docPrzystanek OBLUBIEŃCZOŚĆ
download 
Reklamacja Transkrypt
Przystanek OBLUBIEŃCZOŚĆ
DROGA DO PRZEMIANY MAŁŻEŃSTWA Przystanek OBLUBIEŃCZOŚĆ TYDZIEŃ I i II Materiały studyjne Opracowała Jolanta Prokopiuk Wydanie 1 listopad 2009 TYDZIEŃ I BÓG W JEZUSIE CHRYSTUSIE OBLUBIEŃCEM CZŁOWIEKA Oblubieńczość Katecheza Tydzień I Tydzień pierwszy jest zaproszeniem do doświadczenia przymierza miłości, która jest możliwa między Bogiem a człowiekiem w osobie Jezusa Chrystusa. Bóg w Starym Testamencie wybiera sobie najmniejszy i najsłabszy naród i pragnie być jego Oblubieńcem. Prorocy Starego Testamentu porównują tę miłość do miłości małżeńskiej, a Boga nazywają Małżonkiem Narodu Wybranego: Bo małżonkiem twoim jest twój Stworzyciel, któremu na imię Pan Zastępów1. Naród wybrany jest niewierną oblubienicą, a czczenie innych bogów prorocy nazywają nierządem wobec swojego Oblubieńca. Grzech człowieka uniemożliwia wierność przymierzu miłości. Bóg jednakże nie rezygnuje z miłości do człowieka i przez 42 pokolenia2 przygotowuje Naród Wybrany do przyjęcia Swojego Syna, który przybiera postać człowieka. Do Żydów powie wręcz: jest z wami Oblubieniec3. Tak jak nieliczni w dniu narodzin rozpoznają w dzieciątku Boga, tak i nieliczni rozpoznają w Jezusie, dorosłym mężczyźnie, oczekiwanego i upragnionego Oblubieńca. Jezus Chrystus troszczy się o człowieka na różne sposoby: przez posługę nauczania i uzdrawiania, przez zaradzanie mniejszym lub większym problemom człowieka. Fundamentem wszelkiego działania albo nie działania Jezusa była właśnie miłość. On najlepiej zrealizował w praktyce miłość jako zasadę działania: Tylko miłość powinna rozstrzygać, czy coś ma być wykonane czy zaniechane, zmienione czy nie zmienione. Miłość jest zasadą działania oraz celem, do którego należy dążyć. Cokolwiek się szczerze uczyni dla niej i zgodnie z nią, nigdy nie będzie niewłaściwe4. Św. Jan ewangelista powie: Jezus wiedząc, że nadeszła Jego godzina przejścia z tego świata do Ojca, umiłowawszy swoich na świecie, do końca ich umiłował5. W tekście greckim użyte jest słowo agape, określające miłość Jezusa do człowieka. Agape oznacza miłość bezinteresowną. Jest to dodatkowo wzmocnione przez zwrot do końca, jakby na podkreślenie tak rozumianej miłości. Szczytem tejże miłości jest śmierć Jezusa na krzyżu, aby zbawić człowieka i uwolnić go od grzechu i sprawcy grzechu – diabła. Jezus umiera z pragnieniem, aby człowiek chciał i pragnął przyjąć swojego Oblubieńca. Odpowiedzią na śmierć Jezusa jest zmartwychwstanie, wniebowstąpienie i ostatecznie zesłanie obietnicy Ojca – Ducha Świętego. Tylko w Duchu Świętym człowiek może przyjąć Boga jako swojego Oblubieńca. Jezus Chrystus umarł i zmartwychwstał właśnie po to, aby Ojciec Niebieski zesłał Ducha Świętego, który uzdalnia człowieka do odpowiedzi Oblubieńcowi na Jego miłość. Można byłoby także powiedzieć, że Duch Święty 1 2 3 4 5 Iz 54, 5. Mt 1, 17. Mt 9, 15. Izaak de Stella, Kazanie 31, w: Jan Paweł II, Redemptoris missio, nr 60. J 13, 1b. 5 Oblubieńczość Katecheza Tydzień I był i jest lekarstwem na grzeszną naturę człowieka i stałe łamanie przymierza miłości ze swoim Stwórcą – Oblubieńcem. Śmierć Jezusa na krzyżu wysłużyła człowiekowi zesłanie Ducha Świętego, a wraz z Nim i wolność, gdzie jest Duch Pański – tam wolność6. Tajemnica oblubieńczości to tajemnica Ducha Świętego, ponieważ człowiek tylko w Duchu Świętym jest w stanie odpowiedzieć i przyjąć miłość Oblubieńca Jezusa Chrystusa. 6 2 Kor 3, 17. 6 Oblubieńczość Bóg w Jezusie Chrystusie Oblubieńcem człowieka Pierwszy dzień Tydzień I BÓG MAŁŻONKIEM NARODU WYBRANEGO Już w Starym Testamencie mowa jest o oblubieńczym charakterze więzi między Bogiem i Jego ludem, czyli Izraelem. Czytamy w trzeciej części proroctw Izajasza: „bo małżonkiem twoim jest twój Stworzyciel, któremu na imię Pan Zastępów; Odkupicielem twoim – Święty Izraela, nazywają Go Bogiem całej ziemi” (Iz 54, 5). [...] Ten szczególny aspekt relacji Boga ze swoim ludem stanowi zapowiedź i przygotowanie oblubieńczej więzi między Chrystusem i Kościołem, nowym ludem Bożym, nowym Izraelem ukonstytuowanym przez Chrystusa dzięki ofierze krzyża. Jan Paweł II, Katechezy. Kościół, nr 17.1 A. Modlitwa Przyzywaj Ducha Świętego, aby uzdolnił cię do przyjęcia twojego Stworzyciela jako Oblubieńca. I poślubię cię sobie znowu na wieki, poślubię przez sprawiedliwość i prawo, przez miłość i miłosierdzie. Poślubię cię sobie przez wierność, a poznasz Pana. Oz 2, 21-22 B. Studium Biblii Przeczytaj Ez 16, 1-22. I. WIDZIEĆ 1. Opisz miłość Boga do swojego ludu. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Opisz zdradę narodu wybranego określaną nierządem. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... II. OSĄDZIĆ 1. W jaki sposób doświadczasz w swoim życiu, iż Bóg związał się z tobą przysięgą i wszedł z tobą w przymierze – stałaś się Jego? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 7 Oblubieńczość Bóg w Jezusie Chrystusie Oblubieńcem człowieka Tydzień I 2. Niewierność Bogu związana jest z brakiem pierwszego miejsca dla Boga w twoim życiu. Co stanowi, używając języka Biblii, przedmiot nierządu wobec Boga w twoim życiu – praca, pieniądze, dzieci, zdobywanie stopni naukowych itp.? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... III. DZIAŁAĆ Co domaga się zmian w twoim życiu, abyś stale reflektował i nawracał się w wierności Bogu i Jego planom? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... C. Modlitwa małżonków Podzielcie się Oz 3, 1-3. Co domaga się zmian w waszym małżeństwie abyście powrócili do Boga – Oblubieńca? 8 Oblubieńczość Bóg w Jezusie Chrystusie Oblubieńcem człowieka Drugi dzień Tydzień I GODY WESELNE Kontekst godów weselnych, wybrany przez Jezusa dla dokonania pierwszego cudu, nawiązuje do symboliki oblubieńczej występującej często w Starym Testamencie w celu wskazania na przymierze między Bogiem i Jego ludem oraz w Nowym Testamencie dla wyrażenia zjednoczenia Chrystusa z Kościołem. Jan Paweł II, Katechezy. Maryja, nr 45.3 A. Modlitwa Przyzywaj Ducha Świętego, aby uzdolnił cię do godów weselnych z twoim Oblubieńcem Jezusem Chrystusem. Królestwo niebieskie podobne jest do króla, który wyprawił ucztę weselną swemu synowi. Posłał więc swoje sługi, żeby zaproszonych zwołać na ucztę. Mt 22, 2-3 B. Studium Biblii Według interpretacji autorów chrześcijańskich, cud z Kany Galilejskiej zawiera głęboki sens eucharystyczny. Dokonując go przed zbliżającymi się świętami żydowskiej Paschy (por. J 2, 13), Jezus – podobnie jak przez rozmnożenie chleba (por. J 6, 4) – ujawnia zamiar przygotowania prawdziwej uczty paschalnej, Eucharystii. Podczas godów w Kanie na ten zamiar zdaje się wskazywać dodatkowo wino, które nawiązuje do krwi Nowego Przymierza, a także kontekst uczty. W ten sposób Maryja, dzięki której Jezus był obecny na weselu, uzyskuje cud nowego wina zapowiadającego Eucharystię, najwyższy znak obecności Jej zmartwychwstałego Syna pośród uczniów. Jan Paweł II, Katechezy. Maryja, nr 45.3 Przeczytaj J 2, 1-11; I. WIDZIEĆ 1. Opisz zachowanie Jezusa na uczcie nowożeńców. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Opisz zachowanie Maryi na weselu w Kanie Galilejskiej. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 9 Oblubieńczość Bóg w Jezusie Chrystusie Oblubieńcem człowieka Tydzień I II. OSĄDZIĆ 1. Zróbcie wszystko cokolwiek wam powie. Czy słyszysz głos Jezusa, który mówi do ciebie, jak rozwiązać twoje problemy? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Słudzy wypełnili puste stągwie wodą. Woda jest czymś koniecznym do życia, dotyczy życia. Czy Jezus ma możliwość przemiany wody w wino w waszym życiu? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... III. DZIAŁAĆ Co domaga się zmian w twoim sercu, abyś umiał świętować, nie myślał o kłopotach w domu, nie zrobionych jeszcze pracach? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... C. Modlitwa małżonków Podzielcie się J 12, 1-10. Czy potraficie być hojni dla Jezusa, pomimo negatywnego odbioru otoczenia? 10 Oblubieńczość Bóg w Jezusie Chrystusie Oblubieńcem człowieka Tydzień I Trzeci dzień JEZUS CHRYSTUS ZAPOWIADANYM OBLUBIEŃCEM CZŁOWIEKA Rozmawiając pewnego razu z uczniami Jana Chrzciciela, Jezus wspomina o zaproszeniu na gody weselne i o obecności oblubieńca pośród zaproszonych: „oblubieniec jest z nimi” (por. Mt 9,15). Chciał przez to wskazać na spełnienie się w Jego Osobie starotestamentalnego obrazu Boga jako oblubieńca, a także pragnął w pełni objawić tajemnicę Miłości. Nazywając się „oblubieńcem”, Jezus ukazuje samą istotę Boga i potwierdza Jego wielką miłość do człowieka. Jan Paweł II, List do rodzin, nr 18 A. Modlitwa Przyzywaj Ducha Świętego, aby uzdolnił cię do radowania się na głos Oblubieńca – Jezusa Chrystusa. Ten, kto ma oblubienicę, jest oblubieńcem; a przyjaciel oblubieńca, który stoi i słucha go, doznaje najwyższej radości na głos oblubieńca. Ta zaś moja radość doszła do szczytu. J 3, 29 B. Studium Biblii Przeczytaj Iz 61, 10 - 62,5 I. WIDZIEĆ 1. Opisz oblubieńca i oblubienicę z proroctwa Izajasza. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Jakie sytuacje w życiu oblubieńców są źródłem radości? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... II. OSĄDZIĆ 1. Czy doświadczasz, że jesteś prześliczną koroną w rękach Pana, królewskim diademem w dłoni Boga? Jest to wyraz najwyższej afirmacji i zachwytu nad tym, Kim jesteś. Opisz swoje uczucia. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 11 Oblubieńczość Bóg w Jezusie Chrystusie Oblubieńcem człowieka Tydzień I 2. Jakie sytuacje rodzą w twoim życiu radość? Czy Jezus Chrystus jest dla ciebie źródłem radości? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... III. DZIAŁAĆ Co domaga się zmian w twoim sercu, aby Jezus Chrystus mógł się objawić jako twój Oblubieniec? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... C. Modlitwa małżonków Podzielcie się Pnp 4, 9-10. Czy potraficie mówić do siebie w duchu Pieśni nad Pieśniami? Jest to duch radości, zachwytu nad swoim oblubieńcem, duch uniesienia miłosnego. 12 Oblubieńczość Bóg w Jezusie Chrystusie Oblubieńcem człowieka Czwarty dzień Tydzień I TROSKA O OBLUBIENICĘ Duch mieszka w Kościele, a także w sercach wiernych jak w świątyni; w nich przemawia i daje świadectwo przybrania za synów. Prowadząc Kościół do wszelkiej prawdy i jednocząc we wspólnocie i w posłudze, uposaża go w rozmaite dary hierarchiczne, i przy ich pomocy nim kieruje oraz owocami swoimi go przy przyozdabia. Mocą Ewangelii utrzymuje Kościół w ciągłej młodości, ustawicznie go odnawia i do doskonałego zjednoczenia z Oblubieńcem prowadzi. Sobór Watykański II, Lumen gentium, nr 1.4 A. Modlitwa Przyzywaj Ducha Świętego, aby uzdolnił cię do doświadczania troski Jezusa Chrystusa – Oblubieńca o ciebie – swoją oblubienicę. Król pragnie twojej piękności; on jest twym panem; oddaj mu pokłon. Ps 45, 12 B. Studium Biblii Przeczytaj Ez 16, 6-14; Ga 5, 22-23. I. WIDZIEĆ 1. Opisz (na podstawie Ez) troskę Boga – Oblubieńca o swoją oblubienicę. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Oblubienica pragnie pięknie wyglądać dla swojego oblubieńca. Jakie klejnoty wymienia Paweł apostoł w Liście do Galatów? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... II. OSĄDZIĆ 1. Czy doświadczasz w swoim życiu troski Jezusa Oblubieńca w konkretach swojego życia. Czy czujesz się oblubienicą Jezusa Chrystusa jako Kościół? .......................................................................................... .......................................................................................... 13 Oblubieńczość Bóg w Jezusie Chrystusie Oblubieńcem człowieka Tydzień I .......................................................................................... 2. Oblubieniec zdobi swoją oblubienicę mocą Ducha Świętego i Jego darami. Czy potrafisz nazwać ozdoby Ducha Świętego, którymi zostałeś obdarowany? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... III. DZIAŁAĆ Co domaga się zmian w twoim sercu, abyś z wdzięcznością przyjmował troskę Oblubieńca? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... C. Modlitwa małżonków Podzielcie się Ap 19, 7-10. Małżonka Baranka przystroiła się w bisior lśniący i czysty. Tym bisiorem są czyny sprawiedliwe świętych. Z czego składa się wasz bisior? 14 Oblubieńczość Piąty dzień Bóg w Jezusie Chrystusie Oblubieńcem człowieka Tydzień I OBLUBIENIEC UMIERA ZA OBLUBIENICĘ „Chrystus umiłował Kościół i wydał za niego samego siebie”. W tych słowach znajdujemy pełne nawiązanie do proroków, którzy w Starym Przymierzu posługiwali się tą analogią, by mówić o oblubieńczej miłości Boga do ludu wybranego, Izraela. Znajdujemy w nich również – przynajmniej pośrednio – odniesienie do tego, że Jezus zastosował tę analogię do samego siebie, przedstawiając się jako Oblubieniec [...]; odnajdujemy wreszcie w tych słowach pogłębienie zbawczego wymiaru miłości Jezusa Chrystusa, która jest oblubieńcza i odkupieńcza zarazem. Jan Paweł II, Katechezy. Kościół, nr 19.1 A. Modlitwa poranna Przyzywaj Ducha Świętego, aby uzdolnił cię do odpowiadania na miłość Oblubieńca. Pragnę. J 19, 28b B. Studium Biblii Ta właśnie miłość, na której buduje się Kościół, commmunio wierzących w Chrystusa, jest warunkiem jego zbawczego posłannictwa; aby i oni stanowili jedno, jak My stanowimy jedno – modlił się Jezus, aby „świat poznał, żeś Ty Mnie posłał” (J 17, 23). Jest to istota apostolatu Kościoła; szerzyć prawdę o miłości Chrystusa i Boga; czynić wszystko, by ta prawda była przyjmowana i by była wiarygodna; dawać tej miłości świadectwo, czynić ją widzialną, urzeczywistniać ją. Jan Paweł II, Katechezy. Kościół, nr 21.5 Przeczytaj Ef 5, 24-30 I. WIDZIEĆ 1. Jaką postawę przyjmuje Jezus wobec swojej oblubienicy Kościoła? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Jakie zabiegi pielęgnacyjne dokonuje Jezus, aby troszczyć się o piękno swojej oblubienicy? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 15 Oblubieńczość Bóg w Jezusie Chrystusie Oblubieńcem człowieka Tydzień I II. OSĄDZIĆ 1. W jaki sposób doświadczasz, że śmierć Jezusa zmienia twoje życie? W jaki sposób się to przejawia? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Krzyż i śmierć Jezusa była najwyższym szczytem miłości do Ojca i człowieka. Czy doświadczasz tęsknoty Boga za tobą? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... III. DZIAŁAĆ Co domaga się zmian w twoim sercu, aby pogłębiała się w twoim sercu tęsknota za oddaniem się Bogu? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... C. Modlitwa małżonków Podzielcie się Flp 2, 5-11. Czy pragnienia Jezusa przenikają wasze małżeństwo? Jakie pragnienia? 16 Oblubieńczość Bóg w Jezusie Chrystusie Oblubieńcem człowieka Szósty dzień Tydzień I OCZEKIWANY OBLUBIENIEC Póki zaś tu na ziemi Kościół przebywa na tułaczce daleko od Pana, ma się za wygnańca, szukając tego i to miłując, co w górze jest, gdzie przebywa Chrystus siedzący po prawicy Bożej, gdzie życie Kościoła ukryte zostało z Chrystusem w Bogu aż do chwili, gdy z Oblubieńcem swoim ukaże się w chwale. To pielgrzymowanie Kościoła na ziemi jest więc drogą pełną nadziei. Wyrazem tego pielgrzymowania jest ten zwięzły zwrot z Apokalipsy: „Duch i Oblubienica mówią: „Przyjdź!” (Ap 22, 17). Ten zwrot zdaje się być szczególnym potwierdzeniem prawdy o charakterze oblubieńczym Kościoła w stosunku do Chrystusa, na ostatniej stronicy Nowego Testamentu. Jan Paweł II, Katechezy. Kościół, nr 20.6 A. Modlitwa Przyzywaj Ducha Świętego, aby uzdolnił cię do oczekiwania na swojego Oblubieńca. Duch i oblubienica mówią: „Przyjdź”. Ap 22, 17 B. Studium Biblii Przeczytaj Mt 25, 1-13. I. WIDZIEĆ 1. W czym się wyrażało oczekiwanie dziesięciu panien? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Na czym polegała mądrość panien roztropnych? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... II. OSĄDZIĆ 1. Oczekiwanie związane jest z czuwaniem. Ojcowie Kościoła wskazują na Ducha Świętego w symbolu oliwy. Duch święty jest obecny w życiu człowieka, gdy jest w postawie nawracania. On jest dawcą nawrócenia. Czy prosisz Jezusa o łaskę nawracania się? Co w ostatnim czasie domagało się twojego nawrócenia (zmiany myślenia z ludzkiego na myślenie Boże)? .......................................................................................... 17 Oblubieńczość Bóg w Jezusie Chrystusie Oblubieńcem człowieka Tydzień I .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Czy tęsknisz za swoim Oblubieńcem? Co robisz, aby przygotować się na spotkanie z Jezusem? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... III. DZIAŁAĆ Co domaga się zmian w twoim sercu, abyś poczuł się jako Kościół, utęsknioną oblubienicą Jezusa Chrystusa? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... C. Modlitwa małżonków Podzielcie się Ap 22, 17. Czy świadomie oczekujecie na przyjście Jezusa Chrystusa? 18 TYDZIEŃ II MARYJA WZOREM OBLUBIENICY Oblubieńczość Katecheza Tydzień II Drugi tydzień jest zaproszeniem Maryi do wprowadzenia nas w tajemnicę bycia Oblubienicą Jezusa Chrystusa. Maryja w Kościele Katolickim jest nazywana Niepokalaną. Niepokalana to osoba wolna od pokalania, czyli grzechu. Grzech w swojej istocie jest ubóstwieniem siebie (egocentryzmem) i odwróceniem się od Boga Stwórcy. Grzech pierwszych ludzi to grzech nieposłuszeństwa i nie zaakceptowania porządku stworzenia zależnego od Boga. Bycie Niepokalaną jest darem darmo danym, w niczym nie zasłużonym przez osobę Maryi. Jest darem ze względu na Jezusa Chrystusa i w Jego perspektywie. Maryja została wolna od grzechu pierworodnego i wszelkiego grzechu dlatego, ze miała stać się Matką Boga. Święty Bóg wcielił się w łono Maryi nieskażonej grzechem. Właśnie wolność od grzechu uzdolniła Maryję do całkowitego oddania się Bogu w Jezusie Chrystusie, do stania się Oblubienicą Boga – Syna Bożego. Z jednej strony niepokalaność Maryi jest darem, a z drugiej strony uzdolnieniem do powołania bycia Matką Boga i Oblubienicą Syna Bożego. Bycie Niepokalaną dla Maryi jest darem i równocześnie zadaniem i uzdolnieniem do powołania. W powołaniu Maryi można wyróżnić dwa nurty, bycie Oblubienicą i Matką Boga. Realizacja tego powołania wymagała, aby Maryja od chwili poczęcia była pełna Ducha Świętego. Teksty Słowa Bożego ukazujące Maryję są związane z momentami zwrotnymi w historii zbawienia. Pierwszy tekst ukazuje tajemnicę zwiastowania i wcielenia Słowa Bożego. Dzieje się to wszystko mocą Ducha Świętego. Maryja jest otoczoną Chwałą Pana (ocieniona Duchem Świętym). Idzie z pośpiechem w góry do swojej kuzynki Elżbiety, noszącej pod swym sercem Jana Chrzciciela. Spotkanie dwóch kobiet w różnym wieku ma zasadniczy wpływ na historię zbawienia. Wystarcza pozdrowienie Maryi, proste i życzliwe, a Elżbieta i syn zostają napełnieni Duchem Świętym. Można powiedzieć, że Maryja pełna Ducha Świętego, Niewiasta obleczona w słońce, przynosi Ducha Świętego. Staje się Pneumaforą, czyli duchonosicielką. Drugi tekst kluczowy dla Maryi obecnej przy Jezusie, to Maryja stojąca pod krzyżem. Maryja akceptująca plany Boże, po ludzku patrząc absurdalne. Jej Syn czyniący dobro niewyobrażalne, nigdy dotąd nie spotykane w swej intensywności, umiera na krzyżu jak największy zbrodniarz. Jej akceptacja i zjednoczenie z umierającym Synem przybliża tajemnicę zesłania Ducha Świętego. Tam pod krzyżem staje się Matką Kościoła. Jej droga od tajemnicy zwiastowania, staje się drogą wzrastania i doprowadzenia do tego szczytowego momentu, gdzie realizują się odwieczne plany Ojca Niebieskiego i zesłanie lekarstwa na grzech człowieka w postaci Ducha Świętego. Trwanie pod krzyżem było niemożliwe bez mocy Ducha Świętego. Trzecia scena mająca kluczowe znaczenie dla historii zbawienia to 21 Oblubieńczość Tydzień II Katecheza czuwanie i oczekiwanie na zesłanie obietnicy Ojca. W chrześcijańskiej wspólnocie modlitwa Maryi ma szczególne znaczenie: przyczynia się do nadejścia Ducha Świętego, domagając się Jego działania w sercach ludzi i w świecie. Podobnie jak we wcieleniu Duch Święty ukształtował w Jej łonie fizyczne ciało Chrystusa, tak teraz w wieczerniku tenże Duch zstępuje, aby ożywić Jego Ciało mistyczne. Pięćdziesiątnica jest więc także owocem nieustannej modlitwy Maryi, którą Pocieszyciel przyjmuje szczególnie przychylnie, jest ona bowiem wyrazem Jej macierzyńskiej miłości do uczniów Chrystusa7. Maryja jest całkowicie oddana innej osobie. Maryja jest całkowicie oddana Bogu w Jezusie Chrystusie i jest całkowicie przyjęta. Takie wzajemne oddanie Franciszek Blachnicki określa oddaniem oblubieńczym. RELACJA OBLUBIEŃCZA Całkowite przyjęcie i oddanie JEZUS MARYJA Maryja jest jednocześnie Matką Boga-Człowieka. Po ludzku taka podwójna relacja miałaby charakter kazirodczy. Jest to jednak możliwe, ponieważ Jezus Chrystus jako jedna osoba ma dwie natury Boga i Człowieka. Maryja jest Oblubienicą Boga, a Matką Syna jako Człowieka. MARYJA OBLUBIENICA MATKA OBLUBIENIEC SYN JEZUS Boskie Macierzyństwo Maryi w jakiś sposób rozciąga się na Kościół, wspólnotę wierzących. W jaki sposób jednak Maryja, Matka Chrystusa staje się Matką 7 Jan Paweł II, Katechezy. Maryja, nr 52.4. 22 Oblubieńczość Katecheza Tydzień II Kościoła? Popularnie stwierdza się, że będąc Matką Chrystusa staje się też Matką Kościoła. W tak ujętym macierzyństwie podkreślone jest przedłużenie tajemnicy Wcielenia. Ujęcie to akcentuje bezpośredni udział Maryi w przekazywaniu życia. Rzeczą znamienną jest, iż w dokumentach Soboru Watykańskiego II nigdzie nie spotykamy się z taką próbą uzasadnienia macierzyństwa Maryi wobec Kościoła. Jest mowa raczej o tym, że Maryja przez swoja miłość współdziałała i współdziała ze swoim Synem w dziele naszego zbawienia i dlatego jest naszą Matką. Akcent spoczywa na osobowej, oblubieńczej relacji Maryi do Chrystusa. Takie ujęcie ukazuje przedłużenie namaszczenia Chrystusa Duchem Świętym i zarazem relacje osobowe z Chrystusem, które są konsekwencją otrzymania Ducha Świętego. Należałoby więc powiedzieć, że Maryja jest Matką Kościoła, bo jest Oblubienicą Jezusa Chrystusa8. W akcie konstytutywnym naszego ruchu czytamy: ponieważ jesteś Niepokalaną Oblubienicą Słowa... dlatego jesteś Matką wszystkich żyjących, Matką Kościoła. Istnieje przyczynowy związek pomiędzy oblubieńczą miłością oddania siebie, a macierzyńską płodnością i przekazywaniem życia. Jeszcze mocniej jest to wyrażone w innym zdaniu aktu: Wyznajemy, że Twoja postawa bezgranicznego, oblubieńczego oddania się w miłości Chrystusowi jest źródłem Twojej macierzyńskiej płodności w Ludzie Bożym9. Można dostrzec pewne prawo miłości osobowej. Prawo miłości osobowej, oblubieńczej polega na tym, że gdy dwie osoby czynią wzajemnie dar z siebie, to takie oddanie się i wypływające z niego zjednoczenie jest życiodajne, płodne, macierzyńskie. Miejscem przełomowym w życiu Maryi jest Golgota i powołanie Jej na Matkę każdego chrześcijanina. Jej trosce i opiece zostaje powierzony Jan jako symbol każdego człowieka wierzącego. Jej całkowita akceptacja planów Bożych rodzi macierzyństwo z Ducha. Maryja trwająca na modlitwie z uczniami i domagającą się zesłania Ducha Świętego jest świadkiem i Matką narodzin Kościoła w dniu Zielonych Świąt. Golgota jest miejscem Jej całkowitej bezradności i niezrozumienia planów Bożych. Jest to postawa zawierzenia, pomimo braku logiki ludzkiej. 8 9 Fr. Blachnicki, Charyzmat Światło-Życie. Charyzmat maryjny Ruchu Światło-Życie. Fr. Blachnicki, Charyzmat Światło-Życie. Charyzmat maryjny Ruchu Światło-Życie. 23 Oblubieńczość Tydzień II Maryja wzorem oblubienicy Pierwszy dzień NIEPOKALANA – DAR Niepokalana – to osoba wolna od pokalania czyli grzechu, który jest w swojej istocie zwróceniem się ku sobie w odruchu egocentryzmu, miłości własnej, samolubstwa, w odruchu uwarunkowanym przez pychę czyli samoubóstwienie. Fr. Blachnicki, Charyzmat maryjny Ruchu Światło-Życie, 1.1 A. Modlitwa Przyzywaj Ducha Świętego, aby uzdolnił cię do przyjęcia Maryi, która stała się Matką Boga ze względu na ciebie. Każde dobro, jakie otrzymujemy, i wszelki dar doskonały zstępują z góry, od Ojca świateł, u którego nie ma przemiany ani cienia zmienności. Jk 1, 17 B. Studium Biblii Zachowanie od grzechu pierworodnego, jakim cieszy się Maryja „na podstawie szczególnej łaski i przywileju wszechmogącego Boga”, stanowi absolutnie darmowy Boży przywilej, który otrzymała Ona od pierwszej chwili swej egzystencji. [...] Dziewica Matka otrzymała szczególną łaskę niepokalanego poczęcia „mocą przewidzianych zasług Jezusa Chrystusa, Zbawiciela rodzaju ludzkiego”, czyli dzięki Jego powszechnemu działaniu odkupieńczemu. Jan Paweł II, Katechezy. Niepokalana, nr 23.3 Przeczytaj Rdz 3, 1-24; Iz 49,1-7. I. WIDZIEĆ 1. Na czym polegał pierwszy grzech pary ludzkiej oraz jego konsekwencje. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Opisz Sługę Pańskiego jako dar dla niego samego i wspólnoty, do której zostanie posłany. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 25 Oblubieńczość Maryja wzorem oblubienicy Tydzień II II. OSĄDZIĆ 1. Maryja była wolna od egocentryzmu i ukierunkowana całkowicie na Boga. Czy dostrzegasz zmiany zachodzące w twoim sercu – wychodzenia poza orbitę samego siebie i koncentracji na samym sobie? W czym się to przejawia? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Niepokalanie Maryi to całkowicie darmowy, niezasłużony dar. W jaki sposób reagujesz na otrzymywane dobro lub inne dary? Czy nie ma w tym postawy roszczeniowej – należy mi się; braku wdzięczności, braku radości? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 3. W jaki sposób funkcjonuje twoja rodzina? Czy punktem odniesienia jesteś tylko ty sam, twoje potrzeby, wymagania? Jakie miejsce zajmują inne osoby w twojej rodzinie? .......................................................................................... .......................................................................................... ................................................................... III. DZIAŁAĆ Co domaga się zmian w twoim sercu, abyś był coraz głębiej ukierunkowany na Boga i innych? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... C. Modlitwa małżonków Podzielcie się 1 Krl 4-15. Jaki otrzymaliście dar jako małżeństwo? Jaka jest wasza reakcja na obdarowanie? Co z tym darem robicie? 26 Oblubieńczość Maryja wzorem oblubienicy Drugi dzień Tydzień II NIEPOKALANA – ZADANIE Ogłaszając Maryję „Matką Boga” Kościół pragnie zatem potwierdzić, iż jest Ona „Matka Słowa Wcielonego, które jest Bogiem”. Jej macierzyństwo nie dotyczy zatem całej Trójcy, lecz jedynie jej drugiej Osoby, Syna, który wcielając się przyjął od Niej naturę ludzką. Macierzyństwo jest relacją międzyosobową; matka nie jest matką jedynie w sposób cielesny, matką istoty fizycznej, która pochodzi z jej łona lecz jest matką osoby, którą rodzi. Tak więc Maryja, skoro wedle natury ludzkiej zrodziła Jezusa, który jest Osobą, jest Matką Boga. Jan Paweł II, Katechezy. Maryja, nr 38.4 A. Modlitwa Przyzywaj Ducha Świętego, aby uzdolnił cię do przyjęcia Jezusa w dziedzinach życia nie akceptowanych (odrzuconych) przez ciebie. Gdy jednak nadeszła pełnia czasu, zesłał Bóg Syna swego, zrodzonego z niewiasty, zrodzonego pod Prawem, aby wykupił tych, którzy podlegali Prawu, abyśmy mogli otrzymać przybrane synostwo. Ga 4, 4-5 B. Studium Biblii Wydarzenie narodzin, opowiadane w prosty sposób, ukazuje, jak Maryja czynnie uczestniczy w tym, co się w Niej dokonuje: ”Porodziła swego pierworodnego Syna, owinęła Go w pieluszki i położyła w żłobie” (Łk 2, 7). To, co staje się udziałem Maryi, jest wynikiem Jej postawy pełnej gotowości do współdziałania z Bożym zamysłem; dowód tej gotowości dała już w czasie zwiastowania. Doświadczenie wydania na świat dziecka Maryja przeżywa w warunkach dotkliwego ubóstwa; nie może dać Synowi Bożemu nawet tego, co zwykle zapewniają matki swym nowo narodzonym dzieciom; zmuszona jest położyć Go w „żłobie”, w prowizorycznej kołysce, która nie odpowiada godności „Syna Najwyższego”. Jan Paweł II, Katechezy. Maryja, nr 36.2 Przeczytaj Mt 1, 15-25 I. WIDZIEĆ 1. Opisz przygotowania do narodzin Jezusa Chrystusa: a) Przodkowie (zwróć uwagą na liczbę pokoleń) .......................................................................................... b) Józef .......................................................................................... c) Maryja .......................................................................................... 27 Oblubieńczość Maryja wzorem oblubienicy Tydzień II 2. W jaki sposób Maryja i Józef prowadzeni są do zrealizowania swojego powołania rozumianego jako zadanie? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... II. OSĄDZIĆ 1. 42 pokolenia przygotowywały przyjście na świat Mesjasza. Czy potrafisz zauważyć jakie cechy pozytywne i negatywne dziedziczysz po przodkach? Nazwij te cechy (np. umysł ścisły, zaradność życiowa, pobożność, gwałtowność, obojętność, alkoholizm, skłonność do rozwodów itp.) .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Całe życie Maryi było przygotowaniem do jej powołania i zadania w świecie. Czy potrafisz odczytać swoje własne powołanie patrząc na grzechy, słabości i ułomności, talenty i szczególne dary Boże rodziców i twoje własne? Nazwij to powołanie. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... III. DZIAŁAĆ Co domaga się zmian w twoim sercu, abyś zaakceptował plany Boże związane z twoim powołaniem w życiu? Nie tylko związane z powołaniem do małżeństwa, ale także dotyczące „powołania w powołaniu”. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... C. Modlitwa małżonków Podzielcie się Łk 2, 1-7. Czy doświadczacie, że dar powoływania nowego życia jest ważnym zadaniem w waszym małżeństwie? Jakie towarzyszą wam przy tym uczucia? 28 Oblubieńczość Trzeci dzień Maryja wzorem oblubienicy Tydzień II MARYJA – OBLUBIENICA DRUGIEJ OSOBY BOŻEJ Postawa oddania się Niepokalanej określona jest jako oddanie oblubieńcze. Nazwana jest Ona Niepokalaną Oblubienicą Słowa. Komu jest oddana Niepokalana jako swemu Oblubieńcowi? Odpowiedź na to pytanie możliwa jest tylko jedna: Jest ona Oblubienicą Słowa Przedwiecznego, Drugiej Osoby Trójcy Przenajświętszej! Nie wystarczy powiedzieć ogólnie, że jest Ona Oblubienicą Boga. Bóg – o ile wypowiada Siebie po to, aby dać Siebie – to jest właśnie druga Osoba Boża, Osoba Słowa Przedwiecznego. Przez nie Bóg staje się Oblubieńcem człowieka. Fr. Blachnicki, Charyzmat maryjny Ruchu Światło-Życie, 1.2 A. Modlitwa Przyzywaj Ducha Świętego, aby uzdolnił cię do wejścia w tajemnicę oblubieńczości Maryi. Nie bój się, Córo Syjońska! Oto Król twój przychodzi, siedząc na oślęciu. Za 9, 9 B. Studium Biblii Przeczytaj Iz 41, 8-14; Łk 1, 46-55. I. WIDZIEĆ 1. Opisz wybranie Izraela przez Boga. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Opisz wybranie Maryi w hymnie Magnificat. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... II. OSĄDZIĆ 1. Wybranie Maryi na Matkę Boga jest wyjątkowe. Trudniejsza do przyjęcia jest oblubieńczość Maryi wobec Drugiej Osoby Bożej – Jezusa Chrystusa, który jest jednocześnie jej Synem. Co dla ciebie jest trudne do przyjęcia w twojej relacji do Jezusa Chrystusa, a może i do Maryi? .......................................................................................... .......................................................................................... 29 Oblubieńczość Maryja wzorem oblubienicy Tydzień II 2. Hymn Magnificat jest wyrazem duchowości Maryi. Istotą duchowości jest całkowite oddanie Oblubieńcowi i uwielbienie Boga. Co jest istotą twojej duchowości? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... III. DZIAŁAĆ Co domaga się zmian w twoim sercu, aby oddanie Oblubieńcowi i uwielbienie Boga się wzajemnie pogłębiały i przenikały? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... C. Modlitwa małżonków Podzielcie się So 3, 14-18. Czy towarzyszy waszemu życiu i małżeństwu radość Córy Syjońskiej z obecności Oblubieńca między wami? 30 Oblubieńczość Czwarty dzień Maryja wzorem oblubienicy Tydzień II MARYJA – OBLUBIENICA I MATKA Niepokalana jest Oblubienicą Słowa, ale jest także Matką Słowa Wcielonego, Jezusa Chrystusa. Jest więc Oblubienicą i Matką w relacji do jednej i tej samej Osoby. [...] Niepokalana była Oblubienicą Słowa jeszcze przed Wcieleniem. Jej relacja do Słowa Przedwiecznego to tajemnica Jej życia wewnętrznego, Jej modlitwy oraz Jej dobrowolnego dziewictwa. Po dokonaniu się tajemnicy Wcielenia Maryja, stawszy się Matką Syna Bożego, nie przestaje być Jego Oblubienicą. Jako Nowa Ewa stoi u boku Nowego Adama, towarzyszy Mu na drodze Jego misji mesjańskiej aż po krzyż. Fr. Blachnicki, Charyzmat maryjny Ruchu Światło-Życie, 1.3 A. Modlitwa Przyzywaj Ducha Świętego, aby uzdolnił cię do wejścia w tajemnicę płodności Maryi. Kto trwa we Mnie, a Ja w nim, ten przynosi owoc obfity, ponieważ beze Mnie nic nie możecie uczynić. J 15, 5 B. Studium Biblii Przeczytaj J 15, 1-11 I. WIDZIEĆ 1. Opisz zależność pomiędzy zjednoczeniem z Jezusem, a przynoszeniem owocu. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Na czym polegają zabiegi oczyszczające, które dokonuje ogrodnik? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... II. OSĄDZIĆ 1. W jaki sposób twoje zjednoczenie z Jezusem przekłada się na przynoszenie owocu? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 31 Oblubieńczość Maryja wzorem oblubienicy Tydzień II 2. Czy doświadczasz troski Maryi jako Matki o twoje życie? W jaki sposób się to przejawia? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... III. DZIAŁAĆ Co domaga się zmian w twoim sercu, abyś pogłębiał relacje z Jezusem Oblubieńcem i Jego Matką? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... C. Modlitwa małżonków Podzielcie się Łk 10, 38-42. Jakie macie problemy we wsłuchiwaniu się w głos Jezusa w Słowie Bożym? 32 Oblubieńczość Maryja wzorem oblubienicy Piąty dzień Tydzień II MARYJA MATKA KOŚCIOŁA W dokumentach Vaticanum II nigdzie nie spotykamy się z ujęciem Matka Głowy, więc Matka członków. Natomiast jest mowa o tym, że Maryja przez swoją miłość współdziałała i współdziała ze swoim Synem w dziele naszego zbawienia i przez to jest naszą Matką. Akcent spoczywa więc na osobowej, oblubieńczej relacji Maryi do Chrystusa. To ujęcie łączy się z tym, że również Kościół nie jest nigdzie w dokumentach soborowych ukazywany jako przedłużenie tajemnicy Wcielenia, ale jako przedłużenie namaszczenia Chrystusem Duchem Świętym. Matka Kościoła, bo Oblubienica Chrystusa. Fr. Blachnicki, Charyzmat maryjny Ruchu Światło-Życie, 1.3 A. Modlitwa poranna Przyzywaj Ducha Świętego, aby uzdolnił cię do odkrycia i doświadczenia, że Kościół jest matką rodzącą nowe życie. Tak bowiem jest: kto skąpo sieje, ten skąpo i zbiera, kto zaś hojnie sieje, ten hojnie też zbierać będzie. 2 Kor 9, 6 B. Studium Biblii „Nowe macierzyństwo Maryi”, jest zrodzone przez wiarę, jest owocem „nowej” miłości, która ostatecznie dojrzała w Niej u stóp Krzyża, poprzez uczestnictwo w odkupieńczej miłości Syna. W ekonomii łaski, sprawowanej pod działaniem Ducha Świętego, zachodzi szczególna odpowiedniość pomiędzy momentem Wcielenia Słowa a momentem narodzin Kościoła. Osobą, która łączy te dwa momenty, jest Maryja: Maryja w Nazarecie – i – Maryja w wieczerniku Zielonych Świąt. Jan Paweł II, Redemptoris mater, nr 24 Przeczytaj J 19, 25-27; Dz 1, 12-14. I. WIDZIEĆ 1. Opisz wymiar duchowy macierzyństwa Maryi w ewangelii św. Jana. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Opisz Maryję jako Matkę w wieczerniku czuwającą i oczekującą obietnicy Ojca. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 33 Oblubieńczość Maryja wzorem oblubienicy Tydzień II II. OSĄDZIĆ 1. Czy wziąłeś Matkę do siebie? Czy masz problemy z pełnym Jej przyjęciem? Czy potrafisz je nazwać? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Czy zapraszasz Maryję do twojego rodzinnego wieczernika, aby twoje małżeństwo i rodzina stawały się żywym Kościołem? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... III. DZIAŁAĆ Co domaga się zmian w twojej świadomości i sercu, abyś umiał przyjmować Maryję jako kochającą Matkę? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... C. Modlitwa małżonków Podzielcie się Mk 3, 31-35. Czy doświadczacie pokrewieństwa duchowego z Jezusem Chrystusem? Pokrewieństwo duchowe związane jest z realizowaniem woli Ojca Jezusa Chrystusa. 34 Oblubieńczość Szósty dzień Maryja wzorem oblubienicy Tydzień II PNEUMAFORA (DUCHONOSICIELKA) W chrześcijańskiej wspólnocie modlitwa Maryi ma szczególne znaczenie: przyczynia się do nadejścia Ducha Świętego, domagając się Jego działania w sercach ludzi i w świecie. Podobnie jak we wcieleniu Duch Święty ukształtował w Jej łonie fizyczne ciało Chrystusa, tak teraz w wieczerniku tenże Duch zstępuje, aby ożywić Jego Ciało mistyczne. Pięćdziesiątnica jest więc także owocem nieustannej modlitwy Maryi, którą Pocieszyciel przyjmuje szczególnie przychylnie, jest ona bowiem wyrazem Jej macierzyńskiej miłości do uczniów Chrystusa. Jan Paweł II, Katechezy. Maryja, nr 52.4 A. Modlitwa Przyzywaj Ducha Świętego, aby uzdolnił cię do przyjęcia Maryi, która przynosi Ducha Świętego. Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni cię. Łk 1, 35a B. Studium Biblii Kiedy wielkie moje pragnienia zaczęły się stawać dla mnie męczeństwem, otwarłam listy św. Pawła, aby znaleźć jakąś odpowiedź. Przypadkowo wzrok mój padł na dwunasty i trzynasty rozdział Pierwszego Listu do Koryntian. Przeczytałam najpierw, że nie wszyscy mogą być apostołami, nie wszyscy prorokami, nie wszyscy nauczycielami, oraz że Kościół składa się z różnych członków i że oko nie może być równocześnie ręką. Odpowiedź była wprawdzie jasna, nie tak jednak, aby ukoić moje tęsknoty i wlać we mnie pokój. Gdy zastanawiałam się nad mistycznym ciałem Chrystusa, nie odnajdywałam siebie w żadnym spośród opisywanych przez Pawła członków, albo raczej pragnęłam się odnaleźć we wszystkich. I oto miłość ukazała mi się jako istota mego powołania. Zrozumiałam, że jeśli Kościół jest ciałem złożonym z wielu członków, to nie brak w nim członka najbardziej szlachetnego i koniecznego; zrozumiałam, że jedynie miłość porusza członki Kościoła i że gdyby ona wygasła, apostołowie nie głosiliby już Ewangelii, nie przelewaliby już krwi. Zobaczyłam i zrozumiałam, że miłość jest wszystkim, obejmuje wszystkie czasy i miejsca: słowem, miłość jest wieczna. Św. Teresa od Dzieciątka Jezus, Autobiografia Przeczytaj Łk 1, 39-45; 1 Kor 13, 1-13. I. WIDZIEĆ 1. Opisz Maryję przynoszącą Ducha Świętego. .......................................................................................... .......................................................................................... 35 Oblubieńczość Maryja wzorem oblubienicy Tydzień II .......................................................................................... 2. Opisz Ducha Świętego w darze miłości. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... II. OSĄDZIĆ 1. Sama obecność Maryi i jej proste, życzliwe pozdrowienie napełnia Elżbietę Duchem Świętym. Czy doświadczasz, że Maryja idzie z pośpiechem do ciebie i twojego życia? Jaka jest twoja otwartość? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Duch Święty to uosobiona miłość. Gdzie miłość tam Duch Święty. Czy potrafisz przyjmować wymagającą miłość Jezusa? Jakie masz z tym problemy? Czy potrafisz kochać miłością wymagającą? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... Tylko miłość powinna rozstrzygać, czy coś ma być wykonane czy zaniechane, zmienione czy nie zmienione. Miłość jest zasadą działania oraz celem, do którego należy dążyć. Cokolwiek się szczerze uczyni dla niej i zgodnie z nią, nigdy nie będzie niewłaściwe. Izaak de Stella, Kazanie 31, w: Jan Paweł II, Redemptoris missio, nr 60 III. DZIAŁAĆ Co domaga się zmian w twoim sercu, abyś przyjmował Maryję przynoszącą Ducha Świętego, przynoszącą miłość wymagającą? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... C. Modlitwa małżonków Podzielcie się 2 Kor 3, 17. Czy doświadczacie w swoim życiu stałego procesu wyzwalania jako oznaki działania Ducha Świętego? 36
