Pismo do Pana Ryszarda Kalisza Przewodniczącego Komisji

POPON/204 /2012
Warszawa, 10 maja 2012 r.
Szanowny Pan
Ryszard Kalisz
Przewodniczący Komisji
Sprawiedliwości i Praw Człowieka
Sejmu RP
W związku z przygotowywanym w Ministerstwie Sprawiedliwości
projektem ustawy dotyczącym deregulacji zawodów Polska Organizacja
Pracodawców Osób Niepełnosprawnych jako organizacja reprezentująca
interesy pracodawców osób niepełnosprawnych pragnie przedstawić swoje
wątpliwości, które dotyczą zmian w zakresie pracowników ochrony
fizycznej i zabezpieczenia technicznego I i II stopnia. Kwestia ta jest na tyle
poważna, iż powinna być także przeanalizowana pod kątem dyskryminacji
osób niepełnosprawnych i naruszenia gwarantowanych im przez
Konstytucję RP praw obywatelskich.
Projekt ustawy z dnia 6 marca 2012 r. o zmianie ustaw regulujących
wykonywanie niektórych zawodów zakłada między innymi dokonanie
zmian w ustawie z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (tekst
jednolity Dz. U. z 2005 r. Nr 145, poz. 1221 z późn. zm.), które dotyczą
kwalifikacji pracowników ochrony.
Obecnie wykonywanie wielu czynności ochrony wymaga zdania egzaminu i
uzyskania specjalnej licencji. Ministerstwo Sprawiedliwości proponuje
natomiast, aby zrezygnować z egzaminów i licencji, które zostałyby
zastąpione przez obowiązek ukończenia kursu oraz wpisanie na listę
kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej. Jednocześnie przepisy
ustawy wprowadzają dodatkowy zapis, że do takiego rejestru nie może być
wpisana osoba posiadająca orzeczenie o niepełnosprawności lub grupie inwalidzkiej
wydanej na podstawie odrębnych przepisów.
Poniżej pełna treść zmienianego przepisu:
Art. 9 pkt 11 projektu ustawy z dnia 6 marca 2012 r. o zmianie ustaw
regulujących wykonywanie niektórych zawodów
Na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej wpisuje się osobę, która:
1) posiada obywatelstwo polskie lub obywatelstwo innego państwa członkowskiego Unii
Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym;
2) ukończyła 21 lat;
3) ukończyła ośmioklasową szkołę podstawową lub gimnazjum;
4) ma pełną zdolność do czynności prawnych;
5) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne i umyślne przestępstwo
skarbowe i nie toczy się przeciwko niej postępowanie karne o takie przestępstwo;
6) posiada nienaganną opinię wydaną przez komendanta komisariatu Policji właściwego ze
względu na jej miejsce zamieszkania;
7) posiada zdolność fizyczną i psychiczną do wykonywania zadań, stwierdzoną ważnym
orzeczeniem lekarskim i psychologicznym nie starszym niż 3 lata;
8) legitymuje się dokumentem potwierdzającym specjalistyczne przygotowanie teoretyczne i
praktyczne w zakresie wyszkolenia strzeleckiego, samoobrony, technik interwencyjnych oraz
znajomość przepisów prawa związanych z wykonywaniem ochrony osób i mienia;
9) została dopuszczona do posiadania broni w trybie przepisów ustawy z dnia 21 maja 1999 r.
o broni i amunicji (Dz. U. z 2004 r. Nr 52, poz. 525, z późn. zm.10)), zwanej dalej „ustawą o
broni i amunicji”;
10) nie posiada orzeczenia o niepełnosprawności lub grupie inwalidzkiej wydanych na
podstawie odrębnych przepisów;
11) jest zatrudniona, przez przedsiębiorcę posiadającego koncesję lub przez przedsiębiorcę,
który powołał wewnętrzną służbę ochrony, o której mowa w art. 8 ust. 1, na podstawie umowy
o pracę lub z którą zawarto umowę zlecenia.
4. Na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej wpisuje również się osobę, która
uzyskała w trybie przepisów ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych
w państwach członkowskich Unii Europejskiej decyzję pozytywną w sprawie uznania
kwalifikacji w zawodzie pracownika ochrony fizycznej.
5. Wymogu, o którym mowa w ust. 3 pkt 11, nie stosuje się do osoby fizycznej będącej
przedsiębiorcą indywidualnym lub wspólnikiem osobowej spółki handlowej.
6. Opinię, o której mowa w ust. 3 pkt 6, wydaje się w formie postanowienia.
7. Spełnienie wymogów określonych w ust. 3 pkt. 4, 5 i 10 pracownik ochrony potwierdza
własnym oświadczeniem.
8. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, określi w drodze rozporządzenia wymagania w
zakresie szkolenia, w tym szczegółową tematykę i formę prowadzenia szkoleń, jednostki
właściwe do ich prowadzenia oraz wzór zaświadczenia o ukończeniu szkolenia mając na
względzie zapewnienie właściwego szkolenia pracowników ochrony fizycznej, fachowość
wykonywania obowiązków wynikających z niniejszej ustawy oraz bezpieczeństwo chronionych
osób i mienia.
Jako Organizacja zrzeszająca i reprezentująca interesy pracodawców osób niepełnosprawnych
oraz działająca na rzecz osób niepełnosprawnych zatrudnionych na otwartym i chronionym
rynku pracy stwierdzamy, że cytowany powyżej przepis wyłączający osoby niepełnosprawne
z możliwości wpisania na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej jest bardzo
niekorzystny dla tych osób. Jeżeli w tej wersji projekt wszedłby w życie będzie to oznaczać,
że osoby niepełnosprawne, bez względu na stopień niepełnosprawności czy też rodzaj
posiadanego schorzenia, zostaną pozbawione możliwości wykonywania zawodu pracownika
ochrony osób i mienia.
Zarówno dla pracowników niepełnosprawnych, jak i zatrudniających ich pracodawców jest to
rozwiązanie bardzo niekorzystne i w praktyce może wiązać się z koniecznością zwalniania z
pracy osób niepełnosprawnych pracujących w ochronie mienia i osób.
Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, że nie można równą miarą oceniać wszystkich
schorzeń i rodzajów niepełnosprawności. Ustawodawca nie może zapominać, że są takie
rodzaje niepełnosprawności, które dają podstawę do orzeczenia o niepełnosprawności lub
grupy inwalidzkiej, ale które nie stanowią przeszkód do wykonywania czynności pracownika
ochrony.
Zdaniem POPON zmiana ta miałaby niewątpliwie charakter dyskryminujący osoby
niepełnosprawne. Przepis ten stanowi naruszenie:
•
•
art. 69 Konstytucji RP, który stanowi, że osobom niepełnosprawnym władze
publiczne udzielają, zgodnie z ustawą, pomocy w zabezpieczaniu egzystencji,
przysposobieniu do pracy oraz komunikacji społecznej.
art. 32 Konstytucji RP, który stanowi, że nikt nie może być dyskryminowany w życiu
politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.
Ma to także znaczenie w kontekście ratyfikacji Konwencji Praw Osób Niepełnosprawnych,
przyjętej w dniu 13 grudnia 2006 r. rezolucją 1/106 Zgromadzenia Ogólnego Narodów
Zjednoczonych. Polska w dniu 30 marca 2007 r. podpisała Konwencję i w ciągu najbliższych
tygodni ma ona być przedłożona do ratyfikacji za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie.
Przepis eliminujący zatrudnianie niepełnosprawnych na stanowisku pracownika ochrony
narusza niewątpliwie zapisy tej Konwencji. Tytułem przykładu – zapis ten jest niezgodny z:
Art. 5 Konwencji (Równość i niedyskryminacja):
„1. Państwa Strony uznają, że wszyscy ludzie są równi wobec prawa i są uprawnieni, bez
jakiejkolwiek dyskryminacji, do jednakowej ochrony prawnej i jednakowych korzyści
wynikających z prawa.
2. Państwa Strony zakażą jakiejkolwiek dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność i
zagwarantują osobom niepełnosprawnym jednakową dla wszystkich i skuteczną ochronę
przed dyskryminacją z jakichkolwiek względów.
3. W celu popierania równości i likwidacji dyskryminacji, Państwa Strony podejmą wszelkie
odpowiednie kroki celem zapewnienia racjonalnych usprawnień.
4. Za dyskryminację w rozumieniu niniejszej konwencji nie będą uważane szczególne środki,
które są niezbędne celem przyśpieszenia osiągnięcia lub zagwarantowania faktycznej
równości osób niepełnosprawnych.”
Art. 27 pkt h Konwencji (Praca i zatrudnienie):
„1. Państwa Strony uznają prawo osób niepełnosprawnych do pracy, na zasadzie równości z
innymi osobami; obejmuje to prawo do możliwości zarabiania na życie poprzez pracę
swobodnie wybraną lub przyjętą na rynku pracy oraz w otwartym, integracyjnym i dostępnym
dla osób niepełnosprawnych środowisku pracy. Państwa Strony będą chronić i popierać
realizację prawa do pracy, również tych osób, które staną się niepełnosprawne w okresie
zatrudnienia, poprzez podjęcie odpowiednich kroków, w tym na drodze ustawodawczej,
między innymi w celu:
(…)
h) popierania zatrudniania osób niepełnosprawnych w sektorze prywatnym, poprzez
odpowiednią politykę i środki, które mogą obejmować programy działań pozytywnych,
zachęty i inne działania.”
Z powyższych względów zwracamy się z prośbą do Pana Przewodniczącego o poparcie
naszych postulatów i usunięcie zapisu art. 9 pkt 10 z projektu ustawy z dnia 6 marca 2012 r. o
zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów.
Mamy przez to nadzieję, że dzięki temu unikniemy wielu negatywnych konsekwencji
związanych z wejściem tego zapisu w życie i tym samym pozwolimy, aby osoby
niepełnosprawne mogły bez przeszkód wykonywać wybrane przez siebie zawody.
Jan Zając
Prezes Zarządu Krajowego