Annales UMCS

ANNALES
UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA
LUBLIN – POLONIA
VOL. XLVI, 3
SECTIO H
2012
Katedra Finansów Publicznych,
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
KATARZYNA WÓJTOWICZ
Przesłanki, zakres i skutki przekształceń własnościowych
SPZOZ przeprowadzanych przez JST w latach 1999–2010
The circumstances, range and the effects of restructuring of public health care institutions
carried out by local governments in 1999–2010
Słowa kluczowe: reforma systemu ochrony zdrowia, zadłużenie SPZOZ, restrukturyzacja własnościowa
Key words: reform of health care system, debt of public health care institutions, restructuring of
public health care institutions
Wstęp
W wyniku zmian systemowych w ochronie zdrowia przeprowadzonych
u schyłku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku – z jednej strony odseparowano finansowanie opieki zdrowotnej od budżetu państwa, zakładając, iż nastąpi dostosowanie zakresu świadczonych usług do strumienia środków przekazywanych przez płatnika, z drugiej zaś – przekazano nadzór nad funkcjonowaniem nowo utworzonych samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej
(SPZOZ) jednostkom samorządu terytorialnego. Reformowanie opieki zdrowotnej w Polsce wymagało ponadto respektowania – przy ograniczonych i stale
zmniejszających się zasobach finansowych kierowanych do systemu – wynikającej z Konstytucji RP zasady równości obywateli w dostępie do usług medycznych niezależnie od ich statusu materialnego1 W efekcie pod koniec lat dzie1
Art. 68 Konstytucji RP z 2.04.1997 r., Dz.U. nr 78, poz. 483 ze zm.
408
KATARZYNA WÓJTOWICZ
więćdziesiątych powstające szczeble samorządu terytorialnego otrzymały swoisty
„prezent” w postaci niezreformowanego sektora ochrony zdrowia z utrwaloną
tendencją do zadłużania.2 Mimo podejmowanych wielokrotnie prób oddłużenia
placówek medycznych uruchamianych na szczeblu krajowym, nie udało się powstrzymać tego niekorzystnego trendu, a skala długów SPZOZ na koniec 2010 r.
przekroczyła 4,2 mld zł.3 Zobowiązania te mogą wpłynąć negatywnie na możliwości przestrzegania przez JST limitów zadłużania, które po roku 2013 ulegną
dodatkowemu zaostrzeniu4 . Z tego też powodu JST – zwłaszcza wobec nieskuteczności działań naprawczych na poziomie centralnym – same podejmują
działania na rzecz zwiększenia efektywności ekonomicznej SPZOZ, m.in. przez
ich restrukturyzację własnościową. Celem artykułu jest charakterystyka genezy
i zakresu przekształceń własnościowych w sektorze ochrony zdrowia przeprowadzanych przez samorządy w latach 1999–2010 oraz ocena ich konsekwencji.
1. Przesłanki działań restrukturyzacyjnych SPZOZ
Charakterystyka głównych przyczyn uzasadniających potrzebę reorganizacji
systemu opieki zdrowotnej w Polsce niewątpliwe wykracza poza ramy niniejszego opracowania. Niemniej jednak warto w tym miejscu pokrótce odnieść
się do pewnych uwarunkowania o charakterze systemowym i instytucjonalnym.
W istotny sposób przyczyniły się one do pogłębienia nierównowagi finansowej
w sektorze ochrony zdrowa, której wyrazem jest zadłużenia się placówek medycznych.
Przede wszystkim przy tworzeniu SPZOZ nie określono wyraźnie odpowiedzialności JST jako ich organów założycielskich i właścicielskich, co było tym
istotniejsze, że konieczność sprawowania funkcji nadzorczych nad zakładami
spadła na samorządy, które absolutnie nie były do tego przygotowane5 . Nie zostały one wyposażone w dostateczne instrumenty prawne umożliwiające oddziaływanie na gospodarkę finansową podległych im podmiotów. Nie mogły wpływać
na wysokość oraz alokację środków publicznych przekazywanych SPZOZ, ponieważ te kompetencje pozostawały domeną płatnika. Z drugiej strony w sytuacji,
gdyby zakłady te generowałyby stratę, której nie były w stanie pokryć we własnym zakresie, JST zobowiązana była zdecydować o zmianie formy gospodarki
2
M. Kachniarz, Samorząd terytorialny – systemowe uwarunkowania działań restrukturyzacyjnych (na przykładzie Dolnego Śląska), „Finanse Komunalne” 2010, nr 7–8.
3
Strategia zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2012–2015, MF, Warszawa 2012.
4
Na mocy art. 243 ustawy z 29 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz.U. nr 157, poz.
1240.
5
Paradoks tej sytuacji polegał na tym, że samorządy nie zakładały ZOZ-ów, a stały się
podmiotem, który je utworzył.
PRZESŁANKI, ZAKRES I SKUTKI PRZEKSZTAŁCEŃ WŁASNOŚCIOWYCH. . .
409
finansowej SPZOZ lub o jego likwidacji, pokrywając jednocześnie jego ujemny
wynik finansowy ze środków publicznych. Jednocześnie możliwości wpływania
na kondycję finansową SPZOZ przez udzielanie dotacji z budżetów samorządowych na etapie wcześniejszym, tj. zanim zakład stał się niewypłacalny, zostały
wyraźnie ograniczone do kilku okoliczności, takich jak: dofinansowanie inwestycji i remontów, pokrycie kosztów dokształcenia pracowników czy też realizacji
zadań z zakresu profilaktyki zdrowotnej oraz programów zdrowotnych. W praktyce skutkowało to sytuacją, w której JST, realizując swoje uprawnienia właścicielskie wobec SPZOZ i starając się umożliwić im przetrwanie, poręczały im
spłatę kredytów, udzielały pożyczek, umarzały spłatę tych pożyczek, próbując
w ten sposób także siebie uchronić przed problemami związanymi z przejmowaniem ich we własne struktury organizacyjne.6 Jednocześnie przeprowadzane
przez NIK a także RIO kontrole7 jednoznacznie wskazywały na to, że JST będące
organami założycielskimi zaniedbywały podejmowanie działań dyscyplinujących
kierownictwo zakładów opieki zdrowotnej do poprawy efektywności gospodarowania.
Do wzrostu zadłużenia SPZOZ przyczyniały się także inne czynniki systemowe, takie jak: polityka oparta na samofinansowaniu ubezpieczenia zdrowotnego, realizowana przez zasadę równoważenie kosztów z przychodami ze
składek, której efektem jest proces zmniejszania ilości i cen świadczeń kontraktowanych przez płatnika. Powodowało to narastanie zobowiązań w samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej, które, świadcząc usługi, nie
otrzymywały zwrotu kosztów odpowiadającego ilości i jakości wykonywanych
usług. Warto wreszcie zwrócić uwagę na to, że niedofinansowanie placówek medycznych wymuszało przeznaczanie uzyskiwanych przychodów na zaspokojenie
bieżących potrzeb finansowych bez możliwości inwestowania w sprzęt i infrastrukturę medyczną. Było to tym istotniejsze, że amortyzacja majątku trwałego,
stanowiąc element kosztów – nie wchodziła jednak do wyceny kontraktów zawieranych z płatnikiem. Zły stan infrastruktury szpitalnej oraz nadmierna eksploatacja sprzętu powodowała jego dekapitalizację, wymuszająca ponoszenie kosztów
związanych z naprawą lub odnowieniem.
Warto wreszcie zauważyć, ze zasadniczym problem towarzyszącym reformowaniu opieki zdrowotnej w Polsce było także bagatelizowanie problemu rosnącego zadłużenia SPZOZ. Z jednej strony wynikało to z ugruntowanego przekonania o nieistotności kosztów funkcjonowania placówek wobec podstawowego
celu ich istnienie, tj. ratowania zdrowia i życia pacjentów, z drugiej zaś opie6
Por. Raport Finansowanie ochrony zdrowia w Polsce – Zielona Księga II, Ministerstwo
Zdrowia, Warszawa 2008, s. 29.
7
Informacja o wynikach kontroli samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej za
lata 2006–2007, Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych, RIO w Łodzi, 2009.
410
KATARZYNA WÓJTOWICZ
rało się na przeświadczeniu, że dysfunkcje w działaniu całego mechanizmu będą
stopniowo eliminowane na skutek jego samoczynnego dostosowywania. Państwo
przyjęło na siebie jedynie rolę organizatora, który, stojąc od początku na pozycji
niezaangażowanego arbitra, tylko obserwował grę toczącą się między głównymi
uczestnikami systemu, tj.: płatnikiem i świadczeniodawcami.8 Powodowało to
w praktyce, że inicjatywy ustawodawcze podejmowane przez państwo miały zazwyczaj charakter doraźnych korekt, niekiedy przyczyniając się jeszcze do pogłębienia istniejących problemów (jak to miało miejsce chociażby w przypadku
tzw. „ustawy 203”9 ).
Mimo braku rozwiązania w skali kraju problemu zadłużenia SPZOZ, podejmowano pewne działania o charakterze naprawczym zmierzające do poprawy
kondycji finansowej zakładów. Miały one charakter dwutorowy, obejmując z jednej strony interwencje na rzecz restrukturyzacji finansowej inicjowane na poziomie krajowym (wynikające zarówno z przepisów ustawowych, jak i różnego typu
programów rządowych) oraz z drugiej strony – wysiłki na rzecz restrukturyzacji
własnościowej realizowane na szczeblu samorządowym, mimo braku dla nich
wystarczających podstaw prawnych.
2. Restrukturyzacja finansowa SPZOZ i jej efekty
Restrukturyzacja finansowa realizowana była przede wszystkim na mocy
ustawy z dnia 15 kwietnia 2005 r. o pomocy publicznej i restrukturyzacji publicznych zakładów opieki zdrowotnej.10 Jak wskazują dane zawarte w tab. 1,
przyczyniła się ona w latach 2005–2007 do spadku poziomu zadłużenia SPZOZ,
lecz nie przyniosła radykalnej poprawy ich sytuacji finansowej.
Tabela 1. Zadłużenie samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej nadzorowanych
przez JST (wmln zł) i jego dynamika (w %)
Zadłużenie
SPZOZ
Dynamika
(rok poprzedni
= 100)
2001
2558,1
2002
3236,7
2003
4411,8
2004
5230,9
2005
5793,5
2006
5635,2
2007
4867,2
2008
4725,8
2009
4426,1
2010
4202,2
–
1,27
1,36
1,19
1,11
0,97
0,86
0,97
0,94
0,95
Źródło: Dane pochodzące ze Strategii zarządzania długiem sektora finansów publicznych sporządzanych w latach 2003–2010, MF, Warszawa.
8
M. Kachniarz, op. cit.
Ustawa z dnia 22 grudnia 2000 r. o zmianie ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania
przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw i ustawy
o ZOZ, Dz.U. nr z 2001 r. nr 5, poz. 45.
10
Dz.U. nr 78, poz. 684 z późn. zm.
9
PRZESŁANKI, ZAKRES I SKUTKI PRZEKSZTAŁCEŃ WŁASNOŚCIOWYCH. . .
411
Proces restrukturyzacji finansowej objął znane na dzień 31 grudnia 2004 r.
i powstałe w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 31 grudnia 2004 r. zobowiązania publicznoprawne, cywilnoprawne oraz indywidualne roszczenia pracownicze wynikające z tzw. „ustawy 203”. Restrukturyzacja finansowa zakładów polegała na umorzeniu zobowiązań publicznoprawnych lub rozłożeniu ich na raty
(w przypadku składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne) oraz na zawarciu
przez zakłady ugody restrukturyzacyjnej z wierzycielami wierzytelności cywilnoprawnych. Istotnym źródłem finansowania działań restrukturyzacyjnych była
pożyczka udzielana przez Skarb Pastwa, wyliczana według specjalnego algorytmu. Realizacja programów restrukturyzacyjnych została negatywnie oceniona
zarówno przez NIK11 , jak przez RIO. Wskazywano, że wprowadzone instrumenty prawne nie wiązały w dostateczny sposób pomocy publicznej udzielonej
zakładom z realnymi przekształceniami w ich strukturze organizacyjnej i finansowej. W większości przypadków dokonano bowiem jedynie konwersji części
zobowiązań wymagalnych z tytułu dostaw towarów i usług na zobowiązania
niewymagalne – w formie długoterminowych pożyczek głównie wobec Skarbu
Państwa, co miało swoje odzwierciedlenie w wyraźnym spadku w latach 2006–
2009 udziału zobowiązań wymagalnym w zadłużeniu SPZOZ ogółem, podczas
gdy wartość zobowiązań ogółem nie uległa już tak wyraźnemu zmniejszeniu.
3. Zakres przekształceń własnościowych SPZOZ przeprowadzonych przez
JST w latach 1999–2010 i ich konsekwencje
W związku z brakiem skuteczności restrukturyzacji finansowej drugi kierunek działań naprawczych koncentrował się wokół przekształceń własnościowych polegających przede wszystkim na zmianie formy organizacyjno-prawnej
z SPZOZ na spółki prawa handlowego z większościowym udziałem JST. Jak
wskazuje się w literaturze przedmiotu, inicjowanie tego rodzaju działań przez
samorządu często opierało się na dość iluzorycznym przekonaniu, że zmiana
formy organizacyjno-prawnej placówki medycznej wymusi jej restrukturyzację
finansową, jakby zapominając o tym, że poprawa kondycji finansowej jest uzależniona przede wszystkim od: jakości zarządzania i determinacji we wdrażaniu
rozwiązań naprawczych.12
W latach 1999–2010 powoływanie niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej możliwe było jedynie w oparciu o przepisy samorządowych ustaw ustrojo11
Informacja o wynikach kontroli restrukturyzacji samodzielnych publicznych zakładów opieki
zdrowotnej, ze szczególnym uwzględnieniem pomocy publicznej, NIK, Warszawa 2008.
12
E. Malinowska-Misiąg, W. Misiąg, M. Tomalak, Zarządzanie środkami publicznymi w polskich szpitalach, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Warszawa 2008, s. 10 i n.
412
KATARZYNA WÓJTOWICZ
wych13 , a także ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej14 . Ze względu na brak możliwości bezpośredniego przekształcenia SPZOZ
w spółkę, odbywało się to w formule pośredniej, w ramach której w pierwszym
etapie dochodziło do likwidacji zakładu i przejęcia jego długu przez organ założycielski, drugi etap stanowiło zaś powołanie spółki w miejsce zlikwidowanej
placówki.
Z danych zawartych w tab. 2 wynika, że w badanym okresie zmiany własnościowe przeprowadzono we wszystkich typach JST, jednak największą aktywnością w tej dziedzinie wykazywały się miasta na prawach powiatu oraz powiaty,
na które przypadło aż 73% wszystkich przekształceń.
Tabela 2. Liczba przekształconych SPZOZ według typów JST w latach 1999–2010 (stan na dzień
31 grudnia 2010 r.)
Wyszczególnienie
Województwa
Powiaty
Gminy
Miasta na prawach powiatu
Razem
Niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej (1999–2010)
Liczba spółek
Struktura w %
42
8,8
143
29,9
87
18,2
206
43,1
478
100,0
Źródło: Informacja o przekształceniach własnościowych w sektorze ochrony zdrowia, przeprowadzonych decyzją JST w latach 1999–2010, MZ, Departament Organizacji Ochrony zdrowia, Warszawa 2011.
Jeśli chodzi o strukturę podmiotową przekształcanych placówek, to w miastach na prawach powiatu oraz gminach najczęściej restrukturyzowano zakłady
lecznictwa ambulatoryjnego. Z kolei na szczeblu powiatów i województw przekształceniom poddawane były przede wszystkim szpitale i oddziały szpitalne
(tab. 3).
Procesy restrukturyzacji własnościowej podejmowane w latach 1999–2010
przez JST nie przyniosły w większości przypadków zakładanych efektów, polegających na utworzeniu sprawnych i efektywnych ekonomicznie placówek ochrony
zdrowia, które zapewniałyby świadczenia medyczne na odpowiednio wysokim
poziomie, gwarantując przy tym zbilansowanie kosztów z działalności z osiąganymi przychodami. Jak wskazują wyniki kontroli NIK15 , przeprowadzone
programy restrukturyzacyjne nie spowodowały wyraźnego zmniejszenia łącznej
13
Tj. ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz.
1591, z późn. zm.), ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 2001 r.
nr 142, poz. 1592, z późn. zm.), ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa
(Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1590, z późn. zm.).
14
Tekst jedn. z 2007 r., Dz.U. nr 14, po. 89 ze zm.
15
Informacja o wynikach kontroli przekształceń własnościowych wybranych szpitali w latach
2006–2010, NIK, Warszawa 2011.
PRZESŁANKI, ZAKRES I SKUTKI PRZEKSZTAŁCEŃ WŁASNOŚCIOWYCH. . .
413
Tabela 3. Struktura podmiotów powstałych po przekształceniu SPZOZ-ów w latach 1999–2010
według typów JST (w %)
Wyszczególnienie
Województwa
Powiaty
Gminy
Miasta na oprawach powiatu
Struktura podmiotów przekształconych przez
poszczególne typy JST (w %)
Zakłady lecznictwa
Szpitale
Oddziały szpitalne
ambulatoryjnego
3
18
24
13
63
58
26
3
2
58
16
16
Źródło: Jak w tab. 2.
kwoty zobowiązań SPZOZ, co potwierdzają również dane MF zaprezentowane
w tab. 1. Z kolei z analiz przeprowadzonych przez Ministerstwo Zdrowia16 obejmujących okres 1999–2010 wynika wprawdzie, że stan zobowiązań w przypadku
36 badanych zakładów opieki zdrowotnej po ich przekształceniu w spółki obniżył się z 624 mln zł do zaledwie 110 mln zł oraz że po restrukturyzacji ich
wynik finansowy netto poprawił się, niemniej jednak na dzień 31 grudnia 2010
nadal wykazywały one stratę na poziomie 4 mln zł. Ponadto stosunek zakładów
osiągających zysk do tych ponoszących stratę w wyniku przekształceń własnościowych uległ pogorszeniu, przed likwidacją bowiem udział tych pierwszych
wynosił 61,1%, a na koniec roku 2010 już tylko 52,8%. Jak wskazała NIK,
generowanie strat, mimo przejęcia przez samorząd zobowiązań zlikwidowanych
zakładów, było konsekwencją niezrealizowania przyjętych założeń, zwłaszcza
w zakresie reorganizacji jednostek oraz restrukturyzacji ich zatrudnienia. Jednocześnie wskazano na to, że obniżanie kosztów i efektywniejsze gospodarowanie zasobami byłoby możliwe także bez zmiany formy organizacyjno-prawnej
podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych. Natomiast utworzenie spółek
motywowało ich zarząd do podjęcia działań na rzecz zwiększenia przychodów,
np. przez udzielanie – poza kontraktem zawartym z NFZ – odpłatnych świadczeń
zdrowotnych.
Sygnalizowany przez NIK brak wystarczających efektów ekonomicznych
przekształceń własnościowych w sektorze ochrony zdrowia nie został w żaden
sposób uwzględniony przez ustawodawcę we wprowadzonej w życie z dniem
1 lipca 2011 r. ustawie z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej17 , która
zastąpiła wcześniej obowiązująca ustawę o ZOZ. Wręcz przeciwnie – w nowo
wprowadzonych przepisach prawnych ustawodawca wyraźnie opowiedział się za
komercjalizacją i prywatyzacją jako optymalnym kierunkiem restrukturyzacji
16
Informacja o przekształceniach własnościowych w sektorze ochrony zdrowia, przeprowadzonych decyzją JST w latach 1999–2010, Ministerstwo Zdrowia, Warszawa 2011.
17
Dz.U. nr 112, poz. 654.
414
KATARZYNA WÓJTOWICZ
SPZOZ. Ustawa ta wprowadziła bowiem do porządku prawnego nieznane wcześniej rozwiązanie umożliwiające dokonywanie bezpośredniego przekształcania
SPZOZ w spółki kapitałowe. W uzasadnieniu do projektu ustawy wskazano,
iż pozwoli to na zmianę formy prawnej bez konieczności uprzedniej likwidacji
zakładu.18 Dokonanie przekształcenia SPZOZ w spółkę kapitałową ma wprawdzie charakter fakultatywny, bowiem decyzje w tym zakresie podejmuje JST,
niemniej jednak ustawodawca wprowadził system zachęt o charakterze ekonomicznym, takich jak możliwość umorzenia zobowiązań samorządu przejętych po
SPZOZ bądź uzyskania dotacji celowej z budżetu państwa na ich spłatę. Jednocześnie możliwość skorzystania z powyższych zachęt jest ograniczona w czasie,
co ma dodatkowo motywować JST do odpowiednio szybkiego podejmowania
tego rodzaju decyzji. Warto wreszcie zauważyć, że sposobem nacisku ze strony
ustawodawcy jest zastosowanie przekształcenia SPZOZ w spółkę jako alternatywy dla corocznego pokrywania ujemnego wyniku finansowego SPZOZ-u przez
podmiot tworzący.19 Trzeba także dodać, że obecne przepisy nie nakładają już na
JST w przypadku likwidacji SPZOZ obowiązku zapewnienia pacjentom likwidowanej placówki możliwości dalszego dostępu do świadczeń zdrowotnych. Może
to wskazywać na ukrytą intencję do ograniczania liczby publicznych podmiotów
leczniczych przy jednoczesnym braku zabezpieczenia minimalnego wymaganego
poziomu świadczeń medycznych. Niepokojące wydaje się także to, że na gruncie
obowiązującej ustawy nie została wyraźnie określona kwestia możliwości upadłości SPZOZ w sytuacji osiągania przez niego ujemnego wyniku finansowego.
Ze względu na przyjęcie zasady, że działalność SPZOZ stanowi działalności
gospodarczą20 , można pokusić się o tezę, że przepisy upadłościowe mogą być
wobec niego odpowiednio stosowane.
Zakończenie
Przekształcenia własnościowe w sektorze ochrony podejmowane przez JST
nie rozwiązały problemu jego narastającego zadłużenia. Na niewystarczające
efekty tych działań wpływ miały zarówno czynniki wewnętrzne – polegające na
braku konsekwentnego wdrażania programów naprawczych, przejawiających się
m.in. w reorganizacji zatrudnienia, ograniczeniu kosztów, wzmożonym nadzorze
i kontroli przestrzegania dyscypliny finansowej, jak uwarunkowania zewnętrzne
– wynikające z ograniczonej wysokości kontraktów zawieranych przez NFZ.
Bez uwzględnia powyższych okoliczności zmiany form prawnych podmiotów
świadczących usługi medyczne nie pociągną za sobą automatycznej poprawy ich
18
19
20
Druk sejmowy nr 3489, http://orka.sejm.gov.pl, dostęp: 12.06.2012, s. 1.
M. Dercz, T. Rek, Ustawa o działalności leczniczej. Komentarz, Wyd. ABC, Warszawa 2012.
Art. 55 ust. 1 pkt 1–2 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej.
PRZESŁANKI, ZAKRES I SKUTKI PRZEKSZTAŁCEŃ WŁASNOŚCIOWYCH. . .
415
sytuacji finansowej. W związku z powyższym niezbędne wydaje się wzmocnienie nadzoru JST nad procesami przekształceń podmiotów leczniczych w spółki,
w szczególności zaś konsekwentne wdrażanie programów restrukturyzacyjnych.
Nowa ustawa z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej nie rozwiązuje
powyższych problemów. Jednocześnie wobec zaostrzenia limitów zaciągania zobowiązań przez JST swoboda wyboru między pokryciem długów SPZOZ a ich
przekształceniem jest całkowicie „pozorna”.
Bibliografia
Dercz M., Rek T., Ustawa o działalności leczniczej. Komentarz, Wyd. ABC, Warszawa 2012.
Informacja o przekształceniach własnościowych w sektorze ochrony zdrowia, przeprowadzonych
decyzją JST w latach 1999–2010, Ministerstwo Zdrowia, Warszawa 2011.
Informacja o wynikach kontroli przekształceń własnościowych wybranych szpitali w latach 2006–
2010, NIK, Warszawa 2011.
Informacja o wynikach kontroli restrukturyzacji samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, ze szczególnym uwzględnieniem pomocy publicznej, NIK, Warszawa 2008.
Informacja o wynikach kontroli samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej za lata
2006–2007, Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych, RIO w Łodzi, 2009.
Kachniarz M., Samorząd terytorialny – systemowe uwarunkowania działań restrukturyzacyjnych
(na przykładzie Dolnego Śląska), „Finanse Komunalne” 2010, nr 7–8.
Konstytucja RP z 2.04.1997 r., Dz.U. nr 78, poz. 483 ze zm.
Malinowska-Misiąg E., Misiąg W., Tomalak M., Zarządzanie środkami publicznymi w polskich
szpitalach, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Warszawa 2008.
Raport Finansowanie ochrony zdrowia w Polsce – Zielona Księga II, Ministerstwo Zdrowia,
Warszawa 2008.
Strategia zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2012–2015, MF, Warszawa
2012.
Ustawa z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, Dz.U. nr 112, poz. 654.
Ustawa z 29 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz.U. nr 157, poz. 1240.
Ustawa z dnia 15 kwietnia 2005 r. o pomocy publicznej i restrukturyzacji publicznych zakładów
opieki zdrowotnej, Dz.U. nr 78, poz. 684 z późn. zm.
Ustawa z dnia 22 grudnia 2000 r. o zmianie ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania
przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych
ustaw i ustawy o ZOZ, Dz.U. nr z 2001 r. nr 5, poz. 45.
Ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej, tekst jedn. z 2007 r., Dz.U.
nr 14, po. 89 ze zm.
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1592,
z późn. zm.
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa, Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1590,
z późn. zm.
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591,
z późn. zm.
416
KATARZYNA WÓJTOWICZ
Summary
The main purpose of the article is the characterization of the origin and the scope of the
restructuring process in the health care sector carried out by local authorities in 1999–2010 and
the assessment of their consequences.