aspektów środowiskowo-spolecznych
Transkrypt
aspektów środowiskowo-spolecznych
SPOŁECZNE ASPEKTY GOSPODAROWANIA ODPADAMI PRZEMYSŁOWYMI 21 PAŹDZIERNIKA 2010 R. Magdalena Głogowska Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka Projekt WND-POIG 01.01.01-00-009/09 Polityka Ekologiczna Paostwa w Latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016. Znaczenie aktywności społeczeostwa w funkcjonowaniu demokracji W dziedzinie ochrony środowiska; świadome społeczności są realizatorami lokalnych akcji proekologicznych oraz swoistymi kontrolerami działao przedsiębiorstw i organów władzy Jednym z podstawowych warunków powodzenia tych działao oraz harmonijnej współpracy pomiędzy społeczeostwem, przedsiębiorstwami oraz administracją rządową i samorządową , jest zapewnienie powszechnego dostępu do rzetelnych informacji na temat stanu środowiska i podejmowanych działaniach ochronnych Obowiązujące przepisy prawne nakładają obowiązek na udziału społecznego w postępowaniu w sprawie ochrony środowiska, w opiniowaniu projektów aktów prawnych oraz w konsultacjach społecznych planowanych inwestycji Polityka Ekologiczna Paostwa w Latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016. Cel średniookresowy do 2016 r.: podnoszenie świadomości ekologicznej społeczeostwa, co przyczyni się do wsparcia: - proekologicznych zachowao konsumenckich, - przyjaznych dla środowiska nawyków i wzrostu poczucia odpowiedzialności za stan środowiska, - aktywności lokalnych służących ochronie środowiska, - udziału w procedurach prawnych i kontrolnych dotyczących ochrony środowiska. Najważniejsze zadania: -doskonalenie metod udostępnienia informacji o środowisku i jego ochronie przez wszystkie instytucje publiczne, -zapewnienie udziału pozarządowych organizacji ekologicznych we wszystkich gremiach podejmujących decyzje dotyczące ochrony środowiska, -szkolenia dla pracowników instytucji publicznych oraz przedsiębiorców w zakresie przepisów o dostępie społeczeostwa do informacji o środowisku, - ściślejsza współpraca z dziennikarzami w zakresie edukacji ekologicznej wszystkich grup społecznych Odpady przemysłowe – w czym problem? Analizując społeczne aspekty gospodarki odpadami chemii nieorganicznej należy zwrócid uwagę na dwa rodzaje uciążliwości: związane z powstawaniem odpadów, związane z gospodarką odpadami. Lokalizacja zakładów unieszkodliwiania, przetwarzania oraz składowisk odpadów: 1) NIMBY – z ang. not in my backyard. (wszędzie byle nie w mojej gminie, w moim województwie, w moim kraju). Taka postawa społeczna to wykazanie akceptacji inwestycji, o ile jest ona realizowana daleko i tak naprawdę nas nie dotyczy. 2) BANANA Syndrom - z ang. build absolutely nothing, anywhere near anything ( niechęd do jakichkolwiek inwestycji), 3) LULU Syndrom – z ang. loccaly unacceptable land use, (niechciane przez społecznośd zagospodarowanie terenu. ) Konflikty społeczne na tle ekologicznym Podstawowe przyczyny konfliktów społecznych wokół planowanych inwestycji : · poczucie zagrożenia, · chęd zachowania status quo w bezpośrednim otoczeniu miejsca zamieszkania, . negatywne doświadczenia z istniejącymi na danym terenie zakładami i wynikająca stąd nieufnośd do potencjalnych inwestorów, · konflikt interesów w tym: obawa o utratę wartości nieruchomości, ograniczenia w dysponowaniu terenem, · chęd uzyskania dodatkowych korzyści od potencjalnego inwestora, · próba wykorzystania problemu inwestycji do innych celów np. walki politycznej w organach samorządu terytorialnego, · arogancka postawa władz samorządowych – pomijanie konsultacji społecznych/ ignorowanie wyników. Zdrowie, jakość życia i ekonomia Zgodnie z tzw. paradygmatem Marca Lalonde'a, opublikowanym w 1974 roku, zdrowie człowieka uzależnione jest od czterech podstawowych czynników, takich jak tryb życia (50%), geny (20%), opieka medyczna (10%) oraz środowisko życia, którego udział został oszacowany na 20% Chod obawy o skutki zdrowotne zamieszkiwania w sąsiedztwie składowisk bądź zakładów przetwarzania odpadów są dominujące, niebagatelną rolę mają również obawy przed codziennymi skutkami uciążliwego sąsiedztwa takie jak zagęszczenie ruchu kołowego czy nieprzyjemne zapachy. Czynniki te znacząco obniżają wartośd rynkową oraz atrakcyjnośd lokalizacji domów czy mieszkao. Czego oczekują mieszkaocy? (badanie ankietowe z 2003 r, 1000 osób, Ipsos, Fundacja Komunikacji Społecznej) 70% ankietowanych jest zdania, ze większe firmy powinny publikowad roczne sprawozdania na temat swojej działalności na rzecz społeczeostwa i środowiska, w taki sam sposób, jak publikują sprawozdania finansowe, a 40% respondentów uważa, że tego typu publikacje powinny byd wymagane przez prawo. Głównymi źródłami informacji o postępowaniu firm w kwestiach społecznych, etycznych lub ekologicznych są rozmowy z innymi ludźmi oraz informacje z mediów. Zakład w otoczeniu – wróg czy partner? Społeczną odpowiedzialność biznesu określa się jako koncepcję, dzięki której przedsiębiorstwa na etapie budowania strategii dobrowolnie uwzględniają interesy społeczne i ochronę środowiska, a także relacje z różnymi grupami interesariuszy. Bycie odpowiedzialnym nie oznacza tylko spełnienia wszystkich wymogów formalnych i prawnych, ale oprócz tego zwiększone inwestycje w zasoby ludzkie, w ochronę środowiska i relacje z otoczeniem firmy, czyli dobrowolne zaangażowanie. Społeczna odpowiedzialnośd jest procesem, w ramach którego przedsiębiorstwa zarządzają swoimi relacjami z różnorodnymi interesariuszami , którzy mogą mied faktyczny wpływ na sukces w działalności gospodarczej, należy je zatem traktowad jako inwestycję a nie koszt. Program "Odpowiedzialnośd i Troska" ("Responsible Care®") Program ten powstał w 1984 w Kanadzie i szybko rozprzestrzenił się w innych krajach na całym świecie. Sukces, jaki osiągnął zawdzięcza jasno sformułowanym celom, które sprowadzają się do realizacji działao dotyczących poprawy własnej działalności w zakresie w ochrony środowiska, bezpieczeostwa procesowego oraz ochrony zdrowia pracowników. W Polsce Program "Odpowiedzialnośd i Troska" zaczął działad z inicjatywy Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego w 1992 roku, a od 1999 roku Sekretariat Programu "Odpowiedzialnośd i Troska"prowadzony jest przez firmę Chemeko Sp. z o.o. z Włocławka na zlecenie PIPC. W ramach działalności Sekretariatu została stworzona strona internetowa poświęcona Programowi "Odpowiedzialnośd i Troska" http://www.rc.com.pl „Odpowiedzialnośd i Troska” w Polsce W chwili obecnej realizuje go 38 firm chemicznych, które zobowiązane są do: * Przyjęcia świadomej odpowiedzialności za bezpieczeostwo ludzi i stan środowiska w sposób całkowicie dobrowolny, nie wymuszony przez normy i przepisy prawne, * Uznania w pierwszej kolejności: aktywności osobowej ludzi, przemyślanych zmian organizacyjnych i umiejętnego zarządzania, za czynniki zasadnicze w osiągnięciu dostrzegalnej zmiany w podejściu do spraw bezpieczeostwa i ochrony środowiska, * Uznania za priorytet poszukiwania środków i ich przeznaczenia na stopniową modernizacje zakładu prowadzącą do oszczędności energii, zmniejszenia produkcji odpadów, ścieków, emisji zanieczyszczeo do powietrza, * Wzajemnego powiązania zakładów i społeczności lokalnej w kierunku wypracowania systemu współpracy i współodpowiedzialności za bezpieczeostwo i właściwy stan środowiska, * Propagowania zasad Programu "Odpowiedzialnośd i Troska". Wyzwania społeczne dla rozwoju przemysłu chemii nieorganicznej 1) Akceptacja uciążliwości przemysłu, 2) Społeczne i ekonomiczne skutki zamknięcia niektórych zakładów chemicznych, 3) Ograniczenie popytu na dobra wytwarzane z zastosowaniem produktów przemysłu chemii nieorganicznej, 4) Relacje ekonomiczne wynikające z rozwiązao przyjaznych dla środowiska, 5) Zwiększenie zasobu wiedzy pracowników zakładów chemicznych i okolicznych mieszkaoców na temat funkcjonowania zakładów w środowisku. ??? Dziękuję za Paostwa uwagę