Gramatyka opisowa języka polskiego

Nazwa jednostki
Instytut Języka Polskiego UMK
Prowadzący
pracownicy Zakładu Współczesnego Języka Polskiego IJP
1. Nazwa przedmiotu
gramatyka opisowa języka polskiego (fleksja)
2. Rodzaj studiów
(tryb, rok, semestr)
stacjonarne studia pierwszego stopnia
(specjalność ogólna, wiedza o kulturze i logopedyczna) – II rok, semestr 1
3. Rodzaj zajęć/liczba godzin
wykład, 15 godzin
4 Przedmioty wprowadzające
5 Punkty ECTS
0
6. Opis treści programowych
Cel zajęć:
Problematyka wykładu (podobnie jak lista lektur) jest ściśle powiązana z
problematyką konwersatorium z gramatyki opisowej języka polskiego w semestrze
1. na II roku studiów. Celem wykładu jest przedstawienie wybranych zagadnień
polskiej fleksji w sposób pogłębiony, z położeniem nacisku na teoretyczną stronę
zagadnień, co ma pomóc studentom w przyswojeniu sobie podstawowych pojęć i
terminów oraz współczesnych metod opisu deklinacji i koniugacji.
Treści:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
7. Wybrana literatura
przedmiotu
1.
2.
3.
4.
Klasyfikacja gramatyczna leksemów polskich.
Przedmiot fleksji. Budowa formy fleksyjnej. Pojęcie opozycji
fleksyjnej. Zjawisko i zakres neutralizacji opozycji fleksyjnych.
Kategoria gramatyczna rodzaju
Pojęcie i zakres deklinacji. Typy paradygmatów deklinacyjnych.
Dotychczasowe opisy deklinacji rzeczowników.
Zasady doboru końcówek równoległych w deklinacji rzeczowników
męskich.
Zasób kategorii gramatycznych w odmianie zaimków rzeczownych.
Kategorie fleksyjne liczebników. Problem liczebników zbiorowych.
Typowy paradygmat liczebnikowy.
Budowa paradygmatu przymiotnikowego. Fleksyjność kategorii
stopnia.
Kategorie fleksyjne czasownikowe. Niefleksyjność strony i aspektu.
Czasownikowe formy fleksyjne syntetyczne, aglutynacyjne i
analityczne.
Paradygmat czasownikowy węższy i poszerzony (pojęcie leksemu i
superleksemu czasownikowego)
Zasady tradycyjnych i współczesnych klasyfikacji fleksyjnych
czasowników polskich.
Przegląd grup koniugacyjnych czasowników według Jana Tokarskiego.
M. Bańko, Wykłady z fleksji polskiej, Warszawa 2002.
Z. Saloni, Klasyfikacja gramatyczna leksemów polskich, Język Polski
LIV, 1974, z. 1, s. 3-13; z. 2., s. 93-101.
Z. Saloni, Kategoria rodzaju we współczesnym języku polskim, [w:]
Kategorie gramatyczne grup imiennych w języku polskim,
Wrocław,1976, s. 52-64.
Z. Saloni, Wstęp do koniugacji, Olsztyn 2000.
8. Forma i warunki zaliczenia Wykład i konwersatorium z gramatyki opisowej języka polskiego trwają przez 4.
pierwsze semestry studiów (przez cały I i II rok). Przedmiot ten kończy się
egzaminem obejmującym cały materiał wykładu i konwersatorium, włączając w to
również opisany wyżej dział (Fleksja), wykładany w semestrze 1. na II roku studiów.