potencjalne skutki Brexitu
Transkrypt
potencjalne skutki Brexitu
Dziennik Ekonomiczny Analizy Makroekonomiczne 24 czerwca 2016 Brexit Temat dnia: Brexit Po obliczeniu głosów ze wszystkich okręgów wyborczych wynika, że we wczorajszym referendum w sprawie przyszłości Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej zwyciężyli zwolennicy Brexitu – 51,9% wyborców opowiedziało się za Brexitem, zaś 48,1% za pozostaniem w Unii Europejskiej. Pierwszym skutkiem wyniku na „tak” w referendum ws. Brexitu jest gwałtownie podwyższona awersja do ryzyka i zmienność na rynkach finansowych, w tym wyraźne osłabienie PLN (szczególnie wobec USD i CHF) oraz wzrost rentowności obligacji skarbowych. W celu stabilizacji notowań złotego Ministerstwo Finansów może się zdecydować na sprzedaż większej części posiadanego zasobu obcych walut (ok. 7 mld EUR). Mniej prawdopodobne są interwencje NBP, o ile kurs EURPLN nie wzrośnie znacznie powyżej 4,50. Bank centralny może natomiast zasilać krajowy sektor bankowy w dodatkową płynność potrzebną do finansowania portfela kredytów walutowych. Za sprawą dużej niepewności co do przebiegu procesu wyjścia Wielkiej Brytanii z UE można też oczekiwać, że w najbliższym czasie pogorszą się wskaźniki koniunktury dla przedsiębiorstw i konsumentów zarówno w najważniejszych światowych gospodarkach (strefa euro i USA), jak i w naszym regionie, w tym w Polsce. W dłuższych horyzoncie (1-3 lat) Brexit może doprowadzić do obniżenia ścieżki wzrostu PKB w Polsce. Na kolejnych stronach przedstawiamy zaktualizowaną analizę skutków Brexitu dla polskiej gospodarki. W świetle Brexitu obecne policy-mix w Polsce (relatywnie konserwatywna polityka pieniężna połączona z wyraźną stymulacją fiskalną) staje się bardziej optymalne. Przegląd wydarzeń gospodarczych: POL: Za stabilizacją stóp przemawia zwiększona niepewność dotycząca krajowych i zewnętrznych uwarunkowań polityki pieniężnej. (minutes z posiedzenia RPP w czerwcu) [NBP, 2016-06-23] POL: Ekspansywna polityka fiskalna będzie tworzyła warunki do stopniowego zacieśniania polityki monetarnej. Argumenty za obniżką stóp NBP wygasają. (J. Żyżyński, członek RPP) [PAP/Bloomberg, 2016-06-23] Dziś w kalendarzu: 10:00 – wskaźnik Ifo w czerwcu (konsensus: 107,5 pkt. vs. 107,7 pkt. w maju). Główny Ekonomista Piotr Bujak [email protected] tel. 22 521 80 84 Zespół Analiz Makroekonomicznych [email protected] [email protected] Marcin Czaplicki Ekonomista tel. 22 521 54 50 Michał Rot Ekonomista tel. 22 580 34 22 Karolina Sędzimir Ekonomista tel. 22 521 81 28 2015 2016† Realny PKB (%) 3,6 3,5 Produkcja przemysł. (%) 4,9 6,1 Stopa bezrobocia (%) 9,8 8,9 Inflacja CPI (%) -0,9 -0,6 Inflacja bazowa (%) 0,3 -0,2 Podaż pieniądza M3 (%) 9,1 9,6 Saldo obrotów bieżących (%PKB) -0,1 -0,8 Deficyt fiskalny (%PKB)* -2,6 -2,6 Dług publiczny (%PKB)* 51,3 50,8 Stopa referencyjna (%) 1,50 1,50 4,26 4,40 Wykres dnia: Wyniki referendum w sprawie członkostwa Wlk. Brytanii w UE 52 51,9 % 51 50 49 ‡ 48,1 EUR-PLN 48 Źródło: GUS, NBP, MF, †Prognozy PKO BP (DAE); ‡Prognozy PKO BP (BSR); *ESA2010. 47 46 1| Źródło: FT, PKO Bank Polski. Pozostanie w UE Wyjście z UE Dziennik ekonomiczny 24.06.2016 Brexit – ile to może kosztować? Szacujemy, że bezpośrednie negatywne skutki Brexitu mogą kosztować polską gospodarkę potencjalnie do 1% PKB w pierwszym roku po maksymalnym wpływie Brexitu na brytyjską gospodarkę. Negatywne skutki byłyby głównie efektem zmian w handlu zagranicznym. Wielka Brytania jest ważnym partnerem handlowym polski (2. rynek eksportowy dla towarów i 3. dla usług). Szacujemy, że całkowity wpływ Brexitu poprzez spadek brytyjskiego popytu na polski eksport towarów i usług obniżyłby polskie PKB o 0,5pp (przy założeniu, że spadek brytyjskiego PKB o 1pp obniża tempo wzrostu polskiej gospodarki o 0,2pp). Wpływ kanału handlowego byłby jeszcze większy (o 0,1pp), gdyby przywrócone zostały bariery celne. Wprowadzenie potencjalnych ograniczeń w dostępie do brytyjskiego rynku usług mogłoby dodatkowo obniżyć polski eksport usług (ponad efekt popytowy), co obniżyłoby dynamikę polskiego PKB o 0,1-0,2pp. Negatywny wpływ Brexitu na polski eksport mógłby być ograniczony przez jego reorientację na inne rynki, ale byłoby to utrudnione przez prawdopodobne pogorszenie koniunktury w strefie euro na skutek Brexitu. Prawdopodobne ograniczenie migracji również mogłoby obniżyć dynamikę polskiego PKB z uwagi na spadek transferów zarobkowych, ale ten wpływ nie będzie duży. Z drugiej strony, ewentualne powroty Polaków z Wlk. Brytanii łagodziłyby rosnące niedobory krajowej podaży pracy. Brexit może kosztować Polskę dodatkowe 0,1% PKB rocznie z uwagi na utratę środków unijnych w obecnej perspektywie finansowej UE do 2020 r. (przyjmując brak wyrównania straty z tytułu utraty kontrybucji netto Wielkiej Brytanii do budżetu UE). Jednocześnie, Brexit zwiększa prawdopodobieństwo znacznego ograniczenia środków dla Polski w kolejnej perspektywie finansowej po 2020 r. Nasze bazowe szacunki dotyczące skutków Brexitu dla Polski mogą wydawać się umiarkowane. Dużo bardziej negatywne skutki (aczkolwiek trudne do skwantyfikowania) dla perspektyw polskiego wzrostu mógłby mieć proces dezintegracji UE, prowadzący do utraty korzyści z napływu środków z UE oraz swobody przepływu towarów, usług i osób. Krótkoterminowe koszty Brexitu dla Polski 0,00 % PKB -0,05 -0,10 -0,15 -0,20 -0,25 -0,30 -0,35 -0,40 -0,45 -0,50 Handel (popyt) Źródło: PKO Bank Polski. 2| Handel (dostępność rynku usług) Handel (cła) Budżet UE Migracje Handel towarami Wlk. Brytanii z UE (1) % eksportu/importu Wlk. Brytanii 60 % eksportu/importu Wlk. Brytanii prawa oś Eksport Wlk. Brytanii do 53,3 50 Import Wlk. Brytanii z 44,3 16 14 12 40 10 30 8 20 6 4,2 4 2,6 2,0 1,2 10 0 2 0 EU GER FRA ITA ESP CEE POL HUN CZE ROM Źródło: Eurostat, PKO Bank Polski. Handel towarami Wlk. Brytanii z UE (2) 8 7 Eksport do Wlk. Brytanii % eksportu/importu kraju/regionu Import z Wlk. Brytanii 6,8 6,5 5,5 6 5 4 3,9 2,6 3 2,9 2 1 0 EU GER FRA ITA ESP Źródło: Eurostat, PKO Bank Polski. CEE POL HUN CZE ROM Dziennik ekonomiczny 24.06.2016 Zgodnie z Traktatem z Lizbony (art. 50) każde państwo członkowskie może zadecydować o opuszczeniu Unii. Jeżeli inaczej nie postanowiono, procedura wyjścia trwa do 2 lat od momentu notyfikacji Komisji Europejskiej przez opuszczającego UE. Po notyfikacji następują negocjacje, których wyniki są akceptowane przez Parlament i Radę Europejską kwalifikowaną większością głosów. Relacje handlowe Wlk. Brytanii z UE – a w szczególności z regionem Europy Środkowej (CEE) - są asymetryczne, gdyż Wlk. Brytania jest bardziej istotnym źródłem wartości dodanej (PKB) dla krajów UE (i regionu CEE) niż vice versa. Udział regionu CEE w eksporcie Wlk. Brytanii nie przekracza 3,0%, ale udział Wlk. Brytanii w eksporcie krajów CEE to ponad 5,0%. Powiązania handlowe Wlk. Brytanii, mierzone przy pomocy indeksu intensywności wymiany handlowej (por. Tabela w załączniku 1), są najsilniejsze z krajami sąsiadującymi z Wlk. Brytanią (Francja, Irlandia, Belgia, Holandia). Wartość dodana (PKB) Wlk. Brytanii uzyskana z handlu z resztą UE (8,8% PKB ogółem) jest niższa od tej uzyskanej z wymiany handlowej z krajami spoza UE (14,0% PKB). Jednocześnie PKB krajów CEE w większym stopniu zależy od popytu z Wlk. Brytanii, gdyż zajmuje ona kluczowe miejsca wśród najważniejszych partnerów handlowych Czech, Polski i Węgier (z ok. 2% udziałem w PKB). Głównym kanałem wpływu Brexitu na Polskę jest kanał wymiany handlowej. Szacujemy, że słabsze obroty w handlu zagranicznym mogą zredukować dynamikę PKB w Polsce o 0,5pp (zakładając, że spadek dynamiki PKB w Wlk. Brytanii o 1pp obniża dynamikę PKB w Polsce o 0,2pp, por. tabela str. 7, przy czym handel ten będzie nadal uregulowany w ramach międzynarodowych porozumień, np. WTO lub na podobnych zasadach jak w przypadku Norwegii lub Szwajcarii). Wlk. Brytania jest 2. partnerem handlowym Polski (za Niemcami) w rankingu wg eksportowanej wartości dodanej brutto (ma 2,0% udział w polskiej wartości dodanej brutto vs. Niemcy z 5,0% udziałem). Wpływ relacji handlowych może być jeszcze większy w przypadku wprowadzenia barier celnych, co może kosztować polskie firmy do 0,1% PKB. Branże motoryzacyjna, skórzana, tytoniowa, produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych, wyrobów z pozostałych surowców mineralnych oraz spożywcza są najbardziej eksponowane na potencjalne zmiany taryf celnych (por. wykres poniżej). Zakładając zasadę wzajemności w relacjach międzynarodowych, Ekspozycja branż* na potencjalne zmiany taryf importowych 16 14 Udział eksportu do Wlk. Brytanii w przychodachbranży, % Elektronika 12 Motoryzacja Meblarski 10 8 Drzewny Sprzęt elektryczny Prod. mineralne Petrochemiczny Maszynowy Tworzywa Spoż. Metalurgia sztuczne 4 Metale Chemiczny Tekstylny Skórzany Inne środki transp. 2 6 Napoje 0 0,00 0,05 0,10 0,15 0,20 Źródło: Eurostat, PKO Bank Polski. *Symulacja statyczna, nazwy PKD uproszczone. 3| Redukcja ROS (pp) Tytoniowy Odzieżowy 0,25 0,30 0,35 0,40 Dekompozycja wartości dodanej Wlk. Brytanii (PKB) według źródeł popytu finalnego* Źródła wartości dodanej % Krajowe 77,2 Zagraniczne, z tego:: 22,8 UE 8,8 Pozostałe kraje 14,0 Źródło: PKO Global Macro Paper #2, PKO Bank Polski. Por. tabela w załączniku 2. Popyt Wlk. Brytanii na wartość dodaną (PKB) wytworzoną w regionie CEE 2,5 % ogółem 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 CZ PL HU SK RO Źródło: PKO Global Macro Paper #2, PKO Bank Polski. Por. tabela w załączniku 2 Dziennik ekonomiczny 24.06.2016 wprowadzenie przez Wlk. Brytanię w handlu z UE efektywnych stawek celnych stosowanych na import do UE, może ceteris paribus, zredukować rentowność sprzedaży motoryzacji (o 0,36pp), branży skórzanej (o 0,2pp), tytoniowej i wyr. z gumy i tworzyw sztucznych (o 0,17pp), produktów z pozostałych surowców mineralnych (0,16pp) i spożywczej (0,15pp). Eksport z Polski do Wlk. Brytanii 14 12 6,8 6,4 6,2 8 Wstąpienie do UE 6 6,0 5,8 5,6 4 5,4 2 5,2 0 5,0 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 Źródło: Eurostat, PKO Bank Polski. P o p arcie dla większej liczb y decyzji na szczeb lu UE Poparcie dla podejmowania decyzji na szczeblu UE* vs. HDI^ Ewentualne ograniczenia w dostępie do rynku usług mogą dodatkowo pogorszyć polski eksport usług – głównie transportowych – obniżając dynamikę polskiego PKB o kolejne 0,1-0,2% PKB. Eksport usług stanowi 18,2% wartości eksportu Polski ogółem (2015) i jest głównym czynnikiem poprawiającym wynik rachunku obrotów bieżących (nadwyżka w handlu usługami przekroczyła 2,0% PKB w 2015 r.). Eksport usług do Wlk. Brytanii (#3 na liście partnerów w handlu usługami) wynosi 0,5% PKB i jest skoncentrowany w dwóch branżach: transportowej i usług biznesowych (głównie outsourcing). Biorąc pod uwagę, że centra usług są zlokalizowane w Polsce oraz, że świadczą usługi na odległość, transport lądowy wydaje się być najbardziej eksponowany na potencjalny Brexit. Warto jednak zauważyć, że nawet obecne regulacje UE nie eliminują protekcjonizmu w transporcie lądowym (ostatnie przypadki Niemiec i Francji, próbujących ograniczyć dostęp do ich rynków usług transportu drogowego). 80 % 70 60 RO HR PT BG ES LT CY PL MT HU LV 50 BE IT LU SI FR IE CZ 40 20 0,77 0,85 0,89 Źródło: The Eurobarometer 83, ONZ, PKO Bank Polski. *% respondentów w pełni zgadzających się ze stwierdzeniem, iż „więcej decyzji powinno być podejmowanych na szczeblu UE”, HDI - Human Development Index. Budownictwo Uszlachetnianie IT 10 Podróże 5 Usł. biznesowe Transport lądowy 0 GER SWI UK Źródło: NBP, PKO Bank Polski. 4| HOL USA FRA CZE RUS UKR SWE 0,93 Human Development Index Naprawy 15 UK SE 0,81 Transport lotniczy 20 DE DK AT FI 30 % eksportu usług z Polski ogółem do krajów UE Finansowe 25 NL EE EL SK Ekspozycja eksportu usług z Polski na handel z UE % ogółem 7,0 6,6 Prawdopodobne ograniczenia migracji obniżyłyby transfery dochodów od emigrantów, ale wpływ ten nie powinien być znaczący. Wlk. Brytania jest #1 na liście docelowych krajów emigracji z Polski. Liczba Polaków (wg GUS) przebywających tam jest bliska 700 tys. (30% wszystkich migrantów). Wlk. Brytania może administracyjnie ograniczyć nową migrację w przypadku Brexitu (wizy, ograniczone przywileje socjalne), ale mniej prawdopodobne wydaje się ograniczenie możliwości kontynuowania pobytu i pracy dla większości obecnie przebywających w Wlk. Brytanii imigrantów z Polski. W przypadku masowego powrotu Polaków z Wlk. Brytanii do kraju pozytywnym skutkiem Brexitu byłoby złagodzenie nasilających się napięć na polskim rynku i osłabienie znaczenia bariery wzrostu gospodarki, jaką staje się niedobór podaży pracy i możliwy wzrost kosztów pracy. 30 % Udział w eksporcie ogółem Polski (P) 10 Osłabienie brytyjskiego popytu oraz redukcja rentowności eksportu do Wlk. Brytanii może wywołać dostosowania w kierunkach handlu. To odwróciłoby trend wzrostu udziału Wlk. Brytanii w polskim eksporcie. (por. wykres). Eksport usług z Polski wg krajów Eksport z Polski do Wlk. Brytanii (L) mld EUR 0 10 20 30 Dziennik ekonomiczny 24.06.2016 Kanałem, którym Brexit może kosztować Polskę do 0,1% PKB rocznie jest ewentualne ograniczenie napływu funduszy UE (zakładając, że nie będzie kompensacji brakującego wkładu Wlk. Brytanii do budżetu UE). Polska ma być jednym z największych beneficjentów budżetu na lata 2014-2020, a napływ brutto środków do Polski ma sięgnąć 2,1% PKB funduszy spójności (vs. 2,7% PKB w l. 2007-2013) oraz 3,2% PKB dla wszystkich transferów (vs. 3,8% PKB w latach 2007-2013). Biorąc pod uwagę, że Wlk. Brytania jest trzecim co do wielkości płatnikiem netto do budżetu UE (nawet mimo specjalnego rabatu), brak wkładu Wlk. Brytanii do wspólnotowego budżetu wywołać może debatę na temat źródeł finansowania perspektywy finansowej UE 2014-2020, ale biorąc pod uwagę fakt, że proces wychodzenia Wlk. Brytanii z UE zajmie co najmniej 2 lata prawdopodobieństwo redukcji środków unijnych dla Polski przed 2019 r. jest ograniczone. Na skutek Brexitu mocno rośnie natomiast prawdopodobieństwo znacznego ograniczenia środków dla Polski w kolejnych unijnym budżecie na lata 2021-2027. Przy wzroście popularności ruchów prawicowych skłonność społeczeństw UE (w szczególności bogatych) do dalszej integracji (i redystrybucji środków do nowych, biedniejszych krajów członkowskich) wyraźnie traci poparcie. Redukcja redystrybucji środków przez budżet UE oznaczałaby dodatkową presję na zmianę modelu wzrostu gospodarczego w Polsce (oprócz starzejącego się społeczeństwa i obniżającego się tempa wzrostu potencjalnego). Nasze bazowe szacunki dotyczące skutków Brexitu dla Polski mogą wydawać się umiarkowane. Dużo bardziej negatywne skutki (aczkolwiek trudne do skwantyfikowania) dla perspektyw polskiego wzrostu może mieć proces dezintegracji UE. Może być on zapoczątkowany przez odejście Wielkiej Brytanii z UE, prowadząc do utraty przez Polskę korzyści z napływu środków z UE oraz swobody przepływu towarów, usług i ludzi. Silne antyunijne ruchy występują m.in. w takich ważnych krajów UE i strefy euro jak Francja, Włochy i Holandia. Lider holenderskiej Partii Wolności, Geert Wilders, krótko po ogłoszeniu wstępnych wyników referendum w Wlk. Brytanii wezwał już do przeprowadzenia podobnego referendum w Holandii. Kraje docelowe migracji z Polski* 700 % PKB kraju (2014-2020) 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 BG LT HU LV HR RO PL EE SK Popracie dla prawicowych partii w Europie PiS (PL) Sweden Democrats National Front (FR) 45 40 PVV (NL) Northern League (IT) AfD (DE) % 35 30 25 20 15 10 5 0 mar 10 mar 11 mar 12 mar 13 mar 14 mar 15 Źródło: The Economist. tys., r/r 200 600 150 500 100 400 50 300 200 0 100 -50 -100 0 UK GER IRE HOL ITA NOR FRA BEL SWE AUT Źródło: GUS, PKO Bank Polski. *stan na koniec 2014. 5| EL Źródło: Komisja Europejska, PKO Bank Polski. *prognoza. Dynamika polskiej migracji do Wlk. Brytanii 250 tys. Napływ brutto środków z UE w latach 2014-2020* 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Dziennik ekonomiczny 24.06.2016 Załącznik 1. Indeks intensywności wymiany handlowej* Indeks intensywności wymiany handlowej - istotność kraju docelowego (kolumna) w eksporcie danego kraju (wiersz) AUS AUT BEL BGR BRA CAN CHN CYP CZE DEU DNK ESP EST FIN FRA GBR GRC HUN IDN IND IRL ITA JPN KOR LTU LUX LVA MEX MLT NLD POL PRT ROU RUS SVK SVN SWE TUR UKR USA AUS na 1,7 1,6 0,9 1,2 1,5 2,2 1,9 1,5 1,8 1,8 1,7 1,2 1,8 1,7 2,0 1,6 1,5 2,4 1,8 1,8 1,9 2,2 2,2 0,9 1,2 0,9 1,3 1,2 1,6 1,4 1,2 0,8 0,3 1,5 1,4 1,9 1,4 0,5 2,2 AUT BEL BGR BRA 0,4 1,2 1,5 1,5 na 1,8 2,4 1,7 2,0 na 2,0 1,9 2,3 2,3 na 0,8 0,8 1,8 1,7 na 0,7 1,5 1,0 1,5 1,0 1,5 1,5 2,1 1,8 1,5 2,5 2,0 2,7 2,0 2,5 1,3 2,7 2,2 2,2 1,9 1,8 1,8 1,8 1,8 1,9 2,1 2,5 2,0 1,5 2,0 2,0 1,3 1,8 2,1 1,7 1,9 1,9 2,5 2,0 1,9 1,7 2,3 1,9 1,8 1,8 1,7 3,5 1,1 2,8 1,9 2,8 1,4 0,4 1,5 1,4 1,9 1,1 1,9 1,6 2,3 1,6 2,8 1,6 1,4 2,3 2,2 2,4 2,0 1,2 1,6 0,8 1,8 1,2 1,3 1,1 2,1 1,5 1,8 2,1 0,9 2,2 2,8 2,0 1,4 1,6 1,7 2,1 0,8 0,6 1,3 0,7 2,0 1,3 1,0 1,8 1,0 2,1 2,7 2,0 1,7 2,3 2,0 2,4 1,3 1,8 2,1 1,9 2,1 2,4 1,9 3,3 1,6 0,8 1,9 2,2 1,6 2,8 1,8 2,5 1,1 3,0 1,7 2,6 1,2 1,9 2,3 1,7 1,8 1,9 1,9 2,9 1,6 2,0 1,5 2,8 1,2 1,4 2,0 1,1 2,3 CAN 1,3 1,5 1,3 0,9 1,6 na 1,7 0,9 0,8 1,5 1,4 1,3 1,4 1,7 1,4 1,7 1,3 1,0 1,2 1,4 1,5 1,5 1,7 1,5 1,4 1,6 0,8 2,0 1,5 1,4 1,4 1,3 1,1 0,7 1,0 1,0 1,4 1,4 0,7 2,9 CHN 2,6 1,5 1,4 1,5 2,3 1,6 na 1,5 1,1 1,9 1,5 1,3 1,1 1,7 1,7 1,8 1,1 1,4 2,1 1,7 1,3 1,5 2,3 2,5 0,7 1,3 1,1 1,3 0,9 1,3 1,1 1,3 1,1 2,0 1,4 0,9 1,6 1,3 1,8 2,0 CYP 0,3 2,0 2,0 2,8 1,5 1,4 1,8 na 2,0 1,9 1,9 2,3 2,3 1,6 2,2 2,3 3,9 1,9 1,0 1,4 1,5 2,2 1,8 0,9 1,7 1,7 2,7 0,5 2,1 2,2 2,4 1,9 2,2 2,3 2,2 2,1 1,7 -0,6 2,9 1,2 CZE DEU DNK 0,8 0,9 0,9 2,6 2,7 2,0 2,0 2,4 2,1 2,3 2,3 1,9 0,5 1,7 1,6 0,5 1,0 1,0 1,6 1,7 1,7 2,1 1,6 1,9 na 2,7 2,3 2,6 na 2,4 1,9 2,4 na 2,0 2,2 1,9 1,7 1,8 2,6 1,8 2,3 2,5 2,0 2,4 2,0 1,9 2,2 2,2 1,9 2,0 1,8 2,7 2,6 2,1 0,8 1,4 1,4 1,2 1,6 1,6 1,8 2,0 2,1 2,2 2,3 2,1 1,3 1,6 1,1 1,6 1,3 1,8 2,1 2,1 2,6 2,1 2,6 2,2 2,2 2,0 2,8 0,9 1,2 0,8 1,4 2,1 1,6 2,3 2,6 2,4 2,9 2,6 2,4 1,9 2,3 2,1 2,5 2,5 1,9 2,0 1,9 2,0 3,2 2,5 2,2 2,5 2,5 2,3 2,0 2,2 3,1 1,8 2,2 2,1 2,3 1,7 1,6 1,3 1,7 1,4 ESP EST 1,1 0,2 2,0 1,8 2,2 1,8 2,1 1,9 1,9 1,2 1,1 0,7 1,7 1,6 1,5 2,0 2,1 2,1 2,3 2,1 2,0 2,3 na 1,7 1,7 na 1,9 3,4 2,6 1,7 2,2 1,9 2,2 1,4 2,2 2,2 1,8 1,5 1,8 1,3 2,2 1,2 2,4 1,9 1,3 1,1 1,3 1,3 1,7 3,6 2,1 1,8 1,9 4,0 1,9 -0,2 1,7 -0,3 2,2 2,2 2,2 2,7 3,1 1,7 2,2 2,1 1,7 2,8 2,1 1,9 1,8 2,1 2,0 2,8 2,2 2,0 2,1 2,1 1,6 1,2 FIN FRA GBR 0,6 1,1 1,6 1,9 2,1 1,9 2,1 2,6 2,4 1,9 2,1 1,8 1,6 1,6 1,7 1,4 1,2 1,9 1,7 1,5 1,8 1,8 1,3 2,4 2,1 2,1 2,1 2,2 2,4 2,3 2,8 2,0 2,3 1,9 2,6 2,3 3,5 1,6 1,8 na 1,9 2,1 1,9 na 2,3 2,1 2,2 na 2,1 1,8 2,0 1,8 2,1 2,0 1,2 1,2 1,4 1,4 1,7 1,9 1,9 2,2 2,6 1,9 2,5 2,1 1,2 1,4 1,6 1,1 1,2 1,5 2,5 1,9 2,0 1,9 2,6 2,0 2,7 1,6 2,1 0,6 1,1 1,1 1,2 2,2 1,9 2,4 2,4 2,4 2,3 2,2 2,2 2,1 2,5 2,2 1,8 2,3 2,0 2,7 1,4 1,6 1,8 2,1 2,1 1,7 2,2 1,7 3,2 2,1 2,3 1,7 2,1 2,2 1,4 1,4 1,5 1,5 1,7 2,0 GRC 0,2 2,0 2,1 3,4 1,3 0,9 1,8 3,7 1,8 2,2 2,2 2,4 1,3 1,9 2,2 2,0 na 2,1 1,5 1,6 2,0 2,5 0,9 1,8 1,6 2,1 1,8 0,4 2,4 2,3 2,1 2,1 2,7 2,3 2,0 2,1 1,8 2,5 2,1 1,2 HUN 0,1 2,8 2,0 2,4 1,1 0,5 1,6 0,8 2,7 2,5 2,1 1,9 1,7 1,9 2,1 1,8 1,8 na 0,9 1,3 1,7 2,2 1,5 1,7 2,0 1,9 2,1 0,9 1,4 2,1 2,7 1,9 3,0 2,2 3,0 2,7 1,9 1,9 2,7 1,3 IDN 2,3 1,2 1,1 1,1 2,0 1,6 2,2 1,2 1,0 1,4 1,0 1,2 0,1 1,7 1,6 1,3 1,6 0,5 na 2,1 0,8 1,5 2,3 2,3 0,2 0,7 -0,1 0,5 1,8 1,2 0,8 0,7 0,8 1,3 -0,1 0,5 1,4 1,2 1,5 1,7 IND 2,3 1,4 2,1 1,1 2,1 1,6 2,1 1,7 1,3 1,7 1,2 1,4 1,3 1,6 1,6 1,9 1,1 1,0 2,6 na 1,2 1,6 1,8 2,1 0,6 1,2 0,9 1,6 1,7 1,4 1,2 1,1 1,3 1,7 0,4 1,3 1,7 1,3 2,3 1,9 IRL 0,7 1,7 2,0 1,9 1,5 1,4 1,5 1,7 1,8 2,0 2,2 2,0 1,6 1,7 2,1 3,1 1,5 1,7 1,0 1,7 na 1,8 1,8 1,3 1,8 1,9 1,7 1,2 1,8 2,3 1,9 2,0 1,7 1,2 1,6 1,6 2,1 1,8 1,5 2,1 ITA JPN KOR LTU LUX 1,0 2,7 2,5 0,0 -0,7 2,4 1,5 1,4 1,9 1,9 2,2 1,4 1,3 2,1 3,0 2,5 0,6 1,1 2,1 0,9 1,8 1,9 1,8 1,1 0,7 1,5 1,8 1,5 1,0 1,1 1,7 2,3 2,2 1,6 1,7 1,9 0,3 1,2 2,4 0,4 2,1 1,2 1,2 2,3 1,9 2,3 1,6 1,8 2,2 2,5 1,9 1,6 1,5 2,4 1,5 2,4 1,5 1,5 2,0 1,8 1,6 1,1 1,5 3,5 1,6 2,0 1,6 1,8 2,6 1,4 2,4 1,7 1,7 1,8 2,6 2,0 1,6 1,7 1,8 1,6 2,6 0,7 1,6 1,8 1,0 2,3 1,3 1,1 2,1 1,8 1,7 2,6 2,4 0,9 0,6 1,8 1,7 1,8 1,4 0,3 2,0 1,8 1,3 1,4 1,8 na 1,6 1,6 2,1 1,9 1,3 na 2,5 0,8 1,3 1,4 2,2 na 1,4 1,8 1,9 0,6 0,8 na 0,9 2,1 1,2 1,0 1,8 na 1,7 1,0 1,2 4,1 1,8 1,2 1,3 1,3 1,1 1,3 2,2 1,9 1,6 1,6 0,5 2,2 1,3 1,6 2,0 2,2 2,2 0,9 1,0 2,9 1,8 2,1 0,9 0,8 1,6 2,0 2,7 1,1 1,4 1,8 1,3 2,4 2,1 2,2 2,7 0,7 2,3 0,7 0,8 2,2 2,1 2,7 0,6 0,9 2,3 1,7 2,0 1,5 1,5 2,6 1,6 2,2 0,8 1,1 2,1 1,4 2,2 1,0 1,6 2,6 1,3 1,6 2,1 2,1 1,4 1,8 LVA 0,2 1,8 1,6 1,8 1,0 0,5 1,5 1,9 1,9 1,9 2,2 1,6 3,7 2,8 1,6 1,8 1,5 2,1 1,2 1,3 1,5 1,8 0,6 1,0 3,7 1,8 na 0,5 0,4 1,7 2,7 1,3 1,4 3,2 2,1 1,9 2,2 1,8 2,4 1,2 MEX 1,0 1,3 1,1 0,8 1,9 1,7 1,8 1,2 1,2 1,6 1,2 1,8 1,5 1,5 1,5 1,2 1,4 1,4 1,4 1,6 1,8 1,6 1,9 2,0 0,4 1,3 0,3 na 1,1 1,5 1,0 1,3 1,2 1,1 0,8 1,0 1,3 1,0 1,1 2,9 MLT 0,2 1,5 1,4 2,2 1,4 2,2 2,1 2,5 1,3 1,7 1,5 1,9 1,9 1,7 1,8 2,1 2,6 1,3 0,4 2,1 1,4 2,6 0,9 2,2 1,1 2,3 1,9 -0,1 na 1,7 1,6 2,1 1,6 2,8 1,3 1,3 1,9 2,8 0,4 1,7 NLD 1,3 1,7 2,5 1,8 2,2 1,3 1,9 1,6 1,9 2,3 2,0 2,0 1,8 2,2 2,1 2,3 1,6 1,9 1,8 1,8 2,0 1,8 1,7 1,4 2,1 2,2 1,8 1,2 1,5 na 2,1 2,1 1,9 2,6 1,9 1,7 2,2 1,8 1,8 1,9 POL 1,0 2,4 2,1 2,2 1,2 0,7 1,7 1,6 2,7 2,5 2,3 2,1 2,1 2,3 2,1 2,0 2,0 2,5 1,2 1,4 1,9 2,3 1,3 1,7 2,8 2,3 2,7 0,6 1,6 2,2 na 1,9 2,3 2,4 2,8 2,4 2,4 2,1 2,6 1,2 PRT ROU RUS 0,2 0,6 1,1 1,7 2,5 2,2 2,1 1,9 1,8 2,1 3,3 2,2 2,1 1,5 2,0 1,0 0,7 1,2 1,5 1,5 2,1 1,4 2,4 1,8 1,9 2,5 2,3 2,2 2,4 2,2 1,9 1,9 1,9 3,3 2,2 1,8 1,3 1,5 2,9 1,8 1,8 2,7 2,4 2,3 2,0 2,0 1,9 1,9 2,1 2,7 1,9 1,8 3,1 2,2 1,4 1,2 1,6 1,7 1,5 1,6 2,0 2,0 1,7 2,3 2,6 2,2 1,1 1,1 1,9 1,3 1,4 2,0 1,9 1,9 3,1 1,8 2,0 1,8 1,5 1,7 2,8 0,4 0,8 0,6 1,7 2,3 1,2 2,2 2,0 1,9 2,0 2,6 2,4 na 2,1 1,4 2,0 na 2,2 1,0 1,8 na 1,9 2,7 2,3 1,8 2,5 2,4 2,1 1,7 2,1 1,9 2,7 2,4 2,2 2,4 3,0 1,2 1,2 1,6 SVK -0,6 2,7 1,8 2,2 0,4 0,2 1,5 2,6 3,3 2,4 1,8 1,8 1,8 1,7 2,1 1,5 1,7 3,1 0,4 1,0 1,2 2,1 1,1 2,3 1,9 2,0 2,2 0,3 1,5 1,9 2,8 1,7 2,6 2,3 na 2,6 1,6 1,9 2,5 0,8 SVN 0,6 3,0 1,9 2,5 2,0 0,8 1,7 1,6 2,4 2,3 1,6 2,1 1,5 1,8 2,0 1,6 2,3 2,8 1,4 1,6 1,4 2,7 0,9 2,2 1,9 2,2 1,7 0,0 2,4 2,0 2,3 1,5 2,4 1,6 2,6 na 1,7 2,4 1,2 1,0 SWE 1,1 2,1 2,2 1,9 1,4 1,0 1,6 2,2 2,2 2,4 3,1 2,0 3,3 3,1 2,1 2,3 1,8 2,1 1,1 1,5 2,0 2,1 1,4 1,3 2,6 2,3 2,8 0,6 1,5 2,3 2,5 2,1 2,0 2,0 2,2 2,1 na 2,0 1,2 1,5 TUR UKR USA 1,2 1,2 1,5 1,9 2,1 1,7 2,1 1,7 1,6 2,9 2,5 1,1 1,7 1,4 2,0 1,3 1,0 2,8 1,9 1,9 2,1 0,6 2,2 1,4 2,0 2,3 1,3 2,2 2,1 1,8 1,9 1,9 1,6 2,3 1,6 1,6 2,0 2,5 1,6 2,0 2,1 1,7 2,1 1,8 1,7 2,0 1,6 2,0 3,0 2,4 1,4 2,2 2,8 1,5 1,9 1,8 1,9 2,2 1,6 2,0 1,6 1,2 2,3 2,3 2,0 1,8 1,4 1,2 2,2 2,0 1,3 2,0 1,8 3,1 1,5 2,0 1,5 1,4 2,1 2,4 1,0 0,9 0,2 2,8 1,8 1,5 1,6 2,0 1,8 1,6 2,1 2,8 1,3 1,9 1,2 1,6 2,6 2,6 1,2 2,4 2,9 1,2 2,0 2,2 1,2 1,9 2,4 1,2 2,0 1,7 1,7 na 2,6 1,5 2,8 na 1,0 1,8 1,4 na Źródło: World Bank, PKO Bank Polski. *Zaznaczone element tabeli oznaczają 10 krajów z najbardziej intensywnymi relacjami handlowymi dla danego kraju (wiersz). Indeks jest wyznaczany jako logarytm ilorazu udziału eksportu danego kraju (wiersz) skierowanego do partnera handlowego (kolumna) przez udział eksportu światowego skierowanego do kraju partnera handlowego. 6| Dziennik ekonomiczny 24.06.2016 Załącznik 2. Wartość dodana w wybranych krajach wg źródeł popytu finalnego Podział wartości dodanej wytwarzanej w danym kraju na części przeznaczone do zaspokojenia popytu finalnego w poszczególnych państwach (2011) AUS AUT BEL BGR BRA CAN CHN CYP CZE DEU DNK ESP EST FIN FRA GBR GRC HUN IDN IND IRL ITA JPN KOR LTU LUX LVA MEX MLT NLD POL PRT ROU RUS SVK SVN SWE TUR TWN USA RoW AUS AUT BEL BGR BRA CAN CHN CYP CZE DEU DNK ESP EST FIN FRA GBR GRC HUN IDN IND IRL ITA JPN KOR LTU LUX LVA MEX MLT NLD POL PRT ROU RUS SVK SVN SWE TUR TWN USA RoW 80,6 0,3 0,4 0,2 0,1 0,2 0,7 0,1 0,4 0,4 0,4 0,2 0,3 0,4 0,2 0,5 0,1 0,3 0,9 0,3 0,7 0,3 0,3 0,6 0,3 0,3 0,1 0,2 0,2 0,4 0,2 0,1 0,1 0,3 0,2 0,2 0,6 0,1 0,9 0,2 0,5 0,1 66,3 0,4 0,7 0,1 0,1 0,1 0,1 1,8 1,0 0,2 0,2 0,3 0,2 0,1 0,2 0,0 1,7 0,1 0,1 0,3 0,3 0,0 0,1 0,3 0,6 0,3 0,0 0,3 0,4 0,5 0,2 0,6 0,2 1,6 1,6 0,3 0,2 0,2 0,0 0,2 0,1 0,4 61,8 0,7 0,1 0,2 0,1 0,1 0,8 0,7 0,3 0,3 0,5 0,4 0,6 0,5 0,1 0,5 0,2 0,2 0,9 0,3 0,1 0,2 0,5 3,1 0,2 0,1 0,5 2,0 0,5 0,3 0,3 0,3 0,5 0,4 0,6 0,3 0,2 0,1 0,2 0,0 0,1 0,1 67,6 0,0 0,0 0,0 0,3 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,3 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,1 0,1 0,0 0,0 0,2 0,1 0,1 0,0 0,4 0,1 0,2 0,2 0,0 0,2 0,0 0,0 0,0 0,2 0,8 0,8 0,2 89,0 0,5 0,4 0,1 0,3 0,6 0,3 0,2 0,3 0,6 0,4 0,4 0,1 0,4 0,2 0,2 0,3 0,4 0,2 0,7 0,1 0,4 0,1 0,3 1,0 0,4 0,2 0,8 0,2 0,3 0,3 0,2 0,5 0,2 0,6 0,2 0,7 0,4 0,4 0,5 0,2 0,3 75,9 0,6 0,1 0,5 0,5 0,4 0,2 0,3 0,4 0,3 0,7 0,1 0,4 0,3 0,4 1,3 0,3 0,2 0,6 0,3 0,4 0,2 1,2 0,3 0,4 0,3 0,2 0,4 0,3 0,4 0,3 0,5 0,2 1,1 1,1 0,4 5,4 2,4 2,1 1,1 1,3 1,7 78,8 0,6 1,5 2,7 1,7 0,5 1,3 2,9 1,1 1,2 0,4 2,0 3,1 0,9 2,1 1,3 2,2 6,5 0,7 1,9 0,9 0,7 2,1 2,4 1,1 0,5 0,7 2,7 1,7 1,2 2,4 0,6 9,6 1,0 3,4 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 84,6 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 0,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,6 0,3 0,3 0,0 0,0 0,1 0,1 58,9 0,4 0,2 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,0 0,7 0,1 0,0 0,3 0,1 0,0 0,1 0,1 0,4 0,1 0,0 0,2 0,2 0,8 0,1 0,2 0,1 2,6 0,5 0,2 0,1 0,1 0,0 0,1 0,5 5,6 4,1 2,7 0,8 0,7 1,2 0,6 7,9 69,0 2,9 1,7 2,0 1,9 1,8 2,3 0,5 6,2 1,0 0,8 3,4 2,0 0,4 1,4 2,4 4,7 1,6 0,6 3,2 5,2 5,0 1,4 2,3 1,3 5,4 5,0 2,2 1,9 1,5 0,5 1,2 0,1 0,1 0,3 0,1 0,0 0,0 0,1 0,1 0,3 0,3 69,0 0,1 0,7 0,3 0,1 0,2 0,0 0,2 0,1 0,1 0,3 0,1 0,0 0,1 0,5 0,2 0,5 0,0 0,2 0,6 0,3 0,1 0,1 0,2 0,2 0,2 1,1 0,1 0,1 0,0 0,1 0,1 0,7 1,5 0,8 0,2 0,2 0,3 0,1 1,0 1,0 0,7 82,0 0,4 0,6 1,0 0,6 0,1 2,0 0,3 0,2 1,7 0,9 0,1 0,3 0,5 0,7 0,3 0,4 0,8 1,5 0,8 3,0 0,7 0,7 1,1 0,6 0,6 0,5 0,4 0,2 0,6 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 63,0 0,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,3 0,0 0,7 0,0 0,1 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,2 0,3 0,1 0,1 0,1 0,1 0,0 0,2 0,2 0,6 0,1 4,7 73,2 0,1 0,1 0,0 0,2 0,0 0,1 0,2 0,1 0,0 0,1 0,4 0,2 0,6 0,0 0,2 0,4 0,2 0,1 0,1 0,4 0,2 0,1 1,1 0,1 0,1 0,0 0,1 0,3 1,3 3,8 1,4 0,3 0,4 0,6 0,2 2,2 2,2 1,1 2,1 1,0 0,9 82,8 1,3 0,2 2,0 0,4 0,4 2,1 1,6 0,2 0,7 1,2 3,8 0,6 0,4 1,7 2,4 1,7 1,7 1,2 1,4 2,0 1,9 1,2 0,9 0,7 0,3 0,9 0,6 1,2 2,9 0,8 0,3 0,8 0,7 0,8 2,2 1,8 2,5 1,1 1,1 1,2 1,1 77,2 0,3 2,0 0,5 0,8 5,8 0,9 0,3 0,7 1,0 1,2 0,9 0,2 4,9 3,7 2,0 1,0 0,8 0,8 1,7 0,9 1,6 0,9 0,9 0,5 0,8 0,0 0,2 0,3 1,6 0,1 0,1 0,1 1,6 0,2 0,2 0,2 0,2 0,1 0,1 0,1 0,1 88,8 0,2 0,1 0,0 0,1 0,3 0,0 0,3 0,1 0,2 0,1 0,1 0,3 0,3 0,1 0,1 0,2 0,3 0,2 0,2 0,1 0,3 0,1 0,0 0,1 0,0 0,6 0,2 0,2 0,0 0,0 0,0 0,1 0,7 0,3 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,0 55,2 0,0 0,0 0,1 0,1 0,0 0,1 0,1 0,3 0,1 0,0 0,1 0,3 0,4 0,0 0,4 0,3 1,4 0,7 0,1 0,1 0,1 0,0 0,1 0,5 0,1 0,3 0,2 0,1 0,1 0,4 0,1 0,1 0,2 0,2 0,1 0,1 0,2 0,1 0,1 0,1 0,3 78,3 0,2 0,2 0,1 0,2 0,7 0,1 0,2 0,1 0,1 0,1 0,2 0,1 0,0 0,1 0,2 0,1 0,1 0,2 0,1 0,6 0,1 0,5 0,5 0,3 0,8 0,2 0,1 0,4 0,8 0,1 0,3 0,4 0,2 0,1 0,3 0,6 0,1 0,3 0,1 0,3 0,7 86,5 0,3 0,2 0,2 0,5 0,2 0,5 0,3 0,1 0,2 0,3 0,2 0,1 0,2 0,3 0,2 0,3 0,4 0,2 0,6 0,2 1,1 0,0 0,1 0,2 0,1 0,0 0,1 0,1 0,0 0,2 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,7 0,0 0,1 0,0 0,0 43,6 0,1 0,0 0,0 0,1 0,3 0,3 0,0 0,7 0,3 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,0 0,1 0,0 0,0 0,1 0,1 0,2 1,9 1,9 2,1 0,3 0,3 0,5 0,3 1,7 1,6 0,8 1,3 0,8 0,7 1,1 0,8 0,3 2,1 0,5 0,3 1,7 80,2 0,1 0,7 0,8 1,9 0,5 0,2 2,0 2,2 1,5 0,8 1,9 2,4 2,0 2,8 0,8 1,0 0,6 0,2 0,9 2,9 0,6 0,6 0,3 0,4 0,8 1,8 0,2 0,4 0,6 0,7 0,2 0,7 0,8 0,4 0,5 0,2 0,7 3,2 0,5 1,1 0,5 87,7 2,5 0,4 0,7 0,4 0,3 1,7 0,6 0,3 0,2 0,3 1,4 0,3 0,3 0,7 0,2 2,6 0,5 2,2 1,1 0,3 0,3 0,3 0,1 0,3 0,8 0,1 0,3 0,4 0,3 0,1 0,2 0,4 0,2 0,2 0,1 1,0 1,1 0,2 0,4 0,2 0,5 67,7 0,2 0,3 0,1 0,1 3,0 0,4 0,2 0,1 0,2 0,5 0,2 0,3 0,5 0,1 0,8 0,3 0,8 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,1 0,0 1,2 0,1 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 66,7 0,0 1,8 0,0 0,2 0,1 0,3 0,0 0,0 0,2 0,1 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,1 0,0 0,0 0,1 0,0 0,1 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 40,6 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,1 0,0 1,7 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 1,5 0,0 70,9 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,1 0,1 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,2 0,2 0,1 0,2 0,6 0,3 0,0 0,2 0,3 0,2 0,2 0,1 0,2 0,1 0,2 0,1 0,2 0,2 0,1 0,4 0,2 0,2 0,6 0,1 0,2 0,1 79,9 0,5 0,2 0,1 0,1 0,1 0,2 0,1 0,2 0,2 0,1 0,6 0,7 0,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 61,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,4 2,4 0,3 0,2 0,2 0,3 0,1 0,9 0,9 0,8 0,4 0,7 0,5 0,3 0,8 0,1 0,6 0,2 0,4 0,9 0,3 0,1 0,2 0,6 0,8 0,5 0,1 0,3 62,0 0,7 0,3 0,3 0,4 0,8 0,3 0,7 0,2 0,3 0,2 0,3 0,1 0,5 0,5 0,5 0,1 0,1 0,2 0,2 1,5 0,7 0,5 0,3 0,4 0,4 0,2 0,3 0,1 1,1 0,1 0,1 0,3 0,3 0,1 0,3 0,9 0,6 0,4 0,1 0,5 0,5 70,6 0,2 0,3 0,6 1,5 0,7 0,4 0,3 0,2 0,1 0,2 0,0 0,1 0,3 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 0,2 0,2 0,1 1,0 0,1 0,1 0,1 0,1 0,0 0,2 0,0 0,0 0,2 0,1 0,0 0,0 0,1 0,3 0,0 0,0 0,2 0,3 0,1 82,3 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,5 0,2 1,6 0,0 0,0 0,0 0,2 0,5 0,2 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 1,7 0,0 0,0 0,2 0,2 0,0 0,0 0,1 0,1 0,1 0,0 0,6 0,2 0,4 0,1 77,4 0,2 0,6 0,5 0,1 0,3 0,1 0,0 0,1 0,2 0,8 0,6 1,8 0,2 0,2 0,7 0,8 1,8 1,0 0,6 0,4 3,1 1,3 0,4 0,4 0,2 1,5 0,3 0,2 0,5 0,8 0,3 1,3 3,7 0,6 2,1 0,1 0,5 0,7 1,8 0,4 0,9 73,5 2,4 1,6 0,8 1,1 0,5 0,1 0,6 0,0 0,2 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 1,7 0,1 0,1 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,5 0,0 0,0 0,1 0,1 0,0 0,1 0,1 0,1 0,0 0,0 0,4 0,1 0,3 0,0 0,1 0,1 63,5 0,2 0,1 0,0 0,1 0,0 0,1 0,0 0,2 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,2 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,1 0,0 0,1 66,8 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,3 0,7 0,2 0,1 0,1 0,1 0,1 0,5 0,5 2,0 0,2 2,9 1,6 0,2 0,3 0,0 0,5 0,1 0,2 0,5 0,2 0,0 0,2 0,9 0,3 0,9 0,0 0,2 0,6 0,6 0,2 0,2 0,3 0,6 0,3 67,6 0,2 0,2 0,1 0,2 0,1 0,5 0,7 2,8 0,1 0,1 0,4 0,3 0,6 0,5 0,2 0,5 0,3 0,3 0,3 0,4 0,3 0,8 0,3 0,3 0,2 0,5 0,1 0,6 0,4 0,5 0,3 0,1 0,4 0,4 0,6 0,3 1,0 0,4 0,7 0,5 0,3 84,0 0,3 0,1 0,4 0,4 0,2 0,2 0,1 0,1 0,1 0,2 0,0 0,1 0,2 0,1 0,0 0,1 0,1 0,1 0,2 0,1 0,2 0,4 0,1 0,2 0,1 0,4 0,3 0,1 0,1 0,1 0,0 0,1 0,3 0,1 0,0 0,1 0,2 0,1 0,1 0,2 0,0 62,7 0,1 0,3 1,8 2,7 3,5 1,5 1,5 13,0 4,6 0,6 2,6 3,2 2,7 1,8 2,0 2,8 1,7 3,4 0,7 2,5 2,1 3,2 12,0 1,9 2,0 4,3 1,3 2,5 1,2 11,5 3,4 3,3 1,7 1,5 1,0 2,6 1,6 1,7 3,4 1,0 7,4 90,5 4,3 3,3 8,6 6,3 8,9 3,4 2,6 4,8 7,3 7,1 7,4 9,5 3,8 8,8 6,1 4,4 5,7 6,4 10,9 5,1 3,1 17,5 4,8 3,9 7,6 12,8 30,7 12,5 2,8 7,2 6,5 5,8 3,7 7,0 6,4 5,0 8,5 10,0 4,3 6,1 2,6 78,2 Źródło: “How reliant are emerging markets on exports?”, PKO Global Macro Paper #2, PKO Bank Polski. *Uwaga: Każda kolumna sumuje się do 100%, tzn. łącznej wartości dodanej kraju w główce tabeli, a kraje w wierszach są ostatecznymi “użytkownikami” tej wartości dodanej, np. 2,0 na przecięciu POL (kolumna) i GBR (wiersz) oznacza, że popyt finalny z Wlk. Brytanii miał 2,0% udziału w wartości dodanej wytworzonej w Polsce. 7| Dziennik ekonomiczny 24.06.2016 Przegląd wydarzeń gospodarczych POL: Ekspansywna polityka fiskalna będzie tworzyła warunki do stopniowego zacieśniania polityki monetarnej. Argumenty za obniżką stóp NBP wygasają. „Wszystko to wymaga czasu, umożliwiając kontynuowanie podejścia wait-and-see w polityce pieniężnej”. (J. Żyżyński, członek RPP) [PAP/Bloomberg, 2016-06-23] POL: Stabilizacja stóp pozwala zachować przestrzeń do dostosowań w przypadku szoków wpływających negatywnie na koniunkturę i ceny. Za stabilizacją stóp przemawia zwiększona niepewność dotycząca krajowych i zewnętrznych uwarunkowań polityki pieniężnej. (minutes) [NBP, 2016-06-23] POL: Rząd w ciągu dwóch tygodni może podjąć decyzję odnośnie wyboru wariantu obniżki wieku emerytalnego. Ustawa mogłaby zostać uchwalona wczesną jesienią i wejść w życie w trakcie 2017 r. (H. Kowalczyk, szef Komitetu Stałego Rady Ministrów) [PAP, 2016-06-23] POL: Deficyt budżetu po maju wyniósł 13,483 mld zł, 24,6% planu rocznego. (MinFin) [PAP, 2016-06-23] POL: MSP chciałoby wykonać zaplanowane przychody z dywidend, ale bierze pod uwagę potrzeby inwestycyjne spółek. (D. Jackiewicz, minister skarbu) [PAP, 201606-23] POL: Minister skarbu D. Jackiewicz chciałby, by od 2017 r. nastąpiły zmiany w podatku miedziowym, ale zaznacza, że decyzja w tej sprawie należy do ministra finansów. [PAP, 2016-06-23] POL: W lipcu resort finansów zaprezentuje propozycje rozwiązań uszczelniających VAT m.in. w branży budowlanej czy elektronicznej. Resort rozważa opodatkowanie akcyzą e-papierosów. (W. Jasiński, wiceminister finansów) [PAP, 2016-06-22] POL: Postulowany przez rząd wzrost świadczeń emerytalno-rentowych w 2017 r. ma wynieść 0,88%. Rząd rozważa różne warianty dodatkowego wsparcia osób otrzymujących najniższe świadczenia emerytalno-rentowe. (M. Zieleniecki, wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej) [PAP, 2016-06-22] POL: Rząd rozważa różne „warianty alternatywne” w kwestii obniżenia wieku emerytalnego, poza prostą obniżką wieku do 60/65 lat zapisaną w prezydenckim projekcie ustawy. (M. Zieleniecki, wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej) [PAP, 2016-06-22] POL: Wartość inwestycji jednostek samorządu terytorialnego w 2016 r. spadnie do ok. 31 mld zł wobec 37 mld zł w 2015 r. Spadek inwestycji JST odpowiada za spowolnienie tempa wzrostu PKB o ok. 0,4 pkt. proc. (P. Borys, prezes Polskiego Funduszu Rozwoju) [PAP, 2016-06-22] POL: Różnica pomiędzy stopą inflacji a celem inflacyjnym RPP na poziomie 2,5% będzie w przyszłym roku mniejsza niż w roku ubiegłym oraz obecnym. (J. Osiatyński, członek RPP) [PAP, 2016-06-22] POL: NBP nie widzi żadnych sygnałów wyraźnego „odkotwiczenia” oczekiwań inflacyjnych. Wzrost gospodarczy w Polsce jest „absolutnie zadowalający” i blisko swojego potencjału. (A. Raczko, członek Zarządu NBP) [PAP, 2016-06-22] 8| Dziennik ekonomiczny 24.06.2016 Tygodniowy kalendarz makroekonomiczny Godz. Kraj Poprzednie dane Konsensus Odczyt/ PKO BP† Produkcja przemysłowa (maj) 14:00 POL 6,0% r/r 4,9% r/r 3,5% r/r Sprzedaż detaliczna (maj) 14:00 POL 3,2% r/r 3,6% r/r 2,2% r/r Inflacja PPI (maj) 14:00 POL -1,2% r/r -1,1% r/r -0,7% r/r Liczba pozwoleń na budowę domów (maj) Liczba rozpoczętych budów domów (maj) 14:30 USA 1,130 mln 1,150 mln 1,138 mln 14:30 USA 1,167 mln 1,169 mln 1,164 mln 14:00 HUN 0,90% 0,90% 0,90% Zgodnie ze swoją deklaracją sprzed miesiąca o zakończeniu cyklu obniżek stóp, MNB pozostawił parametry polityki pieniężnej bez zmian. Wskaźnik Komentarz Piątek, 17 czerwca Wzrost produkcji przemysłu i sprzedaży detalicznej osłabł wskutek zmiany efektów kalendarzowych z pozytywnych na negatywne w maju. W danych widoczne są pierwsze efekty programu 500+. Wzrost wskaźnika PPI wskutek wyższych cen w przetwórstwie przemysłowym (rafinacja ropy oraz efekt osłabienia PLN) i w górnictwie. Kontynuacja umiarkowanego wzrostu na rynku mieszkaniowym w USA. Wtorek, 21 czerwca Posiedzenie MNB Środa, 22 czerwca Pierwsza operacja TLTRO2 Sprzedaż domów na rynku wtórnym (maj) -- EMU -- -- -- Struktura i wielkość portfela kredytów banków wskazuje, że w ramach programu mogą pozyskać do 1,5 bln EUR (wyniki operacji zostaną ogłoszone w piątek). 16:00 USA 5,43 mln 5,54 mln 5,53 mln Ożywienie na rynku nieruchomości w USA jest kontynuowne. BBC podało ostateczne wyniki referendum w Wlk. Brytanii: 51,9% Brytyjczyków opowiedziało się za opuszczeniem UE, a 48,1% za pozostaniem we Wspólnocie. Czwartek, 23 czerwca Referendum ws. pozostania Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej -- UK -- -- -- PMI w przetwórstwie (cze., flash) 09:30 GER 52,1 pkt. 52,0 pkt. 54,4 pkt. PMI w przetwórstwie (cze., flash) 10:00 EMU 51,5pkt. 51,4 pkt. 52,6 pkt. Stopa bezrobocia rejestrowanego (maj) 10:00 POL 9,5% 9,1% 9,1% Wnioski o zasiłek dla bezrobotnych 14:30 USA 277 tys. 270 tys. 259 tys. Sprzedaż nowych domów (maj) 16:00 USA 586 tys. 560 tys. 551 tys. Ożywienie na rynku nieruchomości w USA jest kontynuowne. 10:00 GER 107,7 pkt. 107,5 pkt. -- Oczekiwane jest nieznaczne obniżenie wskaźnika koniunktury głównie przez korektę ocen przyszłej sytuacji firm. Wyraźna poprawa wskaźników koniunktury w przemyśle, pomimo obaw związanych z Brexitem. Utrzymanie spadkowego trendu bezrobocia na poziomie -1,6pp r/r w maju i kwietniu. Odczyty nadal poniżej poziomu 300 tys. sugerują, że rynek pracy w USA zbliża się do stanu „pełnego zatrudnienia”. Piątek, 24 czerwca Indeks Ifo (cze.) Źródło: GUS, NBP, Parkiet, PAP, Reuters, PKO Bank Polski. 9| Dziennik ekonomiczny 24.06.2016 Dane i prognozy makroekonomiczne 16-lut 16-mar Sfera realna PKB (% r/r) Popyt krajowy (% r/r) Spożycie indywidualne (% r/r) Inwestycje w środki trwałe (% r/r) Sprzedaż krajowa (% r/r)* Zapasy (pkt. proc.) Eksport netto (pkt. proc.) Produkcja przemysłowa (% r/r) Produkcja budow.-montażowa (% r/r) Sprzedaż detaliczna (% r/r) PKB (mld PLN) Rynek pracy Stopa bezrobocia rejestrowanego^(%) Zatrudnienie przedsiębiorstwa (% r/r) Płace przedsiębiorstwa (% r/r) Procesy inflacyjne Inflacja CPI (% r/r) Inflacja bazowa (% r/r) 15% średnia obcięta (% r/r) Inflacja PPI (% r/r) Agregaty monetarne^ Podaż pieniądza M3 (mld PLN) Podaż pieniądza M3 (% r/r) Podaż pieniądza M3 realnie (% r/r) Kredyty ogółem (mld PLN) Kredyty ogółem (% r/r) Depozyty ogółem (mld PLN) Depozyty ogółem (% r/r) Bilans płatniczy Rachunek obrotów bieżących (%PKB) Bilans handlowy (% PKB) Bezpośrednie inwestycje zagr. (%PKB) Polityka fiskalna Deficyt fiskalny (% PKB) Dług publiczny (% PKB) Polityka pieniężna Stopa referencyjna NBP^ (%) Stopa lombardowa^ (%) Stopa depozytowa^ (%) x WIBOR 3M ^ (%) x WIBOR 3M ^ realnie (%)** x Kursy walutowe^ EUR-PLN USD-PLN CHF-PLN EUR-USD 16-kwi 16-maj 2q15 3q15 4q15 1q16 2015 2016 x x x x x x x 6,7 -10,5 3,9 x x x x x x x x 0,7 -15,8 0,8 x x x x x x x x 6,0 -14,8 3,2 x x x x x x x x 3,5 -13,7 2,2 x 3,1 3,0 3,1 5,8 3,1 -0,1 0,2 3,9 2,4 1,4 431 3,4 3,0 3,1 4,4 2,9 0,1 0,4 4,3 0,5 0,3 437 4,3 4,5 3,0 4,4 4,4 0,1 -0,1 6,6 -1,5 3,0 508 3,0 4,1 3,2 -1,8 2,8 1,3 -0,9 3,0 -11,6 1,9 426 3,6 3,4 3,1 5,8 3,6 -0,2 0,3 4,9 2,8 0,9 1790 3,5 4,2 4,0 2,3 3,4 0,8 -0,5 4,3 x x 1869 10,3 2,5 3,9 10,0 2,7 3,3 9,5 2,8 4,6 9,1 2,8 4,1 10,2 1,0 3,1 9,7 1,0 3,6 9,8 1,2 3,4 10,0 2,5 3,7 9,8 1,3 3,5 8,9 2,7 4,1 -0,8 -0,1 -0,5 -1,4 -0,9 -0,2 -0,5 -1,7 -1,1 -0,4 -0,5 -1,2 -0,9 -0,4 -0,4 -0,7 -0,9 0,3 -0,2 -2,0 -0,7 0,4 0,0 -2,4 -0,6 0,2 -0,1 -1,6 -0,9 -0,2 -0,5 -1,5 -0,9 0,3 -0,1 -2,2 -0,6 -0,2 x -0,1 1158,9 10,1 10,9 1082,9 6,0 1077,0 9,9 1162,6 9,1 10,0 1080,4 4,6 1079,5 9,1 1178,3 11,6 12,7 1096,9 7,0 1088,4 11,6 1189,4 1078,9 1107,5 1155,4 1162,6 11,6 8,3 8,4 9,1 9,1 12,5 9,1 9,2 9,6 10,0 1095,8 1053,8 1070,2 1077,3 1080,4 5,3 7,6 7,4 7,0 4,6 1100,9 989,0 1026,1 1046,1 1079,5 12,0 5,8 7,6 7,6 9,1 1155,4 9,1 9,6 1077,3 7,0 1046,1 7,6 1265,8 9,6 9,1 1138,8 5,7 1126,2 7,7 -0,1 0,4 0,9 -0,4 0,4 0,7 -0,5 0,5 0,7 -0,6 0,4 0,6 -0,5 0,0 1,1 -0,4 -0,1 0,7 -0,2 0,5 0,7 -0,2 0,4 0,7 -0,2 0,5 0,7 -0,8 -0,2 1,4 x x x x x x x x x x x x x x x x -2,6 51,3 -2,6 50,7 1,50 2,50 0,50 1,68 2,38 1,50 2,50 0,50 1,67 2,57 1,50 2,50 0,50 1,67 2,77 1,50 2,50 0,50 1,68 2,68 1,50 2,50 0,50 1,72 2,62 1,50 2,50 0,50 1,73 2,43 1,50 2,50 0,50 1,73 2,23 1,50 2,50 0,50 1,67 2,57 1,50 2,50 0,50 1,73 2,23 1,50 2,50 0,50 1,72 1,12 4,36 3,99 3,99 1,09 4,27 3,78 3,90 1,14 4,41 3,87 4,02 1,14 4,38 3,94 3,97 1,11 4,19 3,77 4,02 1,12 4,24 3,78 3,88 1,13 4,26 3,90 3,94 1,09 4,27 3,78 3,90 1,14 4,26 3,90 3,94 1,09 4,40 4,31 4,11 1,02 Źródło: GUS, NBP, PKO Bank Polski, x prognoza PKO BP BSR, *popyt krajowy z wyłączeniem zapasów, **deflowane bieżącą stopą inflacji CPI; ^wartość na koniec okresu. 10| Dziennik ekonomiczny 24.06.2016 Polityka pieniężna Członkowie RPP Jastrzębiomierz* E. Gatnar - J. Osiatyński - G. Ancyparowicz - M. Chrzanowski - A. Glapiński - J. Kropiwnicki - Ł. Hardt - K. Zubelewicz - E. Łon - J. Żyżyński - Wybrane wypowiedzi „Kredyt jest najtańszy i naprawdę dostępny dla ludzi, ta stopa dobrze służy polskiej gospodarce. Gdyby przestała jej służyć, to zmienimy zdanie. Do końca roku nie spodziewałbym się zmiany stóp, jeśli nic nadzwyczajnego się nie wydarzy (…) Rząd rozpoczął luzowanie fiskalne, dlatego byłoby nierozsądne, gdyby NBP jednocześnie stosował luzowanie monetarne (...) Ja osobiście, myśląc o swoim nastawieniu, raczej myślę w dalszej perspektywie, że to nastawienie neutralne zmieniłbym na myślenie o niewielkim zacieśnieniu tej polityki (monetarnej).” (30.05.2016, Reuters) „Natomiast sytuacja na rynku pracy, oczekiwane przyspieszenie wzrostu gospodarczego, pomijając to, co się dzieje z inwestycjami prywatnymi, wskazuje na to, że przychodzi czas, aby zastanowić się nad zmianą nastawienia w polityce pieniężnej (…) Jednak właśnie dlatego, że jestem optymistą, jeśli chodzi o dynamikę wzrostu gospodarczego, to przyszłą decyzją nie powinno być obniżanie stóp procentowych, a raczej namysł nad zmianą nastawienia, by potem ewentualnie stopy podwyższyć” (21.06.2016, Reuters) „Sądzę, że obecny poziom stóp procentowych jest optymalny z punktu widzenia tego, co dzieje się w polskiej gospodarce. W Polsce mamy w tej chwili wyraźny wzrost zatrudnienia i wyraźną tendencję wzrostową, jeśli chodzi o płace (…) Zapewne w bieżącym roku podstawowe stopy NBP pozostaną stabilne, ale niewykluczone, że w bardziej odległej perspektywie zamiast redukcji trzeba będzie myśleć o ich podwyżce.” (25.05.2016, Reuters) „Dalsza stabilizacja stóp procentowych jest optymalnym rozwiązaniem. Scenariusz redukcji stóp jest mało prawdopodobny. Śledzę kanały transmisji decyzji Rady na sferę realną gospodarki. Musimy pamiętać, że ich skuteczność jest ograniczona i przesunięta w czasie. Nasze działania powinny być oparte na antycypowaniu przyszłych zdarzeń – tzw. forward-looking.” (30.05.2016, PAP) „Powiem wprost: niższe stopy zagroziłyby stabilności sektora bankowego, doszliśmy do punktu, który jest najniższym punktem odniesienia (…) Te stopy są bardzo długo, od marca ubiegłego roku, i moim zdaniem są właściwie. Stabilność finansowa potwierdza, że jest to odpowiedni poziom. Dlaczego nie zerowe? Mamy 3,5% wzrostu, kraje zachodnie mają niższy wzrost.” (20.05.2016, Reuters) „Nie widzę powodu do zmiany poziomu stóp procentowych. W moim przekonaniu mitologizuje się samą deflację. Groźne są oczekiwania deflacyjne, które mogą wpływać na popyt inwestycyjny i konsumencki. Na razie tego wpływu nie widzę, więc nie widzę też powodu do reakcji.” (PAP, 13.06.2016) „Zachowanie stóp na aktualnym poziomie daje nam przestrzeń w przyszłości do działania. To dla mnie jeden z ważniejszych argumentów na rzecz stabilizacji poziomu stopy procentowej.” (12.04.2016, Reuters) „Wszelkie prognozy, którymi dysponujemy, pokazują, że inflacja wróci do celu przy obecnym poziomie stóp procentowych. Gdybyśmy więc teraz obniżyli stopy procentowe, moglibyśmy wkrótce być zmuszeni do ich podniesienia.” (27.04.2016, Rzeczpospolita) „Moja skłonność do myślenia o przyszłych obniżkach stóp procentowych w naszym kraju nieco się zmniejszyła. Odnoszę bowiem wrażenie, że efekty wdrażania rozpoczętego programu finansowego wsparcia polskich rodzin (500 plus) oraz zapowiedź programu pobudzenia budownictwa mieszkaniowego (Mieszkanie plus) mogą wywołać na tyle silne impulsy prowzrostowe i proinflacyjne, że być może dalsze redukowanie stóp procentowych w naszym kraju nie będzie już niezbędne” (16.06.2016, PAP) „Jeśli tendencja lekkiego osłabienia wzrostu gospodarczego się utrzyma, to być może trzeba będzie obniżyć stopy. (…) Gdyby obniżka stóp procentowych była potrzebna, aby zwiększyć inwestycje, zwiększyć wzrost gospodarczy i zwiększyć tworzenie nowych miejsc pracy, to byłbym za tym.” (13.06.2016, PAP) *im wyższy wskaźnik tym bardziej „jastrzębie” poglądy. Z uwagi na brak wyników głosowań z udziałem członków „nowej” RPP uszeregowanie dokonane na podstawie subiektywnej oceny wypowiedzi członków Rady (od najbardziej do najmniej jastrzębiego). Stopy procentowe – prognozy PKO BP vs. oczekiwania rynkowe Data WIBOR 3M/FRA† 23-cze 1,71 implikowana zmiana (p. b.) Posiedzenie RPP prognoza PKO BP* wycena rynkowa* 1M 2M 3M 4M 5M 6M 7M 8M 9M 23-lip 23-sie 23-wrz 23-paź 23-lis 23-gru 23-sty 23-lut 23-mar 1,70 1,70 1,70 1,69 1,68 1,68 1,68 1,66 1,67 -0,01 -0,01 -0,01 -0,02 -0,03 -0,03 -0,03 -0,05 -0,04 08-cze 06-lip -- 07-wrz 05-paź 09-lis 07-gru 04-sty 08-lut 08-mar 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 1,49 1,49 1,49 1,48 1,47 1,47 1,47 1,45 1,46 † WIBOR 3M na ostatnim fixingu, transakcje FRA oparte na stawce WIBOR 3M za kolejne okresy, ‡ w punktach bazowych, *prognoza PKO BP stopy referencyjnej NBP. 11| Dziennik ekonomiczny 24.06.2016 Stopy NBP – prognoza PKO BP vs. oczekiwania rynkowe Nominalne i realne rynkowe stopy procentowe w Polsce 8 2,00 % % oczekiwania rynkowe (FRA) 6 1,75 prognoza PKO BP 4 1,50 obecnie 2 1,25 3 miesiące temu 1,00 cze-15 gru-15 cze-16 gru-16 Rynek pieniężny – główne stopy procentowe 8 0 -2 sty-03 sty-05 sty-07 50 6 25 4 0 2 -25 WIBOR 3M sty-05 sty-07 POLONIA sty-09 sty-11 sty-09 sty-11 sty-13 sty-15 Dynamika cen wybranych surowców (w PLN) % 0 sty-03 WIBOR 3M WIBOR deflowany bieżącą inflacją CPI WIBOR deflowany inflacją CPI (t+12) GSCI rolnictwo GSCI GSCI ropa % r/r st. referencyjna NBP sty-13 sty-15 Realny efektywny kurs PLN (REER) i długookresowy trend 125 -50 lip-11 lip-12 lip-13 lip-14 lip-15 Bilateralne kursy PLN vs. EUR, USD i CHF 4,6 4,5 4,4 4,0 4,2 3,5 2003-2010 = 100 115 105 95 4,0 85 75 sty-03 REER 5-letnia średnia krocząca sty-05 sty-07 Źródło: Datastream, Eurostat, obliczenia własne. 12| sty-09 sty-11 3,0 EUR/PLN (L) USD/PLN (P) CHF/PLN (P) aprecjacja sty-13 sty-15 3,8 sty-10 sty-11 sty-12 sty-13 sty-14 sty-15 2,5 sty-16 Dziennik ekonomiczny 24.06.2016 Polska w makro-pigułce 2015 2016 Sfera realna - realny PKB (%) 3,6 3,5 -0,9 -0,6 9,1 9,6 -0,2 -0,8 -2,6 -2,6 1,50 1,50 Procesy inflacyjne - inflacja CPI (%) Agregaty monetarne - podaż pieniądza M3 (%) Handel zagraniczny - saldo obrotów bieżących (% PKB) Polityka fiskalna - deficyt fiskalny (% PKB) Polityka pieniężna - stopa referencyjna NBP (%) Komentarz Wzrost PKB w 2016 r. prawdopodobnie pozostanie stabilny, gdyż czynniki pozytywne (rządowa stymulacja fiskalna, wzmocnienie pozytywnych trendów na rynku pracy) zostaną zneutralizowane przez czynniki negatywne (osłabienie globalnego wzrostu, a w kraju słabszy impuls kredytowy i spadek wydatków infrastrukturalnych). Bilans ryzyk dla prognozy jest wg nas lekko asymetryczny w górę. Oczekujemy, że deflacja utrzyma się co najmniej do końca 3q (w zależności od momentu wprowadzenia podatku handlowego). Efekty niskiej bazy powinny przyczynić się do powrotu dodatniej stopy inflacji w 4q2016 i osiągnięcia dolnego przedziału odchyleń od celu NBP w 1q2017. Ryzyka w górę dla naszej prognozy wiążą się z polityką fiskalną i regulacyjną, a ryzyka w dół ze światowymi cenami surowców. Przewidujemy utrzymanie blisko dwucyfrowego wzrostu podaży pieniądza (M3), przy lekkim wyhamowaniu wzrostu gotówki w obiegu i szybszym wzroście depozytów ogółem. Mimo kontynuacji części pozytywnych trendów (niższy import ropy, zawężanie deficytu dochodów wskutek niższych płatności odsetkowych, przesunięcia wypłat dywidend i kumulacji płatności z UE) prognozujemy wzrost deficytu CAB ze względu na pogorszenie salda handlowego wobec ożywienia wzrostu importu przy silnym popycie krajowym. Ożywienie na rynku pracy i cykliczna poprawa dochodów w l. 2015/2016 istotnie poprawi(ł)a wynik sektora publicznego. Stymulus na szczeblu rządu centralnego w 2016 r. (1% PKB) zneutralizuje spadek inwestycji infrastrukturalnych (-0,6% PKB). Wzrostu deficytu budżetowego w 2016 r. prawdopodobnie nie będzie, gdyż nowe wydatki będą sfinansowane głównie przez jednorazowe dochody (np. aukcja LTE). W bazowym scenariuszu zakładamy, że stopy procentowe NBP pozostaną bez zmian do końca 2016 r., a nowa RPP może wznowić obniżki tylko jeśli pojawi się istotne ryzyko spowolnienia wzrostu gospodarczego w Polsce (do poniżej 3% r/r) przy utrzymywaniu się deflacji. Źródło: GUS, NBP, Eurostat, PKO Bank Polski. Zagranica w makro-pigułce 2015 2016 USA - realny PKB (%) 2,4 2,1 - inflacja CPI (%) 0,1 1,5 Strefa euro - realny PKB (%) 1,5 1,6 - inflacja HICP (%) 0,0 0,4 Chiny - realny PKB (%) 6,9 6,4 - inflacja CPI (%) 1,4 1,9 Komentarz Wzrost PKB w 1q2016 zwolnił do 0,8% k/k saar (vs. 1,4% k/k saar w 4q2015) na skutek wyraźnego spadku dynamiki inwestycji i obniżenia tempa wzrostu konsumpcji. Na grudniowym posiedzeniu FOMC podniósł stopę Fed funds o 25pb (do 0,25%-0,50%), zapowiadając dalsze stopniowe podwyżki w 2016 r. Decyzja o dalszych podwyżkach stóp będzie zależeć od powrotu dobrych odczytów z rynku pracy oraz odpowiedniego wyniku refrendum w Wielkiej Brytanii (na „nie” dla Brexitu). W 1q2016 dynamika PKB strefy euro wyniosła 0,6% k/k sa (vs. 0,3% k/k sa w 4q) i 1,7% r/r sa (vs 1,6%r/r sa w 4q). Na marcowym posiedzeniu EBC istotnie zwiększył stymulus monetarny, obniżając wszystkie trzy główne stopy procentowe, rozszerzając QE do 80 mld EUR i zapowiadając wprowadzenie programu TLTRO II z możliwością ujemnego oprocentowania pożyczek. M. Draghi wskazał jednak, że nie oczekuje dalszych obniżek stóp procentowych. Wzrost PKB w 1q2016 pozostał bez większych zmian (6,7% r/r vs. 6,8% r/r w 4q2015). Nadal słabnie przemysł, ale pojawiają się oznaki ożywienia w sektorze budowlanym. Poluzowanie polityki pieniężnej i fiskalnej w ostatnich kwartałach oraz polityka kursowa banku centralnego powinny pozwolić na utrzymanie spowolnienia gospodarczego pod kontrolą i uniknięcie „twardego lądowania”. Źródło: FED, Eurostat, MFW, PKO Bank Polski. Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny, jest przeznaczony wyłącznie dla klientów Grupy PKO Banku Polskiego i nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie mogą być traktowane, jako propozycja nabycia jakichkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. Grupa PKO BP SA dołożyła wszelkich starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Klienci Grupy PKO BP SA ponoszą odpowiedzialność za skutki swoich decyzji inwestycyjnych, podjętych z uwzględnieniem informacji zamieszczonych w niniejszym materiale. Niniejszy materiał został przygotowany i/lub przekazany przez Powszechną Kasę Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, zarejestrowany w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 0000026438; NIP: 525-000-77-38 REGON: 016298263; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 250 000 000 zł. 13|