0542-11-2016-DC-ZG-opinia Recz przeniesienie własności za dług

Regionalna Izba Obrachunkowa
w Szczecinie
71-727 Szczecin, ul. Światowida 77
tel. (091) 4 426 101,
fax (091) 4 236 392,
e-mail: [email protected]
Szczecin, dnia 19 lutego 2016 r.
K.0542.ZG.11. DC.2016
Pan
Wiesław Łoński
Burmistrz Recza
Odpowiadając na Pana wniosek z dnia 17 lutego 2016 r., dotyczący wyjaśnienia
wątpliwości w zakresie zbywania przez gminę prawa własności nieruchomości w celu
zwolnienia z długu, uprzejmie informuję, co następuje.
Z przedstawionego przez Pana stanu faktycznego wynika, że Gmina obowiązana
jest zapłacić na rzecz Spółki z o.o. kwotę 865 349 zł powiększoną o odsetki naliczane od
2010 r. Z uwagi na realizacje Programu naprawczego, o którym mowa w art. 240a ust. 1
ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r.,
poz. 885 z późn. zm.), gmina nie może zaciągnąć pożyczki lub kredytu na spłatę długu.
Wskazać w tym miejscu należy, że ustawodawca w ustawie z dnia 21 sierpnia
1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. z 2015 r., poz. 1774 z późn. zm.)
określił zasady gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność jednostek
samorządu terytorialnego. Zgodnie z art. 13 ust. 1 powyższej ustawy z zastrzeżeniem
wyjątków wynikających z ustaw, nieruchomości mogą być przedmiotem obrotu. W
szczególności nieruchomości mogą być przedmiotem sprzedaży, zamiany i zrzeczenia
się, oddania w użytkowanie wieczyste, w najem lub dzierżawę, użyczenia, oddania w
trwały zarząd, a także mogą być obciążane ograniczonymi prawami rzeczowymi,
wnoszone jako wkłady niepieniężne (aporty) do spółek, przekazywane jako wyposażenie
tworzonych przedsiębiorstw państwowych oraz jako majątek tworzonych fundacji.
Powyższe wyliczenie czynności prawnych ma charakter przykładowy. A zatem
przedmiotem obrotu może być również zbywanie nieruchomości poprzez przeniesienie
jej własności za wymagalne zobowiązanie, o którym mowa w art. 453 ustawy z dnia 23
kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.).
Należy jednak pamiętać, że zgodnie z art. 37 ust. 1 ustawy o gospodarce
nieruchomościami, zbywanie nieruchomości następuje w drodze przetargu. Prawodawca
w ust. 2 określił wyjątki od ww. zasady, tj. okoliczności, w których zbycie nieruchomości
może nastąpić w drodze bezprzetargowej.
Wśród tych okoliczności nie została
przewidziana możliwość bezprzetargowego przeniesienia prawa własności za wymagalne
zobowiązanie pieniężne.
We wniosku o udzielenie wyjaśnień wskazał Pan, że na mocy § 5 ust. 1 pkt 2 lit. c
uchwały nr XVII/114/08 Rady Miejskiej w Reczu z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie:
określenia zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości ich wydzierżawiania,
wynajmowania lub użyczania na czas oznaczony dłuższy niż trzy lata lub na czas
nieoznaczony oraz zawierania kolejnych umów, Rada Miejska upoważniła Burmistrza do
dokonywania w imieniu gminy przeniesienia prawa własności nieruchomości lub innych
praw w celu zwolnienia z długu. Wskazać jednak należy, że podany przez Pana przepis
zawiera jedynie regulacje wskazującą na możliwość bezprzetargowego zbycia
nieruchomości, w przypadkach określonych w ustawie, w tym na poczet wymagalnego
zobowiązania. Przepis ten nie zawiera upoważnienia dla Burmistrza do dokonywania w
imieniu gminy takiej czynności. Przykładem przepisu upoważniającego jest § 6 ust. 1
rzeczowej uchwały. Tym samym zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 9 ustawy z dnia 8 marca
1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r., poz. 1515 z późn. zm.) do
właściwości organu stanowiącego gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach
przekraczających zakres zwykłego zarządu, w tym zbycie nieruchomości.
W mojej ocenie, na podstawie przedstawionego stanu faktycznego oraz analizy
obowiązujących przepisów prawa, Burmistrz nie posiada upoważnienia do dokonania w
imieniu gminy Recz przeniesienia własności nieruchomości tytułem zwolnienia z
wymagalnego długu gminy. Co więcej czynność prawna mająca za przedmiot
nieruchomość stanowiącą własność jednostki samorządu terytorialnego podlega
stosowaniu przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami. Podejmowanie działań
sprzecznych z tą ustawą stanowi naruszenie przepisów prawa, a może prowadzić do
niekorzystnego rozporządzania mieniem gminy.
W obecnej sytuacji finansowej Gminy Recz proponuję rozważyć przeprowadzenie
przetargu na sprzedaż nieruchomości należących do zasobu nieruchomości gminnych, ze
sprzedaży których gmina osiągnie dodatkowe dochody pozwalające na spłatę
wymagalnej wierzytelności wobec Spółki.
W tym miejscu podkreślenia wymaga również, że powyższe wyjaśnienia
udzielone stosownie do przyznanych regionalnym izbom obrachunkowym
kompetencjom, nie stanowią obowiązującej wykładni przepisów prawa. Powyższe
stanowisko wyraża opinię Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Szczecinie i nie
może stanowić samodzielnej podstawy podejmowanych działań.
Otrzymują:
1. Adresat
2. Przewodniczący Rady – do wiadomości
3. a/a