DOŒWIADCZENIA MPK POZNAŃ Sp. z o.o. W REALIZACJI

ORGANIZACJA KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ W POLSCE
 Rozbudowa trasy tramwajowej Bemowo M³ociny - Tramwaje Warszawskie,
 Rozwój proekologicznego transportu publicznego w Gdyni,
10. Budowa I linii me- Miasto St.
8 7 7 9 3 1 0 3 9 ,1 2 3 5 1 5 1 0 0 3 0 ,7 4
Â
Zintegrowany transport publiczny w aglotra odcinek od szla- Warszawa
meracji krakowskiej - ETAP I.
ku B20 do stacji
Wymienione
wy¿ej projekty opiewa³y na
A23 M³ociny wraz z
³¹czn¹
kwotê
równ¹
213 830 793,50 z³.
torami odstawczyW
zwi¹zku
z
powy¿szym
rozk³ad œrodków
mi i wêz³em komuprzypadaj¹cy
na
poszczególne
aglomeracje
nikacyjnym M³ociny
przedstawia
siê
nastêpuj¹co:
w Warszawie
- Aglomeracja Warszawska - 156 100 671,00 z³,
- Aglomeracja Krakowska - 115 168 000,00 z³,
Do tej pory w ramach Dzia³ania 1.6 „Rozwój trans- Aglomeracja £ódzka - 108 717 992,72 z³,
portu publicznego w aglomeracjach” ZPORR do dofinan- Aglomeracja Wroc³awska - 106 178 722,50 z³,
sowania zosta³y zakwalifikowane nastêpuj¹ce projekty:
- Aglomeracja Trójmiejska - 101 522 721,00 z³,
 Elektroniczne tablice informacyjne w poznañskich
- Aglomeracja Poznañska - 37 814 349,92 z³,
wêz³ach przesiadkowych o znaczeniu aglomeracyj- Aglomeracja Górnoœl¹ska - 29 437 814,25 z³.
nym - MPK Poznañ Sp. z o.o.,
 Przebudowa Œrednicowej Linii Tramwajowej Pó³noc - Przedruk ze strony internetowej www.zporr.gov.pl z dnia
28.10.2005r.
Po³udnie we Wroc³awiu,
Lp .
Tytu³ projektu
Be n e f i c j e n t
Ca³kowita
war toœ æ projektu
w p ln
Pr z y z n a n e
dofinansowanie
w p ln
Jan Gosiewski - specjalista ds. organizacji i zarz¹dzania MPK Poznañ Sp. z o.o.
DOŒWIADCZENIA MPK POZNAÑ Sp. z o.o. W REALIZACJI PROJEKTÓW
WSPÓ£FINANSOWANYCH ZE ŒRODKÓW EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU
1. Fundusze Strukturalne РsolidarnoϾ
Wspólnoty
Jak zapewne ka¿demu wiadomo, Unia Europejska jest
wspólnot¹ pañstw jednocz¹c¹ kraje pozostaj¹ce na stosunkowo wysokim poziomie rozwoju gospodarczego.
Jednak¿e pomiêdzy ich regionami wystêpuj¹ istotne ró¿nice – pog³êbione jeszcze bardziej po ostatnim rozszerzeniu UE do 25 pañstw. Przyjmuj¹c za miarê rozwoju
regionalnego Produkt Krajowy Brutto na jednego mieszkañca (PKB per capita) od razu zauwa¿ymy, ¿e regiony
najbogatsze (taki jak np. Londyn czy Bruksela) znajduj¹
siê na poziomie a¿ 200% œredniego PKB p/c UE, regiony najbiedniejsze natomiast – na poziomie oscyluj¹cym
w okolicach zaledwie 30%. Bior¹c równie¿ pod uwagê
stopê bezrobocia w poszczególnych regionach UE wyraŸnie widaæ, ¿e jej wysoki poziom nie jest wy³¹czn¹
domen¹ „nowych” pañstw – w „pierwszej dziesi¹tce”
regionów o najwy¿szym bezrobociu znajdziemy m.in.
niemieck¹ Maklenburgiê-Pomeraniê, czy te¿ w³osk¹
Kalabriê.
Nie trzeba chyba nikogo przekonywaæ, ¿e tak wysokie
zró¿nicowanie regionalne nie jest korzystne dla Wspólnoty, poniewa¿ nie jest w³aœciwie wykorzystywany ca³y
mo¿liwy potencja³, który powinien przek³adaæ siê bezpoœrednio na tworzenie korzyœci ekonomicznych, spo³ecznych, czy kulturowych. Ju¿ pod koniec lat piêædziesi¹-
4
tych stwierdzono, ¿e postêpuj¹cy proces integracji nie
przek³ada siê proporcjonalnie na zmniejszanie nierównowagi w zakresie gospodarczej i spo³ecznej sytuacji regionów. Uznano wobec tego, i¿ istnieje koniecznoœæ prowadzenia dzia³añ, maj¹cych na celu zapewnienie równowagi finansowej regionów „liderów” i regionów „upoœledzonych”. Zapisano wówczas w preambule Traktatu Rzymskiego (1958r.), ¿e pragnieniem pañstw cz³onkowskich jest
wzmocnienie jednoœci ich gospodarek i zapewnienie im
harmonijnego rozwoju, poprzez redukowanie ró¿nic miêdzy regionami.1)
Potrzeba prowadzenia celowej polityki regionalnej wzros³a po przyst¹pieniu do Wspólnoty w 1973r. Danii, Irlandii
i Wielkiej Brytanii. W roku 1975 utworzono Europejski
Fundusz Rozwoju Regionalnego – do dziœ najwiêkszy fundusz strukturalny UE – zapewniaj¹cy finansowanie rozwoju regionów najubo¿szych. W³¹czono tak¿e w zakres objêty wspóln¹ polityk¹ strukturaln¹ funkcjonuj¹ce ju¿ wczeœniej: Europejski Fundusz Socjalny (1960r.) oraz Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej (1962r.). Obecnie polityka strukturalna realizowana jest poprzez cztery
fundusze strukturalne, bêd¹ce podstaw¹ europejskiej solidarnoœci (por. tab. 1).
1)
por. T. G. Grosse, Polityka regionalna Unii Europejskiej
i jej wp³yw na rozwój gospodarczy, Warszawa 2000r.
Biuletyn Komunikacji Miejskiej nr 86
ORGANIZACJA KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ W POLSCE
Tabela 1
Fundusze strukturalne oraz ich cele
Fundusz
Ce l
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR)
(European Regional Development Fund)
pr zyczynianie siê do kor ygowania podstawowych dysproporcji regionalnych we Wspólnocie pr zez udzia³ w rozwoju
i dostosowywaniu str ukturalnym regionów opóŸ nionych w
rozwoju oraz w pr zekszta³caniu upadaj¹cych regionów
pr zemys³owych
Europejski Fundusz Spo³eczny (EFS) (European Social
Fund)
finansowanie dzia³añ zwi¹zanych z polityk¹ zatr udnienia
oraz rozwojem zasobów ludzkich
Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej
wspieranie transformacji str uktur y rolnictwa oraz pomoc
(EFOiGR) (European Agriculture Guidance and Guarantee w wielokier unkowym rozwoju obszarów wiejskich
Funds)
Finansowy Instr ument Ukier unkowania R ybo³ówstwa
(FIUR) (Financial Instr ument for Fisheries Guidance)
wspieranie restr uktur yzacji r ybo³ówstwa i upraw wodnych
Ÿród³o: opracowanie w³asne na podstawie informacji publikowanych na stronie www.funduszestrukturalne.gov.pl
Poza ww. funduszami, utworzono tak¿e na czas okreœlony (do 2006r.) Fundusz Spójnoœci (Cohesion Fund) –
jego podstawowym zadaniem jest finansowanie wa¿nych
dla ca³ego kraju inwestycji z dziedziny infrastruktury transportowej oraz ochrony œrodowiska.
Polska otrzyma³a mo¿liwoœæ korzystania ze œrodków
wszystkich tych funduszy z dniem wejœcia do UE. Do wykorzystania w pierwszych latach cz³onkostwa przekazano nam
oko³o 13 miliardów euro. Sposób przeznaczenia tych œrodków zapisany zosta³ w „Narodowym Planie Rozwoju na lata
2004-2006” (NPR 2004-2006), opracowanym przez polski
rz¹d kluczowym dokumencie strategicznym, przedstawiaj¹cym analizê spo³eczno-gospodarcz¹ regionów Polski w roku
akcesji do UE, formu³uj¹cym cele oraz priorytetowe potrzeby s³u¿¹ce ich osi¹gniêciu, a tak¿e okreœlaj¹cym strategiê
zwiêkszenia spójnoœci spo³ecznej, gospodarczej i przestrzennej z pozosta³ymi krajami Unii. Wysokoœci œrodków przeznaczanych na poszczególne dziedziny, jak równie¿ zasady
ich wydatkowania, uszczegó³owione zosta³y w wynikaj¹cych
z NPR – Programach Operacyjnych (por. tab. 2).
2. Sprawna komunikacja publiczna – warunek
rozwoju regionalnego
Zagadnienie rozwoju regionalnego jest praktycznie nierozdzielne od kwestii rozwoju przestrzennego, rozumianego jako wzrost potencja³u gospodarczego regionów oraz
trwa³a poprawa ich konkurencyjnoœci i poziomu ¿ycia
mieszkañców, przyczyniaj¹ca siê do rozwoju spo³eczno-gospodarczego kraju2) i dlatego te¿ razem stanowi¹ przedmiot
zainteresowania Komisji Europejskiej.
Oczywiste jest, i¿ dla prawid³owego funkcjonowania
jednostki terytorialnej danej skali, a poprzez to – dla jej
2)
por. Narodowy Plan Rozwoju 2004-2006, wprowadzony
Ustaw¹ o Narodowym Planie Rozwoju z dnia 2004-04-20
(Dz.U. 2004 Nr 116, poz. 1206)
Tabela 2
Programy operacyjne na lata 2004-2006
Program
Πrodki (mln EURO)
Zintegrowany PO Rozwój regionalny
2 9 6 8 ,9
Sektorowy PO Wzrost konkurencyjnoœ ci pr zedsiêbiorstw
1 2 5 0 ,9
Sektorowy PO Rozwój zasobów ludzkich
1 4 6 9 ,8
Sektorowy PO Restr uktur yzacja i modernizacja sektora ¿ywnoœ ciowego i rozwój obszarów
wiejskich
1 1 9 2 ,5
Sektorowy PO R ybo³ówstwo i pr zetwórstwo r yb
2 0 1 ,9
Sektorowy PO Transpor t i gospodarka morska
1 1 6 3 ,2
PO Pomoc techniczna
2 8 ,3
Ÿród³o – Narodowy Plan Rozwoju 2004-2006
Biuletyn Komunikacji Miejskiej nr 86
5
ORGANIZACJA KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ W POLSCE
rozwoju, niezbêdna jest sprawnie dzia³aj¹ca komunika- i zbiorowej. Podstawowe za³o¿enia tego dokumentu zacja publiczna. Ten punkt widzenia znajduje swoje odzwier- czerpniête zosta³y z uchwalonej ju¿ w 1999r. Polityki
ciedlenie w prowadzonych przez Wspólnotê politykach i Transportowej Poznania5) , w której zapisano, i¿ jej cedzia³aniach, polegaj¹cych m.in. na promowaniu mobilno- lem g³ównym jest osi¹gniêcie zrównowa¿onego systeœci spo³eczeñstw, budowie transeuropejskich sieci trans- mu transportowego, w ujêciu gospodarczym, przestrzenportowych, czy te¿ wspieraniu powstawania bimodalnych nym, ekologicznym i spo³ecznym, w skali aglomeracji
systemów komunikacyjnych. Mobilnoœæ przestrzenna jest poznañskiej, z uwzglêdnieniem rozwoju powi¹zañ regiobowiem jednym z czynników wzrostu regionalnego, nie- nalnych, dla zapewnienia nale¿ytego rozwoju ca³ej aglozwykle istotnym z punktu widzenia wewnêtrznych prze- meracji. W mojej opinii, udzia³ przedstawicieli gmin
kszta³ceñ i oddzia³ywañ, które wystêpuj¹ pomiêdzy po- oœciennych, tworz¹cych Aglomeracjê Poznañsk¹6) w praszczególnymi elementami regionu w ujêciu systemo- cach nad ZPRTP by³ jednak¿e niewspó³mierny do ich fakwym.3)
tycznego znaczenia w organizowaniu komunikacji puProgramem ukierunkowanym na tworzenie warunków blicznej na jej terenie. Na obszarze Aglomeracji Poznañwzrostu konkurencyjnoœci regionów oraz na przeciwdzia- skiej funkcjonuje bowiem obecnie a¿ 11 podmiotów, zaj³anie marginalizacji regionów ubo¿szych i peryferyjnych, muj¹cych siê zarówno organizowaniem komunikacji, jak
w celu przyczyniania siê do rozwoju gospodarczego kra- i wykonywaniem przewozów (por. tab. 3). Nale¿y jedju, jest Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Re- nak podkreœliæ, ¿e aspekt „aglomeracyjnego zasiêgu”
gionalnego (ZPORR). Z punktu widzenia publicznego ZPRTP zosta³ zachowany dziêki wspó³pracy ze starost¹
transportu zbiorowego, najistotniejsze znaczenie ma re- powiatu poznañskiego.
alizowany w jego ramach
Tabela. 3
Priorytet 1, zdefiniowany
Operatorzy
komunikacji
publicznej
w
Aglomeracji
Poznañskiej
jako: „Rozbudowa i modernizacja infrastruktury s³u¿¹Pr z e w o Ÿ n i k
Obs³ugiwane gminy
cej wzmacnianiu konkurenPoznañ oraz linie podmiejskie do Murowanej
cyjnoœci regionów”, a w MPK Poznañ Sp. z o.o
Goœ liny i do Puszczykowa
szczególnoœci Dzia³ania
S w a r z ê d z , Po z n a ñ - S w a r z ê d z
1.1.2 „Infrastruktura trans- Wira¿ Bus Sp. z o.o.
portu publicznego” oraz 1.6 KOMBus Sp. z o.o.
Kórnik, Kórnik - Poznañ, Kórnik - Œ roda
„Rozwój transportu publiczWielkopolska
nego w aglomeracjach.
Translub Sp. z o.o.
Lu b o ñ , P o z n a ñ - Lu b o ñ
3. Aglomeracja Poznañ- TPBus Sp. z o.o.
ska - zamierzenia
Z K P S u c h y La s S p . z o . o .
i projekty
Transkom Sp. z o.o.
Tarnowo Podgórne - Poznañ
S u c h y La s - P o z n a ñ
Czer wonak - Poznañ, Murowana Goœ lina -
Dzia³ania, których celem
Po z n a ñ
by³o uzyskanie wsparcia fi- RokBus Sp. z o.o.
Rokietnica - Poznañ
nansowego dla planowaKomorniki, Dopiewo
nych do realizacji zamie- ZUK Komorniki Sp. z o.o.
Kleszczewo - Poznañ, Kleszczewo - Swar zêdz
rzeñ w dziedzinie transpor- Komunikacja Gminy Kleszczewo tu zbiorowego, podjête zo- Zak³ad Komunalny
sta³y w Poznaniu ju¿ z po- EkoRondo s.c.
Puszczykowo - Poznañ
cz¹tkiem 2004 roku – niezw³ocznie po akcesji Polski do UE. Pierwszym krokiem Ÿród³o – opracowanie w³asne na podstawie informacji przewoŸników
by³o uchwalenie przez Radê Miasta Poznania Zintegrowanego Programu Rozwoju Transportu Publicznego4)
5)
Uchwa³a Nr XXIII/269/III/99 Rady Miasta Poznania z
(ZPRPT), dokumentu koncentruj¹cego siê na zagadniednia 18 listopada 1999r. w sprawie przyjêcia i wdra¿aniach integracji wszystkich wystêpuj¹cych na danym obszarze œrodków komunikacji, zarówno indywidualnej jak 6) nia polityki transportowej Poznania
Aglomeracja Poznañska: Miasto Poznañ przez gminy
3)
wchodz¹ce w sk³ad ziemskiego powiatu poznañskiego,
por. R. Domañski, Przestrzenna transformacji gospodartj.: Buk, Czerwonak, Dopiewo, Kleszczewo, Komorniki,
ki, Warszawa 1997r.
4)
Kostrzyn, Kórnik, Luboñ, Mosinê, Murowan¹ Goœlinê,
Uchwa³a Nr XLIX/520/IV/2004 Rady Miasta Poznania
Pobiedziska, Puszczykowo, Rokietnicê, Stêszew, Suchy
z dnia 6 lipca 2004 r. w sprawie przyjêcia „ZintegrowaLas, Swarzêdz i Tarnowo Podgórne (organizm przenego Planu Rozwoju Transportu Publicznego Aglomestrzenny zamieszkany ³¹cznie przez ponad 825 tys. osób)
racji Poznañskiej na lata 2004-2013”
6
Biuletyn Komunikacji Miejskiej nr 86
ORGANIZACJA KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ W POLSCE
ju¿ niemal¿e standardem. Ich zastosowanie ma niebagatelne znaczenie, szczególnie w wêz³ach przesiadkowych,
zw³aszcza takich, które ³¹cz¹ œrodki transportu ró¿nych
trakcji, lub te¿ linie obs³ugiwane przez ró¿nych przewoŸników.
Aby zwiêkszyæ atrakcyjnoœæ transportu zbiorowego,
poprawiæ jakoœæ informacji pasa¿erskiej (a tym samym
zwiêkszyæ bezpieczeñstwo pasa¿erów), jak równie¿ maj¹c
na uwadze to, ¿e realizacja projektu powinna przyczyniaæ
siê do integrowania sieci komunikacyjnych w Aglomeracji, wybrano szeœæ kluczowych wêz³ów przesiadkowych,
które postanowiono wyposa¿yæ w elektroniczne tablice informacyjne (por. tab. 5).
W wêz³ach
Tabela 4
tych rozpoczyProjekty realizowane w Poznaniu w ramach Dzia³ania 1.6 ZPORR
na swoje trasy
13 linii tramProjekt
War toœ æ
Pr z y z n a n e
Be n e f i c j e n t
wajowych, 36
projektu
dofinansowanie
linii autobusoElektroniczne tablice informacyjne w
wych miejMPK Poznañ
poznañskich wêz³ach pr zesiadkowych o
1 5 3 9 6 4 0 ,0 0
6 3 1 0 0 0 ,0 0
skich oraz 29
Sp . z o . o .
znaczeniu aglomeracyjnym
linii autobusoBudowa trasy tramwajowej od ul. Jana
wych podmiej55 316 699,86 27 658 349,92 Miasto Poznañ
Paw³a II do ul. Podgórnej w Poznaniu
skich, obs³ugiwanych przez
Budowa Zintegrowanego Dworca Autobu14 500 000,00 7 250 000,00 Miasto Poznañ
11 przewoŸnisowego na Os. Sobieskiego w Poznaniu
ków (por. tab.
Zintegrowany system sterowania r uchem
Zar z¹d Dróg Miejskich
4 5 5 0 0 0 0 ,0 0 2 2 7 5 0 0 0 ,0 0
3). Nie bez znan a u l . G r u n w a l d z ki e j w P o z n a n i u
w Po z n a n i u
czenia jest rówŸród³o – opracowanie w³asne na podstawie informacji publikowanych na stronie
nie¿ fakt, i¿
oko³o 15% spowww.funduszestrukturalne.gov.pl
œród ³¹cznej
liczby 258 tys. przesiadek, wykonywanych w sieci komu4. Pierwszy nabór wniosków – elektroniczne
nikacyjnej Poznania w ci¹gu doby7) , przypada w³aœnie na
tablice informacyjne
przedmiotowe szeœæ wêz³ów przesiadkowych.
Wszystkie elektroniczne tablice informacyjne bêd¹
Coraz powszechniejsze stosowanie nowoczesnych
technik komputerowych do zarz¹dzania taborem komu- sk³ada³y siê z pojedynczych paneli diodowych typu LED
nikacyjnym w czasie rzeczywistym powoduje, ¿e wykorzystanie elektronicznych tablic informacyjnych dla ce- 7) wg Kompleksowego Badania Ruchu (KBR) przeprowalów informacji pasa¿erskiej w ostatnich latach sta³o siê
dzonego w 2000r. na zlecenie Miasta Poznania
Nie sposób w jednym artykule omówiæ szczegó³owo
wszystkich zamierzeñ i projektów dotycz¹cych komunikacji publicznej, w stosunku do których pojawi³a siê chêæ
aplikowania o dofinansowanie ze œrodków UE. Dlatego te¿
skoncentrujê siê na projekcie realizowanym przez MPK Poznañ Sp. z o.o., oraz pokrótce omówiê pozosta³e projekty,
dla których przyznanie dofinansowania potwierdzone zosta³o ostatecznie podpisaniem umowy pomiêdzy beneficjentem a Wojewod¹ Wielkopolskim, wystêpuj¹cym w roli Instytucji Poœrednicz¹cej (por. tab. 4). Trzeba bowiem wyjaœniæ, i¿ poza MPK beneficjentami Dzia³ania 1.6 ZPORR
zosta³o równie¿ Miasto Poznañ oraz Zarz¹d Dróg Miejskich
w Poznaniu.
Tabela.5
Wêz³y przesiadkowe wyposa¿one w elektroniczne tablice informacyjne
Lo ka l i z a c j a
Cechy obiektu
Dwor zec Autobusowy Rondo Rataje
tablica sk³adaj¹ca siê z 8 paneli
Staro³êka - Pêtla Tramwajowa
Staro³êka - Pêtla Autobusowa
tablica sk³adaj¹ca siê z 4 paneli2 tablice sk³adaj¹ce siê z 2 paneli
Dwor zec Autobusowy Górczyn
tablica sk³adaj¹ca siê z 8 paneli
Pêtla Tramwajowa Os. Sobieskiego
2 tablice sk³adaj¹ce siê z 3 paneli
Wêze³ Pr zesiadkowy Ogrody
2 tablice sk³adaj¹ce siê z 4 paneli,
Dwor zec Autobusowy Œ ródka
6 dwustronnych tablic sk³adaj¹cych siê z 2 paneli
Ÿród³o – opracowanie w³asne
Biuletyn Komunikacji Miejskiej nr 86
7
ORGANIZACJA KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ W POLSCE
o wymiarach 16x192 o wysokiej jasnoœci (superbright). Ten typ tablic jest obecnie jednym z podstawowych noœników informacji pasa¿erskiej w
komunikacji miejskiej. Jego zalet¹ jest mo¿liwoœæ
dowolnego kszta³towania informacji na pojedynczym module; zakres fontów umo¿liwia wyró¿nianie informacji wa¿nych oraz podawanie informacji dwuwierszowych. Szeroki k¹t œwiecenia
oraz czujnik natê¿enia œwiat³a zewnêtrznego, który
automatycznie dobiera jasnoœæ œwiecenia diody
powoduje, ¿e tablice s¹ tak samo czytelne niezale¿nie od pory dnia, czy te¿ panuj¹cych warunków pogodowych.
Wniosek o dofinansowanie ww. projektu ze
œrodków EFRR w ramach Dzia³ania 1.6 ZPORR
z³o¿ony zosta³ w dniu 15 lipca 2004r., w ramach
pierwszego naboru wniosków. We wrzeœniu tego
samego roku urzêdnicy Departamentu Wdra¿ania Programów Rozwoju Regionalnego Ministerstwa Gospodarki i Pracy, pe³ni¹cego wówczas
rolê Instytucji Zarz¹dzaj¹cej ZPORR8) , uznali
wniosek za poprawny pod wzglêdem formalnym.
Ocena merytoryczna równie¿ zakoñczy³a siê sukcesem – wniosek otrzyma³ od Panelu Ekspertów
najwy¿sz¹ iloœæ punktów. Dnia 23 paŸdziernika
2004 r. wniosek zosta³ przyjêty do realizacji przez
Ministra Gospodarki i Pracy oraz skierowany do
Wojewody Wielkopolskiego, w celu zawarcia
umowy o dofinansowanie projektu ze œrodków
EFRR. Umowa ta podpisana zosta³a w dniu
21 czerwca 2005r.
Ze wzglêdu na d³ugotrwa³oœæ opisanej powy¿ej
procedury aplikacyjnej opóŸnieniu uleg³a rzeczoZdjêcie 1
wa realizacja projektu. Zrealizowane zosta³o ju¿
Elektroniczna tablica informacyjna - dworzec autobusowy
pierwsze zadanie: „monta¿ elektronicznej tablicy
Rondo Rataje
informacyjnej na pêtli tramwajowej Staro³êka”, natomiast drugie: „dostosowanie oprogramowania
elektronicznej tablicy informacyjnej na Rondzie Rataje do nano w ramach Studium Wykonalnoœci Projektu w czerwprzetwarzania informacji o liniach przewoŸników gmin- cu 2004r.).
nych” (fot. 1) bêdzie sfinalizowane do koñca bie¿¹cego
roku. Pozosta³e zadania wykonane bêd¹ w pierwszym kwar- 5. Drugi nabór wniosków – a¿ trzy projekty
Poza omówionym powy¿ej projektem „Elektroniczne
tale 2006r. przez firmê R&G PLUS Sp. z o.o. z Mielca,
która wybrana zosta³a w wyniku postêpowania przetargo- tablic informacyjne w poznañskich wêz³ach przesiadkowego (umowa podpisana zosta³a w dniu 25 listopada br.). wych”, w Poznaniu w ramach Dzia³ania 1.6 ZPORR realiCa³kowity planowany koszt realizacji projektu wynosi³ 1 zowane bêd¹ jeszcze trzy projekty, które z³o¿one zosta³y w
539 640,00 z³ (por. tab. 4). Ostatecznie, to jest po zakoñ- ramach drugiego naboru wniosków w styczniu 2005r.
czeniu procedury przetargowej wiadomo, i¿ ³¹czne nak³aNajwiêksze znaczenie ze wzglêdu na swój charakter,
dy na projekt wynios¹ 676 935,30 z³ (koszty kwalifikowa- dotycz¹cy rozbudowy istniej¹cej sieci komunikacji tramne – 554 865,00 z³; dofinansowanie z EFRR – 277 432,50 z³). wajowej, jak równie¿ ze wzglêdu na wysokoœæ nak³adów,
G³ówn¹ przyczyn¹ tak znacznej ró¿nicy w planowanych i ma realizowany przez miasto projekt „Budowa trasy tramrzeczywistych kosztach projektu jest sta³e obni¿anie cen wajowej od ul. Jana Paw³a II do ul. Podgórnej w Poznasprzêtu komputerowego i elektroniki (prognozê cen wyko- niu”, nazywany tak¿e w mediach „tras¹ tramwajow¹ przez
Most Œw. Rocha”. Jego realizacja ma olbrzymie znacze8)
obecnie departament ten funkcjonuje w ramach Mini- nie dla usprawnienia sieci komunikacyjnej w Poznaniu;
pozwoli przede wszystkim na znaczne skrócenie czasu posterstwa Rozwoju Regionalnego
8
Biuletyn Komunikacji Miejskiej nr 86
ORGANIZACJA KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ W POLSCE
trzebnego mieszkañcom osiedli mieszkaniowych na Ratajach na dotarcie do centrum. Dziêki niemu mo¿liwe bêdzie tak¿e bardziej optymalne roz³o¿enie linii tramwajowych, ³¹cz¹cych prawo- i lewobrze¿n¹ czêœæ miasta, co w
efekcie prze³o¿y siê na zmniejszenie zat³oczenia komunikacyjnego na pozosta³ych mostach, a zw³aszcza na Moœcie Królowej Jadwigi. Projekt ten jest ponadto œciœle
zwi¹zany z kolejnym, planowanym do realizacji na lata
2007-2013 projektem: „Budowa linii tramwajowej od Os.
Lecha do Franowa oraz nowej zajezdni tramwajowej na
Franowie”, bêd¹cym niejako przed³u¿eniem ww. trasy a¿
do stacji kolejowej Poznañ Franowo, co w przysz³oœci powinno umo¿liwiæ zintegrowanie komunikacji kolejowej z
tramwajow¹.
Kolejnym pod wzglêdem wielkoœci nak³adów projektem jest „Budowa Zintegrowanego Dworca Autobusowego na Os. Sobieskiego w Poznaniu. Jego realizacja
pozwoli na uporz¹dkowanie sytuacji komunikacyjnej w
pó³nocnej czêœci Poznania. Mo¿liwe bêdzie wówczas zreorganizowanie uk³adu linii autobusowych, zarówno miejskich jak i podmiejskich (obs³ugiwanych przez przewoŸników gminnych), tak aby koñczy³y one bieg na nowopowsta³ym zintegrowanym dworcu, co umo¿liwi pasa¿erom dokonanie sprawnej przesiadki na tramwaj. Beneficjentem œrodków przyznanych na dofinansowanie
tego projektu jest Miasto Poznañ, jednak¿e jego realizatorem jest MPK Poznañ Sp. z o.o.
Ostatni z projektów: „Zintegrowany system sterowania
ruchem na ul. Grunwaldzkiej w Poznaniu” (realizowany
przez Zarz¹d Dróg Miejskich) koncentruje siê na problemie poprawy prêdkoœci komunikacyjnej w trakcji tramwajowej, poprzez w³¹czenie sygnalizacji œwietlnych w ci¹gu
ul. Grunwaldzkiej do systemu koordynowanego przez Centrum Sterowania Ruchem. System ten, dziêki wdro¿eniu
specjalnych algorytmów sterowania, jak równie¿ zastosowaniu odpowiednich rozwi¹zañ sprzêtowych (pêtle detekcyjne – wykrywaj¹ce obecnoœæ tramwajów, sterowniki etc.),
umo¿liwia przydzielenie komunikacji tramwajowej priorytetu pe³nego b¹dŸ te¿ czêœciowego, co przek³ada siê bezpoœrednio na zwiêkszenie p³ynnoœci ruchu oraz skrócenie
przejazdu na danej trasie.
6. Wnioski
Przyznanie dofinansowania ze œrodków UE nak³ada na
beneficjenta szereg obowi¹zków, z których realizacji jest on
skrupulatnie rozliczany zarówno przez Instytucjê Zarz¹dzaj¹c¹, jak i Poœrednicz¹c¹ ZPORR. Wynikaj¹ one przede
wszystkim z zapisów umowy o dofinansowanie projektu, lecz
czêœæ z nich jest konsekwencj¹ stosowania zasad uregulowanych wytycznymi Programu Operacyjnego9 ) ju¿ na etapie aplikowania o dofinansowanie. Do najistotniejszych zaliczyæ nale¿y przede wszystkim obowi¹zki zwi¹zane z monitorowaniem realizacji projektu (postêp rzeczowy i finansowy), ze sprawozdawczoœci¹ (przedk³adanie sprawozdañ
okresowych, rocznych i kwartalnych) oraz z prowadzeniem
Biuletyn Komunikacji Miejskiej nr 86
promocji projektu oraz programu ZPORR. Ponadto nale¿y
pamiêtaæ tak¿e o tym, ¿e stosowane u beneficjenta „tradycyjne” procedury (np. obiegu dokumentów, czy te¿ opisywanie faktur) nie zawsze s¹ w pe³ni zbie¿ne z wymaganiami
ZPORR; ich nie dochowanie mo¿e bowiem znacznie utrudniæ rozliczenie projektu, a w skrajnym przypadku – skutkowaæ nawet cofniêciem przyznanego dofinansowania.
Dlatego te¿ niezwykle istotne jest ustalenie na samym
pocz¹tku realizacji projektu jasnych i precyzyjnych zasad
postêpowania oraz zakresu odpowiedzialnoœci poszczególnych osób, czy te¿ jednostek organizacyjnych za prawid³owe i terminowe wykonywanie poszczególnych zadañ. Ma to
znaczenie zw³aszcza w takim przypadku, kiedy w realizacji
projektu uczestniczy kilka odrêbnych podmiotów (np. beneficjent, realizator, wykonawca, doradca), poniewa¿ skomplikowany uk³ad wzajemnych relacji nie mo¿e powodowaæ sytuacji, w której naruszone zostan¹ obowi¹zuj¹ce zasady.
Niestety – nie jest to ³atwe. Wszyscy zdajemy sobie sprawê, ¿e wdro¿enie procedur zarz¹dzania projektami nie jest
jednorazow¹ czynnoœci¹, lecz z³o¿onym procesem, który
wymaga czasu, zaanga¿owania wielu osób, a tak¿e – co
moim skromnym zdaniem jest zdecydowanie najtrudniejsze – zmiany zasad i przyzwyczajeñ, które z powodzeniem
stosowane by³y przez wiele lat w odniesieniu do licznych
projektów inwestycyjnych, a które w kontekœcie projektów
wspó³finansowanych przez UE nie zawsze zdaj¹ egzamin.
Wszyscy uczymy siê na w³asnych doœwiadczeniach, by
nie rzec na b³êdach. Pozostaje mieæ nadziejê, ¿e doœwiadczenia zdobyte przez wszystkich beneficjentów w okresie
programowania 2004-2006, zaowocuj¹ perfekcyjnym przygotowaniem projektów oraz bezproblemow¹ ich realizacj¹
i rozliczeniem w kolejnych latach 2007-2013.
9)
S¹ to przede wszystkim:
- Rozporz¹dzenie MGiP w sprawie przyjêcia Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006 z dnia 1 lipca 2004r. (Dz.U. 2004 Nr
166, poz. 1745 z póŸn. zm.)
- Rozporz¹dzenie Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie przyjêcia Uzupe³nienia ZPORR 2004-2006 z dnia
25 sierpnia 2004r. (Dz.U. 2004 Nr 200, poz. 2051 z
póŸn. zm.)
- Rozporz¹dzenie MGiP w sprawie trybu sk³adania i
wzorów wniosków o dofinansowanie realizacji projektów w ramach ZPORR 2004-2006 z dnia 10 listopada 2004r. (Dz.U. 2004 Nr 257, poz. 2575 z póŸn.
zm.)
- Rozporz¹dzenie MGiP w sprawie wzorów umów o
dofinansowanie projektów realizowanych w ramach
ZPORR 2004-2006 z dnia 14 lipca 2005r. (Dz.U. 2005
Nr 137, poz. 1153)
- Rozporz¹dzenie MGiP w sprawie wzorów sprawozdañ, sporz¹dzanych w ramach ZPORR 2004-2006 z
dnia 10 grudnia 2004r. (Dz.U. 2004 Nr 284, poz. 2843
z póŸn. zm.)
9