Kształtowanie malej retencji wodnej

Nazwa przedmiotu
Kod ECTS
6.11.Z-KMRW
KSZTAŁTOWANIE MAŁEJ RETENCJI WODNEJ
Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot
Wydział Przyrodniczo-Techniczny / Samodzielna Katedra Ochrony Powierzchni Ziemi
Studia
kierunek
Ochrona Środowiska
stopień
II (magisterskie)
tryb
niestacjonarne
specjalność
Planowanie i zagospodarowanie
przestrzenne
specjalizacja
-----
Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących)
dr hab. inż. Mirosław Wiatkowski
Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin
Liczba punktów ECTS: 3
•
•
A. Formy zajęć
wykład
konwersatorium
•
•
B. Sposób realizacji
zajęcia w sali dydaktycznej
zajęcia poza pomieszczeniami dydaktycznymi UO: K – wyjazd na
obiekt małej retencji
C. Liczba godzin:
12W + 15K
Status przedmiotu
do wyboru
Metody dydaktyczne
• wykład z prezentacją multimedialną
• konwersatorium: wykonanie opracowania z zakresu
małej retencji wodnej,
• dyskusja, pogadanka, metody ćwiczebne, pokaz, praca
z załącznikami.
Godziny kontaktowe
- udział w wykładach: 12 godz.
- udział w zajęciach konwersatoryjnych: 15 godz.
Konsultacje: 2 godz.
Razem: 29 godz. = 1 p. ECTS
Praca własna studenta
- przygotowanie do ćw. konwersatoryjnych: 10 godz.
- przygotowanie opracowania z zakresu małej retencji 15 godz.
- korzystanie z literatury specjalistycznej do W+K: 10
godz.
- przygotowanie do zaliczenia wykładów i obecność na
zaliczeniu z wykładów: 10 godz.
Razem: 45 godz. = 2 p. ECTS
Suma: 74 godz. – 3 p. ECTS
Język wykładowy
polski
Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub
wymagania egzaminacyjne
•
•
Sposób zaliczenia
wykład: zaliczenie z oceną,
konwersatorium: zaliczenie z oceną.
B. Formy zaliczenia
• wykład: zaliczenie pisemne
• konwersatorium: ocena zaliczeniowa na podstawie wykonanej
pracy pisemnej z zakresu małej retencji wodnej oraz aktywności
na zajęciach.
C. Podstawowe kryteria
Wykład: wykazanie się wiedzą: do zaliczenia wykładów konieczne jest
udzielenie poprawnych odpowiedzi na co najmniej połowę zagadnień
poruszonych w pytaniach.
Konwersatorium: ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie oceny z
pracy pisemnej oraz aktywności na zajęciach.
Cele przedmiotu
Kształcenie w przedmiocie kształtowanie małej retencji wodnej umożliwi studentom poznanie roli i znaczenia małej retencji
wodnej i metod jej kształtowania. Bardzo ważnym celem zajęć jest przedstawienie roli jaką odgrywa mała retencja wodna w
działaniach na rzecz retencjonowania wody w zlewniach. Nie bez znaczenia będzie posiadanie przez studenta umiejętności
przygotowania propozycji zwiększenia zasobów małej retencji wodnej dla wybranego obszaru. Ponadto na zajęciach studenci
poznają mechanizm tworzenia programów małej retencji.
Treści programowe
A. Problematyka wykładu: Rola i znaczenie małej retencji w środowisku. Metody kształtowania małej retencji wodnej. Sterowanie
zasobami małej retencji wodnej. Mała retencja wodna w dolinach rzecznych, korytach rzek, rowach melioracyjnych. Obiekty małej
retencji zbiornikowej (zbiorniki, jeziora, stawy, oczka wodne) i korytowej (jazy, mosty, stopnie, progi, przepusty, śluzy, zastawki).
Projektowanie obiektów technicznych małej retencji. Mokradła, torfowiska, bagna. Programy rozwoju małej retencji. Cele programów
małej retencji wodnej, zasady gospodarowania wodą, ewidencja obiektów małej retencji wodnej, bazy danych obiektów retencji.
Przestrzenne rozmieszczenie istniejących i planowanych obiektów małej retencji wodnej. Działania różnych podmiotów na rzecz
retencjonowania wody (gminy, Urzędy Marszałkowskie, Wojewódzkie Zarządy Melioracji i Urządzeń Wodnych, Agencje
Nieruchomości Rolnych oraz Nadleśnictwa). Analiza dokumentów w tematyce małej retencji: Polityka Ekologiczna Państwa, Plan
Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013, Strategia Gospodarki Wodnej, Strategie Rozwoju Województw, Programy
zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska województw, Ramowa Dyrektywa Wodna, Program dla Odry - 2006. Narodowy
Program Leśny. Mała retencja wodna w lasach. Zabiegi wpływające na zwiększenie retencyjności lasów. Środowiskowe
uwarunkowania rozwoju małej retencji wodnej. Mała retencja elementem kształtowania i poprawy jakości wód.
B. Problematyka konwersatorium: w ramach konwersatorium przewidziany jest wyjazd, podczas którego studenci zinwentaryzują
wybrane obiekty małej retencji na wybranym obszarze i w pracy pisemnej podadzą propozycje zwiększenia zasobów małej retencji
wodnej tego obszaru. Ponadto na zajęciach konwersatoryjnych studenci poznają mechanizm tworzenia programów małej retencji.
Wykaz literatury
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć:
A.1. wykorzystywana podczas zajęć
1. Chełmicki W. Woda-zasoby, degradacja, ochrona. Wyd. PWN, Warszawa 2001 r.
2. Ciepielowski A. Kształtowanie retencji wodnej w lasach. Wyd. Świat, z. 146, Warszawa 2001 r.
3. Ciepielowski A. Podstawy gospodarowania wodą. Wyd. SGGW, Warszawa 1999 r.
4. Frydel K. Mała retencja na obszarze nadleśnictwa. Z. 233, Wyd. Świat, Warszawa 2006 r.
5. Kowalczak P., Farat R., Kępińska-Kasprzak M., Kuźnicka M., Mager P. Hierarchia potrzeb obszarowych małej retencji.
IMGW, Warszawa 1997 r.
6. Kowalewski Z. Wpływ retencjonowania wód powierzchniowych na bilans wodny małych zlewni rolniczych. Wyd. IMUZ,
Falenty 2003 r.
7. Materiały „Mała retencja w kształtowaniu środowiska”, Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu, Nr 289, Wrocław 14-15.06.1996 r.
8. Materiały II Ogólnopolskiej konferencji naukowej „Mała retencja jako element poprawy zasobów wodnych”, Zesz. Nauk.
AR we Wrocławiu, Nr 502, Wrocław 16-17.11.2004 r.
9. Mikulski Z. Gospodarka wodna. Wyd. PWN, Warszawa 1998 r.
10. Mioduszewski W., Kaca E. Potrzeby i możliwości zwiększania małej retencji na obszarach wiejskich. Mat. Sem., 37, IMUZ,
Falenty 1996.
11. Mioduszewski W. (red.). Zbiorniki wodne. Rola w krajobrazie rolniczym. Wyd. IMUZ, Falenty 1997 r.
12. Mioduszewski W. Małe zbiorniki wodne. Wytyczne projektowania. Wyd. IMUZ, Falenty 2008.
13. Nyc K., Pokładek R. Eksploatacja systemów melioracyjnych podstawą racjonalnej gospodarki wodnej w środowisku
przyrodniczo-rolniczym. Wyd. UP we Wrocławiu, XIV, Wrocław 2009 r.
14. Tomiałojć L. (red.). Ekologiczne aspekty melioracji wodnych Wyd. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków 1995.
15. Żbikowski A., Żelazo J. Ochrona środowiska w budownictwie wodnym, MOŚZNiL, Materiały informacyjne, Warszawa
1993.
A.2. studiowana samodzielnie przez studenta
j.w.
B. Literatura uzupełniająca
1. Czasopisma branżowe, np. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie, Gospodarka Wodna, itd.
2. Miler A. T. 2009. Stan Obecny Małej Retencji Wodnej Oraz Perspektywy Jej Rozbudowy Na Przykładowych Terenach
Leśnych W Wielkopolsce. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich – Infrastructure and Ecology of Rural Areas, PAN,
O/Kraków, 4, PAN, O/ Kraków, 231–237.
3. Mioduszewski W., Łoś M.J. 2002. Mała retencja w systemie ochrony przeciwpowodziowej kraju. Gosp. Wodna nr 2, 69-73.
4. Mioduszewski W. Rola małej retencji w kształtowaniu i ochronie zasobów wodnych. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu, Inż.
Środ. XIII, 502, 2004, 293-305.
Odniesienie do Efekty kształcenia
efektów
Po ukończeniu kursu student/studentka:
kształcenia dla
kierunku
Wiedza:
K2A_W01
- opisuje rodzaje retencji i metody kształtowania małej retencji wodnej;
K2A_W01
- wykazuje się znajomością obiektów małej retencji zbiornikowej i korytowej;
K2A_U01
Umiejętności:
- stosuje podstawowe słownictwo przydatne do opracowywania programów małej retencji;
K2A_U20
K2A_U04
- czyta ze zrozumieniem specjalistyczną literaturę z zakresu retencji wodnej oraz potrafi ją wykorzystać przy
tworzeniu programów małej retencji;
K2A_U14
K2A_U17
- potrafi wykonać inwentaryzację obiektów małej retencji na wybranym obszarze i podać propozycje
zwiększenia zasobów małej retencji wodnej tego obszaru.
K2A_K06
Kompetencje społeczne (postawy):
- jest odpowiedzialny za powierzone publikatory danych, załączniki oraz za utrzymanie należytego porządku w
pracowni hydrologii;
K2A_K05
- efektywnie działa w pojedynkę i w pracy zespołowej w ramach zajęć konwersatoryjnych;
K2A_K12
- wykazuje odpowiedzialność za bezpieczeństwo pracy własnej i kolegów, także podczas wyjazdu na obiekty
małej retencji,
K2A_K06
- przestrzega zasad uczciwości i etyki.
Kontakt
e-mail: [email protected]