75 lat od bitwy pod Narwikiem

75 lat od bitwy pod Narwikiem
2015-05-28
To było pierwsze zwycięstwo aliantów w II wojnie światowej. 75 lat temu zdobyto Narwik, jedyny
niezamarzający port na północy Norwegii. W walkach o miasto wyróżnił się oddział polskich
strzelców podhalańskich. W uroczystościach upamiętniających te wydarzenia w Norwegii bierze
udział wiceminister obrony Maciej Jankowski.
Pół godziny przed północą 27 maja 1940 roku ruszyło alianckie natarcie na Narwik. Rozpoczął je
ostrzał artyleryjski z brytyjskich okrętów. – Walki toczyły się o jedyny niezamarzający port na
północy Norwegii – mówi Franciszek Kowalik, badacz dziejów II wojny.
Narwik był punktem przeładunku rudy żelaza wydobywanej w szwedzkich kopalniach. Niemcy,
chcąc kontrolować dostawy tego surowca, niezbędnego do produkcji uzbrojenia, zaatakowali 9
kwietnia Norwegię i zdobyli jej największe miasta, m.in. Oslo, Trondheim i Narwik.
Bitwa morska
– Aby zniszczyć to zaplecze III Rzeszy, alianci zdecydowali się na odbicie Narwiku – mówi
historyk. Walki rozpoczęła 9 kwietnia bitwa morska, podczas której brytyjskie okręty zniszczyły
niemiecką flotę w tym rejonie. W zmaganiach brały udział polskie niszczyciele: „Błyskawica”,
„Burza” i „Grom”. Ostatni z tych okrętów został zatopiony podczas walk, na jego pokładzie poległo
59 polskich marynarzy.
Żołnierze brygady strzelców podhalańskich pod Narwikiem.
Miasta i portu Narwik broniło zgrupowanie gen. Eduarda Dietla. Dowodził on blisko 3 tys. żołnierzy
139 Pułku Strzelców Górskich oraz ponad 2,6 tys. marynarzami. Niemcom sprzyjało też górskie
ukształtowanie terenu będące zaporą dla atakujących.
Do walk z żołnierzami III Rzeszy alianci sformowali korpus ekspedycyjny złożony m.in. z
brytyjskiej 24 Brygady Gwardii, francuskiej 13 Półbrygady Legii Cudzoziemskiej oraz oddziałów 6
Norweskiej Dywizji Piechoty. W sumie siły alianckie liczyły ponad 24 tys. żołnierzy.
Podhalańczycy
W skład wojsk sprzymierzonych weszła też polska Samodzielna Brygada Strzelców
Podhalańskich. Jednostka powstała we Francji na początku 1940 roku i liczyła blisko 5 tys.
żołnierzy. Na jej czele stanął gen. Zygmunt Szyszko-Bohusz. – Spotyka was wielki zaszczyt,
będziecie pierwszą wielką jednostką naszej nowej armii polskiej, która pójdzie bić Niemców.
Pojedziecie do Norwegii – mówił 10 kwietnia podczas zaprzysiężenia żołnierzy wódz naczelny
gen. Władysław Sikorski.
Gen. Władysław Sikorski żegna Samodzielną Brygadę Strzelców Podhalańskich przed jej wyjazdem do Norwegii.
W czasie starć o Narwik polskie oddziały zdobyły skalisty półwysep Ankenes oddzielony od miasta
wodami fiordu. W tych walkach poległo 97 Polaków. Pozostałe siły alianckie 28 maja po godzinach
krwawych zmagań wkroczyły do Narwiku. Niemcy zostali odepchnięci pod granicę ze Szwecją.
Siła propagandy
Autor: Anna Dąbrowska
Strona: 1
Alianci nie wykorzystali jednak tego zwycięstwa. Niemiecka ofensywa we Francji zmusiła ich do
wycofania sił z Norwegii. Od 3 czerwca rozpoczęła się w tajemnicy przed nieprzyjacielem
ewakuacja wojsk do Francji i Wielkiej Brytanii. Ostatnie oddziały, niszcząc zabudowania portu,
odpłynęły z Narwiku 8 czerwca, a wieczorem tego dnia miasto znów znalazło się w rękach
Niemców.
Mimo to zdobycie Narwiku miało ogromne znaczenie propagandowe. – Był to pierwszy triumf
aliantów w wojnie z III Rzeszą, a udział w nim Polaków przyniósł nam rozgłos i nadzieję na
zwycięstwo – tłumaczy Kowalik.
W 75. rocznicę tych wydarzeń polska delegacja z wiceministrem obrony Maciejem Jankowskim
uczestniczyła w uroczystościach w Narwiku. Przed pomnikami upamiętniającymi bitwę oraz na
cmentarzu wojennym wiceminister złożył kwiaty. Po południu spotka się z Ine Eriksen Soreide,
ministrem obrony Królestwa Norwegii.
Autor: Anna Dąbrowska
Strona: 2