Laboratorium badań osoboznawczych w penitencjarystyce i

PROPOZYCJA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO
2016/2017
Prowadzący: Prof. zw. dr hab. Piotr Stępniak, Dr Magdalena Sadowska, Zakład
Penitencjarystyki
Tytuł fakultetu:
Laboratorium badań osobopoznawczych w penitencjarystyce i resocjalizacji
Propozycja dla studentów:
Fakultet skierowany jest studentów studiów I stopnia zainteresowanych problematyką pracy z
osobami nieprzystosowanymi społecznie oraz wchodzącymi w konflikt z prawem karnym.
Problematyka fakultetu koncentruje się na teoretycznych i praktycznych zagadnieniach
diagnozy i prognozy kryminologicznej, będącej pierwszym etapem oddziaływań. W trakcie
zajęć zostaną wykorzystane diagnozy z akt więziennych i sądowych. Celem zajęć jest
wyrobienie w studentach praktycznej umiejętności diagnozowania i prognozowania w
przyszłej pracy pedagoga resocjalizacyjnego, opartej o schematy kryminologii klinicznej.
Tematyka:
Tematyka zajęć obejmuje zagadnienia kryminologii klinicznej, której nie ma w programie
studiów z zakresu resocjalizacji. Zostaną omówione zasady i schematy badań
osobopoznawczych wskazywane w literaturze światowej i polskiej. Badania takie prowadzi
się w związku z postępowaniem poprawczym i karnym w sprawach nieletnich i dorosłych
przestępców. Mają one na celu uzyskanie obrazu cech osobowych i środowiskowych w ich
powiązaniu z mechanizmem kryminogenezy. Na zajęciach mechanizm ten zostanie
omówiony, również w aspekcie tzw. kryminologii humanistycznej. Podczas zajęć
analizowane będą dokumenty udostępnione przez zakłady karne oraz poprawcze zawierające
opracowania w zakresie diagnozy i prognozy resocjalizacyjno – penitencjarnej. Omówione
zostaną także konkretne narzędzia diagnostyczne.
Program zajęć:
1. Podstawowa terminologia z zakresu kryminologii klinicznej oraz prawa karnego w części
dotyczącej badań osobopoznawczych przestępców, diagnozowania i prognozowania zachowań
przestępczych .
2. Pojęcie, elementy i schematy badań osoboznawczych w różnych koncepcjach teoretycznych.
3. Geneza czynu przestępczego w ujęciu etiologii kryminalnej, psychologii i pedagogiki.
4. Metody i narzędzia diagnostyczne, zasady prognozowania w pracy resocjalizacyjnej i
penitencjarnej .
5. Analiza wybranych przykładów diagnoz oraz prognoz resocjalizacyjnych i penitencjarnych.
6. Dyskusje nad indywidualnymi przypadkami przestępców umieszczonych w zakładach
karnych i poprawczych.
Proponowana literatura:
1. K. Ostrowska, Psychologia resocjalizacyjna, Warszawa 2008
2. R. Opora, Efektywność oddziaływań resocjalizacyjnych, Warszawa 2015
3. ,P. Stępniak, Udział skazanego w kształtowaniu prognozy kryminologicznej, Przegląd
Więziennictwa Polskiego, nr 61 (2008)
4. P. Stępniak, Sytuacyjne uwarunkowania przestępczości młodocianych, Poznań 1989
5. L. Tyszkiewicz, Badania osobopoznawcze w prawie karnym. Warszawa 1978.
6. L. Tyszkiewicz, Kryminogeneza w ujęciu kryminologii humanistycznej, Katowice 1997.
7. ZARZĄDZENIE NR 2/04 DYREKTORA GENERALNEGO SŁUŻBY WIĘZIENNEJ z
dnia 24 lutego 2004 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia i organizacji pracy
penitencjarnej oraz zakresów czynności funkcjonariuszy i pracowników działów
penitencjarnych i terapeutycznych