Ludzie Zdrojowiska - Zygmunt Dmochowski

LUDZIE ZDROJOWISKA
Triada poetycka
Zygmunta Dmochowskiego
Zygmunt Dmochowski, autor dwunastu tomów wierszy, powieÊci historycznej „P∏onàca sól”, której
akcja rozgrywa si´ w Ciechocinku oraz poematów i epigramów wyda∏ kolejnà ksià˝k´.
wychodêstwie w Opolu” po raz kolejny powraca w
swojej twórczoÊci do rodzinnego miasta, w którym
przyszed∏ na Êwiat.
W cz´Êci I poematu „Z ksi´gi pogan” zatytu∏owanej
„Rodowód” pisze:
Mówi´: wyszed∏em z Wylkowyj,
Mówi´: wyszed∏em z Wo∏uszewa Z bagien i borowin,
Z tropów turzych przy wodopoju.
Gdzie latarnie brzóz
I olszyny kr´pe u brodu,
Gdzie trzcin buƒczuki rude
Idà stajami ku WiÊle
Z szuwarów nadbrze˝nych Tà˝yny
I szumià historià dziwów.
- Stàd jestem, mówi´.
Wydawnictwo Towarzystwa S∏owaków w Polsce
opublikowa∏o w Krakowie „Trzy poematy” poety
pochodzàcego z Ciechocinka z pos∏owiem Anny Kajtochowej. Jak powiedzia∏ sam autor: -Ksià˝ka zawiera
utwory o nadgoplaƒskich korzeniach naszej s∏owiaƒskiej to˝samoÊci, o wizerunkach cz∏owieczej duszy i
o kolorach na fresku mojego rodu. Dwa poematy sà
kujawskie - pierwszy i trzeci. Akcja ich zwiàzana jest
z naszym obszarem etnicznym - Kujawami. Zygmunt
Dmochowski - jak sam o sobie mówi „Kujawiak na
Dmochowski przypomina topografi´ Ciechocinka
i okolic, wskrzesza nazwy, których pró˝no szukaç na
wspó∏czesnych mapach. Powraca do pras∏owiaƒskiej
przesz∏oÊci, maluje krajobraz przedwieczny S∏oƒska,
Racià˝ka i Ot∏oczyna. Opisuje w´drówki kupców pobliskim Szlakiem Bursztynowym, dawne zwyczaje i
zabawy. Widzi „czas Êwi´ty w niebyt wciek∏y”.
„Kraj lat dziecinnych” to dla poety niezwyk∏a ziemia,
Dolina, „po której Wis∏a jak skakanka/ raz pod Osiekiem, raz pod Kuczkiem/ Sznur Êmig∏y nurtu przerzuca∏a/ i gryz∏a zbocze na kszta∏t rad∏a” („Kujawy”).
To tak˝e ludzie, których nazwiska zapisuje gwarowo:
„Ciechory, Dmuchy, Stawki, Âwice, Âmigle, Wieczorki
i Modrochy, WoÊki z Wo∏uszewa, z Czó∏ K´pice, Szmaga∏y, Chojny i Trajdrochy. I z B∏ot Lubieƒskich ˚ernikusy, I z Radziejowa - Kalafusy („Wisze”).
Drugi poemat nosi tytu∏ „Cz∏owiek - szkice do portretu”
i ma refleksyjny charakter. Sk∏ada si´ z 13 portretów
zakoƒczonych wierszem „Cz∏owiek - drzewo ˝ycia”,
stanowiàcym podsumowanie ca∏ej galerii.
„Requiem kujawskie” dedykowane jest synowi
Rafa∏owi. Sk∏ada si´ na nie siedem pieÊni zakoƒczonych
oratorium. Dmochowski, „spadkobierca umar∏ego
Zygmunt Dmochowski urodzi∏ si´ w 1931 r. w Ciechocinku. Pochodzi z zasiedzia∏ego kujawskiego rodu. Po ukoƒczeniu ciechociƒskiego Liceum Ogólnokszta∏càcego im. S. Staszica studiowa∏
polonistyk´ na Uniwersytecie Warszawskim. Pracowa∏ jako nauczyciel licealny, wizytator i
kierownik zak∏adu szkoleniowego. Od lat mieszka w Opolu. W ubieg∏ym roku Minister Kultury
i Dziedzictwa Narodowego odznaczy∏ pisarza medalem „Zas∏u˝ony dla kultury polskiej”.
Debiutowa∏ w 1952 r. w gazecie studenckiej.
ZDRÓJ CIECHOCI¡SKI kwiecieƒ 2009
24
czasu” - jak sam siebie okreÊla, wskrzesza s∏owami
swoich przodków, którzy odeszli: matk´ chrzestnà,
dziadka, ojca, matk´ Jemio∏uszk´, ca∏à sfor´ ciotekdewotek, jàtrew, czyli bratowà, Ma∏ego Wujka, który
„si´ by∏ pospieszy∏”. Wszyscy spocz´li na ciechociƒskim
cmentarzu parafialnym blisko t´˝ni. Poeta stworzy∏
niezwyk∏y pean ku czci rodzinnego domu. Uwieczni∏
s∏owami swoich bliskich. W „Oratorium” Dmochowski
obrazowo pisze:
Dolinà idà w korowodzie:
Z Woli, z Widoku, z Bia∏ych Domów,
Moczary przeszli, w t´cz´ wchodzà Na Wzgórek Dmochów przy kordonie,
W opiat´ stryjny Florentyny
Parafii danà - w Wotum godne.
Ca∏unem jest, P´ksowym Brzyskiem,
˚alnicà, stosem, wy˝arzyskiem Stygmatem uczuç najgor´tszym:
Pokory, wiary i nadziei,
I bólu ciosem, i zwàtpienia,
˚e radoÊç Da∏eÊ i Zabierasz!
Autor kreÊli obraz odwiedzin bliskich na cmentarzu.
Na piaszczystà górk´ przy ulicy Wo∏uszewskiej przybywajà w Zaduszki „W´drowne Ptaki”, czyli ciechocinianie, którzy opuÊcili rodzinne gniazdo i ci, którzy w
pobli˝u sà na co dzieƒ. Znakomite „Oratorium” koƒczy
niezwykle plastyczny obraz:
T´˝ni witra˝e mg∏à majaczà W poÊwiacie zniczów cierniem p∏aczà;
Gorejà w szklisto-krwawej ∏unie
Pogrzebne krzy˝e, Êwierków gunie,
Kikuty wiàzów, gniazda jemio∏
I - parzy sól lodowà bielà.
Tom przenika mi∏oÊç do rodzinnej ziemi, jej tajemniczej przesz∏oÊci, po której pozosta∏y nieliczne Êlady
i najbli˝szych z rodziny. Jego walorem jest j´zyk pe∏en
archaizmów, wyra˝eƒ gwarowych. Ca∏oÊç brzmi jak
zakl´cia szamana. Szamana, który wskrzesza to, co
minione i który ocala od zapomnienia.
Aldona Nocna
Z ˚YCIA MIASTA
Zjazd filatelistów w Ciechocinku
W dniach 27 kwietnia do 3 majà w Sanatorium „¸àcznoÊç” w Ciechocinku przebywali filateliÊci
na dorocznych spotkaniach.
W ramach spotkaƒ filatelistów w ciechociƒskim
sanatorium odby∏o si´ Posiedzenie Zarzàdu G∏ównego Polskiego Zwiàzku Filatelistów, trwa∏y wyk∏ady, a
nast´pnie egzaminy koƒcowe X Studium Filatelistyki
PZF, odby∏ si´ III Zjazd Absolwentów Studium Filatelistyki i XVI Konferencja Naukowa Polskiej Akademii
Filatelistyki.
X Studium Filatelistyki w dniu 29 kwietnia ukoƒczy∏o 32 s∏uchaczy, w tym 22 pracowników poczty i
10 filatelistów.
W III Zjazdzie Absolwentów Studium Filatelistyki,
który odby∏ si´ w dniach 29–30 kwietnia uczestniczy∏o
oko∏o 50 osób. W tym roku obchodzono 20-lecia istnienia Studium Filatelistyki. W zorganizowanych kursach
uczestniczy∏o 217 s∏uchaczy. Kierownikiem wszystkich
kursów by∏ prof. Zygmunt Wiatrowski. Nowy rocznik
b´dzie prowadzony przez Przemys∏awa Drzewieckiego,
Prezesa Okr´gu PZF w Bydgoszczy.
Na otwarciu Zjazdu by∏ obecny Zast´pca Dyrektora
Generalnego Poczty Polskiej dr in˝. Józef Rawluszko,
który przekaza∏ dla wszystkich uczestników spotkania
filatelistów album wydany w przez Biuro Promocji
Poczty Polskiej z okazji 30-lecia wyboru Jana Paw∏a II.
W dniach 1-3 majà odby∏a si´ XVI Konferencja Naukowa Polskiej Akademii Filatelistyki, upami´tniona datownikiem okolicznoÊciowym, wykonanym wed∏ug
25
projektu przez ni˝ej podpisanego, stosowanym na
poczcie z widokiem ¸azienek Marconiego. W roku
bie˝àcym nie by∏o nowych przyj´ç do Akademii. W
czasie obrad omówiono za∏o˝enia do II wydania „S∏ownika biograficznego filatelistów polskich”, zawierajàcego
m.in. wykaz wszystkich cz∏onków PAF.
tekst i fot. Wojciech Krzysztof Jankowski cz∏onek
zwyczajny PAF, absolwent III Studium Filatelistyki
ZDRÓJ CIECHOCI¡SKI maj 2009