doc1. Uwagi wstępne
download 
Reklamacja Transkrypt
1. Uwagi wstępne
MONOGRAFIE PRAWNICZE Grzegorz Skowronek · Ewolucja instytucji procesowych w prawie karnym skarbowym Polecamy nasze publikacje z serii Monografie: Agnieszka Łuszpak-Zając REALIZACJA ROSZCZENIA O ZAWARCIE UMOWY Monografie Prawnicze Marcin Orlicki UMOWA UBEZPIECZENIA Monografie Prawnicze Katarzyna Grzybczyk DZIEŁO REKLAMOWE I JEGO TWÓRCA Monografie Prawnicze Katarzyna Bagan-Kurluta UMOWA FRANCHISINGU Monografie Prawnicze Agnieszka Pyrzyńska ROZWIĄZANIE UMOWY PRZEZ STRONY, wyd. 2 Monografie Prawnicze Marcin Krajewski UMOWA PRZEDWSTĘPNA, wyd. 2 Monografie Prawnicze Ewa Łętowska BEZPODSTAWNE WZBOGACENIE, wyd. 2 Monografie Prawnicze Jerzy Poczobut UMOWA LEASINGU Monografie Prawnicze www.sklep.beck.pl Grzegorz Skowronek Ewolucja instytucji procesowych w prawie karnym skarbowym Redakcja: Aneta Flisek Wydawnictwo C. H. Beck 2005 Wydawnictwo C. H. Beck, Sp. z o.o. ul. Gen. Zajączka 9, 01–518 Warszawa Skład i łamanie: DTP Service Druk i oprawa: P.W.P. INTER-DRUK Warszawa ISBN 83-7387-853-X Spis treści Spis Spis treści treści Przedmowa ............................................................................................................. IX Wykaz skrótów...................................................................................................... XIII Literatura................................................................................................................. XV Część I. Zagadnienia ogólne Rozdział I. Podstawa normatywna.............................................................. 3 Rozdział II. Przedmiot procesu i zasady procesowe .......................... 8 Rozdział III. Podsądność sprawy karnej skarbowej. Właściwość organów procesowych ................................................................................. 29 § 1. Uwagi wstępne ......................................................................................... 29 § 2. Podsądność sprawy karnej skarbowej ................................................ 29 § 3. Właściwość organów procesowych .................................................... 32 Rozdział IV. Organy procesowe .................................................................... § 1. Organy procesowe uprawnione do prowadzenia dochodzenia w świetle przepisów Ustawy karnej skarbowej ............................... § 2. Organy orzekające na gruncie Ustawy karnej skarbowej ............. § 3. Organy procesowe uprawnione do prowadzenia dochodzenia oraz organy nadrzędne nad finansowymi organami dochodzenia w obecnym stanie prawnym .......................................................... § 4. Organy orzekające w sprawach karnych skarbowych w obecnym stanie prawnym............................................................................... 39 39 40 41 42 Rozdział V. Strony i ich procesowi przedstawiciele ............................ § 1. Strony procesowe .................................................................................... § 2. Oskarżyciel publiczny ............................................................................. § 3. Oskarżony .................................................................................................. § 4. Podmiot pociągnięty do odpowiedzialności posiłkowej .............. § 5. Interwenient ............................................................................................. § 6. Przedstawiciele procesowi ................................................................... I. Obrońca ............................................................................................. II. Pełnomocnik ..................................................................................... 43 43 45 46 48 61 66 67 68 Rozdział VI. Zagadnienia dowodowe ......................................................... 71 V Spis treści § 1. Uwagi wstępne .......................................................................................... § 2. Wyjaśnienia oskarżonego ...................................................................... § 3. Zeznania świadka ..................................................................................... § 4. Opinia biegłego ........................................................................................ § 5. Oględziny ................................................................................................... § 6. Pozostałe uprawnienia procesowe finansowych organów dochodzenia w postępowaniu dowodowym ........................................ § 7. Zakazy dowodowe ................................................................................... 71 73 74 77 78 79 82 Rozdział VII. Stosowanie środków przymusu z udziałem finansowego organu dochodzenia w sprawach karnych skarbowych ...................................................................................................................... 85 § 1. Uwagi wstępne ......................................................................................... 85 § 2. Zatrzymanie ............................................................................................... 88 § 3. Zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie .................................... 91 § 4. Środki zapobiegawcze ............................................................................ 94 § 5. Kary porządkowe ..................................................................................... 103 § 6. Zabezpieczenie majątkowe i tymczasowe zajęcie ........................... 106 Część II. Przebieg procesu Rozdział I. Postępowanie przygotowawcze ............................................ § 1. Uwagi wstępne ......................................................................................... § 2. Cele i zadania postępowania przygotowawczego ........................... § 3. Formy postępowania przygotowawczego ......................................... I. Uwagi wstępne ................................................................................. II. Dochodzenie ..................................................................................... III. Śledztwo ............................................................................................. § 4. Wszczęcie postępowania przygotowawczego i sporządzenie postanowienia o przedstawieniu zarzutów ...................................... § 5. Charakterystyka współpracy finansowych organów dochodzenia z Policją jako niefinansowym organem dochodzenia w postępowaniu przygotowawczym w sprawach karnych skarbowych ............................................................................................................ § 6. Formy zakończenia postępowania przygotowawczego ................ I. Uwagi wstępne ................................................................................. II. Postanowienie o zamknięciu dochodzenia (śledztwa) ......... III. Umorzenie postępowania przygotowawczego ....................... IV. Warunkowe umorzeniu postępowania karnego w sprawach o przestępstwa skarbowe .................................................. V. Akt oskarżenia .................................................................................. VI. Wniosek o skazanie bez rozprawy .............................................. VI 113 113 117 119 119 120 124 127 131 137 137 137 139 144 148 150 Spis treści VII. Orzeczenie karne – jako swoiste rozwiązanie przyjmowane przez przepisy uchylonej Ustawy karnej skarbowej z 1971 r. .............................................................................................. 151 § 7. Nadzór nad postępowaniem przygotowawczym ............................ 153 Rozdział II. Pociągnięcie do odpowiedzialności za zgodą sprawcy ............................................................................................................... § 1. Uwagi wstępne ......................................................................................... § 2. Postępowanie mandatowe ..................................................................... § 3. Zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności .... I. Przebieg negocjacji ......................................................................... II. Zezwolenie ........................................................................................ 159 159 163 172 173 179 Rozdział III. Postępowanie przed sądem pierwszej instancji ....... § 1. Uwagi wstępne ......................................................................................... § 2. Przesłanki trybu uproszczonego i zwyczajnego według przepisów Ustawy karnej skarbowej .......................................................... § 3. Postępowanie przed sądem pierwszej instancji po wejściu w życie Kodeksu karnego skarbowego – odstępstwa od ogólnych reguł .................................................................................................. 183 183 Rozdział IV. System kontroli orzeczeń ...................................................... § 1. Środki zaskarżenia rozstrzygnięć finansowych organów orzekających w Ustawie karnej skarbowej ................................................ I. Uwagi wstępne ................................................................................. II. Odwołanie ......................................................................................... III. Żądanie skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego ........................................................................................... IV. Zażalenie ............................................................................................ § 2. Postępowanie odwoławcze i nadzwyczajne środki zaskarżenia według obecnego stanu prawnego ..................................................... I. Uwagi wstępne ................................................................................. II. Odstępstwa od ogólnych reguł w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe ... III. Nadzwyczajne środki zaskarżenia ............................................... 197 Rozdział V. Postępowania szczególne ........................................................ § 1. Uwagi wstępne ......................................................................................... § 2. Postępowanie uproszczone................................................................... § 3. Postępowanie nakazowe ........................................................................ § 4. Postępowanie w stosunku do nieobecnych ..................................... I. Uwagi wstępne ................................................................................. II. Warunki dopuszczalności postępowania w stosunku do nieobecnych ............................................................................... 184 186 197 197 200 203 205 205 205 206 209 211 211 212 213 216 216 218 VII Spis treści III. Modyfikacja niektórych czynności procesowych................... IV. Postanowienie o zastosowaniu postępowania w stosunku do nieobecnych ............................................................................... V. Obligatoryjna reprezentacja procesowa ................................... VI. Środki zaskarżenia ........................................................................... 219 221 222 223 Indeks rzeczowy .................................................................................................. 227 VIII Przedmowa Prawo karne skarbowe obejmuje Przedmowa Przedmowa swoim zakresem całokształt ustawodawstwa karnego skarbowego, które najszerzej wyraża Kodeks karny skarbowy, ale na które składa się również szeroko rozumiane prawo finansowe, w tym prawo dewizowe, celne i podatkowe. Przedmiotem ochrony prawa karnego skarbowego, mówiąc najogólniej, jest interes finansowy Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, a od dnia 1.5.2004 r. także budżetu Wspólnot Europejskich. Zważyć jednak należy, że przepisy prawa karnego skarbowego ustanawiają nie tylko zasady odpowiedzialności i zasady karania za przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe, ale także określają reguły i przebieg postępowania przed organami dochodzenia, w tym finansowymi organami dochodzenia, funkcjonującymi na gruncie Kodeksu karnego skarbowego. Niniejsza praca poświęcona jest ewolucji przepisów procesowych prawa karnego skarbowego, z tym że szczegółowej analizie naukowej zostały poddane przedmiotowe przepisy w obowiązującym Kodeksie karnym skarbowym z uwzględnieniem regulacji stanowionych przez uchyloną Ustawę karną skarbową z 1971 r. (zwaną dalej Ustawa karna skarbowa albo UKS). Zasadniczym zamierzeniem było zatem przeprowadzenie badań nad procesem karnym skarbowym, z jednoczesnym wykazaniem zmian systemowych, funkcjonalnych, czy też techniczno-legislacyjnych, jakie wprowadził w tym zakresie Kodeks karny skarbowy w stosunku do stanu prawnego obowiązującego w przepisach Ustawy karnej skarbowej. Takie założenia pozwoliły na stworzenie kompleksowej analizy ewolucji instytucji procesowych, z jednej strony przyjmującej za przedmiot badań przepisy Ustawy karnej skarbowej o postępowaniu karnym skarbowym, w znacznym stopniu odbiegające od prawnych standardów zarówno polskiego, jak i międzynarodowego systemu prawnego, z drugiej zaś uregulowania prawne Kodeksu karnego skarbowego odpowiadające zasadom demokratycznego państwa prawnego dotyczące postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe. Jakkolwiek Ustawa karna skarbowa, mimo licznych zmian nowelizacyjnych, nie odpowiadała w pełni, w końcowym okresie obowiązywania stawianym jej potrzebom, to jednak unormowania w niej zawarte, są niekiedy tożsame z przepisami, czy instytucjami obowiązującymi obecnie. Umożliwia to skorzystanie z wypowiedzianych w czasie obowiązywania tych regulacji IX Przedmowa poglądów prawnych zawartych zarówno w literaturze fachowej, jak również orzecznictwie. Swym zakresem niniejsze opracowanie obejmuje przepisy procesowe prawa karnego skarbowego, materialne, ale tylko w takim zakresie, w jakim należy je połączyć z niektórymi instytucjami o charakterze mieszanym, tj. materialnoprocesowym, jak również stosowane odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego. Punktem wyjścia i zasadniczym przedmiotem badań naukowych jest ewolucja procesu karnego skarbowego ze szczególnym uwzględnieniem stanu obecnego. Badania te obejmują przede wszystkim szereg zagadnień ogólnych, które dotyczą tak ważnych kwestii, jak: podstawa normatywna, przedmiot procesu i zasady procesowe, podsądność sprawy karnej skarbowej, właściwość organu procesowego, organy procesowe, strony i ich procesowi przedstawiciele, zagadnienia dowodowe oraz stosowanie środków przymusu z udziałem finansowego organu dochodzenia w sprawach karnych skarbowych. Dalsza analiza naukowa poświęcona została postępowaniu przygotowawczemu w relacji do następujących kwestii, jak: cele i zadania postępowania przygotowawczego, formy postępowania przygotowawczego, wszczęcie postępowania przygotowawczego i sporządzenie postanowienia o przedstawieniu zarzutów, charakterystyka współpracy finansowych organów dochodzenia z Policją jako niefinansowym organem dochodzenia w postępowaniu przygotowawczym w sprawach karnych skarbowych, formy zakończenia postępowania przygotowawczego, nadzór nad postępowaniem przygotowawczym. Następne badania naukowe traktują o pociągnięciu do odpowiedzialności za zgodą sprawcy i zawierają analizę postępowania mandatowego oraz zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. W pracy ujęty jest także przebieg postępowania przed sądem pierwszej instancji, system kontroli orzeczeń oraz postępowania szczególne. Obszerne rozważania naukowe w tym zakresie pozwoliły na wskazanie zarówno uchylonych, jak i obowiązujących obecnie rozwiązań procesowych, z wyraźnym podkreśleniem zmian systemowych, funkcjonalnych i techniczno-legislacyjnych. W zakresie zmian systemowych regulacje Kodeksu karnego skarbowego prowadzą do maksymalnego zintegrowania przepisów procesowych prawa karnego skarbowego z podstawowymi rozwiązaniami systemowymi Kodeksu postępowania karnego. Oczywiście zachowano rzeczowo uzasadnione odrębności karnoskarbowe, jako refleks specjalnych zadań w zakresie zwalczania przez swoiste, wyspecjalizowane organy dochodzenia przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych. Kodeks karny skarbowy przyjmuje zatem poprzez regułę subsydiarności z art. 113 § 1 KKS generalną zasadę, że X Przedmowa w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego. Jest to zatem zmiana w stosunku do założenia poprzedniego, a odnoszącego się do postępowania przygotowawczego, że procesowa część Ustawy karnej skarbowej ma charakter autonomiczny, a przepisy Kodeksu postępowania karnego stosuje się tylko wtedy, gdy Ustawa karna skarbowa tak stanowi. Natomiast zakres stosowania reguły subsydiarności ulega rozszerzeniu, gdyż według Ustawy karnej skarbowej odnosiła się tylko do postępowania przed sądem, a Kodeks karny skarbowy obejmuje nią całe postępowanie w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe. Inne odstępstwa karne skarbowe (omówione w pracy przy analizie naukowej poszczególnych instytucji prawnych) dotyczą organów dochodzenia, organów oskarżycielskich oraz poszczególnych stron, jakie mogą pojawić się w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe w związku z instytucjami odpowiedzialności posiłkowej i interwencji. Szczególna regulacja odnosi się również do instytucji zabezpieczenia majątkowego. Jako zmianę systemową należy uznać także zerwanie z modelem czysto biurokratycznym postępowania karnego skarbowego i przyjęcie zasady sądowego orzekania we wszystkich sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe. Wejście w życie Kodeksu karnego skarbowego oznaczało bowiem nie tylko stworzenie nowego, kompleksowego aktu prawnego, ale przede wszystkim było wielkim przełomem w historii prawa karnego skarbowego. Oznaczało, iż po raz pierwszy od 70 lat wyłączono całkowicie kompetencję finansowych organów orzekających pierwszej instancji (urząd skarbowy, urząd celny) i finansowych organów orzekających drugiej instancji (izba skarbowa, Główny Urząd Ceł) od orzekania o winie i karze za przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe zagrożone wyłącznie karą grzywny. Obecnie także i te sprawy są prowadzone przez niezawisłe sądy karne zgodnie z zasadami nullum crimen sine iudicio i nullum poena sine iudicio. Do zmian o charakterze funkcjonalnym należą regulacje prawne m.in. stwarzające szersze możliwości zaniechania ukarania sprawcy przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, jeżeli podejmie on stosowne czynności zmierzające do wyrównania uszczerbku finansowego. Kodeks karny skarbowy jest zasadniczo aktem prawnym o niewielkiej objętości, na który składa się około 191 artykułów, podzielonych na trzy tytuły odnoszące się do części materialnej, procesowej i wykonawczej prawa karnego skarbowego. Ta okoliczność, jak również fakt wyodrębnienia zarówno w części materialnoprawnej, jak i w części formalnoprawnej rozdziału – „przepisy wstępne”, przyczynił się do stworzenia stosunkowo przejrzystego i harmonijnego aktu prawnego. XI Przedmowa Należy zauważyć, że cechą charakterystyczną tej dziedziny prawa jest to, że przepisy procesowe nie tworzą odrębnej kodyfikacji, stanowiąc jedynie pewną część zasadniczego aktu prawnego. Obecnie jest to tytuł II. Natomiast część materialna prawa karnego skarbowego znajduje się w ramach tytułu I Kodeksu karnego skarbowego, a część wykonawcza w obrębie tytułu III. Zakres rozważań niniejszego opracowania obejmuje zagadnienia dotyczące problematyki postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe w kontekście zmian wprowadzonych po przystąpieniu Polski do Wspólnot Europejskich, jak również przewidywanych w nowelizacji ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw, opracowanej przez Zespół do Spraw Nowelizacji Kodeksu karnego skarbowego przy Ministrze Sprawiedliwości1. W koniecznym dla charakteru pracy zakresie ukazane zostały niezgodności i niespójności merytoryczne, czy terminologiczne, do których doszło z uwagi na opóźnienie w pracach nad projektem nowelizacji Kodeksu karnego skarbowego, która jest wymagana z uwagi na potrzebę dostosowania tego aktu prawnego do regulacji prawnych odnoszących się do powszechnego procesu karnego obowiązujących od 1 lipca 2003 r. Pomimo że książka stanowi monografię dotyczącą ewolucji przepisów procesowych i związanych z nimi instytucji prawa karnego skarbowego, zważywszy na poruszany zakres zagadnień i wielokrotne odniesienie do orzecznictwa, pozwala oddać zarówno teoretyczną, jak i praktyczną stronę problemu. Teoretyczna strona problemu została w znacznym stopniu oparta na opracowaniach naukowych autorytetów z zakresu prawa karnego powszechnego sensu largo oraz prawa karnego skarbowego z uwzględnieniem tez zawartych w uzasadnieniu rządowym do Kodeksu karnego skarbowego (Kodeks karny skarbowy „Nowa kodyfikacja karna” Zeszyt Nr 25 ,Wydawnictwo Ministerstwa Sprawiedliwości, Warszawa 1999). Praktyczne aspekty objętej analizą materii, zostały oparte na spostrzeżeniach, doświadczeniu i wynikach badań naukowych przeprowadzonych przez autora. Grzegorz Skowronek 1 W niniejszym opracowaniu autor pusługuje się pomocniczo Rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw, wraz z uzasadnieniem. XII Wykaz skrótów Wykaz Wykaz skrótów skrótów art. .......................................... Dz.U. ...................................... Dz.Urz. .................................. Dz.Urz. MF ........................... GP ........................................... GS ........................................... KKS ........................................ KKW ...................................... KC ........................................... KPC......................................... KPK ........................................ m.in. ....................................... n. ............................................. NP ........................................... Nr ............................................ OSN ........................................ OSNKW................................. OSNPG .................................. OSP ......................................... Pal. .......................................... PiP ........................................... PiŻ .......................................... pkt .......................................... post. ....................................... PP ............................................ artykuł Dziennik Ustaw Dziennik Urzędowy Dziennik Urzędowy Ministra Finansów Gazeta Prawna Gazeta Sądowa ustawa z 10.9.1999 r. – Kodeks karny skarbowy (Dz.U. Nr 83, poz. 930 ze zm.) ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. Nr 90, poz. 557 ze zm.) ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) ustawa z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) między innymi następna (e, y) Nowe Prawo numer Orzecznictwo Sądu Najwyższego Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Izba Karna i Izba Wojskowa Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Wydawnictwo Prokuratury Generalnej Orzecznictwo Sądów Polskich Palestra Państwo i Prawo Prawo i Życie punkt postanowienie (a) Przegląd Policyjny XIII Wykaz skrótów PPiA ....................................... Prok. i Pr. .............................. PS............................................. r. .............................................. red. ......................................... R. Pr. ....................................... Rozp. MF ............................... Rozp. RM .............................. Rozp. MS ............................... s. .............................................. SN ........................................... SP ............................................ tj. ............................................. t.j. ............................................ uchw. ..................................... UKS ........................................ ust. .......................................... WPP ....................................... wyr. SN .................................. wyr. SN(7) ............................ w zw. ...................................... z. .............................................. ze sprost. .............................. ze zm. ..................................... ZNUJ ...................................... ZNUŁ ..................................... XIV Przegląd Prawa i Administracji Prokuratura i Prawo Przegląd Sądowy rok redakcja Radca Prawny Rozporządzenie Ministra Finansów Rozporządzenie Rady Ministrów Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości strona Sąd Najwyższy Studia Prawnicze to jest tekst jednolity uchwała (y) Ustawa karna skarbowa z 26.10.1971 r. – (t.j. Dz.U. z 1984 r. Nr 22, poz. 103 ze zm.) ustęp Wojskowy Przegląd Prawniczy wyrok Sądu Najwyższego wyrok Sądu Najwyższego w składzie siedmiu sędziów w związku zeszyt ze sprostowaniem ze zmianami Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego Literatura E. Adamowski, W. Boczkowski, Zwrot Literatura Literatura przed sąd sprawy o przestępstwo skarbowe do postępowania sądowego, NP 1975, Nr 6. K. Amelung, K. Marszał, Stosowanie środków przymusu w procesie karnym – problem karno-procesowych ograniczeń praw obywatelskich, Katowice 1990. I. Andrejew, Kwalifikacja prawna czynu przestępnego, Warszawa 1987. J. Bafia, Prawo karne skarbowe, Warszawa 1980. J. Bafia, Postępowanie uproszczone w polskim procesie karnym, Pal. 1964, Nr 6. W. Banasiak, Nadzór prokuratora nad śledztwem i dochodzeniem, PP 1982, Nr 5. S. Baniak, Prawo karne skarbowe, Kraków 2001. E. Baran, K. Baran, Instytucja zatrzymania osób w systemie prawa polskiego, PP 1986, Nr 12. M. Barącz, Pojęcie i cechy „uczciwego procesu karnego”, PiP 1991, z. 12. J. Bednarzak, Zadania oskarżycielskie prokuratorów, PP 1970, Nr 7–8. J. Bednarzak, Środki zapobiegawcze, Warszawa 1970. G. Bogdan, Przepisy wprowadzające KKS Komentarz, [w:] Nowa kodyfikacja karna. Kodeks karny skarbowy. Komentarze, Warszawa 2000, Nr 27. G. Bogdan, Przestępstwa i wykroczenia celne w KKS Komentarz, [w:] Nowa kodyfikacja karna. Kodeks karny skarbowy. Komentarze, Warszawa 2000, Nr 27. G. Bogdan, A. Nita, Z. Radzikowska, A. Światłowski, Kodeks karny skarbowy z komentarzem, Sopot 2000. K. Borkowski, Prawo karne skarbowe, Kraków 1951. J. Bratoszewski, L. Gardocki, Z. Gostyński, S. Przyjemski, R. Stefański, S. Zabłocki, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. I i II, Warszawa 1998. J. Bratoszewski, L. Gardocki, Z. Gostyński, S. Przyjemski, R. Stefański, S. Zabłocki, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. I i II, Warszawa 2000. S. Brudt, Zabezpieczenie majątkowe w procesie karnym, NP 1972, Nr 1. M. Brzeszczot, Instytucja warunkowego umorzenia postępowania karnego skarbowego, PiŻ 1972, Nr 9. XV Literatura T. Bulenda, Z. Hołda, A. Rzepliński, Prawa człowieka a zatrzymanie i tymczasowe aresztowanie w polskim prawie i praktyce jego stosowania, [w:] Zatrzymanie i tymczasowe aresztowanie a prawa człowieka, pod red. Z. Hołdy i A. Rzeplińskiego, Lublin 1992. A. Bulsiewicz, Zabezpieczenie roszczeń odszkodowawczych i kar majątkowych w postępowaniu karnym, Toruń 1972. A. Bulsiewicz, Zabezpieczenie roszczeń cywilnych i kar majątkowych w procesie karnym. Uwagi na tle projektu kodeksu postępowania karnego z 1995 r., [w:] Węzłowe zagadnienia procedury karnej. Księga ku czci Prof. Andrzeja Murzynowskiego, Studia Iuridica 1997, Nr 33. A. Bulsiewicz, M. Jeż-Ludwichowska, D. Kala, Przebieg procesu karnego w zarysie, Toruń 1989. M. Cieślak, O pojęciu przedmiotu procesu karnego i w sprawie tzw. „podstawy procesu”, PiP 1959, z. 8–9. M. Cieślak, Zagadnienia dowodowe w procesie karnym, Warszawa 1953. M. Cieślak, Zagadnienia dowodowe w procesie karnym, Warszawa 1955. M. Cieślak, Polska procedura karna. Podstawowe założenia teoretyczne, Warszawa 1984. M. Cieślak, Udział adwokata w postępowaniu przygotowawczym, Pal. 1968, Nr 9. M. Cieślak, Środki przymusu na tle systemu bodźców prawnych w procesie karnym, ZNUJ Prace Prawnicze 1960, Nr 7. M. Cieślak, Z. Doda, Kierunki orzecznictwa Sądu Najwyższego w zakresie postępowania karnego (lata 1980–1983), Pal. 1984, Nr 10. M. Cieślak, Z. Doda, Społeczne poręczenie (w związku z pracą prof. A. Liedlego oraz projektami kodyfikacji prawa karnego), Pal. 1968, Nr 12. M. Cieślak, Rola stron w zakresie dowodu z biegłych w postępowaniu karnym, Pal. 1987, Nr 1. M. Cieślak, Środki zapobiegawcze w projekcie KPK z 1968 r., PiP 1969, z. 1. Z. Ciopiński, R. Górecki, Instytucja przeszukania, NP 1988, Nr 5–6. B. Czechowicz, Zakaz opuszczania kraju – nowy środek zapobiegawczy w KPK, Pal. 1996, Nr 11–12. Z. Czeczot, Tomaszewski T., Podstawy kryminalistyki ogólnej, Warszawa 1989. W. Daszkiewicz, Proces karny. Część ogólna, Warszawa – Poznań 1994. W. Daszkiewicz, Prawo karne procesowe. Zagadnienia ogólne, Poznań 1999. W. Daszkiewicz, Oskarżyciel w polskim procesie karnym, Warszawa 1960. Z. Doda, Uwagi na temat kierunku i granic środka odwoławczego, Pal. 1979, Nr 4. XVI Literatura Z. Doda, Zakaz reformationis in peius – realna gwarancja czy iluzja, Pal. 1974, Nr 4. Z. Doda, Kontradyktoryjność postępowania przygotowawczego na tle polskiego prawa karnego procesowego, [w:] M. Cieślak i W. E. Czugunow (red.), Postępowanie przygotowawcze, ZNUJ, Prace Prawnicze 1973, Nr 61. Z. Doda, A. Gaberle, Dowody w procesie karnym, Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Komentarz, t. I, Warszawa 1995. Z. Doda, Kontrowersje wokół instytucji zakazu reformationis in peius, NP 1971, Nr 6. K. Dudka, Zatrzymanie korespondencji w projekcie kodeksu postępowania karnego z 1995 r. na tle dotychczasowych uregulowań, PiP 1996, z. 4. K. Dudka, Kontrola i utrwalanie rozmów telefonicznych w projekcie kodeksu postępowania karnego z 1991, PS 1994, Nr 7–8. T. Ereciński, M. Płachta, Rola zeznań świadków na tle zasady swobodnej oceny dowodów, [w:] S. Waltoś (red.), Świadek w procesie karnym, Warszawa 1985. A. Gaberle, Dochodzenie wstępne w polskim procesie karnym, ZNUJ, Prace Prawnicze 1971, Nr 61. A. Gaberle, Umorzenie postępowania przygotowawczego w polskim procesie karnym, Warszawa 1972, Nr 3. A. Gaberle, Sformułowanie przyczyn umorzenia postępowania przygotowawczego, NP 1970, Nr 9. J. Grajewski, Postępowanie nakazowe w polskim procesie karnym, SP 1991, Nr 1. J. Grajewski, E. Skrętowicz, Kodeks postępowania karnego z komentarzem, Gdańsk 1996. J. Grajewski, L. Paprzycki, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Gdańsk 2000. T. Grzegorczyk, Instytucja dobrowolnego poddania się karze w procesie karnym skarbowym de lege lata i de lege ferenda, ZNUŁ 1997, Nr 65. T. Grzegorczyk, Instytucja przedstawienia zarzutów w postępowaniu uproszczonym, ZNUŁ 1974, Nr 106. T. Grzegorczyk, Kodeks karny skarbowy. Komentarz, Warszawa 2000. T. Grzegorczyk, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Kraków 1998. T. Grzegorczyk, List żelazny w procesie karnym de lege lata i de lege ferenda, [w:] Reforma prawa karnego, Łódź 1994. T. Grzegorczyk, Nowa Kodyfikacja karna skarbowa, [w:] Kodeks karny skarbowy. Nowa kodyfikacja, Warszawa 2000. T. Grzegorczyk, Obrońca w postępowaniu przygotowawczym, Łódź 1988. XVII Literatura T. Grzegorczyk, Odpowiedzialność posiłkowa w obecnym prawie karnym skarbowym i w przyszłej UKS, Pal. 1997, Nr 1–2. T. Grzegorczyk, Pozycja obrońcy w procesie karnym, Pal. 1979, Nr 4. T. Grzegorczyk, Prawo karne skarbowe, Kraków 1997. T. Grzegorczyk, Udział obrońcy w dowodowych czynnościach postępowania przygotowawczego w świetle ustawy, Studia Kryminologiczne, Kryminalistyczne i Penitencjarne 1980, Nr 11. T. Grzegorczyk, Wniosek oskarżonego o skazanie go bez postępowania dowodowego na rozprawie, PS 2000, Nr 1. W. Grzeszczyk, Przebieg postępowania przygotowawczego, [w:] Nowa kodyfikacja karna. Kodeks postępowania karnego, Warszawa 1997, z. 5. W. Grzeszczyk, Tryb uproszczony w postępowaniu przygotowawczym, Warszawa 1974. W. Grzeszczyk, Postępowanie przygotowawcze w kodeksie karnym skarbowym, cz. I – Prok. i Pr. 2000, Nr 1; cz. II – Prok. i Pr. 2000, Nr 3. W. Grzeszczyk, Bezwzględne przesłanki odwoławcze w orzecznictwie Sądu Najwyższego, PiP 1995, z. 4. W. Grzeszczyk, Najniższe miesięczne wynagrodzenie w rozumieniu art. 115 § 5–8 Kodeksu karnego i art. 53 § 4 Kodeksu karnego skarbowego, Prok. i Pr. 2004, Nr 4, s. 151. J. Gurgul, Zakończenie postępowania przygotowawczego, WPP 1985, Nr 2. J. Gurguł, Nadzór prokuratora nad śledztwem powierzonym Milicji Obywatelskiej, NP 1977, Nr 1. J. Gurguł, Pozycja biegłego i jego rola w procesie karnym w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego, Problemy Praworządności 1989, z. 2. Z. Halota, K. Niementowski, Rola i pozycja obrońcy w przygotowawczym stadium procesu karnego, PP 1970, Nr 2. T. Hanausek, Kryminalistyczna taktyka w zakresie szczególnych form przesłuchania świadków, WPP 1970, Nr 4. P. Hofmański, Europejska Konwencja Praw Człowieka i jej znaczenie dla prawa karnego, Białystok 1993. P. Hofmański, K. Zgryzek, W kwestii ustaleń alternatywnych w procesie karnym, PiP 1985, z. 7–8. B. Hołyst, Kryminalistyka, Warszawa 1996. P. Horoszewski, Śledcze oględziny miejsca, Warszawa 1959. Z. Iwaszkiewicz, Poręczenie społeczne jako środek zapobiegawczy, Warszawa 1974. Z. Iwaszkiewicz, Obawa naruszenia prawidłowego toku postępowania karnego jako warunek stosowania środków zapobiegawczych, NP 1971, Nr 4. B. Jakubowska, Biegły a sędzia, prokurator, obrońca, PP 1976, Nr 7–8. XVIII Literatura M. Jestrab, Zasada objektivni pravdy v trestnim rizeni, Praha 1981. P. Kaczmarek, T. Razowski, Udział prokuratora w rozprawie głównej prowadzonej w sprawie o przestępstwo skarbowe, Prok. i Pr. 2004, Nr 6. S. Kalinowski, Polski proces karny, Warszawa 1971. P. Kalinowski, Sądowa kontrola decyzji o zatrzymaniu osoby w świetle ustawy i badań praktyki, Warszawa 1991. S. Kalinowski, Stanowisko obrońcy w polskim procesie karnym, Pal. 1962, Nr 8. S. Kalinowski, Opinia biegłego w postępowaniu karnym, Warszawa 1972. S. Kalinowski, Polski proces karny w zarysie, Warszawa 1979. Z. Kegel, Postępowanie karne skarbowe, [w:] Polski proces karny, Wrocław 1975. Z. Kegel, A. Kornik, M. Lipczyńska, Polski proces karny, cz. II i III, Warszawa – Wrocław 1971. A. Kisiel, Odpowiedzialność posiłkowa na gruncie przepisów kodeksu karnego skarbowego, [w:] Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego, t. XIV, Wrocław 2003. R. Kmiecik, Dowód ścisły w procesie karnym, Lublin 1983. R. Kmiecik, E. Skrętowicz, Proces karny. Część ogólna, Kraków – Lublin 1996. B. Koch, Ustawa karna skarbowa–Zestawienie porównawcze przepisów UKS z 26.10.1971 r. i UKS z 13.4.1960 r., Pal. 1972, Nr 4. H. Kołecki, Określenie przedmiotu ekspertyzy w postanowieniu o powołaniu biegłego, PiP 1974, z. 8–9. J. Korman, Żądanie wydania i przeszukania w celu uzyskania dowodów rzeczowych, PP 1975, Nr 5. P. Kruszyński, Zasada domniemania niewinności w polskim procesie karnym, Warszawa 1983. P. Kruszyński, Zakres obowiązywania reguły in dubio pro reo w procesie karnym, PiP 1979, z. 10. P. Kruszyński, Udział obrońcy w postępowaniu przygotowawczym w świetle postulatów de lege ferenda, Pal. 1989, Nr 9–10. P. Kruszyński, Stanowisko procesowe obrońcy w procesie karnym, Białystok 1991. A. W. Krzywicki, Tymczasowe aresztowanie jako instrument polityki karnej, [w:] S. Waltoś (red.), Proces karny a polityka karna, Kraków 1991. R. Kubacki, Postępowanie mandatowe w kodeksie karnym skarbowym, „Przegląd Podatkowy” 2001, Nr 2. W. Kubała, Obrońca w postępowaniu przygotowawczym, WPP 1985, Nr 3. C. Kulesza, Radca prawny jako pełnomocnik w postępowaniu karnym skarbowym, R. Pr. 2001, Nr 3. XIX
