planu w skali 1:1000,
• mapa ewidencyjna gruntów w skali 1:1000,
• mapa glebowo-rolnicza,
• Mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, OPGK Poznań 1988/9,
• Mapa sozologiczna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, OPGK Poznań 1992,
• Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, ark. 471 - Poznań N-33-130-D,
Państwowy Instytut Geologiczny, 1990,
• Mapa Hydrogeologiczna Polski, Pierwszy Poziom Wodonośny, w skali 1:50 000, ark. 471-Poznań,
Państwowy Instytut Geologiczny, (wersja cyfrowa),
• Mapa topograficzna 1:10 000; ark. POZNAŃ – RATAJE, N–33-130–D-d-2, Geokart – International
Sp. z o.o., Rzeszów 1998 r.
Akty prawne
• Dyrektywa Rady z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych
(91/271/EWG),
• Dyrektywa Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością otaczającego
powietrza (96/62/WE),
• Dyrektywa 2000/60/WE Parlamenty Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r.
ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz. Urz. WE L 327
z 22 grudnia 2000 r.)
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r.,
poz. 1232, ze zmianami),
• Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 627,
ze zmianami),
• Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tekst
jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1235, ze zmianami),
• Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U.
z 2012 r., poz. 647, ze zmianami),
• Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1409, ze
zmianami),
• Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r., poz. 21, ze zmianami),
• Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jednolity
Dz. U. z 2013 r., poz. 1399),
• Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., poz. 145,
ze zmianami),
• Ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r.,
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na środowisko (tekst jednolity Dz. U. Nr 213, poz. 1397, ze zmianami),
4
•
•
•
•
•
•
•
•
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (tekst jednolity Dz. U. z 2014 r., poz. 112),
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2007 r., Nr 120, poz. 826),
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690,
ze zmianami),
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji
stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji
priorytetowych (Dz. U. Nr 257, poz. 1545),
Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2009 r. w sprawie przyjęcia dokumentu
„Polityka ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016” (M.P. z 2009 r.,
Nr 34, poz. 501),
Rozporządzenie Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie
określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań (Dz. Urz. Woj. Wlkp.
Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.),
Uchwała Rady Ministrów z dnia 22 lutego 2011 r. Plan gospodarowania wodami na obszarze
dorzecza Odry (M.P.2011.40.451),
Uchwała Nr XXIX/561/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r.
w sprawie Aktualizacji Programu ochrony powietrza dla stref: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto
Poznań) w woj. wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2013 r., poz. 508),
•
Uchwała Nr XXIX/566/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r.
w sprawie Programu ochrony powietrza w zakresie benzo-alfa-pirenu dla stref: Aglomeracja
Poznańska, Miasto Leszno, strefy gnieźnieńsko-wrzesińskiej oraz strefy pilsko-złotowskiej
w woj. wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2013 r., poz. 509),
•
Uchwała Nr VI/302013 Zgromadzenia Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami
Aglomeracji Poznańskiej” z dnia 12 marca 2013r. w sprawie: przyjęcia regulaminu utrzymania
czystości i porządku w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi na obszarze gmin
wchodzących w skład Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej”
•
•
•
(Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2013 r., poz. 2793),
Uchwała Nr L/780/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie przyjęcia
Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Miasta Poznania (Dz. Urz. Woj. Wlkp.
z 2013 r., poz. 3931),
Uchwała Nr LX/928/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie „Programu
Ochrony Środowiska dla Miasta Poznania na lata 2013-2016 z perspektywą do 2020 roku”,
Uchwała Nr LX/927/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie „Programu
ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Poznania” (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z dnia 21 stycznia
2014 r., poz. 487), w tym Mapa akustyczna miasta Poznania 2012 (AkustiX, listopad 2012).
Dokumenty, inne dostępne opracowania:
• Decyzja Marszałka Województwa Wielkopolskiego o zmianie dotychczasowej decyzji o pozwoleniu
zintegrowanym – udzielonej na prowadzenie instalacji odlewni brązu na terenie IBP Instalfittings
Sp. z o.o., z dnia 3 września 2014 r. (znak: DSR-II-1.7222.28.2014),
• Interpretacja wyników monitoringu operacyjnego, ocena stanu chemicznego oraz przygotowanie
opracowania o stanie chemicznym jednolitych części wód podziemnych zagrożonych
nieosiągnięciem dobrego stanu, stan na 2013 r., PIG, Warszawa, lipiec 2014 r.
• Mapa Hydrogeologiczna Polski w skali 1:50 000, Poznań (0471), Biuro Studiów i Badań
Hydrogeologicznych i Geofizycznych „HYDROCONSULT” Sp. z o.o., Warszawa, 2000 (objaśnienia
do mapy),
• Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski, 1:50 000, arkusz Poznań (471), Chmal R.,
Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 1997,
• Ocena jakości wód podziemnych w punktach pomiarowych sieci krajowej w ramach monitoringu
diagnostycznego w 2013 r.(wg. badań PIG),
• Opracowanie ekofizjograficzne Poznańskie Centrum Logistyczne, Pracownia Geologiczno
Kartograficzna, mgr Andrzej Rybczyński, Poznań 2002 r.,
• Pismo Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Poznaniu, z dnia 10 października 2014 r.
(znak: TN/073/1227-2957/2014),
5
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego terenów Poznańskiego Centrum Logistycznego Franowo-Żegrze w Poznaniu, mgr
Jarosław Postaremczak 2005 r., weryfikacja i aktualizacja mgr Piotr Kozierowski, Poznań 2008 r.,
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego „Os. Stare Żegrze” w Poznaniu, MPU, A. Chęcińska, A. Moczko, K. BerezowskaApolinarska, Poznań marzec 2014 r./czerwiec 2014 r.,
Prognozy natężeń ruchu samochodowego dla rejonu opracowania projektu planu, ZDM, 2011,
Projekt Uchwały Rady Miasta Poznania w sprawie miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego „Osiedle Orła Białego” w Poznaniu, MPU 2014,
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2010, Biblioteka Monitoringu Środowiska,
WIOŚ, Poznań 2011 r.,
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2013, Biblioteka Monitoringu Środowiska,
WIOŚ, Poznań 2014 r.,
Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2013, Wojewódzki
Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, 2014 r.,
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania, Uchwała
LXXII/1137/VI/2014 Rady Miasta Poznania z dnia 23 września 2014 r.,
Uchwała nr XLIV/677/VI/2013 z dnia 8 stycznia 2013 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Osiedle Orła Białego” w Poznaniu.
Inne źródła:
•
wizja terenowa (grudzień 2014 r.),
•
dokumentacja fotograficzna (MPU 2014 r.),
•
www.geoinfo.amu.edu.pl,
•
www.poznan.pios.gov.pl,
•
www.salamandra.org.pl,
•
mapa SIP ZGiKM GEOPOZ.
Informacje uzyskane z powyższych materiałów oraz obserwacje zebrane podczas wizji
terenowej, pozwoliły na opracowanie ogólnej charakterystyki środowiska przyrodniczego omawianego
obszaru – w podziale na jego poszczególne komponenty, w tym: rzeźbę terenu, budowę geologiczną
i warunki podłoża, warunki wodne, szatę roślinną, świat zwierząt, gleby, klimat lokalny.
Na podstawie powyższych materiałów określono również stan środowiska przyrodniczego w zakresie
jakości powietrza, wód i klimatu akustycznego oraz wskazano obecny sposób i stan zagospodarowania
obszaru objętego projektem planu oraz jego najbliższego otoczenia.
Prognozę oddziaływania na środowisko sporządzono przy zastosowaniu metody indukcyjnoopisowej, polegającej na charakterystyce istniejących zasobów środowiska oraz łączeniu w logiczną
całość posiadanych informacji o dotychczasowych mechanizmach funkcjonowania środowiska
i wskazaniu, jakie potencjalne skutki mogą wystąpić w środowisku w wyniku realizacji ustaleń
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Posłużono się również metodą porównawczą, wykorzystując wiedzę o funkcjonowaniu
środowiska jako całości. Skonfrontowano zaproponowane rozwiązania planistyczne z istniejącymi
uwarunkowaniami środowiskowymi.
Prognozę oddziaływania na środowisko przedstawiono w zakresie, jaki umożliwia obecny stan
dostępnej informacji o środowisku oraz w tym kontekście – stopień ogólności (lub szczegółowości)
ustaleń planu.
2.
CHARAKTERYSTYKA ORAZ STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
2.1. Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu
Obszar objęty opracowaniem projektu planu położony jest we wschodniej części miasta
Poznania na Żegrzu. Projekt obejmuje całe osiedle Orła Białego, położone pomiędzy ul. Żegrze, ul.
Bolesława Krzywoustego a ul. Kurlandzką.
W granicach planu dominują tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, z typową
zabudową blokową, budowaną w latach 80-tych XX. Na osiedlu zlokalizowanych jest dziesięć 17kondygnacyjnych wieżowców oraz sześć tzw. „falowców” – pięć 12-kondygnacyjnych i jeden
5-kondygnacyjny. W parterach części bloków znajdują się lokale usługowe i handlowe.
Pośród zabudowy blokowej znajdują się tereny usług podstawowych, funkcjonalnie powiązane
z zabudową mieszkaniową osiedla, w tym: usług oświaty (szkoła podstawowa i trzy przedszkola),
usług ochrony zdrowia (przychodnia lekarska), usług sakralnych (kościół parafii pw. św. Mateusza)
6
oraz innych usług, w tym handlu (np. pawilon usługowo-handlowy, w którym działa również osiedlowy
dom kultury). Na osiedlu zlokalizowane są też liczne małe pawilony handlowe i usługowe
(rozmieszczone np. przy ciągu pieszym przebiegającym przez środkową część osiedla oraz
w zachodniej części osiedla – w pobliżu Przedszkola nr 20, gdzie tworzą większy kompleks usługowohandlowy).
Dużą część osiedla Orła Białego zajmują tereny zieleni osiedlowej. Zieleń urządzona znajduje się
w bezpośrednim otoczeniu budynków wielorodzinnych i usługowych. Zajmuje również większe tereny
pomiędzy zabudową wielorodzinną i usługową, gdzie wytworzone zostały kompleksy wypoczynkowe,
zagospodarowane ciągami pieszymi, małą architekturą oraz placami zabaw. Obecnie jedynie
w środkowej części osiedla – pomiędzy szkołą podstawową a kościołem – znajduje się duży
nieurządzony teren zieleni, zajęty głównie przez trawniki, pojedyncze nasadzenia oraz nieliczne ciągi
piesze (częściowo wydeptane).
Znaczną część osiedla stanowią również parkingi naziemne. Największe znajdują się
w zewnętrznych fragmentach osiedla – wzdłuż ul. Żegrze i ul. Kurlandzkiej, w pobliżu największych
budynków wielorodzinnych (tzw. „falowców”). Mniejsze parkingi wydzielone zostały w otoczeniu
większości budynków wielorodzinnych i usługowych.
We wschodniej części planu – przy ul. Ślężańskiej i ul. Pyrzyczańskiej – znajduje się enklawa
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Przy ul. Ślężańskiej dominuje zabudowa jednorodzinna
wolno stojąca, natomiast przy ul. Pyrzyczańskiej znajduje się kompleks zabudowy szeregowej.
Zabudowa wolno stojąca charakteryzuje się znacznym zróżnicowaniem parametrów oraz formy,
towarzyszą jej ogrody przydomowe. W części budynków funkcjonują lokale usługowe.
Obszar położony pomiędzy ul. Bobrzańską a ul. Bolesława Krzywoustego nie jest już
funkcjonalnie i przestrzennie powiązany z terenami osiedla Orła Białego. Znajdują się tu tereny
usługowe (obecnie Lidl, KFC, stacja paliw i myjnia) oraz nieużytek ze spontanicznie rozwijającą się
zielenią.
Obsługę komunikacyjną na obszarze projektu planu zapewniają ulice główne – Bolesława
Krzywoustego (tzw. trasa katowicka, na odcinku od ronda Rataje do węzła autostradowego droga
krajowa DK 11) i Żegrze w której przebiega trasa tramwajowa, ulice zbiorcze – Kurlandzka
i Biebrzańska oraz ulice o mniejszym znaczeniu, w tym Ślężańska, Pyrzyczańska i wewnętrzne ulice
osiedlowe.
Przez obszar objęty planem przebiegają wysokoparametrowe sieci infrastruktury technicznej,
w tym: kolektor deszczowy „Piaśnica” (w liniach rozgraniczających ul. Bolesława Krzywoustego),
magistrale wodociągowe (w liniach rozgraniczających ul. Żegrze oraz wzdłuż ul. Bolesława
Krzywoustego) oraz magistrala cieplna (na terenach osiedla położonych wzdłuż ul. Żegrze i ul.
Bobrzańskiej).
Analizowany obszar od strony północnej otoczony jest zabudową mieszkaniową wielorodzinną
osiedla Stare Żegrze, a więc terenami o podobnym charakterze do osiedla Orła Białego. Po stronie
wschodniej znajdują się tereny usługowe przy ul. Wiatracznej, a dalej tereny mieszkaniowo-usługowe
osiedla Czecha. Natomiast od strony południowej i zachodniej obszar projektu planu graniczy
z terenami usługowo-produkcyjnymi, składowymi i nieużytkami, położonymi przy ul. Kurlandzkiej.
2.2. Rzeźba terenu
Według regionalizacji fizyczno-geograficznej Kondrackiego3 obszar opracowania znajduje się
w obrębie mezoregionu Równina Wrzesińska (315.56), należącym do makroregionu Pojezierze
Wielkopolskie (315.5). Zgodnie z podziałem geomorfologicznym Niziny Wielkopolskiej Krygowskiego4,
badany obszar występuje w obrębie Wysoczyzny Gnieźnieńskiej (IX), w subregionie Równiny Średzkiej
(IX1).
Obszar opracowania znajduje się w obrębie płaskiej wysoczyzny morenowej, stanowiącej efekt
akumulacyjnej działalności lądolodu, wyniesionej w rejonie projektu planu na wysokość w przedziale
82-86 m n.p.m. Najniższymi rzędnymi charakteryzują się tereny położone wzdłuż ul. Żegrze (ok. 8283 m n.p.m.), natomiast najwyższymi w rejonie ul. Kurlandzkiej (85-86 m n.p.m.).
Należy również podkreślić, że silna urbanizacja omawianego obszaru i jego otoczenia, związana
z wytyczaniem i budową szerokich tras komunikacyjnych, takich jak np. ul. Bolesława Krzywoustego
czy ul. Żegrze, oraz budową rozległych osiedli mieszkaniowych z dużymi obiektami kubaturowymi,
spowodowała znaczące przekształcenia środowiska przyrodniczego, w tym również powierzchni ziemi.
3
4
Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994
Geografia fizyczna Niziny Wielkopolskiej, Cz. 1 Geomorfologia, PTPN, Wydz. Mat.-Przyr., Poznań 1961
7
Realizacja prac ziemnych związanych z budową nowych obiektów budowlanych spowodowała zanik
naturalnej mikrorzeźby terenu oraz powstanie antropogenicznych form ukształtowania terenu, np.
sztucznie nasypanych wzniesień terenu (często spotykanych na starych osiedlach mieszkaniowych),
czy też rozległych powierzchni niwelowanych (np. w obrębie dróg, i dużych osiedlowych parkingów).
2.3. Warunki gruntowe
Podłoże gruntowe wysoczyzny morenowej stanowią głównie plejstoceńskie (faza leszczyńska
zlodowacenia bałtyckiego) utwory bezpośredniej akumulacji lodowca w postaci gruntów spoistych –
glin piaszczystych i piasków gliniastych, najczęściej twardoplastycznych. Gliny zwałowe zaliczane do
fazy leszczyńskiej są silnie spiaszczone, o barwie żółtej. Lokalnie w zachodniej i południowej części
osiedla grunty spoiste przykryte są cienką serią osadów wodnolodowcowych – średniozagęszczonych,
różnoziarnistych piasków.
Z kolei we wschodniej części opracowania, w rejonie ul. Bobrzańskiej i ul. Bolesława
Krzywoustego lokalnie występować mogą holoceńskie namuły piaszczyste den dolinnych, związane
z płytką doliną cieku Piaśnica, przepływającego w przeszłości po wschodniej stronie obszaru planu
(obecnie ciek przepływa w kolektorze deszczowym „Piaśnica” w liniach rozgraniczających ul. Bolesława
Krzywoustego).
2.4. Zasoby naturalne
Na obszarze objętym granicami projektu mpzp „Osiedle Orła Białego” w Poznaniu nie
stwierdzono występowania zasobów naturalnych w postaci udokumentowanych złóż kopalin5.
2.5.
Gleby
Gleby analizowanego obszaru zostały wykształcone z glin i piasków gliniastych bezpośredniej
akumulacji lodowca. Z uwagi na dosyć wysoki stopień zainwestowania na przedmiotowym obszarze
obecnie występują głównie gleby antropogeniczne, silnie przekształcone w wyniku działalności
człowieka.
Na terenach intensywnie zainwestowanych naturalne właściwości gleb uległy silnym
modyfikacjom przede wszystkim na skutek trwałego uszczelnienia powierzchni (posadowienie
budynków, realizacja dróg) oraz zastosowania szeregu materiałów budowlanych, wpływających na
przepuszczalność i stateczności gruntów. W przypadku dużych inwestycji (np. dużych obiektów
kubaturowych z kondygnacjami podziemnymi czy też głównych szlaków komunikacyjnych), w celu
uzyskania odpowiednich właściwości podłoża, dokonuje się przemieszczenia znacznych ilości mas
ziemnych, przemieszania wierzchnich warstw gleby, zniszczenia warstwy próchniczej, jak również
wzbogacenia podłoża o materiały takie jak piasek, żwir, czy też inne materiały wykorzystywane przy
inwestycjach budowlanych. Działania te przyczyniają się do istotnych zmian w zakresie stopnia
przepuszczalności gleb oraz tempa infiltracji wód opadowych i roztopowych. W przypadku trwałego
uszczelnienia powierzchni występuje natomiast zjawisko pozbawienia gleb naturalnych właściwości
biologicznych.
Gleby antropogeniczne, poza występowaniem zanieczyszczeń fizycznych, wykazują również
obecność zanieczyszczeń chemicznych, takich jak metale ciężkie oraz węglowodory
wielopierścieniowe. Zanieczyszczenia te spowodowane są opadem pyłów pochodzenia przemysłowego,
emisją niską, związaną ze spalaniem węgla kamiennego w indywidualnych systemach grzewczych oraz
emisją komunikacyjną, pochodzącą z transportu samochodowego i kolejowego. Na podstawie
dostępnych map geochemicznych dla miasta Poznania6 stwierdzono, że w granicach projektu mpzp
„Osiedle Orła Białego” występują stężenia pierwiastków na poziomach zbliżonych do tych
występujących w śródmiejskiej części miasta. Notowane były podwyższone koncentracje dla: baru,
wapnia, chromu, magnezu, niklu, siarki i cynku. Natomiast większe, punktowe anomalie stwierdzono
tylko w rejonie zachodniej granicy projektu planu – w rejonie ul. Kurlandzkiej – w zakresie: miedzi
(>21mg/kg), żelaza (>1,07%) i ołowiu (>48mg/kg).
Gleby występujące w rejonie opracowania mpzp, podobnie jak całej śródmiejskiej części miasta,
charakteryzują się alkaicznym odczynem (pH>7,4). Zasadowy odczyn gleb spowodowany jest głównie
opadem alkaicznych pyłów, emitowanych przez zakłady produkcyjne oraz znacznym udziałem gleb
antropogenicznych, zanieczyszczonych materiałami budowlanymi o wysokiej zawartości wapnia7.
5
6
7
geoportal.pgi.gov.pl
Atlas geochemiczny Poznania i okolic, Lis J., Pasieczna A., Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, 2005
jw.
8
2.6. Warunki wodne
Obszar projektu mpzp „Osiedle Orła Białego” pod względem hydrograficznym położony jest
w dorzeczu rzeki Odry w regionie wodnym rzeki Warty. Przez środkową cześć obszar planu przebiega
lokalny dział wodny, rozdzielający zlewnie III rzędu rzeki Cybiny (obejmująca część wschodnią obszaru
planu) od zlewni II rzędu rzeki Warty (obejmującą część zachodnią obszaru planu). Tym samym
tereny położone w granicach obszaru opracowania znajdują się w zasięgu dwóch jednolitych części
wód: JCWP Cybina (kod PLRW600017185899) i JCWP Warta od Kopli do Cybiny (kod
PLRW60002118579).
Obszar projektu planu pozbawiony jest cieków oraz zbiorników wodnych. Od strony wschodniej
graniczy z niewielką doliną wykorzystywaną przez strumień Piaśnica, który stanowi największy dopływ
rzeki Cybiny w granicach miasta Poznania. Współcześnie zlewnia Piaśnicy uległa jednak znacznym
przeobrażeniom. Ciek pozbawiony został obszaru źródliskowego (położonego na południe od terenów
kolejowych stacji Poznań-Franowo) oraz na znacznym odcinku został ujęty w system kanalizacyjny.
Obecnie tylko jego niewielki fragment (pomiędzy terenami kolejowymi a ul. Bolesława Krzywoustego)
przepływa w otwartym korycie, natomiast pozostała część została ujęta w kolektor deszczowy
„Piaśnica”, który uchodzi do Cybiny poniżej jazu piętrzącego jeziora Maltańskiego8. W granicach
projektu planu „Osiedle Orła Białego” kolektor ten biegnie w liniach rozgraniczających ul. Bolesława
Krzywoustego.
Zgodnie z informacjami przedstawionymi na mapie hydrogeologicznej9 cały analizowany obszar
znajduje się w zasięgu jednostki 1cTr/I (trzeciorzędowe piętro wodonośne), w obrębie której głównym
poziomem wodonośnym jest mioceński poziom zbiornika wielkopolskiego, zbudowany
z piasków (drobnoziarnistych i mułkowatych) o średniej miąższości przekraczającej 40 m. Zwierciadło
wody ma charakter napięty. Nadkład tego poziomu tworzą utwory słabo i bardzo słabo przepuszczalne
(gliny morenowe, iły poznańskie o zmiennej miąższości), w związku z czym, stopień zagrożenia
zanieczyszczenia głównego poziomu wodonośnego jest bardzo niski. Głębokość występowania
głównego użytkowego poziomu wodonośnego w obrębie analizowanego obszaru wynosi 50-100 m.
Zasilanie poziomu mioceńskiego zachodzi na skutek przesączania się wody z poziomów
czwartorzędowych, jak również (lokalnie) poprzez przypływy w oknach hydrogeologicznych.
Wody gruntowe na analizowanym obszarze zalegają na ogół na głębokości >2 m p.p.t.
Zwierciadło wód gruntowych jest nieciągłe napięte, utrzymuje się w piaszczystych przewarstwieniach
lub śródglinowych wkładkach. Należy również podkreślić, że stosunki wód gruntowych panujące na
analizowanym obszarze zostały już w przeszłości znacząco zmienione na skutek intensywnych
procesów urbanizacyjnych, związanych z trasowaniem i budową nowych szlaków komunikacyjnych
oraz rozwojem dużych osiedli mieszkaniowych. Rozległe prace ziemne związane z fundamentowaniem
obiektów kubaturowych oraz uszczelnieniem rozległych powierzchni terenów znacząco ograniczyły
zdolności infiltracyjne gruntów oraz wielkość zasilania zasobów wód podziemnych wodami opadowymi
i roztopowymi.
Analizowany obszar zbudowany jest głównie z słaboprzepuszczalnych gruntów spoistych.
Jedynie lokalnie powierzchniowo zalegające piaszczyste osady wodnolodowcowe charakteryzują się
dobrą przepuszczalnością. Taka konfiguracja terenu może powodować okresowe utrzymywanie
i przemieszczanie się wód atmosferycznych na stropie gruntów spoistych.
Obszar osiedla Orła Białego należy do dwóch zlewni wód opadowych. Północno-wschodnia
część odwadniana jest w kierunku wschodnim do wyżej wspomnianego kolektora deszczowego
„Piaśnica”, natomiast z południowo-zachodniej części osiedla wody opadowe odprowadzane są do
kolektora deszczowego „Obrzyca”.
Na osiedlu zlokalizowane są cztery ujęcia wód podziemnych, oznaczone numerami 0/29, 0/34,
0/35 i 0/51. Są to publiczne (awaryjne) ujęcia, należące do spółki AQUANET, ujmujące wody
z poziomu czwartorzędowego.
2.7. Szata roślinna
Na całym obszarze opracowania projektu mpzp „Osiedle Orła Białego” w Poznaniu, poza
nielicznymi niezabudowanymi fragmentami terenów, szata roślinna została w całości ukształtowana
8
9
Kowalik A., Zmiany sieci wodnej w Poznaniu w latach 1945-1994, w: Wody powierzchniowe Poznania Problemy wodne
obszarów miejskich, pod red. A. Kanieckiego i J. Rotnickiej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Zakład Hydrologii
i Gospodarki Wodnej, Poznań Sorus 1995 r., str. 71-72
Mapa Hydrogeologiczna Polski, Pierwszy Poziom Wodonośny w skali 1:50 000, ark. Poznań (471), Państwowy Instytut
Geologiczny (wersja cyfrowa)
9
przez człowieka tak, aby mogła ona pełnić ściśle określone funkcje (m.in. estetyczną, zdrowotną,
biologiczną, społeczną). W obszarze opracowania wyróżnić można kilka grup zieleni, takich jak:
nasadzenia drzew i krzewów ozdobnych towarzyszące zabudowie blokowej oraz zabudowie usługowej,
zieleń przy zabudowie jednorodzinnej w układzie wolno stojącym i szeregowym oraz zieleń
nieurządzoną, rozwijającą się w obrębie obecnych nieużytków (synantropijna, ruderalna).
Największe powierzchnie w obszarze osiedla objętym opracowaniem zajmuje urządzona zieleń
towarzysząca zabudowie blokowej. Zieleń ta, istniejąca w formie zieleńców, przybalkonowych
ogródków, alei spacerowych, zieleni na placach zabaw, współtworzy przestrzeń wspólną, stanowiąc
o wizerunku osiedla i wpływając na komfort życia jego mieszkańców. W kompozycji zieleni
towarzyszącej zabudowie blokowej osiedla zauważalna jest przewaga symetrycznych układów zieleni,
o statycznym charakterze, podkreślających i akcentujących istniejące aleje oraz ciągi piesze, nad
układami bardziej swobodnymi, „zmiękczającymi” w pewnym stopniu sztywność zabudowy z „wielkiej
płyty” i prostą formę budynków pozbawionych detali architektonicznych.
Przy wszystkich „falowcach” znajdujących się w granicy opracowania bardzo charakterystyczne
są nadal istniejące przybalkonowe ogródki (przedogródki). Ogródki te, ogrodzone zwykle niskim
ogrodzeniem (siatką), przylegając do siebie tworzą razem długi pas zieleni, odpowiadający długości
samego bloku. Zieleń tych ogródków i styl ich urządzenia są bardzo zróżnicowane i uzależnione od
indywidualnych upodobań osób je zakładających i pielęgnujących. Są one również bardzo
zróżnicowane gatunkowo i składają się w dużej mierze z ozdobnych drzew i krzewów iglastych, takich
gatunków jak: świerk pospolity (Picea abies), świerk srebrzysty (Picea pungens f. glauca), jodła
jednobarwna (Abies concolor), sosna czarna (Pinus nigra), sosna zwyczajna (Pinus sylvestris),
daglezja zielona (Pseudotsuga menziesii), żywotnik (Thuja sp.) i jałowiec (Juniperus sp.) itp. Często
pośród tych ogródków spotykane są ozdobnie kwitnące krzewy i krzewinki oraz klomby lub skalniaki
stworzone z bylin ozdobnych i kwietniki z roślin ozdobnych jednorocznych. Sporadycznie spotkać tu
można również niewielkie, zwykle cięte, drzewa i krzewy owocowe.
Na terenach przybalkonowych ogródków duże zagęszczenie drzew i krzewów tworzy wyraźny
kontrast z pozostałą zielenią osiedlową, składającą się głównie z powierzchni trawiastych oraz
towarzyszących im drzew i krzewów, zwykle równomiernie oddalonych od siebie, często w formie
nasadzeń liniowych wzdłuż osiedlowych alejek i ciągów komunikacyjnych lub wkomponowanych
pojedynczo lub grupami w przestrzenie między blokami i innymi obiektami.
Pierwotna zieleń osiedlowa w swoim składzie gatunkowym zawierała wiele drzew zaliczanych do
gatunków szybkorosnących – mających szybko zazielenić osiedle i osłonić od silnych podmuchów
wiatru od strony pobliskich pól uprawnych. Szybkorosnące gatunki, takie jak: topola (Populus sp.),
wierzba (Salix sp.) i klon jesionolistny (Acer negundo) są najczęściej niestety gatunkami podatnymi na
choroby, a zatem również i krótkowiecznymi. Dlatego też obecnie, w wielu miejscach po usuniętych
ww. drzewach, sukcesywnie uzupełnia się zieleń osiedlową nowymi nasadzeniami.
Z pośród krzewów stosowanych w komponowaniu zieleni osiedlowej najczęściej można
zobaczyć takie gatunki, jak: ligustr pospolity (Ligustrum vulgare), tawuła (Spiraea sp.), jaśminowiec
(Philadelphus sp.), suchodrzew tatarski (Lonicera tatarica, osiągający rozmiary małych drzewek),
śnieguliczka biała (Symphoricarpos albus), berberys (Berberis sp.) czy też irga (Cotoneaster sp.),
bukszpan wiecznie zielony (Buxus sempervirens), trzmielina Fortune’a (Euonymus fortunei), róża
(Rosa sp.), sumak octowiec (Rhus typhina), bez lilak (Syringa vulgaris), głóg (Crataegus sp.),
tamaryszek (Tamarix sp.), dereń (Cornus sp.), forsycja (Forsythia sp.), pięciornik krzewiasty
(Potentilla fruticosa), ognik (Pyracantha sp.), złotokap pospolity (Laburnum anagyroides), karagana
syberyjska
(Caragana arborescens), pęcherznica kalinolistna (Physocarpus opulifolius).
W kompozycjach z drzewami iglastymi często zestawiane są również iglaste gatunki krzewów, głównie
żywotniki (Thuja sp.) i jałowce (Juniperus sp.).
Występujące licznie na analizowanym terenie trawniki poprzecinane są chodnikami i pokrywają
zasadniczo wszystkie powierzchnie między blokami oraz wokół obiektów usługowych. Skupiska
krzewów zwykle, podobnie jak drzewa, zgrupowane są przy głównych ciągach komunikacyjnych oraz
przy granicach terenów o różnych funkcjach. Krzewy w formie żywopłotów zwykle osłaniają śmietniki
i parkingi lub też oddzielają np. obiekty oświaty od reszty osiedla.
Od strony elewacji wejściowych bloków, od strony ulic i na dalszych przestrzeniach między
blokami, funkcjonuje nieco uboższa gatunkowo zieleń publiczna, dostępna dla wszystkich
mieszkańców osiedla. Skupiska niższych krzewów zwykle porastają różnego rodzaju skarpy i spadki
terenu, towarzyszą chodnikom i schodom w bezpośrednim pobliżu zabudowy, murkom oporowym,
poboczom podjazdów i ogólnodostępnym parkingom osiedlowym. Przy ciągach komunikacyjnych
prowadzących do bloków można zobaczyć także formowane żywopłoty. Kompozycja zieleni osiedli
10
poznańskiego Żegrza, w tym Osiedla Orła Białego, podporządkowana jest zapobieganiu osuwania się
gruntu i podmuchom wiatrów, jak również zacienieniu ciągów komunikacyjnych między blokami
w porze letniej i doświetleniu w porze zimowej. Przy drogach dojazdowych do bloków, przy parkingach
lub przy ciągach pieszych, łączących poszczególne dojścia do klatek schodowych jednego bloku,
posadzone są pojedyncze rzędy drzew, określonego gatunku. Skład gatunkowy takiego rzędu drzew,
jak i skład gatunkowy krzewów i ich układ często tworzy zamkniętą kompozycję, ściśle związaną
z pojedynczym blokiem. Najczęściej spotykanymi gatunkami drzew są: lipa drobnolistna (Tilia
cordata), klon pospolity (Acer platanoides), klon jawor (Acer pseudoplatanus), robinia akacjowa
odmiana kulista (Robinia pseudoacacia ‘Umbraculifera’), brzoza brodawkowata (Betula pendula),
jarząb pospolity (Sorbus aucuparia), jesion wyniosły(Fraxinus excelsior), oliwnik wąskolistny
(Elaeagnus angustifolia) i topola amerykańska (Populus x euroamericana). Rzadziej między blokami
można spotykać takie drzewa jak: jarząb mączny (Sorbus aria), dąb szypułkowy (Quercus robur), dąb
czerwony (Quercus rubra), klon srebrzysty (Acer saccharinum), wiąz (Ulmus sp.), grab (Carpinus sp.),
wierzba płacząca (Salix x sepulcralis ‘Chrysocoma’).
Wzdłuż terenów sąsiadujących bezpośrednio z głównymi arteriami komunikacyjnymi
(wyznaczającymi także granicę projektu planu) jak: ul. Żegrze, ul. Bolesława Krzywoustego, ul.
Kurlandzka, spotkać można, miejscami bardzo gęste, liniowe nasadzenia złożone głownie z krzewów,
których celem jest przede wszystkim stwarzanie (choć w pewnym stopniu) izolacji od hałasu
i zanieczyszczeń pochodzenia komunikacyjnego. Wzdłuż ciągów komunikacyjnych na analizowanym
terenie najczęściej występującymi gatunkami drzew i krzewów są: lipa drobnolistna (Tilia cordata),
klon pospolity (Acer platanoides), klon jesionolistny (Acer negundo), wierzba mandżurska (Salix
babylonica var. pekinensis), dereń (Cornus sp.), forsycja (Forsythia sp.), ognik (Pyracantha sp.),
tawuła (Spiraea sp.), jaśminowiec (Philadelphus sp.), suchodrzew (Lonicera sp.), śnieguliczka biała
(Symphoricarpos albus), berberys (Berberis sp.), irga (Cotoneaster sp.) oraz ligustr pospolity
(Ligustrum vulgare). Z rzadziej spotykanych gatunków krzewów przy ul. Kurlandzkiej zanotowano
także występowanie moszenek południowych (Colutea arborescens), parczeliny trójlistkowej (Ptelea
trifoliata) i wierzby siwej (Salix elaeagnos).
Zieleń urządzona otaczająca zabudowę usługową zlokalizowaną w obrębie osiedla Orła Białego
charakteryzuje się podobnym składem gatunkowym jak nasadzenia w otoczeniu bloków oraz
znacznym udziałem powierzchni trawiastych. Zdarza się, że między blokami, a budynkami usługowymi
rosną rzędy drzew w układzie odpowiadającym przebiegowi granic geodezyjnych lub ogrodzeń.
Nasadzenia te, często wielogatunkowe, służą wizualnej izolacji funkcji oraz poprzez indywidualne
rozwiązania kompozycyjne i kolorystyczne - również polepszeniu identyfikacji tych miejsc
w przestrzeni miejskiego blokowiska. Często szpalery drzew (lub ich pozostałości), złożone głównie
z topoli (Populus sp.) oraz klonów rosną przy boiskach szkolnych, jak chociażby przy boisku Szkoły
Podstawowej Nr 64 oraz przy ogrodzeniach wewnątrzosiedlowych placów zabaw.
Lokalną florę uzupełnia roślinność występująca w obrębie ogrodów towarzyszących zabudowie
mieszkaniowej jednorodzinnej, zlokalizowanej w enklawie położonej przy ul. Ślężańskiej i ul.
Pyrzyczańskiej. Poza najchętniej sadzonymi, różnorodnymi odmianami gatunków drzew i krzewów
iglastych (tj. żywotniki, modrzewie, daglezje, ozdobne odmiany sosny) i liściastych (brzoza, lipa,
sumak octowiec, klon), nasadzane są tu różne gatunki bylin oraz roślin jednorocznych. Pośród
zabudowy mieszkaniowej można spotkać również powierzchnie porośnięte różnymi gatunkami traw,
tworzących zwartą darń. Przy starszej zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej wolno stojącej
zlokalizowanej przy ul. Ślężańskiej, w obrębie przydomowych ogrodów zinwentaryzowano także
owocowe drzewa liściaste (jabłonie, grusze, śliwy, orzechy włoskie).
Szata roślinna obszaru opracowania to również zieleń synantropijna porastająca jeszcze nie
zagospodarowane fragmenty analizowanego obszaru, szczególnie teren położony pomiędzy
ul. Bobrzańską a ul. Bolesława Krzywoustego oraz teren lokalizowany w centralnej części osiedla
(pomiędzy kościołem pw. św. Mateusza oraz Szkołą Podstawową nr 64 im. Marii Konopnickiej), który
częściowo wykaszany, użytkowany jest w sezonie letnim jako ogólnodostępne boisko do gry w piłkę
nożną. Na pierwszym z ww. terenów spośród występujących tutaj gatunków wymienić można:
jabłonie (Malus sp.), grusze (Pyrus sp.), klon jesionolistny (Acer negundo), klon (Acer sp.), brzozę
brodawkowatą (Betula pendula), topolę (Populus), dziką różę (Rosa canina), bez czarny (Sambucus
nigra), nawłoć (Solidago), pokrzywę zwyczajną (Urtica dioica), malinę (Rubus), babkę lancetowatą
(Plantago lanceolata), krwawnika pospolitego (Achillea millefolium), mniszka pospolitego (Taraxacum
officinale), jarząb pospolity (Sorbus aucuparia), bylicę (Artemisia), perz właściwy (Elymus repens),
wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare), cykorię (Cichorium) oraz roślinność trawiastą, wśród której
dominuje trzcinnik piaskowy (Calamagrostis epigeios). Wspomniany wcześniej niezagospodarowany
11
teren położony w centralnej części osiedla porasta natomiast głównie roślinność trawiasta i zielna
w większości z gatunków ww. oraz kilka topoli (Populus) i krzewów śliwy mirabelki (Prunus domestica
subsp. syriaca).
Podsumowując, występującą na obszarze projektu planu roślinność należącą do zieleni
urządzonej osiedla Orła Białego i występujących w jego granicach ciągów komunikacyjnych określa się
jako typową. W obszarze opracowania nie stwierdzono występowania gatunków roślin objętych
ochroną prawną, zbiorowisk roślinnych o szczególnych wartościach przyrodniczych, jak również nie
zaobserwowano egzemplarzy drzew lub innych obiektów przyrodniczych godnych objęcia ochroną np.:
jako pomniki przyrody. Zieleń osiedlowa towarzysząca zabudowie blokowej charakteryzuje się dobrym
stanem fitosanitarnym oraz podlega systematycznym zabiegom pielęgnacyjnym.
2.8. Świat zwierzęcy
Ze względu na zurbanizowany charakter obszaru mpzp „Osiedle Orła Białego” zróżnicowanie
lokalnej fauny jest stosunkowo niewielkie. Obecność terenów trwale i intensywnie zainwestowanych
przyczyniły się do zmniejszenia powierzchni dostępnych dla zwierząt. Dodatkowo, różnorodność
gatunkową zwierząt istotnie ogranicza również obecność barier liniowych, w postaci ruchliwych ulic:
Bolesława Krzywoustego, Żegrze i Kurlandzkiej, które otaczają osiedle ze wszystkich stron, i które
uniemożliwiają swobodną migrację większych gatunków zwierząt. Na terenach silnie zurbanizowanych
występują jedynie przedstawiciele tych gatunków, które dobrze przystosowały się do życia
w warunkach silnie odbiegających od siedlisk naturalnych, narażonych jednocześnie na wpływ wielu
niekorzystnych czynników (np. emisji hałasu, zanieczyszczeń).
Do zwierząt szybko przystosowujących się do niekorzystnych uwarunkowań i jednocześnie
najbardziej zauważalnych w zurbanizowanym środowisku są niektóre gatunki ptaków. Na osiedlach
mieszkaniowych, takich jak osiedle Orła Białego, bytują ptaki, które pospolicie występują na obszarze
całego miasta, a więc gołębie miejskie (Columba livia f. urbana), sroki (Pica pica), kawki (Corvus
monedula). Na osiedlach mieszkaniowych mogą pojawiać się również gawrony (Corvus frugilegus)
oraz mewy śmieszki (Larus ridibundus), które zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym poszukują
pokarmu w pobliżu siedzib ludzkich.
Charakterystycznymi gatunkami dla osiedli blokowych są również wróble zwyczajne (Passer
domesticus) i jerzyki (Apus apus), zakładające gniazda w otworach i szczelinach budynków (np.
pomiędzy płytami nieocieplonych bloków) lub w otworach wentylacyjnych w stropodachach. Notowane
były również jaskółki oknówki (Delichon urbica), zakładające gniazda we wnękach okiennych
budynków.
Kolejnym gatunkiem ptaków bytujących w obrębie osiedli mieszkaniowych jest pustułka (Falco
tinnunculus), mały drapieżny ptak, który w miastach gniazduje m.in. na wysokich budynkach
mieszkalnych. W 2014 r. PTOP SALAMANDRA w ramach realizacji projektu „Czynna ochrona sokoła
pustułki w Poznaniu” zainstalowała 12 nowych budek lęgowych na sześciu wysokich blokach na
osiedlu Orła Białego10.
Drzewa i krzewy owocowe, najliczniej rosnące w południowo-wschodniej części projektu planu
na terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, o jadalnych owocach dla ptaków, przyciągają
również m.in. sikorki bogatki (Parus mjaor) i kwiczoły (Turdus pilaris).
Wszystkie wyżej wskazane gatunki ptaków objęte są ochroną gatunkową na podstawie
rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej
zwierząt.
Na omawianym terenie ssaki reprezentowane są głównie przez gatunki niewielkich rozmiarów,
które upodobały sobie bliskie sąsiedztwo ludzi, takie jak np. mysz polna (Apodemus agrarius), mysz
domowa (Mus musculus) i szczur wędrowny (Rattus norvigus).
2.9. Klimat lokalny
Według regionalizacji klimatycznej (Woś 1994) obszar objęty granicami planu, podobnie jak
obszar całego Poznania, należy do Regionu Środkowowielkopolskiego.
Warunki klimatyczne w Poznaniu w znacznym stopniu ukształtowane zostały poprzez
napływające w kierunku miasta masy powietrza. Dominującymi masami powietrza, szczególnie
w okresie letnim i jesiennym, są masy powietrza polarno - morskiego, które napływają znacznie
częściej niż powietrze polarno-kontynentalne. Najrzadziej pojawiają się masy powietrza arktycznego
oraz zwrotnikowego.
10
www.salamandra.org.pl
12
Najczęściej przemieszczającymi się nad terenami Poznania frontami są fronty chłodne,
powodujące znaczne wahania ciśnienia, odczuwalny spadek temperatury powietrza oraz wzrost
prędkości wiatru. Zjawiskom tym towarzyszy również występowanie opadów, często o znacznej
gwałtowności. Średnio w ciągu roku notowanych jest w Poznaniu 67 dni, w których przemieszczają się
fronty chłodne i 42, w których przemieszczają się fronty ciepłe. Najdłużej obserwowany jest okres
bezfrontowy i wynosi on 230 dni w roku.
Warunki klimatyczne w Poznaniu odzwierciedlają wartości elementów klimatu uzyskane
z pomiarów prowadzonych na stacji IMGW Poznań – Ławica. Elementy klimatu na wyżej wspomnianej
stacji, przedstawia poniższa tabela:
Tabela 1. Elementy klimatu w rejonie Poznań - Ławica (wg IMGW w Poznaniu)
OKRES
ROK 2010
WIELOLECIE
1971-2000
ROK 2010
WIELOLECIE
1971-2000
ROK 2010
WIELOLECIE
1971-2000
I
II
-6,5
-1,0
-1,2
-0,5
85
85
86
MIESIĄC
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
ŚREDNIA MIESIĘCZNA TEMPERATURA POWIETRZA (°C)
3,6
8,8
11,5
17,4
22,1
18,7
12,5
ROK
X
XI
XII
6,5
4,7
-5,6
7,7
8,2
3,2
0,3
8,3
ŚREDNIA MIESIĘCZNA WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA (%)
80
69
83
67
61
78
83
79
92
93
80
85
78
80
84
87
88
79
4,0
3,4
ŚREDNIA MIESIĘCZNA PRĘDKOŚĆ WIATRU (M/S)
4,0
3,7
3,4
3,0
3,1
3,1
3,3
3,8
3,8
4,1
3,6
3,9
3,8
4,0
3,3
3,8
3,9
3,5
3,2
7,7
72
3,7
13,5
69
3,3
16,4
72
3,3
18,3
72
3,2
17,7
74
2,8
13,0
3,0
ŚREDNIA MIESIĘCZNA WYSOKOŚĆ OPADU ATMOSFERYCZNEGO (MM)
ROK 2010
28
18
42
27
111
17
81
153
74
8
100
58
692
WIELOLECIE
29
23
33
31
47
62
76
56
44
35
33
39
508
1971-2000
Źródło: Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2010, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska; Poznań 2011;
http://www.poznan.pios.gov.pl/glowna/index.php
Średnia roczna suma opadów dla terenu Poznania należy do najniższych w kraju. Pomiary
wielkości opadów atmosferycznych dla posterunku Poznań - Ławica wykazały, że średnia wartość
opadu atmosferycznego z wielolecia (w okresie 1971 – 2000) wynosiła 508 mm. Natomiast w 2010 r.
roczna suma opadów atmosferycznych wynosiła 692 mm, co stanowiło 136% normy.
Rozkład temperatur, podobnie jak ilości opadów, ma charakter roczny. Najcieplejszym
miesiącem roku 2010 był lipiec – średnia miesięczna temperatura w Poznaniu wyniosła 22,1°C, z kolei
najniższe temperatury odnotowano w styczniu, kiedy średnia miesięczna temperatura wyniosła
w Poznaniu – 6,5°C. W skali roku średnia temperatura wynosi dla miasta Poznania 7,7°C.
Równie istotnymi czynnikami meteorologicznymi, wpływającymi na klimat miasta,
a w szczególności na stężenia i rozkład przestrzenny zanieczyszczeń powietrza, jest kierunek oraz siła
wiatru.
Dla obszaru Poznania stwierdzono największą częstotliwość występowania wiatrów
z sektora zachodniego, o dość niewielkiej sile – średnia roczna wartość wynosiła 3,6 m/s. Najwyższą
średnią miesięczną prędkość wiatru zanotowano w Poznaniu w 2010 r. w grudniu – 4,1 m/s. Z kolei
najniższa średnia miesięczna prędkość wiatru wystąpiła, podobnie jak w wieloleciu, w lecie, jednak
w czerwcu (3,0 m/s), a nie w sierpniu.
Rozkład kierunków wiatru w Poznaniu w 2010 r. charakteryzuje, podobnie jak w wieloleciu 1971
– 2000, zdecydowana przewaga wiatrów z sektora zachodniego oraz mały udział wiatrów
z kierunków N i NE (15%). Co istotne, w sierpniu i wrześniu zwiększyła się liczba ciszy, co może
przyczynić się do pogorszenia sytuacji aerosanitarnej w regionie. Tego typu sytuacje, charakteryzujące
się między innymi bardzo małymi prędkościami wiatru utrzymującymi się dłużej niż 48 godzin,
wystąpiły w Poznaniu, poza styczniem, również pod koniec września i października.
Wilgotność względna powietrza na terenie Poznania zależna jest od pory roku. W 2010 r.
na terenie Poznania nie wystąpiła susza hydrograficzna. Najwyższą wartość wilgotność osiąga
w okresie zimowym, w tym najwyższą w 2010 r. zanotowano w grudniu (93%). Natomiast najniższe
wartości występują w miesiącach letnich, takich jak czerwiec i lipiec, kiedy osiągnęła wartości 67%
i 61%.
Okres wegetacyjny w rejonie miasta Poznania należy do najdłuższych w kraju i wynosi
220 dni.
13
Należy podkreślić, że w przypadku terenów zurbanizowanych sposób ich zagospodarowania
powoduje modyfikację podstawowych parametrów meteorologicznych. Wśród nich należy wymienić
przede wszystkim szybsze nagrzewanie się powietrza w obrębie terenów zabudowanych z licznymi
powierzchniami utwardzonymi (np. szerokimi trasami komunikacyjnymi, parkingami). Ponadto, wysoka
blokowa zabudowa powoduje utrudnienia w swobodnych ruchach mas powietrza i powstawanie
turbulencji w bezpośrednim otoczeniu wysokich budynków. Istniejący układ zabudowy (długie
i wysokie budynki mieszkalne, położone prostopadle do dominującego kierunku przemieszczania mas
powietrza) może również utrudniać swobodne przewietrzanie obszaru osiedla.
2.10. Jakość powietrza atmosferycznego
W granicach projektu mpzp „Osiedle Orła Białego” w Poznaniu głównym źródłem
zanieczyszczeń powietrza są szlaki komunikacyjne, zwłaszcza ul. Bolesława Krzywoustego – główna
arteria komunikacyjna wyprowadzającą ruch z miasta w kierunku południowym, charakteryzująca się
wysokim natężeniem ruchu, oraz również ruchliwa ul. Żegrze. Emisję zanieczyszczeń do powietrza
w rejonie opracowania projektu planu powodują również indywidualne instalacje grzewcze
funkcjonujące w zabudowie mieszkaniowej i usługowej oraz instalacje technologiczne działające na
terenach produkcyjnych, położonych poniżej ul. Kurlandzkiej.
Instalacje grzewcze generują różne ilości zanieczyszczeń gazowych i pyłowych, których wielkość
zależy zarówno od rodzaju stosowanego paliwa, jak również i rodzaju nośnika ciepła. Obejmują one
m.in. tlenki siarki (głównie SO2), tlenki azotu, dwutlenek węgla oraz pyły o zróżnicowanym składzie
frakcyjnym (w tym pył PM10 i pył PM2,5).
Ruch komunikacyjny generuje emisję do atmosfery szeregu zanieczyszczeń gazowych,
powstających podczas spalania paliw płynnych w silnikach pojazdów, w tym m.in. węglowodorów
aromatycznych, dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, tlenku węgla oraz substancji pyłowych,
powstających w wyniku ścierania opon pojazdów i nawierzchni jezdni. Wspomniane wyżej szlaki
komunikacyjne stanowią wprawdzie istotne liniowe źródło zanieczyszczeń, należy jednak podkreślić, że
wyniki wielu szczegółowych analiz stężeń zanieczyszczeń powietrza w rejonie tras komunikacyjnych
(na terenie miasta Poznania) o podobnych parametrach i wskaźnikach natężenia ruchu pojazdów,
prowadzonych w ramach ocen oddziaływania na środowisko realizacji inwestycji drogowych, wskazują
na brak przekroczeń dopuszczalnych poziomów stężeń substancji poza granicami pasa drogowego. Nie
należy zatem spodziewać się występowania przekroczeń dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń
powietrza atmosferycznego na terenach przylegających do wymienionych głównych szlaków
komunikacyjnych, zlokalizowanych jednocześnie w granicach obszaru opracowania.
Ze względu na brak punktów pomiarowych, zlokalizowanych w granicach opracowania projektu
mpzp, analizę jakości powietrza atmosferycznego przeprowadzono na podstawie wykonywanej przez
WIOŚ rocznej oceny jakości powietrza dla poszczególnych stref, wyznaczonych w oparciu o ustawę
Prawo ochrony środowiska11. Teren będący przedmiotem niniejszego opracowania znajduje się
w granicach strefy aglomeracja poznańska12.
Wykonana przez WIOŚ w 2013 r. ocena jakości powietrza atmosferycznego pod kątem ochrony
zdrowia, obejmowała określenie stężeń dwutlenku azotu (NO2), dwutlenku siarki (SO2), tlenku węgla
(CO), benzenu (C6H6), pyłu PM2,5, pyłu PM10, benzo(α)pirenu (BaP), arsenu (As), kadmu (Cd), niklu
(Ni), ołowiu (Pb) i ozonu (O3).
Tabela 2. Klasyfikacja strefy aglomeracja poznańska w roku 2012 r. z uwzględnieniem kryteriów
określonych w celu ochrony zdrowia ludzi
Symbol klasy strefy dla poszczególnych substancji
NO2
SO2
CO
C6H6
pył PM2,5
pył PM10
BαP
As
Cd
Ni
Pb
O3
A
A
A
A
A
C
C
A
A
A
A
A
Źródło: Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2013; Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska 2014 r.
Stężenia NO2, SO2, CO, C6H6, pyłu PM2,5, As, Cd, Ni, Pb, O3, ocenianych pod kątem ochrony
zdrowia ludzi za 2013 r., nie przekraczały poziomów dopuszczalnych, w związku z tym aglomeracja
poznańska zaliczona została do klasy A.
11
12
art. 87 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1232, ze
zmianami)
Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2013, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
w Poznaniu, Poznań 2014 r.
14
W przypadku pyłu PM10 w 2013 r., podobnie jak w latach ubiegłych, zanotowano przekroczenia
dopuszczalnego poziomu dla 24-godzinnych stężeń. Na stacji pomiarowej zlokalizowanej przy
ul. Polanka zanotowano 44 przekroczenia 24-godzinnego stężenia dopuszczalnego, a na stacji przy
ul. Chwiałkowskiego – 48. Natomiast na stacjach pomiarowych zlokalizowanych przy ul. J. H.
Dąbrowskiego i przy ul. Szymanowskiego nie zanotowano tego typu przekroczeń. Na żadnym ze
stanowisk pomiarowych nie zanotowano natomiast przekroczeń dopuszczalnego średniego stężenia
rocznego (40µg/m3). Średnie stężenie dla roku, w zależności od stacji, wahały się od 21,0 do 32,4
µg/m3. Ze względu na występowanie przekroczeń dopuszczalnego stężenia 24-godzinnego pyłu PM10,
aglomeracja poznańska zakwalifikowana została do klasy C. Z przebiegu rocznej serii pomiarów
odczytać można wyraźną sezonową zmienność stężeń pyłu (wyższe w okresie zimnym, niższe
w sezonie letnim). Na stanowiskach pomiarowych pyłu PM10 w sezonie letnim nie odnotowano
przekroczeń dopuszczalnego poziomu substancji, w związku z czym można przypuszczać, że powodem
przekroczeń w sezonie grzewczym jest emisja niska.
Na wszystkich stanowiskach pomiarowych odnotowano podwyższone stężenie benzo(α)pirenu
przekraczające poziom docelowy, w związku z czym wszystkie strefy województwa, w tym i Poznań,
zostały zaliczone do klasy C.
Z uwagi na występowanie na terenie Poznania przekroczeń dopuszczalnych poziomów pyłu
PM10 oraz benzo(α)pirenu konieczne było podjęcie działań, których realizacja doprowadziłaby do
zmniejszenia emisji wspomnianych zanieczyszczeń do poziomów pozwalających na dotrzymanie
obowiązujących standardów jakości powietrza atmosferycznego. Dla pyłu PM10 program naprawczy
dla Poznania został opracowany już w latach ubiegłych. Wojewoda Wielkopolski wydał na mocy
Rozporządzenia Nr 39/07 z dnia 31 grudnia 2007 r. Program ochrony powietrza dla strefy –
aglomeracja Poznań13, określający m.in. podstawowe kierunki działań, których podjęcie było
niezbędne do przywrócenia standardów jakości powietrza w całej strefie. Realizacja wspomnianych
zadań nie doprowadziła jednak do wyeliminowania zjawiska występowania przekroczeń
dopuszczalnych stężeń pyłu PM10 w powietrzu. Z uwagi na powyższe, w 2012 r. Urząd Marszałkowski
Województwa Wielkopolskiego przystąpił do aktualizacji programu ochrony powietrza dla strefy –
aglomeracja poznańska w zakresie pyłu PM10, który został zatwierdzony uchwałą w sprawie
Aktualizacji Programu ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto Poznań)
w woj. Wielkopolskim14. We wspomnianym dokumencie przedstawiono szereg działań naprawczych,
których realizacja ma doprowadzić do zmniejszenia stężeń pyłu PM10 w granicach miasta do
poziomów dopuszczalnych. W kontekście analizowanego projektu mpzp najbardziej istotne są
działania naprawcze, polegające na wprowadzaniu odpowiednich rozwiązań i zapisów, dotyczących
m. in. kształtowania zabudowy w sposób zapewniający przewietrzanie miasta oraz ustalenia zakazu
stosowania paliw stałych w obrębie projektowanej zabudowy (w przypadku stosowania
indywidualnych systemów grzewczych).
W roku 2012, z uwagi na występowanie w obrębie poszczególnych stref przekroczeń poziomu
docelowego dla benzo(α)pirenu, Sejmik Województwa Wielkopolskiego podjął również uchwałę
w sprawie Programu ochrony powietrza w zakresie benzo-alfa-pirenu dla stref: Aglomeracja
Poznańska, Miasto Leszno, strefy gnieźnieńsko-wrzesińskiej oraz strefy pilsko-złotowskiej w woj.
Wielkopolskim15. Program wskazuje na szereg koniecznych do przeprowadzenia działań naprawczych,
przy czym z punktu widzenia dokumentów planistycznych najbardziej istotne są działania naprawcze
polegające na uwzględnianiu w planach zagospodarowania przestrzennego wymogów dotyczących
ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami. Działania te obejmują konieczność uwzględniania
w nowotworzonych lub aktualizowanych planach wymogów dotyczących zaopatrywania w ciepło
nowopowstających budynków z nośników niepowodujących nadmiernej emisji zanieczyszczeń do
powietrza oraz projektowanie linii zabudowy z uwzględnieniem przewietrzania miasta.
Podjęcie działań mających na celu ograniczenie emisji benzo(α)pirenu do poziomów
umożliwiających dotrzymanie obowiązujących standardów, jest szczególnie ważne w kontekście dużej
szkodliwości benzo(α)pirenu dla zdrowia ludzkiego (duża toksyczność przewlekła), a także roślinności,
gleb i wody.
13
14
15
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.
Uchwała Nr XXIX/561/12 z dnia 17 grudnia 2012 r. (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z dnia 15.01.2013 r., poz. 508)
Uchwała Nr XXIX/566/12 z dnia 17 grudnia 2012 r. (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z dnia 15.01. 2013 r., poz. 509)
15
2.11.
Klimat akustyczny
Tereny w obszarze projektu mpzp „Osiedle Orła Białego” w Poznaniu, o obecnym
zagospodarowaniu i użytkowaniu, opisanym w rozdziale 2.1. prognozy, podlegają w większości
ochronie akustycznej w środowisku – na mocy przepisów ustawy Prawo ochrony środowiska16 oraz
przepisów wykonawczych, czyli rozporządzenia w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu
w środowisku17 (które znacząco złagodziło wcześniejsze wymagania akustyczne dla terenów
narażonych na oddziaływanie hałasu komunikacyjnego, w tym wypadku głównie hałasu
samochodowego, będące przedmiotem poprzedniego rozporządzenia18, obowiązującego do dnia
1 października 2012 r.).
Ochroną akustyczną w środowisku objęte są tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej,
zabudowy mieszkaniowo-usługowej oraz zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, a także tereny
zabudowy usług oświaty, tj. teren szkoły podstawowej i trzech przedszkoli, czyli tereny zabudowy
związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży. Dopuszczalne poziomy hałasu
w środowisku, powodowanego przez drogi, w tym trasy tramwajowe, wyrażone wskaźnikami
długookresowego średniego poziomu dźwięku LDWN (w porze dzienno-wieczorno-nocnej) i LN (w porze
nocnej), które to wskaźniki mają zastosowanie do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie
ochrony przed hałasem – wynoszą aktualnie: w przypadku terenów zabudowy mieszkaniowej
wielorodzinnej oraz terenów zabudowy mieszkaniowo-usługowej – L*DWN = 68 dB i L*N = 59 dB,
a w przypadku terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz terenów zabudowy związanej
ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży – L*DWN = 64 dB i L*N = 59 dB, odpowiednio
w porze dzienno-wieczorno-nocnej i porze nocnej.
Ocenę zagrożenia hałasem samochodowym i tramwajowym, w stanie istniejącym
przeprowadzono na podstawie informacji zawartych w dokumentacji Mapy akustycznej miasta
Poznania 201219. Zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego i tramwajowego, wyrażone za
pomocą wskaźników LDWN i LN, dla terenów objętych ochroną akustyczną w środowisku, na wysokości
obserwatora 4 m od poziomu terenu, zilustrowano na obszarze analizowanego obszaru projektu planu
– w załączniku nr 4 dla hałasu samochodowego (od ul. Bolesława Krzywoustego i równoległej do niej
ul. Bobrzańskiej oraz ul. Żegrze i ul. Kurlandzkiej) oraz w załączniku nr 5 dla hałasu tramwajowego
(od trasy biegnącej w ul. Żegrze). Załącznik nr 4 nie zawiera informacji o oddziaływaniu akustycznym
hałasu samochodowego od pozostałych ulic zlokalizowanych w obszarze opracowania, czyli od
ul. Ślężańskiej, ul. Pyrzyczańskiej oraz pozostałych wewnętrznych ulic osiedlowych.
Z analizy plansz zamieszczonych na załączniku nr 4 wynika, że hałas samochodowy nie
przekracza dopuszczalnych standardów akustycznych w środowisku, L*DWN = 68 dB (w porze dziennowieczorno-nocnej) oraz L*N = 59 dB (w porze nocnej), jedynie wzdłuż ul. Żegrze – tj. wzdłuż
północnej granicy tereny osiedla Orła Białego. Skażone ponadnormatywnym hałasem samochodowym
są jednak pozostałe granice terenów zabudowy mieszkaniowej, w tym niekiedy nawet same budynki.
Przekroczenia dotyczą głównie pory dzienno-wieczorno-nocnej. Są to następujące tereny:
• teren zabudowy pomiędzy ul. Bobrzańską i ul. J. Piłsudskiego, na którym zlokalizowany jest
budynek mieszkalny wielorodzinny 12-kondygnacyjny – skażony hałasem samochodowym od
ul. Bolesława Krzywoustego i ul. Bobrzańskiej (teren i budynek),
• teren zabudowy przy skrzyżowaniu ul. Żegrze z ul. Kurlandzką, na którym zlokalizowane są dwa
budynki mieszkalne wielorodzinne 17-kondygnacyjne – skażony hałasem samochodowym od
ul. Żegrze i ul. Kurlandzkiej (tylko granice terenu),
• teren zabudowy wzdłuż południowo-zachodniego przebiegu ul. Kurlandzkiej, na którym
zlokalizowany jest budynek mieszkalny wielorodzinny 5-kondygnacyjny – skażony hałasem
samochodowym od ul. Kurlandzkiej (tylko granice terenu),
• teren zabudowy w rejonie zakrzywienia ul. Kurlandzkiej, na którym zlokalizowane są
bezpośrednio przy zewnętrznej granicy terenu dwa budynki mieszkalne wielorodzinne 17kondygnacyjne – skażony hałasem samochodowym od ul. Kurlandzkiej (tylko granice terenu).
Ponadto, hałas samochodowy przekracza dopuszczalne standardy akustyczne w środowisku,
L*DWN = 64 dB (w porze dzienno-wieczorno-nocnej) oraz L*N = 59 dB (w porze nocnej),
w następujących terenach zabudowy:
16
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1232, ze zmianami)
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku
(tekst jednolity Dz. U. z 2014 r., poz. 112)
18
(Dz. U. z 2007 r., Nr 120, poz. 826)
19
Mapa akustyczna miasta Poznania 2012, AkustiX, listopad 2012
17
16
•
•
•
teren szkoły podstawowej nr 64 – skażony hałasem samochodowym od ul. Żegrze (teren
i budynek, w porze dzienno-wieczorno-nocnej),
teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej szeregowej przy ul. Pyrzyczańskiej – skażony
hałasem samochodowym od ul. Kurlandzkiej (teren i zabudowa),
teren zabudowy mieszkaniowej szeregowej jw. oraz teren zabudowy mieszkaniowo-usługowej,
w rejonie skrzyżowania ul. Kurlandzkiej i ul. Bobrzańskiej – skażony hałasem samochodowym
od ul. Kurlandzkiej oraz ul. Bobrzańskiej i ul. Bol. Krzywoustego (teren i zabudowa).
Ponieważ wykorzystana dokumentacja Mapy akustycznej miasta Poznania 201220 ilustruje
zasięgi oddziaływania dla obserwatorów umieszczonych na wysokości 4 m nad poziomem terenu,
warunki akustyczne na wyższych piętrach mogą różnić się od przedstawionych. Z uwagi na większe
odległości od źródeł hałasu, poziomy dźwięku mogą być mniejsze. Niemniej, odczuwalne wrażenie
uciążliwości akustycznej będzie gorsze – z uwagi na większy na wyższych wysokościach wpływ
oddziaływania źródeł zagrożeń akustycznych, rozmieszczonych dalej od osiedla – od analizowanych
źródeł hałasu samochodowego, czyli wyższe tło akustyczne w środowisku.
Obecnie nie stwierdza się zagrożeń akustycznych, związanych z występowaniem innych
zidentyfikowanych źródeł hałasu samochodowego, zlokalizowanych w obszarze projektu planu, czyli
z przejazdami pojazdów ulicami publicznymi i wewnętrznymi – w obszarze wewnętrznej części
opracowania, chociaż zakłócenia takie mogą występować. Brak jest jednak informacji o ich uciążliwym
akustycznie odbiorze.
Z kolei, z analizy plansz ilustrujących zasięgi oddziaływania hałasu tramwajowego w porze
dzienno-wieczorno-nocnej i porze nocnej – na załączniku nr 5 – wynika, że hałas tramwajowy nie
przekracza dopuszczalnych standardów akustycznych w środowisku, L*DWN = 68 dB i L*N = 59 dB,
wymaganych dla terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, a nawet poziomu LDWN = 64 dB
– wymaganego dla terenu szkoły podstawowej nr 64, położonych przy granicy z ul. Żegrze. Poziomy
hałasu tramwajowego kształtują się na granicy terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej na
poziomach niższych o ok. ∆L = 8-10 dB od kryteriów wymaganych dla terenów zabudowy
mieszkaniowej wielorodzinnej, zarówno dla LDWN, jak i dla LN, oraz na poziomie niższym co najmniej
o co najmniej ok. 4 dB od kryterium wymaganego w porze dzienno-wieczorno-nocnej dla terenów
zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży. Nie oznacza to jednak, że
hałas tramwajowy nie jest słyszalny na terenie osiedla Orła Białego, szczególnie zaś na terenach
położonych bezpośrednio przy granicy z ul. Żegrze, w której biegnie trasa tramwajowa, obsługująca
obecnie trzy linie.
W związku z powyższym, nie zachodzą okoliczności uzasadniające uwzględnienie w dalszych
pracach nad projektem planu postulatów Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Poznaniu21,
dotyczących potrzeby zastosowania urządzeń lub konstrukcji zapewniających ograniczenie szkodliwego
oddziaływania drgań i hałasu od taboru szynowego. Nie zachodzi również potrzeba odsunięcia
budynków mieszkalnych, bo są one obecnie zlokalizowane w bezpiecznej odległości co najmniej ok.
70 m od środka torowiska, oraz w odległości ok. 45 m – w przypadku budynku szkoły podstawowej
nr 64.
Na obszarze objętym opracowaniem nie są zlokalizowane zakłady przemysłowe. Aktualna Mapa
akustyczna miasta Poznania 201222 wykazuje jednak ponadnormatywne oddziaływanie akustyczne
źródła hałasu przemysłowego – w południowej części terenu osiedla Orła Białego, powodowane
działalnością instalacji na terenie firmy IBP Instalfittings Sp. z o.o., zlokalizowanej
przy ul. Obodrzyckiej 61. W rejonie południowej granicy terenów zabudowy mieszkaniowej
wielorodzinnej osiedla Orła Białego przekroczenia dopuszczalnych standardów akustycznych
w środowisku – L*DWN = 55 dB i L*N = 45 dB – wynoszą ok. ∆LDWN = 3 dB oraz ∆LN = 7 dB,
odpowiednio w porze dzienno-wieczorno-nocnej i porze nocnej, od tzw. „pozostałych obiektów
i działalności będącej źródłem hałasu” (na podstawie obowiązującego rozporządzenia w sprawie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku23). Zasięgi oddziaływania hałasu przemysłowego
w analizowanym obszarze, przedstawione w Mapie akustyczna miasta Poznania 201224, zostały
oparte na wynikach badań i analiz akustycznych, wykonywanych w związku z wydaną przez Wojewodę
20
Mapa akustyczna miasta Poznania 2012, AkustiX, listopad 2012 r.
21
Pismo Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Poznaniu, z dnia 10 października 2014 r. (znak: TN/073/12272957/2014)
22
23
24
17
Wielkopolskiego w 2007 r. – decyzją o pozwoleniu zintegrowanym25. Obecnie sytuacja uległa
częściowej zmianie, bo na prowadzenie instalacji odlewni brązu na terenie IBP Instalfittings Sp. z o.o.
została wydana przez Marszałka Województwa Wielkopolskiego – zmiana decyzji o pozwoleniu
zintegrowanym, z dnia 03 września 2014 r.26. W tej ostatniej decyzji stwierdza się m.in., że:
„Z przedstawionej we wniosku analizy wynika, iż działalność instalacji nie spowoduje przekroczenia
akustycznych standardów ochrony środowiska na granicy terenów wymagających ochrony
akustycznej. W związku z powyższym nie określa się metod ochrony przed hałasem. W celu
ograniczenia rozprzestrzeniania się hałasu z terenu Zakładu należy dbać o stan techniczny ww.
urządzeń.”. Ponadto, w dziedzinie monitoringu hałasu decyzja ta stwierdza, że: „Okresowe pomiary
hałasu w środowisku należy przeprowadzać raz na dwa lata, zgodnie z obowiązującymi przepisami
w sprawie wymagań z zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji. Punkty pomiarowe należy
lokalizować w najbliższych terenach objętych ochroną przed hałasem.”. Oznacza to, że
ponadnormatywne oddziaływanie hałasu przemysłowego na teren Osiedla Orła Białego, nie powinno
być już obserwowane. Potwierdzeniem tego stanu warunków akustycznych wokół IBP Instalfittings
Sp. z o.o. będą wyniki badań hałasu – tzw. emisji krótkotrwałych, które mają być wykonane przed
inwestora w ciągu dwóch lat.
Ponadto, na terenie osiedla Orła Białego nie stwierdza się występowania uciążliwości
akustycznych, związanych z występowaniem usług czy innych źródeł hałasu, chociaż zakłócenia takie
mogą występować. Do tego typu funkcji i obiektów można zaliczyć zlokalizowane w obszarze planu:
stację paliw i myjnię samochodową, pawilony handlowe Lidl czy KFC, ryneczek, budynek handlowy
ze sklepami, w tym: Klub Malucha i Dom Kultury „Na pięterku”, oraz pozostałe obiekty usługowe,
np. weterynarz, a także kościół pw. św. Mateusza. Nie ma jednak informacji o uciążliwym akustycznie
oddziaływaniu takich potencjalnych źródeł hałasu.
Hałas lotniczy, związany z przelotami samolotów na lotnisko Poznań-Ławica oraz PoznańKrzesiny – na podstawie informacji zawartych w aktualnej Mapie akustycznej miasta Poznania 201227
– nie obejmuje granic obszaru projektu planu.
Podobnie, na obszar projektu planu nie oddziałuje hałas kolejowy, w związku ze znacznym
oddaleniem torowisk i szlaków kolejowych, w tym przede wszystkim nie oddziałuje kolejowa stacja
przeładunkowa na Franowie, a także trasy linii kolejowych: nr 272 Kluczbork – Poznań Główny, nr 352
Swarzędz – Poznań Starołęka oraz nr 394 Poznań Krzesiny – Kobylnica, położone najbliżej obszaru
opracowania.
Podsumowując należy stwierdzić, że w stanie istniejącym warunki akustyczne w środowisku,
w obszarze projektu planu „Osiedle Orła Białego” w Poznaniu nie są korzystne jedynie na
zewnętrznych granicach terenów zabudowy wymagających zapewnienia odpowiednich standardów
akustycznych w środowisku. Na analizowany obszar planu przede wszystkim oddziałuje hałas
samochodowy z ul. Bolesława Krzywoustego i ul. Bobrzańskiej, a także z ul. Żegrze i ul. Kurlandzkiej.
Oddziaływanie akustyczne tras tramwajowych w ul. Żegrze, jest znikome. Obszar projektu planu
nie jest skażony hałasem kolejowym i hałasem lotniczym, jak również hałasem przemysłowym.
2.12. Jakość wód
Na obszarze projektu planu nie występują zbiorniki i cieki wodne, w związku z czym nie określa
się informacji w tym zakresie. Jak wcześniej wspomniano, analizowany obszar położony jest w obrębie
dwóch jednolitych części wód – JCWP Warta od Kopli do Cybiny i JCWP Cybina. W 2013 r. potencjał
ekologiczny JCWP Warta od Kopli do Cybiny określany był jako umiarkowany, natomiast stan
ekologiczny JCWP Cybina jako dobry.
Analizy jakości wód podziemnych na potrzeby niniejszego opracowania wykonano w oparciu
o ocenę jakości wód podziemnych prowadzoną dla jednolitych części wód podziemnych (JCWPd),
prowadzoną przez Państwowy Instytut Geologiczny (PIG). Analizowany obszar, podobnie jak obszar
całego miasta, położony jest w granicach jednolitej części wód podziemnych nr 62.
W roku 2013 ocena jakości wód podziemnych została wykonana w oparciu o rozporządzenie
Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód
podziemnych. Badania przeprowadzono w ramach monitoringu operacyjnego i objęto nimi 67 punkty
25
26
27
Decyzja Wojewody Wielkopolskiego o pozwoleniu zintegrowanym – udzielona na prowadzenie instalacji na terenie
IBP Instalfittings Sp. z o.o., z dnia 3 grudnia 2007 r. (znak: SR.VII-9.6600-90/07)
Decyzja Marszałka Województwa Wielkopolskiego o zmianie dotychczasowej decyzji o pozwoleniu zintegrowanym – udzielonej
na prowadzenie instalacji odlewni brązu na terenie IBP Instalfittings Sp. z o.o., z dnia 3 września 2014 r. (znak: DSR-II1.7222.28.2014)
18
pomiarowe. Żaden z punktów pomiarowych nie był położony w granicy miasta Poznania. Zakres badań
obejmował wskaźniki ogólne takie jak: odczyn, temperatura, przewodność elektrolityczna, tlen
rozpuszczony, ogólny węgiel organiczny oraz wskaźniki nieorganiczne: amoniak, antymon, arsen,
azotany, azotyny, bor, bar, beryl, chlorki, chrom, cyjanki, cynk, fluorki, fosforany, glin, kadm, kobalt,
magnez, molibden, mangan, miedź, nikiel, ołów, potas, rtęć, selen, siarczany, sód, srebro, tytan,
wapń, wodorowęglany, fenole, żelazo.
Z uwagi na brak lokalizacji punktów pomiarowo-kontrolnych na analizowanym terenie, dla
oceny jakości wód podziemnych przyjęto dane zebrane dla punktów pomiarowych zlokalizowanych
w granicach powiatu poznańskiego (9 punktów). W punktach tych stwierdzono występowanie wód
podziemnych o zróżnicowanej jakości. Wody II klasy (dobrej jakości) odnotowano w miejscowości
Głęboczek, gm. Murowana Goślina (nr 2566). W pozostałych punktach pomiarowych stwierdzono
wody III klasy (zadowalającej jakości). Są to następujące lokalizacje punktów: Biskupice (nr 1258),
Kalwy, gm. Buk (nr 1278), Buk (nr 1279), Dakowy Suche, gm. Buk (nr 1282), Pobiedziska (nr 2547),
Czerlejnko, gm. Kostrzyn (nr 2549), Kamionki (nr 2563), Gruszczyn (nr 2564)28.
W 2013 r. stan chemiczny JCWPd nr 62 określono jako dobry29.
2.13. Dziedzictwo kulturowe
Na terenie objętym projektem planu „Osiedle Orła Białego” znajdują się dwa schrony
mobilizacyjne piechoty, które objęte są ochroną konserwatorską na podstawie wpisu do rejestru
zabytków decyzją z dnia 25.05.1983 r., nr A 245. Schrony pochodzą z 1914 r. i położone są w liniach
rozgraniczających ul. Bolesława Krzywoustego. Ponadto, zgodnie z wnioskiem Biura Miejskiego
Konserwatora Zabytków, na obszarze osiedla występują również rozpoznane stanowiska
archeologiczne, jednak o niewielkiej wartości. Poza tymi obiektami na obszarze projektu planu nie są
zlokalizowane inne zabytki oraz inne cenne kulturowo elementy zagospodarowania terenów.
3.
ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
REALIZACJI PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW
CHRONIONYCH NA PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY
Na obszarze objętym projektem mpzp „Osiedle Orła Białego” w Poznaniu nie są zlokalizowane
obszary objęte prawną ochroną w formie: parku narodowego, rezerwatu przyrody, parku
krajobrazowego, obszaru chronionego krajobrazu, obszaru Natura 2000, zespołu przyrodniczokrajobrazowego, użytku ekologicznego, stanowiska dokumentacyjnego, pomników przyrody,
ustanowione w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Najbliżej położonymi
obszarami prawnie chronionymi są forty, w przeszłości współtworzące Twierdzę Poznań,
a współcześnie włączone do Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 jako obszar mający znaczenie
dla Wspólnoty „Fortyfikacje w Poznaniu” (PLH300005). Obszar „Fortyfikacje w Poznaniu” powołany
został w celu ochrony unikatowych miejsc zimowania nietoperzy, w tym gatunków wskazanych w
Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej. W kierunku północno-wschodnim od obszaru projektu planu,
przy ul. Piaśnickiej, znajduje się Fort IIa (w odległości powyżej 500 m), a w kierunku południowowschodnim, przy ul. Sarbinowskiej – Fort II (w odległości powyżej 250 m). Jak podają źródła
literaturowe, w przypadku fortyfikacji najbardziej istotnym zagrożeniem dla zachowania zimowisk
nietoperzy są działania powodujące zmianę mikroklimatu panującego w fortach, m.in. szczelne
zamykanie otworów wlotowych zaburzające cyrkulację powietrza, osuszanie podziemi oraz zbyt częsta
obecność człowieka w fortach w trakcie hibernacji nietoperzy. Działania te dotyczą zatem zasad
funkcjonowania samych obiektów fortecznych i nie są bezpośrednio związane ze sposobem
zagospodarowania terenów położonych w ich sąsiedztwie. Obszar projektu mpzp „Osiedle Orła
Białego” w Poznaniu nie posiada bezpośredniego powiązania przyrodniczego z żadnym ze
wspomnianych powyżej obszarów chronionych, w związku z czym realizacja ustaleń projektu planu nie
powinna powodować bezpośredniego zagrożenia dla ochrony przedmiotu i integralności obszaru
„Fortyfikacje w Poznaniu”.
Na omawianym obszarze występują natomiast gatunki zwierząt objęte ochroną gatunkową30,
w tym gatunki chronionych ptaków, wskazane w rozdziale 2.8. prognozy. W związku z powyższym,
28
29
Ocena jakości wód podziemnych w punktach pomiarowych sieci krajowej w ramach monitoringu operacyjnego stanu
chemicznego wód podziemnych w 2013 r.(wg. badań PIG)
Interpretacja wyników monitoringu operacyjnego, ocena stanu chemicznego oraz przygotowanie opracowania o stanie
chemicznym jednolitych części wód podziemnych zagrożonych nieosiągnięciem dobrego stanu, stan na 2013 r., PIG,
Warszawa, lipiec 2014 r.
19
w trakcie realizacji wszelkich inwestycji, również tych stanowiących realizację ustaleń planu
miejscowego, należy respektować zakazy i ograniczenia, ustanowione w przepisach odrębnych
w stosunku do chronionych gatunków zwierząt, w tym w ustawie o ochronie przyrody, rozporządzeniu
w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Dotyczą one m.in. zakazu niszczenia siedlisk i ostoi
chronionych gatunków zwierząt, zabijania i okaleczania chronionych gatunków zwierząt, niszczenia ich
gniazd, płoszenia i niepokojenia chronionych gatunków zwierząt.
Na omawianym obszarze nie występują pozostałe obszary chronione, podlegające ochronie na
podstawie innych przepisów prawa, np. lasy, obszary ochronne zbiorników wód śródlądowych, strefy
ochronne ujęć wody, obszary ciche w aglomeracji. Omawiany obszar nie jest również zlokalizowany
w zasięgu obszarów ograniczonego użytkowania lub obszarów narażonych na niebezpieczeństwo
powodzi. Należy również podkreślić, że środowisko przyrodnicze i krajobraz analizowanych terenów
w całości zostały zantropizowane i pozbawione naturalnych uwarunkowań siedliskowych. Rozwój
rozległych terenów zabudowanych w otoczeniu osiedla Orła Białego oraz licznych szlaków
komunikacyjnych (drogowych i kolejowych) pozbawił również omawiany obszar powiązań
przyrodniczych z cennymi przyrodniczo obszarami wchodzącymi w skład wschodniego
i południowego klina zieleni. Biorąc powyższe pod uwagę, nie stwierdzono występowania ograniczeń
w realizacji założeń projektu mpzp, wynikających z występowania na omawianym obszarze obszarów
prawnie chronionych oraz obszarów cennych przyrodniczo.
W granicach projektu mpzp nie stwierdzono również występowania istotnych problemów
ochrony środowiska wynikających z braku dostępu do sieci infrastruktury technicznej. Tereny położone
w granicach analizowanego obszaru posiadają dostęp do sieci wodociągowej, kanalizacji sanitarnej
i deszczowej, gazociągu, sieci elektroenergetycznej, sieci ciepłowniczej. Poprawne funkcjonowanie
systemów zaopatrzenia w wodę i ciepło oraz odprowadzania ścieków powstających na tym obszarze
w sposób znaczący zmniejsza ryzyko znacznego zanieczyszczenia poszczególnych elementów
środowiska.
Przebieg sieci infrastruktury technicznej powoduje powstanie pewnych wymogów i ograniczeń
w zagospodarowaniu lub użytkowaniu terenów. Stosownie do wniosków gestorów tych sieci, polegają
one na konieczności zachowania tzw. stref ochronnych od sieci (określanych przez gestorów również
pasami roboczymi, technologicznymi lub w przypadku sieci gazowej strefami kontrolowanymi),
w których nie lokalizuje się zabudowy stałej i tymczasowej, zadrzewień i innych trwałych form
zagospodarowania. Szerokości te ustalane są bądź przez gestorów sieci (np. w przypadku sieci
wodociągowej, kanalizacyjnej, elektroenergetycznej), bądź określone są w przepisach odrębnych
(w przypadku sieci gazowej).
Do istniejących na analizowanym obszarze problemów związanych z ochroną środowiska należy
z kolei zagrożenie hałasem samochodowym i przekroczenia dopuszczalnych standardów akustycznych
w środowisku – na granicach terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i szkoły podstawowej
nr 64, bezpośrednio sąsiadujących z terenami komunikacyjnymi. Zagrożone hałasem samochodowym
są także budynki wielorodzinne lub ich części, zlokalizowane bezpośrednio przy ul. Bobrzańskiej oraz
ul. Żegrze (w rejonie ul. J. Piłsudskiego), a także zabudowa mieszkaniowa szeregowa i mieszkaniowousługowa – w rejonie ul. Kurlandzkiej i ul. Bobrzańskiej.
Hałas komunikacyjny samochodowy od wymienionych ulic związany jest z odległością od tych
źródeł hałasu oraz z natężeniem i strukturą ruchu komunikacyjnego. Znaczne zagrożenia wiążą się
z sąsiedztwem ul. Bolesława Krzywoustego, która jest fragmentem drogi krajowej nr 11 – w granicach
miasta Poznania, w związku z czym poza ruchem miejskim, prowadzi również ruch tranzytowy do
i z Poznania. Z kolei, ul. Żegrze i ul. Kurlandzka charakteryzują się dużym natężeniem ruchu
miejskiego, ale bez udziału już tak dużego ruchu tranzytowego i pojazdów ciężkich w potoku.
Biorąc pod uwagę stwierdzone przekroczenia jakości powietrza w zakresie pyłu PM10
i benzo(α)pirenu dla strefy aglomeracja poznańska, przedstawione i przeanalizowane w rozdz. 2.10
prognozy, istotnym aspektem projektowanego planu będzie również zaproponowanie odpowiednich
rozwiązań, których realizacja służyć będzie zmniejszaniu stężeń powyższych substancji do poziomów
dopuszczalnych.
30
na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.
U. z 2014 r. poz. 1348)
20
4.
INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU
4.1. Cel opracowania projektu planu
Stosownie do zapisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym, głównym celem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Osiedle Orła
Białego” w Poznaniu jest ustalenie przeznaczenia terenów oraz określenie sposobów ich
zagospodarowania i zabudowy.
Uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia mpzp dla omawianego obszaru wywołano
na wniosek Radnego Rady Miasta Poznania, Pana Mariusza Wiśniewskiego. Wniosek dotyczył objęcia
miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego terenów wszystkich osiedli ratajskich.
Sporządzenie i uchwalenie mpzp „Osiedle Orła Białego” pozwoli na:
• określenie zasad zagospodarowania terenu,
• zdefiniowanie zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego na danym terenie,
• określenie docelowego układu i powiązań komunikacyjnych,
• stworzenie podstawy prawnej do wydawania racjonalnych z urbanistycznego punktu widzenia
decyzji administracyjnych na obszarze objętym planem.
4.2. Ustalenia projektu planu
Projekt planu składa się z części tekstowej, sporządzonej w formie projektu uchwały Rady
Miasta Poznania oraz z części graficznej – rysunku projektu planu, sporządzonego w skali 1:2 000.
W zakresie przeznaczenia terenów w projekcie planu wyznaczono:
• tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej (1-10MW),
• tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (1-5MN),
• tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej (1-4MN/U),
• tereny zabudowy usługowej (1-9U),
• tereny zabudowy usługowej – oświaty (1-4UO),
• tereny zabudowy usługowej – ochrony zdrowia (UZ),
• tereny zabudowy usługowej – sakralnej (UK),
• teren sportu i rekreacji (US),
• teren zieleni urządzonej (ZP),
• tereny infrastruktury technicznej – elektroenergetyki (1E, 2E),
• tereny dróg publicznych (1KD-GP, 2KD-GP, KD-G, 1KD-Z, 2KD-Z, 1-3KD-D),
• tereny dróg wewnętrznych (1-14KDWxs, 1-3KDWx, KDWxr),
• tereny dróg wewnętrznych – parkingi (1-7KDWpp).
Projekt mpzp utrzymuje obecną strukturę funkcjonalną osiedla Orła Białego, z dominującym
udziałem terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, które uzupełnione zostały terenami
gwarantującymi prawidłowe funkcjonowanie dużego osiedla mieszkaniowego, a więc: terenami
usługowymi (głównie usług podstawowych), dużym terenem zieleni urządzonej, nowym terenem
sportu i rekreacji, a także terenami komunikacyjnymi i infrastrukturalnymi.
Na terenach MW ustalono lokalizację budynków mieszkalnych zgodnie z wyznaczonymi na
rysunku planu nieprzekraczalnymi liniami zabudowy, które są wyznaczone po obrysie obecnie
istniejących budynków. Tym samym projekt zachowuje obecnie istniejące budynki mieszkalne,
uniemożliwiając jednocześnie realizację na terenie osiedla nowych inwestycji mieszkaniowych
wielorodzinnych. Dopuszczono jedynie lokalizację usług w kondygnacji parteru lub kondygnacji
podziemnej budynków wielorodzinnych, lokalizację usług w pomieszczeniach zlokalizowanych na
ostatniej kondygnacji budynku (z wyjątkiem terenów 5MW i 9MW), lokalizację boisk i budowli
sportowych oraz garaży wyłącznie w kondygnacjach podziemnych budynków mieszkalnych.
W zakresie zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego na terenach MW projekt ustala
zachowanie istotnych i charakterystycznych elementów zagospodarowania terenów mieszkaniowych,
w tym: istniejących przejść bramowych, wskazanych na rysunku planu na terenach 1MW, 6MW
i 7MW, istniejącego ciągu pieszego wskazanego na terenie 7MW oraz istniejącej zieleni urządzonej
wskazanej w otoczeniu bloków na terenach 1MW, 2MW, 3MW, 6MW i 7MW. Zakazano natomiast
lokalizacji obiektów i urządzeń, które mogłyby wpływać negatywnie na ład przestrzenny osiedla,
w tym m.in.: wolno stojących garaży jedno- lub wielostanowiskowych, tymczasowych obiektów
budowlanych, z wyjątkiem: obiektów sportowych i obiektów związanych z ich obsługą i obiektów
związanych z urządzaniem imprez masowych, napowietrznych sieci infrastruktury technicznej.
Zakazano też lokalizacji w budynkach mieszkalnych lokali użytkowych o powierzchni sprzedaży
jednego lokalu większej niż 200 m2, Ponadto, na terenach MW dopuszczono lokalizację m.in.:
21
kondygnacji podziemnych, ciągów pieszych innych niż wskazany na rysunku planu, ścieżek
rowerowych, dojść, dojazdów i parkingów, obiektów małej architektury, w tym placów zabaw.
Tereny usługowe wyznaczone zostały w zdecydowanej większości w obrębie obecnie
funkcjonujących obiektów usługowych. Zachowano zatem wszystkie funkcjonujące na osiedlu obiekty
oświatowe (1-4UO), służby zdrowia (UZ), sakralne (UK) oraz inne usługowe (1-9U), w tym m.in.
administracyjne i handel. Również duży fragment terenu pomiędzy ul. Bobrzańską a ul. Bolesława
Krzywoustego, zgodnie z obecnym użytkowaniem, przeznaczony został pod funkcje usługowe (1,2U).
Zgodnie z projektem, nowa zabudowa usługowa przewidywana jest głównie na terenach 2U
(w miejscu obecnego nieużytku), 3U i 7U. Na terenie UK dopuszczono lokalizację budynków
mieszkalno-administracyjnych lub innych towarzyszących obiektom kultu religijnego oraz pomnika. Na
terenach UO i UZ dopuszczono lokale użytkowe pełniące funkcję inną niż oświatowa i ochrony
zdrowia (o powierzchni całkowitej nie większej niż 20% powierzchni całkowitej jednego budynku),
natomiast na terenach 1-3U, z uwagi na istniejące skażenie hałasem samochodowym, wprowadzono
zakaz lokalizacji zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, domów
opieki społecznej lub szpitali.
W zakresie zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego na terenach usługowych
ustalono zakaz lokalizacji obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży większej niż 400 m2, przy
czym na terenach: 1U, 2U i 8U dopuszczono lokalizację obiektów handlowych o powierzchni
sprzedaży nie większej niż 2000 m2. Zakazano też sytuowania wolno stojących garaży
jednostanowiskowych, tymczasowych obiektów budowlanych (z wyjątkiem tymczasowych obiektów
sportowych i obiektów związanych z ich obsługą i przekryć namiotowych, pneumatycznych lub
balonowych dla boisk i budowli sportowych na terenach UO oraz tymczasowych obiektów handlowousługowych na czas trwania imprez okolicznościowych na terenach UZ, UO i UK), a także
napowietrznych sieci infrastruktury technicznej.
Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (MN) oraz mieszkaniowo-usługowe (MN/U),
wyznaczone przy ul. Ślężańskiej i ul. Pyrzyczańskiej, obejmują wyłącznie istniejącą zabudowę. Projekt
nie przewiduje natomiast rozwoju nowych terenów zabudowy jednorodzinnej w obrębie osiedla, a dla
istniejącej zabudowy przy ul. Ślężańskiej (MN/U) wprowadzono dodatkowo możliwość zmiany
użytkowania istniejących budynków mieszkalnych na usługowe. Zgodnie z obecnym
zagospodarowaniem, na terenie 1MN ustalono lokalizację budynków bliźniaczych, na terenach
2-5MN budynków szeregowych, a na terenach MN/U budynków wolno stojących. Na terenach MN
ustalono lokalizację nie więcej niż jednego budynku mieszkalnego na działce budowlanej i zakaz
lokalizacji wolno stojących budynków pomocniczych, natomiast na terenach MN/U lokalizację na
jednej działce budowlanej nie więcej niż dwóch budynków: mieszkalnego i pomocniczego albo
mieszkalnego i usługowego, albo usługowego i pomocniczego, albo mieszkalno-usługowego
i pomocniczego.
W zakresie zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego na terenach MN i MN/U
ustalono zakaz lokalizacji ogrodzeń pełnych oraz ogrodzeń z betonowych elementów
prefabrykowanych (z wyjątkiem terenów graniczących bezpośrednio przy ul. Kurlandzkiej, gdzie
ogrodzenia pełne dopuszczono), tymczasowych obiektów budowlanych, napowietrznych sieci
infrastruktury technicznej, urządzeń reklamowych oraz szyldów z wykorzystaniem ekranów
plazmowych lub typu LED.
W północnej części osiedla – pomiędzy kościołem pw. św. Mateusza oraz Szkołą Podstawową nr
64 im. Marii Konopnickiej, w obrębie obecnego nieużytku, wyznaczono nowy teren sportu i rekreacji
US. Dopuszczono na nim lokalizację maksymalnie 2 budynków sportowo-rekreacyjnych oraz
wydzielenie w budynku sportowo-rekreacyjnym lokali usługowych pełniących funkcję towarzyszącą,
o powierzchni całkowitej nie większej niż 10% powierzchni całkowitej danego budynku. Powierzchnia
zabudowy nie może przekraczać 30% powierzchni działki budowlanej, a minimalna powierzchnia
biologicznie czynna wynosi 40% powierzchni działki budowlanej. Nowa zabudowa będzie niska – do
2 kondygnacji nadziemnych i nie więcej niż 12 m dla budynków sportowo-rekreacyjnych oraz nie
więcej niż 5 m dla obiektów służących obsłudze boisk lub budowli sportowych.
Na terenie US dopuszczono lokalizację tymczasowych obiektów sportowych i obiektów
związanych z ich obsługą, tymczasowych obiektów handlowo-usługowych na czas trwania imprez
okolicznościowych, kondygnacji podziemnych, obiektów małej architektury, w tym placów zabaw,
parkingów naziemnych wyłącznie jako parkingów, na których każde 5 stanowisk postojowych dla
samochodów przedzielone jest zielenią wysoką, ciągów pieszych lub pieszo-rowerowych, ścieżek
rowerowych, dojść i dojazdów.
22
W środkowej części osiedla wyznaczono duży teren zieleni urządzonej ZP. Obejmuje on
istniejące kompleksy urządzonej zieleni osiedlowej oraz fragment obecnie niezagospodarowanego
terenu, położonego w centralnej części osiedla. Na terenie ZP ustalono powierzchnię biologicznie
czynną nie mniejszą niż 70% powierzchni działki budowlanej, wprowadzenie nowych nasadzeń zieleni,
w tym zieleni wysokiej, lokalizację obiektów małej architektury, przebieg ciągu pieszego lub pieszorowerowego, wskazanego na rysunku planu (o szerokości nie mniejszej niż 3 m). Dopuszczono
również lokalizację niekubaturowych budowli sportowo-rekreacyjnych, boisk i placów zabaw, urządzeń
rekreacji plenerowej lub urządzeń związanych z organizacją parku, lokalizację ciągów pieszych lub
pieszo-rowerowych innych niż wskazane na rysunku planu, ścieżek rowerowych oraz zachowanie
istniejących budynków usługowych, bez prawa ich rozbudowy i nadbudowy. Zakazano natomiast
lokalizacji tymczasowych obiektów budowlanych (z wyjątkiem budynków sportowych i obiektów
związanych z ich obsługą, obiektów związanych z urządzaniem imprez masowych), napowietrznych
sieci infrastruktury technicznej oraz stacji transformatorowych.
Tereny infrastruktury technicznej elektroenergetyki 1E i 2E oraz gazownictwa G obejmują
istniejące obiekty – dwie stacje transformatorowe 15/0,4 KV i stację redukcyjną gazu II stopnia.
Projekt ustala zachowanie tych obiektów.
Projekt planu nie przewiduje zasadniczych zmian w zakresie układu komunikacyjnego. Zgodnie
z obecnym zagospodarowaniem wyznaczono tereny dróg klasy głównej ruchu przyspieszonego
1,2KD-GP, stanowiące fragmenty ul. Bolesława Krzywoustego wraz z węzłem drogowym w rejonie
skrzyżowania z ul. Żegrze, teren drogi klasy głównej KD-G, stanowiący fragment ul. Żegrze, tereny
dróg klasy zbiorczej 1,2KD-Z, stanowiące fragmenty ul. Bobrzańskiej i ul. Kurlandzkiej, tereny dróg
klasy dojazdowej 1-3KD-D – ul. Ślężańska i ul. Pyrzyczańską oraz liczne wewnętrzne drogi osiedlowe
– pieszo-jezdnie 1-14KDWxs, chodnik KDWx i chodniki wraz ze ścieżkami rowerowymi 1-3KDWxr.
Projekt planu ustalił dopuszczenie stosowania na terenach dróg publicznych i wewnętrznych
dodatkowych, innych niż ustalone planem, elementów układu komunikacyjnego, w tym rozwiązań
przeciwhałasowych, z wyjątkiem ekranów akustycznych, które dopuszczone zostały jedynie na
terenach: 1KD-GP, 2KD-Z – wzdłuż granicy z terenami zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej
2-4MN oraz 1KD-Z – na odcinku od ul. Kurlandzkiej do istniejącego zjazdu z terenu 1KD-D na 1KDZ, w powiązaniu z ekranem na wysokości terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej 1-2MN,
na odcinku ul. Kurlandzkiej poza planem.
Wyznaczono również tereny przeznaczone pod parkingi osiedlowe – 1-7KDWpp. Ustalono na
nich lokalizację parkingów naziemnych i garaży podziemnych. Na terenie 4KDWpp dopuszczono
lokalizację wielokondygnacyjnego garażu z usługami w parterze.
W zakresie sieci infrastruktury technicznej projekt planu ustalił powiązanie sieci infrastruktury
technicznej z układem zewnętrznym oraz zapewnienie terenom dostępu do sieci. Dopuszczono roboty
budowlane w zakresie sieci infrastruktury technicznej, monitoringu wizyjnego oraz systemu służb
ratowniczych i bezpieczeństwa publicznego.
Ponadto, na rysunku projektu planu zaznaczono istniejące, ważniejsze sieci infrastruktury
technicznej, które zostały wskazane do zachowania, w tym: magistralę wodociągową w ul. Żegrze
i wzdłuż ul. Bolesława Krzywoustego, istniejącą magistralę cieplną wzdłuż ul. Żegrze oraz istniejące
i projektowane kolektory deszczowe w ul. Bolesława Krzywoustego.
Do projektu planu wprowadzono szereg ustaleń, które dotyczą istotnych z punktu widzenia
charakteru niniejszego opracowania zagadnień, związanych z ochroną i kształtowaniem środowiska
przyrodniczego.W projekcie planu ustalono:
w zakresie ochrony i kształtowania zieleni:
• zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów
zlokalizowanych w granicach projektu planu,
• zachowanie zieleni wysokiej na terenie ZP, a w przypadku kolizji z planowaną infrastrukturą
techniczną wymóg jej przesadzenia lub wprowadzenia nowych nasadzeń na terenie,
• lokalizację zieleni izolacyjno-krajobrazowej w strefach wskazanych na terenach 1KDWx
i 6KDWpp,
• zachowanie zieleni urządzonej w strefach wskazanych na terenach 1MW, 2MW, 3MW, 6MW,
7MW,
• zachowanie istniejących drzew na terenach dróg publicznych i dróg wewnętrznych,
a w przypadku przebudowy układu drogowego lub sieci infrastruktury technicznej, wymóg ich
przesadzenia lub wprowadzenia nowych nasadzeń,
23
•
w
•
•
w
•
•
•
•
•
•
•
w
•
•
•
•
•
w
•
dopuszczenie lokalizacji nowych nasadzeń drzew na terenach dróg publicznych i dróg
wewnętrznych, pod warunkiem, że nie koliduje to z parametrami drogi i infrastrukturą;
zakresie ochrony powierzchni ziemi:
zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów
ustalenie maksymalnych powierzchni zabudowy działek budowlanych dla wszystkich terenów,
na których ustalono lub dopuszczono lokalizację zabudowy;
zakresie ochrony wód:
odprowadzanie ścieków bytowych i przemysłowych z terenów MW, MN, MN/U, U, UO, UZ,
UK, US, ZP (tylko ścieków bytowych), KDWpp do sieci kanalizacji sanitarnej,
odprowadzanie wód opadowych i roztopowych z terenów MW, MN, MN/U, U, UO, UZ, UK, E,
G, KDW…, KDWpp do sieci kanalizacji deszczowej, z dopuszczeniem zagospodarowania ich na
terenie,
dla terenów US i ZP zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych na terenie,
z dopuszczeniem odprowadzania ich do sieci kanalizacji deszczowej,
dopuszczenie lokalizacji zbiorników retencyjnych wód opadowych i roztopowych na terenach
US, ZP i KDWpp,
lokalizację urządzeń podczyszczających wody opadowe i roztopowe na terenach KDWpp,
odprowadzanie wód opadowych i roztopowych z terenów dróg publicznych do sieci kanalizacji
deszczowej,
zaopatrzenie terenów w wodę pitną z sieci wodociągowej;
zakresie ochrony przed hałasem:
zapewnienie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku:
– dla terenów 1-10MW – jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej,
a w przypadku lokalizacji na tych terenach funkcji szkół, przedszkoli i żłobków – jak dla
terenów zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,
natomiast w przypadku lokalizacji funkcji domów opieki społecznej – jak dla terenów
domów opieki społecznej,
– dla terenów 1-5MN – jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,
– dla terenów 1-4MN/U – jak dla terenów mieszkaniowo-usługowych, a w przypadku
lokalizacji na tych terenach szkół, przedszkoli i żłobków – jak dla terenów zabudowy
związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, natomiast w przypadku
lokalizacji domów opieki społecznej – jak dla terenów domów opieki społecznej,
a w przypadku lokalizacji szpitali – jak dla terenów szpitali w miastach,
– dla terenów 4U i 6-9U oraz 1-4UO i UZ, w przypadku lokalizacji na tych terenach szkół,
przedszkoli i żłobków – jak dla terenów zabudowy związanej ze stałym lub czasowym
pobytem dzieci i młodzieży, natomiast w przypadku lokalizacji domów opieki społecznej –
jak dla terenów domów opieki społecznej, a w przypadku lokalizacji szpitali – jak dla
terenów szpitali w miastach,
dla terenów: 1-10MW, 1-4MN/U, a także terenów 4U i 6-9U oraz 1-4UO, UZ, UK i US –
zapewnienie wymaganych standardów akustycznych na granicach z terenami o zdefiniowanych
wymaganiach akustycznych w środowisku,
na terenach 1-4MW i 6-10MW, 1-5MN, 1-4MN/U, a także terenach 4,8-9U oraz 1-2UO –
dopuszczenie stosowania w budynkach z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi zasad
akustyki budowlanej,
na terenach dróg publicznych – stosowanie rozwiązań przeciwhałasowych z wyłączeniem
ekranów akustycznych, z zastrzeżeniem, że lokalizację ekranów akustycznych dopuszcza się
na terenach komunikacji: 1KD-GP (dla ochrony akustycznej zabudowy mieszkaniowej na
terenie 1MW), a także na terenie 2KD-Z, wzdłuż granicy z terenami zabudowy mieszkaniowej
2-4MN, oraz na terenie 1KD-Z, na odcinku od ul. Kurlandzkiej do istniejącego zjazdu z 1KD-D
na 1KD-Z, w powiązaniu z ekranem na wysokości terenów zabudowy mieszkaniowej 1-2MN,
na odcinku ul. Kurlandzkiej poza planem,
na terenach dróg wewnętrznych – dopuszczenie stosowania technicznych elementów
uspokojenia ruchu;
zakresie ochrony powietrza:
zakaz stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwa stałe w indywidualnych systemach
grzewczych.
24
Istotnym zapisem z zakresu ochrony środowiska jest również zakaz lokalizacji na wszystkich
terenach, na których ustalono lub dopuszczono lokalizację funkcji usługowych, a więc na terenach
MN/U, U, UO, UZ, UK, przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na
środowisko, z wyjątkiem inwestycji dopuszczonych planem. Tym samym uniemożliwiono lokalizację na
obszarze osiedla inwestycji związanych z przedsięwzięciami wymienionymi w rozporządzeniu Rady
Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko31, a więc tych, których realizacja mogłaby powodować znaczące negatywne skutki dla
środowiska przyrodniczego (np. powierzchni ziemi, warunków wodnych, szaty roślinnej, powietrza,
klimatu akustycznego) oraz dla ludzi. Dopuszczono jedynie przedsięwzięcia dopuszczone ustaleniami
planu, a więc te związane z inwestycjami drogowymi i infrastrukturalnymi. Tylko na terenach 1U
i 2U, a więc terenach położonych pomiędzy ul. Bolesława Krzywoustego i ul. Bobrzańską,
funkcjonalnie i przestrzennie nie związanych bezpośrednio z zabudową osiedla Orła Białego,
dopuszczono lokalizację przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko.
W zakresie zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej
na terenach 1KD-GP i 2KD-GP ustalono ochronę schronów wskazanych na rysunku planu,
wpisanych do rejestrów zabytków decyzją nr A245 z dnia 25 maja 1983 r.
W zakresie szczegółowych warunków zagospodarowania oraz ograniczeń w ich użytkowaniu
ustalono uwzględnienie na terenach wymagań i ograniczeń wynikających z przebiegu sieci
infrastruktury technicznej, w tym wskazanych na rysunku planu, uwzględnienie w strefie ograniczeń
maksymalnej wysokości w rejonie lotniska Poznań-Ławica, wskazanej na rysunku planu i obejmującą
wschodnią część osiedla, ograniczeń wysokości obiektów budowlanych oraz umieszczonych na nich
urządzeń, w tym: anten, reklam, inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej,
wynikających z położenia obszaru planu w rejonie lotniska Poznań-Ławica. Ustalono też zakaz
lokalizacji na terenach MW nowych obiektów budowlanych wyższych niż 49 m.
4.3. Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami
Stosownie do art. 9 ust. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym ustalenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych. Zgodnie z art. 15 tej ustawy
„… prezydent miasta sporządza projekt planu miejscowego, zawierający część tekstową i graficzną,
zgodnie z zapisami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego …”. W myśl
art. 20 ust. 1 ww. ustawy, plan miejscowy uchwala rada gminy, po stwierdzeniu, że nie narusza on
ustaleń studium. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
sporządza się w celu określenia polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad
zagospodarowania przestrzennego.
W Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania32
(zwanym dalej „Studium”) obszar projektu planu „Osiedle Orła Białego” w Poznaniu obejmuje
wyłącznie tereny przeznaczone pod zabudowę oraz tereny transportu, w tym:
• tereny przeznaczone pod zabudowę:
- MW – teren zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej,
- U – teren zabudowy usługowej,
• tereny transportu:
- kdGP.4 – drogę główną ruchu przyspieszonego (fragment ul. Bolesława Krzywoustego wraz
z przecinającą go trasą tramwajową),
- kdG.7– drogę główną (fragment ul. Żegrze z trasą tramwajową),
- kdZ.2 – drogę zbiorczą (fragmenty ulic Kurlandzkiej i Bobrzańskiej).
W „Studium” wiodącym kierunkiem przeznaczenia dla terenu MW jest zabudowa mieszkaniowa
wielorodzinna, a uzupełniającym kierunkiem przeznaczenia jest zabudowa usługowa towarzysząca
zabudowie mieszkaniowej, domy opieki społecznej, domy seniora, zieleń (np. parki, skwery), tereny
sportu i rekreacji, tereny komunikacji i infrastruktury technicznej. Na terenie MW przewiduje się
zabudowę niską i średniowysoką. W przypadku wyznaczenia na etapie sporządzania planu
miejscowego terenu o funkcji usługowej dopuszcza się podwyższenie wysokości dla dominanty
w postaci np.: wieży kościoła, dzwonnicy, pływalni, usług oświaty. Na terenie MW preferowana jest
31
32
Dz. U. 2010.213.1397
Uchwała LXXII/1137/VI/2014 Rady Miasta Poznania z dnia 23 września 2014 r.
25
także lokalizacja funkcji usługowej w parterach budynków wielorodzinnych – przy ciągach komunikacji
pieszej.
Wiodącym kierunkiem przeznaczenia dla terenu U jest zabudowa usługowa, a uzupełniającym
kierunkiem przeznaczenia jest zieleń (np. parki, skwery), parki naukowo-technologiczne, tereny
komunikacji i infrastruktury technicznej. Na terenie U przewiduje się zabudowę niską i średniowysoką.
W zakresie zasad ochrony zasobów środowiska „Studium” wskazuje na konieczność dążenia do
poprawy jakości wód podziemnych oraz zapewnienia odtwarzalności ich zasobów oraz ochrony
zasobów wód powierzchniowych. W celu dążenia do uzyskania i utrzymania najwyższej jakości
powietrza określa się wytyczne do stosowania w miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego zbieżne lub uzupełniające do Aktualizacji Programu ochrony powietrza dla strefy:
Aglomeracja Poznań (strefa Miasto Poznań) w woj. wielkopolskim33 i Programu ochrony powietrza
w zakresie benzo-alfa-pirenu dla stref: Aglomeracja Poznańska, Miasto Leszno, strefy gnieźnieńskowrzesińskiej oraz strefy pilsko-złotowskiej w woj. wielkopolskim34.
Rozwiązania funkcjonalno-przestrzenne projektu planu „Osiedle Orła Białego” należy uznać za
zgodne z zapisami „Studium”. W projekcie, zgodnie z wiodącym kierunkiem przeznaczenia wskazanym
w „Studium”, dominują tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej (1-10MW), którym
towarzyszą tereny usług podstawowych (3-9U, 1-4UO, UZ, UK), teren zieleni urządzonej (ZP), teren
sportu i rekreacji (US) oraz tereny komunikacyjne (KD-… i KDW…) i infrastrukturalne (E i G),
a więc tereny o funkcjach towarzyszących funkcji mieszkaniowej, gwarantujących prawidłowe
funkcjonowanie dużego osiedla mieszkaniowego. Z kolei na terenach 1U i 2U, położonych pomiędzy
ul. Bobrzańską a ul. Bolesława Krzywoustego, ustalono lokalizację zabudowy usługowej,
intensywniejszej niż na pozostałych ww. terenach usługowych, zlokalizowanych na terenach osiedla
Orła Białego.
4.4. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu
planu
Omawiany obszar stanowi przestrzeń zurbanizowaną. Położony jest na terenach intensywnej,
wielorodzinnej zabudowy, na których wszystkie komponenty środowiska przyrodniczego zostały silnie
antropogenicznie zmienione. Dlatego, nowe inwestycje budowlane, niezależnie od tego, czy będą
prowadzone w oparciu o ustalenia planu miejscowego, czy w oparciu o decyzje administracyjne
(decyzje o warunkach zabudowy, decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego) nie będą
powodować utraty szczególnie cennych wartości przyrodniczych.
Nie prognozuje się znaczących zmian jakości i stanu środowiska przyrodniczego na obszarze
opracowania planu miejscowego, wynikających ze zmian dotychczasowych form zagospodarowania
terenu. Przewiduje się bowiem, że obszar ten, niezależnie od tego, czy projektowany plan miejscowy
zostanie zrealizowany czy nie, nadal będzie pełnił typowe miejskie funkcje, związane
z funkcjonowaniem dużego wielorodzinnego osiedla mieszkaniowego oraz terenów komunikacyjnych,
a środowisko przyrodnicze analizowanego obszaru nadal będzie poddawane działaniu wielu procesów,
zarówno naturalnych, jak i antropogenicznych.
Dalsze funkcjonowanie terenów zabudowanych i komunikacyjnych powodować będzie
powstawanie emisji substancji do powietrza. Podobnie jak obecnie, będzie to spowodowane głównie
intensywnym ruchem samochodowym, odbywającym się na ulicach otaczających osiedle Orła Białego
oraz funkcjonowaniem instalacji grzewczych w istniejącej zabudowie. Ruch komunikacyjny nadal
powodować będzie emisję hałasu. Skala powyższych negatywnych zjawisk zależeć będzie od
zastosowania działań redukujących skażenie środowiska, w tym stosowania w budynkach
niskoemisyjnych źródeł ciepła i stosowania rozwiązań redukujących skażenie środowisko hałasem.
Wysoce prawdopodobne są również dalsze przekształcenia w obrębie powierzchni ziemi. Dalsze
funkcjonowanie terenów zurbanizowanych powodować będzie konieczność prowadzenia prac
modernizacyjnych, remontowych czy też rozbudowy podziemnych sieci infrastruktury technicznej oraz
infrastruktury komunikacyjnej, co powodować będzie dalsze przeobrażenia warunków gruntowych.
Istniejąca zieleń osiedlowa (urządzona), z uwagi na genezę i pełnione funkcje, nadal będzie
całkowicie kształtowana i kontrolowana przez człowieka (podlegać będzie regularnym zabiegom
33
Uchwała Nr XXIX/561/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r. w sprawie Aktualizacji Programu
ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto Poznań) w woj. wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2013 r.
poz. 508)
34
Uchwała Nr XXIX/566/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r. w sprawie Programu ochrony
powietrza w zakresie benzo-alfa-pirenu dla stref: Aglomeracja Poznańska, Miasto Leszno, strefy gnieźnieńsko-wrzesińskiej
oraz strefy pilsko-złotowskiej w woj. wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2013 r. poz. 509)
26
pielęgnacyjnym). Jedynie zieleń rozwijająca się na obecnym nieużytku, położonym pomiędzy ul.
Bolesława Krzywoustego a ul. Bobrzańską, podlegać będzie dalszemu spontanicznemu rozwojowi.
Podsumowując, zaniechanie realizacji planu nie wpłynie znacząco na zmianę stanu środowiska
analizowanego obszaru. Środowisko nadal podlegać będzie przemianom zarówno naturalnym
i antropogenicznym (emisje substancji i hałasu, przeobrażenia warunków gruntowych, rozwój zieleni w
obrębie zieleni urządzonej). Z uwagi na obecne zagospodarowanie analizowanego obszaru, nie
przewiduje się istotnych zmian stanu środowiska wynikających ze zmian form zagospodarowania
analizowanego obszaru.
5.
CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM,
KRAJOWYM, LOKALNYM
Akcesja Polski do Unii Europejskiej nałożyła na Polskę nowe obowiązki, wynikające
z konieczności dostosowania prawa polskiego do regulacji unijnych. Ochrona środowiska wraz
z Traktatem z Maastricht (1991) włączona została przez Wspólnoty Europejskie do spisu ich stałych
zadań, dla których określono cele działań zapobiegawczych i regulujących. Obecnie prawo Unii
Europejskiej regulujące ochronę środowiska liczy sobie kilkaset aktów prawnych, obejmujących
dyrektywy, rozporządzenia, decyzje i zalecenia.
Do priorytetów Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska zaliczyć należy m.in.
przeciwdziałanie zmianom klimatu, ochronę różnorodności biologicznej, ograniczenie wpływu
zanieczyszczenia na zdrowie, a także lepsze wykorzystanie zasobów naturalnych.
Do dokumentów rangi wspólnotowej, formułujących cele ochrony środowiska, istotne z punktu
widzenia omawianego w prognozie projektu mpzp, zaliczyć można:
• Dyrektywę Rady z dnia 21 maja 1991 r. dotyczącą oczyszczania ścieków komunalnych
(91/271/EWG), wprowadzającą wymóg wyposażenia aglomeracji w systemy zbierania ścieków
komunalnych – realizowany w projekcie mpzp poprzez ustalenie odprowadzania ścieków bytowych
i przemysłowych do sieci kanalizacji sanitarnej.
• Dyrektywę Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością otaczającego
powietrza (96/62/WE), stanowiącą o utrzymaniu jakości powietrza tam, gdzie jest ona dobra, oraz
jej poprawie w pozostałych przypadkach – cel szczególnie istotny w kontekście obowiązywania dla
Poznania programów ochrony powietrza w zakresie pyłu PM10 i benzo-alfa-pirenu35, realizowany
w projekcie mpzp poprzez ustalenie zakazu stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo
stałe w przypadku stosowania indywidualnych systemów grzewczych.
Na szczeblu krajowym cele ochrony środowiska ustanawiają strategiczne dokumenty rządowe:
„II Polityka Ekologiczna Państwa” oraz „Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012
z perspektywą do roku 2016”. Oba te dokumenty respektują zapisy Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej z 1997 r., mówiące o konieczności zapewnienia przez Rzeczypospolitą Polską ochrony
środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju oraz konieczności zapewnienia przez władze
publiczne bezpieczeństwa ekologicznego współczesnemu i przyszłym pokoleniom.
„II Polityka Ekologiczna Państwa”
Wiodącą zasadą polityki ekologicznej państwa jest zasada zrównoważonego rozwoju,
ustanowiona w ramach Konferencji Narodów Zjednoczonych w Rio de Janeiro w 1992 r. Podstawowym
założeniem zrównoważonego rozwoju jest takie prowadzenie polityki i działań w poszczególnych
sektorach gospodarki i życia społecznego, aby zachować zasoby i walory środowiska w stanie
zapewniającym trwałe, nie doznające uszczerbku, możliwości korzystania z nich zarówno przez obecne
jak i przyszłe pokolenia, przy jednoczesnym zachowaniu trwałości funkcjonowania procesów
przyrodniczych oraz naturalnej różnorodności biologicznej na poziomie krajobrazowym,
ekosystemowym, gatunkowym i genowym. Istotą zrównoważonego rozwoju jest równorzędne
traktowanie racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych, co oznacza konieczność integrowania
zagadnień ochrony środowiska z polityką w poszczególnych dziedzinach gospodarki.
35
uchwała Nr XXIX/561/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r. w sprawie Aktualizacji Programu
ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto Poznań) w woj. Wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp.
z 2013 r., poz. 508) oraz uchwała Nr XXIX/566/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r.
w sprawie Programu ochrony powietrza w zakresie benzo-alfa-pirenu dla stref: Aglomeracja Poznańska, Miasto Leszno, strefy
gnieźnieńsko-wrzesińskiej oraz strefy pilsko-złotowskiej w woj. wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2013 r., poz. 509)
27
Podstawowym celem polityki jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju, czyli
mieszkańców, infrastruktury społecznej i zasobów przyrodniczych. Wśród metod realizacji polityki
ekologicznej państwa priorytet ma stosowanie tzw. dobrych praktyk gospodarowania i systemów
zarządzania środowiskowego, które pozwalają powiązać efekty gospodarcze z efektami ekologicznymi,
zwłaszcza w przemyśle i energetyce, transporcie, rolnictwie, leśnictwie, budownictwie i gospodarce
komunalnej, zagospodarowaniu przestrzennym, turystyce, ochronie zdrowia, handlu i działalności
obronnej.
Cele szczegółowe polityki ekologicznej państwa ujęto w dwóch grupach: w sferze racjonalnego
użytkowania zasobów naturalnych i w zakresie jakości środowiska. Wśród nich, w kontekście zakresu
ustaleń projektu zmiany mpzp „Osiedle Orła Białego” w Poznaniu, wymienić należy m.in.:
• racjonalizację użytkowania wody i jakość wód – cel realizowany w projekcie planu poprzez zapisy
ustalające: odprowadzanie ścieków bytowych i przemysłowych z terenów do sieci kanalizacji
sanitarnej, odprowadzanie wód opadowych i roztopowych z terenów MW, MN, MN/U, U, UO,
UZ, UK, E, G, KDW…, KDWpp do sieci kanalizacji deszczowej, z dopuszczeniem jednak
zagospodarowania ich również na terenie, dla terenów ZP i US zagospodarowanie wód opadowych
i roztopowych na terenie, z dopuszczeniem odprowadzania ich do sieci kanalizacji deszczowej,
dopuszczenie lokalizacji na terenach US, ZP i KDWpp zbiorników retencyjnych na wody opadowe
i roztopowe, odprowadzanie wód opadowych i roztopowych z terenów dróg publicznych do sieci
kanalizacji deszczowej, zaopatrzenie terenów w wodę pitną z sieci wodociągowej;
• jakość powietrza, zmiany klimatu – cel realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające:
zakaz stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe w przypadku stosowania
indywidualnych systemów grzewczych, w pośredni sposób również zakaz lokalizacji przedsięwzięć
mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, z wyjątkiem
dopuszczonych planem;
• ochronę przed hałasem, cel realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające obowiązek:
zapewnienia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku: dla terenów 1-10MW – jak dla
terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, a w przypadku lokalizacji na tych terenach
funkcji szkół, przedszkoli i żłobków – jak dla terenów zabudowy związanej ze stałym lub
czasowym pobytem dzieci i młodzieży, w przypadku lokalizacji funkcji domów opieki społecznej
– jak dla terenów domów opieki społecznej, dla terenów 1-5MN – jak dla terenów zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej, dla terenów 1-4MN/U – jak dla terenów mieszkaniowousługowych, a w przypadku lokalizacji na tych terenach szkół, przedszkoli i żłobków
– jak dla terenów zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,
w przypadku lokalizacji domów opieki społecznej – jak dla terenów domów opieki społecznej,
a w przypadku lokalizacji szpitali – jak dla terenów szpitali w miastach, dla terenów 4U i 6-9U
oraz 1-4UO i UZ, w przypadku lokalizacji na tych terenach szkół, przedszkoli i żłobków – jak
dla terenów zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,
w przypadku lokalizacji domów opieki społecznej – jak dla terenów domów opieki społecznej,
zapewnienia wymaganych standardów akustycznych na granicach z terenami o zdefiniowanych
dopuszczenia stosowania w budynkach z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi zasad
na terenach dróg publicznych – stosowania rozwiązań przeciwhałasowych z wyłączeniem
ekranów akustycznych, z zastrzeżeniem, że lokalizację ekranów akustycznych dopuszcza się na
terenach komunikacji: 1KD-GP, a także na terenie 2KD-Z, wzdłuż granicy z terenami
zabudowy mieszkaniowej 2-4MN, oraz na terenie 1KD-Z, na odcinku od ul. Kurlandzkiej do
istniejącego zjazdu z 1KD-D na 1KD-Z, w powiązaniu z ekranem na wysokości terenów
zabudowy mieszkaniowej 1-2MN, na odcinku ul. Kurlandzkiej poza planem,
na terenach dróg wewnętrznych – dopuszczenia stosowania technicznych elementów
uspokojenia ruchu;
• różnorodność biologiczną i krajobrazową – cel realizowany w projekcie planu poprzez zapisy
ustalające: zachowanie zieleni wysokiej na terenie ZP, a w przypadku kolizji z planowaną
infrastrukturą techniczną wymóg jej przesadzenia lub wprowadzenia nowych nasadzeń na terenie,
zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów, lokalizację
zieleni izolacyjno-krajobrazowej w strefach wskazanych na terenach 1KDWx i 6KDWpp,
28
lokalizację zieleni urządzonej w strefach wskazanych na terenach 1MW, 2MW, 3MW, 6MW,
7MW, zachowanie istniejących drzew na terenach dróg publicznych i dróg wewnętrznych,
przesadzenia lub wprowadzenia nowych nasadzeń, dopuszczenie lokalizacji nowych nasadzeń
drzew na terenach dróg publicznych i dróg wewnętrznych, pod warunkiem, że nie koliduje to
z parametrami drogi i infrastrukturą.
„Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016”
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 stanowi
załącznik do uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2009 r. w sprawie przyjęcia
Polityki. Sporządzona została przez Ministerstwo Środowiska, zgodnie z wymogiem ustawy
z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Omawiany dokument określa cele
średniookresowe do 2016 r. oraz wskazuje kierunki działań do wykonania w latach 2009-2012
w odniesieniu do zagadnień związanych z kierunkami działań systemowych, ochroną zasobów
naturalnych oraz poprawą jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
Wśród działań systemowych dokument wymienia aspekt ekologiczny w planowaniu
przestrzennym – i w jego ramach cel dotyczący podnoszenia roli planowania przestrzennego, które
powinno być podstawą lokalizacji nowych inwestycji. Wskazuje się na konieczność wdrażania
wytycznych, dotyczących uwzględniania w planach zagospodarowania przestrzennego wymagań
ochrony środowiska i gospodarki wodnej, wdrażania przepisów, umożliwiających przeprowadzenie
strategicznej oceny oddziaływania na środowisko już na etapie studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy, zatwierdzania wszystkich obszarów europejskiej sieci
Natura 2000, uwzględniania obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, określania zasad
ustalania progów tzw. chłonności środowiskowej oraz pojemności przestrzennej zależnie od typu
środowiska, uwzględniania w planach wyników monitoringu środowiska.
Na szczeblu lokalnym, cele ochrony środowiska określone zostały w „Programie Ochrony
Środowiska dla Miasta Poznania na lata 2013-2016, z perspektywą do 2020 roku”36. Program stanowi
wyraz realizacji polityki ekologicznej państwa na szczeblu gminnym. Sporządzony został w oparciu
o zapisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, nakładającej na organy
samorządowe województwa, powiatu i gminy obowiązek sporządzania odpowiednio wojewódzkich,
powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska. Wyżej wymieniony dokument określa
zadania w zakresie ochrony środowiska dla Poznania dla okresu czteroletniego (lata 2013-2016) oraz
wskazuje główne wyzwania dla miasta w zakresie ochrony środowiska do roku 2020.
Dokument wskazuje cele strategiczne (długoterminowe) oraz kierunki działań w procesie
długofalowym, które mają przyczynić się do osiągnięcia zaplanowanej wizji Miasta. Cele strategiczne
obejmują 20 różnych zagadnień i odnoszą się zarówno do zachowania dobrego stanu oraz poprawy
jakości poszczególnych komponentów środowiska przyrodniczego, jak i zmniejszenia pewnych
niekorzystnych oddziaływań oraz zagadnień na pograniczu ochrony środowiska i innych dziedzin (m.in.
społecznych i gospodarczych). Kierunki działań wytyczone na lata 2013-2016 stanowią z kolei
uszczegółowienie celów strategicznych.
Część z celów znajduje swoje odzwierciedlenie w zapisach omawianego w prognozie projektu
mpzp „Osiedle Orła Białego” w Poznaniu. Są to cele dotyczące:
• osiągnięcia poprawy jakości powietrza i jakości życia mieszkańców – cel realizowany w projekcie
planu poprzez zapisy ustalające: zakaz stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe
w przypadku stosowania indywidualnych systemów grzewczych, w pośredni sposób również zakaz
lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko,
z wyjątkiem dopuszczonych planem;
• zrównoważonego użytkowania zasobów wodnych oraz ochrony przed powodzią i suszą – cel
realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: odprowadzanie ścieków bytowych
i przemysłowych z terenów do sieci kanalizacji sanitarnej, odprowadzanie wód opadowych
i roztopowych z terenów MW, MN, MN/U, U, UO, UZ, UK, E, G, KDW…, KDWpp do sieci
kanalizacji deszczowej, z dopuszczeniem zagospodarowania ich również na terenie, dla terenów
ZP, US zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych na terenie, z dopuszczeniem
odprowadzania ich do sieci kanalizacji deszczowej, dopuszczenie lokalizacji na terenach ZP, US
i KDWpp zbiorników retencyjnych wód opadowych i roztopowych, odprowadzanie wód opadowych
36
uchwała Nr LX/928/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 10 grudnia 2013 r.
29
•
•
i roztopowych z terenów dróg publicznych do sieci kanalizacji deszczowej, zaopatrzenie terenów
w wodę pitną z sieci wodociągowej;
utrzymanie wysokiego poziomu systemu zieleni miejskiej – cel realizowany w projekcie planu
poprzez zapisy ustalające: zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia
fragmentów terenów, lokalizację zieleni izolacyjno-krajobrazowej w strefach wskazanych na
terenach 1KDWx i 6KDWpp, lokalizację zieleni urządzonej w strefach wskazanych na terenach
1MW, 2MW, 3MW, 6MW, 7MW, zachowanie istniejących drzew na terenach dróg publicznych
i dróg wewnętrznych, a w przypadku przebudowy układu drogowego lub sieci infrastruktury
technicznej, wymóg ich przesadzenia lub wprowadzenia nowych nasadzeń, dopuszczenie lokalizacji
nowych nasadzeń drzew na terenach dróg publicznych i dróg wewnętrznych, pod warunkiem, że
nie koliduje to z parametrami drogi i infrastrukturą;
zmniejszenia stopnia narażenia mieszkańców na ponadnormatywny hałas – cel realizowany
w projekcie planu poprzez zapisy ustalające obowiązek:
zapewnienia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku: dla terenów 1-10MW – jak dla
terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, a w przypadku lokalizacji na tych terenach
funkcji szkół, przedszkoli i żłobków – jak dla terenów zabudowy związanej ze stałym lub
czasowym pobytem dzieci i młodzieży, a w przypadku lokalizacji funkcji domów opieki
społecznej – jak dla terenów domów opieki społecznej, dla terenów 1-5MN – jak dla terenów
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, dla terenów 1-4MN/U – jak dla terenów
mieszkaniowo-usługowych, a w przypadku lokalizacji na tych terenach szkół, przedszkoli
i żłobków – jak dla terenów zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci
i młodzieży, w przypadku lokalizacji domów opieki społecznej – jak dla terenów domów opieki
społecznej, a w przypadku lokalizacji szpitali – jak dla terenów szpitali w miastach, dla terenów
4U i 6-9U oraz 1-4UO i UZ, w przypadku lokalizacji na tych terenach szkół, przedszkoli
i żłobków – jak dla terenów zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci
i młodzieży, w przypadku lokalizacji domów opieki społecznej – jak dla terenów domów opieki
społecznej, a w przypadku lokalizacji szpitali – jak dla terenów szpitali w miastach,
na terenach dróg publicznych – stosowania rozwiązań przeciwhałasowych z wyłączeniem
ekranów akustycznych, z zastrzeżeniem, że lokalizację ekranów akustycznych dopuszcza się na
terenach komunikacji: 1KD-GP, a także na terenie 2KD-Z, wzdłuż granicy z terenami
zabudowy mieszkaniowej 2-4MN, oraz na terenie 1KD-Z, na odcinku od ul. Kurlandzkiej do
istniejącego zjazdu z 1KD-D na 1KD-Z, w powiązaniu z ekranem na wysokości terenów
zabudowy mieszkaniowej 1-2MN, na odcinku ul. Kurlandzkiej poza planem,
na terenach dróg wewnętrznych – dopuszczenia stosowania technicznych elementów
uspokojenia ruchu.
Dokumentem o charakterze strategicznym, którego celem była transpozycja założeń i celów
tzw. Ramowej Dyrektywy Wodnej (RDW)37, jest „Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza
Odry”38. Plan ten jest narzędziem planistycznym, stanowiącym podstawę przy podejmowaniu decyzji
wpływających na stan zasobów wodnych oraz gospodarowanie wodami w przyszłości. W planie tym
ustalono cele środowiskowe dla jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (JCWP,
JCWPd) oraz odstępstwa od osiągnięcia powyższych celów. Przy ustalaniu celów środowiskowych dla
JCWP brano pod uwagę ich aktualny stan w związku z wymaganym zgodnie z RDW warunkiem
niepogarszania ich stanu. Dla JCWP, będących obecnie w bardzo dobrym stanie/potencjale
ekologicznym celem środowiskowym będzie utrzymanie tego stanu/potencjału. Ze względu na istotne
różnice między naturalnymi oraz silnie zmienionymi i sztucznymi częściami wód, zróżnicowano cele
środowiskowe wymagane do osiągnięcia dla poszczególnych rodzajów wód. W przypadku naturalnych
części wód celem będzie osiągnięcie co najmniej dobrego stanu ekologicznego, a w przypadku wód
silnie zmienionych i sztucznych – co najmniej dobrego potencjału ekologicznego. W obydwu
37
Dyrektywa 2000/60/WE Parlamenty Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego
działania w dziedzinie polityki wodnej(Dz. Urz. WE L 327 z 22 grudnia 2000 r.)
38
M.P. Nr 40, poz. 451
30
przypadkach, w celu osiągnięcia dobrego stanu lub potencjału wymagane jest jednocześnie
utrzymanie co najmniej dobrego stanu chemicznego. W przypadku JCWPd celem jest osiągnięcie
dobrego stanu wód podziemnych, co zgodnie z RDW oznacza, że zarówno ich stan ilościowy, jak
i chemiczny jest określony jako co najmniej „dobry”.
W kontekście analizowanego projektu mpzp „Osiedle Orła Białego” w Poznaniu istotne jest
uwzględnienie celów środowiskowych wyznaczonych dla JCWP Warta od Kopli do Cybiny i JCWP
Cybina. W „Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry” JCWP Warta od Kopli do
Cybiny została określona jako silnie zmieniona część wód, o słabym stanie, zagrożona nieosiągnięciem
celów środowiskowych, natomiast JCWP Cybina jako naturalna część wód o złym stanie, zagrożona
nieosiągnięciem celów środowiskowych. Analizując wpływ realizacji ustaleń projektu mpzp na
osiągnięcie celów środowiskowych dla wspomnianych JCWP nie przewiduje się wystąpienia
negatywnego oddziaływania w tym zakresie, ponieważ projekt określa zasady prowadzenia gospodarki
wodno-ściekowej na obszarze planu. Do projektu mpzp wprowadzono szereg zapisów, których
docelowa realizacja sprzyjać będzie osiągnięciu wskazanych celów środowiskowych. Wśród nich
wymienić należy przede wszystkim ustalenie:
• odprowadzania ścieków bytowych i przemysłowych z terenów do sieci kanalizacji sanitarnej,
• odprowadzania wód opadowych i roztopowych z terenów MW, MN, MN/U, U, UO, UZ, UK, E, G,
KDW…, KDWpp do sieci kanalizacji deszczowej, z dopuszczeniem zagospodarowania ich na
terenie,
• dla terenów US i ZP zagospodarowania wód opadowych i roztopowych na terenie,
z dopuszczeniem odprowadzania ich do sieci kanalizacji deszczowej,
• dopuszczenia lokalizacji zbiorników retencyjnych wód opadowych i roztopowych na terenach US,
ZP i KDWpp,
• lokalizacji urządzeń podczyszczających wody opadowe i roztopowe na terenach KDWpp,
• odprowadzania wód opadowych i roztopowych z terenów dróg publicznych do sieci kanalizacji
deszczowej,
• zaopatrzenia terenów w wodę pitną z sieci wodociągowej.
Analizując opisane powyżej cele ochrony środowiska, istotne z punktu widzenia
projektowanego dokumentu, określone na szczeblu międzynarodowym, krajowym i lokalnym, należy
uznać, że poprzez wprowadzenie odpowiednich zapisów zostały one uwzględnione w projekcie planu
w sposób właściwy.
6.
PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO
6.1. Oddziaływanie na powierzchnię ziemi i warunki podłoża
Projekt planu obejmuje głównie tereny trwale zainwestowane dużymi obiektami kubaturowymi,
z istniejącym systemem dróg oraz podziemną infrastrukturą techniczną. Powierzchnia ziemi, w tym
mikrorzeźba tego obszaru zostały zatem znacząco i trwale przekształcona na skutek realizacji licznych
prac ziemnych związanych z urbanizacją analizowanych terenów. Znacząca cześć analizowanego
obszaru jest już docelowo zainwestowana, a projekt mpzp „Osiedle Orła Białego” stanowi plan
regulacyjny, który na zdecydowanej większości terenów zachowuje obecny sposób zagospodarowania.
Prognozuje się, że większe przekształcenia w obrębie przypowierzchniowych warstwach gruntu
będą miały miejsce jedynie w przypadku kilku terenów. Projekt planu przewiduje realizację nowej
zabudowy usługowej na terenach 2U, 3U i 7U, nowych obiektów sportu i rekreacji (maksymalnie
dwóch) na terenie US oraz garażu wielokondygnacyjnego, z dopuszczeniem usług w parterze
budynku, na terenie 4KDWpp. Istotną ingerencję w podłoże stanowić może również budowa
podziemnych garaży, dopuszczonych do realizacji na terenach MW, U, UO, UZ i UK (również poza
wyznaczonymi na rysunku planu liniami zabudowy), a także na terenach KDWpp. Przekształcenia
powierzchni ziemi mogą mieć również miejsce w przypadku realizacji dopuszczonych planem robót
budowlanych w zakresie sieci infrastruktury technicznej oraz przebudowy lub modernizacji istniejącego
układu drogowego.
Realizacja nowej zabudowy spowoduje zarówno trwałe, jak i krótkoterminowe przeobrażenia
powierzchni ziemi. W trakcie prowadzenia prac budowlanych jest ona adaptowana do założeń
poszczególnych projektów inwestycyjnych, czego efektem jest przede wszystkim przeprowadzenie
niezbędnych niwelacji terenu i usunięcie naturalnych obniżeń i wyniesień terenu. W przypadku
analizowanego obszaru, z uwagi na obecne antropogenicznie przekształcone ukształtowanie
większości terenów, nie przewiduje się znaczących oddziaływań w tym zakresie. Większość
projektowanych prac nie spowoduje istotnych zmian ukształtowania okolicznych terenów.
31
W miejscach lokalizacji nowej zabudowy dojdzie do naruszenia wierzchnich warstw
geologicznych, a także przemieszania gruntów w wyniku prowadzenia prac fundamentowych
i realizacji podziemnej infrastruktury. Większe oddziaływania w tym zakresie nastąpią w przypadku
realizacji, dopuszczonych ustaleniami projektu planu, kondygnacji podziemnych, w tym podziemnych
garaży. Powyższe, negatywne oddziaływania będą spowodowane:
• naruszeniem powierzchni terenu, związanym z pracami ziemnymi przy wykonywaniu wykopów
i wykonywaniu fundamentów obiektów inżynierskich,
• umieszczaniem w profilu glebowym elementów konstrukcji budowlanych, a także różnego
rodzaju materiałów budowlanych, wpływających na właściwości podłoża, w tym na jego
przepuszczalność,
• wytworzeniem określonej ilości różnego rodzaju odpadów i ścieków,
• ewentualnym krótkotrwałym obniżeniem zwierciadła wód podziemnych, powstałym na skutek
konieczności wykonania odwodnień związanych z wykonywaniem fundamentów obiektów
inżynierskich (ograniczone do przestrzeni poszczególnych wykopów),
• trwałym uszczelnieniem powierzchni ziemi, która wcześniej stanowiła powierzchnię biologicznie
czynną.
Biorąc pod uwagę potrzebę ograniczania skali oraz zasięgu trwałych zmian w środowisku
przyrodniczym, istotne są zapisy projektu planu ustalające maksymalne powierzchnie zabudowy
działek budowlanych, minimalne powierzchnie biologicznie czynne oraz ustalenie nieprzekraczalnych
linii zabudowy. Pozwala to na ograniczenie przestrzeni, na której dochodzi do nieodwracalnych zmian
powierzchni ziemi i pozostawienie na każdej działce powierzchni nieutwardzonych, biologicznie
czynnych. Pozytywnie należy ocenić również wymóg zagospodarowania zielenią wszystkich
powierzchni terenu wolnych od utwardzenia. Zapis ten jest istotny z punktu widzenia ochrony
powierzchni ziemi i podłoża, ponieważ roślinność pozwala na uniknięcie lub przynajmniej znaczne
ograniczenie wymywania gruntów, a także sprzyja absorpcji części ładunków zanieczyszczeń
i blokuje ich przedostawanie się do głębszych warstw gleby.
W kontekście konieczności eliminacji ze środowiska czynników powodujących pogorszenie jego
stanu, w tym również pogorszenie jakości środowiska gruntowo-wodnego, istotny będzie również
sposób prowadzenia gospodarki odpadami na obszarze projektu planu. Realizacja jego ustaleń
w zakresie lokalizacji nowych obiektów budowlanych spowoduje wzrost ilości odpadów. Będą one
powstawać zarówno w przypadku realizacji nowych inwestycji, jak i eksploatacji istniejących i nowych
obiektów budowlanych. Należy jednak podkreślić, że właściwa gospodarka odpadami, zorganizowana
zgodnie z przepisami odrębnymi, wyklucza możliwości negatywnego bezpośredniego oddziaływania
inwestycji na środowisko gruntowo-wodne.
W trakcie prowadzenia prac budowlanych będą powstawać odpady związane z prowadzeniem
samych prac budowlanych. Będą to m.in: gruz, beton, ziemia, kamienie, tworzywa sztuczne, metale,
kable, różnego rodzaju opakowania, itp., a także odpady związane z funkcjonowaniem zaplecza
socjalnego na placu budowy (niesegregowane odpady komunalne). Z uwagi na planowane inwestycje
związane z budową kondygnacji podziemnych, należy liczyć się z powstawaniem na obszarze planu
znacznych ilości mas ziemnych, które będzie trzeba w odpowiedni sposób zagospodarować. Zgodnie
z obecnie obowiązującymi przepisami, niezanieczyszczona ziemia wykorzystana do prac budowlanych
na terenie, na którym została wydobyta, nie stanowi odpadu. W sytuacji, kiedy ilość mas ziemnych
będzie znacząca lub będzie zanieczyszczona, wskazane będzie ich usunięcie zgodnie z obowiązującymi
przepisami odrębnymi w zakresie gospodarki odpadami. Na etapie eksploatacji będą powstawać
odpady związane z użytkowaniem obiektów mieszkalno-usługowych, użytkowaniem i utrzymaniem
terenu zieleni, terenów komunikacyjnych oraz urządzeń i sieci infrastruktury technicznej.
Sposób gospodarowania odpadami powinien zapewnić ochronę życia i zdrowia ludzi, a także
środowiska. Gospodarka odpadami nie może powodować zagrożenia dla gleby, wody, powietrza,
roślin, zwierząt, nie może powodować uciążliwości przez hałas lub zapach. Niezwykle istotne jest także
prawidłowe gospodarowanie wytworzonymi odpadami poprzez bezpieczną selektywną zbiórkę
(w szczelnych kontenerach, pojemnikach na terenie utwardzonym, przy uwzględnieniu właściwości
fizycznych i chemicznych odpadów), a także przekazywanie ich wyspecjalizowanym podmiotom,
posiadającym stosowane pozwolenia. Zagadnienia te nie stanowią jednak zakresu ustaleń
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Zasady gospodarowania odpadami określają
przepisy odrębne, w tym ustawa o odpadach, ustawa Prawo ochrony środowiska, ustawa
o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, rozporządzenie w sprawie warunków technicznych,
jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie oraz akty prawa lokalnego, w tym m.in.
32
Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie miasta Poznania39 i Regulamin utrzymania
czystości i porządku w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi na obszarze gmin
wchodzących w skład Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej”40.
Stąd w projekcie planu nie ma ustaleń odnoszących się w sposób bezpośredni do tych zagadnień.
Podsumowując, należy stwierdzić, że realizacja ustaleń projektu planu przyczyni się do
wystąpienia negatywnych oddziaływań na powierzchnię ziemi i warunki gruntowe tylko w obrębie
części terenów znajdujących się na obszarze opracowania. Należy jednak podkreślić, że cały obszar
planu jest silnie antropogenicznie przekształcony i pozbawiony został już w przeszłości naturalnych
uwarunkowań konfiguracyjnych. Realizacja ustaleń planu miejscowego nie spowoduje zatem utraty
szczególnie wartościowych czy też naturalnych elementów ukształtowania terenu. Poza tym, projekt
planu zawiera ustalenia, których realizacja pozwoli ograniczyć skalę negatywnych oddziaływań na
powierzchnię ziemi.
6.2. Oddziaływanie na zasoby naturalne
W związku z tym, że na omawianym obszarze nie znajdują się żadne udokumentowane zasoby
naturalne w postaci złóż kopalin nie prognozuje się oddziaływań na ich zasoby na skutek realizacji
ustaleń mpzp „Osiedle Orła Białego”.
6.3. Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne
Na obszarze opracowania nie znajdują sią żadne wody powierzchniowe, w związku z czym
nie prognozuje się bezpośrednich oddziaływań na ich zasoby na skutek realizacji ustaleń mpzp
„Osiedle Orła Białego”.
Nie przewiduje się znaczącego oddziaływania realizacji ustaleń planu na jakość zasobów wód
podziemnych. Ustalenia omawianego projektu regulują zasady prowadzenia gospodarki wodnościekowej na przedmiotowym obszarze. Ustalono nakaz powiązania sieci infrastruktury technicznej
z układem zewnętrznym infrastruktury oraz zapewnienie dostępu do sieci. Teren jest w całości
włączony do systemu wodociągowego miasta, a projekt planu ustala nakaz zaopatrzenia w wodę pitną
z sieci wodociągowej. W zakresie gospodarki ściekowej ustalono obowiązek odprowadzania ścieków
bytowych i przemysłowych wyłącznie do sieci kanalizacji sanitarnej. Rozwiązanie to pozwoli uniknąć
zanieczyszczenia gleb i zasobów wodnych. Powstające na tym terenie ścieki mogą stanowić zagrożenie
skażenia wód podziemnych wyłącznie w sytuacjach awaryjnych.
Potencjalnie negatywne oddziaływania o charakterze lokalnym i czasowym mogą wystąpić na
etapie prowadzenia robót budowlanych związanych z wykonaniem wykopów pod fundamenty nowych
budynków, głównie na terenach 2U, 3U, 7U, US, 4KDWpp i związanych z inwestycjami
prowadzonymi w zakresie infrastruktury technicznej. Na etapie realizacyjnym istnieje potencjalne
zagrożenie dla jakości wód podziemnych, wynikające z wytwarzania na terenie inwestycji budowlanych
różnego rodzaju odpadów i ścieków. W celu ograniczenia możliwości zanieczyszczenia środowiska
gruntowo-wodnego ściekami i odpadami powstającymi na etapie realizacji inwestycji, należy
zorganizować zaplecze budowy w sposób zabezpieczający podłoże przed zanieczyszczeniami
substancjami ropopochodnymi (na terenie placów postojowych dla maszyn i środków transportu),
wyposażyć je w pomieszczenia socjalno-bytowe dla pracowników, przenośne toalety dla pracowników
oraz skład materiałów budowlanych. Powstałe w czasie realizacji inwestycji ścieki i odpady powinny
być usuwane z terenu budowy zgodnie z obowiązującymi przepisami odrębnymi i normami. Powyższe
zagadnienia regulowane są przez przepisy odrębne i nie stanowią zakresu ustaleń mpzp, niemniej
będą miały istotne znaczenie dla jakości środowiska gruntowo-wodnego na terenach przeznaczonych
w projekcie mpzp pod zabudowę.
W przypadku lokalizacji dopuszczonych w planie kondygnacji podziemnych oddziaływania na
wody podziemne mogą być większe, bowiem realizacja takich inwestycji wiąże się z prowadzeniem
prac ziemnych na większej głębokości. Lokalizacja kondygnacji podziemnych dopuszczona została na
terenach MW, U, UO, UZ, US i UK i KDWpp. Ich realizacja może spowodować zakłócenie
naturalnego przepływu wód, w przypadku, kiedy zwierciadło wód gruntowych zalegać będzie w strefie
powyżej projektowanego poziomu posadowienia obiektu. Oddziaływania na środowisko wodne mogą
39
Uchwała Nr L/780/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie przyjęcia Regulaminu utrzymania
czystości i porządku na terenie miasta Poznania (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2013 r. , poz. 3931)
40
Uchwała Nr VI/30/2013 Zgromadzenia Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej” z dnia
12 marca 2013 r. w sprawie przyjęcia regulaminu utrzymania czystości i porządku w zakresie gospodarowania odpadami
komunalnymi na obszarze gmin wchodzących w skład Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami Aglomeracji
Poznańskiej”
33
wynikać z prowadzenia prac odwodnieniowych oraz nieprawidłowego odprowadzania wód opadowych,
roztopowych lub też ścieków z rejonu budowy. Budowa kondygnacji podziemnych, w zależności od
warunków gruntowo-wodnych, a zwłaszcza głębokości zalegania warstwy wodonośnej, spowodować
może pewne utrudnienia w ich dotychczasowym przepływie lub zmianę jego reżimu. Dlatego
w przypadku realizacji inwestycji budowlanych z kondygnacjami podziemnymi niezbędne może być
wykonanie dokumentacji geologiczno-inżynierskiej z elementami badań hydrogeologicznych.
W zależności od wyników tych badań, zwłaszcza w zakresie głębokości i rodzaju zalegania wód
gruntowych oraz kierunku ich przepływu, niezbędne może okazać się wskazanie metody odwodnienia
terenu inwestycji, która pozwoli na utrzymanie w możliwie niezmienionym stanie warunków wodnych
w rejonie inwestycji.
Realizacja ustaleń planu miejscowego może generować również oddziaływania na wielkość
zasilania zasobów wód podziemnych. Dla utrzymania infiltracyjnego zasilania warstw wodonośnych
niezbędne jest zachowanie odpowiednich powierzchni biologicznie czynnych. W przypadku terenów
silnie zurbanizowanych, na których dominują tereny zabudowane oraz komunikacyjne, utrzymanie
odpowiednich proporcji pomiędzy powierzchniami uszczelnionymi a biologicznie czynnymi jest bardzo
utrudnione, w niektórych przypadkach wręcz niemożliwe.
W przypadku analizowanego obszaru ta proporcja wypada korzystnie. Pomimo tego, że jest to
obszar całkowicie zurbanizowany, to charakteryzuje się dużym udziałem powierzchni biologicznie
czynnych, które zachowują infiltracyjne własności gruntu. Właściwości te posiadają stosunkowo duże
powierzchnie osiedlowej zieleni urządzonej, położone w otoczeniu zabudowy mieszkaniowej
i usługowej. Projekt planu w większości przypadków utrzymuje ten stan. W środkowej części osiedla
wyznaczono duży teren zieleni urządzonej (ZP), którego minimum 70% musi stanowić powierzchnia
biologicznie czynna. Na terenach 1KDWx, 6KDWpp, 1MW, 2MW, 3MW, 6MW i 7MW wyznaczono
strefy, na których ustalono obowiązek utrzymania zieleni (izolacyjno-krajobrazowej i urządzonej),
co również gwarantuje zachowanie w tych miejscach powierzchni infiltracyjnych. Wzrost powierzchni
nieprzepuszczalnych kosztem dotychczasowych powierzchni biologicznie czynnych przewidywany jest
tylko na kilku terenach – 2U, 3U, 7U i US. Należy jednak podkreślić, że w większości tych
przypadków skala nowych inwestycji budowlanych nie będzie znacząca, będą to bowiem inwestycje
związane z obsługą zabudowy mieszkaniowej osiedla Orła Białego, o lokalnym znaczeniu. Jedynie na
terenie 2U przewidywana jest intensywniejsza zabudowa – maksymalnie 50% powierzchni zabudowy
i tylko 5% minimalnej powierzchni biologicznie czynnej. Natomiast na pozostałych terenach
przeznaczonych pod zabudowę ustalono mniej intensywne parametry zabudowy. W zakresie
powierzchni zabudowy ustalono na terenach 3U, 7U i US maksymalnie 30% powierzchni zabudowy,
natomiast w zakresie powierzchni biologicznie czynnej ustalono 20% dla terenów 3U i 7U i 40% dla
terenu US.
Dla utrzymania zasilania warstw wodonośnych istotne są również ustalenia projektu dotyczące
gospodarowania wodami opadowymi lub roztopowymi na terenach. Na terenach charakteryzujących
się dużymi powierzchniami biologicznie czynnymi – ZP (min.70%) i US (min. 40%) ustalono
zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych na terenie, z dopuszczeniem odprowadzania ich do
sieci kanalizacji deszczowej. Jednocześnie na tych terenach oraz terenach KDWpp dopuszczono
realizację zbiorników wód opadowych i roztopowych, co również pozwoliłoby na ograniczenie spływu
powierzchniowego z obszaru planu. Na terenach MW, MN, MN/U, U, UO, UZ, UK, E, G, KDW…,
KDWpp ustalono odprowadzanie wód opadowych i roztopowych do sieci kanalizacji deszczowej,
z dopuszczeniem zagospodarowania ich na terenie. Tereny dróg publicznych posiadają powierzchnie
uszczelnione, w związku z tym wody opadowe i roztopowe z tych terenów odprowadzane są za
pośrednictwem systemów kanalizacyjnych. Realizacja ustaleń mpzp nie wpłynie na zmianę tej sytuacji.
Reasumując, realizacja ustaleń mpzp „Osiedle Orła Białego” w Poznaniu nie spowoduje
znaczących, negatywnych oddziaływań na zasoby wodne. Realizacja zapisów ustalających sposób
zagospodarowania poszczególnych terenów oraz zasady prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej
pozwoli na ograniczenie niekorzystnych oddziaływań związanych z dalszą urbanizacją terenów
w możliwie maksymalnym stopniu.
6.4. Oddziaływanie na różnorodność biologiczną, szatę roślinną, zwierzęta
Różnorodność biologiczna obszaru projektu mpzp „Osiedle Orła Białego” w Poznaniu została
ukształtowana na skutek jego dotychczasowego antropogenicznego użytkowania. Analizowany projekt
planu zachowuje obecną strukturę funkcjonalną osiedla Orła Białego, z dominującym udziałem
terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, które uzupełnione zostały terenami usługowymi
(głównie usług podstawowych), dużym terenem zieleni urządzonej, nowym terenem sportu i rekreacji,
34
a także terenami komunikacyjnymi i infrastrukturalnymi. Zgodnie z ustaleniami przedmiotowego
projektu planu, jako potencjalne miejsca lokalizacji nowej zabudowy wskazać można tereny usługowe
- 2U (w miejscu obecnego nieużytku), 3U, 7U oraz nowy teren sportu i rekreacji (US), w granicach
którego dopuszczono lokalizację maksymalnie 2 budynków sportowo-rekreacyjnych. Projekt planu nie
przewiduje zasadniczych zmian w zakresie układu komunikacyjnego, jednakże na terenie drogi
wewnętrznej – parkingu, oznaczonym jako 4KDWpp, dopuszcza powstanie garażu
wielokondygnacyjnego w miejsce obecnego gruntowego parkingu samochodowego.
Analizując potencjalne skutki realizacji zapisów projektu planu przewiduje się przede
wszystkim możliwość wystąpienia lokalnego uszczuplenia bioróżnorodności na skutek usunięcia
pokrywy roślinnej, zniszczenia wierzchniej warstwy gleby oraz trwałego uszczelnienia części
powierzchni, przeznaczonej bezpośrednio pod lokalizację budynków oraz innych towarzyszących
obiektów budowlanych. Większe zmiany wystąpią w przypadku realizacji zabudowy usługowej na
terenie 2U, co spowoduje konieczność usunięcia istniejącej tu zieleni, w tym przede wszystkim
spontanicznie rozrastających się drzew i krzewów (m.in jabłoni, grusz, klonów jesionolistnych, brzóz
brodawkowatych, topoli, krzewów dzikiej róże i bzu czarnego). Na pozostałych terenach usługowych
(3U, 7U) oraz terenie przeznaczonym pod lokalizację sportu i rekreacji (US) rozmiar niekorzystnych
zjawisk związanych z uszczupleniem szaty roślinnej będzie znacznie mniejszy i sprowadzający się
w zasadzie do usunięcia jedynie roślinności trawiastej i zielnej. Również niewielkich strat w szacie
roślinnej spodziewać się można w przypadku realizacji garażu wielokondygnacyjnego na terenie
4KDWpp, gdyż obecnie teren ten został w większości pozbawiony roślinności na skutek rozjeżdżania
i ubijania powierzchni ziemi przez parkujące tu samochody.
W zależności od stopnia przekształcenia powierzchni ziemi, a więc sposobów posadowienia
nowych budynków i zakresu wykonywania innych prac, głównie z zakresu infrastruktury technicznej,
przeobrażeniom ulegają również gleby, których skład i nawodnienie mają kluczowe znaczenie dla
bytowania roślin. Powodowane działaniami mechanicznymi przekształcenia mogą doprowadzić do
zmiany ułożenia warstw, jak również zmiany składu chemicznego gruntów i ich właściwości
technicznych, m.in. uziarnienia, zagęszczenia, stopnia plastyczności. Obciążenie terenu powoduje
bowiem degradację naturalnego systemu kapilarnego, decydującego o retencji wody, jej dostępności
dla roślin oraz o wymianie gazowej w profilu glebowym. W rezultacie powstają nowe grunty,
składające się z przemieszczonych składników mineralnych rodzimych i sztucznych, kwalifikowane do
gruntów nasypowych, które są mniej korzystne dla rozwoju roślinności. Podkreślenia wymaga jednak
fakt, iż różnorodność biologiczna na terenach funkcjonującej obecnie zabudowy mieszkaniowej
i usługowej została ukształtowana na skutek działalności człowieka. Ewentualne straty w istniejącej
zieleni, stanowiącej miejsce występowania pospolitych gatunków zwierząt przystosowanych do życia
w bezpośrednim sąsiedztwie człowieka, zostaną najprawdopodobniej zrekompensowane przez nowe
nasadzenia roślin ozdobnych, wprowadzane po zakończeniu etapu realizacji poszczególnych
(projektowanych) inwestycji.
Ponadto dla wszystkich terenów obecnie zainwestowanych lub wskazanych pod nową zabudowę
wprowadzono zapisy, których realizacja pozwoli ograniczyć niekorzystny wpływ na kształtowanie
różnorodności biologicznej, wynikający z realizacji ustaleń mpzp. Przede wszystkim należy wskazać tu
ograniczenie maksymalnej powierzchni zabudowy działek budowlanych w obrębie poszczególnych
terenów oraz wyznaczenie minimalnych udziałów powierzchni biologicznie czynnej, jakie muszą zostać
zachowane na terenach przeznaczonych pod zabudowę. Zgodnie z zapisami projektu planu, dla
wszystkich terenów ustalono również konieczność zagospodarowania zielenią wszystkich powierzchni
terenu wolnych od utwardzenia. Realizacja wspomnianych zapisów ograniczy możliwość zbyt
intensywnego zabudowywania działek budowlanych oraz wymusi pozostawienie części powierzchni
dostępnej dla przedstawicieli lokalnej flory i fauny.
Wśród zapisów wpływających korzystnie na ograniczenie niekorzystnych oddziaływań
na różnorodność biologiczną w granicach terenów wskazanych pod zabudowę wymienić należy
również zapisy, które pozwolą na zachowanie istniejącej zieleni, a więc zapisy ustalające: lokalizację
zieleni izolacyjno-krajobrazowej w strefach wskazanych na terenach 1KDWx i 6KDWpp, lokalizację
zieleni urządzonej w strefach wskazanych na terenach 1MW, 2MW, 3MW, 6MW, 7MW, zachowanie
istniejących drzew na terenach dróg publicznych i dróg wewnętrznych, a w przypadku przebudowy
układu drogowego lub sieci infrastruktury technicznej, wymóg ich przesadzenia lub wprowadzenia
nowych nasadzeń. Tereny osiedlowej zieleni urządzonej, w tym zwłaszcza zieleń wysoka, poprawiają
fizjonomię i estetykę całego obszaru, pełnią rolę izolacji przed emitowanymi zanieczyszczeniami
powietrza (zwłaszcza pyłowymi) oraz są pewnego rodzaju katalizatorem zanieczyszczeń. Obecność
zieleni na terenach tak zurbanizowanych jest nieoceniona i należy dążyć zarówno do jej zachowania,
35
jak i rozwoju. Najkorzystniejszym z biologicznego i estetycznego punktu widzenia rozwiązaniem jest
dobór roślinności zgodnie z panującymi warunkami glebowo-wodnymi, w nawiązaniu do roślinności już
istniejącej i z uwzględnieniem otoczenia (np. roślinność odporna na wysokie stężenie soli w glebie przy
trasach komunikacyjnych).
Ponadto, ustaleniami korzystnymi z punktu widzenia konieczności ochrony lokalnej
różnorodności biologicznej są te zapisy, które ustalają lub dopuszczają zagospodarowania wód
opadowych i roztopowych na danym terenie. W tym zakresie ustalono dopuszczenie
zagospodarowania wód opadowych i roztopowych na terenach MW, MN, MN/U, U, UO, UZ, UK, E,
G, KDW…, KDWpp, natomiast dla terenów US i ZP ustalono zagospodarowanie tych wód na
terenach.
Zaproponowany w projekcie planu sposób zagospodarowania terenów w większości przypadków
nie będzie wpływał niekorzystnie na lokalną faunę, zwłaszcza, że w chwili obecnej nie stanowią one
miejsc szczególnie atrakcyjnych z punktu widzenia bytowania zwierząt. W granicach omawianego
obszaru nie występują zbiorniki i cieki wodne, co dodatkowo ogranicza zróżnicowanie warunków
siedliskowych i wpływa na występowanie zwierząt przystosowanych wyłącznie do warunków
lądowych. Jedynie ewentualna realizacja zbiorników retencyjnych na wody opadowe i roztopowe,
dopuszczonych na terenach US, ZP i 1-7KDWpp, może przyczynić się do rozwoju lokalnej
różnorodności biologicznej, poprzez stworzenie nowych warunków siedliskowych dla gatunków
zwierząt i roślin, związanych ze środowiskiem wodnym.
Z uwagi na zachowanie istniejącej zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej można stwierdzić, że
realizacja ustaleń projektu planu nie wpłynie na zmianę warunków siedliskowych dla ptaków, które do
tej pory gniazdowały w wysokiej zabudowie blokowej. Dotyczy to zwłaszcza takich gatunków jak:
pustułki, jerzyki, wróble.
Negatywnego oddziaływania na lokalnie występujące zwierzęta spodziewać się można
w przypadku lokalizacji nowej zabudowy na terenach 2U, 3U, 7U i US, której realizacja spowoduje
zniszczenie zieleni, która obecnie stanowi miejsce żerowania i bytowania zwierząt (ptaków, owadów
i małych ssaków). Ubytki tych powierzchni nie będą znaczne, a dodatkowo w projekcie planu ustala
się, w zależności od terenu, od 5% (na terenie 2U) do 40% (na terenie US) udział powierzchni
biologicznie czynnej w powierzchni działki budowlanej oraz pokrycie zielenią wszystkich wolnych od
utwardzenia fragmentów terenu, co pozwoli na częściowe zrekompensowanie strat w świecie zwierząt,
poniesione w wyniku przeprowadzonych przekształceń funkcjonalno-przestrzennych.
Lokalne i czasowe ograniczenia w liczebności poszczególnych gatunków zwierząt mogą wystąpić
na etapie realizacji poszczególnych zamierzeń inwestycyjnych, wymagających użycia ciężkiego sprzętu,
emitującego hałas, będący czynnikiem płoszącym dla zwierząt. Oddziaływania te będą miały jednak
charakter krótkotrwały i ustaną po zakończeniu etapu realizacji. Szczególnie istotne będzie zatem
zapewnienie możliwie jak największej ochrony istniejącej zieleni na etapie realizacji ustaleń planu,
a w przypadku konieczności usunięcia istniejącej zieleni wprowadzanie nowych nasadzeń.
Podsumowując, bioróżnorodność, szata roślinna i świat zwierzęcy omawianego obszaru nie
ulegną znaczącym przekształceniom na skutek realizacji ustaleń mpzp „Osiedle Orła Białego”
w Poznaniu. Pomimo, iż realizacja nowej zabudowy oraz nowych inwestycji infrastrukturalnych
spowoduje usunięcie części obecnie istniejącej zieleni, a tym samym i ograniczenie miejsc bytowania
i żerowania zwierząt (głównie ptaków, owadów i małych ssaków), to wprowadzone do projektu planu
ustalenia w zakresie parametrów zabudowy oraz ochrony i kształtowania zieleni pozwolą na
ograniczenie negatywnego oddziaływania realizacji nowych inwestycji na przyrodę ożywioną
omawianego obszaru.
6.5. Oddziaływanie na krajobraz
Realizacja ustaleń projektu mpzp „Osiedle Orła Białego” w Poznaniu wpłynie w niewielkim
stopniu na zmianę walorów krajobrazowych omawianego obszaru. Biorąc pod uwagę obecne
zagospodarowanie oraz zapisy projektu planu, należy stwierdzić, że w obrębie większości terenów
zachowany zostanie dotychczasowy sposób zagospodarowania i użytkowania, a nowa zabudowa
usługowa oraz obiekty towarzyszące zabudowie istniejącej i inne elementy zagospodarowania,
stanowić będą uzupełnienie dotychczasowego zainwestowania. Bardzo istotne jest, że w wyniku
realizacji ustaleń planu nie zostanie zmieniony dotychczasowy charakter krajobrazu.
Najistotniejszych zmian w krajobrazie można spodziewać się w wyniku zabudowania
niezainwestowanej dotąd części terenu 2U, na którym obecnie w części północnej zlokalizowana jest
restauracja sieci KFC, stacja paliw oraz myjnia, natomiast część południową porasta spontanicznie
36
rozwijająca się zieleń, w tym także drzewa i krzewy. Lokalizacja obiektów kubaturowych w obrębie
obecnego nieużytku wpłynie na znaczące przekształcenie krajobrazu tej części obszaru planu.
Na terenie 4KDWpp projekt planu dopuszcza lokalizację garażu wielokondygnacyjnego
z usługami w parterze, o powierzchni zabudowy nie większej niż 60% powierzchni działki budowlanej
i o wysokości od 2 do 3 kondygnacji nadziemnych, przy czym nie więcej niż 12 m. Pojawienie się
nowego obiektu kubaturowego w miejscu dotychczasowego naziemnego parkingu o nawierzchni
gruntowej również wpłynie na zmianę odbioru tego miejsca, zwłaszcza z perspektywy najbliższej
zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej.
Nowa zabudowa o funkcji usługowej, o stosunkowo niewielkiej intensywności, pojawić się może
na terenie 7U, dla którego ustalono lokalizację budynków o wysokości do 2 kondygnacji nadziemnych
(przy czym nie więcej niż 9 m) i powierzchni zabudowy nie większej niż 30% działki budowlanej.
Lokalizacja nowej zabudowy usługowej, kształtowanej w sposób uporządkowany, o wysokich walorach
estetycznych przyczyni się do likwidacji znajdujących się na tym terenie małych pawilonów
handlowych o niskim standardzie, tworzących obecnie kompleks usługowo-handlowy, co z pewnością
wpłynęłoby korzystnie na fizjonomię krajobrazu tej części osiedla Orła Białego.
Przeznaczenie obecnie niezagospodarowanego, porośniętego głównie roślinnością trawiastą,
terenu US pod funkcje sportu i rekreacji wraz z zabudową towarzyszącą, będzie również w skali
lokalnej czytelną zmianą w krajobrazie, ale zwarzywszy na charakter i przeznaczenie nowej zabudowy,
zdecydowanie korzystną i pożądaną z punktu prawidłowego funkcjonowania osiedla.
Niewielkich zmian w krajobrazie spodziewać się można również na dotąd niezabudowanym,
niewielkim terenie 3U przy ul. Bobrzańskiej, obecnie porośniętym roślinnością trawiastą, na którym
projekt planu ustala lokalizację zabudowy usługowej.
Elementami, które w przypadku ich realizacji z pewnością będą wywierały wpływ na krajobraz
obszaru opracowania, będą zbiorniki retencyjne dla wód opadowych i roztopowych, dopuszczone na
terenach US, ZP oraz terenach dróg wewnętrznych – parkingach. Ponieważ projekt planu nie
wskazuje konkretnej lokalizacji ww. zbiorników, ich ilości i powierzchni, trudno obecnie określić
wielkość przewidywanych oddziaływań realizacji inwestycji na krajobraz. Przypuszczać można, iż
w przypadku umiejętnego wkomponowania zbiorników w najbliższe otoczenie oraz odpowiednie
zagospodarowanie zielenią skarp, elementy te mogą przyczynić się pozytywnie do urozmaicenia
krajobrazu oraz do podniesienia jego walorów estetycznych.
W celu kształtowania ładu przestrzennego i poprawy walorów krajobrazowych poszczególnych
terenów, w projekcie planu wprowadzono liczne ograniczenia i zakazy (w zależności od przeznaczenia
terenów), dotyczące lokalizacji elementów dysharmonizujących przestrzeń wizualną takich jak:
ogrodzenia, urządzenia reklamowe, szyldy, czy tymczasowe obiekty budowlane. Pozytywnie na walory
krajobrazowe osiedla wpłyną również ustalenia projektu dotyczące ochrony i kształtowania zieleni na
osiedlu.
Podsumowując, z uwagi na skalę przekształceń funkcjonalno-przestrzennych, jakie przewiduje
projekt planu mpzp „Osiedle Orła Białego” w Poznaniu, nie należy się spodziewać wystąpienia
znaczących i rozległych zmian uwarunkowań krajobrazowych, niemniej w skali lokalnej będą one
zauważalne.
6.6. Oddziaływanie na ludzi
Znacząca cześć analizowanego obszaru jest już docelowo zainwestowana, a projekt mpzp
„Osiedle Orła Białego” stanowi plan regulacyjny, który na zdecydowanej większości terenów
zachowuje obecny sposób zagospodarowania. Nowe inwestycje budowlane przewidywane są
natomiast na nielicznych terenach, w tym głównie na terenach 2U, 3U, 7U, US, 4KDWpp.
Lokalizacja nowej zabudowy spowoduje oddziaływania na ludzi na etapie realizacyjnym. Będą to
oddziaływania negatywne, krótkoterminowe i chwilowe, a ich zasięg, zgodnie z przepisami prawa,
powinien mieścić się w granicach działki inwestorskiej. Powstałe uciążliwości będą obejmowały m.in.
czasowy i lokalny wzrost zapylenia na skutek wykonywania prac ziemnych i budowlanych oraz wzrost
hałasu, związany z pracą sprzętu budowlanego oraz wzrostem natężenia ruchu ciężkich pojazdów
w rejonie terenów inwestycyjnych. Należy jednak zakładać, że prace prowadzone będą w ciągu dnia
i nie będą stanowiły uciążliwości w godzinach nocnych.
Niewielki
wzrost
intensywności
zagospodarowania
obszaru
będzie
wiązał
się
z pojawieniem nowych źródeł hałasu, a tym samym z niewielkim wzrostem hałasu samochodowego.
Będzie to skutkowało jedynie wzrostem ruchu o charakterze lokalnym i nie wpłynie znacząco na
pogorszenie się klimatu akustycznego na omawianym obszarze.
37
W celu zapewnienia wyższej jakości życia oraz bezpieczeństwa obecnych oraz przyszłych
mieszkańców osiedla Orła Białego, niezbędne jest podejmowanie działań umożliwiających zachowanie
i właściwą ochronę elementów środowiska przyrodniczego. Działania te są niezwykle ważne z punktu
widzenia ochrony zdrowia mieszkańców miasta, gdyż rosnące zanieczyszczenie poszczególnych
komponentów środowiska (zwłaszcza powietrza atmosferycznego oraz klimatu akustycznego),
pogarsza warunki życia, a długotrwałe narażenie na działanie szkodliwych substancji może być
czynnikiem wpływającym na wzrost zachorowań i umieralności. W związku z powyższym, konieczne
jest wprowadzanie takich ustaleń, których realizacja pozwoli na zmniejszenie ryzyka zanieczyszczenia
środowiska, a co za tym idzie pogorszenie jakości życia mieszkańców danego terenu.
Projekt mpzp wprowadza – w ramach możliwego ustawowego zakresu – zapisy, których
realizacja przyczyni się do utrzymania lub poprawy komfortu życia mieszkańców i użytkowników
terenów znajdujących się w granicach planu oraz do zapewnienia odpowiedniego standardu
funkcjonowania tych terenów. Służyć temu będą ustalenia dotyczące:
• zapewnienia wszystkim terenom dostępu do sieci infrastruktury technicznej, powiązanie sieci
z układem zewnętrznym oraz dopuszczenie robót budowlanych w zakresie sieci infrastruktury
technicznej, w tym sieci: wodociągowej, kanalizacyjnej, elektroenergetycznej, gazowej,
ciepłowniczej i telekomunikacyjnej, a także w zakresie sieci teletransmisyjnej systemu
monitoringu wizyjnego oraz systemu służb ratowniczych i bezpieczeństwa publicznego;
• ochrony i kształtowania jakości powietrza atmosferycznego (zakaz stosowania paliw stałych
w piecach i trzonach kuchennych, a także powiązanie sieci infrastruktury technicznej z układem
zewnętrznym oraz zapewnienie dostępu do sieci (w tym sieci gazowej i ciepłowniczej);
• zasad
prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej (odprowadzania ścieków bytowych
i przemysłowych, powstających na obszarze planu do sieci kanalizacji sanitarnej, zaopatrzenie
terenów w wodę pitną z sieci wodociągowej);
• ochrony i kształtowania zieleni (zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia
fragmentów terenów zlokalizowanych w granicach projektu planu, zachowanie zieleni wysokiej
na terenie ZP, a w przypadku kolizji z planowaną infrastrukturą techniczną wymóg jej
przesadzenia lub wprowadzenia nowych nasadzeń na terenie, lokalizację zieleni izolacyjnokrajobrazowej w strefach wskazanych na terenach 1KDWx i 6KDWpp, lokalizację zieleni
urządzonej w strefach wskazanych na terenach 1MW, 2MW, 3MW, 6MW, 7MW, zachowanie
istniejących drzew na terenach dróg publicznych i dróg wewnętrznych, a w przypadku
przebudowy układu drogowego lub sieci infrastruktury technicznej, wymóg ich przesadzenia lub
wprowadzenia nowych nasadzeń);
• kształtowania
klimatu akustycznego (zapewnienie dopuszczalnych poziomów hałasu
w środowisku na terenach o zdefiniowanym w przepisach odrębnych standardach akustycznych,
ustalenie zakazu lokalizacji funkcji o zdefiniowanych standardach akustycznych na terenach, na
których występują ponadnormatywne stężenia hałasu samochodowego, stosowanie rozwiązań
przeciwhałasowych na terenach dróg publicznych).
Jako oddziaływanie korzystne dla ludzi należy uznać również wszystkie zapisy projektu planu
dotyczące obiektów budowlanych, elementów infrastruktury społecznej i technicznej, poprawiających
jaskość i komfort życia na omawianym obszarze oraz uatrakcyjniających przestrzenie wspólnie
użytkowane przez mieszkańców osiedla. Dla prawidłowego funkcjonowania osiedla wielorodzinnego
istotne jest zapewnienie kompleksowej infrastruktury technicznej i społecznej oraz obiektów
umożliwiających spędzenia wolnego czasu blisko miejsca zamieszkania. W tym zakresie istotne są
ustalenia projektu planu, które ustalają zachowanie dotychczasowych lokalizacji usług podstawowych,
takich jak: szkoły, przedszkola, przychodnia zdrowia, kościół, obiekty handlowe i usługowe (zwłaszcza
na terenach UO, UZ, UK, 4U, 7U, 8U), a także ważnych dla mieszkańców osiedla ciągów komunikacji
pieszej i rowerowej, których orientacyjny przebieg wskazano na rysunku planu – jednego na terenach
1KDWx, ZP, 8KDWxs, 7MW, 7KDWpp, drugiego na terenach KDWxr, 4KDWxs (wzdłuż ul.
J. Piłsudskiego ). Pozytywnie ocenia się również zapisy projektu planu dopuszczające lokalizację na
terenach MW takich obiektów jak: boiska, budowle sportowe, ciągi piesze, ścieżki rowerowe, obiekty
małej architektury, w tym place zabaw.
Za korzystne z punktu widzenia oddziaływania na ludzi należy uznać również ustalenie zakazu
lokalizacji na terenach MN/U, U, UO, UZ, UK przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie
znacząco oddziaływać na środowisko, z wyjątkiem inwestycji dopuszczonych planem (tylko na
terenach 1U i 2U dopuszczono przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na
środowisko). Tym samym uniemożliwiono lokalizację na obszarze osiedla inwestycji związanych
z przedsięwzięciami, których realizacja mogłaby powodować znaczące negatywne skutki dla
38
środowiska przyrodniczego (np. powierzchni ziemi, warunków wodnych, szaty roślinnej, powietrza,
klimatu akustycznego) oraz dla ludzi, co z uwagi na już istniejące tereny zabudowy mieszkaniowej
byłoby zjawiskiem niekorzystnym, generującym potencjalne konflikty społeczne (sąsiedzkie).
W wyniku realizacji ustaleń planu nie należy spodziewać się innych, znaczących oddziaływań na
ludzi. Należy stwierdzić, że właściwy układ funkcjonalno-przestrzenny, o uporządkowanym i zadbanym
krajobrazie, z dużym udziałem zieleni osiedlowej, będzie stanowił przyjazne miejsce dla życia, zarówno
obecnych, jak i przyszłych mieszkańców osiedla Orła Białego.
6.7. Oddziaływanie na powietrze atmosferyczne
Najbardziej istotny wpływ na kształtowanie jakości powietrza w rejonie opracowania mpzp
„Osiedle Orła Białego” ma emisja zanieczyszczeń generowanych w obrębie szlaków komunikacyjnych,
otaczających osiedle mieszkaniowe, a więc ul. Bolesława Krzywoustego, ul. Żegrze, ul. Bobrzańskiej
i ul. Kurlandzkiej. Realizacja ustaleń mpzp „Osiedle Orła Białego” nie zmieni tego stanu rzeczy.
Wskazane ulice stanowią elementy podstawowego układu komunikacyjnego miasta, ich przebieg
został zatem w projekcie zachowany bez zmian i nie są przewidywane zmiany parametrów
powyższych ulic. Ponadto, w projekcie nie przewiduje się realizacji nowych, znaczących ciągów
komunikacyjnych, które generowałyby dodatkowy, istotny ruch samochodowy, wpływający na istotne
pogorszenie jakości powietrza atmosferycznego w rejonie opracowania.
Potencjalnie nowe źródła emisji zanieczyszczeń powietrza mogą pojawić się w granicach
analizowanego obszaru na terenach, na których projekt planu przewiduje lokalizację nowej zabudowy.
Są to głównie tereny 2U, 3U, 7U, US, 4KDWpp. Wszystkie nowe budynki będą musiały mieć
zapewnioną dostawę energii cieplnej, co może powodować emisję zanieczyszczeń do powietrza.
Z uwagi na to, że teren osiedla posiada dostęp do miejskiej sieci cieplnej, nowa zabudowa również
może być do tej sieci przyłączona, co z ekologicznego punktu widzenia jest rozwiązaniem korzystnym,
ponieważ eliminuje się w ten sposób powstanie nowej emisji na danym terenie. Natomiast w sytuacji,
kiedy nowa zabudowa będzie zaopatrywana w ciepło z indywidualnych systemów grzewczych,
wielkość nowej emisji będzie głównie uzależniona od zastosowanego w instalacji paliwa. W tym
zakresie projekt planu ustalił zakaz stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe. Należy
również podkreślić, że analizowany projekt planu ma charakter głównie regulacyjny, zachowujący
większość obecnego zainwestowania analizowanego obszaru, a skala nowych inwestycji budowlanych
będzie stosunkowo niewielka, stąd można stwierdzić, że na etapie eksploatacyjnym skala oddziaływań
na jakość powietrza nie będzie znacząca. Lokalizacja nowej zabudowy spowoduje również nieznaczny
wzrost emisji zanieczyszczeń ze źródeł mobilnych, wynikającej z dojazdów do nowych obiektów
usługowych lub ewentualnego wielokondygnacyjnego parkingu.
Lokalizacja nowej zabudowy spowoduje również oddziaływania na jakość powietrza na etapie
realizacyjnym. We wspomnianym przypadku źródłami nowej emisji będą prace ziemne, generujące
emisję pyłów oraz silniki spalinowe pojazdów i maszyn budowlanych, wykorzystywanych podczas
realizacji inwestycji, emitujące zarówno zanieczyszczenia gazowe i pyłowe. Prognozuje się jednak, że
ilość zanieczyszczeń generowanych w trakcie prac budowlanych nie będzie miała większego znaczenia
w kształtowaniu jakości powietrza atmosferycznego, głównie z uwagi na ograniczoną powierzchnię
i czas przeprowadzania robót budowlanych oraz niewielkie odległości unoszenia zanieczyszczeń.
Oddziaływanie to należy scharakteryzować jako krótkotrwałe i mające zasięg lokalny. Niemniej, w celu
zminimalizowania emisji pyłów należy dążyć do wyboru technologii jak najmniej uciążliwej.
W celu ochrony powietrza w granicach projektu planu „Osiedle Orła Białego” wprowadzono
zapisy, których realizacja ma na celu zminimalizowanie niekorzystnych oddziaływań na kształtowanie
lokalnej jakości powietrza atmosferycznego. Do najważniejszych ustaleń w tym zakresie należy
wprowadzenie ww. zakazu stosowania w budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe, co
jest rozwiązaniem istotnym w kontekście dopuszczenia możliwości stosowania indywidualnych
systemów grzewczych. Wprowadzenie powyższego zapisu nawiązuje do ustaleń zawartych w uchwale
w sprawie Aktualizacji Programu ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto
Poznań) w woj. Wielkopolskim41 oraz uchwale w sprawie Programu ochrony powietrza w zakresie
benzo-alfa-pirenu dla stref: Aglomeracja Poznańska, Miasto Leszno, strefy gnieźnieńsko-wrzesińskiej
41
Uchwała Nr XXIX/561/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r. w sprawie Aktualizacji Programu
ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto Poznań) w woj. Wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z dnia
15.01.2013 r., poz. 508)
39
oraz strefy pilsko-złotowskiej w woj. Wielkopolskim42, dotyczących m.in. konieczności podejmowania
działań na rzecz obniżenia stężeń zanieczyszczeń powietrza w zakresie pyłu PM10 oraz benzo-alfapirenu.
Dodatkowo należy podkreślić, że osiedle Orła Białego charakteryzuje się znacznym udziałem
zieleni urządzonej, co jest czynnikiem korzystnie wpływającym na ograniczenie zanieczyszczeń
powietrza atmosferycznego. Roślinność absorbuje bowiem część ładunku zanieczyszczeń i ogranicza
zasięg przenoszenia zanieczyszczeń pyłowych, jak również sprzyja przewietrzaniu miasta. W tym
kontekście pozytywny wpływ będzie miała realizacja wszystkich zapisów projektu planu
w zakresie ochrony i kształtowania zieleni.
Na ograniczenie ryzyka pojawienia się w granicach projektu mpzp obiektów, których
funkcjonowanie mogłoby spowodować lokalne pogorszenie standardów jakości powietrza, wpływać
będzie również przestrzeganie zakazu lokalizacji na terenach MN/U, U, UO, UZ, UK przedsięwzięć
mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, z wyjątkiem dopuszczonych
ustaleniami planu (tylko na terenach 1U i 2U dopuszczono przedsięwzięcia mogące potencjalnie
znacząco oddziaływać na środowisko).
Podsumowując należy stwierdzić, że z uwagi na duże już w chwili obecnej zainwestowanie
omawianego obszaru i ograniczenia terenowe dla rozwoju nowej zabudowy, stan powietrza
atmosferycznego w wyniku realizacja zapisów planu „Osiedle Orła Białego” nie ulegnie znacznemu
pogorszeniu. Zapisy w zakresie ochrony środowiska, a szczególnie w odniesieniu do powietrza, są
wystarczające dla ochrony powietrza na tym terenie i pozwolą na zminimalizowanie ewentualnych
niekorzystnych oddziaływań.
6.8. Oddziaływanie na klimat lokalny
Realizacja ustaleń projektu mpzp „Osiedle Orła Białego” nie spowoduje znaczącego
oddziaływania na klimat lokalny. Analizowany obszar jest prawie w całości zainwestowany. Stanowi
zatem obszar, na którym w wyniku urbanizacji warunki klimatu lokalnego zostały zmodyfikowane.
Projekt planu nie przewiduje dużych zmian w stosunku do obecnego sposobu i stanu
zagospodarowania. Utrzymany zostaje mieszkaniowy charakter osiedla, a przewidywane
przekształcenia funkcjonalno-przestrzenne, polegające na lokalizacji nowej zabudowy, dotyczyć
powinny tylko kilku terenów (2U, 3U, 7U, US, 4KDWpp). Zasięg przewidywanych zmian będzie
niewielki, stąd można założyć, że nie wpłyną one w sposób znaczący na uwarunkowania klimatu
lokalnego, zarówno w sensie pozytywnym, jak i negatywnym.
Niemniej, z punktu widzenia oddziaływania na klimat lokalny pozytywnie ocenia się wszystkie
ustalenia projektu planu, które zapewniają ochronę istniejącej zieleni wysokiej, oraz te które umożliwią
wprowadzanie nowych nasadzeń. W obliczu panujących warunków klimatu lokalnego oraz planowanej
lokalizacji kolejnych obiektów budowlanych, należy dołożyć wszelkich starań o wysoki udział zieleni,
zwłaszcza tej wysokiej, gdyż jej obecność poprawia warunki klimatyczne i aerosanitarne. Równie
istotna jest minimalizacja wpływu istniejących i potencjalnych źródeł zanieczyszczenia powietrza na
analizowanym obszarze. W tym zakresie istotne są ustalenia dotyczące:
• zachowania zieleni wysokiej na terenie ZP, a w przypadku kolizji z planowaną infrastrukturą
• lokalizacji zieleni izolacyjno-krajobrazowej w strefach wskazanych na terenach 1KDWx
i 6KDWpp,
• lokalizacji zieleni urządzonej w strefach wskazanych na terenach 1MW, 2MW, 3MW, 6MW,
7MW,
• zachowania istniejących drzew na terenach dróg publicznych i dróg wewnętrznych,
• dopuszczenia lokalizacji nowych nasadzeń drzew na terenach dróg publicznych i dróg
wewnętrznych, pod warunkiem, że nie koliduje to z parametrami drogi i infrastrukturą.
Ponadto, projekt planu zawiera również inne ustalenia, które pozwolą na pewne ograniczenie
negatywnych skutków dla klimatu lokalnego, wynikających z realizacji nowych obiektów
kubaturowych. Należą do nich:
42
Uchwała Nr XXIX/566/12 Sejmiku województwa wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r. w sprawie Programu ochrony
powietrza w zakresie benzo-alfa-pirenu dla stref: Aglomeracja Poznańska, Miasto Leszno, strefy gnieźnieńsko-wrzesińskiej
oraz strefy pilsko-złotowskiej w woj. Wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z dnia 15.01. 2013 r., poz. 509)
40
•
•
zakaz stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwa stałe w nowych indywidualnych
systemach grzewczych (dopuszczonych planem),
zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na
środowisko, z wyjątkiem dopuszczonych planem (z wyjątkiem terenów 1U i 2U, gdzie
dopuszczono przedsięwzięcia potencjalnie znacząco oddziałujące na środowisko).
Należy podkreślić, że obecność zieleni, zwłaszcza wysokiej, wśród terenów zabudowanych
wpływa korzystnie na zmniejszenie udziału zanieczyszczeń powietrza stanowiących jądra kondensacji,
których zwiększona obecność wpływa z kolei na pojawianie się w granicach miasta niekorzystnych
zjawisk klimatycznych. Natomiast wprowadzenie zakazu stosowania pieców i trzonów kuchennych na
paliwa stałe w indywidualnych systemach grzewczych, stosownie do §132 ust. 2 rozporządzenia
Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny
odpowiadać budynki i ich usytuowanie, wpłynie w sposób bezpośredni na wyeliminowanie możliwości
pojawienia się istotnych źródeł emisji niskiej, wpływających na wzrost emisji zanieczyszczeń
powietrza, a tym samym na niekorzystne kształtowanie lokalnego klimatu.
Reasumując, przewiduje się, że w wyniku realizacji zapisów analizowanego mpzp topoklimat
obszaru nie ulegnie zmianom w zakresie podstawowych parametrów oraz nie przewiduje się
znaczącego negatywnego oddziaływania na klimat oraz warunki wymiany powietrza.
6.9. Oddziaływanie na klimat akustyczny
Projekt planu „Osiedle Orła Białego” w Poznaniu obejmuje tereny istniejącego osiedla
mieszkaniowego, położonego w południowej części dzielnicy Rataje w Poznaniu. Projekt planu ustala
przeznaczenie terenów oraz określa sposoby ich zagospodarowania i zabudowy, a także docelowego
układu komunikacyjnego. W przedmiotowym projekcie planu ustalono następujące tereny: zabudowy
mieszkaniowej wielorodzinnej (1-10MW), zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub zabudowy
usługowej (1-4MN/U), zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (szeregowej) (1-5MN) oraz
zabudowy usługowej (1-9U, przy czym na terenach 1-3U i 5U zakazano lokalizacji funkcji i zabudowy
wymagającej zapewnienia standardów akustycznych w środowisku), zabudowy usługowej – oświaty
(1-4UO), zabudowy usługowej – ochrony zdrowia (UZ), zabudowy usługowej – sakralnej (UK),
a także teren sportu i rekreacji sportu (US), teren zieleni urządzonej (ZP), tereny infrastruktury
technicznej – elektroenergetyki (1-2E) oraz gazownictwa (G), jak również tereny komunikacji dróg
publicznych: klasy głównej ruchu przyspieszonego (1-2KD-GP, ul. Bol. Krzywoustego), klasy głównej
(KD-G, ul. Żegrze), klasy zbiorczej (1-2KD-Z, ul. Kurlandzka, ul. Bobrzańska), klasy dojazdowej
(1-3KD-D, fragment ul. J. Piłsudskiego, ul. Ślężańska i ul. Pyrzyczańska), oraz dróg wewnętrznych
(1-14KDWxs, 1-3KDWx i KDWxr) i parkingów (1-7KDWpp).
W chwili obecnej, większość terenów znajdujących się w granicach obszaru objętego
ustaleniami przedmiotowego mpzp zagospodarowana jest już budynkami mieszkalnymi
(wielorodzinnymi i jednorodzinnymi) oraz infrastrukturą towarzyszącą, obiektami handlowymi
i usługowymi (m.in. oświaty, ochrony zdrowia i usług sakralnych), a także zielenią urządzoną.
Ustalenia urbanistyczne dla obszaru objętego projektem planu dają możliwość kontrolowanej –
zgodnie z zasadami ochrony środowiska, przyrody i przestrzeni – realizacji dodatkowej zabudowy
usługowej (lub funkcji wrażliwych akustycznie), a także usług sportu i rekreacji oraz dróg i parkingów.
W większości, jak już wcześniej stwierdzono w rozdz. 2.11, tereny ustalone w projekcie mpzp
„Osiedle Orła Białego” w Poznaniu, podlegają ochronie akustycznej w środowisku – na mocy
przepisów ustawy Prawo ochrony środowiska43 oraz przepisów wykonawczych, czyli rozporządzenia
w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku44 (które znacząco złagodziło wcześniejsze
wymagania akustyczne dla terenów narażonych na oddziaływanie hałasu komunikacyjnego, w tym
wypadku głównie hałasu samochodowego, będące przedmiotem poprzedniego rozporządzenia45,
obowiązującego do dnia 1 października 2012 r.).
Należą do nich tereny: zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej 1-10MW, zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej lub zabudowy usługowej 1-4MN/U, zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej (szeregowej) 1-5MN, zabudowy usługowej 4U i 6-9U oraz 1-4UO i UZ – na których
dopuszcza się lokalizację funkcji i zabudowy wymagającej zapewnienia standardów akustycznych
43
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1232)
45
(Dz. U. z 2007 r., Nr 120, poz. 826)
44
41
w środowisku (tj. w przypadku lokalizacji na tych terenach szkół, przedszkoli i żłobków, domów opieki
społecznej oraz szpitali).
Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku, powodowanego przez drogi, w tym trasy
tramwajowe, wyrażone np. wskaźnikami długookresowego średniego poziomu dźwięku LDWN
(w porze dzienno-wieczorno-nocnej) i LN (w porze nocnej), które to wskaźniki mają zastosowanie
do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony przed hałasem – wynoszą aktualnie:
w przypadku terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i terenów mieszkaniowo-usługowych
– L*DWN = 68 dB i L*N = 59 dB, a w przypadku terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej
oraz terenów zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, terenów
domów opieki społecznej i terenów szpitali – L*DWN = 64 dB i L*N = 59 dB.
Dla terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej 1-10MW ustalono w projekcie planu
zapewnienie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, jak dla terenów zabudowy
mieszkaniowej wielorodzinnej. Jednak, w przypadku lokalizacji na tych terenach funkcji związanych
z zabudową usługową – oświaty (tj. szkół, przedszkoli i żłobków), czy funkcji ochrony zdrowia
(tj. domów opieki społecznej) ustalono zapewnienie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku
odpowiednio: jak dla terenów zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci
i młodzieży oraz terenów domów opieki społecznej. Dla terenów zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej (szeregowej) 1-5MN ustalono zapewnienie dopuszczalnych poziomów hałasu
w środowisku jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Z kolei, dla terenów
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub zabudowy usługowej 1-4MN/U ustalono zapewnienie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku jak dla terenów mieszkaniowo-usługowych, przy czym
w przypadku lokalizacji na tych terenach związanych z zabudową usługową – oświaty (tj. szkół,
przedszkoli i żłobków), czy ochrony zdrowia (tj. domów opieki społecznej i szpitali) ustalono
zapewnienie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, odpowiednio: jak dla terenów zabudowy
związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, terenów domów opieki społecznej czy
terenów szpitali w miastach.
Podobnie, w projekcie planu ustalono wymagania akustyczne dla terenów zabudowy usługowej
4U i 6-9U, a także dla terenów zabudowy usługowej – oświaty 1-4UO (na których obecnie
funkcjonują: szkoła podstawowa nr 64 (2UO) i trzy przedszkola (1UO, 3-4UO)) oraz ochrony zdrowia
UZ (na którym obecnie funkcjonuje przychodnia zdrowia), w przypadku lokalizacji na tych terenach
szkół, przedszkoli i żłobków oraz domów opieki społecznej i szpitali – wymagając zapewnienia
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku odpowiednio: jak dla terenów zabudowy związanych
ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, terenów domów opieki społecznej, czy terenów
szpitali w miastach. Na terenach 1-3U i 5U projekt planu zakazuje lokalizacji zabudowy związanej ze
stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, domów opieki społecznej lub szpitali.
Ponadto, w projekcie planu ustalono dla terenów 1-10MW oraz 1-4MN/U, a także terenów
4U i 6-9U oraz 1-4UO, UZ, UK i US – zapewnienie wymaganych standardów akustycznych na
granicach z terenami ustalonymi w projekcie planu, o zdefiniowanych wymaganiach akustycznych
w środowisku. Ustalenie to dotyczy zarówno terenów podlegających ochronie akustycznej
w środowisku, jak i terenów, dla których takich wymagań nie ustalono (a które mają spełniać
odpowiednie standardy akustyczne w środowisku w przypadku lokalizacji na nich niektórych usług
oświaty i zdrowia). W odniesieniu do terenów UK i US, ustalenie to oznacza potrzebę zapewnienia
wymaganych standardów akustycznych na granicach (lub w bliskim sąsiedztwie) tych terenów
z terenami o zdefiniowanych standardach akustycznych w środowisku – odpowiednio dla UO i MW.
W projekcie planu – na terenach 1-4MW i 6-10MW, 1-5MN, 1-4MN/U, a także terenach
4,8-9U oraz 1-2UO – ustalono również dopuszczenie stosowania zasad akustyki budowlanej
w budynkach z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi. Ustalenie to zwiąże się z tym, że jak
podano w rozdz. 2.11 niniejszej prognozy – na granicach terenów, ale przede wszystkim na
elewacjach budynków występują poziomy hałasu w środowisku, które przekraczają nie tylko
dopuszczalne standardy w środowisku, ale również poziomy hałasu, które gwarantują zapewnienie
wymaganych standardów akustycznych wewnątrz pomieszczeń zamkniętych w tych budynkach –
w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi, na podstawie wymagań polskich norm
stosowanych w dziedzinie akustyki budowlanej. Ustalenie to dotyczy przede wszystkim stosowania
przegród zewnętrznych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej, w tym głównie okien
o podwyższonej izolacyjności akustycznej (przy zapewnieniu wymiany powietrza z otoczeniem).
42
Ponieważ wykorzystana dokumentacja Mapy akustycznej miasta Poznania 201246 ilustruje
zasięgi oddziaływania dla obserwatorów umieszczonych na wysokości 4 m nad poziomem terenu,
warunki akustyczne na wyższych kondygnacjach mogą różnić się od przedstawionych, np. na
załączniku nr 4. Z uwagi na większe odległości obserwatora od źródła hałasu, poziomy dźwięku mogą
być nieco niższe. Niemniej, odczuwalne wrażenie uciążliwości akustycznej będzie gorsze – z uwagi
na wyższe tło akustyczne w środowisku dużego miasta (bo na wyższych kondygnacjach obserwowany
jest większy wpływ oddziaływania źródeł zagrożeń akustycznych, rozmieszczonych dalej od osiedla).
Problem dotyczy nie tylko budynków, na elewacjach których przekroczone są dopuszczalne
poziomy dźwięku w środowisku, wymagane dla danych terenów, na podstawie rozporządzenia
w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku47. Problem dotyczy wszystkich tych
budynków, na elewacjach których poziomy dźwięku przekraczają wartości gwarantujące zapewnienie
komfortu akustycznego wewnątrz pomieszczeń zamkniętych – przy zamkniętych oknach ale przy
zapewnieniu wymiany powietrza z otoczeniem, czyli wszędzie tam gdzie poziom hałasu przekracza
wartości LAeq D/N = 60/50 dB, odpowiednio w przedziale czasu odniesienia równym 8-miu kolejno
po sobie następującym godzinom pory dziennej oraz pół najniekorzystniejszej godziny pory nocnej.
Lokalizację zabudowy mieszkaniowej, mieszkaniowo-usługowej i usługowej – wymagającej
zapewnienia komfortu akustycznego wewnątrz pomieszczeń zamkniętych, na terenach
charakteryzujących się wysokim poziomem hałasu w środowisku dopuszczają – poza obowiązującym
obecnie rozporządzeniem w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku48 – także
przepisy rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich
usytuowanie49, które mówią m.in. (DZIAŁ IX, § 325, ust. 2), że: „Budynki z pomieszczeniami
wymagającymi ochrony przed zewnętrznym hałasem i drganiami należy chronić przed tymi
uciążliwościami poprzez … racjonalne rozmieszczenie pomieszczeń w budynku i zapewnienie
wymaganej izolacyjności przegród zewnętrznych.”. Mimo tego, umieszczenie w projekcie uchwały
planu ustalenia stosowania akustyki budowlanej jest właściwe – ze względu na potrzebę zwrócenia
uwagi na problem zagrożenia hałasem wnętrz pomieszczeń.
Niemniej, żeby jednak ograniczyć poziom hałasu komunikacyjnego, głównie samochodowego,
w środowisku – przede wszystkim w celu uzyskania wymaganych standardów akustycznych od tych
źródeł hałasu już na granicach terenów komunikacji – w ustaleniach projektu planu wprowadzono
zapisy dotyczące stosowania rozwiązań przeciwhałasowych, z wyłączeniem jednakże możliwości
realizacji ekranów akustycznych – poza określonymi w projekcie uchwały dopuszczeniami tych
lokalizacji. Stosowanie rozwiązań przeciwhałasowych ustalono dla terenów dróg publicznych oraz
dopuszczono na terenach dróg wewnętrznych. Daje to szansę na ograniczenie poziomów hałasu
samochodowego za pomocą dostępnych rozwiązań technicznych (np. ciche nawierzchnie jezdni)
i organizacyjnych (np. ograniczenie prędkości ruchu pojazdów, eliminacja pojazdów ciężkich z potoku
ruchu) – w przypadku przekroczeń na poziomie kilku decybeli. W przypadku większych przekroczeń
dopuszczalnych standardów, np. ok. 10 dB lub więcej, w ustaleniach projektu planu dopuszczono
lokalizację ekranów akustycznych – na terenach komunikacji dróg publicznych: 1KD-GP
(ul. Bolesława Krzywoustego), dla ochrony akustycznej zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej na
terenie 1MW (nie wskazując jednakże lokalizacji tych ekranów), a także na terenie 2KD-Z
(ul. Kurlandzka), wzdłuż granicy z terenami zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej szeregowej
2-4MN, oraz na terenie 1KD-Z (ul. Bobrzańska), na odcinku od ul. Kurlandzkiej (poza planem) do
istniejącego zjazdu z 1KD-D na 1KD-Z, w powiązaniu z ekranem na wysokości terenów zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej szeregowej 1-2MN. Ponieważ granice opracowania nie obejmują
fragmentu ul. Kurlandzkiej – na wysokości terenów 1-2MN, należy rozumieć, że w przypadku decyzji
o realizacji przegrody przeciwhałasowej w tym rejonie – ekran akustyczny powinien powstać na całej
długości odcinka ul. Kurlandzkiej, od zjazdu z ul. Ślężańskiej aż do zjazdu z 1KD-D na 1KD-Z,
w ul. Bobrzańskiej, w celu zapewnienia skutecznej ochrony akustycznej dla terenu zabudowy 1MN
(i częściowo terenu 4MN/U).
46
47
48
(Dz. U. z 2014 r., poz. 112, tekst jednolity)
49
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny
odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690, ze zmianami)
43
Analizowane prognozy natężeń ruchu samochodowego50 w rejonie opracowania wskazują
na możliwe nieznaczne pogorszenie warunków akustycznych w obszarze projektu planu – w stosunku
do stanu obecnego, nie większe niż postrzegalna przez ludzi zmiana warunków akustycznych.
Jednak po uruchomieniu południowego odcinka tzw. III ramy komunikacyjnej m. Poznania,
przede wszystkim od węzła HETMAŃSKA do węzła KRZYWOUSTEGO oraz przedłużenia ul. Hetmańskiej
od ronda Żegrze do węzła HETMAŃSKA – natężenie ruchu samochodowego na ul. Kurlandzkiej oraz
ul. Żegrze znacznie spadnie, bo potok pojazdów przeniesie się na nowe trasy.
Poza tym, nie przewiduje się występowania innych zidentyfikowanych ponadnormatywnych
źródeł hałasu samochodowego, zlokalizowanych w obszarze projektu planu, czyli hałasu związanego
głównie z przejazdami pojazdów ulicami wewnętrznymi – w obszarze wewnętrznej części projektu
planu, chociaż zakłócenia takie mogą występować.
Ponadto, nie przewiduje się uciążliwości akustycznych związanych z przejazdami tramwajów
ul. Żegrze. Obecnie nie występuje zagrożenie hałasem tramwajowym w obszarze projektu planu,
co opisano w rozdz. 2.11.
Poza powyższym, założono również, że zarówno hałas kolejowy, związany z działalnością
kolejowej stacji przeładunkowej na Franowie, a także związany z przejazdami pociągów na liniach
kolejowych: nr 272 Kluczbork – Poznań Główny, nr 352 Swarzędz – Poznań Starołęka oraz nr 394
Poznań Krzesiny – Kobylnica, jak i hałas lotniczy, związany z przelotami samolotów na lotnisko
Poznań-Ławica oraz Poznań-Krzesiny – nie będą oddziaływały uciążliwie na obszar projektu planu,
podobnie jak ma to miejsce obecnie.
W podsumowaniu należy stwierdzić, że w związku z planowanym zagospodarowaniem obszaru
projektu planu, który nie zmienia w zasadniczy sposób jego obecnego zagospodarowania, a także
w wyniku zapisania w nim ustaleń wpływających na kształtowanie warunków akustycznych –
w środowisku zewnętrznym i wewnątrz pomieszczeń, w obszarze projektu planu „Osiedle Orła
Białego” w Poznaniu będą zapewnione wymagane standardy akustyczne dla projektowanych tam
obiektów, funkcji i przeznaczenia terenów.
6.10. Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe
Na analizowanym obszarze znajdują się tylko dwa zabytkowe obiekty. Są to dawne schrony
mobilizacyjne piechoty, położone w liniach rozgraniczających ul. Bolesława Krzywoustego, wpisane do
rejestru zabytków decyzją nr A245 z dnia 25 maja 1983 r. Projekt planu ustalił ochronę ww. obiektów
zabytkowych, których lokalizacja wskazana została na rysunku planu na terenach 1KD-GP i 2KD-GP.
Powyższe ustalenia pozwolą na ich zachowanie. Zgodnie z przepisami odrębnymi, wszelkie ewentualne
prace budowalne prowadzone w obrębie zabytkowych schronów lub w ich bezpośrednim sąsiedztwie,
związane np. z realizacją inwestycji infrastrukturalnych prowadzonymi na ww. terenach, będą musiały
być poprzedzone uzyskaniem niezbędnych decyzji administracyjnych (pozwoleń na prowadzenie robót
budowlanych przy zabytku).
Reasumując, realizacja ustaleń mpzp „Osiedle Orła Białego” nie spowoduje żadnych
negatywnych oddziaływań na zabytkowe obiekty zlokalizowane w granicach projektu planu.
6.11. Oddziaływanie na dobra materialne
Realizacja ustaleń mpzp „Osiedle Orła Białego” w Poznaniu spowoduje oddziaływania na dobra
materialne głównie na terenach, na których przewidywane są nowe inwestycje budowlanych, a więc
głównie na terenach 2U, 3U, 7U, US, 4KDWpp. Realizacja nowego zainwestowania na ww.
terenach, głównie w postaci nowych budynków usługowych oraz towarzyszącym im elementom
zagospodarowania terenów, przyczyni się do przyrostu ilości dóbr materialnych na obszarze planu.
Zakładając, że nowe zainwestowanie charakteryzować się będzie wysokimi walorami estetycznymi,
wpisującymi się w docelowy sposób użytkowania i funkcjonowania analizowanego obszaru, jego
realizacja będzie w pozytywny sposób oddziaływać na otoczenie omawianego obszaru.
Na etapie realizacji nowych obiektów budowlanych wystąpić mogą krótkoterminowe i lokalne
oddziaływania na istniejące dobra materialne. Polegać one mogą np. na pogorszeniu stanu
nawierzchni istniejących dróg na skutek intensywnego ruchu pojazdów ciężarowych, związanego
z prowadzonymi inwestycjami. Nie przewiduje się jednak, że będzie to oddziaływanie znaczące,
ponieważ prace inwestycyjne w poszczególnych fragmentach omawianego obszaru będą
najprawdopodobniej prowadzone w różnych okresach czasu.
50
Prognozy natężeń ruchu samochodowego dla rejonu opracowania projektu planu, ZDM, 2011
44
6.12. Oddziaływanie na obszary chronione, w tym obszary Natura 2000
Jak wskazano w rozdziale 3, w granicach obszaru projektu planu „Osiedle Orła Białego”
w Poznaniu nie występują obszary objęte ochroną prawną w rozumieniu ustawy o ochronie przyrody,
a najbliżej położonymi obszarami chronionymi są zlokalizowany w kierunku północno-wschodnim od
obszaru projektu planu Fort IIa (w odległości powyżej 500 m), oraz zlokalizowany w kierunku
południowo-wschodnim Fort II (w odległości powyżej 250 m). Wyżej wymienione obiekty wraz
z pozostałymi elementami dawnych fortyfikacji współtworzą obszar o znaczeniu dla Wspólnoty –
„Fortyfikacje w Poznaniu” (PLH300005). Obiekty te zostały objęte ochroną przede wszystkim ze
względu na występowanie unikatowych miejsc zimowania nietoperzy. Jak już wcześnie wskazano, do
głównych zagrożeń dla prawidłowego funkcjonowania fortyfikacji jako zimowisk nietoperzy zaliczyć
należy zbyt częstą obecność człowieka w fortach w trakcie hibernacji nietoperzy, powodującą
płoszenie zwierząt oraz działania powodujące zmianę mikroklimatu panującego w fortach.
Z uwagi na brak powiązań funkcjonalnych i przestrzennych obszaru objętego projektem planu
oraz wyżej wspomnianych fortów, nie przewiduje się, aby realizacja ustaleń mpzp „Osiedle Orła
Białego” spowodowała negatywne oddziaływania na przedmiot ochrony obszarów chronionych oraz
ich integralność. Natomiast działania mające na celu eliminację bezpośrednich zagrożeń dla nietoperzy
– np. ograniczanie ruchu turystycznego w trakcie hibernacji nietoperzy, zabezpieczanie odpowiedniej
cyrkulacji powietrza w forcie – znajdują się poza zakresem ustaleń planów miejscowych.
Podsumowując, należy stwierdzić, że realizacja ustaleń projektu planu nie wpłynie w sposób
negatywny na funkcjonowanie oraz integralność OZW „Fortyfikacje w Poznaniu”.
6.13. Oddziaływanie transgraniczne
Ze względu na położenie geograficzne Poznania (znaczne oddalenie od terenów przygranicznych
państwa) stwierdzić należy, że realizacja ustaleń omawianego planu miejscowego nie spowoduje
oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, w rozumieniu Konwencji
z Espoo z 25 lutego 1991 r.
7.
PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW
REALIZACJI
POSTANOWIEŃ
MIEJSCOWEGO
PLANU
ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA
Analiza skutków realizacji ustaleń planu miejscowego w zakresie oddziaływania na środowisko
może polegać na analizie wyników pomiarów i ocen uzyskanych w ramach Państwowego Monitoringu
Środowiska51 lub w ramach indywidualnych zamówień oraz na kontroli i ocenie zgodności wyposażenia
terenów w infrastrukturę techniczną z ustaleniami planu w tym zakresie. Stosownie do art. 10 ust. 2
Dyrektywy 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny
wpływu niektórych planów i programów na środowisko dla monitoringu znaczącego wpływu na
środowisko realizacji planów możliwe jest wykorzystanie istniejącego systemu monitoringu, w celu
uniknięcia jego powielania.
Monitoring prowadzony w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska wykonywany jest
przez ustawowo zobligowane do tego instytucje – w przypadku miasta Poznania Wojewódzki
Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie,
Prezydenta Miasta Poznania, pełniącego jednocześnie obowiązki starosty powiatu grodzkiego. Dotyczy
poszczególnych komponentów środowiska, w tym: jakości powietrza, jakości wód, jakości gleby
i ziemi, hałasu i pól elektromagnetycznych, a jego szczegółowy zakres i częstotliwość określają
przepisy odrębne, w tym ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska oraz ustawa
z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne. Pomiary i badania prowadzone w celu określenia stanu
poszczególnych komponentów środowiska prowadzone będą zgodnie z metodyką i wymogami
określonymi w poszczególnych rozporządzeniach52, a także w specjalistycznych opracowaniach –
określających metodyki referencyjne, odnoszące się do sposobu analizowania stanu jakości
poszczególnych komponentów środowiska.
51
utworzonemu ustawą z dnia 20 lipca 1991 roku o Inspekcji Ochrony Środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2013, poz. 686, ze
zmianami)
52
w tym m.in. w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 15 listopada 2011 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia
monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (Dz. U. 2011 Nr 258, poz. 1550), rozporządzeniu
Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia
pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową,
lotniskiem lub portem (Dz. U. 2011 Nr 288 poz.1697)
45
W kontekście stwierdzenia w strefie aglomeracja poznańska przekroczeń dopuszczalnych
standardów jakości powietrza, o których była mowa w rozdz. 2.10. prognozy, szczególnie istotne
będzie prowadzenie kontroli w zakresie zaopatrzenia nowych budynków w niskoemisyjne systemy
grzewcze (respektowanie zakazu stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwa stałe
w indywidualnych systemach grzewczych). Biorąc natomiast pod uwagę stwierdzone przekroczenia
dopuszczalnych poziomów hałasu na części terenów, o czym była mowa w rozdziale 2.11. prognozy,
ważne będzie też monitorowanie sposobu realizacji ustaleń mpzp, dotyczących zapewnienia
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku na terenach wymagających ochrony akustycznej
w środowisku oraz w przypadku lokalizacji funkcji wrażliwych na hałas, których realizacja dopuszczona
jest tylko pod warunkiem zapewnienia wymaganych standardów akustycznych w środowisku.
8.
ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE
PLANU
Projekt planu „Osiedle Orła Białego” ma głównie charakter regulacyjny. Zaproponowane
w projekcie planu rozwiązania funkcjonalne, ustalenia w zakresie sposobu zagospodarowania
poszczególnych terenów, warunków dla lokalizacji nowej zabudowy oraz zasad obsługi terenów
infrastrukturą techniczną i komunikacyjną gwarantują dalsze prawidłowe funkcjonowanie omawianego
obszaru. Projekt zapewnia ochronę funkcji mieszkaniowej na osiedlu, jako funkcji dominującej, oraz
umożliwia dalsze funkcjonowanie obecnych terenów usług podstawowych (4-9U, 1-4UO, UZ, UK),
niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania dużego osiedla mieszkaniowego. Poprzez wyznaczenie
w projekcie terenów ZP i US uwzględniono potrzeby rekreacyjno-wypoczynkowe mieszkańców
osiedla, natomiast wyznaczenie terenów 1-7KDWpp pozwoli na zaspokojenie potrzeb parkingowych.
Projekt zawiera szczegółowe ustalenia w zakresie kształtowania ładu przestrzennego, których
realizacja pozwoli na poprawę uwarunkowań estetycznych osiedla. Zawiera również niezbędne zapisy
w zakresie ochrony środowiska i przyrody.
Projekt planu obejmuje obszar silnie zurbanizowany, pozbawiony naturalnych uwarunkowań
przyrodniczych, które charakteryzowałby się wysoką wartością przyrodniczą i które wymagałyby
ochrony. W ustaleniach projektu uwzględniono natomiast konieczność ochrony jego najbardziej
cennego komponentu – zieleni urządzonej, która pełni liczne istotne funkcje – biologiczną,
wypoczynkową, społeczną, estetyczną, i która w istotny sposób poprawia jakość życia na dużym
osiedlu mieszkaniowym. Ponadto, projekt reguluje zagadnienia związane z prowadzeniem gospodarki
wodno-ściekowej oraz zawiera ustalenia, których realizacja pozwoli na prawidłowe kształtowania
klimatu akustycznego na osiedlu. Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzono, że projekt planu „Osiedle
Orła Białego” nie wymaga wskazania nowych rozwiązań alternatywnych w zakresie rozwiązań
funkcjonalnych i ustaleń w zakresie ochrony środowiska i przyrody.
Niemniej, w trakcie prac nad formułowaniem rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych projektu
planu rozważano kilka rozwiązań odmiennych od tych ostatecznie zaprezentowanych w projekcie.
Rozwiązania alternatywne dotyczyły przeznaczenia terenu obecnie nieurządzonego, położonego
w środkowej części osiedla – pomiędzy Szkołą Podstawową nr 64 a kościołem parafii św. Mateusza.
Pierwotnie rozważano ustalenie funkcji sportu i rekreacji na całości obecnego nieużytku, ostatecznie
jednak zadecydowano o przeznaczeniu tylko jego północnej części pod tą funkcję (teren US), a jego
południowa część włączona została w teren zieleni urządzonej (teren ZP). Takie rozwiązanie oceniono
pozytywnie, ponieważ pozwoli ono na zachowanie ciągłości dużego parku osiedlowego i wykształcenie
w jego obrębie kompleksowego i spójnego założenia zieleni urządzonej.
W trakcie prac projektowych rozważano również zasadność wydzielenia odrębnego terenu
usługowego pod obecnymi pawilonami usługowo-handlowymi zlokalizowanymi wzdłuż ciągi pieszego
biegnącego pomiędzy terenami 6U a 3UO. Zrezygnowano z tego rozwiązania z uwagi na brak
możliwości zapewnienia prawidłowej obsługi komunikacyjnej dla terenu zabudowy usługowej oraz
również z uwagi na zasadność zachowania spójności zagospodarowania terenu zieleni urządzonej ZP.
Należy również zaznaczyć, że lokalizacja obiektów lub funkcji wrażliwych akustycznie została
uwarunkowana możliwością zapewnienia wymaganych standardów akustycznych w środowisku. I tak:
na terenach zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej MW lokalizacja funkcji wrażliwych akustycznie,
jak szkoły, przedszkola, żłobki oraz domy opieki społecznej, czy tychże funkcji oraz dodatkowo funkcji
szpitali na terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub usługowej MN/U, a także
dopuszczenie na terenach 4U i 6-9U oraz 1-4UO i UZ lokalizacji szkół, przedszkoli, żłobków oraz
domów opieki społecznej i szpitali – jest możliwa jedynie pod warunkiem zapewnienia w miejscach
takich lokalizacji oraz na granicach terenów – w przypadku terenów usługowych U, odpowiednich
46
wymaganych dla takich funkcji standardów akustycznych w środowisku (na terenach 1-3U oraz 5U
zakazano lokalizacji obiektów i funkcji wrażliwych akustycznie).
9.
WNIOSKI I STRESZCZENIE
Prognoza oddziaływania na środowisko dotyczy projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego „Osiedle Orła Białego” w Poznaniu. Prognoza składa się z ośmiu części.
W pierwszej części omówiono przedmiot opracowania, podstawy formalno-prawne, metodologię
i zasadność jej sporządzania. Prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument,
niezbędny do przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na
środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Obowiązek jej opracowania
wynika bezpośrednio z zapisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o
środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko oraz z ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym. Zasadniczym celem prognozy oddziaływania na środowisko jest wskazanie
potencjalnego oddziaływania realizacji ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
na środowisko przyrodnicze, kulturowe i krajobraz.
Projekt planu „Osiedle Orła Białego” w Poznaniu sporządzany jest na podstawie uchwały nr
XLIV/677/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 8 stycznia 2013 r. Uchwała dotyczy całego osiedla
Orła Białego, położonego na Żegrzu. Analizowany obszar ograniczony jest ulicami: Żegrze,
Bolesława Krzywoustego i Kurlandzką. Powierzchnia projektu planu wynosi 67,6 ha.
W drugiej części prognozy wskazano położenie omawianego obszaru w przestrzeni miasta oraz
jego obecne zagospodarowanie. Poddano charakterystyce poszczególne elementy środowiska
przyrodniczego oraz ich wzajemne powiązania, w tym: rzeźbę terenu, budowę geologiczną
i warunki gruntowe, gleby, warunki wodne, szatę roślinną, świat zwierzęcy oraz klimat lokalny.
W oparciu o dostępne informacje i analizy dokonano również oceny gleb, jakości powietrza, wód
podziemnych oraz klimatu akustycznego.
Przedmiotowy obszar obejmuje tereny silnie przekształcone antropogenicznie, co skutkuje
również modyfikacjami w obrębie poszczególnych komponentów środowiska przyrodniczego.
Obszar opracowania znajduje się w obrębie płaskiej wysoczyzny morenowej, wyniesionej
w rejonie projektu planu na wysokość w przedziale 82-86 m n.p.m. Najniższymi rzędnymi
charakteryzują się tereny położone wzdłuż ul. Żegrze (ok. 82-83 m n.p.m.), natomiast najwyższymi
w rejonie ul. Kurlandzkiej (85-86 m n.p.m.).
Podłoże gruntowe wysoczyzny morenowej stanowią głównie plejstoceńskie utwory
bezpośredniej akumulacji lodowca w postaci gruntów spoistych – glin piaszczystych i piasków
gliniastych, najczęściej twardoplastycznych. Lokalnie w zachodniej i południowej części osiedla grunty
spoiste przykryte są cienką serią osadów wodnolodowcowych – średniozagęszczonych,
różnoziarnistych piasków. We wschodniej części opracowania, w rejonie ul. Bobrzańskiej i ul.
Bolesława Krzywoustego, lokalnie występować mogą holoceńskie namuły piaszczyste den dolinnych,
związane z płytką doliną cieku Piaśnica.
Na obszarze objętym granicami projektu mpzp nie stwierdzono występowania zasobów
naturalnych w postaci udokumentowanych złóż kopalin. Gleby analizowanego obszaru zostały
wykształcone z glin i piasków gliniastych bezpośredniej akumulacji lodowca. Z uwagi na dosyć wysoki
stopień zainwestowania na przedmiotowym obszarze obecnie występują głównie gleby
antropogeniczne, silnie przekształcone w wyniku działalności człowieka.
Obszar projektu planu pozbawiony jest cieków oraz zbiorników wodnych. Od strony wschodniej
graniczy z niewielką doliną wykorzystywaną przez strumień Piaśnica, stanowiącą dopływ rzeki Cybiny.
Współcześnie znaczna część strumienia została ujęta w kolektor deszczowy „Piaśnica”, który
w granicach projektu planu „Osiedle Orła Białego” biegnie w liniach rozgraniczających ul. Bolesława
Krzywoustego. Przez środkową cześć obszar planu przebiega lokalny dział wodny, rozdzielający
zlewnię III rzędu rzeki Cybiny (obejmująca część wschodnią obszaru planu) od zlewni II rzędu rzeki
Warty (obejmującą część zachodnią obszaru planu). Tym samym tereny położone
w granicach obszaru opracowania znajdują się w zasięgu dwóch jednolitych części wód: JCWP Cybina
(kod PLRW600017185899) i JCWP Warta od Kopli do Cybiny (kod PLRW60002118579). Obszar osiedla
Orła Białego należy do dwóch zlewni wód opadowych. Północno-wschodnia część odwadniana jest
w kierunku wschodnim do kolektora deszczowego „Piaśnica”, natomiast z południowo-zachodniej
części osiedla wody opadowe odprowadzane są do kolektora deszczowego „Obrzyca”. Wody gruntowe
na analizowanym obszarze zalegają na ogół na głębokości >2 m p.p.t. Zwierciadło wód gruntowych
47
jest nieciągłe, napięte, utrzymuje się w piaszczystych przewarstwieniach lub śródglinowych
wkładkach.
Największe powierzchnie w obszarze osiedla zajmuje urządzona zieleń towarzysząca zabudowie
blokowej. Zieleń ta występuje w formie zieleńców, przybalkonowych ogródków, alei spacerowych,
zieleni w otoczeniu placów zabaw. Lokalną florę uzupełnia roślinność występująca w obrębie ogrodów
towarzyszących zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej, zlokalizowanej przy ul. Ślężańskiej i ul.
Pyrzyczańskiej oraz zieleń porastająca jeszcze nie zagospodarowane fragmenty analizowanego
obszaru, szczególnie teren położony pomiędzy ul. Bobrzańską a ul. Bolesława Krzywoustego oraz teren
lokalizowany w centralnej części osiedla (pomiędzy kościołem pw. św. Mateusza oraz Szkołą
Podstawową nr 64 im. Marii Konopnickiej). W obszarze opracowania nie stwierdzono występowania
gatunków roślin objętych ochroną prawną, zbiorowisk roślinnych o szczególnych wartościach
przyrodniczych, jak również nie zaobserwowano egzemplarzy drzew lub innych obiektów
przyrodniczych godnych objęcia ochroną np.: jako pomniki przyrody.
Ze względu na zurbanizowany charakter obszaru mpzp „Osiedle Orła Białego” zróżnicowanie
lokalnej fauny jest stosunkowo niewielkie. Na osiedlu bytują ptaki, które pospolicie występują na
obszarze całego miasta, a więc gołębie miejskie (Columba livia f. urbana), sroki (Pica pica), kawki
(Corvus monedula), gawrony (Corvus frugilegus) oraz mewy śmieszki (Larus ridibundus).
Charakterystycznymi gatunkami dla osiedli blokowych są również wróble zwyczajne (Passer
domesticus), jerzyki (Apus apus) i pustułki (Falco tinnunculus). Notowane były również jaskółki
oknówki (Delichon urbica). Wszystkie wyżej wskazane gatunki ptaków objęte są ochroną gatunkową
na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Na
omawianym terenie ssaki reprezentowane są głównie przez gatunki niewielkich rozmiarów, które
upodobały sobie bliskie sąsiedztwo ludzi, takie jak np. mysz polna (Apodemus agrarius), mysz
domowa (Mus musculus) i szczur wędrowny (Rattus norvigus).
Według regionalizacji klimatycznej (Woś 1994) obszar objęty granicami planu, podobnie jak
obszar całego Poznania, należy do Regionu Środkowowielkopolskiego. Dominującymi masami
powietrza, szczególnie w okresie letnim i jesiennym, są masy powietrza polarno-morskiego, które
napływają znacznie częściej niż powietrze polarno-kontynentalne. Najrzadziej pojawiają się masy
powietrza arktycznego oraz zwrotnikowego. Należy podkreślić, że w przypadku terenów
zurbanizowanych sposób ich zagospodarowania powoduje modyfikację podstawowych parametrów
meteorologicznych. Wśród nich należy wymienić przede wszystkim szybsze nagrzewanie się powietrza
w obrębie terenów zabudowanych z licznymi powierzchniami utwardzonymi (np. szerokimi trasami
komunikacyjnymi, parkingami). Ponadto, wysoka blokowa zabudowa powoduje utrudnienia
w swobodnych ruchach mas powietrza i powstawanie turbulencji w bezpośrednim otoczeniu wysokich
budynków. Istniejący układ zabudowy (długie i wysokie budynki mieszkalne, położone prostopadle do
dominującego kierunku przemieszczania mas powietrza) może również utrudniać swobodne
przewietrzanie obszaru osiedla.
Na analizowanym obszarze znajdują się tylko dwa zabytkowe obiekty. Są to schrony
mobilizacyjne piechoty, położone w liniach rozgraniczających ul. Bolesława Krzywoustego, wpisane
do rejestru zabytków decyzją nr A 245 z dnia 25 maja 1983 r.
Największy wpływ na jakość powietrza w rejonie opracowania planu mają źródła liniowe,
a więc ulice o dużym natężeniu ruchu – ul. Bolesława Krzywoustego, ul. Żegrze, ul. Bobrzańska i ul.
Kurlandzka. Okresowo źródło zanieczyszczeń powietrza stanowią też instalacje grzewcze budynków,
zwłaszcza te bazujące na wysokoemisyjnych paliwach stałych.
Tereny w obszarze projektu mpzp „Osiedle Orła Białego” podlegają w większości ochronie
akustycznej w środowisku. Ochroną akustyczną objęte są tereny zabudowy mieszkaniowej
wielorodzinnej, zabudowy mieszkaniowo-usługowej oraz zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,
a także tereny zabudowy usług oświaty, czyli tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym
pobytem dzieci i młodzieży. W stanie istniejącym warunki akustyczne w środowisku nie są korzystne
jedynie na zewnętrznych granicach terenów zabudowy wymagających zapewnienia odpowiednich
standardów akustycznych w środowisku. Na analizowany obszar planu przede wszystkim oddziałuje
hałas samochodowy z ul. Bolesława Krzywoustego i ul. Bobrzańskiej, a także z ul. Żegrze
i ul. Kurlandzkiej. Oddziaływanie akustyczne tras tramwajowych w ul. Żegrze, jest znikome. Obszar
projektu planu nie jest skażony hałasem kolejowym i hałasem lotniczym, jak również hałasem
przemysłowym.
Trzeciej rozdział prognozy dotyczy problemów ochrony środowiska, istotnych z punktu widzenia
projektu planu. Na obszarze objętym projektem mpzp „Osiedle Orła Białego” w Poznaniu nie
występują cenne zasoby przyrodnicze, objęte prawną formą ochrony w trybie ustawy z dnia 16
48
kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody53 oraz inne obszary cenne przyrodniczo, nie objęte ochroną. Na
omawianym obszarze nie występują też pozostałe obszary chronione, podlegające ochronie na
podstawie innych przepisów prawa, np. lasy, obszary ochronne zbiorników wód śródlądowych, strefy
ochronne ujęć wody, obszary ciche w aglomeracji. Omawiany obszar nie jest również zlokalizowany
w zasięgu obszarów ograniczonego użytkowania lub obszarów narażonych na niebezpieczeństwo
powodzi. W granicach projektu mpzp nie stwierdzono również występowania istotnych problemów
ochrony środowiska wynikających z braku dostępu do sieci infrastruktury technicznej. Do istniejących
na analizowanym obszarze problemów związanych z ochroną środowiska należy z kolei zagrożenie
hałasem samochodowym i przekroczenia dopuszczalnych standardów akustycznych w środowisku – na
granicach terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i szkoły podstawowej nr 64, bezpośrednio
sąsiadujących z terenami komunikacyjnymi. Zagrożone są także budynki wielorodzinne lub ich części,
zlokalizowane bezpośrednio przy ul. Bobrzańskiej i ul. Żegrze (w rejonie ul. J. Piłsudskiego), oraz
zabudowa mieszkaniowa szeregowa i mieszkaniowo-usługowa – w rejonie ul. Kurlandzkiej
i ul. Bobrzańskiej. Biorąc pod uwagę stwierdzone przekroczenia jakości powietrza w zakresie pyłu
PM10 i benzo(α)pirenu dla strefy aglomeracja poznańska, istotnym aspektem projektowanego planu
będzie również zaproponowanie odpowiednich rozwiązań, których realizacja służyć będzie
zmniejszaniu stężeń powyższych substancji do poziomów dopuszczalnych.
Czwarty rozdział poświęcono omówieniu celu i zapisów projektu planu. Wykazano także
potencjalne skutki dla środowiska i przestrzeni, jakie mogą wystąpić w przypadku braku realizacji
ustaleń planu miejscowego. Uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia mpzp dla omawianego obszaru
wywołano na wniosek Radnego Rady Miasta Poznania, Pana Mariusza Wiśniewskiego. Wniosek
dotyczył objęcia miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego terenów wszystkich osiedli
ratajskich. Celem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Osiedle Orła Białego”
w Poznaniu jest ustalenie przeznaczenia terenów oraz określenie sposobów ich zagospodarowania
i zabudowy.
Projekt mpzp utrzymuje obecną strukturę funkcjonalną osiedla Orła Białego, z dominującym
udziałem terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, którym towarzyszą tereny usługowe,
zieleni urządzonej, infrastrukturalne i komunikacyjne. Projekt zachowuje obecnie istniejące budynki
mieszkalne, zarówno wielorodzinne (1-10MW) jak i jednorodzinne (1-5MN, 1-4MN/U),
uniemożliwiając jednocześnie realizację na terenie osiedla nowych inwestycji mieszkaniowych. Dla
istniejącej zabudowy przy ul. Ślężańskiej MN/U wprowadzono możliwość zmiany użytkowania
istniejących budynków mieszkalnych na usługowe Tereny usługowe wyznaczone zostały
w zdecydowanej większości w obrębie obecnie funkcjonujących obiektów usługowych. Zachowano
zatem wszystkie funkcjonujące na osiedlu obiekty oświatowe (1-4UO), służby zdrowia (UZ), sakralne
(UK) oraz inne usługowe (1-9U), w tym m.in. administracyjne i handel. Również duży fragment
terenu pomiędzy ul. Bobrzańską a ul. Bolesława Krzywoustego, zgodnie z obecnym użytkowaniem,
przeznaczony został pod funkcje usługowe (1,2U). Zgodnie z projektem planu lokalizacji nowej
zabudowy usługowej można się spodziewać głównie na terenie 2U w granicach obecnego nieużytku,
na obecnie niezabudowanym terenie 3U, na terenie 7U.
W środkowej części osiedla wyznaczono duży teren zieleni urządzonej (ZP), który obejmuje
istniejące kompleksy urządzonej zieleni osiedlowej oraz fragment obecnie niezagospodarowanego
terenu, położonego w centralnej części osiedla. W północnej części osiedla – pomiędzy kościołem pw.
św. Mateusza oraz Szkołą Podstawową nr 64 im. Marii Konopnickiej wyznaczono nowy teren usługowy
– sportu i rekreacji US, na którym dopuszczono lokalizację maksymalnie 2 budynków sportoworekreacyjnych. Tereny infrastruktury technicznej elektroenergetyki 1E i 2E oraz gazownictwa
G obejmują istniejące obiekty – dwie stacje transformatorowe 15/0,4 KV i stację redukcyjną gazu II
stopnia. Projekt ustala zachowanie tych obiektów. Projekt planu nie przewiduje zasadniczych zmian
w zakresie układu komunikacyjnego. Zgodnie z obecnym zagospodarowaniem, wyznaczono tereny
dróg: klasy głównej ruchu przyspieszonego 1,2KD-GP (fragmenty ul. Bolesława Krzywoustego), klasy
głównej KD-G (fragment ul. Żegrze), klasy zbiorczej 1,2KD-Z (fragmenty ul. Bobrzańskiej i ul.
Kurlandzkiej), klasy dojazdowej 1-3KD-D – ul. Ślężańska i ul. Pyrzyczańską oraz liczne wewnętrzne
drogi osiedlowe – pieszo-jezdnie 1-14KDWxs, chodnik KDWx i chodniki wraz ze ścieżkami
rowerowymi 1-3KDWxr. Wyznaczono również tereny parkingów 1-7KDWpp, na których ustalono
lokalizację naziemnych parkingów lub garaży podziemnych. Na terenie 4KDWpp dopuszczono
lokalizację garażu wielokondygnacyjnego z usługami w parterze.
53
tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 627, ze zmianami
49
Odstąpienie od realizacji planu nie wpłynie znacząco na zmianę stanu środowiska
analizowanego obszaru. Środowisko nadal podlegać będzie procesom i przemianom o charakterze
naturalnym i antropogenicznym (emisje substancji i hałasu, przeobrażenia warunków gruntowych,
rozwój zieleni w obrębie zieleni urządzonej). Z uwagi na obecne zagospodarowanie analizowanego
obszaru, nie przewiduje się istotnych zmian stanu środowiska wynikających ze zmian form
zagospodarowania analizowanego obszaru oraz utraty szczególnie cennych wartości przyrodniczych..
W piątej części prognozy omówione zostały podstawowe cele ochrony środowiska, formułowane
na szczeblu wspólnotowym, krajowym i lokalnym. Odniesiono się do zapisów następujących
dokumentów: Dyrektywy Rady z dnia 21 maja 1991 r. dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych
(91/271/EWG), Dyrektywy Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością
otaczającego powietrza (96/62/WE), „II Polityki Ekologicznej Państwa”, „Polityki ekologicznej państwa
w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016”, „Programu Ochrony Środowiska dla Miasta
Poznania na lata 2013-2016 z perspektywą do 2020 roku”, „Planu gospodarowania wodami na
obszarze dorzecza Odry”.
Rozdział szósty w całości poświęcono omówieniu potencjalnych oddziaływań realizacji ustaleń
projektu planu „Osiedle Orła Białego” na poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego.
Wskazano również ustalenia projektu mpzp, których realizacja służyć będzie ograniczaniu
negatywnych oddziaływań na środowisko przyrodnicze.
Realizacja ustaleń mpzp „Osiedle Orła Białego” w Poznaniu powodować będzie oddziaływania na
środowisko przyrodnicze o zróżnicowanym charakterze, intensywności oraz zasięgu przestrzennym.
Negatywne oddziaływania na środowisko wystąpią na terenach, na których realizowane będą nowe
inwestycje budowlane, a zwłaszcza tam, gdzie przewidywana jest lokalizacja nowej zabudowy, a więc
głównie na terenach 2U, 3U, 7U, US, 4KDWpp.
Zmiany wynikające z realizacji analizowanego planu będą obserwowane długofalowo
w zakresie podstawowych elementów środowiska. Do trwałych lub długoterminowych oddziaływań na
środowisko zaliczono: ingerencję w rzeźbę terenu (wykopy, niwelacje terenu) i warunki gruntowowodne (m.in. odwodnienia, zagęszczenie podłoża), zmniejszenie powierzchni biologicznie czynnych
oraz pogorszenie warunków infiltracyjnych gruntu w miejscach realizacji zabudowy, dojść, dojazdów,
dróg wewnętrznych, miejsc postojowych, zwiększenie odpływu wód opadowych i roztopowych za
pośrednictwem kanalizacji deszczowej, usunięcie części istniejącej zieleni w miejscach realizacji nowej
zabudowy i elementów towarzyszących zabudowie, nieznaczne zwiększenie emisji (zanieczyszczeń
powietrza i hałasu) w związku z funkcjonowaniem nowej zabudowy usługowej.
Z racji tego, że zdecydowana większość analizowanego obszaru jest już docelowo
zainwestowana, potencjalnych inwestycji będzie niewiele. Stąd, można również stwierdzić, że skala
ww. negatywnych oddziaływań na środowisko, wynikających z realizacji ustaleń mpzp „Osiedle Orła
Białego” nie będzie znacząca.
Realizacja ustaleń w zakresie ochrony i kształtowania środowiska i przyrody pozwoli
na ograniczenie skali negatywnych oddziaływań na środowisko, jakie pojawią się w konsekwencji
wprowadzenia na tereny nowego sposobu zagospodarowania i użytkowania. Warunkiem niezbędnym
dla ograniczania negatywnych skutków będzie jednak precyzyjne wyegzekwowanie ustaleń planu
miejscowego i restrykcyjne przestrzeganie przez inwestorów przepisów i wymogów ochrony
środowiska, wynikających z przepisów odrębnych, zwłaszcza w zakresie prawidłowego prowadzenia
gospodarki wodno-ściekowej, ochrony jakości powietrza, ochrony przed hałasem, a także ochrony
i kształtowania zieleni. Za pozytywne dla środowiska przyrodniczego omawianego obszaru należy
uznać ustalenia projektu mpzp dotyczące:
• zagospodarowania zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów
• zachowania zieleni wysokiej na terenie ZP, a w przypadku kolizji z planowaną infrastrukturą
• lokalizacji zieleni izolacyjno-krajobrazowej na terenach 1KDWx i 6KDWpp,
• lokalizacji zieleni urządzonej na terenach 1MW, 2MW, 3MW, 6MW, 7MW,
• zachowania istniejących drzew na terenach dróg publicznych i dróg wewnętrznych,
• odprowadzania ścieków bytowych i przemysłowych z terenów do sieci kanalizacji sanitarnej,
• zagospodarowania wód opadowych i roztopowych na terenach US i ZP, z dopuszczeniem
odprowadzania ich do sieci kanalizacji deszczowej,
50
odprowadzanie wód opadowych i roztopowych z terenów MW, MN, MN/U, U, UO, UZ, UK, E,
G, KDW…, KDWpp do sieci kanalizacji deszczowej, z dopuszczeniem jednak
zagospodarowania ich również na terenie,
• dopuszczenie lokalizacji zbiorników retencyjnych wód opadowych i roztopowych na terenach
US, ZP i KDWpp,
• lokalizacji urządzeń podczyszczających wody opadowe i roztopowe na terenach KDWpp,
• zapewnienia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku:
– dla terenów 1-10MW – jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej,
a w przypadku lokalizacji na tych terenach funkcji szkół, przedszkoli i żłobków – jak dla
terenów zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,
natomiast w przypadku lokalizacji funkcji domów opieki społecznej – jak dla terenów
domów opieki społecznej,
– dla terenów 1-5MN – jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,
– dla terenów 1-4MN/U – jak dla terenów mieszkaniowo-usługowych, a w przypadku
lokalizacji na tych terenach szkół, przedszkoli i żłobków – jak dla terenów zabudowy
związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, natomiast w przypadku
lokalizacji domów opieki społecznej – jak dla terenów domów opieki społecznej,
– dla terenów 4U i 6-9U oraz 1-4UO i UZ, w przypadku lokalizacji na tych terenach szkół,
przedszkoli i żłobków – jak dla terenów zabudowy związanej ze stałym lub czasowym
pobytem dzieci i młodzieży, natomiast w przypadku lokalizacji domów opieki społecznej –
jak dla terenów domów opieki społecznej, a w przypadku lokalizacji szpitali – jak dla
terenów szpitali w miastach,
• dla terenów: 1-10MW, 1-4MN/U, a także terenów 4U i 6-9U oraz 1-4UO, UZ, UK i US –
• na terenach 1-4MW i 6-10MW, 1-5MN, 1-4MN/U, a także terenach 4,8-9U oraz 1-2UO –
• na terenach dróg publicznych – stosowania rozwiązań przeciwhałasowych z wyłączeniem
ekranów akustycznych, z zastrzeżeniem, że lokalizację ekranów akustycznych dopuszcza się
na terenach komunikacji: 1KD-GP (dla ochrony akustycznej zabudowy mieszkaniowej na
terenie 1MW), a także na terenie 2KD-Z, wzdłuż granicy z terenami zabudowy mieszkaniowej
2-4MN, oraz na terenie 1KD-Z, na odcinku od ul. Kurlandzkiej do istniejącego zjazdu z 1KD-D
na 1KD-Z, w powiązaniu z ekranem na wysokości terenów zabudowy mieszkaniowej 1-2MN,
na odcinku ul. Kurlandzkiej poza planem,
• na terenach dróg wewnętrznych – dopuszczenia stosowania technicznych elementów
uspokojenia ruchu,
• zakazu stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwa stałe w indywidualnych systemach
grzewczych,
• zakazu lokalizacji na terenach MN/U, U, UO, UZ, UK przedsięwzięć mogących zawsze lub
potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, z wyjątkiem ustalonych planem, oraz
z wyjątkiem terenów 1,2U, na których dopuszczono przedsięwzięcia mogące potencjalnie
znacząco oddziaływać na środowisko.
Istotnym warunkiem zachowania prawidłowego funkcjonowania środowiska będzie
przestrzeganie zapisów określających maksymalną powierzchnię zabudowy nowej zabudowy,
utrzymanie, określonego w projekcie planu, udziału powierzchni biologicznie na poszczególnych
terenach oraz wprowadzanie nowej zieleni na wszystkich nieutwardzonych fragmentach terenów.
Wprowadzana zieleń powinna składać się z jak największej ilości drzew i krzewów, złożonych głównie
z gatunków rodzimych, dostosowanych do lokalnych warunków siedliskowych. Skład gatunkowy,
gęstość nasadzeń i fizjonomia zieleni powinny być dostosowane do pełnionych funkcji, zarówno
środowiskotwórczych, sanitarnych, jak i estetycznych.
•
W siódmej części odniesiono się do zagadnień związanych z analizą skutków realizacji
postanowień planu miejscowego.
W części ósmej prognozy wskazano na brak konieczności wskazywania rozwiązań
alternatywnych do rozwiązań zaproponowanych w projekcie planu. Opisano również warianty projektu
planu, jakie były analizowane w trakcie prowadzenia prac planistycznych.
51

prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

Podobne dokumenty

Linia: 65

zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego

Kliknij aby pobrać dokument w formacie PDF

Towarzystwo Białego Orła

EIN_prawo zabudowy_A5 PL.eps - ein-epi

Mapa powieszchni ograniczających wysokość

750 000 - 4 Ściany Sp. z oo

Oferta nr 311242 (Investment na WYNAJEM)

Mikołaj Muskat - Capital Property