E-CENTRA TELEPRACY – VADEMECUM

Eliza Jastrzębska
E-CENTRA TELEPRACY – VADEMECUM
Czym jest e-Centrum telepracy?
E-Centrum Telepracy [telecentrum] to kompletnie wyposażone biuro, w którym każdy z
pracowników ma biurko, komputer z podłączeniem do Internetu, telefon, faks i drukarkę.
Umożliwia dostęp do sprzętu najnowszej generacji. Jest ono również przystosowane dla
osób niepełnosprawnych. Stanowisko pracy posiada wygodne krzesło, odpowiednie
oświetlenie i szafkę oraz spełnia wymagania bezpieczeństwa. Nie ma możliwości, żeby do
danych zgromadzonych w komputerze mogła zajrzeć jakaś niepowołana osoba. Każdy
pracownik dysponuje własnym, bezpiecznym kontem. W takim biurze, pracownik może
wykonywać swoją pracę także w nienormowanych godzinach lub na odległość, np. dla
pracodawcy mającego siedzibę w innym mieście. Sprzęt, dzięki któremu pracownik może
wykonywać pracę, zostaje zakupiony przez podmiot zarządzający lub finansujący
e-Centrum. Innymi słowy, e-Centra to współużytkowane obiekty, umożliwiające publiczny
dostęp do technologii informacyjnych i komunikacyjnych oraz miejsca, w których
oferowane
są
usługi
dostępu
do
informacji
dla
społeczności
posługujących
się
technologiami informatycznymi dla osobistego, społecznego i gospodarczego rozwoju.
Nad sprawnym działaniem tej instytucji czuwa kierownik (menedżer), który czuwa nad
jakością wykonywanej pracy oraz dba o to, aby w e-Centrum rzeczywiście była
wykonywana
praca.
System
pracy
w
e-Centrum
można
nazwać
kontrolowaną
samodyscypliną.
Ważne, że E-Centrum Telepracy organizowane jest w miejscu, którego lokalizacja
dopasowana jest do potrzeb lokalnych. W okolicy, gdzie ma się znajdować, musi
funkcjonować odpowiednia liczebnie grupa osób – potencjalnych telepracowników
posiadających predyspozycje do bycia telepracownikiem oraz umiejętności komputerowe,
językowe lub merytoryczne.
E-centrum to nowoczesne rozwiązanie korzystne dla pracowników, pracodawców i osób
zlecających wykonanie pracy. E-Centra są zatem przykładem elastycznych miejsc
zatrudnienia, ponieważ łączą zalety home office, czyli pracy w domu z zaletami pracy w
biurze.
Rolą
e-Centrów
jest
udostępnianie
sprzętów,
łączy
teleinformatycznych,
zapewnienie stanowiska i uwiarygodnienie pracownika.
E-Centrum daje pracodawcy dostęp do szerokiego rynku umożliwiając korzystanie z usług
pracowników niedostępnych na rynku lokalnym. E-Centrum udostępnia również własny
adres. Siedziba pracodawcy i miejsce wykonywanie pracy zostaje fizycznie rozdzielone,
dlatego
e-Centrum
udostępnia
również
własny
adres
(jako
wskazanie
siedziby
przedstawicielstwa firmy).
Korzystanie ze stanowiska pracy utworzonego w e-Centrum pozwala firmom na
zmniejszenie obciążeń, ponieważ w systemie elastycznej organizacji pracy jedno
stanowisko może być wynajmowane przez wielu przedsiębiorców. Ponadto, praca w
strukturze organizacyjnej e-Centrów daje się łatwo pogodzić z innymi formami
elastycznego zatrudnienia (takimi jak np. współzatrudnienie), które pozwalają dzielić
koszty zatrudnienia jednej osoby pomiędzy kilku pracodawców zatrudniających ją w
ograniczonym wymiarze czasu. Rozwiązania te dają możliwość korzystania ze stanowiska
pracy
w
sposób
bardziej
elastyczny,
w
wymiarze
czasu
aktualnie
potrzebnym
pracodawcy. Wszystko to może znacząco przyczynić się do ograniczenia kosztów.
W USA telepraca określana jest zazwyczaj terminem telecommuting, który odnosi się
bardziej do cech charakterystycznych dla pracy zdalnej. Niemniej jednak idea pracy
wykonywanej poza siedzibą pracodawcy (jakkolwiek ja nazywając), jest niezmienna.
Warto przypomnieć, że termin „praca zdalna” powstał w USA w roku 1987. Po raz
pierwszy użył go Francis Kinsman w książce zatytułowanej „The Telecommuters”.
W Europie używa się pojęcia telework, spopularyzowanego przez Komisję Europejską.
Co to jest telepraca?
Telepraca jest odpowiedzią rynku na konieczność stałego zwiększania produktywności.
Współzawodnictwo przedsiębiorstw stale wymusza zmiany i pociąga za sobą między
innymi potrzebę uelastycznienia czasu pracy. W sytuacji telepracy wykorzystywane są
również często tzw. elastyczne formy zatrudnienia.
Telepracą określa się stałe wykonywanie pracy dla określonego pracodawcy poza siedzibą
jego firmy. Jest to więc każdy rodzaj pracy umysłowej, wykonywany poza tradycyjnym
miejscem świadczenia pracy, której rezultaty są dostarczane pracodawcy za pomocą
urządzeń teleinformatycznych. O telepracy mówimy zatem, gdy przy użyciu dostępnych
technik informatycznych i telekomunikacyjnych wykonywana jest praca w dowolnej
odległości od miejsca, w którym oczekuje się na jej efekty lub gdzie w tradycyjnym
systemie zatrudnienia praca ta byłaby wykonywana.
Telepraca rekompensuje brak możliwości zatrudnienia w firmie, która położona jest
daleko od miejsca zamieszkania pracownika, czyli daje szansę rozwoju osobom spoza
centów urbanistycznych.
Telepraca
może
być
wykonywana
w
różnych
formach
i
miejscach.
Odmianami telepracy są:
1. telepraca w domu (home-based telework, telecommuting) – pracownik pracuje w
domu, nie musi dojeżdżać do siedziby pracodawcy (wyróżniamy tu pracę
wykonywaną całkowicie lub częściowo w domu). Tego typu zatrudnienie możliwe
jest
do
realizacji
na
podstawie
umowy
o
pracę,
kontraktu,
a
także
samozatrudnienia. Telepracownik może być również przedsiębiorcą. Wadą pracy w
domu jest to, że osoby stale działające samodzielnie lub poza siedzibą firmy z
czasem mogą utracić bezpośredni kontakt ze środowiskiem pracy. Czasami
przyczynia się to do obniżenia ich wartości na rynku pracy z uwagi na możliwość
utraty nawyków pracowniczych lub niedostatek kompetencji wynikający z braku
nieustannej wymiany doświadczeń.
2. telepraca mobilna i nomadyczna (mobile telework, nomadic telework) – pracownik
spędza cały, większość lub część czasu pracy u klienta. W tej sytuacji pracodawca
nie musi angażować większej liczby personelu w działania mieszczące się w
zakresie zadań telepracownika, a klient nie potrzebuje poświęcać czasu na dojazd
do firmy. Telepracownik nomadyczny wykonuje obowiązki zawodowe np. w
podróży, a jego warsztat pracy znajduje się tam, gdzie akurat przebywa: w
samolocie, pociągu lub pokoju hotelowym. Pracownikami mobilnymi mogą być
handlowcy, inżynierowie czy kierownicy, którzy za pośrednictwem notebooka i
telefonu komórkowego korzystają z możliwości jakie oferuje najnowsza technika:
poczty głosowej, faksu, usług przywoławczych i zdalnego dostępu. Pracownicy
mobilni posiadają w domu co najmniej kilka urządzeń biurowych. Główną ich
troską jest posiadanie stałego dostępu do odpowiedniej infrastruktury "w drodze".
Stopniowo ich potrzeby zaczynają uwzględniać linie lotnicze, lotniska czy sieci
hoteli. Na przykład hotele starają się zapewnić pokoje typu "networker friendly",
w których można znaleźć dodatkowe gniazdko telefoniczne służące do wpięcia
wtyku modemowego.
3. telepraca wykonywana w różnych miejscach – praca nie jest wykonywana ani w
domu
pracownika,
ani
w
siedzibie
pracodawcy
(zleceniodawcy).
W
charakterystykach jest to typ często utożsamiany z telepracą mobilną lub
nomadyczną.
4. telepraca zamorska – oznacza pracę w centrach należących do firm, które
znajdują się z dala od swoich siedzib głównych. Terminu telepraca "zamorska"
używa się na określenie zjawiska eksportowania pracy poza teren własnego
regionu, miasta lub nawet kraju.
5. telecentra (telecentres), centra telepracy, e-Centra Telepracy – to miejsca, w
których użytkownik ma zapewniony dostęp do potrzebnych mu w pracy urządzeń.
Pracują w nich osoby, które nie chcą lub nie mogą pracować w domu albo mają
możliwości dojeżdżania do siedziby pracodawcy. Praca w telecentrum pozwala
zaoszczędzić koszty i czas. W odróżnieniu od innych form telepracy, praca w
e-Centrach polega na czasowym dostępie do stanowiska, które może być jednak
wykorzystywane w sposób elastyczny, stosownie do potrzeb, a nawet przez kilku
pracodawców.
Pracownik
korzystający
z
e-Centrum
dostaje
możliwość
indywidualnego określenia sposobu organizacji swojej pracy. Jednocześnie,
ponieważ pracuje w ramach harmonogramu dostępu do stanowisk pod stałą
kontrolą kierownika e-Centrum, musi zachować również elementy dyscypliny.
Ułatwia to rozdzielenie życia osobistego i zawodowego pozwalając zarazem na ich
bardziej harmonijne ułożenie. Ponadto praca jest bardziej efektywna, ponieważ
dbałość o wysoką jakość i sprawność sprzętu oraz oprogramowania, z którego
korzysta pracownik, spoczywa na e-Centrum. Telecentrum służy za warsztat pracy
ludziom, którzy równie dobrze mogliby być zatrudnieni na "zwykłym" etacie. W
tym znaczeniu telecentra są czymś w rodzaju "służbowego biura". Telecentra
kładą silny nacisk na dobrze zarządzane, bezpieczne i niczym nie zakłócane
środowisko
pracy
ludzi,
którzy
muszą
dysponować
warsztatem
pracy
z
możliwością łatwego kontaktu z pracodawcą, współpracownikami i klientami.
Zespołowość (taką, jaka zazwyczaj osiągana jest w biurze) osób pracujących w
telecentrach uzyskuje się przy pomocy sieci. Wyróżniamy telecentra zamknięte –
zakładane przez konkretne przedsiębiorstwa i pełniące rolę specyficznego oddziału
firmy oraz telecentra otwarte, w których usługi i dostęp do infrastruktury
umożliwiającej telepracę dostępne są dla wszystkich zainteresowanych. W
telecentrach
można
wykonywać
pracę
okazjonalnie,
regularnie
bądź
też
podnajmować części centrum konkretnemu pracodawcy. Termin telecentrum
zazwyczaj oznacza ośrodek powstały dla zaspokajania określonych potrzeb
komercyjnych.
6. telechatki,
telechaty
(telecottages),
wielozadaniowe
centra
społeczne
(multipurpose community centers) – w ten sposób nazywa się najczęściej
telecentra zorganizowane na terenach niezurbanizowanych lub mniejsze placówki,
które zapewniają lokalnej społeczności dostęp do zaawansowanych technik
informatycznych i telekomunikacyjnych, jak również umożliwiają pracę sieciową,
dostęp do nowoczesnego sprzętu, ułatwiają podnoszenie kwalifikacji zawodowych
poprzez przeprowadzanie w nich szkoleń, np. z zakresu obsługi komputera czy
stron WWW, a także ułatwiają socjalizację, która nie jest możliwa gdy pracuje się
w domu i pozwalają pracownikom na zawiązywanie nowych znajomości. Idea
telechatek narodziła się w Skandynawii, a rozpowszechniła się również w innych
częściach Europy - w Irlandii, Francji, Anglii, Walii, Szkocji. Telechatki organizuje
się na wsiach w specjalnie adaptowanych do tego celu domach, nieużywanych
zabudowaniach gospodarczych lub w wydzielonych salach szkolnych. Pierwotnym
przeznaczeniem telechatek było zapewnienie dostępu do najnowszej techniki,
sprzętu najnowszej generacji, szkoleń. Większość telechatek nadal spełnia tę rolę,
organizując szkolenia w zakresie podstaw obsługi komputera, edytorów tekstu,
arkuszy
kalkulacyjnych,
poczty
elektronicznej
i
technik
sieciowych.
Osoby
posiadające własny komputer mają dzięki telechatkom dostęp do bardziej
kosztownego sprzętu, np. wysokiej jakości drukarek. Telechatki mają być częścią
programu
"odnowy"
ekonomicznej,
pomagając
mieszkańcom
lokalnych
społeczności w znalezieniu pracy odpowiedniej do ich kwalifikacji zarówno w
miejscowych firmach, jak i systemie telepracy (dla pracodawców spoza regionu).
W wielu przypadkach telechatki mają za zadanie zapoznać miejscowe firmy oraz
osoby indywidualne z możliwościami jakie niesie technika teleinformatyczna.
Termin telechatka podkreśla społeczny charakter ośrodka. Często spełniają
również istotną rolę społeczną, gdyż umożliwiają telepracownikom nawiązanie
kontaktów. Wiele telechatek egzystuje na dość kruchej podstawie finansowej. Ich
istnienie często zależy od zdobytych dofinansowań i prowadzonych szkoleń. W
Polsce
istnieje
kilka
telechatek
(telechatką
jest
w
pewnym
sensie
np.
Komputerowe Laboratorium Inwalidów Narządu Ruchu KLABIR w Warszawie).
Niektórzy ich użytkownicy mogą tam pracować w pełnym wymiarze godzin dla
swego pracodawcy. Inni przychodzą tam od czasu do czasu, aby skorzystać z
niektórych urządzeń czy zapytać się o szkolenia.
7. telewioski – to rozwinięcie koncepcji telechatki. Społeczność idealnej telewioski
zorientowana jest na przyszłościowy system zatrudnienia jakim jest telepraca i
preferuje
styl
życia
w
realiach
gospodarki
sieciowej.
Każda
wioska
jest
"okablowana". Poszczególne budynki mieszkalne posiadają wewnętrzną sieć
domową, połączoną z siecią wioskową, która za pośrednictwem krajowej sieci
szkieletowej umożliwia łączność z "globalną wioską". Jest to idea dla ludzi
przedsiębiorczych,
pragnących
łączyć
wiejski
styl
życia
z
profesjonalnym
dostępem do "infostrady". Taka telewioska rozwijana jest w pobliżu Crickhowell w
Walii.
8. tzw. functional relocation – funkcje usługowe, skupione zwyczajowo blisko
potencjalnego klienta, zostają przeniesione i skupione w jednym miejscu. Są
dostarczane na odległość np. za pomocą faksu lub Internetu; przykładowo, dzięki
rozwojowi technologicznemu można sprzedawać praktycznie wszystkie dobra
przez Internet, a nawet zdalnie naprawić komputer podłączony do sieci.
Warto podkreślić, że wszystkie rodzaje i formy telepracy mają wspólną cechę:
wykorzystują
nowoczesne
technologie
informatyczne
i
telekomunikacyjne
oraz
charakteryzują się wykonywaniem pracy w nietradycyjnych miejscach.
W
Polsce,
telepracowników
jest
jeszcze
stosunkowo
niewielu
(1%
wszystkich
pracujących), choć ich ilość wyraźnie rośnie. Są wśród nich architekci, projektanci (np.
stron www), księgowi, osoby zajmujące się gromadzeniem i aktualizacją danych,
telesprzedawcy, teleankieterzy, osoby obsługujące różnego rodzaju infolinie, tłumacze,
przedstawiciele handlowi, a nawet osoby prowadzące sekretariaty firm.
Telepraca zwiększa mobilność i konkurencyjność przedsiębiorstw. A dobrze rozwijająca
się firma to więcej miejsc pracy i zwiększone obroty. Dla pracowników, telepraca oznacza
także wyższe dochody (bez szkody dla budżetu pracodawcy), warunki dla stałego
podnoszenia kwalifikacji oraz indywidualnej kariery.
Telepraca dotyczy zarówno sektora publicznego, jak i prywatnego, a także małych,
średnich i dużych firm.
Kim jest telepracownik?
Telepracownik to osoba pracująca w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu, w domu lub
dojeżdżając do innego miejsca pracy (np. do telecentrum), która wyniki i rezultaty swojej
pracy przekazuje pracodawcy czy zleceniodawcy zdalnie. Telepracownik musi się
charakteryzować
pewnymi
predyspozycjami,
w
szczególności
samodyscypliną
i
umiejętnością samodzielnego organizowania sobie pracy. Pożądane cechy osobowości to
wytrwałość, cierpliwość i łatwość uczenia się.
Zalety telepracy (dla pracowników i pracodawców)
Telepraca stwarza wiele możliwości wykonywania pracy np. na sporą odległość lub przez
specjalistę z innego kontynentu. Zwiększa również efektywność outsourcingu, czyli
zlecania konkretnych zadań firmom zewnętrznym. Z perspektywy pracownika praca poza
głównym biurem może oferować oszczędność czasu poświęcanego na dojazd do firmy,
ułatwiać godzenie pracy zawodowej z obowiązkami rodzinnymi i umożliwiać dostosowanie
czasu pracy do indywidualnych preferencji. Podkreśla się, że w przypadku takich grup
pracowników
jak
osoby
wychowujące
dzieci
lub
osoby
niepełnosprawne,
praca
wykonywana w domu może być jedynym metodą pozostania na rynku pracy. Telepraca w
e-Centrach sprzyja powstawaniu środowiska osób zatrudnionych na podobnych zasadach,
w którym pracownicy mogą nawiązywać kontakty zawodowe i towarzyskie, wymieniać się
wzajemnie doświadczeniami i uczyć się obserwując pracę innych. Motywuje ich to
dodatkowo do pracy, wprowadza element konkurencji i pozwala na zdobywanie szerszych
doświadczeń.
Zastosowanie telepracy zwiększa wydajność, a także zmniejsza koszty korzystania ze
sprzętu komputerowego i telekomunikacyjnego, który jest również bardziej dostępny i
powszechny. Zainteresowanie telepracą ze względu na korzyści jakie przynosi wciąż
rośnie.
Pozytywną cechą telepracy jest z pewnością możliwość dostosowania czasu i pory pracy
do indywidualnych preferencji lub potrzeb pracowników, możliwość rozpoczynania pracy
o różnych porach dnia, wykonywanie pracy np. w podróży.
Ogólnie rzecz biorąc zaletami telepracy są: duża samodzielność telepracownika, spokój
(brak szumu biurowego), odpowiedzialność za pracę i jej organizację, oszczędzanie czasu
potrzebnego na dojazdy, rozliczanie się z zadań a nie z czasu spędzanego w pracy,
oszczędność kosztów prowadzenia biura, dopasowanie godzin pracy do możliwości i
potrzeb pracownika, możliwość godzenia życia zawodowego z rodzinnym, jak również
wyższa efektywność telepracy w stosunku do pracy wykonywanej w biurze.
Telepraca
jest
zainteresowanego
rozwiązaniem
pracodawcy.
dobrowolnym
Pracodawca
zarówno
musi
dla
zaopatrzyć
pracownika,
jak
telepracownika
i
w
szczegółowy opis pracy, która ma być wykonywana, precyzyjnie określić zakres jego
obowiązków i warunki zatrudnienia. Telepracownikom przysługują te same prawa jak
pracownikom zatrudnionym w sposób tradycyjny. Również obowiązki telepracownika są
tożsame z obowiązkami pracowników świadczących pracę w siedzibie pracodawcy.
Pracodawca jest też odpowiedzialny za dostarczenie, zainstalowanie i utrzymywanie
sprzętu koniecznego do wykonywania telepracy.
E-Centra telepracy w Polsce
W Polsce termin telecentrum kojarzony jest zazwyczaj z rozmaitymi centrami obsługi
telefonicznej
(call
centers),
specjalizującymi
się
w
telemarketingu,
akwizycji
i
prowadzeniu biur obsługi klienta. Telecentra jako ośrodki wykonywania telepracy, bądź
ośrodki
usług
publicznych
nie
są
szeroko
upowszechnione.
Małe
i
średnie
przedsiębiorstwa wciąż mają trudności z pełnym wykorzystaniem swojego potencjału,
pracodawcy coraz częściej narzekają na to, że nie mogą znaleźć odpowiednich
pracowników. Częstą przeszkodą jest odległość. Czasami pracodawca ma do wykonania
pilne zadania, ale nie wystarcza mu środków na stworzenie nowego, w pełni
wyposażonego miejsca pracy. Jednak dzisiaj można już pracować na odległość.
Sprawdzona na świecie formuła e-Centrów Telepracy może dać szansę także polskim
pracownikom i pracodawcom.
Każdej nowo powstającej firmie potrzebna jest siedziba wyposażona w podstawowy
sprzęt i urządzenia biurowe. Zanim zacznie generować zyski, musi liczyć się z niemałymi
kosztami. To odczuwalny problem, zwłaszcza gdy większość wydatków finansowana jest z
oszczędności, wsparcia rodziny lub kredytu. Dlatego każda pomoc jest niezmiernie
potrzebna, wręcz pożądana. E-Centra odpowiadają na takie właśnie zapotrzebowanie.
W Polsce, na terenie województwa mazowieckiego funkcjonują już trzy e-Centra, w
których można wykonywać pracę zdalnie, a firmy mogą ograniczyć koszty prowadzenia
działalności. W każdym z nich znajduje się 12 stanowisk pracy wyposażonych w
nowoczesny sprzęt biurowy, telefon, komputery z szybkim łączem internetowym, w
których pracodawcy samodzielnie lub przy pomocy oddelegowanego pracownika mogą
prowadzić działalność gospodarczą lub obsługę administracyjną swojej firmy. Są to
również miejsca, gdzie pracownik może wykonywać pracę zdalnie, nawet dla kilku
zleceniodawców. Dzięki możliwości zastosowania zróżnicowanych elastycznych form
zatrudnienia (np. elastyczny czas pracy, mobilne miejsce pracy, umowy cywilnoprawne)
jedno miejsce w e-Centrum może być wykorzystane przez kilku użytkowników. Biura
pracują najczęściej w godz. 8:00 – 20:00.
W e-Centrum z jednego stanowiska komputerowego korzystać może kilka osób, lecz
dzięki systemowi zabezpieczenia konta użytkownika hasłem, żadna z nich nie ma
możliwości wglądu w cudze materiały. Specjalistyczne oprogramowanie pozwala na
nieograniczoną łączność między pracodawcą a pracownikiem z zachowaniem całkowitej
poufności informacji uniemożliwiającym dostęp do nich osobom nieuprawnionym.
Nad pracą w e-Centrum czuwa kierownik, który dba nie tylko o pełną obsadę stanowisk,
ale także o ciągłość zleceń, komfort pracy oraz jej wydajność.
W e-Centrum może pracować każdy. Nie musi podpisywać żadnych specjalnych umów ani
zobowiązań. Wystarczy, że zgłosi się do wybranej placówki i zapozna z zasadami
korzystania ze stanowiska pracy. Kierownik e-Centrum dysponuje kompletem materiałów
informacyjnych
i
wzorami
dokumentów
potrzebnych
do
nawiązania
współpracy.
Korzystanie z e-Centrów nie jest ograniczone branżowo. Są branże, które w naturalny
sposób pasują do takiego modelu, np. księgowość, finanse, usługi podatkowe, doradztwo
prawne, tłumaczenia, dziennikarstwo, pośrednictwo ubezpieczeniowe, aktualizacja i
weryfikacja baz danych, akcje mailingowe, infolinie, realizacja ankiet telefonicznych,
sprzedażowe akcje telefoniczne, a także pisanie i redagowanie tekstów, projektowanie i
administrowanie stronami WWW, usługi graficzne itd.
Dostępne w e-Centrum Telepracy narzędzia teleinformatyczne dają możliwość swobody w
organizacji pracy i porozumiewania się pomiędzy pracodawcą a pracownikiem, którzy
współdziałają ze sobą na odległość. W e-Centrum można stworzyć własną firmę lub
zorganizować
filię.
E-Centrum
może
też
być
stałym
miejscem
pracy
osób
oddelegowanych przez firmę, realizacji usług zleconych przez firmę, a także miejscem
realizacji pracy na dowolnych warunkach, zgodnych z zasadami polskiego prawa, a
korzystnych zarówno dla wykonawcy, jak i zleceniodawcy.
W systemie telepracy pracuje w Polsce zaledwie 1% ogółu osób zatrudnionych. Szacuje
się, że przeniesienie pracownika do e-Centrum przynosi oszczędności sięgające rzędu
min. 12 tys. zł rocznie. W krajach Unii Europejskiej w systemie pracy zdalnej (np. z
domu) pracuje średnio 11% zatrudnionych, w USA - 30%, a w Finlandii 17%. Z tego
powodu coraz więcej firm i instytucji podejmuje działania zmierzające do propagowania i
wdrażania w życie idei telepracy. Są nimi, m.in.:
Zachodniopomorska
Szkoła
Biznesu,
która
zarządza
wykonaniem
projektu
skierowanego do osób niepełnosprawnych, które dzięki telepracy mają szansę na
aktywizację zawodową oraz do przedsiębiorców zainteresowanych korzyściami,
jakie może oferować taka forma zatrudniania. W ramach działań projektu
powstaje m.in. sieć telechatek i telecentrum.
Procesy Inwestycyjne Sp. z o.o., administrator Projektu ElaStan - Promocja
Elastycznych
Stanowisk
finansowanego
przez
Wspólnotowej
EQUAL.
pracowników
do
Pracy
Europejski
Celem
i
Ochrona
Fundusz
Projektu
wykorzystywania
Kapitału
Społeczny
jest
technik
Intelektualnego
w
ramach
dostosowywanie
informacyjnych,
Firm,
Inicjatywy
kwalifikacji
wspieranie
i
utrzymanie zatrudnienia poprzez wykorzystanie elastycznych form zatrudnienia,
promowanie wśród pracodawców i pracowników wykorzystania nowych technologii
informacyjno-komunikacyjnych,
wskazywanie
pracodawcom
sposobów
wykorzystania nowoczesnych technologii i rozwiązań z zakresu zarządzania, w
celu zwiększenia konkurencyjności, podnoszenie efektywności i konkurencyjności
sektora.
Projekt
ElaStan
jest
realizowany
przez
partnerstwo
instytucji
pochodzących z różnych sektorów: Procesy Inwestycyjne Sp. z o.o., Zakład
Zastosowań Informatyki na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej,
Instytut im. I. J. Paderewskiego, Stowarzyszenie „Towarzystwo Amicis”, Badania
Systemowe EnergSys, UNDP - Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju,
Stowarzyszenie Rozwoju Gmin i Miast Powiatu Garwolińskiego „Wspólnota
Powiatowa”, Ośrodek Doskonalenia Kadr Technicznych Rady Stołecznej NOT Sp. z
o.o., ITTI Sp. z o.o. oraz Fundacja „Instytut Badań Strukturalnych”.
W wyniku prac Partnerstwa realizującego Projekt ElaStan powstały trzy e-Centra, w
których zatrudnienie znalazło wiele osób. Do końca trwania projektu (do marca 2008 r.),
pracodawca nie ponosi kosztów biurowych i sprzętu, na którym pracuje jego pracownik.
Wszystkie osoby chcące skorzystać z możliwości, które dają e-Centra, do 30 marca 2008
roku, korzystają ze wszystkich narządzi za darmo. Pracodawca ponosi tylko koszty
związane z wynagrodzeniem za wykonaną pracę. Stanowiska wraz z jego otoczeniem jest
natomiast udostępniane bez żadnych dodatkowych opłat. Po zakończeniu realizacji
Projektu za godzinę korzystania z e-Centrum, pracodawca będzie musiał zapłacić 6 zł. W
każdym z e-Centrów funkcjonuje wewnętrzny regulamin, który określa indywidualną
odpowiedzialność pracownika za powierzony mu sprzęt. Z uczestnictwa i korzystania z
rozwiązań
wypracowanych
w
ramach
Projektu
ElaStan
mają
korzyści
pracodawcy, jak i pracownicy.
Korzyści dla pracowników:
Dostęp do specjalistycznego wyposażenia stanowiska pracy,
Zwiększenie umiejętności poruszania się na rynku pracy,
Korzystanie z „odległych terytorialnie” ofert pracy ,
Duża elastyczność czasu pracy,
Ograniczenie czasu i kosztów dojazdu do pracy,
Łatwość w godzeniu pracy z życiem rodzinnym,
Większa samodzielność i odpowiedzialność za wykonywaną pracę,
zarówno
Możliwość pracy dla kilku pracodawców jednocześnie.
Korzyści dla pracodawców:
Obniżenie kosztów funkcjonowania firmy,
Dopasowanie modelu zatrudnienia do bieżących potrzeb,
Niższe jednostkowe koszty pracy i koszty utrzymania miejsca pracy,
Duża możliwość dopasowania obowiązków do pracowników,
Możliwość jednoczesnego korzystania przez kilka firm z usług pracownika o
„specjalistycznych” umiejętnościach – „dzielenie się pracownikiem” w ramach
jednego kontraktu,
Wyższa produktywność dzięki wielozadaniowości i dzieleniu się wiedzą.
W chwili obecnej w Polsce funkcjonują trzy e-Centra telepracy. Pierwsze zostało otwarte
15 lutego 2007r. w Garwolinie, drugie w Pułtusku – 28 maja 2007 roku, a trzecie w
Radomiu, zainaugurowane z dniem 15 czerwca 2007. Zatrudnionych jest w nich obecnie
36 osób, po 12 osób w każdym.
Podstawowe usługi oferowane w tych e-Centrach to dostęp do komputera i Internetu
(funkcja kawiarenki internetowej), drukarki, kopiarki, faxu i skanera, a jednocześnie w
coraz większym zakresie e-Centrum staje się bazą informacji o możliwościach zdobycia
pracy i kwalifikacji. Pracodawca może zlecać pracę jedynie swojemu pracownikowi.
E-Centrum nie jest agencją pracy. Nie zatrudnia się w nim pracowników, aby ich
następnie „wypożyczać” innym pracodawcom. Podstawową funkcją powstałych do tej
pory e-Centrów, oprócz możliwości świadczenia telepracy, jest nauka obsługi komputera,
popularyzacja Internetu jako źródła informacji i komunikacji.
o
e-Centrum telepracy w Garwolinie
E-Centrum w Garwolinie jest miejscem kompletnie wyposażonym, dostępnym także dla
osób niepełnosprawnych, w którym pracownicy mogą wykonywać swoje zadania
wykorzystując sprzęt, którego przedsiębiorca nie musiał w tym celu zakupić. Pracodawca
nie musi też płacić rachunków telekomunikacyjnych i tych, związanych z utrzymaniem
powierzchni biurowej. Zatrudnienie na zasadzie telepracy pozwala firmie chronić swój
kapitał ludzki w większym stopniu, niż jest to możliwe przy tradycyjnym zatrudnieniu.
Urodzenie dziecka przez doświadczoną sekretarkę przestaje oznaczać praktyczną utratę
tej osoby przez firmę. Nie jest konieczne, żeby jej praca była wykonywana od 8.00 do
16.00, ale ważne jest, żeby była wykonywana dobrze. E-Centrum umożliwia sprawniejszą
i lepiej dostosowaną do indywidualnych potrzeb organizację pracy np. zatrudnianie osób,
także specjalistów wysokiej klasy, do określonych zadań osób.
To nowoczesne rozwiązanie korzystne zarówno dla pracodawców, jak i dla pracowników.
Z jednej strony, korzystanie z e-Centrum oznacza duże oszczędności dla pracodawców.
Firmy zlecające usługi e-Centrum, nie ponoszą żadnych kosztów związanych z wynajmem
powierzchni biurowej, zakupem mebli, sprzętu, materiałów eksploatacyjnych (np. papier,
tonery) oraz kosztów korzystania z Internetu i telefonu. Szacuje się, że dla jednego
pracownika wynoszą one około 1000 zł miesięcznie. Wszystkie te koszty pokrywane są
obecnie z budżetu Projektu ElaStan. Stawka za wykonanie pracy pozostaje do
uzgodnienia między pracodawcą a pracownikiem. Jednocześnie dzięki temu, iż na terenie
e-Centrum pracę nadzoruje kierownik, zleceniodawca nie musi obawiać się o jakość
świadczonej pracy.
Powstanie e-Centrum umożliwia osobom z Garwolina i okolic świadczenie pracy blisko
miejsca zamieszkania. Pracownicy zyskują dostęp do atrakcyjnego warszawskiego rynku
pracy, bez konieczności uciążliwych dojazdów. Dodatkowo, dostosowanie e-Centrum do
potrzeb osób niepełnosprawnych, umożliwia firmom zatrudnienie osób niepełnosprawnych
bez konieczności natychmiastowego rozwiązywania problemów architektonicznych i
organizacyjnych bezpośrednio w siedzibie firmy.
Praca
w
e-Centrum
jest
również
pomysłem
na
rozwiązanie
problemu
odpływu
wykwalifikowanych mieszkańców powiatu garwolińskiego do wielkich ośrodków miejskich
i za granicę. Migracja, podyktowana trudnościami w znalezieniu pracy adekwatnej do
umiejętności, stanowi poważny problem dla rozwoju mniejszych miast i regionów.
Obecność e-Centrum przyczynia się też do zmniejszenia bezrobocia wśród tzw. grup
mniej atrakcyjnych dla pracodawców. Pomaga młodzieży, młodym matkom, osobom w
wieku przedemerytalnym, mieszkańcom wsi oraz wszystkim, którzy nie mogą dojeżdżać
do oddalonej firmy i pracować na pełnym etacie.
o
e-Centrum telepracy w Pułtusku
Innowacyjne podejście do korzystania z e-Centrum wykazała Komenda Powiatowa Policji
w Pułtusku. Od listopada w pułtuskim biurze znajdują się elastyczne stanowiska pracy
dzielnicowych. Policjanci korzystają z dobrze wyposażonego w sprzęt IT biura, a
mieszkańcy,
każdego
popołudnia
mogą
porozmawiać
o
swoich
problemach
z
dzielnicowym. Dodatkowym ułatwieniem dla mieszkańców jest możliwość przekazywania
informacji za pośrednictwem komunikatora Gadu-Gadu lub poczty elektronicznej.
W pułtuskim e-Centrum pracują także dziennikarze, księgowi, pracownicy oddelegowani
przez lokalne firmy, a także osoby, które realizują plany biznesowe z dziedziny kultury,
informatyki oraz edukacji zawodowej. Specjalna oferta skierowana jest do działających
na terenie ziemi pułtuskiej organizacji pozarządowych, umożliwiając im korzystanie z
zasobów lokalowych i technicznych.
Bardzo dobre opinie zbierają prowadzone w e-Centrum szkolenia dla przedsiębiorców
zainteresowanych
elastycznymi
formami
zatrudnienia.
E-Centrum
Telepracy
jest
rozwiązaniem szczególnie atrakcyjnym, ponieważ pozwala firmom wejść na drogę
racjonalizacji działania rozpoczynając od wyszkolenia pracowników i sprawdzenia w
działaniu efektywności poszczególnych rozwiązań, zamiast od inwestycji. Daje możliwość
budowy nowych miejsc pracy i przenoszenia już istniejących w wymiar bardziej
racjonalny.
o
e-Centrum telepracy w Radomiu
Rola e-Centrum Telepracy w Radomiu również polega na udostępnianiu kompletnych
stanowisk wyposażonych w narzędzia teleinformatyczne, które dają możliwość swobody
w organizacji pracy i porozumiewaniu się między pracodawcą a pracownikiem. Także w
tej placówce znajdują się indywidualne, wydzielone stanowiska, wyposażone w komputer
z oprogramowaniem, łącze z szerokopasmową siecią internetową, łącze telefoniczne,
dostęp do urządzeń kopiujących i powielających. W porozumieniu z pracodawcą
stanowisko takie można wyposażyć w oprogramowanie specjalistyczne. Znajduje się tam
również osobne, dostępne dla wszystkich użytkowników stanowisko e-learningowe.
E-Centrum to też gwarancja bezpieczeństwa i poufności informacji. Praca odbywa się pod
stałą kontrolą kierownika placówki, w ramach ustalonego wcześniej harmonogramu
pracy.
E-Centra telepracy w Europie
W Unii Europejskiej funkcjonuje European Telework Development (ETD), inicjatywa
mająca na celu pomóc we właściwym zrozumieniu możliwości wynikających z systemu
telepracy, a także uświadomieniu i rozwiązywaniu wiążących się z nim zagrożeń.
Inicjatywa ta współpracuje z pracodawcami, telepracownikami i mediami w celu
popularyzacji tej formy organizacji pracy.
W „Porozumieniu ramowym dotyczącym telepracy”, podpisanym przez takie podmioty jak
np.
Europejska
Konfederacja
Związków
Zawodowych
czy
Europejskie
Centrum
Przedsiębiorstw Publicznych, określone zostały zasady funkcjonowania telepracy. Państwa
członkowskie mogą wdrażać zasady w nim zawarte w sposób dobrowolny, gdyż
porozumienie to nie jest obowiązującym aktem prawnym. Telepracą określa się w nim
taką
formę
organizacji
lub
wykonywania
pracy,
gdzie
przy
użyciu
technologii
informacyjnych praca, która może być wykonywana w siedzibie pracodawcy, jest
świadczona poza nią na podstawie stałych zasad.
•
Węgry
Węgry są pierwszym państwem w Europie Środkowej, które wprowadziło takie
innowacyjne rozwiązania.
Węgierskie telechaty znajdują się w przeważającej części na terenach wiejskich i skupiają
się głównie na zapewnianiu ludności dostępu do Internetu. Ich celem jest również
wspieranie lokalnej przedsiębiorczości, organizacji rządowych i pozarządowych. Sposób
rozlokowania tego typu ośrodków koordynuje Węgierskie Stowarzyszenie Telechat, które
kieruje także ich działalnością. Węgierskie telechaty oferują szeroki wachlarz usług i
praktycznie każda z nich specjalizuje się w jakiejś konkretnej dziedzinie, np. w
organizacji szkoleń z zakresu technologii informacyjnej. Zalążkiem stowarzyszenia było
utworzenie pierwszego telecentrum we wsi Csakbereny w 1993 roku. Powstało ono z
inicjatywy grupy entuzjastów, które potem przekształciło się w Węgierską Unię
Telechatek (Magyar Telehaz Szoveseg). Następny znaczący krok mógł zostać podjęty w
1996 roku, kiedy organizacja zyskała finansowanie z agencji rozwojowej USAID w
ramach programu DemNet. Pozwoliło to na otwarcie kolejnych 31 placówek i stopniowe
upowszechnianie programu. Węgierska Unia Telechatek działała na rzecz promocji idei
telecentrów i upowszechnienia sieci placówek na Węgrzech oraz w sąsiadujących krajach,
na terenach zamieszkanych przez ludność węgierskojęzyczną. Obecnie stowarzyszenie
działa jako swego rodzaju franczyzodawca, dbając o jakość wypracowanych procedur i
standardy w nowopowstających telecentrach.
•
Francuskie
Francja
e-Centra
telepracy
funkcjonują
głównie
na
zasadach
komercyjnych.
Zlokalizowane są na różnych obszarach – zarówno w centrach dużych miastach, jak
również wysoko w górach. Niektóre z nich oferują firmom takie usługi jak: wirtualny
sekretariat (odbieranie telefonów, wysyłanie e-maili, redagowanie dokumentów i tekstów,
przeprowadzenie sondaży, ankiet, itp.), call center i telemarketing. Te usługi są
oferowane w formie pakietów, których firma może kupić dowolną ilość. Inne e-Centra
oferują przygotowanie zawodowe dla osób niepełnosprawnych i zapewniają im dostęp do
rynku pracy oraz integrację społeczną.
•
Holandia
Wiele holenderskich telecentrów zajmuje się wspieraniem osób niepełnosprawnych w
dostępie do pracy. Nie tylko starają się zapewnić im pracę, ale też wyszukują dla nich
zlecenia od innych firm. E-Centra są tu częściowo finansowane przez państwo, a także
podmioty
pozarządowe.
Inne
telecentra
zajmują
się
m.in.
wspieraniem
osób
bezrobotnych w powrocie na rynek pracy.
•
Wielka Brytania
W Wielkiej Brytanii telecentra są administrowane przeważnie przez prywatne firmy, które
odpowiadają także za ich zarządzanie i rozwój. Niektóre z nich są finansowane ze
środków UE. Telecentra są przeważnie zorganizowane w sposób sieciowy. Specjalizują się
w usługach z zakresu komunikacji i technologii informacji. Dla społeczności lokalnych
spełniają także rolę informacyjną. Są kompleksowo wyposażone, a korzystanie z ich
usług jest odpłatne.
Ważną rolę w rozwoju e-Centrów odegrało wysokie zainteresowanie tą tematyką w
brytyjskich mediach oraz powołanie Telework, Telecottage & Telecentre Association
(TCA), które do dzisiaj pozostaje najlepiej rozwiniętym stowarzyszeniem tego typu w
Europie. Rozpowszechnienie telepracy w Wielkiej Brytanii związane było też z polityką
prowadzoną przez państwo, które konsekwentnie promuje ten rodzaj zatrudnienia.
Wprowadzona w 2003 roku ustawa o elastycznych formach zatrudnienia, niemalże
zobowiązuje firmy do zaoferowania, np. pracownikom posiadającym małe dziec,i
dogodnych godzin pracy lub możliwości telepracy.
•
Finlandia, Szwecja
Krajem pionierskim w rozwoju telecentrów w Europie, ze względu na niską gęstość
zaludnienia, była Finlandia. Ogromną wagę przywiązuje się tam do rozwijania telepracy
właśnie w e-Centrach. Założenia modelu skandynawskiego przewidują, iż telecentra mają
świadczyć
usługi
informacyjne
i
telekomunikacyjne
mieszkańcom
niewielkich
miejscowości, przyczyniając się w długim okresie do ekonomicznego i społecznego
rozwoju tych terenów. W Szwecji i Finlandii liczba osób świadczących pracę w formie
telepracy sięga kilkunastu procent ogółu zatrudnionych. Niewiele ustępują im pod tym
względem kraje Beneluksu.
E-Centra telepracy na świecie
•
USA
To w Stanach Zjednoczonych założono pierwsze telecentrum na świecie (w Harlemie, w
1983 roku).
W Stanach Zjednoczonych telecentra są finansowane i administrowane przez Generalny
Urząd Administracji Program Telepracy GSA. Z telecentrów korzysta w przeważającej
części sektor publiczny, niemniej jednak są one również dostępne dla sektora
prywatnego. Telecentra mieszczą się np. w bibliotekach, na uniwersytetach, a także w
lokalach prywatnych. Są oczywiście wyposażone w odpowiednie narzędzia niezbędne do
pracy.
•
Australia
W Australii telecentra działają w sieciach (skupione na przykład po trzy), podzielonych na
regiony.
Korzystanie
z
ich
usług
jest
częściowo
odpłatne.
Niektóre
z
nich
są
zorganizowane w organizacje pozarządowe. Z ich usług mogą korzystać zarówno lokalne
społeczności, jak i osoby prywatne. Telecentra zorganizowane na obszarach wiejskich
służą mieszkańcom do celów edukacyjnych czy technicznych (np. służą dostępem do
Internetu). Zwyczajowo organizuje się w nich na przykład spotkania biznesowe,
konferencje czy imprezy lokalne. Mają w nich miejsce w odpłatne kursy, szkolenia czy
warsztaty. Telecentra są wyposażane w odpowiednie narzędzia i technologie, m.in. do
prowadzenia telekonferencji. Nad pracami telecentrum czuwa menedżer (w zachodniej
Australii zatrudniany przez Departament Handlu i Rzemiosła Zachodniej Australii).
Pracownicy, których pracę koordynuje to głownie wolontariusze.
Podsumowując:
W założeniu Telecentrum ma pełnić rolę centrum lokalnej społeczności, oferując
podmiotom gospodarczym oraz osobom prywatnym dostęp do szerokiego spektrum usług
z zakresu ICT (Information and Communications Technology). Do kanonu usług
oferowanych przez telecentra należą:
o
dostęp do usług telekomunikacyjnych korzystających z Internetu jako sieci
transmisji danych, np. poczty elektronicznej, komunikatorów internetowych,
transmisji wideokonferencyjnych, telefonii w technologii VIP,
o
dostęp do urządzeń biurowych, telefonów, faksów, kserokopiarek, itd.,
o
dostęp do w pełni wyposażonych stanowisk umożliwiających wykonywanie
telepracy,
o
usługi dodatkowe takie jak pośrednictwo pracy (pomoc w uzyskiwaniu zleceń
telepracy), prowadzenie szkoleń i kursów doskonalenia zawodowego, promowanie
aktywności obywatelskiej lokalnych społeczności.
W e-Centrum można stworzyć stanowisko pracy dla nowo przyjętej osoby, można
przenieść do niego miejsce pracy już w firmie istniejące, można zatrudniać osoby do
wykonania konkretnego zadania albo do wykonywania zadań okresowych.
E-Centrum jest również szansą dla osób bezrobotnych, zwłaszcza dla absolwentów.
Bardzo
istotnym
elementem
jest
świadomość
pracownika
dotycząca
organizacji
stanowiska pracy, dostosowania go do własnych możliwości i potrzeb zgodnie z
wymaganiami ergonomii.
Podtrzymanie ciągłości działania e-Centrum jest w dużej mierze zależne od wypracowania
mechanizmów utrzymywania płynności finansowej. Finansowanie jest możliwe poprzez
uzyskiwanie pomocy publicznej w pełnym wymiarze kosztów działalności, częściowe
samofinansowanie, pełne samofinansowanie, w tym możliwość osiągania zysków.
Podstawowymi źródłami przychodów są dostęp do Internetu i komputera, telepraca,
usługi dodatkowe i szkolenia (m.in. e-learning).
Sposób finansowania zależny jest od wybranego modelu organizacyjnego. Telecentrum
realizujące założenia modelu nordyckiego cechuje się innym kosztem działalności i innymi
możliwościami pozyskiwania funduszy niż telecentrum komercyjne sensu stricte. Wybór
właściwego modelu organizacyjnego jest kluczowy dla powodzenia i trwałości inwestycji.
Dla wybrania odpowiedniego typu działalności konieczne jest zbadanie otoczenia
organizacyjnego
i
rynku,
na
którym
przyjdzie
funkcjonować
danej
placówce.
Fundamentalne znaczenie ma właściwa sekwencja doboru celu działania, modelu
organizacyjnego placówki oraz sposobu jej finansowania. Przy wdrażaniu telecentrów
pierwszym działaniem powinno zawsze być rozpoznanie lokalnych uwarunkowań, takich
jak na przykład sytuacja na rynku pracy. Na ich podstawie określa się pożądane cele
działania telecentrum, które z kolei implikują wybór modelu organizacyjnego. Jako jeden
z ważnych czynników determinujących typ działalności należy uznać jakość kapitału
ludzkiego na danym terenie, a w szczególności stopień znajomości i przygotowania do
korzystania z technologii telekomunikacyjnych, a w szczególności Internetu.
Z doświadczeń wielu krajów posiadających rozwijające się sieci telecentrów wynika, że
większość placówek skupiona jest w organizacjach (lub w jednej organizacji), które
nadają ton dalszemu ich rozwojowi i stają się marką rozpoznawalną przez mieszkańców.
Zazwyczaj telecentra skupiają się w takich sieciach na zasadach franczyzy. Tego typu
działanie ma szereg zalet:
•
przyjmując rozpoznawalną markę e-Centra zyskują większą wiarygodność w
oczach pracodawców i pracobiorców chcących korzystać z telepracy,
•
e-Centra
zyskują
dostęp
do
know-how
oraz
rozmaitych
zasobów
wiedzy
wypracowanych przez organizację,
•
organizacja może dbać o przestrzeganie właściwych standardów i procedur.
Ponadto, zrzeszone telecentra dysponują znacznie większą siłą przetargową pozwalającą
taniej pozyskiwać potrzebne zasoby techniczne oraz oprogramowanie. Przykładem
takiego działania może być umowa, jaką Węgierska Unia Telechatek zawarła z firmą
Microsoft. Na jej mocy, Microsoft za darmo udostępnia swoje produkty zarejestrowanym
telecentrom.
Telecentra mają również przedstawiać wymierne korzyści dla przedsiębiorców. Korzyści
te można podzielić na dwie kategorie: obniżenie kosztów pracy oraz zwiększenie
produktywności. Zmniejszenie kosztów pracy ma się odbywać głównie przez możliwość
ograniczenia wynajmowanej powierzchni biurowej przy zachowaniu stałego poziomu
zatrudnienia. Powierzchnia ta może być wynajęta w telecentrum, które z kolei nie ponosi
wysokich
kosztów
biznesowych.
wynajmu
lokalu
w
drogich,
centralnie
położonych
dzielnicach
Wzrost efektywności ma następować dzięki dominującemu w telepracy
zadaniowemu trybowi pracy, który w założeniu ma lepiej motywować pracowników.
Oprócz zwiększenia produktywności, wiele firm zwraca uwagę na to, iż telepraca pozwala
często zachować pracownika, chroniąc jednocześnie kapitał intelektualny firmy.
Oprócz użyteczności telecentrów w kontekście rynku pracy i aktywizacji ekonomicznej
ludności, istotne znaczenie mają także inne cele określane jako stymulowanie rozwoju
kapitału ludzkiego i organizowanie aktywności obywatelskiej lokalnych społeczności.
Realizacja tych postulatów odbywa się na szereg sposobów. Jednym z najważniejszych
jest oferowanie szkoleń osobom pragnącym podjąć telepracę. Z założeniu ma to
jednocześnie przełamać poczucie wykluczenia społecznego i pozwolić na znalezienie
zatrudnienia. Zakres szkoleń powinien obejmować branże i umiejętności rokujące
największe możliwości podjęcia zatrudnienia oraz kwestie dotyczące poruszania się na
rynku
pracy.
Bardzo
często,
oprócz
szkolenia
zawodowego,
telecentrum
musi
przeprowadzać również szkolenia w zakresie podstaw obsługi komputera.
Szczególne
znaczenie
niepełnosprawnych
społeczne
ruchowo,
które
telecentra
często
odgrywają
doświadczają
w
stosunku
rozmaitych
do
osób
utrudnień
w
funkcjonowaniu na rynku pracy. Zarówno fizyczne bariery przemieszczania się, jak i brak
odpowiednich udogodnień architektonicznych często w znacznym stopniu ograniczają im
możliwość podjęcia pracy. Odpowiednio przystosowane telecentra mogą stanowić
wartościową inicjatywę dla tej grupy. Osoby niepełnosprawne zyskują dzięki e-Centrom
przyjazne środowisko pracy, w którym nie są w żaden sposób defaworyzowane. Z punktu
widzenia pracodawców, bardzo korzystne jest zatrudnianie osób niepełnosprawnych w
telecentrach, gdyż pośrednio zwalnia ich to z konieczności dostosowania siedziby firmy do
ich potrzeb. Jest to rozwiązanie szczególnie atrakcyjne, gdy tworzone w ten sposób
miejsca pracy są dotowane ze środków publicznych.
Telepraca jest pracą przeznaczoną dla osób o różnych poziomach wykształcenia. Zakres
obowiązków zawodowych, które można realizować w e-Centrum jest bardzo szeroki.
Można w nich bowiem wykonywać zarówno proste prace biurowo-techniczne jak
wprowadzanie danych, jak i prace projektowe lub udzielanie porad prawnych.
Do rozpowszechnienia telepracy w Polsce niezbędne są również zmiany mentalne. Polscy
pracownicy są bowiem przyzwyczajeni do osobistego kontaktu z pracodawcą czy
klientem.
E-Centra są szansą na wzrost zatrudnienia. Są to zorganizowane ośrodki, które
umożliwiają pracę osobom nie dysponującym prywatnymi narzędziami do pracy w domu.
Programy budowy telecentrów cechują się dużym zróżnicowaniem. Wynika ono z dwóch
podstawowych kryteriów jakimi są źródło finansowania oraz status prawny organizacji
inicjującej
program.
Telecentra
powstają
z
inicjatywy
rządów,
organizacji
międzynarodowych i ponadnarodowych, agencji rozwojowych powoływanych przez rządy,
organizacji pozarządowych, wreszcie różnego rodzaju lokalnych stowarzyszeń i osób
prywatnych.
Finansowane
mogą
być
zaś
w
całości
ze
środków
publicznych,
dofinansowywane przez nie lub też mogą utrzymywać niezależność finansową.
E-Centra szeroko upowszechniły się w krajach zachodniej i północnej Europy dzięki
możliwości rozwiązywania równocześnie kilku trudnych problemów, wobec których stają
zarówno pracobiorcy, jak i pracodawcy. Do najistotniejszych kwestii należy m.in.
poszerzenie dostępu do rynku pracy, ograniczenie kosztów, poprawienie organizacji pracy
w
systemie
elastycznego
zatrudnienia
na
odległość
oraz
poszerzenie
kontaktów
biznesowych i dostęp do wiedzy na temat nowoczesnych metod organizacji pracy i form
zatrudnienia.