INFORMACJE O PROJEKCIE (format PDF)

Monitorowanie budżetu
jako metoda aktywizacji obywatelskiej
Stowarzyszenie Jeden Świat (SJŚ) i holenderski Oxfam Novib, realizują wspólny projekt pt. E-Motive,
który dotyczy transferu wiedzy z Krajów Globalnego Południa do Europy i wspólnego poszukiwania
innowacyjnych rozwiązań problemów społecznych. Oxfam Novib od 2004 r. wdraża w Holandii
metody opracowane w Krajach Globalnego Południa - wśród nich jest metodologia aktywizacji
obywateli, polegająca na włączaniu ich w proces monitorowania budżetów lokalnych, opracowana
przez Instituto de Estudos Socioeconômicos (INESC) z Brazylii. Implementacją brazylijskich rozwiązań
w Holandii zajmuje się Centre for Budget Monitoring and Citizen Participation (CBM). Jesienią 2012 r.
w Amsterdamie odbyło się spotkanie przedstawicieli ww. organizacji, podczas którego podjęto
decyzję o współpracy SJŚ i CBM w celu wdrożenia metodologii monitorowania budżetu w Polsce.
Metodologia monitorowania budżetu zakłada: przejrzystość i powszechny dostęp do informacji
publicznej, partycypację społeczną oraz dialog między obywatelami i instytucjami publicznymi. Aby
skutecznie wykorzystać ją w warunkach polskich SJŚ nawiązało współpracę z Kaliską Inicjatywą
Miejską (KIM) i Akcją Konin. Obie organizacje zrzeszają liderów lokalnych z Kalisza i Konina
i poszukują innowacyjnych rozwiązań angażujących mieszkańców obu miast w życie publiczne.
Projekt dotyczy partycypacji w polityce publicznej, a jego głównym celem jest zwiększenie zakresu
partycypacji obywatelskiej na poziomie lokalnym w Kaliszu i Koninie oraz wsparcie aktywnego
udziału obywateli w życiu publicznym.
Grupy odbiorców projektu:

Liderzy lokalni z Kalisza i Konina (zdobędą wiedzę i doświadczenie angażując się
w przygotowanie i wdrażanie innowacyjnego narzędzia partycypacji społecznej).

Członkowie lokalnych społeczności z Kalisza i Konina (dzięki zdobytej wiedzy będą mogli
aktywnie uczestniczyć w życiu publicznym obu miast).

Przedstawiciele instytucji publicznych z Kalisza i Konina (poznają innowacyjne narzędzie
partycypacji społecznej, które umożliwi im spełnienie europejskich standardów dialogu
z obywatelami).

Liderzy lokalnych społeczności, organizacje pozarządowe i instytucje publiczne z całej Polski
(będą mogli wykorzystać opracowane w projekcie narzędzie partycypacji społecznej w swoich
społecznościach).
Cele projektu
Cel główny:
Zwiększenie zakresu partycypacji obywatelskiej na poziomie lokalnym w Kaliszu i Koninie oraz
wsparcie aktywnego udziału obywateli w życiu publicznym poprzez monitorowanie budżetu.
Cele szczegółowe:

Wypracowanie narzędzia partycypacji społecznej na poziomie miejskim w oparciu o dobre
praktyki i metodologię monitorowania budżetu z Holandii.

Zaangażowanie liderów i członków społeczności lokalnych Kalisza i Konina w monitorowanie
budżetu miejskiego oraz zainicjowanie dialogu między obywatelami a instytucjami publicznymi.

Upowszechnianie monitorowania budżetu jako metody angażowania społeczności lokalnej
w życie publiczne.
Poziom aktywności obywatelskiej w Polsce jest nadal bardzo niski w porównaniu z krajami Europy
Zachodniej. „Żyjemy w kraju coraz bardziej efektywnych jednostek i niezmiennie nieefektywnej
wspólnoty” (na podst.: Diagnoza społeczna w Polsce 2011, Rada Monitoringu Społecznego). Władze
lokalne dostrzegają potrzebę zwiększania udziału obywateli w procesach decyzyjnych, ale kwestie te
nie wychodzą poza sferę deklaracji, brakuje również skutecznych narzędzi partycypacyjnych.
Tendencje te obserwuje się również w Kaliszu i Koninie – miastach, w których zrealizowane zostaną
programy pilotażowe, wykorzystujące monitorowanie budżetu miejskiego, jako narzędzia
partycypacji społecznej.
Stowarzyszenie Jeden Świat od początku swego istnienia angażuje się w przedsięwzięcia aktywizujące
społeczności lokalne (np. wolontariat lokalny i międzynarodowy, programy edukacyjne), sięga po
innowacyjne metody, by wzmacniać społeczeństwo obywatelskie i budować kapitał społeczny,
nawiązuje partnerstwa międzynarodowe, by wymieniać się wiedzą i dobrymi praktykami. Projekt,
wspierając zrównoważony rozwój i realizując zasadę równych szans, w pełni wpisuje się w misję
organizacji, a dzięki jego organizacji Stowarzyszenie stanie się współautorem ważnego narzędzia
partycypacji społecznej, wzmacniając swoją pozycję prężnej i sięgającej po nowatorskie rozwiązania
organizacji pozarządowej.
Podstawy metodologiczne projektu pochodzą od Centre for Budget Monitoring and Citizen
Participation - holenderskiej organizacji partnerskiej, która skutecznie zastosowała metodologię
monitorowania budżetu w Amsterdamie, przygotowuje kolejne programy w innych miastach
holenderskich i wspiera podobne działania za granicą. Metoda wypracowana w Holandii zostanie
dostosowana do warunków polskich i będzie wdrożona w dwóch programach pilotażowych – dzięki
tym doświadczeniom powstanie uniwersalne narzędzie partycypacji społecznej, które będzie mogło
być wykorzystywane w całej Polsce.
Działania projektu
Etap I
Przygotowanie liderów lokalnych z Kalisza i Konina.
1. Wizyta studyjna w Amsterdamie (III kw. 2013)
Dwudniowa wizyta studyjna w Amsterdamie, z udziałem liderów lokalnych z Kalisza i Konina,
podczas której uczestnicy poznają proces monitorowania budżetu w Amsterdamie, spotkają się
z przedstawicielami społeczności lokalnych i instytucji publicznych.
2. Szkolenie w Polsce (IV kw. 2013)
3-dniowe szkolenie dla liderów lokalnych z Kalisza i Konina, którzy poznają szczegółowy proces
wdrażania monitorowania budżetu (m. in. dostęp do informacji publicznej, badanie potrzeb
społeczności lokalnej, metody angażujące społeczności lokalne, zbieranie i opracowanie danych dot.
budżetu) oraz opracują szczegółowe programy pilotażowe uwzględniające polską specyfikę.
Etap II
Programy pilotażowe w Kaliszu i Koninie.
3. Opracowanie danych dotyczących budżetu Kalisza i Konina (IV kw. 2013 – II kw. 2014)
Programy pilotażowe rozpoczną się spotkaniami z władzami lokalnymi, podczas których
przedstawione zostaną założenia projektu. W Kaliszu i Koninie powstaną dwa zespoły, składające się
ze specjalistów i wolontariuszy, które zajmą się zbieraniem i analizowaniem danych budżetowych.
Informacje te zostaną przedstawione w formie infografiki, zrozumiałej dla każdego obywatela.
Infografika będzie uniwersalnym narzędziem służącym obrazowaniu budżetów miejskich, będzie
udostępniona na wolnej licencji Creative Commons.
4. Warsztaty dla liderów lokalnych w Kaliszu i w Koninie (IV kw. 2013 – I kw. 2014)
Odbędą się warsztaty dla liderów lokalnych, organizacji pozarządowych i instytucji publicznych,
upowszechniających partycypację społeczną i przygotowujących do aktywnego uczestniczenia
w monitorowaniu budżetów miejskich.
5. Spotkanie ewaluacyjne (I kw. 2014)
Podczas spotkania liderzy grup z Kalisza i Konina omówią przebieg projektu, poznają dobre praktyki
projektów partycypacyjnych z innych miast w Polsce, wezmą udział w warsztatach nt. dostępu do
informacji publicznej.
6. Spotkania ze społecznością lokalną (I kw. 2014 – II kw. 2014)
Odbędą się spotkani o charakterze partycypacyjnym z mieszkańcami Konina i Kalisza, których celem
będzie zaangażowanie mieszkańców obu miast w monitorowanie budżetu. Przykładowa tematyka
spotkań: budżet miejski (infografika), narzędzia partycypacji, prawo do decydowania o środkach
publicznych, potrzeby mieszkańców a budżet miejski. Podczas spotkań wypracowane zostaną
rekomendacje dla władz miejskich.
7. Akcje lokalne (II kw. 2014)
Akcje w przestrzeni miejskiej będą promować metodologię monitorowania budżetu wśród
mieszkańców Konina i Kalisza, zachęcając ich do zapoznania się z budżetami miejskimi i aktywnego
udziału w ich tworzeniu i realizacji.
8. Rekomendacja dla władz lokalnych Kalisza i Konina (III kw. 2014)
Wypracowane podczas spotkań ze społecznością lokalną rekomendacje zostaną opracowane
i przedstawione władzom lokalnym.
9. Strona internetowa projektu (II kw. 2013 – III kw. 2014)
Interaktywna strona projektu będzie źródłem informacji o projekcie (aktualności, relacje foto
i wideo), bazą wiedzy na temat metodologii monitorowania budżetu (materiały informacyjne dot.
programów zrealizowanych w Amsterdamie, Kaliszu i Koninie, publikacja końcowa i infografika) oraz
narzędziem promocji projektu.
10. Publikacja końcowa (I kw. 2014 – III kw. 2014)
Publikacja podsumuje i opisze projekt pod względem praktycznego zastosowania wykorzystanej
metodologii. Głównym odbiorcą publikacji będą polskie organizacje pozarządowe, lokalni liderzy
i instytucje publiczne.
11. Konferencja (III kw. 2014)
Podczas konferencji podsumowującej zorganizowanej w Poznaniu dla 60 osób z całej Polski,
przedstawione zostaną rezultaty projektu i zastosowana metodologia.
Budżet projektu
Całkowity budżet projektu: 285 170,00 PLN
Kwota współfinansowania szwajcarskiego: 254 070,00 PLN (74 744,06 CHF)
Działanie
Kwota
1. Wizyta studyjna w Holandii
23 600,00 PLN
2. Szkolenie dla liderów lokalnych
22 400,00 PLN
3. Opracowanie danych, dot. budżetów miejskich Kalisz i Konina
42 000,00 PLN
4. Warsztaty lokalne i ewaluacja
17 320,00 PLN
5. Spotkania ze społecznością lokalną i akcje lokalne
15 500,00 PLN
6. Publikacja i konferencja końcowa
19 300,00 PLN
7. Promocja i informacja
58 450,00 PLN
8. Koszty biurowe, persolneu zarządzającego oraz wkład własny
86 600,00 PLN
RAZEM:
Koordynator projektu: Aneta Cruz-Kąciak, [email protected]
Koordynator lokalny: Kalina Michocka, [email protected]
285 170,00 PLN