Serce Peace

Rada
Unii Europejskiej
Bruksela, 20 lipca 2015 r.
(OR. en)
11053/15
ASIE 42
COASI 103
CFSP/PESC 424
CIVCOM 147
COHOM 83
JAI 579
COPS 240
NOTA
Od:
Do:
Sekretariat Generalny Rady
Delegacje
Dotyczy:
Projekt konkluzji w sprawie Afganistanu
Na posiedzeniu w dniu 20 lipca 2015 r. Rada przyjęła konkluzje Rady w wersji przedstawionej
w załączniku do niniejszej noty.
11053/15
mb/mm
DG C 1
1
PL
ZAŁĄCZNIK
Konkluzje Rady w sprawie Afganistanu
1.
Rada zatwierdza pierwsze coroczne sprawozdanie ze strategii Unii Europejskiej (UE) na rzecz
Afganistanu na lata 2014–2016. UE docenia starania podjęte przez SPUE w Afganistanie w ramach
wdrażania tej strategii oraz ponownie potwierdza swoje stałe zaangażowanie na rzecz jej celu,
jakim jest rozwój instytucji afgańskich mający skutkować ich wzmocnieniem, tak by mogły one
chronić dotychczasowe osiągnięcia i stanowić podstawę skuteczniejszego i, ostatecznie, bardziej
stabilnego państwa afgańskiego. Rada z zadowoleniem przyjmuje postępy w pracach nad Umową
o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju, określone w niej ogólne obszary współpracy oraz
ramy, jakie stworzy ta umowa dla długoterminowych działań na rzecz Afganistanu.
2.
UE z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę uzgodnioną przez przywódców Afganistanu
i skierowaną do krajów tego regionu, której celem jest nasilenie wspólnych działań ułatwiających
przeprowadzenie w Afganistanie procesu pokojowego pozostającego w gestii Afgańczyków i przez
nich kierowanego, jako podstawy pokoju i stabilności zarówno w samym Afganistanie, jak i całym
regionie. UE apeluje do wszystkich krajów regionu o poparcie rozwiązania, które uwzględni
wszystkie podmioty, położy kres przemocy, z powodu której wciąż cierpi tak wielu Afgańczyków,
wykluczy jakiekolwiek powiązania z terroryzmem lub ugrupowaniami terrorystycznymi oraz
zapewni poszanowanie praw człowieka, w szczególności praw kobiet i dzieci. Rada wyraża
zadowolenie w związku z pierwszym dialogiem dotyczącym praw człowieka, przeprowadzonym
między UE a Afganistanem w dniu 15 czerwca 2015 r. Sprawą o pierwszorzędnym znaczeniu jest
pełne poszanowanie praw kobiet oraz zapewnienie ich reprezentacji i udziału we wszystkich
procesach politycznych, w szczególności w procesie pokojowym. Rada jest zadowolona
z zainicjowania w dniu 30 czerwca krajowego planu działania na rzecz wdrożenia rezolucji Rady
Bezpieczeństwa ONZ nr 1325 w sprawie kobiet, pokoju i bezpieczeństwa. UE udzieli rządowi
i społeczeństwu obywatelskiemu wsparcia finansowego i dyplomatycznego na rzecz realizacji tego
planu.
11053/15
ZAŁĄCZNIK
mb/mm
DG C 1
2
PL
3.
Zdolności afgańskich krajowych sił obrony i bezpieczeństwa (ANDSF) mają zasadnicze
znaczenie dla ograniczenia działalności rebeliantów i stworzenia podstaw do wzmocnienia
bezpieczeństwa. UE podtrzymuje zobowiązanie do udzielania pomocy w uzawodowieniu cywilnej
służby policyjnej, w ścisłej koordynacji z władzami afgańskimi i z partnerami międzynarodowymi.
Pomoc ta opiera się na rezultatach misji policyjnej Unii Europejskiej w Afganistanie (EUPOL),
która została przedłużona do końca 2016 r., oraz na działaniach oraz znacznym wsparciu
finansowym ze strony UE i państw członkowskich.
4.
UE potępia ugrupowania rebelianckie, których ciągłe ataki wymierzone w afgańską ludność
cywilną, instytucje demokratyczne i społeczeństwo obywatelskie pociągają za sobą rekordowe
liczby ofiar. Kwestią o zasadniczym znaczeniu jest umożliwienie agencjom pomocy humanitarnej
i ich pracownikom bezpiecznego i niezakłóconego dostępu do najbardziej zagrożonych
i dotkniętych grup ludności zgodnie z podstawowymi zasadami humanitarnymi. UE podkreśla, jak
ważne jest zapewnienie stałej i wyraźnej obecności ONZ na terytorium całego kraju.
5.
Nasilone przepływy migracyjne z Afganistanu są źródłem niepokoju. UE zachęca rząd
jedności narodowej, by podjął skuteczniejsze działania w zakresie zarządzania tymi przepływami
oraz ułatwił readmisję nielegalnych migrantów. Pomoc finansowa UE będzie nadal nastawiona na
przeciwdziałanie podstawowym przyczynom migracji, takim jak ubóstwo i brak stabilności, tak by
ograniczać czynniki zachęcające do nielegalnej migracji i zwalczać sieci przemytnicze. Rada
zachęca Komisję Europejską, by w ścisłej współpracy z wysoką przedstawiciel /
wiceprzewodniczącą Komisji zbadała możliwość nawiązania kompleksowego dialogu w kwestiach
migracji, zgodnie z Europejskim programem w zakresie migracji.
6.
UE uważa, że – obok uzgodnionych ram w zakresie bardziej wydajnego korzystania ze
wspólnych zasobów naturalnych – pogłębiona regionalna współpraca gospodarcza, w szczególności
rozwój wewnątrzregionalnego handlu i infrastruktury, przyniesie korzyści wszystkim krajom
regionu. Rada zwraca się do Komisji Europejskiej o przeanalizowanie, czy finansowanie udzielane
przez Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) w Afganistanie może kwalifikować się do objęcia
gwarancją UE, w szczególności w celu przyczyniania się do dobrobytu i rozwoju połączeń
w regionie, w związku z lepszymi perspektywami na współpracę regionalną. Oprócz zwiększania
dobrobytu, pogłębiona współpraca gospodarcza może też stanowić istotny czynnik stabilności. UE
aktywnie wspiera proces „serce Azji”, jak również Konferencję Regionalnej Współpracy
Gospodarczej w sprawie Afganistanu (RECCA), i zachęca wszystkie strony, by podjęły działania
w związku z konkretnymi wynikami posiedzeń ministerialnych, które odbędą się w tym roku
w Islamabadzie i Kabulu.
11053/15
ZAŁĄCZNIK
mb/mm
DG C 1
3
PL
7.
UE zdecydowanie popiera wizję przyszłości Afganistanu przedstawioną przez prezydenta
Aszrafa Ghaniego i premiera Abdullaha Abdullaha w dokumencie zatytułowanym
„Urzeczywistnianie samodzielności“ (Realising Self-Reliance), zaprezentowanym na konferencji
w Londynie w grudniu 2014 r. Pilnym zadaniem rządu jedności narodowej jest teraz niezwłoczne
podjęcie konkretnych działań na rzecz reform, do których przeprowadzenia zobowiązał się wobec
społeczeństwa afgańskiego. UE apeluje do rządu jedności narodowej, by swoją wizję
skonkretyzował w planie wdrożenia określającym priorytety, w tym środki służące: przyspieszeniu
reformy systemu wyborczego; przeciwdziałaniu korupcji i zagrożeniom narkotykowym oraz
zorganizowanej przestępczości; ożywieniu wzrostu gospodarczego i pobudzeniu rozwoju sektora
prywatnego; przyciągnięciu inwestycji i generowaniu dochodów; zapewnieniu skutecznej interakcji
wszystkich elementów formalnego wymiaru sprawiedliwości, by lepiej chronić praworządność,
oraz propagowaniu praw człowieka, w tym praw kobiet i dzieci. Plan taki powinien również znaleźć
odzwierciedlenie w strategicznych i zaktualizowanych tokijskich ramach wzajemnej
odpowiedzialności, zawierających wzmocniony komponent motywacyjny powiązany z wdrażaniem
reform; w tych ramach społeczność międzynarodowa udziela stale wsparcia na wyjątkowo
wysokim poziomie – w 2015 r. UE i państwa członkowskie zobowiązały się przeznaczyć na ten cel
ponad 1,25 mld EUR.
11053/15
ZAŁĄCZNIK
mb/mm
DG C 1
4
PL
ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA
Afganistan – Przegląd strategii UE na rzecz Afganistanu na lata 2014–2016
Wprowadzenie
Od czasu przyjęcia strategii UE przez Radę do Spraw Zagranicznych w czerwcu 2014 r. nowy rząd
afgański stara się sprostać różnorodnym długotrwałym wyzwaniom politycznym, gospodarczym
i związanym z bezpieczeństwem, a względem społeczności międzynarodowej występuje jako
partner zaangażowany na rzecz reform.
Postępy w osiąganiu celów strategii UE na rzecz Afganistanu są nierówne. Po raz pierwszy
w historii tego kraju nastąpiło przekazanie władzy na zasadach demokratycznych. Jednak
przedłużającemu się procesowi negocjowania akceptowanego wyniku wyborów prezydenckich
poświęcono wiele uwagi, którą – w innych okolicznościach – można by było skierować na dalszą
realizację celów strategii. Utworzenie rządu jedności narodowej we wrześniu 2014 r. było
decydującym wydarzeniem, dzięki któremu społeczność międzynarodowa zyskała partnera
gotowego podjąć szereg długotrwałych wyzwań politycznych, gospodarczych i związanych
z bezpieczeństwem. Wizja przedstawiona przez prezydenta Aszrafa Ghaniego w dokumencie
„Urzeczywistnianie samodzielności” na konferencji w Londynie w 2014 r. stanowi kompleksowy
program reform, który w dużej części ma służyć rządowi jedności narodowej do realizacji celów
strategii UE. Konkretyzacja programu reform przez rząd jedności narodowej przed planowanym
posiedzeniem na szczeblu wyższych urzędników, które ma się odbyć jesienią w Kabulu, powinna
być podstawą skoordynowanego wsparcia międzynarodowego na rzecz rozwoju skuteczniejszego
i, ostatecznie, bardziej stabilnego państwa afgańskiego.
Kontekst
Inauguracja rządu jedności narodowej we wrześniu 2014 r. oznaczała pierwsze w historii
Afganistanu przekazanie władzy na zasadach demokratycznych. Utworzenie tego rządu było
rezultatem trudnego procesu politycznego, który miał pogodzić rozmaite interesy polityczne,
etniczne i plemienne. UE i państwa członkowskie udzielały wsparcia podczas wyborów
i obserwacji kontroli wyników wyborów.
11053/15
ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA
mb/mm
DG C 1
5
PL
Pod względem politycznym przedłużające się negocjacje akceptowanego wyniku wyborów
prezydenckich pochłonęły znaczną uwagę i energię. Opóźnienia w inauguracji nowego rządu
i wyzwania związane ze skompletowaniem Rady Ministrów spowodowały przerwę w sprawowaniu
rządów i brak przywództwa politycznego przez większość tego okresu. Pod względem
gospodarczym niepewna sytuacja polityczna w 2014 r. nasiliła stagnację gospodarczą, spadek
dochodów i będący ich wynikiem kryzys budżetowy. Nie podjęto jeszcze znaczących działań na
rzecz ożywienia wzrostu gospodarczego. Na rok 2015 przewidywany jest słaby wzrost,
a zmniejszony poziom dochodów oznacza, że utrzymuje się wysokie ryzyko wystąpienia dalszych
kryzysów budżetowych. Pomimo dotychczasowych działań podejmowanych przez Afganistan
i społeczność międzynarodową rozwija się produkcja opium. Skomplikowało to dodatkowo
sytuację w zakresie bezpieczeństwa na obszarach wiejskich, gdzie powstają coraz silniejsze
powiązania między przestępcami narkotykowymi, lokalnymi przywódcami wojskowymi
i rebeliantami. Pod względem bezpieczeństwa afgańskie krajowe siły obrony i bezpieczeństwa
radzą sobie jak dotąd z procesem przemian, ale znalazły się w bardzo trudnej sytuacji po wycofaniu
Międzynarodowych Sił Wsparcia Bezpieczeństwa (ISAF) i z trudem przychodzi im opracowanie
trwalszej strategii w dziedzinie bezpieczeństwa. Tymczasem wycofanie międzynarodowych
oddziałów zbrojnych spowodowało zwiększenie liczby ataków grup rebelianckich na afgańską
ludność cywilną. W związku z tym liczba ofiar wśród ludności cywilnej osiągnęła w 2014 r.
rekordową wysokość. Prezydent Aszraf Ghani i premier Abdullah Abdullah uznali pokój
i bezpieczeństwo za najwyższy priorytet i zapewnili podpisanie zarówno dwustronnej umowy
o bezpieczeństwie między USA a Afganistanem, jak i umowy z NATO dotyczącej statusu sił, co
umożliwiło zastąpienie misji wojskowej ISAF, zgodnie z planem, kierowaną przez NATO misją
doradczo-szkoleniową Resolute Support. Rząd jedności narodowej starał się ożywić proces
pokojowy i pojednawczy poprzez poprawienie stosunków z Pakistanem, próbę włączenia talibów
w rozmowy pokojowe oraz zapewnienie wsparcia ze strony partnerów regionalnych. Inicjatywa
prezydenta Aszrafa Ghaniego skierowana do podmiotów regionalnych miała zachęcić je do
zrewidowania stosunków z Afganistanem oraz ożywić handel i współpracę w zakresie zarządzania
zasobami.
Dzięki utworzeniu rządu jedności narodowej społeczność międzynarodowa zyskała partnera
gotowego do przeprowadzenia reform. Podczas konferencji w Londynie w grudniu 2014 r. rząd
jedności narodowej zaprezentował swoją wizję na rzecz urzeczywistnienia samodzielności, w tym
działania w celu poprawy bezpieczeństwa i stabilności, walki z korupcją, lepszego sprawowania
rządów, odzyskania stabilności budżetowej i wspierania wzrostu gospodarczego. Po tym jak
uzgodniono skład rządu Afganistanu i zaczął on pełnić swoje funkcje, rząd jedności narodowej
powinien obecnie skupić się na przeprowadzeniu reform i zmian obiecanych afgańskim
obywatelom. Perspektywy postępów w realizowaniu celów strategii UE w nadchodzącym roku są
obiecujące.
11053/15
ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA
mb/mm
DG C 1
6
PL
Rząd jedności narodowej i społeczność międzynarodowa odnowiły też w Londynie swoje
zobowiązanie na rzecz tokijskich ram wzajemnej odpowiedzialności (TMAF) i ustaliły, że ponowią
je podczas posiedzenia na szczeblu wyższych urzędników, które ma się odbyć w Kabulu
(wrzesień 2015 r.). UE i państwa członkowskie są gotowe wspierać realizację rządowej strategii
reform oraz udzielać w tym celu zachęt.
Nowy rząd Afganistanu ożywił negocjacje w sprawie zawarcia z UE Umowy o współpracy na rzecz
partnerstwa i rozwoju (CAPD), która stworzy ramy dla długoterminowych działań UE.
a) Propagowanie pokoju, bezpieczeństwa i stabilności regionalnej
Cel: wspieranie pokoju, stabilności i bezpieczeństwa w regionie poprzez popieranie porozumienia
pokojowego uwzględniającego wszystkie strony, łagodzenie zagrożeń związanych z narkotykami,
przemytem i przestępczością zorganizowaną oraz wspieranie rozwoju zawodowej i odpowiedzialnej
cywilnej służby policyjnej
Talibowie nadal odmawiają udziału w rozmowach pokojowych i kontynuują intensywną działalność
rebeliancką. Możliwe jest, że w przyszłym roku rządowi afgańskiemu uda się nawiązać na jakimś
szczeblu dialog z talibami. Ale osiągnięcie porozumienia politycznego w 2015 r. jest mało
prawdopodobne. Rebelianci prawdopodobnie wystawią na próbę wytrzymałość i determinację
afgańskich krajowych sił obrony i bezpieczeństwa, aby zwiększyć możliwość wywierania nacisku
podczas ewentualnych rozmów pokojowych. Prawdopodobnie pogłębią się wewnętrzne podziały
wśród talibów. Jeżeli talibowie wezmą udział w rozmowach pokojowych, ich dotychczasowe miejsce
mogą próbować zająć inne ugrupowania rebelianckie, w tym tzw. Państwo Islamskie.
Rząd jedności narodowej starał się ożywić proces pokojowy i pojednawczy przez poprawienie
stosunków z Pakistanem, próbę włączenia talibów w rozmowy pokojowe oraz zapewnienie wsparcia
ze strony partnerów regionalnych.
11053/15
ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA
mb/mm
DG C 1
7
PL
Inicjatywa prezydenta Aszrafa Ghaniego skierowana do podmiotów regionalnych ma zachęcić je do
zrewidowania stosunków z Afganistanem oraz wspiera pogłębioną współpracę gospodarczą. Jeżeli
podmioty regionalne uznają potrzebę rozwoju połączeń w regionie, istnieją szanse na osiągnięcie
w przyszłym roku rzeczywistych postępów w pracach nad regionalnymi projektami energetycznymi
i infrastrukturalnymi na dużą skalę oraz nad umowami handlowymi i tranzytowymi, zwłaszcza tymi,
które mogą także wywrzeć wpływ na ogólną sytuację strategiczną w Afganistanie.
Ogólnie rzecz biorąc, podczas wyborów i w okresie transformacji w sektorze bezpieczeństwa
afgańskie krajowe siły obrony i bezpieczeństwa dobrze wywiązywały się ze swoich zadań. Jednak
działania na rzecz zreformowania tych sił utknęły w martwym punkcie ze względu na brak
przywództwa politycznego. Rząd jedności narodowej priorytetowo potraktował kwestie reformy
ministerialnej, rozliczalności i stabilności, w tym wzmocnione podejście do cywilnej służby
policyjnej oraz współpracę z wymiarem sprawiedliwości. Konieczność prowadzenia ciągłych walk
z rebeliantami może utrudnić przeprowadzenie trwałych reform. Rząd jedności narodowej przyznał,
że sieci przestępcze czerpiące dochody z narkotyków i innych nielegalnych źródeł mają negatywny
wpływ na bezpieczeństwo i rozwój. Ogólnie rzecz biorąc, poczyniono jedynie ograniczone postępy
w zwalczaniu zorganizowanej przestępczości, a produkcja opium znacząco wzrosła w 2014 r.
Pomimo znacznych inwestycji wspierających przesiedlanie i reintegrację osób powracających
z Iranu i Pakistanu, w 2014 r. do Afganistanu repatriowało się dobrowolnie niespełna 17 000
uchodźców afgańskich, tj. ponad 50% mniej niż w 2013 r., głównie ze względu na ogólnie
niekorzystną sytuację polityczno-gospodarczą. W wyniku zwiększenia liczby aresztowań, zatrzymań
i wysiedleń Afgańczyków w Pakistanie po ataku na szkołę w Peszawarze pod koniec 2014 r.,
w pierwszych miesiącach 2015 r. repatriowało się dobrowolnie 13 045 zarejestrowanych
uchodźców afgańskich, ponad 50 000 Afgańczyków powróciło, a ok. 4 500 zostało deportowanych.
W grudniu 2015 r. wygasną tymczasowe pozwolenia na pobyt przyznane 1,2 mln uchodźców
afgańskich w Pakistanie, co stanowi kwestię problematyczną przy rosnącej presji repatriacyjnej.
Obecnie negocjowany jest plan stopniowego powrotu uchodźców z Pakistanu. Rząd afgański
współpracuje również z Iranem w sprawie ewentualnego powrotu uchodźców afgańskich.
11053/15
ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA
mb/mm
DG C 1
8
PL
UE i państwa członkowskie angażują się w dialog polityczny z interlokutorami z Afganistanu
i partnerami regionalnymi, aby popierać proces pokojowy i proces pojednania z udziałem
wszystkich stron, które to procesy będą leżeć w gestii Afgańczyków, będą przez nich
kierowane oraz będą zmierzać do osiągnięcia rozwiązania politycznego, przewidującego, że
wszystkie strony położą kres przemocy, wykluczą jakiekolwiek powiązania z terroryzmem
oraz zapewnią poszanowanie praw człowieka, w szczególności praw kobiet. UE i państwa
członkowskie popierają rolę i wysiłki misji wspierającej Organizacji Narodów Zjednoczonych
w Afganistanie (UNAMA) w działaniach na rzecz pokoju i pojednania. UE i państwa członkowskie
kontynuują kontakty z rządem Afganistanu, Wysoką Radą Pokoju, społeczeństwem obywatelskim
i innymi grupami, aby zwrócić uwagę na znaczenie pluralistycznego procesu pokojowego i procesu
pojednania. UE podkreśla, że jest gotowa wspierać finansowo działania służące rozwijaniu
zdolności kobiet do udziału w procesie pokojowym, po zainicjowaniu krajowego planu działania
dotyczącego rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1325 w sprawie kobiet, pokoju
i bezpieczeństwa.
UE i jej państwa członkowskie inwestują znaczny kapitał polityczny w kontakty ze wszystkimi
krajami sąsiednimi, zarówno za pośrednictwem istniejących forów regionalnych, jak i kontaktów
dwustronnych, po to by ułatwić współpracę polityczną i gospodarczą między Afganistanem
a jego sąsiadami poprzez wspieranie wzajemnie wzmacniających się inicjatyw na rzecz
współpracy z państwami sąsiednimi i organizacjami międzynarodowymi. UE i państwa
członkowskie nadal opowiadały się za tym, by państwa sąsiednie inwestowały kapitał polityczny
i gospodarczy we współpracę regionalną. UE i państwa członkowskie aktywnie uczestniczą
w procesie stambulskim („serce Azji”), którego celem od początku było promowanie współpracy
regionalnej skupionej wokół Afganistanu. UE i państwa członkowskie wzięły udział w posiedzeniu
ministerialnym zorganizowanym przez Chiny w październiku 2014 r. Aktywnie wspierają różne
środki budowy zaufania (zarządzanie klęskami żywiołowymi, zwalczanie narkotyków, wymianę
handlową, możliwości w zakresie handlu i inwestycji) jako sposób na ożywienie rozwoju
gospodarczego oraz wzmocnienie pokoju i stabilności w regionie. Potwierdzeniem zaangażowania
UE na rzecz współpracy regionalnej jest wspieranie budowania zdolności Ministerstwa Spraw
Zagranicznych do realizacji i koordynacji procesu „serce Azji” i innych regionalnych procesów
w zakresie współpracy/integracji. Przy okazji konferencji w Londynie w grudniu 2014 r.
Zjednoczone Królestwo zorganizowało dyskusję na wysokim szczeblu z udziałem państw regionu
na temat wzmacniania regionalnej współpracy gospodarczej.
11053/15
ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA
mb/mm
DG C 1
9
PL
Postępy w regionalnej współpracy energetycznej – np. w zakresie projektu CASA1000 i gazociągu
TAPI (Turkmenistan–Afganistan–Pakistan–Indie) – ułatwiła kampania prowadzona przez UE
i państwa członkowskie. Także EBI udzielił wsparcia na rozwój projektu CASA1000 (na jego część
w Republice Kirgiskiej i Tadżykistanie). UE i państwa członkowskie będą nadal popierać: pełne
wdrożenie umów dotyczących tranzytu i handlu, takich jak umowa o tranzycie/handlu między
Afganistanem, Pakistanem i Tadżykistanem (APTTA), postępy dotyczące gazociągu TAPI; (a także
rozwój projektu związanego z portem Czabahar w Iranie). UE i państwa członkowskie poczyniły
znaczne inwestycje w poparcie polityczne i finansowe na rzecz budowania zdolności rządu do
kontroli granic i lepszego egzekwowania przepisów celnych. Unijny program zarządzania
granicami w północnym Afganistanie ułatwia transgraniczną współpracę i koordynację
międzyinstytucjonalną, wspólne szkolenia oraz działania w zakresie budowania zdolności
skierowane do Afganistanu i jego północnych sąsiadów. UE i państwa członkowskie wspierają
także Regionalną Współpracę Gospodarczą w Azji Środkowej (CAREC), która przyczynia się do
rozwoju połączeń regionalnych poprzez zmniejszanie barier w handlu. Ponadto UE i państwa
członkowskie popierały zorganizowanie 6. Konferencji Regionalnej Współpracy Gospodarczej
w sprawie Afganistanu (RECCA).
UE i państwa członkowskie wspierają strategię polegającą na regionalnym rozwiązaniu kwestii
reintegracji uchodźców afgańskich, opartej na zasadzie dobrowolnej repatriacji i trwałości.
Dobrowolny powrót i reintegracja uchodźców afgańskich z Pakistanu i Iranu są wspierane głównie
za pośrednictwem Biura Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców
(UNHCR), zarówno jeśli chodzi o dialog polityczny o przestrzeni azylowej w państwach
przyjmujących, jak i koordynację pomocy humanitarnej i rozwojowej. UE kontynuowała wsparcie
na rzecz świadczenia podstawowych usług dla najsłabszych grup uchodźców, przesiedlenia
3 690 rodzin powracających oraz wewnętrznie przesiedlonych z zapewnieniem im schronienia oraz
na rzecz poprawy środków do życia dla ponad 30 000 osób, m.in. za pośrednictwem Biura
UNHCR. W 2014 r. wzmocniono krajowe zdolności w dziedzinie ochrony i przeszkolono ponad
8 000 osób. UE i państwa członkowskie nadal wspierają trwałą społeczno-gospodarczą integrację
osób wewnętrznie przesiedlonych oraz powracających w Afganistanie, jednak postępy we
wdrażaniu krajowej polityki dotyczącej osób wewnętrznie przesiedlonych były powolne. UE
i państwa członkowskie będą popierać rozsądny, stopniowy plan powrotu uchodźców z Pakistanu.
11053/15
ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA
mb/mm
DG C 1
10
PL
UE i państwa członkowskie wniosły wkład we wzmocnienie współpracy międzynarodowej, by
rozwiązać problemy powodowane przez niekontrolowaną i nielegalną imigrację, przede
wszystkim do państw sąsiadujących z Afganistanem, a także do Europy, oraz by ułatwiać
powroty do Afganistanu, jednocześnie przestrzegając konwencji genewskiej z 1951 roku
dotyczącej statusu uchodźców. UE udzielała Afganistanowi pomocy w ramach „Jedwabnego szlaku
– partnerstwa na rzecz migracji” (procesu budapeszteńskiego), aby zwiększyć zdolności rządu
w zakresie zarządzania migracjami. W 2014 r. zacieśniono dialog polityczny i kontakty
z kluczowymi ministerstwami, w tym z Ministerstwem ds. Uchodźców i Repatriacji. Przewiduje się
stałe budowanie zdolności, a także otwarcie centrum informacyjnego ds. migracji, które ma
zapobiegać nielegalnej migracji oraz przemytowi, a jednocześnie zwiększyć potencjalne korzyści
dla rozwoju płynące z mobilności. UE i państwa członkowskie współpracują w kwestiach
związanych z migracją, w tym dotyczących readmisji.
11053/15
ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA
mb/mm
DG C 1
11
PL
UE i państwa członkowskie nadal angażują się w wysiłki służące wzmocnieniu kierowanych
przez Afgańczyków starań na rzecz poprawy jakości i stabilności policji cywilnej, będącej
integralną częścią wymiaru sprawiedliwości, tak by poszerzyć zakres praworządności. UE
i państwa członkowskie oraz misja EUPOL nadal angażowały się – odgrywając często wiodącą rolę
– w polityczny i techniczny dialog służący stopniowemu rozwijaniu afgańskiej policji krajowej, tak
by stała się w pełni zawodową cywilną służbą policyjną. Misję EUPOL przedłużono do końca
2016 r. Realizacja niektórych zadań misji EUPOL będzie kontynuowana poprzez wzmocnienie
biura SPUE od 2015 r., w oparciu o osiągnięcia tej misji w dziedzinie sprawiedliwości
i praworządności. UE i państwa członkowskie angażują się w dialog z rządem, tak by reforma
w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, zwalczanie korupcji i zapewnianie stabilności budżetowej
odbywały się pod kierownictwem Afgańczyków i by oni ponosili za nie odpowiedzialność. Misja
EUPOL oraz dwustronne inicjatywy państw członkowskich, takie jak działanie niemieckiego
zespołu ds. projektu dotyczącego policji (GPPT) oraz projekt strategicznego wsparcia Ministerstwa
Spraw Wewnętrznych (SSMI) przez Zjednoczone Królestwo (SSMI), nadal zapewniają strategiczne
doradztwo kierownictwu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. UE i państwa członkowskie
koordynują działania z darczyńcami i rządem afgańskim za pośrednictwem organu nadzoru
i koordynacji, któremu obecnie przewodniczą Niemcy i Ministerstwo Finansów, oraz za
pośrednictwem międzynarodowej rady ds. koordynacji sił policyjnych, w której sekretariacie
pracują międzynarodowi eksperci oddelegowani przez państwa członkowskie. Trwają dyskusje na
temat przyszłości zarządzanego przez Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP)
Funduszu Powierniczego na rzecz Prawa i Porządku Publicznego w Afganistanie (LOTFA), które
mają na celu wzmocnienie afgańskiej odpowiedzialności za ten fundusz i jego cele w zakresie
reform. UE i państwa członkowskie wspierają restrukturyzację funduszu LOTFA, tak by zapewnić
bardziej ukierunkowane i programowe wsparcie na rzecz reformy Ministerstwa Spraw
Wewnętrznych, uzawodowienia i „ucywilniania” policji, a jednocześnie zwiększyć nadzór nad
zarządzaniem wynagrodzeniami pracowników. Fundusz LOTFA przy wsparciu UE i państw
członkowskich opracował i pomaga realizować strategię Ministerstwa Spraw Wewnętrznych
dotyczącą kobiet w policji oraz popiera Rady Kobiet w Policji, z myślą o zwiększeniu reprezentacji
kobiet i uwzględniania aspektu płci w całym systemie. Ponadto fundusz LOTFA wspiera nowy
rządowy program reform, a konkretnie „ucywilnienie” Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i objęcie
instytucji sektora bezpieczeństwa reformami dotyczącymi całej administracji rządowej, w tym
reformą zarządzania finansami publicznymi i reformą administracji publicznej.
11053/15
ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA
mb/mm
DG C 1
12
PL
Pomimo dotychczasowych działań podejmowanych przez Afganistan i społeczność
międzynarodową nadal rozwija się produkcja opium. Skomplikowało to dodatkowo sytuację
w zakresie bezpieczeństwa na obszarach wiejskich, gdzie powstają coraz silniejsze powiązania
między przestępcami narkotykowymi, lokalnymi przywódcami wojskowymi i rebeliantami. UE
i państwa członkowskie dbają o to, by zwalczanie narkotyków należało do głównych elementów ich
programów w Afganistanie, tak by wzmocnić afgańskie i regionalne starania zmierzające do
ograniczenia przestępczości zorganizowanej i produkcji narkotyków, handlu narkotykami
i popytu na nie. UE i państwa członkowskie dążą do tego, by zwalczaniem narkotyków zająć się
w sposób kompleksowy i w tym celu wspierają: budowanie zdolności organów ścigania oraz
sądownictwa; zarządzanie granicami; działania uświadamiające i rezultaty w dziedzinie zdrowia
publicznego oraz alternatywne źródła utrzymania w celu zmniejszenia zależności rolników
produkujących na własne potrzeby od upraw narkotykowych. UE i państwa członkowskie promują
pogłębiony dialog regionalny, transgraniczne działania w zakresie koordynacji i budowania
zdolności dotyczące problematyki narkotykowej – za pośrednictwem regionalnego programu Biura
NZ ds. Narkotyków i Przestępczości w Afganistanie i państwach z nim sąsiadujących w dziedzinie:
egzekwowania prawa, współpracy w sprawach karnych oraz profilaktyki narkotykowej i leczenia
uzależnień w słabszych grupach. Ministerstwo ds. Zwalczania Narkotyków opracowuje strategię
zwalczania narkotyków, w której przewidziano kompleksowy międzyresortowy mechanizm
koordynacyjny. UE i państwa członkowskie zamierzają wspierać wdrażanie tej strategii.
b) Wzmacnianie demokracji
Cel: wzmacnianie demokracji: funkcjonująca demokracja musi się opierać na demokratycznym
nadzorze na szczeblu kraju, prowincji i okręgów, organizacji przejrzystych wyborów
uwzględniających całe społeczeństwo oraz budowaniu potencjału głównych instytucji
zarządzających państwem
11053/15
ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA
mb/mm
DG C 1
13
PL
Wybory prezydenckie z 2014 r. oznaczały pierwsze w historii Afganistanu pokojowe przekazanie
władzy na zasadach demokratycznych i zaowocowały utworzeniem rządu jedności narodowej.
W pierwszej rundzie tych wyborów odnotowano szereg istotnych pozytywnych zmian w porównaniu
z poprzednimi wyborami. Państwo wykazało większą zdolność do przeprowadzenia – w niezwykle
trudnych okolicznościach – pierwszych wyborów kierowanych przez Afgańczyków. Wybory odbyły
się z zastosowaniem nowych wyborczych ram prawnych zgodnych z normami międzynarodowymi.
Dzięki godnym podziwu działaniom w zakresie edukacji wyborców zwiększył się udział kobiet
(37 % oddanych głosów). W drugiej rundzie odnotowano znaczne nieprawidłowości, co
spowodowało konieczność bezprecedensowego ponownego przeliczenia wszystkich głosów pod
okiem społeczności międzynarodowej. Po przedłużającym się okresie powyborczym w ramach
porozumienia o rządzie jedności narodowej zobowiązano się powołać komisję ds. reformy
wyborczej w celu przeprowadzenia reform przed przyszłymi wyborami. Wybory parlamentarne
zaplanowane na kwiecień 2015 r. zostaną przełożone na 2016 r. Wspomniana komisja ds. reformy
wyborczej musi jeszcze [zostać oficjalnie ustanowiona i] rozpocząć prace.
Afgański parlament kontynuował konsolidację swoich funkcji w zakresie rozliczania organów
wykonawczych. Parlament przyjął plan reform. Plan ten obejmuje działania służące zwiększeniu
zdolności kierownictwa parlamentu do podejmowania reform. Parlament przyjął ustawę w celu
utworzenia służby parlamentarnej, co stanowi krok ku zwiększeniu niezależności tego organu.
Z uwagi na to, że większość ludności Afganistanu zamieszkuje obszary wiejskie, rząd jedności
narodowej uznał za priorytet świadczenie usług i udoskonalenie rządzenia na szczeblu niższym niż
krajowy. Jednak nadal konieczne jest [mianowanie gubernatorów], zajęcie się: opóźnieniami
w realizacji reform, rozwiązaniem problemu korupcji, budowaniem lepszego sprawowania rządów
oraz poprawą świadczenia usług publicznych w prowincjach. Wynikiem wyborów do władz
prowincji z 2014 r. było ożywienie działalności lobbingowej na rzecz zwiększenia obowiązków
władz prowincji w zakresie nadzoru nad administracją lokalną.
11053/15
ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA
mb/mm
DG C 1
14
PL
UE i państwa członkowskie udzieliły wsparcia politycznego i finansowego na rzecz wyborów do
władz prowincji, które to wsparcie koncentrowało się na zapewnieniu solidnych struktur
i procedur wyborczych. Wsparcie za pośrednictwem UNDP koncentrowało się na wzmocnieniu
instytucjonalnej, technicznej i operacyjnej zdolności afgańskich instytucji wyborczych, zarówno na
szczeblu centralnym, jak i na niższym niż krajowy. Unijny zespół ds. oceny wyborów liczył
410 obserwatorów, a część uczestników stanowili przedstawiciele ambasad państw członkowskich
UE w Kabulu. Zespół ds. oceny wyborów wziął udział w obserwacji bezprecedensowej kontroli
wyników drugiej tury wyborów prezydenckich. W ogólnej ocenie zespół ten odnotował postępy,
jeśli chodzi o administrację wyborczą, lecz zwrócił także uwagę na niedociągnięcia dotyczące
rzetelności i przejrzystości naruszające wiarygodność procesu wyborczego. Zalecenia zespołu
ds. oceny wyborów zawarte w jego sprawozdaniu końcowym dotyczyły głównie udoskonalenia
systemu wyborczego przed wyborami parlamentarnymi. UE i państwa członkowskie będą nadal
wykorzystywać te zalecenia w dialogu politycznym i przy planowaniu pomocy finansowej, w tym
projektów wspierających demokracje i prawa człowieka. UE i państwa członkowskie wspierały
także rozmieszczenie krajowych obserwatorów oraz rozwijanie krajowych zdolności w zakresie
obserwacji wyborów. UE nadal wspiera pilotażowy projekt w Kabulu dotyczący stosowania
elektronicznych krajowych dowodów tożsamości (e-tazkira). Wyniki projektu zostaną
wykorzystane przy ewentualnym wprowadzaniu takich dowodów na szczeblu krajowym. W ramach
projektu pilotażowego zarejestrowano jak dotąd 100 000 osób w Kabulu.
UE i państwa członkowskie planują udzielić politycznego i finansowego wsparcia na rzecz
wyborów parlamentarnych – pod warunkiem, że przedsięwzięte zostaną odpowiednie środki, aby
poprawić jakość kolejnych wyborów – tak by wybory parlamentarne w 2016 r. były wiarygodne,
a ich wyniki szeroko akceptowane przez Afgańczyków. Kwestia długoterminowej stabilności
afgańskiego systemu wyborczego musi zostać w sposób satysfakcjonujący rozwiązana przed
kolejnymi wyborami. UE i państwa członkowskie nadal naciskają na wzmocnienie integralności
systemu wyborczego w celu przywrócenia wiarygodności organów zarządzających wyborami. UE
zaoferowała wsparcie komisji ds. reformy wyborczej. Z myślą o wyborach parlamentarnych,
a potencjalnie także o wyborach do rad okręgowych, główni darczyńcy czynnie uczestniczą
w dyskusjach tematycznych dotyczących sposobów rejestracji wyborców, rzetelności oraz
stabilności finansowej, opierając się na doświadczeniach i wnioskach z wyborów
przeprowadzonych w 2014 r. Jednym z priorytetów UE i państw członkowskich będzie zwiększenie
reprezentacji i udziału kobiet w wyborach parlamentarnych. UE i państwa członkowskie będą nadal
wspierać podejście do procedur wyborczych uwzględniające aspekt płci, a w szczególności
kampanie informacyjne, z myślą o zwiększeniu udziału kobiet.
11053/15
ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA
mb/mm
DG C 1
15
PL
UE i państwa członkowskie wspierają rozwój instytucjonalny i budowanie zdolności parlamentu za
pośrednictwem UNDP, po to by zapewnić większą odpowiedzialność organów wykonawczych
poprzez udoskonalony parlamentarny i niezależny nadzór. UE i państwa członkowskie
wspierają rozwój parlamentu pod względem instytucjonalnym i pod względem zdolności, a także
zapewnią – za pośrednictwem UNDP – szkolenie nowo wybranych parlamentarzystów.
Umożliwiają także rozwijanie zdolności kobiet pełniących funkcję radców w prowincjach.
UE i państwa członkowskie wspierają budowanie zdolności do sprawowania rządów na szczeblu
niższym niż krajowy, skupianie się na zmniejszaniu korupcji i zwiększaniu odpowiedzialności,
by poprawić świadczenie usług i administrację budżetową oraz angażują się aktywnie w dialog
polityczny w sprawie reform z rządem zarówno na szczeblu centralnym, jak i na niższym niż
krajowy. UE i państwa członkowskie wspierają rozwój instytucjonalny i budowanie zdolności do
sprawowania rządów na szczeblu niższym niż krajowy, m.in. popierając przyjęcie i wdrożenie
udoskonalonych ram prawnych rządzenia na tym szczeblu. UE i państwa członkowskie wciąż
popierają ponadto rozliczalne i przejrzyste struktury finansowe na szczeblu niższym niż krajowy,
w tym wdrożenie udoskonalonych procesów planowania oraz sporządzania budżetu na szczeblu
prowincji. Aby zwiększyć odpowiedzialność, konieczne będzie także wzmocnienie lokalnych
struktur rządzenia, w tym rad prowincji i rad okręgowych. UE i państwa członkowskie są gotowe
wesprzeć wybory do rad okręgowych, jeżeli zostaną one przeprowadzone wraz z wyborami
parlamentarnymi.
UE i państwa członkowskie wciąż naciskają na rząd, by usprawnił działania Afganistanu w zakresie
zwalczania korupcji poprzez rzetelną weryfikację zasobów urzędników wysokiego szczebla,
odzyskanie skradzionych aktywów Kabul Bank, a także przyjęcie solidnego ustawodawstwa
antykorupcyjnego zgodnie z zaleceniami Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW). Aby
zwiększyć rozliczalność i przejrzystość, UE i państwa członkowskie będą popierać i wspierać
opracowanie i szybkie wdrożenie nowej rządowej strategii zwalczania korupcji w celu ustanowienia
skutecznych, dysponujących uprawnieniami i rozliczalnych organów ds. zwalczania korupcji, która
to strategia obejmie wszystkie kluczowe zainteresowane podmioty: rząd, parlament, sądownictwo,
media i społeczeństwo obywatelskie.
11053/15
ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA
mb/mm
DG C 1
16
PL
UE i państwa członkowskie nadal wspierają rolę mediów i społeczeństwa obywatelskiego
w rozliczaniu rządów, zwłaszcza w propagowaniu poszanowania praw człowieka i reform
demokratycznych. UE rozpoczęła szeroko zakrojone konsultacje z ponad 120 organizacjami
społeczeństwa obywatelskiego, służące przeanalizowaniu stanu społeczeństwa obywatelskiego
w Afganistanie, dokonaniu przez te organizacje samooceny i wsparciu w określeniu priorytetów
przyszłej pomocy na rzecz tych organizacji. Wyniki zostaną przedstawione w unijnym planie
działania na rzecz kontaktów ze społeczeństwem obywatelskim.
c) Zachęcanie do rozwoju gospodarczego i społecznego
Cel: zachęcanie do rozwoju gospodarczego i społecznego, w tym tworzenie przejrzystych ram
gospodarczych w celu pobudzenia inwestycji, zwiększenia dochodów, przydziału środków
finansowych, wzmocnienia odporności i poprawy dostępu do opieki zdrowotnej i edukacji, w tym
w odniesieniu do najsłabszych grup ludności
W ciągu ostatnich 10 lat Afganistan wiele osiągnął pod względem rozwoju społecznego, jednak do
zapewnienia zgodności z normami regionalnymi potrzebne będą stałe postępy. Ostatnia
kompleksowa krajowa ocena ryzyka i zagrożenia (NRVA) za okres 2011–2012 ujawniła poprawę
sytuacji w dziedzinie edukacji, zdrowia, dostępu do wody pitnej i równości płci, jednak odnotowano
zastój pod względem bezpieczeństwa żywnościowego i poziomu ubóstwa. W 2014 r. badanie
warunków życia w Afganistanie (ALCS) ujawniło pogorszenie wskaźnika odnoszącego się do
milenijnych celów rozwoju i dotyczącego równości płci w dostępie do nauki, tj. mniej dziewcząt
uczęszczało do szkół podstawowych w porównaniu z okresem 2011–2012. Wsparcie
międzynarodowe pozwoliło na polepszenie poziomu zdrowia ludności i poczynienie postępów
w zakresie milenijnych celów rozwoju, w szczególności w dziedzinie poziomu zdrowia matek
i dzieci. Jednak jeśli chodzi o dostęp do usług zdrowotnych, nadal determinują go nierówności
terytorialne i społeczne.
11053/15
ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA
mb/mm
DG C 1
17
PL
Stagnacja wzrostu gospodarczego, kryzys budżetowy, spadające dochody i korupcja nadal
osłabiają samodzielność państwa afgańskiego. Kryzys budżetowy z 2014 r. spowodował
nagromadzenie się zaległości płatniczych i wystąpienie nadzwyczajnych potrzeb finansowych.
Podczas konferencji w Londynie rząd jedności narodowej stwierdził, że nadrzędnym celem reformy
powinno być urzeczywistnienie samodzielności. Rząd jedności narodowej i społeczność
międzynarodowa odnowiły też w Londynie swoje zobowiązanie na rzecz tokijskich ram wzajemnej
odpowiedzialności (TMAF) i ustaliły, że ponowią je podczas posiedzenia na szczeblu wyższych
urzędników, które ma się odbyć jesienią 2015 r. w Kabulu. Choć widać już pierwsze działania na
rzecz walki z korupcją (np. ponowne otwarcie sprawy Kabul Bank), do ożywienia wzrostu
gospodarczego, rozwoju sektora prywatnego i podniesienia dochodów nadal potrzeba istotnych
działań. Perspektywy wzrostu na rok 2015 pozostają pesymistyczne.
Na zarządzanie finansami publicznymi w Afganistanie nadal negatywnie wpływają korupcja i słabe
systemy, mimo stosowania mechanizmu w tym zakresie, który w 2013 r. został oceniony stosunkowo
pozytywnie w porównaniu z innymi krajami o niskim dochodzie, o czym świadczy indeks
przejrzystości budżetu (Open Budget Index) za 2012 r. oraz sprawozdanie oceniające za 2013 r. na
temat wydatków publicznych i odpowiedzialności finansowej. Na początku 2015 r. dane liczbowe
dotyczące dochodów nieco się poprawiły w porównaniu z rokiem ubiegłym, jednak nadal nie
sięgnęły celów budżetowych. W marcu 2015 r. uzgodniono nowy program monitorowany przez
personel MFW, obejmujący działania mające poprawić sytuację w zakresie dochodów. Jednak
ryzyko, że w 2015 r. powtórzy się kryzys budżetowy, pozostaje wysokie.
Rolnictwo jest nadal źródłem zatrudnienia dla 80% ludności. W 2014 r., czyli trzeci rok z rzędu,
zbiory były udane. Jednak na wyniki gospodarcze obszarów wiejskich, w tym szanse kobiet na
znalezienie zatrudnienia, negatywnie wpłynął przedłużający się kryzys polityczny i w zakresie
bezpieczeństwa; zaobserwowano też zwiększoną zależność rolników produkujących na własne
potrzeby od upraw narkotykowych. W 2014 r. zdecydowanie zwiększyła się produkcja opium.
11053/15
ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA
mb/mm
DG C 1
18
PL
UE i państwa członkowskie wspierają Afganistan w działaniach na rzecz zwiększenia rozwoju
społecznego, w tym najsłabszych grup ludności, zwłaszcza w dziedzinie edukacji i poziomu
zdrowia. Państwa członkowskie UE nadal wspierały kształcenie podstawowe i średnie, instytucje
szkolnictwa wyższego oraz szkolenie techniczne i zawodowe, szczególny nacisk kładąc na
kształcenie kobiet i dziewcząt. UE i państwa członkowskie wspierają sektor opieki zdrowotnej,
z myślą o poprawieniu stanu zdrowia ludności zgodnie z milenijnymi celami rozwoju. Skupiają się
na dostępie do podstawowych świadczeń zdrowotnych o dobrej jakości oraz dostępności personelu
medycznego, w szczególności w dziedzinie żywienia, zdrowia psychicznego oraz
niepełnosprawności. UE i państwa członkowskie będą nadal współpracować z innymi darczyńcami,
by zapewnić bardziej spójne, ogólnosektorowe podejście do opieki zdrowotnej. UE nadal wspierała
krajową ocenę ryzyka i zagrożenia, by dostarczyć informacji na rzecz działań dotyczących rozwoju
społecznego w Afganistanie.
W trakcie kryzysu budżetowego w 2014 r. UE i państwa członkowskie zaangażowały się w dialog
polityczny i świadczyły pomoc techniczną na rzecz usprawnienia zarządzania finansami
publicznymi oraz opracowania nowego planu działania w tym zakresie, służącego określeniu
reform w takich dziedzinach jak: większa uczciwość i rozliczalność, gospodarność
w wydatkowaniu i zrównoważony potencjał w zakresie zasobów ludzkich. UE i państwa
członkowskie nadal stały na stanowisku, że walkę z korupcją należy prowadzić we wszystkich
sektorach, w tym poprzez sprawniejsze kontrole wewnętrzne i zewnętrzne, prowadzenie ocen
podatności na korupcję oraz reformy zarządzania finansami publicznymi. Nadal też nalegają na
wdrożenie w prowincjach polityki budżetowej powiązanej z procesem planowania tam
przeprowadzanym. UE i państwa członkowskie kontynuowały wspieranie prac Wspólnego
Komitetu ds. Monitorowania i Oceny.
11053/15
ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA
mb/mm
DG C 1
19
PL
UE i państwa członkowskie podjęły dialog polityczny zarówno z członkami obecnego rządu, jak
i ich następcami, by wspierać większą finansową samowystarczalność finansową państwa
afgańskiego dzięki zwiększeniu generowanych przez nie dochodów i usprawnienie poboru
podatków. Głównym tematem dyskusji były działania, które należy podjąć w najbliższej
przyszłości, by poprawić sytuację budżetową, w tym wdrożenie środków oszczędnościowych
i przyjęcie budżetu krajowego na 2015 r. zawierającego bardziej realistyczne prognozy dochodów.
Przed przyjęciem budżetu krajowego UE i państwa członkowskie zaangażowały się również
w dyskusje z parlamentem. W kontekście tokijskich ram wzajemnej odpowiedzialności UE
i państwa członkowskie współpracowały z innymi członkami społeczności międzynarodowej, by
przekonać parlament do uchwalenia ustawy o VAT i ustawy o górnictwie, przystąpienia do
inicjatywy przejrzystości w branżach wydobywczych, uchwalenia ustawy o zwalczaniu prania
pieniędzy i finansowania terroryzmu i innych środków generujących dochody. UE i państwa
członkowskie będą nadal nalegać na szybkie wdrożenie tych przepisów. Ponadto UE i państwa
członkowskie wsparły ustalenie nowego programu monitorowanego przez personel MFW i nadal
apelowały do rządu, by wdrożył i kontynuował reformy zalecone przez Fundusz. UE i państwa
członkowskie nadal wspierały integrację Afganistanu z gospodarką światową, w tym jego
przystąpienie do WTO.
Przyczyniły się też do umożliwiania dostępu do obszarów wiejskich, usług rolnych i zintegrowanej
gospodarki zasobami wody, z myślą o pobudzeniu gospodarki wiejskiej, by stworzyła ona
więcej miejsc pracy i zmniejszyła uzależnienie od uprawy maku, poprawie bezpieczeństwa
żywnościowego oraz generowaniu dochodów. UE i państwa członkowskie będą nadal propagować
i pogłębiać dialog polityczny z myślą o przyjęciu ogólnosektorowego podejścia do rolnictwa,
dostosowanego do polityk krajowych.
d) Wspieranie praworządności i praw człowieka
Cel: wspieranie praworządności i poszanowania praw człowieka poprzez promowanie
poszanowania praw człowieka (w tym w szczególności pełne wdrożenie ustawowej ochrony praw
kobiet i dziewcząt), przyczynianie się do tego, by równość wszystkich obywateli wobec prawa była
powszechniejsza, i pomoc w rozwoju kompleksowych ram na rzecz wzmocnienia i zreformowania
sektora wymiaru sprawiedliwości
11053/15
ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA
mb/mm
DG C 1
20
PL
Sytuacja w dziedzinie praw człowieka w Afganistanie nadal jest niepokojąca. Z doniesień misji
UNAMA wynika, że w 2014 r. liczba cywili, którzy padli ofiarą trwającego konfliktu zbrojnego, była
rekordowa. Wykonano sześć wyroków śmierci i odnotowano przypadki nieludzkiego karania
w postaci publicznej chłosty. Nie są ścigane poważne zbrodnie wojenne popełnione przez
dziesięciolecia wojny i konfliktów zbrojnych. Według doniesień w więzieniach dochodzi do tortur
i wciąż bardzo powszechne są odrażające dyskryminacyjne praktyki względem kobiet i dziewcząt,
np. wydawanie dziewcząt za mąż jako zapłata w przypadku sporu, wymuszone małżeństwa i śluby
osób nieletnich.
Rząd jedności narodowej uznał istnienie wielu z tych problemów w dokumencie dotyczącym
urzeczywistnienia samodzielności i zobowiązał się do wspierania praw człowieka,
a w szczególności praw kobiet i dzieci. Pod koniec 2014 r. Afgańska Niezależna Komisja Praw
Człowieka (AIHRC) utrzymała „status A” po realizacji zaleceń wydanych przez MTK, w tym
kroków podjętych przez rząd w celu uwzględnienia finansowania AIHRC w budżecie krajowym.
Wciąż obowiązuje ustawa o eliminacji przemocy wobec kobiet. Jednak jej wdrażanie się opóźnia
i przynosi zróżnicowane wyniki w poszczególnych regionach kraju. Trwają prace nad ewentualnym
sposobem włączenia przepisów tej ustawy do kodeksu karnego. Uchwalono ustawę zakazującą
werbowania dzieci do afgańskich krajowych sił obrony i bezpieczeństwa, a prace nad ustawą
o prawach dziecka wciąż się toczą. Oczekuje się, że [w maju 2015 r./w nadchodzących miesiącach]
wprowadzony zostanie krajowy plan działania w sprawie kobiet, pokoju i bezpieczeństwa (RB ONZ
1325), którego celem jest wzmocnienie uczestnictwa kobiet, ochrona kobiet, zapobieganie przemocy
wobec kobiet oraz dostęp kobiet do pomocy doraźnej i w zakresie odbudowy.
11053/15
ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA
mb/mm
DG C 1
21
PL
W obrębie ustawowego systemu prawnego nadal powszechnie panuje korupcja i brak zaufania.
W szczególności kobiety borykają się z poważnymi trudnościami w dostępie do wymiaru
sprawiedliwości. Z tego względu Afgańczycy nadal korzystają z nieformalnych metod wymierzania
sprawiedliwości. Liczba pracowników wymiaru sprawiedliwości z dostatecznym wykształceniem
prawniczym i znajomością obowiązującego prawa jest niewystarczająca, a system pomocy prawnej
– wciąż niewydolny. Istotnym reformom wymiaru sprawiedliwości nadal staje na drodze brak
przywództwa politycznego i woli współpracy między instytucjami w tym sektorze. Rząd jedności
narodowej podjął pewne wstępne kroki w celu zaradzenia opóźnieniu w realizacji reform w sektorze
wymiaru sprawiedliwości: kontrowersyjny prezes Sądu Najwyższego odszedł na emeryturę,
ponownie otwarto sprawę Kabul Bank, zawieszono urzędników podejrzanych o korupcję
i rozpoczęto rewizję kwalifikacji personelu sądowego. Drugi wiceprezydent pomaga
w przygotowaniu planu reformy sądownictwa, który pozwoli w bardziej skoordynowany sposób
zająć się szerszą reformą praworządności, w tym kwestiami utrudniającymi realizację reform,
kształceniem prawników oraz korupcją w wymiarze sprawiedliwości. Przygotowywana jest ustawa
regulująca stosunki między formalnym a nieformalnym wymiarem sprawiedliwości.
Od obalenia reżimu talibów w 2001 r. poczyniono wielkie postępy w dziedzinie wolności
zgromadzeń, wolności słowa i wolności mediów. Jednak ze względu na niedawne brutalne ataki na
dziennikarzy i obrońców praw człowieka obserwuje się obecnie pewną samocenzurę. W 2014 r.
o 60% wzrosła liczba przypadków przemocy wobec dziennikarzy, a 8 z nich poniosło śmierć.
Zarówno prezydent, jak i premier zobowiązali się do ochrony mediów.
11053/15
ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA
mb/mm
DG C 1
22
PL
UE i państwa członkowskie nadal – w ramach dialogu politycznego, kampanii uświadamiających,
publicznych wystąpień i démarche – opowiadają się za lepszą ochroną praw człowieka,
w szczególności praw kobiet i dzieci, i za zajęciem się kwestią poważnych naruszeń praw
człowieka, zwłaszcza co się tyczy ofiar wśród ludności cywilnej, kary śmierci, praw kobiet i dzieci.
Rząd Afganistanu zgodził się przeprowadzić z UE w 2015 r. lokalny dialog na temat praw
człowieka. UE i państwa członkowskie koordynują działania na rzecz praw człowieka,
w szczególności w odniesieniu do ustawy o eliminacji przemocy wobec kobiet, wsparcia
technicznego dla rządu w zakresie krajowego planu działania związanego z rezolucją RB ONZ
1325 i wdrożenia krajowego planu działania dla kobiet; przyczyniły się też do zachowania przez
Afgańską Niezależną Komisję Praw Człowieka „statusu A”. UE i państwa członkowskie
wielokrotnie podkreślały potrzebę udziału kobiet w wyborach oraz ogólnie w życiu politycznym
i gospodarczym, w szczególności obsadzanie ich na czołowych stanowiskach rządowych. Odbyły
wiele spotkań z przedstawicielami rządu, by skłonić ich do ponownego wprowadzenia moratorium
na wykonywanie kary śmierci. Są nadal wiodącym darczyńcą i orędownikiem praw człowieka we
wszystkich swoich programach oraz programach służących finansowaniu organizacji społeczeństwa
obywatelskiego.
UE i państwa członkowskie wspierają wszystkie elementy formalnego wymiaru
sprawiedliwości, po to by współpracowały one w sposób bardziej skuteczny i niezależny,
wydajniejszy, mniej skorumpowany i bardziej dostępny, przy lepszym poszanowaniu zasad
praworządności. W odpowiedzi na wzmożone działania rządu UE i państwa członkowskie
wyrażają nadzieję, że uda się wzmocnić współpracę z sektorem wymiaru sprawiedliwości, po tym
jak opracowana zostanie realistyczna strategia i wyznaczeni zostaną odpowiedni urzędnicy. UE
zwiększy swoje wsparcie dla reformy wymiaru sprawiedliwości, wzmacniając urząd SPUE
w oparciu o działania misji EUPOL w sektorze praworządności.
Poważne zbrodnie wojenne popełnione w trakcie dziesięcioleci wojny i konfliktów zbrojnych nie są
ścigane. Dlatego UE i państwa członkowskie nadal postulowały położenie kresu bezkarności za
poważne zbrodnie wojenne i naruszenia praw człowieka. Poruszały też w rozmowach
z afgańskim rządem kwestię sprawiedliwości okresu przejściowego oraz Międzynarodowego
Trybunału Karnego. Nadal kontaktowały się z urzędnikami rządowymi na szczeblu centralnym
i w prowincjach, przekonując do zwalczania bezkarności w konkretnych sprawach dotyczących
praw człowieka. UE i państwa członkowskie nalegały na ratyfikowanie Konwencji w sprawie
zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo
karania i na wycofanie zastrzeżeń względem protokołu fakultatywnego do tej konwencji.
11053/15
ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA
mb/mm
DG C 1
23
PL
UE i państwa członkowskie nadal wspierały Afganistan w jego działaniach na rzecz utrzymania
prawa do wolności zgromadzeń i wzmocnienia prawa do wolności słowa, także przez
wspieranie dziennikarzy i obrońców praw człowieka. Ściśle współpracowały ze społeczeństwem
obywatelskim i mediami, a także Komitetem ds. Bezpieczeństwa Dziennikarzy. Opracowały
lokalną strategię UE na rzecz obrońców praw człowieka, która określa działania planowane w celu
ochrony obrońców praw człowieka, w tym dialog polityczny, kampanie informacyjne,
monitorowanie rozpraw, a także relokację w obrębie państwa i poza jego terytorium. UE i państwa
członkowskie prowadzą ścisłą współpracę i co dwa miesiące odbywają spotkania z obrońcami praw
człowieka; ustanowiły też mechanizm zapewniający szybką współpracę i podział obciążeń
w związku z ochroną obrońców praw człowieka.
11053/15
ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA
mb/mm
DG C 1
24
PL
Planned Commitments For Afghanistan (2015 )
Action Plan Area
EC (EUR)
Austria
Belgium
Bulgaria
Croatia
Cyprus
Czech Rep.
Denmark
Estonia
Finland
France
Germany
Greece
Hungary Ireland
Italy
Latvia Lithuania Luxembourg Malta Netherlands Poland
Portugal
Romania
Slovakia Slovenia
Spain
Sweden
UK
Total per Action Plan Area
Promoting Peace, Security and Regional Stability
Peace and Reconciliation Process
Cooperation between Afghanistan
and its Neighbours
402,107
4,000,000
Reintegration of Afghan Refugees
Civilian Policing
Reducing Organised Crime and Drug
Production
6,430,265
91,000,000
447,000
2,000,000
226,701
16,075,662
315,000
27,500
Adressing Uncontrolled and Illegal
Immigration
TOTAL per EU Donor
1,650,000
50,000
4,959,999
1,000,000
106,000
1,500,000
12,900,000
8,300,000
80,000,000
750,000
140,000
3,013,530
1,592,780
13,779,949
25,448,366
28,962
5,134,962
775,823
44,571
21,658,088
52,000
48,000,000 130,000
40,050 576,857
15,575,203
100,660,000
361,391,044
7,497,000
10,414,500
121,936,949
424,046,959
tbc
97,000,000
-
-
27,500
447,000
-
226,701
22,908,034
315,000
13,200,000
-
93,146,000
-
44,571
-
48,775,823 130,000
28,962
-
-
20,587,202
-
-
40,050 576,857
50,000
3,013,530
1,592,780
Reinforcing Democracy
Electoral Architecture and
Procedures
Parliamentary Elections
Accountability of the Executive
1,942,475
2,000,000
2,679,277
24,000,000
Included in
electoral
architecture and
125,000,000
1,000,000
125,000,000
-
-
-
-
61,000
40,000
-
2,473,473
7,967,148
14,000,000
Sub-National Governance
TOTAL per EU Donor
71,200
1,480,000
371,649
47,980,000
-
4,621,752
-
1,000,000
-
73,980,000
659,743
19,424,759
366,452
6,550,000
11,000,000
61,586,000
226,701
10,315,217
291,121
9,913,325
2,700,000
-
-
-
2,700,000
-
7,100,000
15,000
-
-
-
1,480,000
-
-
71,200
-
-
217,865
30,000
-
14,000,000
152,050,926
1,076,190
13,704,754
66,460,944
3,921,312
27,704,754
240,479,018
26,453,075
22,890,000
225,605,521
12,502,416
23,044,334
31,984,184
106,990,585
Encouraging Economic and Human Development
Human Development (education,
health)
43,000,000
Public Financial Management
Financial Self-sustainability of the
State (Revenue Generation)
11,450,000
Rural Economy
Multiple Sectors (including ARTF,
AITF)
TOTAL per EU Donor
26,211,627
447,673
43,000,000
-
-
61,000
40,000
-
1,625,238
39,653,301
2,250,000
500,000
5,000,000
866,452
13,800,000
9,000,000
20,500,000
20,000,000
93,536,000
11,450,000
10,220,000
3,344,725
10,680,000
8,807,230
28,519,200
164,080,000
205,338,873
10,680,000
63,779,505
231,456,600
572,429,313
6,792,000
-
-
-
24,112,000
15,000
-
-
-
29,556,352
-
-
- 217,865
30,000
Fostering Rule of Law and Respect for Human Rights (in particular Rights of Women and Children)
Human Rights
800,000
1,607,566
Justice System
900,000
634,000
1,000,000
5,121,000
100,000
583,500
1,385,000
3,072,000
3,029,869
1,099,623
12,528,058
7,944,995
161,429
13,752,388
27,979,812
End to impunity
-
Freedom of assembly and expression
TOTAL per EU Donor
Total per EU Donor
800,000
-
-
€265,800,000
€0
€0
EC
Austria
Belgium
-
-
-
€88,500 €487,000
€0
Bulgaria
Croatia
Cyprus
-
1,607,566
-
€1,851,939 €68,790,653 €1,181,452
Czech Rep.
Denmark
Estonia
-
6,338,500
€30,000,000 €20,000,000
2,000,000
€267,000,500
Finland
Germany
France
683,500
-
-
€0 €44,571
-
€0
Greece
Hungary Ireland
-
-
-
€76,972,823 €145,000
1,385,000
€28,962
€0
Italy
11,016,995
-
-
€0 €62,640,549
-
€0
€0
Latvia Lithuania Luxembourg Malta Netherlands Poland
Portugal
-
-
3,191,298
14,852,011
41,191,370
€111,250 €794,722 €80,000
-
€13,693,530
€72,484,895
€395,950,314
€1,278,146,660
Romania
-
Slovakia Slovenia
Spain
Sweden
UK
Total
Note: Humanitarian Assistance not included in the EU Strategy Indicative Data Matrix: DE: EUR 1,600,000; IT: EUR 1,000,000; LU: EUR 500,00; UK: EUR 27,159,997
Finland's commitments include humanitarian aid, around 10 % of the total assistance.
11053/15
ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA
mb/mm
DG C 1
25
PL
Planned Commitments For Afghanistan (2016)
Action Plan Area
EC
Austria Belgium Bulgaria Croatia Cyprus Czech Rep.
Denmark
Estonia
Finland
German
Greece Hungary Ireland Italy
y
France
Latvia Lithuania Luxembourg Malta Netherlands Poland
Portugal
Romania Slovakia Slovenia Spain
Sweden
Total per Action
Plan Area
UK
Promoting Peace, Security and Regional Stability
Peace and Reconciliation Process
535,855
1,600,000
4,834,999
50,000
8,613,634
1,592,780
Cooperation between Afghanistan
and its Neighbours
-
Reintegration of Afghan Refugees
Civilian Policing
447,000
6,430,265
2,000,000
52,000
4,688,735
8,500,000
15,000,000
8,482,265
421,337
29,057,072
Reducing Organised Crime and
Drug Production
-
Adressing uncontrolled and illegal
Immigration
tbc
-
TOTAL per EU Donor
-
-
-
447,000
-
-
11,654,855
-
12,100,000
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
19,886,999
-
-
-
421,337
50,000
-
1,592,780
-
46,152,971
Reinforcing Democracy
Electoral Architecture and
Procedures
10,000,000
Parliamentary Elections
Accountability of the Executive
70,000,000
Sub-National Governance
10,000,000
TOTAL per EU Donor
90,000,000
1,607,566
349,763
11,957,329
2,009,458
371,649
72,381,107
Under electoral
Architecture and
procedures
-
4,304,780
-
-
-
-
-
-
3,617,024
433,042
15,070,934
-
-
-
7,500,000
11,000,000
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
300,000
30,000
-
14,304,780
5,026,192
-
98,643,216
Encouraging Economic and Human Development
Human Development (education,
health)
40,000
Public Financial Management
22,435,614
22,842,775
79,652,365
10,315,217
10,315,217
Financial Self-sustainability of the
Afghan state (Revenue
Generation)
Rural Economy
80,000,000
291,121
14,070,000
724,163
39,456,151
2,500,000
Multiple sectors (including ARTF)
TOTAL per EU Donor
9,000,000
4,276,100
5,600,000
80,000,000
-
-
-
40,000
-
-
15,600,000
110,137,221
28,519,200
20,000,000
-
-
-
-
-
-
-
-
-
22,435,614
-
-
-
300,000
30,000
-
34,119,200
55,638,075
-
234,224,003
Fostering Rule of Law Respect for Human Rights
Human Rights
Justice System
900,000
1,607,566
30,000,000
700,000
2,999,500
2,414,283
8,621,349
1,500,000
4,164,887
161,429
35,826,316
-
End to Impunity
Freedom of assembly and
expression
TOTAL per EU Donor
Total per EU Donor
100,000
30,900,000
€200,900,000
EC
-
-
€0
€0
-
-
-
-
€0 €487,000
€0
€724,163
Austria Belgium Bulgaria Croatia Cyprus Czech Rep.
Finland's commitments include humanitarian aid, around 10 % of the total assistance.
1,607,566
€56,335,596
Denmark
-
637,112
2,300,000
-
€0 €30,000,000
€20,000,000
Estonia
Finland
France
-
-
-
-
-
€0
€0
€0
€0
€0
German
Greece Hungary Ireland Italy
y
-
-
-
€0
€0
€0
7,164,387
-
€0 €49,487,000
€0
-
Latvia Lithuania Luxembourg Malta Netherlands Poland
-
€0
Portugal
-
-
-
-
3,212,824
€0 ####### €80,000
€0
€65,469,871
Romania Slovakia Slovenia Spain
Sweden
737,112
-
45,184,777
€0
€424,204,967
UK
Total
––––––––––––––––––––––––––––––––––––
11053/15
ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA
mb/mm
DG C 1
26
PL