FULL TEXT - Protetyka Stomatologiczna

Transkrypt

FULL TEXT - Protetyka Stomatologiczna
ed
.
tio
np
roh
ibit
Wpływ samotrawiących systemów wiążących na połączenie
cementów samoadhezyjnych z zębiną*
Influence of self-etching adhesive systems on self-adhesive cement-dentin
bond strenght*
dis
tr
Katedra Stomatologii Odtwórczej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Kierownik: dr hab. J. Sokołowski, prof. UM
ibu
Grzegorz Sokołowski, Agnieszka Pacyk, Barbara Łapińska, Monika
Łukomska-Szymańska, Monika Domarecka, Jerzy Sokołowski
KEY WORDS:
self-adhesive cements, self-etching bonding systems, dentin, shear bond strenght
Streszczenie
Wstęp. Wytrzymałość połączenia cementów samoadhezyjnych ze szkliwem i zębiną jest istotnie
niższa w porównaniu z wytrzymałością połączenia tradycyjnych cementów żywicznych stosowanych wraz z systemami Total Etch.
Cel pracy. Ocena wpływu samotrawiących
systemów wiążących na wytrzymałość połączenia
cementów samoadhezyjnych z zębiną.
Materiał i metody. Do badań użyto cementów
samoadhezyjnych oraz odpowiednich systemów
wiążących 7-mej generacji: MaxCem Elite – Opti
Bond All In One /Kerr, Smart Cem 2– Xeno V/
Dentsply, RelyX U100 – Adper Easy One /3M-ESPE. Zbadano wytrzymałość połączenia na
ścinanie cementów samoadhezyjnych łączonych
bezpośrednio z próbkami zębiny ludzkich zębów
trzonowych lub za pośrednictwem ww. systemów
wiążących. Przygotowanie zębiny obejmowało
szlifowanie papierami ściernymi (500C), płukanie wodą, osuszenie powietrzem. Systemy wiążące/cementy polimeryzowano jednoczasowo przy
użyciu lampy diodowej. Wytrzymałość połączenia
Summary
Introduction. The bond strength of self-adhesive cements to enamel and dentine is significantly
lower than that obtained by means of traditional,
resin-based cements, applied with total-etch bonding systems.
Aim of the study. To evaluate the influence of
self-etching bonding systems on self-adhesive cements to dentine bond strength.
Material and methods. Self-adhesive cements
and the corresponding 7th generation bonding
systems: MaxCem Elite - Opti Bond All In One
/Kerr, Smart Cem 2- Xeno V/Dentsply, RelyX
U100 - Adper Easy One /3M-ESPE were used in
this study. Shear bond strength of self-adhesive
cements bonded directly to human molar samples
or with use of above mentioned bonding systems
was examined. Dentin preparation included grinding with sand papers (500 C), water rinsing and
air-drying. Bonding systems/cements were light
cured with LED lamp. After a 24-h water storage
of samples the cement-dentin bond strength was
examined in a Zwick-Roell Z005 device. Cross-
is c
op
y is
for
pe
rso
na
lu
se
on
ly -
HASŁA INDEKSOWE:
cementy samoadhezyjne, samotrawiące systemy
wiążące, zębina, wytrzymałość połączenia na ścinanie
Th
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
PROTET. STOMATOL., 2014, LXIV, 3, 186-194
www.prot.stomat.net
* Praca finansowana z budżetu Uniwersytetu Medycznego w Łodzi w ramach Grantu młodych pracowników
nauki nr 502-03/2-148-03/502-24-004.
186
-
-bar speed was set at 2 mm/min.
Results. Low bond strength of self-adhesive
cement-dentin interface and a significant increase in strength after using self-etching bonding
systems were obtained. Self-adhesive cements to
dentin bond strength did not differ significantly.
However, there were significant bonding strength
differences after using the bonding system.
Conclusion. The application of self-etching
bonding systems significantly, but in various degrees, enhances the bond strength of self-adhesive cement-dentin interface.
Wstęp
sprawiają, że poszukuje się prostszych rozwiązań, dążąc do uproszczenia procedur cementowania adhezyjnego.
Jednym z proponowanych rozwiązań jest zastosowanie cementów samoadhezyjnych (CSA)
lub samotrawiących (CST), które w ostatnich
latach szybko zyskały dużą popularność (10).
Cementy CSA i CST są nową grupą materiałów
łączących, wprowadzoną w ostatnich latach do
praktyki klinicznej i mimo iż właściwościami
fizycznymi nie odbiegają zasadniczo od właściwości cementów żywicznych (11), to jednak nie zapewniają wytrzymałości połączenia
ze szkliwem i zębiną, porównywalnej z wytrzymałością połączenia uzyskaną przy tradycyjnym cementowaniu adhezyjnym (12, 13).
Stąd też podejmowane są próby wykorzystania systemów wiążących do poprawy jakości
połączenia CSA i CST ze szkliwem i zębiną
(14, 15, 16, 17, 18). Mając na uwadze wysoką wytrzymałość połączenia samotrawiących
systemów wiążących z zębiną można oczekiwać też zwiększenia wytrzymałości połączenia CSA z zębiną po zastosowaniu systemów
samotrawiących.
is c
op
y is
for
pe
se
rso
na
lu
We współczesnej stomatologii, przy rekonstrukcji utraconych twardych tkanek zębów,
coraz częściej wykorzystuje się uzupełnienia
pełnoceramiczne cementowane adhezyjnie (1,
2). Wskazuje się na niewielki odsetek niepowodzeń klinicznych wkładów i licówek ceramicznych w wieloletnim okresie obserwacji (3,
4). O sukcesie klinicznym wkładów i licówek
ceramicznych decyduje wiele czynników m.in.
dobre właściwości ceramiki oraz zastosowane
materiały łączące i procedury adhezyjnego łączenia uzupełnień ze szkliwem i zębiną (5, 6).
Niepowodzenia związane są głównie z niedostateczną adaptacją materiału łączącego do powierzchni uzupełnień oraz utratą retencji (3).
Podnosi się też zagadnienia zawodności połączenia ceramiki z zębiną (7) i wpływu zastosowanego materiału łączącego na częstość niepowodzeń klinicznych (8).
Ponadto wieloetapowość procedur klinicznych techniki Total Etch, stosowanej rutynowo przy osadzaniu uzupełnień pełnoceramicznych, jak i zależność uzyskiwanych wyników
od doświadczenia zabiegowego operatora (9)
on
ly -
dis
tr
ibu
tio
np
roh
ibit
ed
.
cementów z zębiną badano w urządzeniu testującym Zwick-Rooel Z005 przy prędkości przesuwu belki poprzecznej 2mm/min, po 24 godzinach
przechowywania próbek w wodzie.
Wyniki. Uzyskano niską wytrzymałość połączenia cementów samoadhezyjnych z zębiną i
istotny wzrost wytrzymałości po zastosowaniu
samotrawiących systemów wiążących. Wytrzymałość połączenia z zębiną cementów samoadhezyjnych nie różniła się istotnie, a po zastosowaniu
systemów wiążących stwierdzono istotne różnice
w wytrzymałości połączenia.
Wniosek. Zastosowanie samotrawiących systemów wiążących istotnie, choć w różnym stopniu, zwiększa wytrzymałość połączenia cementów
samoadhezyjnych z zębiną.
Th
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
Cementy samoadhezyjne
PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2014, LXIV, 3
187
tio
np
roh
ibit
Celem pracy była ocena wpływu samotrawiących systemów wiążących na wytrzymałość połączenia różnych cementów samoadhezyjnych z zębiną.
rso
na
lu
se
on
ly -
dis
tr
ibu
Materiał i metoda
Do badań użyto cementów samoadhezyjnych i odpowiednich systemów wiążących
7-mej generacji: MaxCem Elite/Opti Bond All
In One (Kerr), Smart Cem 2/Xeno V (Dentsply)
i RelyX U100/Adper Easy One (3M-ESPE).
W badaniach wykorzystano próbki zębiny z
usuniętych ludzkich zębów trzonowych, przechowywanych w nasyconym wodnym roztworze tymolu, co zapobiegało rozwojowi flory
bakteryjnej. W roztworze tymolu przechowywane są tkanki w badaniach histologicznych,
a brak bezpośredniego kontaktu roztworu tymolu z zębiną osłoniętą szkliwem i stosunkowo krótki czas przechowywania zębów nie
wpływał na stan zębiny. Z części przedsionkowej koron zębów odsłaniano zębinę, wycinano
fragmenty zębów i zatapiano w PMMA w pierścieniach PCV, po czym podzielono je losowo na 6 równych grup (grupy badane: MXEOBAIO, SC-X5, RXU100-AEO i porównawcze: MXE, SC, RXU100) (tab. I) po 10 próbek.
Tak przygotowane próbki przechowywano w
wodzie. Następnie próbki szlifowano na mokro węglikowym papierem ściernym o gradacji
500, co umożliwiło uzyskanie powierzchni zębiny o strukturze i właściwościach zbliżonych
do tych jakie można uzyskać w warunkach klinicznych w trakcie opracowania zębiny narzędziami rotacyjnymi. Szlifowanie powierzchni
próbek papierami ściernymi o gradacji 500-600
jest ogólnie przyjętą metodą przygotowania
powierzchni próbek w badaniach wytrzymałości połączenia różnych materiałów z zębiną.
Szlifowane próbki płukano wodą i po osuszeniu powietrzem na zębinę aplikowano systemy
wiążące, Opti Bond All In One (grupa MXEOBAIO) Xeno V (grupa SC-X5) i Adper Easy
One (grupa RXU100-AEO), zgodnie z zaleceniami producentów. Sposób aplikacji systemów
obejmował brushing, aktywną aplikację systemów przez 10 sek. w 2 naniesionych porcjach,
ed
.
Cel pracy
MXEOBAIO
SC
SC-X5
RXU100
RXU100AEO
5,21
0,244
1,89
0,0529
2,79
19,1
1,87
17,0
3,86
12,9
1,75
12,55
1,20
4,74
1,89
9,46
1,70
12,05
1,20
2,99
1,71
10,4
0,88
4,17
0,47
4,54
1,34
3,25
50,5
33,2
39,1
95,8
71,0
34,4
Max, MPa
3,23
Mediana
is c
Odchylenie standardowe, MPa
Współczynnik
zmienności (%)
y is
0,45
188
for
MXE
Min, MPa
Średnia arytmetyczna, MPa
Grupa
op
Obliczone
parametry
pe
T a b e l a I . Wytrzymałość połączenia cementów samoadhezyjnych z zębiną w grupach – wartości
przeciętne i parametry rozrzutu
Th
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
G. Sokołowski i inni
PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2014, LXIV, 3
-
tio
np
roh
ibit
ed
.
łączono bezpośrednio z zębiną pomijając etap
aplikacji systemu wiążącego. Wytrzymałość
połączenia cement samoadhezyjny-zębina badano, po 24 godz. przechowywania próbek
w wodzie w temperaturze pokojowej, testem
ścinania w urządzeniu do badań wytrzymałościowych Zwick-Roell Z005/Zwick-Roell.
Prędkość przesuwu belki poprzecznej wynosiła 2 mm/min. Wartości maksymalnych naprężeń sił ścinających były obliczane i notowane
automatycznie przez komputer, sprzężony z
urządzeniem testującym. Wyniki badań poddano analizie statystycznej.
Wyniki
se
on
ly -
Wartości wytrzymałości na ścinanie połączenia zębiny bezpośrednio z cementami samoadhezyjnymi i za pośrednictwem SSW oraz
wyniki obliczeń statystycznych obejmujących
miary przeciętne (średnią i medianę) i miary zróżnicowania (odchylenie standardowe i
współczynnik zmienności) zestawiono w tabeli I. Z uwagi na brak rozkładu normalnego uzyskanych wyników i istotne różnice wariancji w
grupach porównywanych do porównań użyto
testów nieparametrycznych (Manna-Whitney’a
oraz ANOVA Kruscala-Wallisa). Jako test
post hoc zastosowano test Manna-Whitney’a.
Średnie wartości wytrzymałości połączenia cementów samoadhezyjnych z zębiną za pomocą systemów samotrawiących wahały się w
zakresie 4,5-14,5 MPa i były istotnie wyższe
w porównaniu z wartościami wytrzymałości
uzyskanymi w odpowiednich grupach porównawczych, w których cementy łączono bezpośrednio z zębiną (1,5-1,8 MPa) (p<0,001) (tab.
II). W grupie MXE-OBAIO uzyskano istotnie większą średnią wytrzymałość niż w grupie MXE (12,55 ± 4,17 MPa vs 1,75 ± 0,88
MPa). W grupie MXE-OBAIO połowa wyników była większa od 12 MPa, a w odpowiadającej grupie porównawczej połowa wyników
nie przekraczała 1,7 MPa. Podobnie w grupie
is c
op
y is
for
pe
rso
na
lu
po czym próbki pozostawiano na kolejne 10
sek. Następnie próbki suszono w delikatnym
strumieniu powietrza przez 5 sek. i aplikowano
cementy samoadhezyjne, MaxCem Elite (grupa
MXE-OBAIO), Smart Cem 2 (grupa SC-X5) i
RelyX U100 (grupa RXU100-AEO). Cementy
nanoszono i utwardzano w dwóch porcjach
wykorzystując dwa pierścienie silikonowe z
kanałem o średnicy 3 mm i wysokości 3 oraz
7 mm. W pierwszej warstwie system wiążący
i cement polimeryzowano jednoczasowo przy
użyciu lampy diodowej Demi/Kerr przy pulsacyjnym sposobie naświetlania i natężeniu światła ok. 1200 mW/cm2 (podczas naświetlania
próbek końcówkę światłowodu lampy polimeryzacyjnej umieszczano w odległości 1-2 mm
od powierzchni cementu). Po spolimeryzowaniu pierwszej warstwy materiału usuwano pierścień o wysokości 3 mm, zakładano pierścień o
wysokości 7 mm, cement dopełniano i polimeryzowano światłem. Czas naświetlania każdej
w warstw był zgodny z zaleceniami producentów i wynosił w przypadku cementów RelyX
U100 i MaxCem Elite, 20 sek., a w przypadku cementu Smart Cem 2, 40 sek. W próbkach
grup porównawczych cementy samoadhezyjne, MaxCem Elite (grupa MXE), Smart Cem
2 (grupa SC) i RelyX U100 (grupa RXU100),
dis
tr
ibu
Ryc. 1. Średnie wartości wytrzymałości połączenia cementów samoadhezyjnych z zębiną za pomocą samotrawiących systemów wiążących w
grupach badanych i porównawczych.
Th
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
Cementy samoadhezyjne
PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2014, LXIV, 3
189
Istotność p
MXE-OBAIO z MXE
3,742
SC-X5 z SC
3,742
RXU100-AEO z RXU100
3,515
p<0,001
p<0,001
p<0,001
T a b e l a I I I . Porównanie wyników w grupach badanych
Min
Max
x
MXE-OBAIO
5,21
19,1
12,55
SC-X5
1,89
17,0
4,74
RXU100-AEO
2,79
12,9
9,46
ibu
Obliczone parametry wytrzymałości
Me
SD
12,05
4,17
2,99
4,54
10,4
3,25
dis
tr
Grupy badane
ly -
H=12,571; p<0,01
MXE-OBAIO z SC-X5: z=3,505; p<0,01
MXE-OBAIO z RXU100-AEO: z=1,295; p>0,05
SC-X5 z RXU100-AEO: z=2,210; p>0,05
Porównanie
se
Nie stwierdzono istotnej statystycznie różnicy
pomiędzy grupami porównawczymi (p>0,05).
Średnie wartości wytrzymałości okazały się
zbliżone, choć nieco mniejsza od pozostałych
okazała się średnia dla grupy SC.
is c
op
y is
for
pe
rso
na
lu
SC-X5 wytrzymałość była istotnie większa niż
w grupie SC (4,74 ± 4,54 MPa, połowa wyników była większa od 3 MPa, zaś w grupie SC
średnia wynosiła 1,20 ± 0,47 MPa). W grupie
SC-X5 zwraca uwagę bardzo duże zróżnicowanie, bowiem współczynnik zmienności wynosi
aż 95,8%. Także w grupie RXU100-AEO wytrzymałość była istotnie większa niż w grupie
RXU100, średnia w tej grupie wynosiła 9,46
± 3,25 MPa, a połowa wyników przekroczyła 10,4 MPa, podczas gdy w grupie RXU100
średnia była istotnie mniejsza, wynosiła 1,89 ±
1,34 MPa, a połowa wyników nie przekroczyła 1,71 MPa.
Porównanie grup badanych parami wykazało istotnie wyższą średnią wytrzymałość
w grupie MXE-OBAIO niż w grupie SC-X5
(p<0,01). Natomiast występujące znaczne różnice między pozostałymi grupami, nie okazały się istotne statystycznie (p>0,05) (tab. III).
Th
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
ed
.
Wartość testu z
tio
np
roh
ibit
Porównywane grupy
on
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
T a b e l a I I . Porównanie grup badanych z porównawczymi
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
G. Sokołowski i inni
190
Dyskusja
Wyniki badań własnych wskazują na niską
wytrzymałość połączenia CSA z zębiną 1,51,8 MPa, co jest zgodne z wynikami prac innych autorów pokazujących stosunkowo niską
wytrzymałość połączenia różnych CSA z zębiną (18-23), niższą w porównaniu z CST oraz
cementami żywicznymi (18, 19, 21-24), w tym
CSA użytymi we własnych badaniach (18-21).
Nie wszystkie doniesienia są jednak jednoznaczne i część z nich pokazuje brak istotnych różnic
pomiędzy wytrzymałością połączenia z zębiną
cementów żywiczych, CSA i CST (28), jest też
PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2014, LXIV, 3
-
se
on
ly -
dis
tr
ibu
tio
np
roh
ibit
ed
.
systemów wiążących. Wyniki własnych badań
są zgodne z rezultatami prac innych autorów.
Pisani-Proença i wsp. (17) dowiedli istotnego wzrostu wytrzymałości połączenia CSA z
zębiną po aplikacji SSW SE Bond, choć system w różnym stopniu wpływał na połączenie
z zębiną cementów Maxcem, Multilink Sprint
i RelyX Unicem. Takahashi i wsp. (16), Cal i
wsp. (15) oraz Viotti i wsp. (18), wykorzystując różne SSW, uzyskali podobne rezultaty dla
cementów Panavia F i Link Max, podczas gdy
nie odnotowali znaczących różnic dla Bistite II
czy ReluX Unicem (17). W badaniach SEM, po
aplikacji SSW, odnotowano tworzenie się warstwy hybrydowej i obecność wypustek żywicy
w kanalikach zębinowych, ale także zmianę
charakteru uszkodzenia połączenia z adhezyjnego na mieszany (16, 17).
Wzrost wytrzymałości połączenia CSA z zębiną za pośrednictwem SSW jest bezsprzecznie związany ze zmianą charakteru tworzącego
się połączenia. Nie ulega wątpliwości, że niska wytrzymałość połączenia CSA z twardymi
tkankami zębów jest związana z ograniczonymi efektami demineralizacyjnymi powierzchniowych warstw zębiny (33, 34), co potwierdzają wyniki badań mikroskopowych wskazujące na adhezyjny charakter połączenia (12, 26,
34). Hybrydyzacja dotyczyła tylko nielicznych
próbek, a tworząca się warstwa hybrydowa była bardzo cienka, o grubości bliskiej zeru, w
przeciwieństwie do istotnie większej grubości
warstwy hybrydowej tworzonej przez cementy żywicze (26, 34), czy cementy samotrawiące (12). Nie podlega dyskusji, że przy braku
możliwości wytworzenia warstwy hybrydowej
podstawą połączenia CSA z twardymi tkankami zębów jest wiązanie chemiczne pomiędzy
kwasowymi grupami kwaśnych monomerów,
zawartych w CSA, a wapniem hydroksyloapatytów szkliwa i zębiny (35-37). Czynnikami
ograniczającymi możliwości demineralizacji
wierzchniej warstwy szkliwa i zębiny są nieaktywna aplikacja cementów oraz postępujący
is c
op
y is
for
pe
rso
na
lu
praca, która dowodzi wyższych zdolności mocujących CSA RelyX Unicem w porównaniu
do CST i żywiczych, wykorzystanych do cementowania wkładów z włókna szklanego (26).
Prezentowane wyżej różnice wynikają zapewne
z odmiennych warunków badania jak i właściwości mocujących poszczególnych CSA i CST.
Większość dostępnych publikacji wskazuje bowiem na dobre połączenie cementów RelyX
Unicem i G-Cem z zębiną, lepsze niż innych
CSA, w tym użytego w niniejszych badaniach
cementu MaxCem Elite (19-21). Odpowiednia
wytrzymałość połączenia cementu łączącego tak
z materiałem uzupełnienia, jak i tkankami zęba jest niezbędna dla zachowania retencji (27) i
adaptacji brzeżnej (28), tak więc niska wytrzymałość połączenia CSA z zębiną stwarza ryzyko
uszkodzenia wytworzonego połączenia.
Dla poprawy jakości połączenia CSA z twardymi tkankami zębów podjęto próby trawienia
kwasem ortofosforowym i uzyskano wzrost
wytrzymałości połączenia CSA ze szkliwem,
ale na ogół zmniejszenie wytrzymałości ich połączenia z zębiną (29, 30), chociaż po trawieniu
kwasem poliakrylowym odnotowano wzrost
wytrzymałości połączenia CSA z zębiną (31,
32). Istotny wzrost wytrzymałości połączenia
CSA i CST z zębiną uzyskano zaś po zastosowaniu systemów wiążących 5-tej generacji w
połączeniu z trawieniem kwasem ortofosforowym (14). Technika Total Etch obok wielu korzystnych cech niesie z sobą ryzyko wystąpienia nadwrażliwości pozabiegowej, związanej
głównie, obok błędów proceduralnych operatora, z ograniczeniem grubości warstwy systemu wiążącego i zapadnięciem włókien kolagenowych, uciskanych w trakcie cementowania adhezyjnego. Dlatego podejmuje się próby
zastosowania techniki Self Etch w procedurach
cementowania adhezyjnego z wykorzystaniem
tak cementów żywicznych jak i CSA. We własnych badaniach uzyskano istotnie wyższe wartości wytrzymałości połączenia CSA z zębiną po wcześniejszej aplikacji samotrawiących
Th
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
Cementy samoadhezyjne
PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2014, LXIV, 3
191
pe
Samotrawiące systemy wiążące zwiększają
istotnie wytrzymałość połączenia cementów
samoadhezyjnych z zębiną.
Piśmiennictwo
y is
op
is c
Th
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
1. Szczyrek P., Zadroga K., MierzwińskaNastalska E.: Cementowanie uzupełnień pełnoceramicznych – przegląd piśmiennictwa.
Część II. Protet. Stomatol., 2009, 59, 1, 1625.
2. Witek P.: Cementowanie adhezyjne całoceramicznych protez stałych – ocena kliniczna
cementów Compolute i Variolink II. Porad.
Stomatol., 2002, 11, 2, 10-14.
3. Dumfahrt H., Schäffer H.: Porcelain laminate
192
se
on
ly -
dis
tr
ibu
tio
np
roh
ibit
ed
.
veneers: a retrospective evaluation after 1 to
10 years of service. Part II. Clinical Results.,
Int. J. Prosthodont., 2000, 13, 1, 9-18.
4. Schulte A.G., Vockler A., Reinhardt R.:
Longevity of ceramic inlays and onlays luted
with a solely light-curing composite resin. J.
Dent., 2005, 33, 5, 433-442.
5. Blatz M.B., Sadan A., Kern M.: Resin-ceramic
bonding: a review of the literature. J. Prosthet.
Dent., 2003, 89, 3, 268-274.
6. Peumans M., Van Meerbeek B., Lambrechts
P., Vanherle G.: Porcelain veneers: a review
of the literature. J. Dent., 2000, 28, 3, 163177.
7. Pospiech P.: All-ceramic crowns: bonding
or cementing? Clin. Oral Invest., 2002, 6, 4,
189-197.
8. Beier U.S., Kapferer I., Dumfahrt H.: Clinical
long-term evaluation and failure characteristics of 1,335 all-ceramic restorations. Int. J.
Prosthodont., 2012, 25, 1, 70-78.
9. Soderholm K.J., Guelmann M., Bimstein E.:
Shear bond strength of one 4th and two 7th
generation bonding agents when used by operators with different bonding experience. J.
Adhes. Dent., 2005, 7, 1, 57-64.
10.Burke F.J., Crisp R.J., Richter B.: A practicebased evaluation of the handling of a new
self-adhesive universal resin luting material.
Int. Dent. J., 2006, 56, 3, 142-146.
11.Piwowarczyk A., Lauer H.C.: Mechanical
properties of luting cements after water storage. Oper. Dent., 2003, 28, 5, 535-542.
12.De Munck J., Vargas M., Van Landuyt K.,
Hikita K., Lambrechts P., Van Meerbeek B.:
Bonding of an auto adhesive luting material to
enamel and dentin. Dent. Mat., 2004, 20, 10,
963-971.
13.Pryliński M., Deręgowska-Nosowicz P.,
Kaczmarek E., Limanowska-Shaw H.:
Wpływ różnych cementów adhezyjnych na
siłę wiązania pomiędzy ceramiką a szkli�
wem i zębiną – badania laboratoryjne. Porad.
Stomatol., 2005, 7, 5, 12-16.
lu
rso
na
Wniosek
for
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
stosunkowo szybko procesem zobojętniania
kwaśnego odczynu cementu (38). Systemy samotrawiące modyfikują zaś nie tylko warstwę
mazistą, ale także powierzchniową warstwę
zębiny i czopy rozmazu w kanalikach zębinowych (40). Tworzy się więc warstwa hybrydowa, o grubości 0,5-4 µm, która decyduje o wytrzymałości wytworzonego połączenia (39, 40).
SSW tak jak i CSA zawierają w swoim składzie
kwaśne monomery, jednak przy grubszej warstwie hybrydowej prawdopodobieństwo wiązania wapnia hydroksyloapatytów wzrasta na odsłoniętych i częściowo tylko zdemineralizowanych włóknach kolagenu. Zastosowanie SSW,
zawierających monomery dwufunkcyjne (np.
HEMA), pozwala na wytworzenie chemicznego połączenia żywicy także z włóknami kolagenu w zdemineralizowanej powierzchniowej
warstwie zębiny (41). Należy wyraźnie podkreślić, że uzyskany istotny wzrost wytrzymałości połączenia CSA z zębiną po aplikacji SSW
jest korzystny z klinicznego punktu widzenia,
pozwala na uzyskanie połączenia o większej
wytrzymałości, a tym samym lepszej jakości
i trwałości.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
G. Sokołowski i inni
PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2014, LXIV, 3
-
se
on
ly -
dis
tr
ibu
tio
np
roh
ibit
ed
.
Micro-tensile bond strength of three luting
resins to human regional dentin. Dent. Mater.,
2006, 22, 1, 45-56.
23.Özcan M., Mese A.: Adhesion of conventional
and simplified resin-based luting cements to
superficial and deep dentin. Clin. Oral Invest.,
2012, 16, 4, 1081-1088.
24.Abo-Hamar S.E., Hiller K.A., Jung H.,
Federlin M., Friedl K.H., Schmalz G.: Bond
strength of a new universal self-adhesive resin
luting cement to dentin and enamel. Clin. Oral
Invest., 2005, 9, 3, 161-167.
25.Pryliński M., Deręgowska-Nosowicz P., Shaw
H., Kaczmarek E.: Ocena siły wiązania porcelany do szkliwa i zębiny przy zastosowaniu
różnych cementów adhezyjnych. Dent. Med.
Probl., 2006, 43, 3, 399-404.
26.Bitter K., Paris S., Pfuertner C., Neumann
K., Kielbassa A.M.: Morphological and bond
strength evaluation of different resin cements
to root dentin. Eur. J. Oral Sci., 2009, 117, 3,
326-333.
27.Rosenstiel S.F., Land M.F., Crispin B.J.:
Dental luting agents: a review of the current
literature. J. Prosthet. Dent., 1998, 80, 3, 280301.
28.Mota C.S., Demarco F.F., Camacho G.B.,
Powers J.M.: Microleakage in ceramic inlays
luted with different resin cements. J. Adhes.
Dent., 2003, 5, 1, 63-70.
29.Hikita K., Van Meerbeek B., De Munck
J., Ikeda T., Van Landuyt K., Maida T.,
Lambrechts P., Peumans M.: Bonding effectiveness of adhesive luting agents to enamel
and dentin. Dent. Mater., 2007, 23, 1, 71-80.
30.Prieto L.T., Araújo C.T.P., Humel M.M.C.,
Souza-Junior E.J., dos Santos Dias C.T.,
Paulillo L.A.M.S.: Influence of selective acid
etching on microtensile bond strength of a
self-adhesive resin cement to enamel and dentin. Braz. J. Oral Sci., 2010, 9, 4, 455-458.
31.Pavan S., dos Santos P.H., Berger S., BedranRusso A.K.: The effect of dentin pretreatment
on the microtensile bond strength of self-ad-
is c
op
y is
for
pe
rso
na
lu
14.Chen C., He F., Burrow M.F., Xie H., Zhu
Y., Zhang F.: Bond Strengths of Two Selfadhesive Resin Cements to Dentin with
Different Treatments. J. Med. Biol. Eng.,
2011, 31, 1, 73-77.
15.Cal E., Turkun L.S., Turkun M., Toman M.,
Toksavul S.: Effect of an antibacterial adhesive on the bond strength of three different
luting resin composites. J. Dent., 2006, 34, 6,
372-380.
16.Takahashi R., Nikaido T., Ariyoshi M.,
Kitayama S., Sadr A., Foxton R.M., Tagami
J.: Thin resin coating by dual-application of
all-in-one adhesives improves dentin bond
strength of resin cements for indirect restorations. Dent. Mater., 2010, 29, 5, 615-622.
17.Pisani-Proença J., Erhardt M.C.G., Amaral
R., Valandro L.F., Bottino M.A., Del CastilloSalmerón R.: Influence of different surface
conditioning protocols on microtensile bond
strength of self-adhesive resin cements to
dentin. J. Prosthet. Dent., 2011, 105, 227-235.
18.Viotti R.G., Kasaz A., Pena C.E., Alexandre
R.S., Arrais C.A., Reis A.F.: Microtensile
bond strength of new selfadhesive luting
agents and conventional multistep systems. J.
Prosthet. Dent., 2009, 102, 5, 306-312.
19.Sarr M., Mine A., De Munck J., Cardoso M.V.,
Kane A.W., Vreven J., Van Meerbeek B., Van
Landuyt K.L.: Immediate bonding effectiveness of contemporary composite cements to
dentin. Clin. Oral Invest,. 2010, 14, 5, 569577.
20.Cantoro A., Goracci C., Vichi A., Mazzoni A.,
Fadda G.M., Ferrari M.: Retentive strength
and sealing ability of new self-adhesive resin cements in fiber post luting. Dent. Mater.,
2011, 27, 10, 197-204.
21.Lührs A.K., Guhr S., Günay H., Geurtsen W.:
Shear bond strength of self-adhesive resins
compared to resin cements with etch and rinse
adhesives to enamel and dentin in vitro. Clin.
Oral Invest., 2010, 14, 2, 193-199.
22.Yang B., Ludwig K., Adelung R., Kern M.:
Th
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
Cementy samoadhezyjne
PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2014, LXIV, 3
193
ed
.
tio
np
roh
ibit
ibu
dis
tr
ly -
on
se
lu
rso
na
pe
Zaakceptowano do druku: 22.04.2014 r.
Adres autorów: 92-213, Łódź, ul. Pomorska 251
© Zarząd Główny PTS 2014.
Th
is c
op
y is
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
37.Yoshida Y., Van Meerbeek B., Nakayama Y.,
Snauwaert J., Hellemans L., Lambrechts P.,
Vanherle G., Wakasa K.: Evidence of chemical bonding at biomateria – hard tissue interfaces. J. Dent. Res., 2000, 79, 2, 709-714.
38.Ferracane J.L., Stansbury J.W., Burke F.J.
T.: Self-adhesive resin cements – chemistry,
properties and clinical considerations. J. Oral
Rehab., 2011, 38, 4, 295-314.
39.Tay F.R, Carvalho R., Sano H., Pashley D.H.:
Effect of smar layers on the bonding of a selfetching primer to dentin. J. Adhes. Dent.,
2000, 2, 2, 99-116.
40.Van Meerbeek B., Yoshihara K., Yoshida Y.,
Mine A., De Munck J., Van Landuyt K.L.:
State of the art of self-etch adhesives. Dent.
Mater., 2011, 27, 1, 17-28.
41.Van Landuyt C.L., Snauwaert J., De Munck
J., Peumans M., Yoshida Y., Poitevin A.,
Coutinho E., Suzuki K., Lambrechts P., Van
Meerbeek B.: Systematic review of the chemical composition of contemporary dental adhesives. Biomaterials, 2007, 28, 26, 3757-3785.
for
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
hesive resin cements. J. Prosthet. Dent,. 2010,
104, 4, 258-264.
32.Tonial D., Ghiggi P.C., Lise A.A., Burnett
L.H. Jr., Oshima H.M., Spohr A.M.: Effect
of conditioner on microtensile bond strength
of self-adhesive resin cements to dentin.
Stomatologija, 2010, 12, 3, 73-79.
33.Al-Assaf K., Chakmakchi M., Palaghias G.,
Karanika-Kouma A., Eliades G.: Interfacial
characteristics of adhesive luting resins and
composites with dentine. Dent. Mater., 2007,
23, 7, 829-839.
34.Monticelli F., Osorio R., Mazzitelli C., Ferrari
M., Toledano M.: Limited decalcification ⁄ diffusion of self-adhesive cements into dentin. J.
Dent. Res., 2008, 87, 10, 974-979.
35.Catel Y., Degrange M., Le Pluart L., Madec
P.J., Pham T.N., Picton L.: Synthesis, photopolymerization and adhesive properties of
new hydrolytically stable phosphonic acids
for dental applications. J. Polym. Sci. Part A:
Polym. Chem., 2008, 46, 21, 7074-7090.
36.Gerth H.U.B., Dammaschke T., Zuchner H.,
Schafer E.: Chemical analysis and bonding
reaction of RelyX Unicem and Bifix composites – a comparative study. Dent. Mater.,
2006, 22, 10, 934-941.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
G. Sokołowski i inni
194
PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2014, LXIV, 3